Cái nào là đúng? Cái nào là sai? Việc trả lời hai câu hỏi đó thể hiện sự giáo dục lẫn kinh nghiệm mà một người được lĩnh hội. Làm điều tốt thì được khen, điều xấu thì bị phê phán. Bằng cách này chúng ta sẽ dần dần vẽ được lằn ranh giữa cái đúng và cái sai.

Mặt khác thì thích và không thích lại không phải thứ người ta có thể dạy và được dạy. Nếu đi xa đến mức gọi nó là "bẩm sinh" thì người ta đã ngầm định rằng một việc như đứa bé này tương lai sẽ không thích phô mai đã được quyết định từ lúc nó sinh ra. Một thứ giống như định mệnh. Thay vào đó, liệu có thể diễn giải rằng những thói quen ấy hình thành từ những khoảnh khắc bộc phát trong nội tại mỗi con người rồi tích tụ dần khi họ lớn lên? Bởi hệ quả của nó chính là mắt xích không thể rách rời với câu hỏi sau cùng của đời người – cái gì quý nhất đối với họ.

Đó là những lời Satoshi tuyên bố với tôi trong một ngày mưa. Nói xong hắn cười với một thái độ đầy nhún nhường trước khi tiếp tục:

"Trong bản thân cậu, Houtarou à, là một sự thiếu hụt đáng ngạc nhiên cả cái thích lẫn không thích và nó không gì khác một cơn bộc phát mà cậu không muốn nhắc đến. Thực ra đó là điều Mayaka sẽ nói, còn tớ thì không đi xa như vậy."

"Nếu ở đây là Ibara thì cậu ta dám sẽ nói 'Thực ra đó là điều Fuku-chan sẽ nói, còn tôi thì không đi xa như vậy' lắm."

"Không, Mayaka không bao giờ nói vậy. Cậu ấy rất thẳng nên cách chọn từ chắc chắn sẽ chẳng dễ chịu như tớ đâu."

Chính xác là vậy. Tôi lầm rồi.

Cứ có dịp đi chung về nhà thì Satoshi và tôi lại bàn tán về những thứ trên trời. Đôi khi hai thằng còn quan tâm đến những vấn đề dở hơi hơn như "số phận cuối cùng của thế giới"... và những khoảnh khắc hiếm hoi hơn chúng tôi sẽ chuyển chủ đề giữa chừng, thành một thứ không liên quan ví dụ như "A4 và B5: loại nào phù hợp cho ghi chú hơn" hay đại loại.

Tuy vậy điều làm cho ngày hôm ấy đặc biệt là một vị khán giả xen giữa màn bình luận – Oohinata.

Mưa không nặng cũng không nhẹ nhưng vẫn tiếp tục rơi. Bước dưới dãy mái vòm nối nhau của các cửa hàng chúng tôi gấp dù lại. Nắm tay ra phía sau, Oohinata trong mắt tôi chợt mang một dáng vẻ dễ mến trái ngược với hình ảnh tomboy thường ngày của mình. Cô bé cười.

"Chị Ibara nặng lời đến thế ạ?"

Chẳng phải là định đi tay ba hay gì, chỉ là khi tôi và Satoshi bước ra ngoài cổng trường đã vô tình gặp Oohinata. Cô bé gượng gạo cười mà nói "Em chưa cạ cứng được với ai ạ" nên cả ba quyết định về chung. Như có thể đoán được từ ba cựu học sinh ở cùng một trường sơ trung, đường về nhà chúng tôi gần giống nhau.

Tôi trả lời "Đúng vậy" còn Satoshi tỏ ra suy ngẫm.

"Tớ không nghĩ cậu ấy làm vậy với mọi người. Tớ chẳng hề thấy những lời như vậy được dành cho Chitanda-san dù một lần."

Điều đó đúng, nhưng so sánh như vậy có hơi bất công không?

Giọng của Oohinata đột nhiên dịu xuống như chuẩn bị tiết lộ một bí mật động trời nào.

"Có lẽ là vì chị Chitanda quen biết nhiều người."

"Ưm, vậy ý em là vì Chitanda-san biết mọi điểm yếu của Mayaka nên cậu ấy phải chiều lòng à?"

Satoshi không thể kiềm một cái cười khó tin. Đó là một ý tưởng buồn cười tới mức tôi không còn ý chí để hoạch lại. Oohinata lại một lần nữa chuyển chủ đề. Cố bé cười rồi nói:

"Dạ, nhưng ít nhất em cũng hiểu rằng anh Oreki chẳng quý trọng thứ gì cả."

"Ê này..."

"Còn anh Fukube thì sao? Anh quý trọng điều gì?"

Lời phản đối của tôi đã không được để ý. Satoshi nhún vai rồi đáp:

"Điều làm anh trở nên khác biệt. Có lẽ vậy."

Oohinata vuột ra một lời "Thế à" đầy thất vọng, và lần này đến lượt Satoshi hỏi.

"Rồi, nãy giờ ai cũng hỏi vậy còn em thì sao?"

"Em?"

Ánh mắt cô bé trở nên tinh nghịch như chuẩn bị bộc bạch cái gi nhẹ nhàng lắm.

"Dạ thì, là con gái em có thể nói mình trân trọng tình yêu lên trên mọi thứ."

Nhìn một cô bé lớp dưới nói về tình yêu với tôi giống như được mục kích một chú gấu koa-la bằng xương bằng thịt. Đó là một loài động vật không hiếm và tôi có thể nhận ra chỉ bằng vẻ bề ngoài, nhưng nhìn ngoài đời thì chưa từng.

"Vậy à..."

Satoshi phản ứng không khác một ly so với Oohinata ban nãy. Theo đà Satoshi hỏi tiếp:

"Ồ, vậy là đã có người như thế trong đời em rồi sao?"

Nghe vậy Oohinata phì cười.

"Không, giờ thì chưa ạ. Có lẽ vì thế mà hiện tại điều quý giá nhất của em là..."

Đên đây cô bé cúi mặt xuống đất mà tiếp tục. Giọng nói là thứ duy nhất còn giữ được sự nhiệt tình.

"... bạn."

Tôi có một ý niệm rõ ràng vì sao Satoshi lại thất vọng như vậy. Dù không phải vấn đề to tát gì nhưng tôi đã kỳ vọng câu trả lời của cô bé là một cái gì cao hơn. "Yêu" không phải tệ, nhưng nó quá rập khuôn. Đồng thời tôi cũng hiểu câu trả lời thoạt trông thì khá chung chung của hắn. Satoshi có cái mặt trông như chưa hề trải qua khốn khó trong đời nhưng thực tế hắn lại là con người của vấn đề. Mỗi cố gắng giải quyết vấn đề của mình là một lần hắn tạo ra một phiên bản mới cho bản thân. Không ít lần tôi chỉ biết nghĩ về việc mình vô lo như thế nào so với hắn. Thế nên dù câu trả lời ấy nghe có vẻ chung chung, có vẻ tầm thường đến mức nào thì tôi vẫn nhìn ra sự quyết đoán ấy – sự khác biệt định nghĩa nên Satoshi.

Đến đây tôi bắt đầu suy nghĩ.

Đầu tiên là "yêu", nhưng vì đó là viễn cảnh nên câu trả lời trở thành "bạn". Đó là lời Oohinata đã nói. Khó có thể xem đây là một câu trả lời thú vị, nhưng sự quyết đoán để trở nên khác biệt của Satoshi phải chăng cũng có thể áp dụng lên Oohinata. Câu trả lời của cô bé có bâng quơ không? Tôi nghĩ là không.

Nếu "yêu" là một nụ cười thì "bạn" lại là khoảng thời gian cô bé cúi mặt xuống đất. Tôi biết câu trả lời nằm trong sự trái ngược thái độ đó, chỉ là chưa nghĩ ra cái gì rõ ràng. Lý do tôi cảm thấy mình đồng cảm ít nhất là một phần trong Satoshi đến từ một sự kiện thực tế. Mùa đông năm trước, sau một hồi những diễn biến phức tạp Satoshi đã cho tôi thấy, dù chỉ một chút thôi, con người đằng sau lớp mặt nạ. So với điều đó tôi chưa hề trải qua điều gì tương tự với cô bé năm nhất Oohinata này. Dù gì cũng chưa tới hai tháng. Tôi lại kỳ vọng mình hiểu được cô bé trong khoảng thời gian ngắn ngủi như vậy sao?

Thực ra là có, chỉ là tôi chưa thử.

Trong lúc chạy tôi đã cố gắng tìm cách lấy lại những gì bỏ qua bằng cách không đối diện với điều đó. Một cố gắng ngu ngốc, chẳng khác nào trong lớp không nghe giảng để rồi sắp thi thì lò dò đi mua sách ôn. Dù rất khó khắn nhưng để tiết kiệm năng lượng tôi đành chấp nhận lựa chọn cuối cùng này. Nếu một người được mô tả rằng có bề ngoài như Bồ Tát thì tâm can chẳng khác nào Dạ Xoa. Dạ Xoa – nói cách khác là một con quỷ.

Có ba cách để diễn giải điều này.

Thứ nhất là giả định trí nhớ của Ibara có vấn đề và thực tế Oohinata đã nói khác hoàn toàn. Xét cho cùng thì đây không khác gì cách tự huyễn hoặc mình. Với cả, thể loại hiểu lầm nào có thể làm nhỏ nghe lầm thành câu "Chị Chitanda giống như Bồ Tát" cho được chứ?

Cách thứ hai là giả định Oohinata đã nói đúng lời đó nhưng chỉ mang nghĩa đen – kết quả của sự quan sát và cảm nhận chứ không mang ý gì khác. Suy nghĩ the hướng này cũng không ổn. Đến thời điểm này tôi chưa từng nghe một ai dùm cụm từ "giống như Bồ Tát" để khen ngợi người ta cả. Dĩ nhiên nếu chưa xét đến tất cả người trên thế giới thì chưa thể kiểm chứng rằng có ai xài hay không, nhưng... Với kinh nghiệm trong những lần trò chuyện cùng Oohinata tôi không nghĩ cô bé là môt người như thế.

Như vậy tôi đành phải chấp nhận cách diển giải thứ ba: Oohinata đã bóng gió rằng Chitanda là một con quỷ. Đó là một cách dụng ngôn khác thường nhưng tôi hiểu lý do cô bé làm vậy. Cố bé muốn chỉ trích Chitanda nhưng rõ ràng không thể tuyên bố trước đàn chị thân thiết của mình là Ibara. Có lẽ Oohinata không nghĩ rằng Ibara tự mình hiểu được hàm ý đó. Lỡ như mà có, cô bé cũng chỉ cần giả vờ như không biết đến một thành ngữ đúng-là-ít-người-biết "Bề ngoài như Bồ Tát, tâm can như Dạ Xoa." Tuy nhiên không chỉ Satoshi mà chính tôi cũng biết hàm ý ẩn trong nửa vế đầu của câu nói. Trong Ngày Hội Tuyển Mộ Oohinata đã nói rằng "văn học Trung Quốc có vẻ khó, nhưng em thích văn học Nhật", và cô bé đã từng rất nhanh nhìn ra lời nói đùa khi cả bọn kéo đến nhà mừng sinh nhật là một câu trong bài thơ của Hagiwara Sakutarou. Theo tôi Oohinata có kiến thức về mảng này và cô bé đã áp dụng điều đó...

Nhưng thật tình tôi vẫn thấy chưa thỏa.

Điều gì có thể gây rạn nứt quan hệ giữa Chitanda và Oohinata?

Tôi đã loại bỏ khả năng điểm mấu chốt là một việc diễn ra vào giờ tan học hôm qua, vì không thể nào trước đó lại không có sự tình. Vẫn còn đó những điểm kỳ lạ. Nếu nhớ không nhầm thì đó là ngày thứ bảy...

Xem ra tôi đã chạy khá nhiều. Không ngẩng đầu, tôi cảm thấy mình chưa vã nhiều mồ hôi lắm. Trước mặt lại là một quả đồi. Dòng học sinh xung quanh bắt đầu khựng lại, trong khi tôi lại muốn chạy một mình.