1.  Vấn đề dân tộc thuộc địa

              a.Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa :

            Theo tư tưởng HCM  vấn đề dân tộc thuộc địa có 2 nội dung cốt lõi phải nhận thức:

•         Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân giành độc lập cho dân tộc.

•         Lựa chọn con đường phát triển của dân tộc mình.

Phải đấu tranh chống lại chủ nghĩa thực dân để giành độc lập cho dân tộc, xây dựng nhà nước dân tộc độc lập. Đây là yêu cầu cốt lõi, cấp thiết nhất của dân tộc VN và các dân tộc thuộc địa.

•       HCM đã vạch trần cái gọi là “khai hóa văn minh”, lên án chế độ cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp đối với dân tộc VN.

•       Chỉ rõ sự đối kháng giữa các dân tộc bị áp bức với chủ nghĩa đế quốc thực dân, nhìn thấy khát vọng giải phóng của các dân tộc.

•        Nêu lên mâu thuẫn chủ yếu ở thuộc địa là dân tộc với đế quốc nhấn mạnh cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc.

        HCM cho rằng để giải phóng dân tộc cần xác định con đường phát triển của dân tộc vì con đường phát triển qui định yêu cầu và nội dung cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Mỗi con đường phát triển lại gắn liền với một hệ tư tưởng và một giai cấp nhất định.

à   Đứng trên lập trường của giai cấp công nhân và CM vô sản HCM khẳng định phương hướng phát triển của dân tộc VN trong bối cảnh thời đại mới là đi lên CNXH.

       Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng HCM xác định : “làm tư sản dân quyền CM và thổ địa CM để đi tới xã hội Cộng sản”

b. Độc lập dân tộc là nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc thuộc địa

       HCM đã chỉ rõ vấn đề cốt lõi mà các dân tộc thuộc địa phải nhận thức là độc lập dân tộc.

       Từ quyền con người đã được Tuyên ngôn độc lập 1776 của CM Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền 1791 của CM Pháp khẳng định, HCM đã nâng lên thành quyền dân tộc tự quyết :

                “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”

-              Nội dung của độc lập dân tộc theo tư tưởng HCM :

Ø     Độc lập dân tộc phải gắn liền với quyền bình đẳng của tất cả các dân tộc trên thế giới và quyền bình đẳng của các dân tộc trong một nước.

Ø     Độc lập dân tộc phải gắn với nền hòa bình chân chính.

Ø     Độc lập dân tộc phải gắn với sự thống nhất và toàn vẹn lảnh thổ quốc gia.

Ø     Độc lập dân tộc phải gắn với cơm no , áo ấm, hạnh phúc của tất cả mọi nguời.

c. Chủ nghĩa yêu nước chân chính là động lực lớn của đất nước :

-             Nhận thức về dân tộc HCM đã chỉ ra động lực bên trong để dân tộc phát triển là chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chân chính của nhân dân ta.

         Cơ sở để HCM chỉ ra động lực của đất nước là sự phân tích tình hình kinh tế và chính trị ở Đông Dương. Do sự phân hóa giai cấp chưa sâu sắc vì vậy sự tương đồng và mẫu số chung của các giai tầng trong xã hội là người dân nô lệ, mất nước và khát vọng độc lập cho dân tộc. Chủ nghĩa yêu nước được HCM nâng lên thành chủ nghĩa dân tộc, nêu rõ sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc mà những người CM, người cộng sản phải nắm lấy và phát huy.

         Chủ nghĩa yêu nước chân chính là làn sóng để nhấn chìm bè lũ bán nước và cướp nước và hiện nay là nguồn sức mạnh vô tận mà chúng ta phải khơi dậy để xây dựng đất nước đi lên CNXH.

2. Quan hệ giữa dân tộc và giai cấp :

a. Theo HCM thì dân tộc và giai cấp  quan hệ chặt chẽ với nhau :

          HCM đứng trên lập trường của giai cấp công nhân để nhận thức và giải quyết vấn đề dân tộc và quan hệ dân tộc với giai cấp. Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc và giai cấp phải thể hiện ở :

•        Khẳng định vai trò của giai cấp công nhân và quyền lãnh đạo CM của Đảng Cộng sản VN.

•        Phải thực hiện đại đoàn kết dân tộc rộng rãi dựa trên nền tảng của khối liên minh công-nông-trí thức.

•        Phải gắn mục tiêu độc lập dân tộc với mục tiêu CNXH.

b.   Theo HCM trong quan hệ giữa dân tộc và giai cấp, nhiệm vụ giải phóng dân tộc giành độc lập là trên hết, Giành độc lập rồi đi lên CNXH, độc lập dân tộc phải gắn liền  vói CNXH.

       Ở mối quan hệ này HCM đã gắn dân tộc với giai cấp công nhân, gắn dân tộc với quốc tế, độc lập dân tộc với CNXH.

       Tư tưởng trên thể hiện sự gắn bó khăng khít giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với mục tiêu giải phóng con người.

                        Bác dạy thanh niên đã yêu Tổ quốc, yêu nhân dân thì phải yêu CNXH.

c. Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp :

-             Theo HCM thì giai cấp phải phục tùng dân tộc, vì vậy giải phóng dân tộc mới tạo tiền đề để giải phóng giai cấp.

Ø   5/1941 tại hội nghị Trung ương lần thứ VIII của Đảng HCM khẳng định tính cấp bách của vấn đề dân tộc giải phóng

→  HCM đã đứng trên lập trường giai cấp công nhân để giải quyết vấn đề dân tộc, đặt vấn đề giai cấp trong vấn đề dân tộc.

d.    Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời phải tôn trọng và có nghĩa vụ với độc lập của các dân tộc khác.

        Theo tư tưởng HCM thì chủ nghĩa yêu nước chân chính phải gắn liền với chủ nghĩa quốc tế. Vì vậy đấu tranh để giành và giữ độc lập cho dân tộc mình thì còn phải đấu tranh cho độc lập của tất cả các dân tộc khác.

         “Giúp bạn là tự giúp mình”, bằng thắng lợi của CM mỗi nước mà đóng góp vào thắng lợi chung của CM thế giới.

→ Tư tưởng HCM về vấn đề dân tộc mang tính CM, tính khoa học sâu sắc. Nó thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp, chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng.