Viêm Gan Virus

CÂU 1:TB DỊCH TỄ HỌC,ĐIỀU TRỊ,TRIỆU CHỨNG,PHÒNG BỆNH VIÊM GAN VIRUS

a)Dịch tễ học

*Viêm gan A

Đường lây quan trọng là đường tiêu hóa,virus A theo phân bệnh ra ngoài nhiễm vào nước,thức ăn.bệnh phát triển ở những nơi có đkiện sống thấp kém,thiếu vệ sinh,nước bị ô nhiễm phân

*Viêm gan B

-nguồn bệnh là người bệnh và người mang virus B HBsAg được tìm thấy trong máu và các dịch sinh học(nước bọt,nước mắt,tinh dịch,sữa mẹ,nước tiểu)bệnh lây truyền qua các đường:máu,sinh dục,sữa mẹ

Bệnh phát triển ở các nhóm có nguy cơ và các nơi có đkiện kém,tập quán sống thiếu vệ sinh

*Viêm gan C

Gặp ở những người đc truyền máu(viêm gan không A,không B)

*Viêm gan D

Virus d cần virus B để phát triển nên luôn luôn người ta thấy nó trong huyết thanh bn có HBsAg 

-viêm gan D gặp ở những người chich ma túy,truyền máu nhiều lần..

*Viêm gan E

Xảy ra thành những trận dịch viêm gan A,không B có liên quan đến nước bị ô nhiễm.bệnh phổ biến ở những nước đang phát triển

b)Triệu chứng LS

*ủ bệnh

Thay đổi tùy loại siêu vi

-viêm gan A:15-45 ngày

-viêm gan B:30-180 ngày

-viêm gan C:15-150 ngày

-viêm gan E:15-60 ngày

-viêm gan D:luôn kết hợp với viêm gan B nên thời gian ủ bệnh tương tự

*Khởi phát:thời kỳ trước vàng da 3-5 ngày

-hội chứng nhiễm khuẩn

Sốt 38-38,50C khoảng 2-3 ngày

Mệt mỏi,uể oải

-hội chứng đau

+đau nhức cổ,đầu,thái dương,có thể có dấu hiệu màng não,cổ cứng và biến đổi dịch não tủy

+đau khớp:mất khi vàng da xuất hiện

-hội chứng tiêu hóa

+chán ăn:là dấu hiệu quan trọng

+nôn,ói,đắng miệng,bụng chướng

+đau hạ sườn phải,cảm giác căng,nước tiểu ít,nước tiểu sậm màu

-ít gặp:ngứa,ban đỏ,hạch

*Thời kỳ toàn phát

-thời kỳ vàng da 2-3 tuần

-các triệu chứng cơ năng giảm đi

-vàng da xuất hiện,nhanh trong vòng 1-2 ngày,da-niêm mạc bị nhuộm vàng sẫm

-ngứa không kéo dài lâu

-gan to:đau tức tăng khi gõ,ấn vào có thể gặp lách to

-phân trắng hạt

-nước tiểu sẫm màu,ít

*Thời kỳ hồi phục(sau vàng da 10 ngày)

-triệu chứng tiêu hóa giảm nhanh

-triệu chứng vàng da chậm hơn

Sau 6 tháng mới hoàn toàn hồi phục

Diến bién

-đa số tốt sau 1 tháng,không di chứng

-1 số trường hợp đưa đến thể nặng

-suy gan,rối loạn đông máu-xuất huyết

-hôn mê gan:suy gan cấp

-vàng da kéo dài-viêm gan mạn tính đưa đến tử vong

c)Điều trị

-chưa có thuốc đặc trị,tất cả điều trị chỉ nhằm giải quyết triệu chứng,nâng cao thể trạng và tránh các biến chứng

-nghỉ ngơi,dinh dưỡng đầy đủ(nhiều đạm,đường,ít mỡ)

-tránh những thuốc có hại cho gan

-theo dõi các dấu hiệu suy gan

d)Bp phòng

-kiểm tra kỹ khâu cho máu,tiệt trùng y cụ

-cho bn nằm phòng riêng,chú ý khi tiếp xúc với các dịch sinh học of họ

-tiêm vaccin cho người có nguy cơ nhiễm cao

-vs dinh dưỡng

-vs thực phẩm

-giáo dục sk

CÂU 2:LẬP KHCS BN VIÊM GAN VIRUS

1.Nhận định

1.1 Hỏi bệnh

*bệnh sử

-bệnh xuất hiện từ bao giờ?

-diễn biến of bệnh?chú ý các dấu hiệu:chán ăn,mệt mỏi,nước tiểu ít-sẫm màu,vàng da,vàng mắt…

*Tiền sử

-đã mắc bệnh viêm gan virus bao giờ chưa?

-đã liên quan dịch tễ với những người xung quanh

-chưa tiêm phòng viêm gan?

*Hiện tại

-người bệnh có ngủ được không?mức độ mệt mỏi of bệnh

-người bệnh có chán ăn?có nôn?

-BN có đau tức hạ sườn phải hay thượng vị không?

-nước tiểu vàng xuất hiện từ bao giờ?

1.2 Khám và quan sát

*Toàn thân

-thể trạng?

-người bệnh có tỉnh táo?tiếp xúc ntn?

-chỉ số M-nhiệt độ-HA-nhịp thở

*Hô hấp

*Tiêu hóa

-mức độ chán ăn?

-số lượng-màu sắc-t/c phân?(phân có bạc màu)

-khám gan teo hay to?ấn tức?

*tình trạng vàng da-vàng mắt

-vàng da đậm hay nhạt

-vàng mắt

*Tiết niệu

Màu sắc?lượng nước tiểu 24h

*phát hiện các biến chứng:tiền hôn mê gan hoặc hôn mê gan:lú lẫn,lơ mơ,giãy giụa…

1.3 Tham khảo hồ sơ bệnh án

-chẩn đoán-chỉ định

Thực hiện đầy đủ thuốc và xét nghiệm

Chú ý các xét nghiệm chức năng gan như:bilirubin,transaminaza,sắc tố mật-muối mật…

-chế độ hộ lý

-các cs đặc biệt khác

2.Chẩn đoán Cs

-vàng da-vàng mắt,nước tiểu liên quan đến ứ mật

-đau liên quan đến gan bị tổn thương

-mệt mỏi liên quan đến giảm khả năng hấp thụ thức ăn

-dinh dưỡng không đầy đủ liên quan đến chán ăn

-nguy cơ tiền hôn mê gan và hôn mê gan liên quan đến hậu quả nhiễm độc gan

-người bệnh thiếu hiểu biết và lo lắng về bệnh

3.Lập KHCS

-giảm hoặc hết tình trạng vàng da-vàng mắt,nước tiểu cho BN

-Giảm đau

-giảm mệt mỏi cho BN

-tăng cường dinh dưỡng cho BN

-giảm nguy cơ biến chứng

-BN hết lo lắng và có kiến thức về bệnh

4.Thực hiện KHCS

4.1 Giảm hoặc hết tình trạng vàng da-vàng mắt,nước tiểu vàng

-theo dõi và đánh giá mức độ vàng da,vàng mắt hàng ngày:mức độ vàng da giảm đi hay sậm lên

-theo dõi màu sắc nước tiểu và đo lượng nước tiểu hàng ngày

-dùng thuốc glucose uống hay truyền glucose,lợi mật…

-theo dõi và làm xét nghiệm bilirubin,transaminaza,sắc tố mật…

4.2 Giảm đau cho BN

-theo dõi gan to hay teo nhỏ?người bệnh đau vùng gan âm ỉ hay đau quặn từng cơn?

-dùng thuốc bảo vệ chống sự hủy hoại tb gan(theo CĐ bác sỹ)

4.3 Giảm mệt mỏi cho BN

-đánh giá mức độ mệt mỏi of BN

-người bệnh cần đc nghỉ ngơi cả về thể xác và tâm hồn.tùy mức độ người bệnh

+nằm nghỉ tại giường trong thời kỳ khởi phát và toàn phát,sau đó hoạt động nhẹ nhàng

+đi lại nhẹ nhàng trong phòng

+nghỉ tuyệt đối

-động viên BN an tâm điều trị,tránh lo lắng không cần thiết làm BN mất ngủ

4.4 Tăng cường dinh dưỡng cho BN

-chế độ ăn giàu đạm,đường,vitamin,giảm mỡ động vật đặc biệt là các món xào rán.tăng cường ăn hoa quả tươi,sữa chua…

-khi người bệnh rối loạn tiêu hóa:nôn,ỉa chảy hay táo bón,chán ăn…đều làm cho tình trạng hấp thu dinh dưỡng kém điàngười điều dưỡng cần quan tâm,theo dõi sát,động viên BN ăn,nên ăn làm nhiều bữa,chế biến thức ăn hợp khẩu vị.ăn nhiều đạm và hoa quả(tùy giai đoạn)không nên ăn thức ăn kích thíc,rượu bia..

-khi tình trạng BN nặng,chán ăn nhiều thì nuôi dưỡng bằng đường TM.cụ thể

+giai đoạn cấp tính:

Năng lượng cần thiết cho bn viêm gan là 1300-1500kcal/ngày

Cung cấp đủ vitamin

Cung cấp đủ năng lượng bằng glucose,nước hoa quả,truyền dd đường glucose

Uống nước khoảng 2000ml/ngày

Chia làm nhiều bữa

Uống nước nhân trần hay Atiso

Thức ăn sử dụng cá,tôm dễ tiêu hơn thực phẩm bằng thịt

Nêu BN không muốn ăn có thể luộc thịt,tôm nghiền lấy nước cho BN uống

Tuyệt đối không uống rượu,thuốc tránh thai,thuốc an thần

+giai đoạn phục hồi sau viêm gan

Tăng lượng thức ăn với năng lượng 1800-2000kcal/ngày

Ăn thành nhiều bữa

Ăn loại thực phẩm mà BN ưa thích

Hạn chế mỡ và thức ăn khó tiêu

4.5 Giảm nguy cơ biến chứng

Để giảm nguy cơ biến chứng cho BN,cần theo sát tình trạng diễn biến of bệnh

-người bệnh viêm gan giai đoạn cấp:cần điều trị tích cực,phát hiện sớm và kịp thời

Theo dõi và phát hiện sớm các biểu hiện:rối loạn tri giác,dấu hiệu tiền hôn mê gan như lú lẫn,ngủ gà,hành vi bất thường…àbáo cho bác sỹ xử trí kịp thời

-theo dõi sát dấu hiệu sinh tồn

Những trường hợp diễn biến nặng,BN sốt cao lên,mạch nhanh,HA hạ,suy tuần hoàn,thở mùi axeton=>viêm gan tối cấp

-phát hiện kịp thời dấu hiệu phù,tuần hoàn bàng hệ,cổ trướng

-tránh tái phát cho BN

+không dùng corticoid trong khi BN ở giai đoạn viêm gan cấp

+không dùng thuốc độc cho gan:kháng sinh,an thần,thuốc tránh thai

-phụ nữ có thai mắc bệnh viêm gan virus cần phát hiện sớm và điều trị sớm để tránh xảy thai,xuất huyết khi đẻ

4.6 BN hết lo lắng và có kiến thức về bệnh

-giải thích cho BN hiểu về bệnh (NN,cách lây bệnh…)để BN hiểu,an tâm và phối hợp điều trị

-giải thích vai trò quan trọng of việc nghỉ ngơi

-cách phòng ngừa biến chứng viêm gan ác tính,viêm gan mãn,xơ gan…

-cách phòng bệnh và tránh lây lan cho người xung quanh

-cách tự CS sk tại nhà

+ăn uống bồi dưỡng nâng cao thể trạng

+kiêng rượu bia 6-12 tháng

-tránh các thuốc chuyển hóa trong gan như kháng sinh,an thần,thuốc tránh thai

-đối với BN viêm gan virus B

Kiểm tra định kỳ HBsAg 1-2 tháng/lần

Nếu >6 tháng mà HBsAg (+)=>mang kháng nguyên mãn tính:nên kiểm tra định kỳ men transaminaza xem có tăng không

+sau khi xuất viện,BN nếu có các triệu chứng of viêm gan thì cần đi khám lại

5.Đánh giá

Thường xuyên đánh giá tình trạng mức độ bệnh giảm đi hay tăng lên

-mức độ vàng da,vàng mắt

-nước tiểu vàng tăng hay giảm đi?

-chán ăn hay không?

-có rối loạn tri giác?

-các XN thay đổi ntn?

Nếu các triệu chứng LS vẫn tồn tại trên 6 tháng,BN trở thành viêm gan mãn tính dễ dẫn đến xơ gan

Nếu diễn biến tốt,bệnh sẽ khỏi 90%sau 8 tuần.

BN có kiến thức về bệnh và phòng bệnh tránh lây lan