Câu 1 : nguồn gốc TTHCM

1. Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

1.1. Các giá trị tư tưởng và văn hoá truyền thống Việt Nam:

Chủ nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất đấu tranh dựng nước và giữ nước, đây là dòng chủ lưu chảy xuyên suốt trường kỳ lịch sử Việt Nam, là chuẩn mực cao nhất, đứng đầu bảng giá trị văn hoá tinh thần Việt Nam, đồng thời là hành trang quan trọng của nguyễn Tất Thành khi rời tổ quốc ra đi tìm đường cứu nước.

Tinh thần nhân nghĩa, truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái được hình thành và phát triển từ nhu cầu người dân Việt Nam phải chống chọi với thiên tai khắc nghiệt, với các thế lực ngoại xâm hung bạo, dã được Hồ Chí Minh kế thừa trong suốt quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam.

Truyền thống lạc quan, yêu đời bắt nguồn từ niềm tin vào bản thân, vào chân lý, vào chính nghĩa...

Truyền thống cần cù dũng cảm, thông minh sáng tạo trong sản xuất và chiến đấu, tinh thần ham học hỏi và không ngừng mở rộng cửa đón tinh hoa văn hoá nhân loại trên cơ sở giữ vững bản sắc của dân tộc, chọn lọc, tiếp thu cải biến những cái hay, cái tốt thành những giá trị riêng của mình. Hồ Chí Minh là hình ảnh sinh động và trọn vẹn của truyền thống đó.

1.2. Tinh hoa văn hoá nhân loại:

a. Tư tưởng và văn hoá Phương Đông:

• Nho giáo: Tuy nho giáo có những yếu tố duy tâm, lạc hậu nhưng nho giáo cũng có những yếu tố tích cực như:

Triết lý hành động, tư tưởng hành thế nhập đạo giúp đời;

Lý tưởng về một xã hội bình trị, ước vọng một xã hội an ninh hoà mục; một thế giới đại đồng. 9 Triết lý nhân sinh: tu thân dưỡng tính, từ thiên tử tới thứ dân, ai cũng phải lấy tu thân làm gốc.

Nho giáo đề cao văn hoá, lễ giáo tạo ra truyền thống hiếu học...

Hồ Chí Minh đã khai thác Nho giáo, lựa chọn những yếu tố tích cực, phù hợp để phục vụ nhiệm vụ cách mạng. Trong các tác phẩm của mình, Hồ Chí Minh đã sử dụng khá nhiều mệnh đề của nho giáo và đưa vào đó những nội dung và ý nghĩa mới

• Phật giáo: Phật giáo vào Việt Nam rất sớm và có ảnh hưởng rất mạnh đến nhân dân ta. Phật giáo là tôn giáo nên có nhiều mặt tiêu cực không tránh khỏi, nhưng những mặt tích cực cũng để lại dấu ấn rất sâu sắc trong tư duy, hành động, cách ứng xử của con người Việt Nam. Đó là:

Tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái, thương người;

Nếp sống có đạo đức, trong sạch giản dị, chăm lo làm điều thiện.

Tinh thần dân chủ chất phác, chống phân biệt đẳng cấp. Đề cao lao động, chống lười biếng.

Thiền phái Trúc lâm Việt Nam chủ trương sống không xa đời, gắn bó với dân, với nước, tham gia vào cộng đồng, vào cuộc đấu tranh chống kẻ thù của dân tộc.

Ngoài ra tư tưởng của lão tử, chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn cũng được Người

tìm hiểu để thấy trong đó những điều có thể vận dụng ở nước ta.

b. Tư tưởng và văn hoá Phương Tây:

Học tiếng Pháp và làm quen với văn hoá Pháp từ khi học trường tiểu học Đông Ba và trường Quốc học Huế, hơn 30 năm sống và hoạt động cách mạng ở Châu Âu cho nên Người chịu ảnh hưởng sâu sắc nền văn hoá dân chủ và cách mạng Phương Tây:

• Mỹ: Với ý chí đấu tranh cho tự do, độc lập, cho quyền sống của con người trong tuyên ngôn độc lập 1776 của nước Mỹ.

• Pháp: Người được tiếp xúc trực tiếp với các tác phẩm của các nhà tư tưởng khai sáng như: với các nhà tư tưởng khai sáng như: Vonte, Môngtexkiơ, Rútxô,... với những lý luận của đại cách mạng Pháp năm 1789 như tinh thần pháp luật của Môngtexkiơ, Khế ước xã hội của Rútxô, tuyên ngôn dân quyền và nhân quyền;

• Hoạt động trong phong trào công nhân Pháp, Hồ Chí Minh học được tư tưởng dân chủ và từ đó hình thành được phong cách làm việc dân chủ trong sinh hoạt chính trị.

Được sự dìu dắt của các nhà cách mạng và trí thức tiến bộ Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã từng bước trưởng thành, tiếp nhận, gạn lọc làm giàu trí tuệ của mình để có thể từ tầm cao của tri thức nhân loại suy nghĩ, lựa chọn, kế thừa và đổi mới, vận dụng và phát triển vào hoàncảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam.

1.3. Chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh.

• Chủ nghĩa Mác-Lênin đã cung cấp cho Hồ Chí Minh thế giới quan và phương pháp luận duy vật biện chứng, để tổng kết lịch sử và kinh nghiệm thực tiễn, tích luỹ kiến thức tìm ra con đường cứu nước mới.

• Chủ nghĩa Mác-Lênin đã giúp Hồ Chí Minh vượt hẳn lên phía trước so với những người yêu nước đương thời, khắc phục cuộc khủng hoảng về đường lối giải phóng dân tộc, vạch ra con đường cứu nước đúng đắn: giải phóng dân tộc bằng con đường cách mạng vô sản.

Như vậy, chủ nghĩa yêu nước là cơ sở ban đầu và là động lực thôi thúc Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác-Lênin. Còn chủ nghĩa Mác-Lênin đã nâng chủ nghĩa yêu nước truyền thống ở Hồ Chí Minh lên một tầm cao mới, tạo ra bước phát triển mới về chất phù hợp với thời đại mới.

1.4. Những nhân tố chủ quan thuộc về phẩm chất con người Nguyễn Ái Quốc:

Nguyễn Ái Quốc là người có tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo, có đầu óc phê phán tinh tường, sáng suốt trong nghiên cứu tìm hiểu các cuộc cách mạng tư sản hiện đại để tìm ra được bản chất của các cuộc cách mạng đó.

Người đã có một quá trình khổ công học tập, rèn luyện để tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa tri thức nhân loại, sớm vương tới đỉnh cao tri thức nhân loại để tạo nên tri thức và kinh nghiệm của riêng mình Người có tâm hồn của một nhà yêu nước, một chiến sỹ cộng sản nhiệt tình cách mạng, một trái tim yêu nước, thương dân, một tinh thần sẵn sàng hy sinh vì nền độc lập tự do của tổ quốc, vì sự nghiệp giải phóng con người, giải phóng nhân loại.

Với phẩm chất cá nhân của mình, Nguyễn Ái Quốc đã tiếp nhận, chọn lọc, chuyển hoá được những tri thức của nhân loại và dân tộc thành trí tuệ của bản thân mình, Người đã tìm ra cho dân tộc mình một con đường, một hướng đi đúng đắn phù hợp với xu thế của thời đại:

Đó là con đường cách mạng vô sản, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội

Câu2 : Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc - Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc trong công cuộc đổi mới hiện nay :

1) Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc :

- Vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề dân tộc thuộc địa : là công cuộc đấu trang giải phóng của các dân tộc thuộc địa nhằm thủ tiêu sự thống trị của nước ngoài , giành độc lập dân tộc , xóa bỏ ách áp bức , bóc lột thực dân , thực hiện quyền dân chủ tự quyết , thành lập nhà nước dân tộc độc lập .

- Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc được thể hiện trong các luận điểm sau :

a) Độc lập , tự do là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của tất cả các dân tộc :

+ Độc lập cho tổ quốc , tự do cho người dân

+ Yêu sách 8 điểm tại versailles - 1919 ( Nguyễn Ái Quốc ) : Hội nghị các nước Đế quốc thắng trận

+ Chính cương sách lược vắn tắt và lời kêu gọi sau khi thành lập Đảng

+ Tuyên ngôn độc lập tháng 9/1945 " Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã trở thành một nước tự do , độc lập "

+ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến " Không ! Chúng ta thà hy sinh tất cả , chứ nhất định không chịu mất nước , nhất định không chịu làm nô lệ ...."

* Tóm lại : "Không có gì quý hơn độc lập , tự do " là tư tưởng , là học thuyết cách mạng của Hồ Chí Minh . Đó là nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của cách mạng Việt Nam cũng là nguồn cổ vũ cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới .

b) Chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn từ các nước đang đấu tranh giành độc lập :

Xuất phát từ tình hình thực tiễn Đông Dương , Hồ Chí Minh kiến nghị Quốc tế cộng sản phải phát động chủ nghĩa dân tộc bản xứ và khi chủ nghĩa dân tộc ấy thắng lợi sẽ biến thành chủ nghĩa quốc tế .

c) Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp , độc lập và chủ nghĩa xã hội , chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế :

Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin tìm thấy con đường giải phóng dân tộc mình theo cách mạng vô sản, nhưng sau đó Nguyễn Ái Quốc đã phát triển một luận điểm mới : các dân tộc thuộc địa phải dựa vào sức của mình , biết tranh thủ sự ủng hộ , đoàn kết của giai cấp vô sản và nhân dân lao động trên thế giới để giành độc lập cho dân tộc mình và tiến lên là cách mạng xã hội chủ nghĩa góp phần vào cách mạng vô sản thế giới .

Nội dung của tư tưởng kết hợp dân tộc với giai cấp , độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội , dân tộc và quốc tế được biểu hiện ở những điểm sau :

+ Chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc là 1 động lực lớn của đất nước .

+ Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

+ Độc lập cho dân tộc mình đồng thời độc lập cho tất cả các dân tộc

2) Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc trong công cuộc đổi mới hiện nay :

a) Khơi dậy sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc , nguồn động lực mạnh mẽ để xây dựng và bảo vệ đất nước .

b) Quán triệt tư tưởng HCM , nhận thức và giải quyết vấn đề dân tộc trên quan điểm giai cấp:

+ Vai trò lịch sử của giai cấp công nhân , Đảng độc quyền lãnh đạo

+ Chủ trương đoàn kết rộng rãi trên nền tảng liên minh công nông do Đảng lãnh đạo

+ Sử dụng bạo lực cách mạng quần chúng trong giành và giữ chính quyền

+ Gắn liền mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội

c) Chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc " Đoàn kết , bình đẳng , tương trợ giữa các dân tộc"

CÂU 2: Ý 2 : Tư tưởng HCM về cách mạng giải phóng dân tộc :

Bao gồm các luận điểm chủ yếu sau :

1. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi triệt để phải đi theo con đường cách mạng vô sản .

+ Cách mạng đỉa 2 vòi .

+ Cách mạng vô sản ở chính quốc và cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa như 2 cải cách của cách mạng vô sản

2. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải do Đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo .

+ Trước hết phải có Đảng cách mệnh .

+ Phải có chủ nghĩa làm cốt - chủ nghĩa chân chính , chắc chắn , cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin.

3. Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc .

+ Cách mạng là sự nghiệp chung .

+ Tổng dân tộc thống nhất rộng rãi .

+ Công nông là chủ cách mệnh , là gốc cách mạng .

+ Sách lược năm 1930 , Đảng phải liên lạc với tiểu tư sản , trí thức , thanh niên ....

4. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động , sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc .

5. Cách mạng giải phóng dân tộc phải được thực hiện bằng con đường bạo lực , kết hợp lực lượng chính trị của quần chúng và lực lượng vũ trang trong nhân dân .