4. Trình bày TT HCM về xây dựng nhà nước dân chủ? Vận dụng TT này vào việc xây dựng Nhà nước đảm bảo quyền làm chủ thật sự của nhân dân ở Nước ta hiện nay?

Cơ sở hình thành Tư Tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước:

- Hồ Chí Minh đã tiếp thu kinh nghiệm xây dựng nhà nước trong lịch sử dân tộc Việt Nam và nghiên cứu các loại hình nhà nước trên thế giới.

+Việt Nam: nhà nước Văn Lang, Âu Lạc, nhà nước phong kiến, nhà nước dân chủ tư sản.

+ Thế giới: nhà nước Tam Dân, nhà nước Xô Viết,....

- Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về nhà nước và nhà nước vô sản:

+ Khái niệm: Ăng ghen, nhà nước là cơ quan trấn áp của một giai cấp này với một giai cấp khác.

+ Quan điểm của nhà nước vô sản:

l Nhà nước của nhân dân lao động.

l Nhà nước có hai chức năng cơ bản: tổ chức xây dựng và trấn áp bạo lực.

l Nhà nước do Đảng Cộng Sản lãnh đạo.

l Nhà nước thể hiện sự thống nhất tính dân tộc và tính quốc tế.

Tư Tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước dân chủ:

- Về bản chất giai cấp công nhân của nhà nước Việt Nam dân chủ:

+ Về bản chất của giai cấp công nhân:

l Nhà nước do ĐCS lãnh đạo: bằng đường lối chủ trương, bằng hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên trong bộ máy nhà nước, bằng công tác kiểm tra.

l Nhà nước định hướng mục tiêu của đất nước và đi lên chủ nghĩa xã hội.

l Nhà nước hoạt động và tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ.

+ Về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc trong Nhà Nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa

l Nhà nước Việt Nam ra đời là kết quả đấu tranh lâu dài, gian khổ của rất nhiều thế hệ người Việt Nam .

l Nhà nước Việt Nam bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi ích dân tộc làm cơ bản.

l Nhà nước Việt Nam đã và đang làm nhiệm vụ của dân tộc giao phó, đã lãnh đạo nhân dân tiến hành các cuộc kháng chiện để baỏ vệ nền độc lập, tự do của tổ quốc và xây dựng một nhà nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập và giàu mạnh, góp phần tích cực vào sự phát triển tiến bộ của thể giới.

- Về nhà nước của dân do dân và vì dân:

＊Căn cứ:

l Lê nin vấn đề cơ bản của mọi cuộc cách mạng là vấn đề giành chính quyền. Vấn đề cơ bản của chính quyền là chính quyền đó thuộc về ai và phục vụ ai?

l Hồ Chí Minh, 1927, Đường Kách Mệnh: chúng ta đã hi sinh để làm kách mệnh thì nên làm đến nơi, nghĩa là làm sao mà kách mệnh thành công rồi, thì quyền phải giao cho nhân dân số nhiều, chớ để trong tay một bọn ít người. Thế phải khỏi hy sinh nhiều lần, thế dân chúng mới được hạnh phúc.

- Nhà nước của dân:

+ Mọi quyền lực của nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân

Hiến pháp 1946:

l Điều 1: nước VN là một nước dân chủ cộng hòa. Tất cả quyền binh trong nước đều là của toàn lãnh thổ nhân dân VN, không phân biệt giống nòi trai gái, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo,....

l Điều 32: những việc quan hệ đến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra toàn dân phán quyết.

+ Nhân dân có quyền làm chủ trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa,xã hội,...

+ Nhân dân thực hiện quyền làm chủ với hai hình thức:

l Trực tiếp: nhân dân trực tiếp quyết định mọi vấn đề liên quan đến vận mệnh quốc gia và quyền lợi của mình. Dân chủ hoàn bị nhất.

l Gián tiếp: cử tri cử ra các đại biểu, ủy quyền cho họ và quyết định những vấn đề quốc tế dân sinh. Dân bầu mình ra là để làm việc cho dân, không phải làm quan cách mạng, coi khinh dân, cậy quyền, cậy thế với dân.

+ Nhà nước của dân→ nhân dân làm chủ→ nhân dân có quyền làm chủ kiểm soát, phê bình, có quyền bác bỏ các đại biểu nếu họ không xứng đáng với sự tính nhiệm của nhân dân → nhân dân có quyền đổi chính phủ nếu chính phủ làm hại dân.

- Nhà nước do dân

+ Do dân lập nên, dân ủng hộ, dân làm chủ, Hồ Chí Minh khẳng định: việc nước là việc chung của mọi người đều phải có trách nhiệm ghé vai gánh vác một phần. Quyền lợi và quyền hạn bao giờ cững gắn liền với trách nhiệm và nghĩa vụ.

+ Do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình. Nhà nước của dân, là nhà nước dân chủ: dân là chủ bằng xác định vị thế của dân, dân làm chủ bằng xác định quyền và nghĩa vụ của dân như: tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân, tuân thủ pháp luật đôn thúc tham gia bảo vệ tổ quốc.

+ Nhà nước phải tạo điều kiện cho nhân dân thực thi quyền làm chủ của mình: cán bộ nhà nước phải coi trọng giáo dục nhân dân, nhân dân tự giác phấn đấu để có đủ năng lực thực hiện quyền làm chủ của mình. Người khẳng định: muốn làm chủ tốt thì phải có năng lực làm chủ.

- Nhà nước vì dân:

+ Nhà nước lấy lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân làm mục tiêu. Không đặc quyền đặc lợi, trong sạch vững mạnh cần kiệm liêm chính.

+ Cán bộ công chức nhà nước phải vì dân mà phục vụ phải đặt quyền lợi của dân lên trên hết. Việc gì lợi cho ta phải hết sức làm. Dân là gốc của nước.

+ Hồ Chí Minh luôn tâm niệm: phải làm cho dân luôn luôn có ăn, phải làm cho dân có mặc, phải làm cho dân có chỗ ở, phải làm cho dân được học hành.

+ Thước đo nhà nước vì dân, cán bộ công chức nhà nước phải được lòng dân, dân mến, dân tin, dân yêu. Muốn thế họ phải yêu dân , chí công vô tư. Phải là người lãnh đạo và đầy tớ trung thành và tận tụy của nhân dân, phải lo trước thiên hạ, vui sau thiện hạ. Phải có trí tuệ hơn người, sáng suốt, có tầm nhìn xa, trông rộng nhưng lại gần gũi với nhân dân và quý trọng hiện tài.

- VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO VIỆC XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM HIỆN NAY:

+ Xây dựng Nhà nước thật sự trong sạch, vững mạnh:

· Cần đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật gần với tổ chức thi hành pháp luật nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước.

· Bảo đảm pháp luật vừa là công cụ để Nhà nước quản lý xã hội, vừa là công cụ để nhân dân làm chủ, kiểm tra, giám sát quyền lực nhà nước, Quản lý đất nước theo pháp luật, đồng thời cai trong xây dựng nền tảng đạo đức xã hội.

· Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân. Phải xác định rõ cơ chế phân công, phối hợp thực thi quyền lực nhà nước, nhất là cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở quyền lực nhà nước là thống nhất xác định rõ hơn quyền hạn và trách nhiệm của mỗi quyền.

+ Đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước:

· Tiếp tục tăng cao hiệu quả thực hiện và đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước. Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng các chủ trương, chính sách lớn, lĩnh đạo thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật, lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ phẩm chất và năng lực, lãnh đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách và hệ thống pháp luật; chú trọng lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất lượng lập pháp, cải cách hành chính và cải cách tư pháp, sự trong sạch, vững mạnh của Đảng là yếu tố quyết định cho sự thành công của việc xây dựng Nhà nước theo tư tưởng Hồ Chí Minh