1. Chủ nghĩa Mác – Lenin

- CMT 10 Nga 1917 và thời đại mới cũng như CN Mác – Lênin là cơ sở lý luận quyết định bước phát triển mới về chất trong tư tưởng HCM, khiến Người vượt hẳn lên phía trước so với những người yêu nước cùng thời.

- Ngay từ đầu những năm 20 của TK XX, HCM đã khẳng định "bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩ nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin". Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, HCM đã giải quyết được cuộc khủng hoảng đường lối cứu nước và người lãnh đạo cách mạng ở Việt Nam cuối Tk XIX – đầu Tk XX.

- Đối với Hồ Chí Minh, chủ nghĩa Mác - Lênin là thế giới quan, phương pháp luận trong nhận thức và hoạt động cách mạng. Trên cơ sở lập trường, quan điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh đã triệt để kế thừa, đổi mới, phát triển những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh hoa văn hóa nhân loại kết hợp với thực tiễn cách mạng trong nước và thế giới hình thành lên một hệ thống các quan điểm cơ bản, toàn diện về cách mạng Việt Nam. Chủ nghĩa Mác - Lênin tiền đề lý luận quan trọng nhất, có vai trò quyết định trong việc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

- Từ một người yêu nước, đến nhận thức ban đầu về CN Lênin, HCM đã dần tiến đến tới những nhận thức "lý tính", trở lại nghiên cứu CN Mác sâu sắc hơn. Tuy nhiên, HCM tiếp thu và sử dụng những học thuyết đó có chọn lọc, không rập khuôn máy móc, không sao chép giáo điều. Người đã vận dụng một cách sáng tạo và phát triển CN Mác Lênin vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam.

- Như vậy, thế giới quan và phương pháp luận của CN Mác – Lênin đã giúp HCM nhìn nhận, đánh giá, phân tích, tổng kết các học thuyết, tư tưởng đương thời cũng như kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của mình để tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

- Những điều kiện để HCM tiếp thu CNMLN:

+ HCM là người có lòng yêu nước sâu sắc, có ý chí, hoài bão cứu nước.

+ Tích cực tìm hiểu, tiếp thu văn hóa phương Đông, văn hóa phương Tây, làm giàu vốn tri thức của mình bằng vốn tri thức của nhân loại.

+ Biết nhiều ngoại ngữ, 28 thứ tiếng, thông thạo 6 thứ tiếng: Nga, Pháp, Đức, Ý, Trung, Anh.

- Phương pháp tiếp thu: HCM tiếp thu CNMLN bằng phương pháp "đắc ý vong ngôn", tức là nắm lấy tinh thần chính, không lụy vào ngôn từ

- Những luận điểm sáng tạo của HCM khi vận dụng CNMLN vào thực tiễn nước ta:

+ HCM nhận định CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường CMVS.

+ Sự ra đời của ĐCSVN là sự kết hợp của 3 yếu tố: CNMLN, phong trào CN và phong trào yêu nước.

CNMLN là nguồn gốc quyết định nhất tư tưởng HCM vì:

- CNMLN tạo ra thế giới quan, phương pháp luận từ đó tạo ra sự khác biệt trong tư duy của HCM với các nhà yêu nước khác.

+ Chủ nghĩa Mác –Lê nin là nguồn gốc lí luận quyết định bước phát triển nhảy vọt về chất trong tư tưởng Hồ Chí Minh: từ lập trường yêu nước sang lập trường của giai cấp công nhân, từ người yêu nước thành người cộng sản.

+ Nhờ có thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê nin, Hồ Chí Minh đã chuyển hóa và nâng cao được những yếu tố tích cực, tiến bộ, loại bỏ những hạn chế trong giá trị truyền thống của dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại để sáng tạo ra tư tưởng mới.

- Chính từ CNMLN, HCM đã tìm ra con đường cứu nước, giải phóng cho dân tộc.

+ Hồ Chí Minh đã tìm thấy quy luật phát triển tất yếu của nhân loại : sớm hay muộn thì các dân tộc cũng đi tới xã hội chủ nghĩa

+ Hồ Chí Minh đã tổng kết được kinh nghiệm của cách mạng thế giới và thực tiễn đấu tranh GPDT -> tìm ra con đường cứu nước đúng đắn vượt hẳn các thế hệ trước, chấm dứt khủng hoảng về đường lối cứu nước đầu thế kỉ 20.

- Nhờ có thế giới quan, phương pháp luận macxit nên HCM nhận tháy con đường Việt Nam phải đi là con đường cách mạng vô sản, đích của nó là CNXH, CNCS.