Tối không ngủ được. Thế là lại rảnh rỗi lên Facebook và thấy một bài viết trên Ybox của Phó Tổng Giám Đốc FPT với tựa đề: "Giống Như Cá Không Thể Leo Cây, Chúng Ta Không Thể Bắt Một Cô Gái Xinh Đẹp Phải Học Hành Và Nhồi Nhét Tri Thức Như Một Người Có IQ Trên 120".

Đọc xong bài viết thì tôi có cảm nghĩ thế này:

Trong bài, tác giả cho rằng một cô nàng người mẫu xinh đẹp có thế mạnh riêng của cô ta là đi sàn catwalk, hay diễn trước ống kính. Thế nên, chúng ta không thể bắt buộc cô ấy phải học hành như người có IQ cao được. Thêm vào đó, thông minh là do di truyền, cho nên cũng không thể trách cứ và chê bai rằng cô ta ngu ngốc hay dốt nát.

Bản thân tôi thì cho rằng, đúng là ai cũng có sở trường và thế mạnh riêng, thế nên không thể bắt buộc người khác phải làm theo tâm lý của số đông. Ý trong bài muốn truyền tải khá hay, nhưng ví dụ đưa ra thì khập khiễng quá.

Ở đây, không thể so sánh con cá với cô gái xinh đẹp theo kiểu vậy được. Con cá vốn không thể leo cây, bởi nó sinh ra với thể chất tự nhiên thuộc về môi trường nước, và bản năng của nó không phải là lên bờ và leo cây. Còn việc một cô gái xinh đẹp có cần phải học hành hay không thì không thuộc vấn đề "bản năng" như con cá trên, mà thuộc về vấn đề nhận thức và mong muốn. Xã hội nhìn vào con cá chắc sẽ chẳng bao giờ nghĩ đến việc bắt nó trèo cây như mèo (trừ khi có nhà khoa học nào đó muốn biến đổi gen cho nó). Nhưng khi họ nhìn vào một người, họ có thể có một cái nhìn khắt khe hơn, đặc biệt là đối với người của công chúng, những người có thể trở thành thần tượng và "tấm gương đáng noi theo" của con họ.
Trong bài, tác giả cũng đề cập đến vấn đề "thông minh" và "di truyền". Việc bắt buộc một người phải thông minh và việc buộc người đó phải học hành là hai chuyện hoàn toàn khác nhau. Thế nên khi tác giả mở đầu bằng "chúng ta không thể bắt một cô gái xinh đẹp phải học hành và nhồi nhét tri thức" rồi sau đó lại đặt vấn đề "thông minh là di truyền" để giải thích cho lời mở đầu trên thì nghe có vẻ không hợp lý. Thêm vào đó, theo như bài viết về gen của Thư viện Y học Quốc gia Mỹ và báo cáo Khoa học về Trí Thông Minh của Ian J. Deary thì thông minh không chỉ do di truyền, mà còn do yếu tố môi trường bên ngoài nữa.

Tôi tuy không nghĩ một cô nàng xinh đẹp cần phải có chỉ số IQ đủ cao để có thể vào được hội Mensa hay phải học trường này trường nọ, nhưng việc có tri thức cũng là điều tốt cho cô nàng ấy mà thôi. Chắc hẳn cổ cũng không muốn sau này sinh con ra và để con thấy được bản thân là một người có tri thức quá kém chứ!? Tôi cũng biết Angela Phương Trinh ngày đó cũng quyết định không thi Tốt nghiệp cấp 3, nhưng tôi không phàn nàn hay có ý kiến gì về vấn đề này hết bởi tôi chẳng là gì của cổ mà có thể ngồi "phán" cổ nên làm gì. Nhưng nếu cổ đã chọn làm người của công chúng và biết rằng sẽ có vô số "fan" sẵn lòng "mô phỏng" lại cổ từ ngoại hình đến tính cách, thì cổ cũng nên xây dựng một hình tượng hay ho về mặt thông minh cảm xúc lẫn tri thức để "giúp" fan noi theo.

Bài viết với tựa đề một đường, dẫn chứng một nơi và kết luận một nẻo kiểu vậy sẽ dễ khiến cho người ta nghĩ rằng bài này đang cổ súy và có thể khiến nhiều người lấy đó làm cái cớ để cho rằng "Tôi đẹp, tôi không thông minh, nên mấy người đừng có ép tôi học hành nhiều." Nghe chẳng liên quan gì cả.

Thiết nghĩ, nếu thực sự có tâm, xin hãy viết một bài truyền tải ý kiến rõ ràng và tránh những vấn đề phiến diện và không liên quan như thế.

PS: Nguồn tham khảo về Trí Thông Minh:

1. Thư viện Y học Quốc gia Mỹ: https://ghr.nlm.nih.gov/

2. Báo cáo Khoa học về Trí Thông Minh của Ian J. Deary: 

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0960982213008440