2.3 Τι να αποφύγετε - Σώστε το κείμενο

Στο σημερινό κεφάλαιο θα μιλήσουμε για ορισμένα ατοπήματα τεχνικής φύσεως, τα οποία συνιστώ έντονα να αποφύγετε, αν θέλετε η ιστορία σας να είναι καλογραμμένη κι ευανάγνωστη. Πρόκειται για ατοπήματα που έχω πετύχει πολλές φορές κι εδώ στο Wattpad και σε άλλες ιστοσελίδες λογοτεχνικού περιεχομένου, ακόμα και σε έντυπα βιβλία. Δεν θέλω να μειώσω ή να προσβάλω τους συγγραφείς που τα έχουν κάνει ή τα κάνουν: κάποιοι ενδέχεται να μην έχουν διαβάσει αρκετά για να ξέρουν τη σωστή μορφή ενός βιβλίου, άλλοι μπορεί να είναι στα πρώτα τους συγγραφικά βήματα και να μην έχουν βρει καλύτερο τρόπο έκφρασης. Όμως από τη στιγμή που γράφουμε, από τη στιγμή που αφιερώνουμε σκέψη και χρόνο σε αυτό που γράφουμε κι από τη στιγμή που φτάνουμε σε σημείο να δημοσιεύσουμε αυτό που γράφουμε, είναι κρίμα το τελικό μας αποτέλεσμα να μην είναι ευπαρουσίαστο. Οφείλουμε πρώτον στο έργο μας, δεύτερον στον εαυτό μας και τρίτον στους αναγνώστες μας ένα κείμενο που θα είναι στην καλύτερή του μορφή, αλλιώς ο χρόνος ο δικός μας κι ο δικός τους θα έχει πάει χαμένος. Δεν σας μιλάω 'έξω από το χορό': αρκετά από τα παρακάτω λάθη τα έκανα κι εγώ όταν ξεκίνησα να γράφω και δεν υπάρχει περίπτωση ακόμα και σήμερα να ολοκληρώσω ένα γραπτό και να μην έχει μέσα τυπογραφικά λάθη, γνωστά επίσης ως typos, τα οποία μετά τρέχω να διορθώσω πριν και αφότου έχω ανεβάσει τη δουλειά μου. Τι θέλω να πω; Κανείς μας δεν είναι τέλειος. Είμαστε άνθρωποι, κάνουμε λάθη κι όλο και κάτι θα μας ξεφύγει. Αν όμως ξέρουμε τι λάθη είναι αυτά, μπορούμε να τα εντοπίσουμε πιο εύκολα για να τα διορθώσουμε ή ακόμα και 'να τους ξεφύγουμε' εντελώς. Πάμε, λοιπόν, να δούμε μαζί μια λίστα με τα top 13 πράγματα που πρέπει να αποφύγουμε όταν γράφουμε:

1) Ορθογραφικά, τονικά, γραμματικά και συντακτικά λάθη:
Μια από τις πρώτες φορές που μπήκα στο Wattpad, κάπου το 2014, ξεκίνησα να διαβάζω μία ιστορία στην οποία πέτυχα, μεταξύ πλήθους ανορθόγραφων λέξεων, το 'και' γραμμένο με έψιλον. Δηλαδή 'κε'. Για να σας προλάβω, δεν ήταν η συντομογραφία του 'κύριε', σύμφωνα πάντα με τα συμφραζόμενα του κειμένου. Ήταν το 'και', ο συμπλεκτικός σύνδεσμος, η πρώτη λέξη που μαθαίνουμε να γράφουμε στην Α' Δημοτικού. Αυτό είναι ίσως το πιο τρανταχτό ορθογραφικό λάθος που μπορώ να θυμηθώ, αλλά υπάρχουν και πολλά ακόμα που έχω δει και φαντάζομαι τα έχετε δει κι εσείς, καθώς και λέξεις χωρίς τόνους, ρήματα στην παθητική φωνή, στον α', β' ή γ' ενικό και τον γ' πληθυντικό, που στο τέλος έχουν έψιλον αντί για άλφα-γιώτα ή το ανάποδο, λανθασμένα άρθρα, προτάσεις με μπερδεμένη σύνταξη κι άλλα πολλά που θα έκαναν τους δασκάλους και τους φιλολόγους μας να τραβούν τα μαλλιά τους. Κατανοητό να μην είναι κανείς φίλος του διαβάσματος, είτε γιατί έχει άλλα ενδιαφέροντα, είτε εξαιτίας μαθησιακής δυσκολίας. Κατανοητό να μην θυμάται απ' έξω πώς γράφονται όλες οι λέξεις μιας γλώσσας. Αλλά με όλα τα μέσα που διαθέτουμε σήμερα, το μόνο εύκολο είναι να γράφουμε χωρίς ορθογραφικά λάθη!

Μέθοδοι που μας βοηθούν να τα αποφύγουμε:
α) διαβάζουμε όσο μπορούμε κι έτσι πλουταίνουμε το λεξιλόγιό μας με νέες λέξεις, τις οποίες βλέπουμε και μας μένει στο μυαλό η εικόνα τους,

β) ρωτάμε κάποιον αν ξέρει να μας πει πώς γράφεται η λέξη για την οποία δεν είμαστε σίγουροι,

γ) την αναζητούμε σε ένα έντυπο λεξικό,

δ) τη γράφουμε με την ορθογραφία που νομίζουμε στο πεδίο αναζήτησης του Google κι αν δεν είναι σωστά γραμμένη, μας βγάζει 'μήπως εννοείτε' με την σωστή ορθογραφία της αμέσως μετά,

ε) την γράφουμε στο Βικιλεξικό και μαθαίνουμε έτσι και τη σημασία της και τυχόν εναλλακτικές ορθογραφίες της,

στ) χρησιμοποιούμε autocorrect ή ενεργοποιούμε την πρόταση εναλλακτικών λέξεων,

ζ) βλέπουμε τις λέξεις που μας προτείνει το ψηφιακό μας πληκτρολόγιο στη φορητή μας συσκευή και κατά μεγάλη πιθανότητα μία από αυτές είναι η λέξη που θέλουμε να γράψουμε.

η) ξαναρίχνουμε μια ματιά στους κανόνες γραμματικής και συντακτικού από τα σχολικά μας βιβλία (αν σας τους γράψω εδώ, το κεφάλαιο θα βγει τεράστιο),

θ) θυμόμαστε ότι τόνο παίρνουν οι λέξεις που έχουν από δύο συλλαβές και πάνω κι οι λέξεις που έχουν πάνω από δύο συλλαβές και τονίζονται στην προπαραλήγουσα παίρνουν κι έναν δεύτερο τόνο στη λήγουσα, αν τις ακολουθεί κτητική αντωνυμία. Το ίδιο ισχύει και για τις μετοχές.

ι) Το 'πού' και το 'πώς' μπορούν να γραφτούν και με τόνο και χωρίς τόνο. Παίρνουν τόνο όταν είναι ερωτηματικά και δεν παίρνουν τόνο όταν είναι επεξηγηματικά.
Παράδειγμα: Αυτό που θέλω να πω είναι πως δεν μου αρέσει αυτή η κατάσταση. Πώς τολμά να με ανακρίνει συνέχεια και να ρωτάει πού πηγαίνω;

2) Κακή χρήση των σημείων στίξης:
Πονεμένη ιστορία τα σημεία στίξης: μερικοί τα χρησιμοποιούν περισσότερο και μερικοί λιγότερο απ' όσο πρέπει, ενώ υπάρχουν και κάποιοι που δεν ξέρουν πού και πώς να τα χρησιμοποιήσουν. Ίσως τα θεωρείτε απλώς κουκίδες που μας κάνουν τη ζωή δύσκολη, μα θα εκπλαγείτε αν ανακαλύψετε πόσο χρήσιμα είναι και πόση διαφορά μπορούν να κάνουν στο κείμενό μας. Δεν με πιστεύετε; Θα σας βάλω πιο κάτω μία αστεία ιστοριούλα που άκουσα:

ΩΡΑ ΓΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ:

"Την περίοδο του Εθνικού διχασμού στην Κρήτη, ένας επιθεωρητής δημοτικής εκπαίδευσης ανέβαινε μ' ένα μουλάρι σ' ένα ορεινό και δύσβατο χωριό, για να επιθεωρήσει τον εκεί δάσκαλο.

Στο δρόμο που πήγαινε, συνάντησε έναν αγωγιάτη και τον ρώτησε:

«Δε μου λες, πατριώτη, ο δάσκαλος τι είναι; Βενιζελικός ή βασιλικός;»

«Βενιζελικός», απάντησε ο αγωγιάτης.

«Α, το γαϊδούρι...», σχολίασε ο επιθεωρητής.

Ο αγωγιάτης όμως ήταν Βενιζελικός και φίλος του δασκάλου και έτρεξε να μεταφέρει στον δάσκαλο τη στιχομυθία.

«Το... και το..., δάσκαλε. Σε είπε γαϊδούρι».

Την επομένη μπήκε ο επιθεωρητής στην τάξη και ρώτησε το δάσκαλο ποιο είναι το μάθημα της ημέρας.

«Τα σημεία της στίξεως», απάντησε ο δάσκαλος.

«Ας δούμε, λοιπόν, τι ξέρουν τα παιδιά», είπε ο επιθεωρητής.

Ο δάσκαλος σήκωσε ένα μαθητή, τον Σήφη, στον πίνακα και του είπε να γράψει τη φράση:

'Ο επιθεωρητής είπε, (κόμμα), ο δάσκαλος είναι γαϊδούρι (τελεία).'

Αφού, έκπληκτος ο μαθητής, το έγραψε, τον ρώτησε ο δάσκαλος:

«Ποιος είναι, παιδί μου, γαϊδούρι;»

«Ο δάσκαλος», ψέλλισε ο μαθητής.

«Και ποιος το είπε;»

«Ο επιθεωρητής, κύριε».

«Ωραία», είπε ο δάσκαλος. «Σβήσε τώρα το κόμμα και βάλ' το αλλιώς»:

'Ο επιθεωρητής, (κόμμα), είπε ο δάσκαλος, (κόμμα), είναι γαϊδούρι. (τελεία)'

Μόλις τελείωσε ο μαθητής, τον ρώτησε ο δάσκαλος:

«Ποιος είναι τώρα, παιδί μου, το γαϊδούρι;»

«Ο επιθεωρητής», απάντησε δειλά ο μαθητής.

«Και ποιος το είπε;»

«Ο δάσκαλος», απάντησε πάλι ο μαθητής.

Οπότε στράφηκε ο δάσκαλος στην τάξη και είπε:

«Είδατε, παιδιά, τι κάνουν τα κόμματα; Πότε βγάζουν γάιδαρο τον επιθεωρητή και πότε το δάσκαλο!»"

Έξυπνο, ε; Χωρίς ν' αλλάξει καμία λέξη, άλλαξε όλο το νόημα της πρότασης. Στην πρώτη περίπτωση ο επιθεωρητής ήταν αυτός που είπε ότι ο δάσκαλος είναι γαϊδούρι. Στη δεύτερη περίπτωση πάλι, ο δάσκαλος ήταν αυτός που είπε τον επιθεωρητή γαϊδούρι. Καταλαβαίνετε τώρα τι θέλω να πω;

Ας ρίξουμε μία ματιά στα σημεία στίξης της ελληνικής γλώσσας και τη χρήση του καθενός από αυτά:

Τελεία
.
Μπαίνει στο τέλος μιας φράσης με ολοκληρωμένο νόημα.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος σηκώθηκε κι ετοιμάστηκε να φύγει για τη δουλειά.

Κόμμα
,
Δείχνει πού να κάνουμε μικρή παύση, χωρίζει τις προτάσεις σε μία περίοδο λόγου.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος σηκώθηκε, πλύθηκε, ντύθηκε κι ετοιμάστηκε να φύγει για τη δουλειά.

Άνω τελεία
·
Χρησιμεύει για να χωρίσει μέσα στη φράση δύο μέρη, από τα οποία το δεύτερο επεξηγεί το πρώτο, αποτελεί παύση μικρότερη της τελείας και μεγαλύτερη του κόμματος.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος ετοιμάστηκε· έπρεπε να πάει στη δουλειά το συντομότερο.

Ερωτηματικό
;
Μπαίνει στο τέλος μιας ερωτηματικής πρότασης.
Παράδειγμα: Τι θα συναντούσε σήμερα στη δουλειά ο Γιώργος;

Θαυμαστικό
!
Μπαίνει μετά από επιφωνήματα ή φράσεις που εκφράζουν χαρά, λύπη, θαυμασμό, φόβο, πόνο, οργή κλπ.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος μισούσε αυτή τη δουλειά!

Άνω και κάτω τελεία
:
Μπαίνει όταν παρατίθενται τα λόγια κάποιου κατά λέξη, όταν παρατίθενται παροιμίες ή γνωμικά, όταν απαριθμούνται πράγματα ή όταν θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι. Παρόμοιο με την άνω τελεία, μόνο που η σύνδεση μεταξύ των δύο φράσεων είναι πιο άμεση.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος μισούσε αυτή τη δουλειά: ο μισθός ήταν κακός, το ωράριο εξαντλητικό, το αφεντικό περίεργο κι οι συνάδελφοι αδιάφοροι.

Παρένθεση
()
Σημειώνεται για να κλειστεί μέσα της μια λέξη ή φράση που εξηγεί το νόημα της πρότασης, μπαίνει στο τέλος μιας φράσης έχοντας το όνομα αυτού που το είπε ή εξηγεί κάτι που ο αφηγητής προσθέτει ως δευτερεύον νόημα ή δική του σκέψη.
Παράδειγμα: Το αφεντικό του Γιώργου ήταν περίεργο ('στριμμένο' και 'κακότροπο' ήταν οι πιο ευγενείς χαρακτηρισμοί που μπορούσε να βρει για να το περιγράψει).

Αποσιωπητικά
...
Χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να αποσιωπήσουμε κάτι ή να δηλώσουμε ότι η φράση μένει κομμένη, ατέλειωτη.
Παράδειγμα: Το αφεντικό του Γιώργου ήθελε όλα να γίνονται στην εντέλεια, αλλιώς...

Παύλα
-
Χρησιμοποιείται εντός διαλόγου, ώστε να φανεί ότι αλλάζει πρόσωπο, μπορεί να δηλώσει απότομη διακοπή φράσης από εξωτερικό παράγοντα ή κάποιου είδους συνάφεια μεταξύ λέξεων, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί διπλή με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται η παρένθεση. Αλλά σε αυτή την τελευταία περίπτωση, η πληροφορία ανάμεσα στις παύλες είναι πιο σημαντική, λιγότερο δευτερεύουσα.
Παράδειγμα: Ο Γιώργος έτρεχε όλη τη μέρα δεξιά-αριστερά. Η πρώτη του αποστολή ήταν στην άλλη άκρη της πόλης --έπρεπε να βάλει βενζίνη για να του φτάσει-- και δεν είχε ούτε λεπτό για χάσιμο.

Εισαγωγικά
«» "" ''
Χρησιμοποιούνται εντός διαλόγου, καθώς κι όταν επιθυμούμε να παραθέσουμε τα λόγια κάποιου τρίτου κατά λέξη, όταν παρατίθενται παροιμίες ή γνωμικά ή όταν αναφέρονται τίτλοι βιβλίων, έργων κλπ. Στα ελληνικά χρησιμοποιούνται κυρίως «αυτά» τα εισαγωγικά. Στα αγγλικά χρησιμοποιούνται "αυτά" τα εισαγωγικά. Ενίοτε μπορεί και το σύμβολο της αποστρόφου (') να χρησιμοποιηθεί αντί εισαγωγικών, αλλά μόνο για να παραθέσει λέξεις που είπαν άλλοι, τίτλους βιβλίων-ταινιών-τραγουδιών ή να είναι τα εισαγωγικά μέσα στα εισαγωγικά, αν ο ομιλητής παραθέτει κάτι που του είπε κάποιος άλλος.
Παράδειγμα: «Με συγχωρείτε, μήπως ξέρετε αν έχει εδώ κοντά κανένα βενζινάδικο;», ρώτησε ο Γιώργος έναν περαστικό.

"I'm sorry, I don't speak Greek.", απάντησε αυτός, αν και η μπλούζα του είχε πάνω μία στάμπα που έγραφε: 'Λατρεύω την ελληνική γλώσσα!'.

Θα προσθέσω ακόμα τα εξής:
α) Μετά την τελεία ακολουθεί πάντα κεφαλαίο γράμμα (και τα ονόματα των χαρακτήρων, των χωριών, των πόλεων, των κρατών, καθώς και τα τοπονύμια γράφονται πάντα με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα, ανεξάρτητα με το αν υπάρχει τελεία πριν από αυτά ή όχι)

β) Στα ελληνικά χρησιμοποιούμε αυτό το ερωτηματικό --> ; Όχι αυτό --> ?

γ) Τα σημεία στίξης γράφονται αμέσως μετά από μία λέξη, χωρίς κενό, ενώ τα ακολουθεί κενό

δ) Όταν έχουμε να κάνουμε με μία μεγάλη περίοδο λόγου, τα κόμματα χρησιμοποιούνται για σαφέστερο χωρισμό προτάσεων και τα βάζουμε κυρίως για να ξεχωρίσουμε τις δευτερεύουσες προτάσεις, δηλαδή τις προτάσεις που αν έλειπαν από το κείμενο, η κύρια πρόταση ακόμα θα έβγαζε νόημα.
Παράδειγμα: Η Κατερίνα, που λάτρευε το κόκκινο χρώμα, αγόρασε μια κατακόκκινη φούστα.
Αν αφαιρέσουμε την πρόταση που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο κόμματα: Η Κατερίνα αγόρασε μια κατακόκκινη φούστα.

ε) Όταν αφαιρούμε το τελευταίο φωνήεν από μία λέξη, βάζουμε απόστροφο.
Παράδειγμα: Η Κατερίνα πήγε ν' αλλάξει, αντί για ν αλλάξει.

στ) Όταν μιλάμε για αριθμούς όπως ηλικίες ή μετρήσιμα πράγματα, είναι προτιμότερο να γράφουμε τους αριθμούς με λέξεις (Η Κατερίνα έχει μία ανιψιά δώδεκα ετών), ενώ όταν μιλάμε για ημερομηνίες και χρονολογίες είναι προτιμότερο να γράφουμε τους αριθμούς με νούμερα (Η ανιψιά της Κατερίνας γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου του 2012).

ζ) Τα σημεία στίξης που ανήκουν μέσα στον διάλογο μένουν εντός των ελληνικών εισαγωγικών, εκτός από την τελεία, που μένει απ' έξω, αν βρίσκεται στο τέλος του διαλόγου. Αν όμως μετά τον διάλογο ακολουθεί περιγραφή αυτού, το εισαγωγικό που κλείνει τον διάλογο το ακολουθεί κόμμα και μετά η περιγραφή, ενώ ούτε σε αυτή την περίπτωση δεν βάζουμε τελεία στο τέλος του διαλόγου εντός των εισαγωγικών.
Παράδειγμα: «Πάω να συναντήσω τον Γιώργο», ανακοίνωσε χαρούμενη η Κατερίνα.

«Τι;»

«Τον Γιώργο!», επανέλαβε φωνάζοντας, αφού η ανιψιά της δεν την είχε ακούσει.

Το κορίτσι βγήκε από το δωμάτιό του και την αποχαιρέτησε: «Καλά να περάσεις, θεία».

η) Πριν την κλητική, βάζουμε κόμμα.
Παράδειγμα: «Μην ξεχάσεις να κάνεις επανάληψη για το διαγώνισμα, κοριτσάκι μου».

θ) Δεν πληκτρολογούμε το ίδιο σημείο στίξης (το ερωτηματικό, το θαυμαστικό ή τα αποσιωπητικά) πολλές φορές στη σειρά για να προσδώσουμε περισσότερη ένταση σε αυτό που γράφεται. Μπορούμε να γράψουμε το θαυμαστικό μέχρι τρεις φορές κι αν θέλουμε, να το βάλουμε να ακολουθεί κεφαλαιογράμματη γραφή, για να δείξουμε ότι αυτός που μιλάει φωνάζει. Αν θέλουμε να κάνει μία ερώτηση φωνάζοντας, τοποθετούμε ένα θαυμαστικό πριν το ερωτηματικό.

ι) Πριν και μετά το 'και' δεν μπαίνει ποτέ κόμμα.

ια) Το 'ότι' χωρίς κόμμα είναι ειδικός σύνδεσμος, ενώ το 'ό,τι' με κόμμα είναι αναφορική αντωνυμία. Το πρώτο έχει την ίδια σημασία με το 'πως', ενώ το δεύτερο λειτουργεί όπως το 'οτιδήποτε.
Παράδειγμα: Ήξερε ότι έπρεπε να προσπαθεί να την κάνει ευτυχισμένη, όμως ήταν αδύνατον να κάνει ό,τι του ζητούσε.

3) Λάθος παράθεση διαλόγου
Όταν θέλουμε να παραθέσουμε διάλογο, όπως είπαμε και λίγο πιο πάνω, μπορούμε να το κάνουμε με τους εξής τρόπους:

α) Εισαγωγικά:
«Καλημέρα! Τι κάνεις;»

«Είμαι πολύ καλά, εσύ;»

β) Παύλες:
-Καλημέρα! Τι κάνεις;

-Είμαι πολύ καλά, εσύ;

Αυτοί είναι οι σωστοί τρόποι, άντε και τα αγγλικά εισαγωγικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ανάγκη. Οι απόστροφοι πάλι μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για μεμονωμένες λέξεις εκτός του διαλόγου (Τον είπε 'ανόητο') ή για παράθεση φράσης κάποιου άλλου εντός διαλόγου («Και γύρισε και μου είπε 'Δεν θα μου μιλάς εμένα έτσι'») Όμως...

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Τα σύμβολα που βρίσκονται στα πληκτρολόγιά μας, στα πλήκτρα που βρίσκονται επίσης η τελεία και το κόμμα, τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στα μαθηματικά για να δηλώσουν έναν αριθμό μικρότερο ή μεγαλύτερο από έναν άλλο <<αυτά τα σύμβολα>> ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ!!! Μπορεί να τους μοιάζουν, αλλά δεν είναι εισαγωγικά! Δεν μπορούν να δηλώσουν διάλογο, δεν έχουν καμία σχέση με τη γλώσσα, ανήκουν στον κόσμο των μαθηματικών κι αν δεν έχετε στο κείμενό σας κάποια σκηνή όπου οι ήρωες ασχολούνται με τη λύση μιας μαθηματικής άσκησης, δεν έχουν καμία δουλειά στην ιστορία σας!

Μην τα χρησιμοποιείτε, διότι πέραν της λανθασμένης τοποθέτησής τους, είναι μεγάλος μπελάς για τα άτομα που διαβάζουν με προφορική ανάγνωση οθόνης (screen reader), η οποία τους διαβάζει το 'Ο Γιώργος είδε την Κατερίνα και της είπε <<Ωραία φούστα>>' έτσι: 'Ο Γιώργος είδε την Κατερίνα και της είπε μικρότερο του μικρότερο του Ωραία φούστα μεγαλύτερο από μεγαλύτερο από'. Φανταστείτε, ενώ ακούτε ένα ηχητικό βιβλίο, να ακούτε συνέχεια αυτό το «Μικρότερο του μικρότερο του, μεγαλύτερο από μεγαλύτερο από». Πιστέψτε με, όσο καλό κι αν είναι το βιβλίο, θα σας κουράσει γρήγορα και θα το παρατήσετε. Έτσι θα παρατήσει κι ο αναγνώστης του screen reader το βιβλίο σας, αν έχει τα μαθηματικά σύμβολα του μικρότερου και του μεγαλύτερου στην αρχή και στο τέλος των διαλόγων. Οπότε, παρακαλώ, μακριά από <<αυτά>>. Αν τα χρησιμοποιείτε γιατί δεν ξέρετε πώς να πληκτρολογήσετε τα εισαγωγικά, θα σας πω αμέσως: πατήστε στο πληκτρολόγιο το shift και το πλήκτρο που απεικονίζει την απόστροφο και τα εισαγωγικά (στο δικό μου πληκτρολόγιο είναι το μεθεπόμενο από το λάμβα στα δεξιά, νομίζω έτσι είναι στα περισσότερα) και θα έχετε γράψει με επιτυχία ένα εισαγωγικό!

4) Διάλογος σε θεατρική μορφή
Έχω πέσει πάνω σε ιστορίες που ενώ έχουν γραφτεί κανονικά, με περιγραφές, με γεγονότα κλπ, όταν έρθει η ώρα οι χαρακτήρες να αρχίσουν να μιλάνε, παρατηρείται το εξής:

Ο Γιώργος και η Κατερίνα είχαν πάει μία βόλτα στο πάρκο. Ήταν μία υπέροχη μέρα κι η Κατερίνα ήθελε να του μιλήσει για κάτι.

Κατερίνα: Γιώργο;

Γιώργος: Ναι, Κατερίνα;

Κατερίνα: Θέλω κάτι να σου πω.

Γιώργος: Σε ακούω. Τι συμβαίνει;

Τι έχουμε εδώ; Διάλογο σε θεατρική μορφή. Ή για να το θέσω με μεγαλύτερη ακρίβεια, συνδυασμό αφήγησης και διαλόγου σε θεατρική μορφή. Μία επιλογή που την έχω δει και σε τυπωμένα βιβλία και την έχω κάνει κι εγώ σε μία ιστορία με το 'Μικρό Μου Πόνυ', που έγραψα όταν πήγαινα Στ' Δημοτικού. Δεν ξέρω γιατί είναι τόσο ευρέως διαδεδομένη, ξέρω όμως ότι δεν είναι σωστή. Η παρουσίαση του διαλόγου με αυτό τον τρόπο βγάζει τον αναγνώστη έξω από το κλίμα της ανάγνωσης, το κλίμα της φαντασίας στο οποίο έχει μπει και κάνει αυτό που έχει στο μυαλό του πιο πεζό. Επιπλέον, δεν αφήνει περιθώριο στον συγγραφέα να περιγράψει τον διάλογο. Θέλετε να γράψετε θεατρικό έργο; Γράψτε θεατρικό έργο! Θέλετε να γράψετε σενάριο; Γράψτε σενάριο! Καταπληκτικές και δυνατές μορφές γραφής και οι δύο! Αλλά μην κάνετε το λάθος να τις ανακατέψετε μαζί με μυθιστορηματική γραφή. Φαίνεται παιδιάστικο και μπερδεύει.

5) Όλα στην ίδια παράγραφο
Έστω ότι δεν γράφουμε διάλογο σε θεατρική μορφή. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι πρέπει να αλλάζουμε παραγράφους ανά τακτά χρονικά διαστήματα: να μην τις κάνουμε τεράστιες και κυρίως, να μην έχουμε όλο τον διάλογο σε μία παράγραφο. Είναι πολύ κουραστικό στην όψη ένα ογκώδες κείμενο στο οποίο οι διάλογοι είναι όλοι ο ένας μετά τον άλλο, χωρίς να ακολουθεί αλλαγή σειράς. Κάτι σαν αυτό:

Ο Γιώργος και η Κατερίνα είχαν πάει μία βόλτα στο πάρκο. Ήταν μία υπέροχη μέρα κι η Κατερίνα ήθελε να του μιλήσει για κάτι. «Γιώργο;» «Ναι, Κατερίνα;» «Θέλω κάτι να σου πω». «Σε ακούω, τι συμβαίνει;»

Να θυμάστε, όταν αλλάζει το πρόσωπο που μιλάει, αλλάζει κι η παράγραφος. Έτσι:

«Γιώργο;»

«Ναι, Κατερίνα;»

«Θέλω κάτι να σου πω».

«Σε ακούω, τι συμβαίνει;»

6) Συχνή επανάληψη των ίδιων λέξεων
«Γιώργο;», είπε η Κατερίνα.

«Ναι, Κατερίνα;», είπε ο Γιώργος.

«Θέλω κάτι να σου πω», είπε η Κατερίνα.

«Σε ακούω, τι συμβαίνει;», είπε ο Γιώργος.

Νομίζω ότι εδώ καταλάβατε πολύ καλά πού είναι το πρόβλημα. Σωστά, είδαμε πολλές φορές τη λέξη 'είπε' και τα ονόματα των ηρώων μας. Μια τέτοια επανάληψη των ίδιων και των ίδιων λέξεων, μπορεί να κάνει το κείμενό μας ανιαρό.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Μην νομίζετε ότι αυτό ισχύει μόνο με τις απλοϊκές φράσεις. Είναι εξίσου ενοχλητικό όταν βλέπουμε ιδιαίτερα περίτεχνες φράσεις να επαναλαμβάνονται. Τέτοια 'στολίδια' είναι για να χρησιμοποιούνται μία φορά, άντε το πολύ δύο, αρκεί να μεσολαβούν όσο το δυνατόν περισσότερα κεφάλαια ανάμεσα στο ένα και στο άλλο, αλλιώς χάνεται η μαγεία τους και δεν κάνουν εντύπωση πια.

Έχουμε την ευλογία να μιλάμε και να γράφουμε σε μία πανέμορφη και πάμπλουτη γλώσσα! Υπάρχουν τόσοι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να εκφραστούμε, τόσες διαφορετικές επιλογές λέξεων που περιμένουν να τις ανακαλύψουμε και να τις προσθέσουμε στο γραπτό μας! Κοιτάξτε!

«Γιώργο;», άκουσε τη διστακτική φωνή της κοπέλας δίπλα του.

«Ναι, Κατερίνα;», έκανε με ένα ίχνος βαριεστημάρας κι εκείνη αναστέναξε.

«Θέλω κάτι να σου πω», κατάφερε να ξεστομίσει με το βλέμμα της χαμηλωμένο.

«Σε ακούω, τι συμβαίνει;», απόρησε ο Γιώργος, που μόλις εκείνη τη στιγμή πρόσεξε το ανήσυχο ύφος της.

Δεν άλλαξα τίποτα απολύτως στον διάλογο! Κι όμως, αυτή η στιχομυθία που μέχρι πριν από λίγο μπορεί να έμοιαζε μέχρι και ριχή σε κάποιον, τώρα ξαφνικά έχει αποκτήσει όχι μόνο μεγαλύτερη σαφήνεια στον τρόπο που εκφέρονται τα λόγια από τους ήρωες, αλλά κι ένα δραματικό βάθος. Γιατί; Επειδή χρησιμοποίησα διαφορετικές λέξεις από το 'είπε' κι έδωσα έμφαση στις κινήσεις που κάνουν και στο ύφος τους. Κι ούτε έλεγα συνέχεια το όνομα του Γιώργου ή της Κατερίνας. Εφόσον τον προσφωνεί 'Γιώργο' και του απευθύνει το λόγο, προφανώς αυτός που απαντά είναι ο Γιώργος. Δεν λέω να μην λέτε 'είπε' ή να μην λέτε τα ονόματα των ηρώων σας, αυτό δε γίνεται. Λέω όμως να έχετε κι εναλλακτικές για να μην υπάρχει μονοτονία. Επομένως, χρησιμοποιείτε περισσότερες διαφορετικές λέξεις, τόσο για να περιγράψετε την εκφορά λόγου, όσο και για τους συνομιλητές. Αν, μάλιστα, είναι δύο άτομα και ο διάλογος συνεχίζεται για αρκετή ώρα, μπορείτε και 'να τον αφήσετε μόνο του' για μερικές ατάκες, χωρίς να διευκρινίζεται συνέχεια ποιος μιλάει, αφού θα είναι προφανές.

Αποφύγετε επίσης τους πλεονασμούς! Μη χρησιμοποιείτε, δηλαδή, πολλές ίδιες λέξεις ή εκφράσεις, χωρίς να είναι απαραίτητες για το νόημά σας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που λέγαμε στο Δημοτικό: «Τα πρόβατα του βοσκού είναι στη βοσκή και βόσκουν».

Για πιο πλούσιο λεξιλόγιο, προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε κλασσική λογοτεχνία, ελληνική και ξένη (για την ξένη προτείνω επίσης η μετάφραση που θα επιλέξετε να είναι όσο το δυνατόν πιο παλιά, γιατί τότε οι μεταφραστές γίνονταν συχνά 'γλωσσοπλάστες' και φρόντιζαν να 'ελληνοποιούν' τα κείμενα όσο το δυνατόν περισσότερο), καθώς και ποίηση. Παρακάτω σας έχω και μερικές εναλλακτικές επιλογές λέξεων που θα σας φανούν πολύ χρήσιμες:

Εναλλακτικές επιλογές του 'είπε':
δήλωσε, έκανε, μίλησε, έλεγε, ρώτησε, απόρησε, απάντησε, διευκρίνισε, ξεκαθάρισε, μονολόγησε, αναρωτήθηκε, φώναξε, ούρλιαξε, κραύγασε, προειδοποίησε, μουρμούρισε, ψιθύρισε, κ. ο. κ.

Εναλλακτικές επιλογές του ονόματος του χαρακτήρα:
αυτός-ή, εκείνος-η, ο άλλος-η άλλη, ο συνομιλητής-η συνομιλήτρια του-της, ο φίλος-η φίλη του-της, ο-η αντίπαλος του-της, ο νεαρός-η νεαρή, ο μεγαλύτερος-η μεγαλύτερη, ο νεότερος-η νεότερη, το αγόρι, το παλικάρι, ο άντρας, το κορίτσι, η κοπέλα, η γυναίκα, ο-η (το επάγγελμα του χαρακτήρα), ο-η (το χρώμα των μαλλιών ή των ματιών του χαρακτήρα) κ. ο. κ.

7) Ονόματα γραμμένα με λατινικούς χαρακτήρες
Άλλο ένα φαινόμενο που συναντώ πολύ συχνά στο Wattpad: ιστορίες που διαδραματίζονται εκτός Ελλάδος, οι χαρακτήρες είναι ξένοι και τα ονόματά τους είναι γραμμένα στα αγγλικά. Δεν ξέρω γιατί κάποιοι το κάνουν αυτό, ίσως να θέλουν να μπουν πιο πολύ στο κλίμα, αλλά ξεκαθαρίζω ότι από τη στιγμή που η ιστορία σας είναι γραμμένη στα ελληνικά, τα ονόματα πρέπει κι αυτά να είναι γραμμένα στα ελληνικά για λόγους ομοιογένειας, αλλά και για να είναι σαφής στους αναγνώστες η προφορά τους. Εκτός αν εξυπηρετούν έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό, όπως το να φαίνεται, για παράδειγμα, ότι αυτός που μιλάει έχει αγγλική προφορά.

Προσωπική μου γνώμη: έχω ενστάσεις και για τα ελληνικά βιβλία με αγγλικούς τίτλους, καθώς μπορούν εύκολα να μπερδέψουν, δίνοντας στον αναγνώστη την εντύπωση ότι είναι γραμμένα στα αγγλικά και σε αρκετά από αυτά που έχω διαβάσει, η σύνδεση τίτλου και νοήματος 'χάνεται στη μετάφραση'. Ωστόσο σας το αναφέρω αυτό με ένα μεγάλο ερωτηματικό, γιατί είναι κατά πολύ θέμα γούστου και επιλογής, με τις αιτιολογήσεις να ποικίλουν από άτομα που το κάνουν από ξενομανία και πρόθεση να επιδειχθούν, μέχρι άτομα που στοχεύουν στο να προωθήσουν τη δουλειά τους σε ευρύτερο κοινό, μεταφράζοντάς την και στα αγγλικά, ή απλώς τους εκφράζει καλύτερα ένας ξένος τίτλος, διότι πρόκειται για μία φράση που 'κλειδώνει' με την ιστορία τους. Προσωπικά, αν και προτιμώ τους ελληνικούς τίτλους, πάλι γιατί οι ιστορίες είναι γραμμένες στα ελληνικά και για λόγους ομοιογένειας, δεν θα απέρριπτα ένα βιβλίο με ξένο τίτλο, μόνο και μόνο γιατί έχει ξένο τίτλο.

8) Έκτυπα
Όρος μεταφραστικός. Ως 'έκτυπα' χαρακτηρίζουμε τις εκφράσεις μιας α' γλώσσας που μεταφράζονται λέξη-προς-λέξη σε μια β' γλώσσα, με το νόημά τους να μην είναι ακριβές ή τις φράσεις στη β' γλώσσα να 'ηχούν' περίεργα. Παράδειγμα: έχουμε στα αγγλικά τη φράση "I'll call you back", που τη λέμε όταν μιλάμε με κάποιον στο τηλέφωνο και τον ενημερώνουμε ότι θα τον καλέσουμε εμείς αργότερα. Μεταφράζεται εύκολα σε «Θα σε ξαναπάρω», «Θα σε πάρω αργότερα» ή «Θα σε πάρω εγώ». Κι όμως, κάποιοι το λένε «Θα σε πάρω πίσω», που ναι μεν είναι η απευθείας μετάφραση του "I'll call you back", αλλά στη δική μας γλώσσα, που έχει μία αρκετά διαφορετική δομή από την αγγλική, η παρούσα φράση ακούγεται παράξενη και παραπέμπει σε κάτι άλλο («Μη φοβάσαι, αγάπη μου! Μπορεί να σε έκλεψαν από μένα, αλλά εγώ θα σε πάρω πίσω!»).

Επειδή προφανώς διαβάζουμε βιβλία στα αγγλικά και βλέπουμε σειρές και ταινίες στα αγγλικά, είναι λογικό κάποια στιγμή να επηρεαστούμε και στον γραπτό μας λόγο. Και δεν αποκλείονται οι περιπτώσεις που ένα έκτυπο μπορεί να ταιριάξει εκεί όπου θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε και να μην ακούγεται παράταιρο. Αλλά ας θυμηθούμε πάλι ότι γράφουμε στα ελληνικά, οπότε πρέπει να δούμε πολύ προσεκτικά αν μια λέξη-προς-λέξη μετάφραση που έχουμε κατά νου για μια αγγλική φράση που μας αρέσει και θέλουμε να μπει στο βιβλίο μας, 'ακούγεται' σωστά. Αν δεν ακούγεται, μπορούμε να βγάλουμε μια πιο ελληνοποιημένη, δική μας παραλλαγή ή να συμβουλευτούμε κάποιο μεταφραστικό ιστότοπο, που ειδικεύεται στη μετάφραση εκφράσεων κι όχι λέξεων. Θα εκπλαγείτε αν δείτε τι εναλλακτικές υπάρχουν στο κομμάτι της περιφραστικής μετάφρασης. Θα σας δώσω ένα ωραίο παράδειγμα: "Once in a blue moon" = «Στη χάση και στη φέξη». Διαφορετική διατύπωση, αλλά η κοντινότερη σημασία. Αν λέγαμε «Κάθε γαλάζιο φεγγάρι», δεν θα καταλάβαινε κανείς τι θέλουμε να πούμε, γιατί σαν λαός δεν είμαστε εξοικειωμένοι με το γαλάζιο φεγγάρι. Έτσι όμως γινόμαστε κατανοητοί κι έχουμε πάλι την εικόνα του φεγγαριού στο μυαλό μας, συνδυασμένη με τη σπάνια συχνότητα ενός φαινομένου.

10) Τεράστιες περίοδοι λόγου
Κάτι που το βλέπω κυρίως στα ελληνικά κείμενα κι όχι τόσο στα αγγλικά: περίοδοι λόγου στις οποίες ο συγγραφέας κυριολεκτικά ξεχνάει να βάλει τελεία. Συνήθως συμβαίνει σε κείμενα πιο 'βαθυστόχαστα', όπου ο γράφων θέλει να πει πάρα πολλά πράγματα και μάλιστα τα αποτυπώνει με ιδιαίτερα λόγιο ή λυρικό ύφος. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αν δεν μπει τελεία, από ένα σημείο και μετά, το συνεχόμενο κείμενο γίνεται κουραστικό και περίπλοκο άνευ λόγου, ενώ το νόημα 'κρύβεται' πίσω από το πλήθος των λέξεων. Δεν λέμε όλες μας οι προτάσεις να είναι μόνο υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο και μετά τελεία. Αλλά ανάμεσα σε μία εντελώς απλοϊκή περίοδο και σε μία που μπορεί να πιάσει ολόκληρη παράγραφο, πηδώντας ακατάσχετα από το ένα θέμα στο άλλο, χωρίς να δίνει στον αναγνώστη χρόνο να επεξεργαστεί όσα διάβασε, υπάρχει ένα μεγάλο κενό. Μέσα σε αυτό το κενό είναι προτιμότερο να δουλέψετε, τόσο για να βοηθήσετε τον αναγνώστη να 'ακολουθήσει' νοητά το εγχείρημά σας, όσο και για να είναι το γραπτό σας πιο διαχειρίσιμο για εσάς τους ίδιους. Σκεφτείτε ότι διαβάζετε το κείμενό σας δυνατά σε κάποιον κι αν δεν έχει τελεία, δεν παίρνετε ανάσα. Πόσο θ' αντέξετε χωρίς ανάσα; Έτσι περίπου θα το δει κι ο αναγνώστης. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις, η λύση βρίσκεται στη μέση.

11) Υπερβολικά λογοτεχνική γλώσσα και υπερβολικά προφορική γλώσσα
Δύο 'δίδυμα' θα λέγαμε προβλήματα, που το ένα αποτελεί αντίποδα του άλλου. Πρώτον, έχουμε την υπερβολικά λογοτεχνική γραφή, στην οποία χρησιμοποιείται πολύ επιτηδευμένο λεξιλόγιο, πάρα πολλά επίθετα, πάρα πολλές παρομοιώσεις και μεταφορές, λέξεις κι εκφράσεις αρχαιοπρεπείς και γενικά ένα άσκοπα 'στολισμένο' ύφος. Δεύτερον, έχουμε την υπερβολικά προφορική γραφή, που είναι πολύ φτωχική, περιέχει αρκετά λάθη, δεν μας δίνει σχεδόν καθόλου περιγραφές και μοιάζει παντελώς αδούλευτη. Σε σωστά μετρημένες δόσεις και στο σωστό λογοτεχνικό είδος, το καθένα από αυτά μπορεί να απογειώσει τη γραφή σας (π.χ.: στο ιστορικό πάει πολύ το λογοτεχνικό ύφος και στο εφηβικό πάει πολύ το προφορικό ύφος), όμως σε υπερβολή στην μεν πρώτη περίπτωση, ο συγγραφέας δίνει την εντύπωση ότι επιδεικνύει τις γνώσεις του και προσπαθεί να δείξει ότι είναι κάτι ανώτερο, στην δε δεύτερη δείχνει πως δεν προσέχει την ιστορία του και θεωρεί ότι μπορεί να γράφει ό,τι θέλει χωρίς κανόνες και δεν θα πειράζει καθόλου.

Στους πρώτους θα πω μία πολύ σοφή κουβέντα που μου είπε μία φίλη μου κάποτε: «Ο πραγματικά ευφυής άνθρωπος δεν φαίνεται από την ικανότητά του να μιλά περίπλοκα για περίπλοκα πράγματα, αλλά από την ικανότητα να εξηγεί τα περίπλοκα πράγματα με τέτοιον τρόπο, ώστε να γίνονται κατανοητά σε όλους». Στους δεύτερους θα πω ότι η συγγραφή είναι κάτι παραπάνω από μια καταγραφή γεγονότων και διαλόγων. Είναι τέχνη! Όπως, λοιπόν, δεν θα θεωρούσατε τέχνη το να τραβήξετε τρεις γραμμές με ένα στυλό σε μια χαρτοπετσέτα, έτσι δεν θα θεωρούσατε τέχνη κι ένα κείμενο αφρόντιστο, που φαίνεται ότι κάποιος το έγραψε χωρίς να το επεξεργαστεί ούτε μέσα στο κεφάλι του. Και πάλι, η χρυσή τομή βρίσκεται στη μέση και στη σωστή δοσολογία!

12) Αλλαγές μεταξύ ενεστώτα και παρελθόντα χρόνου
Αναίτιες αφηγηματικές αλλαγές μεταξύ ενεστώτα και παρελθόντα χρόνου. Ξέρω, όταν αφηγούμαστε κάτι στην καθημερινότητα λέμε: «Πήγα εκεί και βρήκα τον τάδε. 'Τι χαμπάρια', του λέω, 'Όλα καλά' μου λέει και μετά κανονίζουμε να βγούμε για καφέ». Αλλά επειδή στα κείμενά μας, σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο, έχουμε περισσότερο χρόνο να σκεφτούμε και να οργανώσουμε όσα θα πούμε, οφείλουμε να διαλέξουμε ένα είδος αφήγησης και σε αυτό να μείνουμε συνεπείς, εκτός αν κάνουμε την αλλαγή εσκεμμένα. Αν όμως δε γίνεται εσκεμμένα, δείχνει βιασύνη κι αφηρημάδα. Και η παροντική αφήγηση και η παρελθοντική έχουν τα καλά τους. Σκεφτείτε τι θέλετε να γράψετε, ζυγίστε ποιο είδος θα το αναδείξει καλύτερα και προς αυτό κατευθυνθείτε.

13) Ασυνέπεια κι ασυνέχεια
Και τα τελευταία, μα άκρως σημαντικά ατοπήματα που σας συνιστώ να αποφεύγετε για σήμερα ακούνε στα ονόματα 'ασυνέπεια' και 'ασυνέχεια'. Τι θέλω να πω με αυτές τις δύο λέξεις; Όταν λέμε 'ασυνέπεια' σε κάποιο λογοτεχνικό έργο εννοούμε μία ξαφνική αλλαγή που δεν βγάζει νόημα, όπως για παράδειγμα την αλλαγή του ονόματος ενός ήρωα, την αλλαγή της ηλικίας χωρίς να έχουν περάσει χρόνια ή την μη λογική εξήγηση μιας εξέλιξης, που αν και είχε αναφερθεί στο παρελθόν, στο παρόν παρουσιάζεται εντελώς διαφορετικά (π χ : πριν από καμιά δεκαριά κεφάλαια, η πρωταγωνίστρια ήταν έγκυος, μα στο παρόν κεφάλαιο δεν μιλάει κανείς για αυτό και δεν ξέρουμε αν έχει γεννήσει, αν έχει το μωρό ή αν ο συγγραφέας ξέχασε ότι την είχε αφήσει σε αυτή την κατάσταση και δεν αναφέρεται στην εγκυμοσύνη). Ασυνέπεια μπορεί να είναι ακόμα και κάποια αισθητική λεπτομέρεια, όπως ένα χρώμα κι ο τρόπος που γράφεται ένα όνομα. Το σχεδιάγραμμα, για το οποίο μιλήσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε την ασυνέπεια, όπως μπορεί επίσης να σας βοηθήσει το να πηγαίνετε πίσω στα παλιά σας κεφάλαια και να τσεκάρετε τι έχετε γράψει, προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι συνάδει με όσα γράφεται τώρα και δεν θα υπάρξουν τρύπες πλοκής.

Όσο για την ασυνέχεια, έχει να κάνει με ανώμαλες μεταβάσεις από το ένα γεγονός στο άλλο. Μπορείς το μυαλό του συγγραφέα να είναι όλα ξεκάθαρα, όμως οι αναγνώστες δεν είναι στο μυαλό μας και μπορεί κάτι που για εμάς δεν χρειάζεται εξηγήσεις, γι' αυτούς να χρειάζεται. Π.χ.: ένας χαρακτήρας είναι θυμωμένος με κάποιον άλλο γιατί του δανείστηκε χρήματα και δεν του τα επέστρεψε. Βλέπουμε τον πρώτο χαρακτήρα να είναι εκνευρισμένος και να μιλάει η άσχημα για τον δεύτερο. Μπορεί ο αναγνώστης να το ξέρει το συμβάν με τα χρήματα και να υποθέτει ότι αυτό φταίει που ο πρώτος χαρακτήρας έχει αυτή τη στάση. Όμως είναι σημαντικό να το πούμε! Ή μπορεί ενώ μας παρουσιάστηκε με πολλές λεπτομέρειες ο θυμός του πρώτου χαρακτήρα για τον δεύτερο, στο επόμενο κεφάλαιο να τους βλέπουμε ξαφνικά να έχουν συμφιλιωθεί, αλλά να μην δίνεται εξήγηση σχετικά με το πώς έγινε αυτό. Μα από τη στιγμή που ο συγγραφέας μας έβαλε να ασχοληθούμε τόσο με αυτό το πρόβλημα, δεν μπορεί μετά να προχωρήσει παρακάτω χωρίς να μας δώσει να καταλάβουμε πώς λύθηκε το πρόβλημα η αν δεν λύθηκε, τι απέγινε. Όλα όσα αναφέρουμε στο βιβλίο μας είναι σημαντικά και όλα παίζουν το ρόλο τους! Ναι, χρειάζεται να τα κάνουμε λιανά, όμως το κάνουμε για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου και κατ' επέκταση τη μεγαλύτερη επιτυχία του. Οπότε να είστε σαφείς και να μη φοβάστε να αναφερθείτε σε κάτι με λεπτομέρεια, εφόσον παίζει ρόλο στην πλοκή.

Bonus 14) Typos
Τα ανέφερα και στην εισαγωγή, πρόκειται για τυπογραφικά λάθη, λάθη βιασύνης που προκύπτουν ενώ πλεκτρολογούμε και μπορούν να ποικίλουν από γράμματα που λείπουν, γράμματα σε μπερδεμένη σειρά, ελλείψεις κενών ανάμεσα στις λέξεις και πολλά άλλα. Πολύ συχνό τελευταία είναι το φαινόμενο της λανθασμένης υπαγόρευσης. Τι είναι αυτό; Κάποιοι που γράφουν με τις φορητές τους συσκευές, έχουν τη δυνατότητα να πατήσουν ένα συγκεκριμένο εικονίδιο στο ψηφιακό τους πληκτρολόγιο και να ενεργοποιήσουν έτσι τη λειτουργία της υπαγόρευσης. Με τη λειτουργία της υπαγόρευσης, εμείς μιλάμε και η εφαρμογή του πληκτρολογίου γράφει ό,τι ακούει. Εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο, που όμως μπορεί να σας 'δέσει τα χέρια' περισσότερο αντί να σας τα 'λύσει', αν δεν επιβλέπετε αυτά που γράφονται. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα πρόγραμμα που γράφει ό,τι ακούει. Υπάρχει περίπτωση να μην ακούσει κάτι καθαρά λόγω χαμηλού σήματος ίντερνετ ή φασαρίας στον χώρο ή ακόμα να γράψει κάτι ομόηχο με αυτό που θέλετε, αλλά να μην έχει καμία σχέση. Η λύση για να αποφύγετε τα παραπάνω: διαβάζετε πολύ προσεκτικά το κείμενό σας και διορθώνετε όποιο λάθος βρείτε.

Bonus 15) Μη ξεκάθαρη μετάβαση από τη μία σκηνή στην άλλη
Κι ένα επιπλέον ατόπημα που βλέπω στο Wattpad, μα και σε άλλες ιστοσελίδες είναι η έλλειψη σαφούς μετάβασης από μία σκηνή μιας ιστορίας σε μία άλλη. Ίσως είναι σαφές ότι αλλάζει η σκηνή, αφού βλέπουμε άλλους χαρακτήρες, άλλο σκηνικό ή αλλαγή χρόνου, όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Για έναν αναγνώστη που θα θέλει να κάνει διαλείμματα μέσα στο κεφάλαιο, χρειάζεται να υπάρχει ένας σαφής χωρισμός των σκηνών, ώστε να μπορεί να σταματήσει σε ένα σημείο, όπου έστω ένα κομμάτι του κεφαλαίου θα έχει ολοκληρωθεί, αλλά και για να μπορεί να βρει κατευθείαν ποιες σκηνές έχει διαβάσει και ποιες όχι ή ακόμα και να ξέρει πού αρχίζει και πού τελειώνει μία σκηνή που μπορεί να θέλει να αποφύγει για κάποιο δικό του λόγο. Έτσι το κείμενο γίνεται πιο εύκολο στο διάβασμα και δείχνει πιο προσεγμένο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το horizontal line (μία γραμμή που πιάνει μία ολόκληρη σειρά, χωρίζοντας έτσι τις παραγράφους για να υποδείξει ότι αλλάζει η σκηνή ή ότι το κείμενο τελειώνει και ακολουθεί συγγραφικό σημείωμα, σε κάποια sites υπάρχει ως επιλογή με το πάτημα συγκεκριμένου πεδίου), κάποια σημεία στίξης ή ακόμα και κάποια emoji της επιλογής σας. Δώστε στα χωρίσματα των σκηνών σας προσωπικότητα! Είναι διασκεδαστικό και για εσάς και για τον αναγνώστη!

Εσείς ποιο από τα λάθη της λίστας συναντάτε πιο συχνά; Ποιο σας ενοχλεί περισσότερο; Έχετε κάνει κάποιο από αυτά; Μοιραστείτε την εμπειρία και τη γνώμη σας με ένα σχόλιο εδώ:

Θέλετε να δείτε ποια λάθη έκανα εγώ; Έχω ανεβάσει ένα παλιό μου βιβλίο στο Wattpad ακριβώς γι' αυτό το λόγο! Αναζητήστε το 'ScoolGirl: Μια Τρελλή Υποτροφία' στο προφίλ μου και θα βρείτε αυτό που θέλετε...

Κι αυτά ήταν, λοιπόν, κάποια πράγματα που σας συνιστώ να μην κάνετε όταν γράφετε. Αποφύγετέ τα και η λάμψη του κειμένου σας θα αναδειχθεί στο έπακρο! Και για να σιγουρευτείτε, πάμε να κάνουμε και μία άσκηση!

ΑΣΚΗΣΗ: Σώστε το κείμενο

Η σημερινή μας άσκηση είναι κάπως διαφορετική από τις προηγούμενες, αφού σας έχω ήδη ένα έτοιμο κείμενο, αλλά προσέξτε! Περιέχει μέσα όλα τα λάθη που αναφέραμε παραπάνω! Στόχος σας, να διορθώσετε τα λάθη και δίνοντάς του τη δική σας εκφραστική 'πινελιά', να το κάνετε όμορφο κι ευανάγνωστο. Ορίστε, λοιπόν, το κείμενο:

'Είναι μια όμορφη μέρα! Ο ήλιος έλαμπε τα πουλιά κελαιδουσαν και η Margaret είναι λειπιμένη κε ανύσηχη δεν απολαμβάνει τον εαυτό της. <<Ποιος είναι αυτός ο άντρας?>> λέει και θυμάται το όνιρο πού ειδε ένας περίεργος άντρας με μαύρο καπέλο με μαύρα γιαλυά και καμπαρντίνα την κυνηγά να τη σκοτώσει αυτή τρέχει και δεν βλέπει μπροστα της ο άντρας τη φτανει και την πχιάνει απ το λαιμό <<Θα μου το πληρώσεις Judith>> είπε. <<Δε με λένε Judith>> είπε η Margaret. <<Έτσι νομίζεις>> είπε ο άντρας <<Άσε με>> είπε η Margaret. <<Θα πεθανεις>> είπε ο άντρας η Margaret ξυπνά κάθε βραδι κλαιγοντας. <<μλκ το ίδιο όνειρο πάλι>> είπε η Margaret και πήγε να κάνει ένα ντουζ για ξεχαστει.

Καθώς εισέρχεται στο λουτρό, θωρεί την εικόνα του εαυτού της στο κάτοπτρο: τα ολοπόρφυρα σαν τη λάβα μακριά μαλλιά της ξεχύνονται στην πλάτη της σαν πύρινος, κυματώδης καταρράκτης που όποιος κοινός θνητός τον έβλεπε, αν και θα γνώριζε την ύπουλη φύση του τρομερού πυρός, θα ήθελε ν' απλώσει την μιαρή του χείρα και να τα θωπεύσει πληγιασμένος από τα διακορεύοντα βέλη του Έρωτος, οι καταγάλανοι σαν τον βυθό της ανταριασμένης θαλάσσης οφθαλμοί της είναι πλημμυρισμένοι από δάκρυα πένθους κι οδυρμού στις καταχνιασμένες θύμησες του ονείρατος, όμως θωρεί ξάφνου την επάργυρη πλημοχόη που κοσμεί το κάτοπτρό της και οι καταγάλανοι σαν τον βυθό της ανταριασμένης θαλάσσης οφθαλμοί της ανοίγουν διάπλατα, αφού ενθυμείται πόσο ιερό είναι τούτο το αγγείο, ενθυμείται τα λόγια τα στερνά της μητρός της.

Μαμα Margaret: Κόρη μου?

Margaret: Ναι μητερα?

Μαμα Margaret: Να μην ξεχάσεις ποτέ τα λόγια που θα σου πω.......... αυτή η πλημοχόη............. είναι.......... μαγική!

Margaret: omg πλάκα κάνεις

Mαμα Margaret: Όχι είναι μαγική κι ανήκε πριν απο πολα χρόνεια σε μια μάγισα που την έλεγαν Judith!!!

Margaret: Κι εγώ τι να κάνω ρε μανα να κοινηγίσω τη μαγισα???

Μαμα Margarit: ΟΧΙ Να κρατήσεις την πλημοχόη και να την προσέχεις καλά γιατί κάποτε μπορεί να έρθει ο κακος μαγος Donovan και να την κλέψει και τοτε την πατησαμε.μην το ξεχάσεις αυτό , ok κόρη μου?? Τώρα του φύλαξη του είναι πάνω σε εσένα

Margaret: Μανα τι σκατα λες? Μανα??? Μανα??? ΜΑΝΑΑΑΑΑ?????

Έτσι η Margaret χάνει τη μητερα της και μένει μόνη και κρατα το αγγείο και τώρα θυμήθηκε ότι είναι μαγικό και ο άντρας στον ύπνο της είναι Donovan και την καταδιόκει. Τινάζει μαύρα μαλλιά της με απελπισία. Πως θα ξεφύγει??? Έπρεπε να πολεμήσει πολεμώντας σε αυτόν τον πόλεμο!!!!!!!!!!!!!!!΄

Σημείωση: καμία ιστορία στο Wattpad δεν έχει όλα αυτά μαζί, τα έβαλα όμως σε υπερβολή για να είναι διακριτά.

Όπως είδατε, το καημένο το κειμενάκι χρειάζεται επειγόντως διάσωση! Η ιστορία σαν ιστορία δεν είναι κακή, αλλά η εκτέλεση είναι 'στραβά κοιτάς, αλλού μιλάς, άντε και δε μας παρατάς'! Πώς μπορούμε να το φτιάξουμε, να αναδείξουμε την ιστορία μιας κοπέλας που βλέπει εφιάλτες με έναν άντρα να την καταδιώκει και μετά ανακαλύπτει ότι οι εφιάλτες έχουν σχέση με το σκεύος μιας μάγισσας που κληρονόμησε από τη μητέρα της; Το αφήνω επάνω σας! Γράψτε σωστά τις ανορθόγραφες λέξεις, βάλτε σωστά τα σημεία στίξης, χρησιμοποιείστε διαφορετικές μεθόδους έκφρασης και κάντε κι εμένα και τους άλλους αναγνώστες να το διαβάζουμε και να το απολαμβάνουμε! Οι επιλογές στο κομμάτι της έκφρασης και της ανάπτυξης είναι ανοιχτές, κάντε ό,τι θέλετε, διανθίστε το όσο σας αρέσει και φροντίστε να είναι σαφές! Επίσης, αν θέλετε να συνεχίσετε την ιστορία, είστε ελεύθεροι να το κάνετε!

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ: Ήταν μία όμορφη μέρα στα μέσα της άνοιξης! Ο λαμπρός ήλιος μεσουρανούσε και τα πουλιά κελαηδούσαν χαρούμενα. Μα η Μάργκαρετ δεν ήταν χαρούμενη. Αντιθέτως, ένιωθε πολύ λυπημένη, ανήσυχη, ανήμποροι να χαρεί την όμορφη αυτή μέρα. «Ποιος είναι αυτός ο άντρας;», είπε δυνατά τη σκέψη της, αφού καθόταν μόνη στο τραπεζάκι του μπαλκονιού της και κανείς δεν θα την άκουγε. Το όνειρο που την τρομοκρατούσε κάθε νύχτα τις τελευταίες εβδομάδες δεν έλεγε να φύγει από το νου της: ένας περίεργος άντρας με μαύρο καπέλο, μαύρα γυαλιά και καμπαρντίνα την κυνηγούσε για να τη σκοτώσει!

Αυτή ήταν μία δική μου προσέγγιση της αρχής του κειμένου. Η δική σας μπορεί να είναι διαφορετική και -γιατί όχι;-- ακόμα καλύτερη. Ανυπομονώ να μάθω πώς τα πήγατε!

📚✍️📚✍️📚✍️📚✍️📚✍️

Μην ξεχάσετε να προσθέσετε το βιβλίο αυτό στη βιβλιοθήκη σας, για να ενημερώνεστε κάθε φορά που ανεβαίνει καινούργιο κεφάλαιο! Κι αν έχετε σχόλια, απορίες ή συγκεκριμένα ζητήματα που θα θέλατε να λύσετε, γράψτε τα μου και θα προσπαθήσω να σας βοηθήσω σε ένα μελλοντικό κεφάλαιο!

Μέχρι τότε, παραμείνετε δημιουργικοί!!! 💜