"Hãy làm điều gì đó có ích thay vì chỉ giết thời gian. Bởi vì thời gian đangdần giết bạn"(Paulo Coelho)Gia nhập vào cộng đồng của những người tự học, ta sẽ thấy họ có nhiều mẹovặt được gọi là life-hack, những cách khác nhau để tiếp thu kiến thức, tậndụng thời gian và phát triển bản thân. Bản thân là một người tự học, tôi cũngcó một số phương pháp của riêng mình. Sau đây tôi xin chia sẻ với bạn đọcmột số mẹo vặt đơn giản, giúp cuộc sống của tôi được cải thiện tốt hơn.1. Nói không với ti vi.Có một câu nói hài hước của Groucho Marx là: "Tôi thấy ti vi mang tínhgiáo dục rất cao. Mỗi khi có ai đó bật ti vi lên, tôi liền đi qua phòng khác vàđọc một quyển sách."Nhà đầu tư người Mỹ James Altucher có một câu nói khác: "Bật ti vi lên làtắt cả thế giới."Tiểu thuyết gia Stephen King thì lại nói: "Để trở thành một nhà văn tốt, thìhãy rút phích cái ti vi của bạn, quấn dây quanh ti vi, và quẳng nó vào nhàkho."Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc xem ti vi quá nhiều làmchậm đi hoạt động của bộ não con người và làm giảm mức độ thỏa mãntrong cuộc sống. Từ lâu tôi đã loại bỏ ti vi ra khỏi cuộc sống của mình.Vấn đề của các chương trình ti vi hiện giờ là quá nhiều quảng cáo, thừa mứagiải trí và quá ít kiến thức. Không phải ti vi không có những chương trình bổích. Nhưng điểm bất lợi của nó là ta phải sắp xếp thời gian để xem chươngtrình mình thích, thay vì xem vào lúc rảnh rỗi. Và sau khi chương trình đókết thúc, theo quán tính, ta rất dễ ngồi lì ở đó và chuyển hết kênh này đếnkênh khác để xem tiếp. Thế là vài giờ đồng hồ mỗi ngày đi tong. Ta đi học,đi làm, về nhà, ăn tối, ngồi trước ti vi đến khi mắt díu lại, rồi đi ngủ. Bảo saongười ta không có thời gian để làm những điều mình thích.Tôi từng đọc được một câu thế này: Khoảng thời gian từ 8 giờ tối đến 10 giờtối mỗi ngày sẽ quyết định chúng ta trở thành người như thế nào. Cho nên tôikhông thể bỏ thời gian đó ra chỉ để xem ti vi, nó quá lãng phí. Tôi vẫn xemcác chương trình truyền hình nào mình thấy bổ ích. Nhưng tôi không dànhthời gian cố định để chào đón các chương trình đó trên ti vi, mà lên mặngxem khi nào tôi rảnh.2. Đi ngủ trước nửa đêm.Dân Mỹ thường truyền tai nhau câu nói: Nothing good happens aftermidnight - chẳng có gì tốt đẹp xảy ra sau nửa đêm, phỏng lại câu thoại:Nothing good happens after 2 A.M. trong loạt phim truyền hình nổi tiếngHow I met your mother.Thực tế là không có điều gì tốt lành xảy ra sau nửa đêm, cả bên ngoài lẫnbên trong cơ thể. Sau 12 giờ đêm, kẻ xấu thường lợi dụng thời cơ thực hiệnmưu đồ của mình, cướp của, giết người, bắt cóc... Còn bên trong cơ thể, thìlúc này đầu óc con người đã mụ mẫm và thân thể đã đờ đẫn, hoạt độngkhông còn được sáng suốt, mà lại dễ nảy sinh những suy nghĩ u tối.Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng từ khi sinh ra con người đã có một số lượngtế bào thần kinh nhất định, và chúng chỉ giảm đi theo thời gian chứ khôngtăng lên. Việc thức khuya lâu dài làm chết các tế bào thần kinh, gây giảm trínhớ và là nguyên nhân cho các chứng bệnh khác.Do vậy, ngay từ nhỏ, tôi đã được má mình tập cho thói quen đi ngủ sớm. Hồicòn ở chung với ba má, ăn cơm xong, làm bài tập về nhà, khoảng 9 giờ tối làtôi lên giường đi ngủ. Cho nên bây giờ tôi thường đi ngủ rất sớm. Cứ 8 giờtối là ngáp ngắn ngáp dài, 9 giờ tối là mắt nhắm mắt mở, 10 giờ tối là đã nằmyên vị trên giường. Bạn bè thường trêu chọc khi nào gà lên chuồng là tôicũng lên giường. Kệ, giấc ngủ là quan trọng, cái gì còn lại thì để mai tính.3. Thức dậy lúc bình minh.Bởi vì tôi ngủ lúc 10 giờ tối, nên tôi thường dậy vào 4 giờ sáng. "Trời, làmgì thức sớm vậy?" bạn có thể hỏi. À, có nhiều việc để làm lắm.Từ 4 giờ tới 6 giờ sáng là những giờ linh thiêng tôi dành cho chính mình. Tôingồi thiền, đọc sách, viết lách, nghiên cứu tài liệu hoặc xem những thông tintruyền cảm hứng và ý tưởng cho bản thân. Sáng sớm là khoảng thời gian yêntĩnh mà ta không bị làm phiền hay phân tâm bởi những thứ xung quanh. Đầuóc con người cũng thường hoạt động mạnh mẽ và sáng suốt nhất. Nên tôidành những giờ đầu tiên của ngày mới cho các công việc phát triển bản thânvà làm những gì mình yêu thích. Cũng nhờ tận dụng khoảng thời gian sángsớm mà tôi mới có thể vừa đi làm toàn thời gian, vừa viết xong quyển sáchđầu tay, vừa hoàn thành khóa học làm giáo viên yoga trong một thời gianngắn.Dĩ nhiên là không nhiều người muốn thức dậy lúc 4 giờ sáng. Thực tế thì tùycơ địa mỗi người mà ta có xu hướng thức khuya hoặc dậy sớm. Tuy nhiên,việc đặt đồng hồ để dậy sớm hơn mỗi ngày và dành thời gian để chạy bộ haytập thể dục là một việc nên làm. Thử tưởng tượng thay vì thức dậy sát giờ,cuống cuồng vệ sinh rồi chạy đi học đi làm, bạn thức dậy sớm hơn một tí,vận động cơ thể cho đổ mồ hôi, ngồi đọc một vài trang sách, ăn sáng rồi làmviệc hay học hành. Một ngày mới sẽ bắt đầu rất sảng khoái.Cũng giống như các thói quen khác, nếu muốn dậy sớm, ta chỉ cần luyện tậpđể tạo thói quen. Không cần bắt đầu quá tham vọng. Chỉ cần bắt đầu bằngcách đặt đồng hồ báo thức sớm hơn 15 phút so với bình thường, và cố gắngdậy đúng thời gian đó. Chỉ 15 phút thôi, tự nhủ với bản thân để cố gắng tuântheo thời gian biểu mới. Rồi sau khi đã thấy thoải mái với quãng thời giannày, ta tăng lên thành 30 phút. Nếu dậy sớm hơn 30 phút mỗi ngày, thì mộttuần bạn có thêm gần bốn giờ trống để đầu tư cho bản thân. Ta không baogiờ thiếu thời gian để làm điều mình thích.4. Bớt đọc báo và tạp chí.Trong quyển sách Tôi tự học, học giả Nguyễn Duy Cần có phân tích rất cụthể tại sao không nên đọc báo. Trước hết, xin lỗi bạn bè của tôi những ngườiđang làm báo. Có không ít các tờ báo cho ra các ấn phẩm chất lượng tốt. Córất nhiều nhà báo tâm huyết với nghề, cố gắng cung cấp kiến thức, thông tinxác thực cho độc giả. Tuy nhiên, vì một tờ báo thường là cơ quan phát ngôncủa một tổ chức nào đó, nên khi truyền đạt thông tin, nó thường mang quanđiểm và cái nhìn của đơn vị mà nó đại diện. Mặt khác, ngày nay, thiểu sốnhững tờ báo chính thống, cung cấp thông tin trung thực và khách quan đã bịvùi dập bởi hàng tấn những trang thông tin lá cải, lộ hàng, giật gân, giải trívà nhiều thức vô bổ khác.Nghe theo lời khuyên của cụ Nguyễn Duy Cần, tôi không đọc báo nhiều.Buổi sáng đọc lướt qua rất nhanh các tờ báo để nắm tin tức trong ngày, vàđánh dấu lại những bài báo có vẻ chất lượng để dành đọc lúc cuối ngày. Tôikhông bao giờ ngồi ôm tờ báo gặm nhấm từng chữ một hoặc lang thang báomạng đọc hết bài này đến bài khác. Thực tế là bây giờ không cần đọc báo màchỉ cần lướt qua mạng xã hội cũng biết được khá nhiều thông tin. Những bàibáo phân tích tốt nhất hay tin tức nóng hổi nhất luôn được nhiều người chiasẻ. Muốn biết thông tin mới chỉ cần đọc những bài được chia sẻ bởi nhữngngười có độ tin cậy cao.Thay vì đọc báo, tôi đọc blog. Khác với báo chí mang tiếng là khách quanmà sự thật là chưa hẳn thế, các bài blog được xác định rõ ràng hoàn toàn làcủa chủ quan người viết. Blog có những ưu điểm mà báo chí không bù lạiđược, mỗi trang blog thường chú trọng một vài lĩnh vực cụ thể, đưa cho tarất nhiều mẹo hay, nhiều trải nghiệm cá nhân, cảm xúc riêng tư của ngườiviết đối với sản phẩm, dịch vụ, địa điểm... mà ta quan tâm. Và khi cần tôi dễdàng lọc bỏ được những yếu tố mang tính cá nhân để lấy thông tin thiết yếu.Blog của những người thành công, nổi tiếng hay các chuyên gia thường chiasẻ rất nhiều bí kíp, kỹ năng hoặc thông tin có giá trị, với quan điểm góc nhìncủa họ, cho ta nhiều kiến thức trong quá trình tự học, hiểu rõ hơn về conđường đi lên của họ và định hướng lại suy nghĩ của bản thân. Quan trọng làtìm đúng blog để theo dõi.5. Tận dụng thời gian di chuyển.Người ta thường tốn trung bình một giờ đến hai giờ đồng hồ cho việc dichuyển hằng ngày. Bạn thường làm gì trong khoảng thời gian ấy? Dùng nốtnhững lúc di chuyển cho việc phát triển bản thân thì thật là nhất cử lưỡngtiện.Thời gian lái xe trên đường sẽ là thời gian để tôi động não, sắp xếp hoặc bổsung ý tưởng cho một bài viết bào đó. Nhiều bài viết của tôi được nảy ra vàhoàn thiện trong lúc tôi đi trên đường. Trong quyển sách How to live 24hours a day (tạm dịch: Làm thế nào để sống 24 giờ một ngày), tác giảArnold Bennett cũng đề cập: Dành thời gian di chuyển đi làm buổi sáng đểsuy nghĩ một cách sâu sắc một chủ đề nào đó là cách tốt nhất để rèn luyện bộnão của bạn.Một cách khác để tận dụng thời gian di chuyển là nghe podcast. Tôi thườnglên mạng tải về các podcast của những chương trình mình quan tâm và lưulại trong điện thoại để nghe mỗi sáng khi đi làm. Đặc biệt là những chươngtrình đối thoại với các chuyên gia trong các lĩnh vực khác nhau, hoặc tin tứctrên thế giới, và bình luận của nhiều bên liên quan. Ba mươi phút lái xe đilàm mỗi sáng là vừa đủ thời lượng cho một podcast, vừa nghe để nắm thêmthông tin mới, vừa để luyện tiếng Anh.6. Tránh xa những thứ có hại cho sức khỏe.May mắn có bạn bè toàn những người quan tâm chăm sóc sức khỏe, nên tôicũng luyện tập được khá nhiều thói quen có lợi cho sức khỏe. Ví dụ như chỉuống nước lọc, không uống các loại nước uống đóng chai khác, cũng khôngdùng đá lạnh. Tất cả các loại nước ngọt, nước giải khát tràn ngập trên thịtrường đều chứa nhiều hóa chất. Hạn chế ăn những thực phẩm quá ngọt hoặcquá mặn. Không ăn sô cô la và sử dụng ít những sản phẩm có đường, vìđường khiến cho cơ thể mệt mỏi. Hạn chế thức ăn có nguồn gốc động vật,giữ chế độ dinh dưỡng chứa nhiều rau xanh, củ quả, trái cây, ngũ cốc. Vànếu được thì chuyển sang ăn chay.Cơ thể là ngôi đền nuôi dưỡng tâm hồn con người. Chúng ta sinh ra trên thếgiới này, mỗi linh hồn đều có một sứ mệnh. Cơ thể ta, thân xác ta là nơi cưngụ của linh hồn, của tâm trí. Thân ta là phương tiện để thực hiện sứ mệnhcủa mình, truyền tải những ý tưởng của mình, chia sẻ những giá trị và giúpích cho cuộc đời. Chúng ta có thể thay đổi quần áo, nhà cửa, xe cộ, côngviệc, sự nghiệp, người yêu, vợ chồng. Nhưng cơ thể là thứ sẽ đi theo ta suốtcả đời mà ta không thể thay đổi được. Nếu không quan tâm chăm sóc đến cơthể, làm sao ta có thể sống một cuộc đời vui tươi hạnh phúc và hoàn thànhnhững gì mình mơ ước?7. Luôn mang theo một quyển sách bên mình.Luôn mang theo một quyển sách bên mình là thói quen của nhiều ngườithành đạt. Trong quyển On writing (tạm dịch: Bàn về viết) của StephenKing, tác giả chia sẻ rằng đây là một trong những cách khiến ông phát triểntrong sự nghiệp viết văn của mình. Trong cuộc sống có lúc nào mà ta khôngchờ đợi một cái gì đó. Chờ mẹ đi siêu thị, chờ bạn đến ăn tối hoặc cafe, chờphỏng vấn, chờ khám bệnh, xếp hàng chờ mua đồ, chờ mọi người đến đủ chomột cuộc hẹn. Tranh thủ những khoảng thời gian đó để đọc vài trang sáchthay vì thụ động để thời gian trôi qua, cứ mỗi ngày một một chút như vậy,một tuần ít nhất cũng thêm được vài giờ để đọc sách. Và kiến thức của tatăng lên rất nhiều.8. Không sa đà vào trò chơi điện tử.Một người bạn của tôi bảo từ nhỏ đến lớn cậu không bao giờ chơi trò chơiđiện tử. Vì bạn ấy có một người cha cực kỳ nghiêm khắc. Ngày xưa, khiphong trào chơi điện tử mới bắt đầu rộ lên, bạn bị cấm tiệt nên chẳng bao giờđược chơi. Mỗi lần được 10 điểm hay đứng nhất lớp, thì bạn ấy mới được bathưởng bằng cách cho ra hàng điện tử...ngó người ta chơi trong vòng 15phút. Vậy nên khi lớn lên cậu ấy không bị nghiện chơi điện tử như bọn contrai cùng lứa. Không biết có phải nhờ vậy mà bạn tôi lanh lợi và giỏi gianghơn hầu hết những người cùng tuổi hay không.Cái gì cũng vậy, có mặt lợi mặt hại. Nhưng nếu nhiều quá thì sẽ lợi bất cậphại.Thử tưởng tượng một anh chàng mê chơi điện tử, kết hôn rồi vẫn cày vài vánDota hay Liên Minh Huyền Thoại trước khi đi ngủ. Mỗi đêm anh đeo tainghe cắm mặt vào laptop chiến cùng lũ bạn rồi thỉnh thoảng hét lên, nào làgiết nó, sao ngu dữ, rồi nói tiếng "Đan Mạch"... Vợ anh ngao ngán ngồi ômti vi, rồi một mình đi ngủ trong đợi chờ mòn mỏi. Thật là một cảnh tượngđầy chán nản.9. Chia sẻ thông tin.Nhiều bạn bè tôi không có tài khoản Facebook. Rất nhiều người khác hầunhư chẳng chia sẻ gì trên các trang mạng xã hội, không blog, khôngFacebook, không Twitter, không Instagram. Tôi có thể hiểu vì sao, mạng xãhội thường quá ồn ào không phù hợp cho sự rèn luyện trí óc và tinh thần conngười. Nhiều người tài năng lựa chọn mai danh ẩn tích khỏi thế giới mạng,sống hài lòng với chính mình và không có nhu cầu thể hiện bản thân, liên lạchay giải trí qua mạng xã hội. Tôi cũng đã từng một thời như vậy. Nhưng từkhi tôi chia sẻ nhiều hơn qua blog, qua Facebook hay các trang mạng xã hộikhác, tôi nhận ra rằng điều này cũng có nhiều điểm hay của nó.Thứ nhất, những chia sẻ của tôi được đón nhận, được đồng tình, phần nàogiúp tôi tự tin và thoải mái bộc lộ bản thân nhiều hơn. Thứ hai, qua nhữngchia sẻ trên mạng này, tôi quen thêm nhiều bạn bè, những người tài giỏi vàdễ thương, giúp cuộc sống của mình phong phú và vui vẻ hơn. Thứ ba, khichia sẻ những điều bổ ích với người khác, tôi cũng nhận lại được nhữngthông tin bổ ích tương tự. Nhiều người chia sẻ với nhau, thế là mọi ngườicùng tiến bộ. Chia sẻ thông tin cực kỳ có lợi.10. Điều cuối cùng này là của bạn.Bạn có bí quyết gì giúp cuộc sống tốt hơn? Hãy chia sẻ để chúng ta cùnghoàn thiện nhé.