Tỳ bà hành 

Tầm Dương giang đầu dạ tống khách 

Phong diệp địch hoa thu sắt sắt 

Chủ nhân há mã khách tại thuyền 

Cử tửu dục ẩm vô quản huyền 

Tuý bất thành hoan thảm tương biệt 

Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt 

Hốt văn thuỷ thượng tỳ bà thanh 

Chủ nhân vong quy khách bất phát 

Tầm thanh âm vấn đàn giả thuỳ 

Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì 

Di thuyền tương cận yêu tương kiến 

Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến 

Thiên hô vạn hoán thuỷ xuất lai 

Do bão tỳ bà bán già diện 

Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh 

Vị thành khúc điệu tiên hữu tình 

Huyền huyền yểm ức thanh thanh tứ 

Tự tố bình sinh bất đắc chí 

Đê mi tín thủ tực tực đàn 

Thuyết tận tâm trung vô hạn sự 

Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu 

Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu 

Đại huyền tào tào như cấp vũ 

Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ 

Tào tào thiết thiết thác tạp đàn 

Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn 

Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt 

U yết lưu cảnh thuỷ hạ than 

Thuỷ tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt 

Ngưng tuyệt bất thông thanh tiệm yết 

Biệt hữu u sầu ám hận sinh 

Thử thời vô thanh thắng hữu thanh 

Ngân bình sạ phá thuỷ tương bính 

Thiết kỵ đột xuất đao thương minh 

Khúc chung thu bát đương tâm hoạch 

Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch 

Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn 

Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch 

Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung 

Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung 

Tự ngôn bản thị kinh thành nữ 

Gia tại Hà Mô lăng hạ trú 

Thập tam học đắc tỳ bà thành 

Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ 

Khúc bãi tằng giao thiện tài phục 

Trang thành mỗi bị Thu Nương đố 

Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu 

Nhất khúc hồng tiêu bất tri số 

Điền đầu ngân tì kích tiết toái 

Huyết sắc la quần phiên tửu ố 

Kim niên hoan tiếu phục minh niên 

Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ 

Đệ tẩu tòng quân a di tử 

Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố 

Môn tiền lãnh lạc xa mã hy 

Lão đại giá tác thương nhân phụ 

Thương nhân trọng lợi khinh biệt ly 

Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ 

Khứ lai giang khẩu thủ không thuyền 

Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thuỷ hàn 

Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự 

Mộng đề trang lệ hồng lan can 

Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức 

Hựu văn thử ngữ trùng tức tức 

Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân 

Tương phùng hà tất tằng tương thức 

Ngã tòng khứ niên từ đế kinh 

Trích cư ngoạ bệnh Tầm Dương thành 

Tầm Dương địa tích vô âm nhạc 

Chung tuế bất văn ty trúc thanh 

Trú cận Bồn giang địa thế thấp 

Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh 

Kỳ gian đán mộ văn hà vật 

Đỗ quyên đề huyết viên ai minh 

Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ 

Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh 

Khởi vô sơn ca dữ thôn địch 

Âu á triều triết nan vi thính 

Kim dạ văn quân tỳ bà ngữ 

Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh 

Mạc từ cánh toạ đàn nhất khúc 

Vị quân phiên tác Tỳ bà hành 

Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập 

Khước toạ xúc huyền huyền chuyển cấp 

Thê thê bất tự hướng tiền thanh 

Mãn toạ trùng văn giai yểm khấp 

Toạ trung khấp hạ thuỳ tối đa 

Giang Châu tư mã thanh sam thấp.

dịch:

Bến Tầm Dương, canh khuya đưa khách. 

Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu. 

Người xuống ngựa, khách dừng chèo, 

Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty. 

Say những luống ngại khi hầu rẽ, 

Nước mênh mông đượm vẻ gương trong. 

Tiếng tỳ chợt vẳng trên sông, 

Chủ khuây khoả lại, khách dùng dằng xuôi. 

Lần tiếng sẽ hỏi ai đàn tá? 

Lửng tiếng đàn, nấn ná làm thinh. 

Dời thuyền theo hỏi thăm tình, 

Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui. 

Mời mọc mãi thấy người bỡ ngỡ, 

Tay ôm đàn che nửa mặt hoa. 

Vặn đàn vài tiếng dạo qua, 

Tuy chưa trọn khúc, tình đà thoảng hay. 

Nghe não nuột mấy dây bứt rứt, 

Dường than niềm tấm tức bấy lâu. 

Chau mày, tay gảy khúc sầu, 

Giãi bày mọi nỗi trước sau muôn vàn. 

Ngón buông, bắt, khoan khoan dìu dặt, 

Trước "Nghê thường", sau thoắt "Lục yêu". 

Dây to nhường đổ mưa rào, 

Nỉ non dây nhỏ như trò chuyện riêng. 

Tiếng cao thấp lần chen liền gảy, 

Mâm ngọc đâu bỗng nảy hạt châu. 

Trong hoa, oanh ríu rít nhau, 

Suối tuông róc rách chảy mau xuống ghềnh. 

Tiếng suối lạnh, dây mành ngừng tắt, 

Ngừng tắt nên phút bặt tiếng tơ. 

Ôm sầu, đau giận ngẩn ngơ, 

Tiếng tơ lặng lẽ bấy giờ càng hay. 

Bình bạc vỡ tuôn đầy mạch nước, 

Ngựa sắt giong, thét ngược tiếng đao. 

Cung đàn trọn khúc thanh tao, 

Tiếng buông xé lụa, lựa vào bốn dây. 

Thuyền mấy lá đông tây lặng ngắt, 

Một vầng trăng trong vắt lòng sông. 

Ngậm ngùi đàn bát xếp xong, 

Áo xiêm khép nép hầu mong giải lời. 

Rằng xưa vốn là người kẻ chợ, 

Cồn Hà Mô trú ở lân la. 

Học đàn từ thuở mười ba, 

Giáo phường đệ nhất sổ đà chép tên. 

Gã thiện tài sợ phen dừng khúc, 

Ả Thu Nương ghen lúc điểm tô. 

Ngũ Lăng, chàng trẻ ganh đua, 

Biết bao the tấm chuốc mua tiếng đàn. 

Vành lược bạc gãy tay nhịp gõ, 

Bức quần hồng hoen ố rượu rơi. 

Năm năm lần lữa vui cười, 

Mải gió trăng chẳng đoái hoài xuân thu. 

Buồn em trẩy, lại sầu dì thác, 

Lần hôm mai đổi khác hình dung. 

Cửa ngoài xe ngựa vắng không, 

Thân già mới kết đôi cùng khách thương. 

Khách trọng lợi khinh thường ly cách, 

Mải buôn chè, sớm tếch miền khơi. 

Thuyền không đậu bến mặc ai, 

Quanh thuyền trăng dãi, nước trôi lạnh lùng. 

Ðêm khuya, sực nhớ vòng tuổi trẻ, 

Lệ trong mơ hoen vẻ phấn son. 

Nghe đàn ta đã chạnh buồn, 

Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời. 

Cùng một lứa bên trời lận đận, 

Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau. 

Từ xa kinh khuyết bấy lâu, 

Tầm Dương đất trích, gối sầu hôm mai. 

Chốn cùng tịch lấy ai vui thích, 

Tai chẳng nghe đàn địch cả năm. 

Sông Bồn gần chốn cát lầm, 

Lau vàng, trúc võ nảy mầm quanh hiên. 

Tiếng chi đó nghe liền sớm tối, 

Cuốc kêu sầu, vượn hót nỉ non. 

Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn, 

Lần lần tay chuốc chén son riêng ngừng. 

Há chẳng có ca rừng địch nội, 

Giọng líu lo, nhiều nỗi khó nghe. 

Tiếng tỳ nghe dạo canh khuya, 

Dường như tiên nhạc gần kề bên tai. 

Hãy ngồi lại gảy chơi khúc nữa, 

Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca. 

Tần ngần dường cảm lời ta, 

Dén ngồi bắt ngón đàn đà kíp dây. 

Nghe não nuột khác tay đàn trước, 

Khắp tiệc hoa tuôn nước lệ rơi. 

Lệ ai chan chứa hơn người? 

Giang châu Tư Mã đượm mùi áo xanh.

Trường Hận Ca

Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc 

Ngự vũ đa niên cầu bất đắc 

Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành 

Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức 

Thiên sinh lệ chất nan tự khí 

Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc 

Hồi mâu nhất tiếu bách mị sinh 

Lục cung phấn đại vô nhan sắc 

Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì 

Ôn tuyền thuỷ hoạt tẩy ngưng chi 

Thị nhi phù khởi kiều vô lực 

Thuỷ thị tân thừa ân trạch thì 

Vân mấn hoa nhan kim bộ dao 

Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu 

Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi 

Tòng thử quân vương bất tảo triều 

Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ 

Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ 

Hậu cung giai lệ tam thiên nhân 

Tam thiên sủng ái tại nhất nhân 

Kim ốc trang thành kiều thị dạ 

Ngọc lâu yến bãi tuý hoà xuân 

Tỷ muội huynh đệ giai liệt thổ 

Khả liên quang thái sinh môn hộ 

Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm 

Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ 

Ly cung cao xứ nhập thanh vân 

Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn 

Hoãn ca mạn vũ ngưng ty trúc 

Tận nhật quân vương khan bất túc 

Ngư Dương bề cổ động địa lai 

Kinh phá Nghê thường vũ y khúc 

Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh 

Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành 

Thuý hoa dao dao hành phục chỉ 

Tây xuất đô môn bách dư lý 

Lục quân bất phát vô nại hà 

Uyển chuyển nga mi mã tiền tử 

Hoa điền uỷ địa vô nhân thu 

Thuý kiều, kim tước, ngọc tao đầu 

Quân vương yểm diện cứu bất đắc 

Hồi khan huyết lệ tương hoà lưu 

Hoàng ai tản mạn phong tiêu tác 

Vân sạn oanh vu đăng Kiếm Các 

Nga My sơn hạ thiểu nhân hành 

Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc 

Thục giang thuỷ bích Thục sơn thanh 

Thánh chủ triêu triêu mộ mộ tình 

Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc 

Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh 

Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự 

Đáo thử trừ trừ bất nhẫn khứ 

Mã Ngôi pha hạ nê thổ trung 

Bất kiến ngọc nhan không tử xứ 

Quân thần tương cố tận triêm y 

Đông vọng đô môn tín mã quy 

Quy lai trì uyển giai y cựu 

Thái Dịch phù dung Vỵ Ương liễu; 

Phù dung như diện liễu như mi 

Đối thử như hà bất lệ thuỳ 

Xuân phong đào lý hoa khai nhật 

Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì 

Tây Cung, Nam Nội đa thu thảo 

Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo 

Lê viên đệ tử bạch phát tân 

Tiêu Phòng a giám thanh nga lão 

Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên 

Cô đăng khiêu tận vị thành miên 

Trì trì chung cổ sơ trường dạ 

Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên 

Uyên ương ngoã lãnh sương hoa trọng 

Phỉ thuỷ khâm hàn thuỳ dữ cộng 

Du du sinh tử biệt kinh niên 

Hồn phách bất tằng lai nhập mộng 

Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách 

Năng dĩ tinh thành trí hồn phách 

Vị cảm quân vương triển chuyển tư 

Toại giao phương sĩ ân cần mịch 

Bài không ngự khí bôn như điện 

Thăng thiên nhập địa cầu chi biến 

Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền 

Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến 

Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn 

Sơn tại hư vô phiếu diểu gian 

Lâu các linh lung ngũ vân khởi 

Kỳ trung xước ước đa tiên tử 

Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân 

Tuyết phu hoa mạo sâm si thị 

Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh 

Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành 

Văn đạo Hán gia thiên tử sứ 

Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh 

Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi 

Châu bạc ngân bình di lý khai 

Vân kết bán thiên tân thuỵ giác 

Hoa quan bất chỉnh há đường lai 

Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử 

Do tự Nghê Thường vũ y vũ 

Ngọc dung tịch mịch lệ lan can 

Lê hoa nhất chi xuân đới vũ 

Hàm tình ngưng thế tạ quân vương 

Nhất biệt tâm dung lưỡng diểu mang! 

Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt 

Bồng Lai cung trung nhật nguyệt trường 

Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ 

Bất kiến Trường An kiến trần vụ 

Duy tương cựu vật biểu thâm tình 

Điến hạp kim hoa ký tương khứ 

Thoa lưu nhất cổ, hạp nhất phiến 

Thoa tích hoàng kim hạp phân điến 

Đãn giao tâm tự kim điến kiên 

Thiên thượng nhân gian hội tương kiến 

Lâm biệt ân cần trung ký từ 

Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri: 

Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện 

Dạ bán vô nhân tư ngữ thì 

"Tại thiên nguyệt tác tỷ dực điểu 

Tại địa nguyện vi liên lý chi" 

Thiên trường địa cửu hữu thì tận 

Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ

Dịch nghĩa 

Vua Hán trọng yêu người sắc nước, 

Thống trị lâu năm chẳng tìm được. 

Họ Dương có gái vừa lớn lên, 

Kín cổng cao thường, ai biết trước. 

Trời cho sắc đẹp bỏ không đành, 

Một sớm vua ban đứng cạnh mình. 

Một nụ cười, trăm vẻ đẹp xinh, 

Sáu cung son phấn cũng coi khinh. 

Suối ấm tắm rồi, xuân hết lạnh, 

Nước trơn da láng trắng phau phau. 

Con hầu nâng đỡ thân mềm yếu, 

Ơn huệ nhà vua nhớ lúc đầu. 

Mái tóc mây gài kim bộ dao, 

Đêm xuân giấc mộng ngắn làm sao! 

Mền ấm gần trưa vừa mới dậy, 

Từ đó nhà vua chẳng sớm chầu. 

Trò vui tiệc yến cứ bày thêm, 

Nối gót chơi xuân đêm lại đêm. 

Cung cấm ba nghìn khách má đào, 

Ba nghìn yêu dấu một mình bao! 

Nhà vàng sẵn đó đêm chầu chực, 

Lầu ngọc xuân hoà hứng rượu cao. 

Anh chị em đều chia tước thổ, 

Vẻ sang khá yêu đầy cửa ngõ; 

Xui lòng cha mẹ khắp trần gian, 

Chẳng trọng sinh trai, trọng sinh gái. 

Cung Ly cao ngất đụng mây xanh, 

Tiên nhạc gió đưa khắp thị thành; 

Khoan thai tơ trúc và ca vũ, 

Coi hết ngày đêm còn chưa đủ. 

Ngư Dương trống trận động trời đất, 

Nghê Thường vũ y tan đi mất, 

Thành khuyết chín lần khói bụi ngất. 

Muôn ngựa tây nam đi lật đật. 

Cờ thuý lay lay đi lại ngừng, 

Mới hơn ngàn dặm, đứng lừng khừng. 

Sáu quân chẳng tiến, biết làm sao? 

Quằn quại mày ngài chết nghẹn ngào. 

Hoa điền rớt đất không ai thâu, 

Bỏ bao của quí chất trên đầu. 

Nhà vua che mặt không phương cứu, 

Màu lệ tràn hoà chảy mạch sầu. 

Bụi vàng mờ mịt gió xơ xác, 

Đường sạn quanh co lên Kiếm Các. 

Nga Mi chân núi ít ai đi, 

Cờ xí phai màu trời sáng nhạt. 

Nước sông Thục biếc, núi Thục xanh, 

Thánh chúa khuya khuya sớm sớm tình. 

Cung quán thương tâm vừa thấy nguyệt, 

Đêm mưa đứt ruột lại nghe linh. 

Trời quay đất chuyển ngựa Rồng về, 

Tới đó trù trừ chẳng nỡ đi. 

Nắm đất Mã Ngôi còn chỗ đó, 

Buồn rầu mặt ngọc thấy đâu kia, 

Vua tôi cùng ngó, lệ đầm đìa, 

Đông hướng đô môn mặc ngựa về. 

Lúc về phong cảnh đều y cũ, 

Thái Dịch phù dung, Vị Ương liễu. 

Phù dung như mặt, liễu như mày, 

Đối cảnh ai mà chẳng thảm thay! 

Đào, lý gió xuân hoa rực rỡ, 

Thu, lá ngô rụng, hạt mưa bay. 

Tây cung Nam Nội cỏ thu rờm, 

Lá rụng đầy thềm, sắc đỏ lòm. 

Đệ tử vườn lê sinh tóc trắng, 

Tiêu phòng hầu cận muốn già khom 

Lửa huỳnh nhấp nhoáng điện buồn tanh, 

Khêu hết đèn tàn, giấc chửa đành. 

Chuông trống đề đề đêm khó hết, 

Tinh hà chớp chớp muốn tan canh, 

Tấm ngói uyên ương tối lạnh lùng. 

Riêng mền phỉ thuý có ai chung, 

Cách năm sinh tử buồn dằng dặc, 

Hồn phách đi đâu, mộng chẳng thông? 

Lâm Cung đạo sĩ khách tu tiên, 

Hay lấy tinh thành thấu cõi huyền. 

Cám cảnh quân vương thương nhớ quá, 

Khiến cho phương sĩ phải cần quyền. 

Cưỡi khí, xô không như điện chạy, 

Xuống đất lên trời mau biết mấy! 

Trên cùng mây biếc, dưới hoàng tuyền, 

Hai chỗ mờ mờ đều chẳng thấy. 

Chợt nghe trên bể có tiên san, 

Phiếu diểu hư vô một cảnh nhàn. 

Lầu gác lung linh mây rực rỡ. 

Yêu kiều tiên nữ thường hay ở, 

Trong có một người tự Thái Chân. 

Da tuyết mặt hoa coi tựa tựa. 

Khuyết vàng cửa ngọc gõ thanh thanh, 

Nhờ cô Tiểu Ngọc bảo Song Thành. 

Vừa nghe có sứ vua nhà Hán, 

Trong trướng cửu hoa đã giật mình. 

Bình bạc rèm châu mở rõ ràng, 

Chênh chếch mái mây vừa ngủ dậy, 

Mũ hoa chưa sửa xuống thềm đường. 

Áo tiên phơi phới gió đưa đi, 

Giống hệt Nghê Thường múa trước kia, 

Vẻ ngọc buồn buồn tràn nước mắt, 

Ngày xuân mưa trĩu một cành lê. 

Ngậm tình lặng ngó tạ ơn dầy, 

Một cách âm dương, vắng cả hai. 

Ân ái Chiêu Dương đành dứt tuyệt, 

Tháng ngày dài quá, chốn Bồng Lai. 

Ngoảnh đầu nhìn xuống cõi trần hoàn, 

Chẳng thấy Tràng An, thấy bụi đầy. 

Phải đem vật cũ nêu tình hận, 

Điền hạp kim thoa của báu này. 

Của chia phân nửa, lưu phân nửa, 

Thấy của nhớ người cũng tạm khuây. 

Chỉ cần lòng tựa vàng bền cứng, 

Hạ giới, tiên cung gặp có ngày. 

Giả từ khẩn khoản nhắc thêm lời, 

Trong lời thề thốt, hai lòng biết. 

-Nhớ đêm khất xảo điện Tràng Sinh, 

Nói nhỏ bên tai lời chí thiết: 

Ở trên nguyện làm chim sát cánh, 

Ở dưới nguyện làm cây liền cánh. 

Trời đất lâu dài có lúc hết, 

Bao giờ dứt được sợi tơ tình.

QUAN SAN NGUYỆT

Minh nguyệt xuất Thiên San,

Thương mang vân hải gian.

Trường phong kỷ vạn lý,

Xuy độ Ngọc Môn quan.

Hán há Bạch Đăng đạo,

Hồ khuy Thanh Hải loan.

Do lai chinh chiến địa,

Bất kiến hữu nhân hoàn.

Thú khách vọng biên sắc,

Tư quy đa khổ nhan.

Cao lâu đương thử dạ,

Thán tức vị ưng nhàn.

Dịch nghĩa:

Vừng trăng ra núi Thiên San,

Mênh mang nước bể mây ngàn sáng soi.

Gió đâu muôn dặm chạy dài,

Thổi đưa trăng sáng ra ngoài Ngọc Môn.

Bạch Đăng quân Hán đóng đồn,

Vùng kia Thanh Hải dòm luôn mắt Hồ.

Từ xưa bao kẻ chinh phu,

Đã ra đất chiến, về ru mấy người ?

Buồn trông cảnh sắc bên trời,

Giục lòng khách thú nhớ nơi quê nhà.

Lầu cao, đêm vắng, ai mà,

Đêm nay than thở ắt là chưa nguôi.

THƠ BỐN MÙA - Thôi Hiệu

Xuân du phương thảo địa

Hạ thưởng lục hà trì

Thu ẩm hoàng hoa tửu

Đông ngâm bạch tuyết thi.

Dịch thơ :

Xuân sang dạo cỏ thơm

Hè ngắm hồ sen mát

Thu mở bình rượu cúc

Đông tuyết trắng làm thơ.

XUÂN HIỂU

Xuân miên bất giác hiểu,

Xứ xứ văn đề điểu.

Dạ lai phong vũ thanh,

Hoa lạc tri đa thiểu ?

Dịch thơ :

Giấc xuân trời chợt sáng

Chốn chốn tiếng chim kêu

Đêm qua mưa lẫn gió

Hoa rụng biết bao nhiêu ?

TỨ HỈ

Cửu hạn phùng cam vũ

Tha hương ngộ cố tri

Động phòng hoa chúc dạ

Kim bảng đề danh thì.

TỬU TRUNG TIÊN

Ngã dục đấu thi nhất bách thiên

Kim Lăng thị thượng tửu gia miên

Thiên tử hô lai bất thượng thuyền

Tự xưng thần thị tửu trung tiên!

Dịch nghĩa:

Ta một bồ thơ cả trăm bài

Quán rượu Kim Lăng ngủ lại say

Hoàng đế gọi đến chẳng đi gặp

Tự xưng thần là tửu tiên đây!

TỨ THÌ THI

Oanh đề ngạn liễu lộng xuân tình dạ nguyệt minh.

Oanh đề ngạn liễu lộng xuân tình

Liễu lộng xuân tình dạ nguyệt minh

Minh nguyệt dạ tình xuân lộng liễu

Tình xuân lộng liễu ngạn đề oanh.

Dịch thơ:

Oanh ca cành liễu rạng xuân tình

Liễu rạng xuân tình đêm sáng trăng

Trăng sáng đêm tình xuân rạng liễu

Tình xuân rạng liễu oanh ca cành.

Hương liên bích thủy động phong lương nhật nguyệt trường.

Hương liên bích thủy động phong lương

Thủy động phong lương nhật nguyệt trường

Trường nguyệt nhật lương phong động thủy

Lương phong động thủy bích liên hương."

Dịch thơ:

Sen thơm nước biếc động gió lay

Nước động gió lay nhật nguyệt này

Này nguyệt nhật lay gió động nước

Lay gió động nước biếc hương sen.

BẠCH ĐẦU VỊNH Lưu Hy Di

Lạc Dương thành đông đào lý hoa

Phi lai phi khứ lạc thùy gia

Lạc Dương nhi nữ hảo nhan sắc

Hành phùng lạc hoa trường thán tức

Kim niên hoa lạc nhan sắc cải

Minh niên hoa khai phục thùy tại

Dĩ kiến tùng bách tôì vi tân

Cánh văn tang điền biến thanh hải

Cố nhân vô phục lạc thành đông

Kim nhân hoàn đối lạc hoa phong

Niên niên tuế tuế hoa tương tư.

Tuế tuế niên niên nhân bất đồng

Ký ngôn toàn thịnh hồng nhan tư?

Tu lân bán tử bạch đầu ông

Thử ông bạch đầu chân khả lân

Y tích hồng nhan mỹ thiếu niên

Công tử vương tôn phương thụ ha.

Thanh ca diệu vũ lạc hoa tiền

Quang lục trì đài giao cẩm tú

Tướng quân lâu các họa thần tiên

Nhất triêu ngọa bệnh vô tương thức

Tam xuân hành lạc tại thùy biên

Uyển chuyển nga mi năng kỷ thì

Tu du hạc phát loạn như ty

Đản khán cổ lai hoan vũ địa

Duy hữu hoàng hôn điểu tước phi.

Dịch nghĩa:

Hoa đào lý tường đông thành Lạc

Lơ lững bay xuống gác nhà ai?

Có nàng hương sắc mặn mòi

Gặp hoa rơi rụng thở dài khôn nguôi.

Nhan sắc úa, nay mùa hoa vở

Đến mai sau hoa nở, người đâu?

Chỉ còn tùng bách héo sầu

Lại nghe dâu rẫy hóa màu biển xanh.

Người xưa bỏ Lạc Dương hiu quạnh

Giờ mình ai trước cảnh hoa bay

Tháng năm hoa chẳng đổi thay

Mà người năm tháng xuân ngày chóng phai.

Xin nhắn gữi hồng nhan tuyệt sắc

Hãy thương cho đầu bạc lão ông

Nhìn ông mà cảm thương lòng

Ôi thời niên thiếu má hồng còn đâu!

Ai công tử, vương tôn lá ngọc

Đêm ca say vũ khúc hoa bay

Hồ Quang Lộc, nét cung mây

Như tranh gác tướng xum vầy giáng tiên.

Lúc ngã bệnh ai người thân thuộc?

Nọ ba xuân hoan lạc chốn nào?

Mày ngài lượn sóng được bao?

Thoi đưa khoảnh khắc mái đầu trắng tơ.

Một thời ca vũ rượu thơ

Mà nay chỉ bóng chim mờ hoàng hôn.

NAM HÀNH BIỆT ĐỆ

Đạm đạm Trường Giang thuỷ,

Du du viễn khách tình.

Lạc hoa tương dữ hận,

Đáo địa nhất vô thanh.

GIÁ CÔ THIÊN kỳ 4

Vãn nhật hàn nha nhất phiến sầu,

Liễu đường tân lục khước ôn nhu.

Nhược giao nhãn để vô ly hận,

Bất tín nhân gian hữu bạch đầu.

Trường dĩ đoạn,

Lệ nan thâu,

Tương tư trùng thướng tiểu hồng lâu.

Tình tri dĩ bị sơn già đoạn,

Tần ỷ lan can bất tự do.

Dịch nghĩa:

Chiều xuống quạ kêu một mảnh sầu,

Liễu ao mới biếc lại ôn nhu.

Những mong đáy mắt không ly hận,

Chẳng biết nhân gian có bạc đầu.

Đau đứt ruột,

Lệ khó thâu,

Tương tư lên lại mấy tầng lầu.

Tình này bị núi kia ngăn trở,

Ngồi tựa lan can chẳng tự do.

TỬ VONG CHI HẢI NHỊ THỦ

Tố thủ thanh nhan quang hoa phát

Bán thị trần duyên bán thị sa

Ngã hoán thanh thiên tĩnh khai nhãn

Phong sương chẩm nại tịnh đế hoa!

Dịch nghĩa:

Tay trắng nõn nà mặt thanh tao

Tình duyên trắc trở sóng ba đào

Cao xanh chống mắt nhìn cho thấu

Gió sương chia lứa có thể sao?

 Ngã thị sa mạc lý đích nhất điều ngư

Tư niệm nhĩ thì đản hạ đích lệ châu

Tương thị ngã sanh mệnh lý

Vĩnh bất kiền hạc đích khê lưu!

Dịch nghĩa:

... Em như cá, vẫy vùng trong sa mạc

Nhớ nhung chàng mà nhỏ lệ châu

Thành dòng sông mãi không khô cạn

Chảy suốt đời em.

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ 4

Sơn nhất trình,

Thuỷ nhất trình,

Thân hướng Du Quan na bạn hành.

Dạ thâm thiên trướng đăng.

Phong nhất canh,

Tuyết nhất canh,

Quát toái hương tâm mộng bất thành.

Cố viên vô thử thanh.

Dịch Thơ:

Núi đi quanh,

Sông đi quanh,

Lần hướng Du quan mãi độc hành.

Nghìn trướng sáng đêm thanh.

Gió một canh,

Tuyết một canh,

Xao xác lòng quê mộng chẳng thành.

Vườn xưa tiếng lặng thinh.

THẦN KIẾM NGỰ LÔI CHÂN QUYẾT

Cửu thiên huyền sát

Hóa dĩ thần lôi

Hoàng Hoàng thiên uy

Dĩ kiếm dẫn chi .

TRẢM QUỶ THẦN QUYẾT

Thiên địa chính khí

Hạo nhiên trường tồn

Dĩ vi chúng sinh

Nhưng trảm quỷ thần .

THÁI TANG TỬ kỳ 3

Ðào hoa tu tác vô tình tử,

Cảm kích đông phong,

Xuy lạc kiều hồng,

Phi nhập song gian bạn áo nông.

Thuỳ lân tân khổ đông dương sấu?

Dã vị xuân dung,

Bất cập phù dung,

Nhất phiến u tình lãnh xứ nồng.

Dịch :

Đào thẹn lìa cành vô tình quá,

Nương ngọn gió đông,

Tung cánh phai hồng,

Qua song làm bạn kẻ não lòng.

Ai thấu đắng cay thân gầy yếu,

Bỏ mặc xuân nồng,

Khôn sánh phù dung,

Ủ tình sâu giữa tiết lạnh lùng.

BỐC TOÁN TỬ

Ngã trú Trường Giang đầu,

Quân trú Trường Giang vĩ.

Nhật nhật tư quân bất kiến quân,

Cộng ẩm Trường Giang thủy.

Thử thủy kỷ thời hưu?

Thử hận hà thời dĩ?

Chỉ nguyện quân tâm tự ngã tâm,

Định bất phụ tương tư ý.

Dịch Thơ:

Em ở đầu Trường Giang,

Chàng ở cuối Trường Giang.

Ngày ngày nhớ chàng chẳng thấy chàng,

Cùng uống nước Trường Giang.

Sông bao giờ ngừng trôi?

Hận bao giờ mới nguôi?

Chỉ mong lòng chàng như lòng thiếp,

Nhớ nhau chung thủy trọn đời.

TRÚC THẠCH - Trịnh Bản Kiều

Giảo định thanh sơn bất phóng tùng

Lập căn nguyên tại phá nham chung

Thiên ma vạn kích hoàn kiên kính

Nhâm nhĩ đông tây nam bắc phong .

ĐĂNG LẠC DU NGUYÊN

Hướng vãn ý bất thích,

Khu xa đăng cổ nguyên.

Tịch dương vô hạn hảo,

Chỉ thị cận hoàng hôn.

Dịch :

Chiều hôm lòng buồn bã

Đi xe lên cổ phần

Nắng chiều đẹp vô hạn

Chỉ tiếc sắp hoàng hôn

TRUNG THU NGUYỆT

Vạn lý thanh quang bất khả ti

Thiêm sầu ích hận nhiễu thiên nhi

Thùy nhân lũng ngoại cửu chinh thú

Hà xứ đình tiền tân biệt ly

Thất sủng cố ky quy viện dạ

Một phiên lão tướng thượng lâu thì

Chiếu tha kỷ hử nhân trường đoạn

Ngọc thỏ ngân thiềm viễn bất tri

Dịch :

Muôn dặm trăng soi sáng tuyệt vời

Sầu khơi thêm hận tận chân trời

Nào ai biên ải bao năm đóng

Đâu kẻ ra đi bước mới rời

Thất sủng cung tần chong bóng lẻ

Mất thành lão tướng vịn chòi coi

Trăng soi bao cõi lòng đau đớn

Ngọc thỏ vời xa có thấu đời ?

KÝ DƯƠNG CHÂU HÀN XƯỚC PHÁN QUAN

Thanh sơn ẩn ẩn thủy điều điều,

Thu tận Giang Nam thảo vị điêu.

Nhị thập tứ kiều minh nguyệt dạ,

Ngọc nhân hà xứ giáo xuy tiêu.

Đỗ Mục

Dịch :

Núi mờ nước chảy xa xôi,

Giang Nam cây cỏ tiêu điều về thu.

Đêm nay trắng sáng cầu xưa,

Mà người dạy sáo bây giờ là đâu.

TUYẾT MAI

Mai tuyết tranh xuân vị khẳng hàng

Tao nhân các bút phí bình chương

Mai tu tốn tuyết tam phân bạch

Tuyết khước thâu mai nhất đoạn hương.

Dịch:

Mai, tuyết giành xuân chẳng chịu nhường

Thi nhân đành bỏ chuyện giai chương

Mai thua tuyết ấy vài phân trắng

Tuyết hẳn nhường mai mấy bậc hương.

Hữu mai vô tuyết bất tinh thần

Hữu tuyết vô thi tục liễu nhân

Nhật mộ thi thành thiên hựu tuyết

Dữ mai tịnh tác thập phần xuân

dịch :

Có mai không tuyết thiếu tinh thần

Có tuyết không thơ tục khách xuân

Chiều tối thơ xong trời lại tuyết

Với mai, xuân vẹn cả mười phân.

MAI HOA

Tường giác số chi mai

Lăng hàn độc tự khai

Diêu tri bất thị tuyết

Vi hữu ám hương lai

Dịch :

Góc tường mấy nhánh hoa mai

Nở trong băng giá tuyết rơi trắng ngần

Xa trông vẫn biết, chẳng nhầm

Mùi hương thanh khiết đã thầm tỏa lan.

NHẤT CHI MAI

Xuân khứ bách hoa lạc,

Xuân đáo bách hoa khai.

Sự trục nhãn tiền quá,

Lão tùng đầu thượng lai.

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận,

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

dịch :

Xuân đi trăm hoa rụng,

Xuân đến trăm hoa cười.

Trước mắt việc đi mãi,

Trên đầu già đến rồi.

Ðừng bảo xuân tàn hoa rụng hết,

Ðêm qua sân trước một cành mai.

SƠN VIÊN TIỂU MAI

Chúng phương dao lạc độc huyên nghiên,

Chiếm tận phong tình hướng tiểu viên.

Sơ ảnh hoành tà thủy thanh thiển,

Ám hương phù động nguyệt hoàng hôn.

Sương cầm dục há tiên thâu nhãn,

Phấn điệp như tri hợp đoạn hồn.

Hạnh hữu vi ngâm khả tương hiệp,

Bất tu đàn bản cộng kim tôn.

Dịch :

Chúng hoa đều rụng, chỉ mai còn

Độc chiếm khu vườn một mảnh con

Thưa bóng đâm nghiêng lan mặt nước

Thoảng hương toả xuống động hoàng hôn

Chim sương muốn đậu thâu tầm mắt

Bướm phấn như hay đứt nỗi lòng

Gặp cảnh vui ngâm như muốn giỡn

Cần đâu ca sáo rượu thơm nồng.

ỨC MAI

Định định trú thiên nhai,

Y y hướng vật hoa.

Hàn mai tối kham hận,

Trường tác khứ niên hoa.

Dịch :

Dằng dặc chân trời mãi,

Xuân về lại xót xa.

Hàn mai kia đáng giận,

Năm nào cũng nở hoa.

ẨM TỬU THI

Kết lư tại nhân cảnh,

Nhi vô xa mã huyên.

Vấn quân hà năng nhĩ ?

Tâm viễn địa tự thiên.

Thái cúc đông ly hạ,

Du nhiên kiến nam sơn.

Sơn khí nhật tịch giai,

Phi điểu tương dữ hoàn.

Thử trung hữu chân ý,

Dục biện dĩ vong ngôn.

Dịch :

Cảnh phồn hoa dựng túp lều

Màng chi thế sự dập dìu ngựa xe

Cớ sao ta được vậy hề

Bởi lòng thanh thản nghĩ về trời xa

Dậu đông hái cúc vàng hoa

Núi nam thơ thới lòng ta cảm hoài

Sườn non khí lạnh chiều rơi

Chập chờn thấy bóng chim trời bay cao

Ý thành từ cảnh thanh tao

Sao không nói được lời nào riêng mang

PHÙ DUNG

Bích hà sinh u tuyền,

Triêu nhật diễm thả tiên.

Thu hoa mạo lục thuỷ,

Mật diệp la thanh yên.

Tú sắc phấn tuyệt thế,

Hinh hương thuỳ vị truyền?

Toạ khán phi sương mãn,

Điêu thử hồng phương niên.

Kết căn vị đắc sở,

Nguyện thác hoa trì biên.

Dịch :

Suối ẩn trong sen ngọc,

Trời sớm sáng lại tươi.

Hoa thu lồng nước biếc,

Khói xanh cuộn lá dày.

Màu phấn xưng tuyệt thế,

Hương thơm vì ai truyền?

Ngồi ngắm sương giăng khắp,

E hương sắc tàn phai.

Nếu được thành cây cỏ,

Nguyện bén rễ nơi này.

BẠCH Y VỆ

Đồng sanh tử, cộng vinh hoa;

Bạch Y Vệ, Huyết Y Sát,

Nghĩa quán trường hồng tùy vô hối,

Huyết liên thiên quan tùy như tha?!

Dịch nghĩa:

Cùng sống chết, chung hưởng vinh hoa,

Bạch y vệ, giết thành màu máu,

Nghĩa - nối cầu vồng không hối tiếc

Máu - trải Thiên Quan ai như Ngài?!

QUÂN VÔ HỐI NHỊ THỦ

Hạo Hãn Càn Khôn, Thiên Địa Vô Cực

Thiên Thu Vạn Đại , Vĩnh Viễn Trường Tồn!

Ngạo Tiếu Phong Vân Khởi , Khoái Chưởng Đảo Càn Khôn!

Quân Vô Hối! Nam Nhi Anh Hùng Chính Là Như Thế!

Phong yên túng hoành đại kỳ khai

Vạn mã thiên quân cổn cổn lai;

Hà thì sa tràng đao binh am,

Tòng thử nam nhi bất tiết ai!

Dịch nghĩa:

Khói lửa tung hoành đại kỳ khai

Vạn mã thiên quân cuồn cuộn lai

Binh đao sa trường định kết cục

Nam nhi không nén lệ bi ai.

SỞ KHẤP HỒN

Tố nhân đương tố Sở Khấp Hồn

Uy chấn thiên hạ vô bỉ luân

Bễ nghễ cổ kim thùy tịnh kiên

Nhất chi độc tú sát thủ tôn!

Sát hoàn phàm trần sát thánh địa

Trảm tẫn tiêu tiểu trảm chí tôn;

Độn thế huyết hải chí tôn thành,

Tẫn giai kiếm hạ tố khấp hồn!

Tạm dịch :

Mọi người đều nghe Sở Khấp Hồn

Oai vang thiên hạ tiếng dập dồn

Thách thức cổ kim ai sánh nổi

Siêu phàm sát thủ đấng chí tôn!

Giết từ phàm nhân tới Thánh địa

Chém sạch lũ trộm lẫn Chí Tôn;

Độn Thế, Huyết Hải, Chí Tôn thành

Dưới kiếm lệ tuôn mất hết hồn!

Vô Hối Vấn Tâm khúc

Hồng trần tự hữu si tình giả,

Mạc phù si tình thái si cuồng;

Nhược phi nhất phiên hàn triệt cốt,

Na đắc mai hoa phác tị hương;

Vấn thế gian tình vi hà vật,

Trực giáo nhân sinh tử tương hứa;

Khán nhân gian đa thiếu cố sự,

Tối tiêu hồn vô hối vấn tâm. . .

Tạm dịch :

Trần gian đâu thiếu kẻ yêu thầm,

Điên cuồng, mê dại ... với tình thâm

Phải qua bao lần trong giá rét,

Mới được hương mai thấm vào tâm

Thế gian tình đời ai hiểu thấu

Sinh tử kiếp người nỗi thăng trầm

Nhân gian bao chuyện ai sánh được

Đắm say như Vô Hối Vấn Tâm...

DỰ CHƯƠNG HÀNH kỳ 1

Cùng đạt nan dự đồ,

Hoạ phúc tín diệc nhiên.

Ngu Thuấn bất phùng Nghiêu,

Canh vân xứ trung điền.

Thái Công vị tao Văn,

Ngư điếu chung Vị xuyên.

Bất kiến Lỗ Khổng Khâu,

Cùng khốn Trần Sái gian.

Chu Công hạ bạch ốc,

Thiên hạ xưng kỳ hiền.

Dịch thơ:

Cùng đạt khó đoán lường,

Hoạ phúc chẳng thể tin.

Ngu Thuấn chưa gặp Nghiêu,

Cày cấy nơi ruộng điền.

Thái Công chưa gặp Văn,

Câu cá ở Vị Xuyên.

Chưa thấy Lỗ Khổng Khâu,

Trần Sái chịu cảnh giam.

Chu Công làm hàn sĩ,

Thiên hạ tôn thánh hiền.

ĐỀ LÂM AN ĐỂ

Sơn ngoại thanh sơn lâu ngoại lâu,

Tây Hồ ca vũ kỷ thời hưu?

Noãn phong huân đắc du nhân tuý,

Trực bả Hàng Châu tác Biện Châu.

Dịch:

Lớp lớp non xanh, lớp lớp lầu

Tây Hồ múa hát đến bao lâu ?

Gió êm đã ngấm say lòng khách

Dám bảo Hàng Châu cũng Biện Châu

NGƯ GIA NGẠO (Thu Tứ)

Tái hạ thu lai phong cảnh dị,

Hành Dương nhạn khứ vô lưu ý.

Tứ diện biên thanh liên giác khởi.

Thiên chướng lý,

Trường yên lạc nhật cô thành bế.

Trọc tửu nhất bôi gia vạn lý,

Yên Nhiên vị lặc quy vô kế.

Khương quản du du sương mãn địa.

Nhân bất mị,

Tướng quân bạch phát chinh phu lệ.

Dịch:

Cửa ải thu về phong cảnh khác,

Hành Dương nhạn tới chừng ngơ ngác.

Bốn mặt biên phòng dồn tiếng ốc.

Ngàn chướng bọc,

Chiều tà khói toả cô thành đóng.

Nhà muôn dặm một ly rượu đục,

Yên Nhiên chưa tạc về sao được.

Khương địch rầu rầu sương phủ đặc.

Đêm trằn trọc,

Tướng quân tóc bạc, chinh phu khóc.

TĨNH DẠ TƯ

Sàng tiền minh nguyệt quang 

Nghi thị địa thượng sương 

Cử đầu vọng minh nguyệt 

Ðê đầu tư cố hương !

Dịch Nghĩa:

Đầu giường, ánh trăng rọi,

Ngỡ mặt đất phủ sương

Ngẩng đầu ngắm trăng sáng

Cúi đầu nhớ quê hương.

VỌNG NHẠC

Ðại Tông phù như hà?

Tề Lỗ thanh vị liễu

Tạo hóa chung thần tú

Âm dương cát hôn hiểu

Ðãng hung sinh tằng vân

Quyết tí nhập quy điểu

Hội đương lăng tuyệt phong

Nhất lãm chúng sơn tiểu

Dịch Thơ:

Thái Sơn biết thế nào

Xanh biếc chia Tề Lỗ

Hùng vĩ thay tạo hóa

Trắng đen vẽ như mơ

Mây trôi bâng khuâng dạ

Chim lạc mắt trừng nhìn

Có khi lên tận đỉnh

Vọng xuống đám núi xanh

NGUYỆT HẠ ĐỘC CHƯỚC kỳ 2

Thiên nhược bất ái tửu,

Tửu tinh bất tại thiên.

Địa nhược bất ái tửu,

Địa ưng vô tửu tuyền.

Thiên địa ký ái tửu,

Ái tửu bất quý thiên.

Dĩ văn thanh tỷ thánh,

Phục đạo trọc như hiền.

Hiền thánh ký dĩ ẩm,

Hà tất cầu thần tiên.

Tam bôi thông đại đạo,

Nhất đấu hợp tự nhiên.

Đản đắc túy trung thú,

Vật vi tỉnh giả truyền.

DỊCH:

Nếu trời không thích rượu

Sao Rượu ở chi trời ?

Nếu đất không thích rượu

Suối rượu ở chi đời ?

Trời đất đã thích rượu

Thích rượu không thẹn trời.

Đã nghe trong tựa thánh

Lại nói đục như hiền

Thánh hiền đều uống rượu

Cầu mà chi thần tiên ?

Ba ly hiểu đạo lớn

Một đấu hợp tự nhiên

Chỉ mong được thú say

Kẻ tỉnh mặc ai khen.

LẠC THẦN PHÚ

Hoàng Sơ tam niên, dư triều kinh sư, hoàn tế Lạc xuyên. 

Cổ nhân hữu ngôn, tư thuỷ chi thần danh viết Phục phi. 

Cảm Tống Ngọc đối Sở vương thuyết thần nữ chi sự, toại tác tư phú.

Kỳ từ viết: 

Dư tòng kinh vực, 

Ngôn quy đông phiên. 

Bối Y Khuyết, Hoàn Viên, 

Kinh Thông Cốc, lăng Cảnh Sơn. 

Nhật ký tây khuynh, 

Xa đãi mã phiền. 

Nhĩ nãi thuế giá hồ hành cao, 

Mạt tứ hồ chi điền. 

Dung dữ hồ Dương Lâm, 

Lưu miện hồ Lạc xuyên. 

Ư thị tinh di thần hãi, 

Hốt yên tứ tán. 

Phủ tắc vị sát, 

Ngưỡng dĩ thù quán (quan). 

Đổ nhất lệ nhân, 

Ư nham chi bạn. 

Nãi viện ngự giả nhi cáo chi viết: 

"Nhĩ hữu địch ư bị giả hồ? 

Bị hà nhân tư, nhược thử chi diễm dã!" 

Ngự giả đối viết: 

"Thần văn hà Lạc chi thần, 

Danh viết Phục phi. 

Nhiên tắc quân vương chi sở kiến dã, 

Vô nãi thị hồ! 

Kỳ trạng nhược hà? 

Thần nguyện văn chi." 

Dư cáo chi viết: 

Kỳ hình dã, 

Phiên nhược kinh hồng, 

Uyển nhược du long. 

Vinh diệu thu cúc, 

Hoa mậu xuân tùng. 

Phảng phất hề nhược khinh vân chi tế nguyệt,

Phiêu diêu hề nhược lưu phong chi hồi tuyết. 

Viễn nhi vọng chi, hạo nhược thái dương thăng triêu hà, 

Bách nhi sát chi, chước nhược phù dung xuất lục ba. 

Nùng tiêm đắc trung, 

Tu đoản hợp độ. 

Khiên nhược tước thành, 

Yêu như thúc tố. 

Duyên cảnh tú hạng, 

Hạo chất trình lộ. 

Phương trạch vô gia, 

Duyên hoa phất ngự. 

Vân kế nga nga, 

Tu my liên quyên. 

Chu thần ngoại lãng, 

Hạo xỉ nội tiên. 

Minh mâu thiện lãi, 

Yếp phụ thừa quyền. 

Khôi tư diễm dật, 

Nghi tĩnh thể nhàn. 

Nhu tình xước thái, 

Mị ư ngữ ngôn. 

Kỳ phục khoáng thế, 

Cốt tượng ưng đồ. 

Phi la y văn thôi xán hề, 

Nhĩ dao bích chi hoa cư. 

Đới kim thuý chi thủ sức, 

Chuế minh châu dĩ diệu khu. 

Tiễn viễn du chi văn lý, 

Duệ vụ tiêu chi khinh cư. 

Vi u lan chi phương ái hề, 

Bộ trì trù ư sơn ngung. 

Ư thị hốt yên túng thể, 

Dĩ ngao dĩ hy. 

Tả ỷ thái mao, 

Hữu âm quế kỳ. 

Nhương hạo oản ư thần hử hề, 

Thái thoan lai chi huyền chi. 

Dư tình duyệt kỳ thục mỹ hề, 

Tâm chấn đãng nhi bất di. 

Vô lương môi dĩ tiếp hoan hề, 

Thác vi ba nhi thông từ. 

Nguyện thành tố chi tiên đạt hề, 

Giải ngọc bội dĩ yếu chi. 

Ta giai nhân chi tín tu hề, 

Khương tập lễ nhi minh thi. 

Kháng quỳnh đệ dĩ hoạ dư hề, 

Chỉ tiềm uyên nhi vi kỳ. 

Chấp quyến quyến chi khoản thực hề, 

Cụ tư linh chi ngã khi. 

Cảm Giao Phủ chi khí ngôn hề, 

Trướng do dự nhi hồ nghi. 

Thâu hoà nhan nhi tĩnh chí hề, 

Thân lễ phòng dĩ tự trì. 

Ư thị Lạc linh cảm yên, 

Tỷ ỷ bàng hoàng. 

Thần quang ly hợp, 

Sạ âm sạ dương. 

Tủng khinh khu dĩ hạc lập, 

Nhược tương phi nhi vị tường. 

Tiễn tiêu đồ chi uất liệt, 

Bộ hành bạc nhi lưu phương. 

Siêu trường ngâm dĩ vĩnh mộ hề, 

Thanh ai lệ nhi my trường. 

Nhĩ nãi chúng linh tạp đạp, 

Mệnh trù khiếu lữ. 

Hoặc hý thanh lưu, 

Hoặc tường thần chử, 

Hoặc thái minh châu, 

Hoặc thập thuý vũ. 

Tòng nam Tương chi nhị phi, 

Huề Hán tân chi du nữ. 

Thán Bào Qua chi vô thất hề, 

Vịnh Khiên Ngưu chi độc xứ. 

Dương khinh khuê chi kỳ mỹ hề, 

Ế tu tụ dĩ duyên trữ. 

Thể tấn phi bằng, 

Phiêu hốt nhược thần. 

Lăng ba vi bộ, 

La miệt sinh trần. 

Động vô thường tắc, nhược nguy nhược an. 

Tiến chỉ nan kỳ, nhược vãng nhược hoàn. 

Chuyển phán lưu tinh, 

Quang nhuận ngọc nhan. 

Hàm từ vị thổ, 

Khí nhược u lan. 

Hoa dung a na, 

Linh ngã vong xan. 

Ư thị Bình Ế thu phong, 

Xuyên Hậu tĩnh ba. 

Phùng Di minh cổ, 

Nữ Oa thanh ca. 

Đằng văn ngư dĩ cảnh thừa, 

Minh ngọc loan dĩ giai thệ. 

Lục long nghiễm kỳ tề đầu, 

Đới vân xa chi dung duệ. 

Kình nghê dũng nhi giáp cốc, 

Thuỷ cầm tường nhi vi vệ. 

Ư thị việt bắc chỉ, 

Quá nam cương. 

Hu tố lĩnh, 

Hồi thanh dương. 

Động chu thần dĩ từ ngôn, 

Trần giao tiếp chi đại cương. 

Hận nhân thần chi đạo thù hề, 

Oán thịnh niên chi mạc đương. 

Kháng la duệ dĩ yểm thế hề, 

Lệ lưu khâm chi lang lang. 

Điệu lương hội chi vĩnh tuyệt hề, 

Ai nhất thệ nhi dị hương. 

Vô vi tình dĩ hiệu ái hề, 

Hiến Giang Nam chi minh đương. 

Tuy tiềm xứ ư Thái Âm, 

Trường ký tâm ư quân vương. 

Hốt bất ngộ kỳ sở xá, 

Trướng thần tiêu nhi tế quang. 

dịch:

Ư thị bối hạ lăng cao, 

Túc vãng thần lưu. 

Di tình tưởng tượng, 

Cố vọng hoài sầu. 

Ký linh thể chi phục hình, 

Ngự khinh chu nhi thượng tố. 

Phù trường xuyên nhi vọng phản, 

Tư miên miên nhi tằng mộ. 

Dạ cảnh cảnh nhi bất mị, 

Triêm phồn sương nhi chí thự. 

Mệnh bộc phu nhi tựu giá, 

Ngô tương tầm hồ đông lộ. 

Lãm phi bí dĩ kháng sách, 

Trướng bàn hoàn nhi bất năng khứ.

Năm Hoàng Sơ thứ ba, ta chầu kinh sư, về qua sông Lạc. 

Cổ nhân từng nói, thần ở sông này tên gọi Phục phi. 

Cảm lời Tống Ngọc với Sở vương về thần nữ, bèn làm bài phú này. 

Lời viết rằng: 

Ta từ kinh vực, 

Trở lại đông phiên. 

Quay lưng lại Y Khuyết, Hoàn Viên, 

Qua Thông Cốc, lên Cảnh Sơn. 

Ác lặn về tây, 

Xe ngựa dùng dằng. 

Rồi dừng xe tại bờ cỏ ngát, 

Đưa ngựa ra đồng thơm ăn. 

Dạo bước trong rừng dương, 

Phóng mắt về Lạc xuyên. 

Bỗng tinh thần kinh hãi, 

Trong lòng xiêu tán. 

Cúi còn chưa thấy, 

Ngẩng lên đã khác. 

Có một mỹ nhân, 

Ở bên bờ nước. 

Bèn kéo phu xe lại hỏi rằng: 

"Ngươi có thấy người kia không? 

Người đó là ai, sao mà đẹp vậy!" 

Người phu xe đáp: 

"Thần nghe sông Lạc có thần, 

Tên gọi Phục phi. 

Chắc là người vương tử nhìn thấy, 

Hẳn không thể sai! 

Người đó dung mạo ra sao? 

Thần muốn được nghe." 

Ta trả lời rằng: 

Hình dáng của nàng, 

Nhẹ tựa chim hồng, 

Uyển chuyển như rồng. 

Rực rỡ thu cúc, 

Tươi rạng xuân tùng. 

Phảng phất như mây che bóng nguyệt, 

Phiêu diêu như gió bay làn tuyết. 

Từ xa mà ngắm, trắng như ráng mặt trời lúc ban mai, 

Tới gần mà xem, tươi như đoá phù dung trên dòng biếc. 

To nhỏ vừa tầm, 

Ngắn dài hợp độ. 

Vai tựa vót thành, 

Eo như được bó. 

Cổ gáy thon dài, 

Da ngần hé lộ. 

Sáp thơm không dùng, 

Phấn màu chẳng ngự. 

Tóc búi mây bồng, 

Mày uốn thon cong. 

Ngoài môi thắm đỏ, 

Răng ngà bên trong. 

Con ngươi khẽ liếc, 

Má lúm đồng tiền. 

Phong tư kiều diễm, 

Dáng tĩnh thân nhàn. 

Nhu mì khoan nhã, 

Mê hoặc tiếng thanh. 

Phục trang khoáng thế, 

Cốt mạo như tranh. 

Khoác áo lụa ngời sáng chừ, 

Khuyên tai toả sắc xanh. 

Tay đeo lông thuý vàng làm trang sức, 

Người kết ngọc minh châu xung quanh. 

Giày viễn du thêu hoạ tiết, 

Quần mây lụa phất nhẹ nhàng. 

Ẩn bóng lan toả hương ngát chừ, 

Dạo bồi hồi bên sườn non. 

Rồi chợt nhẹ nhàng bay bổng, 

Chơi đùa nhởn nhơ. 

Trái cờ ngũ sắc, 

Phải lộng quế che. 

Nâng tay trắng ngần bên bến trong chừ, 

Hái cỏ chi đen nơi nước xiết. 

Ta mến vẻ đẹp của nàng chừ, 

Lòng thổn thức khôn nguôi. 

Không người mai mối lương duyên chừ, 

Đành nhờ ánh mắt tỏ lời. 

Mong lòng thành được chấp thuận chừ, 

Cởi ngọc bội ngỏ thưa. 

Ôi nàng thực hoàn mỹ chừ, 

Thông lễ nghĩa, hiểu thi từ. 

Mang ngọc quỳnh đáp lại ta chừ, 

Chỉ nơi hẹn ước tại vực sâu. 

Lưu luyến chân thành biết bao chừ, 

Chỉ e nàng dối lừa. 

Cảm Giao Phủ bị bội ước chừ, 

Lo lắng do dự nghi ngờ. 

Trấn yên niềm hoan hỉ chừ, 

Giữ lễ giáo mà e dè. 

Rồi Lạc thần cảm động, 

Bồi hồi dùng dằng. 

Thần thái ly hợp, 

Lúc tối lúc bừng. 

Thân nhẹ bổng như hạc đứng, 

Như sắp bay lại ngập ngừng. 

Dẫm đường tiêu hoa nồng đượm, 

Đi lối cỏ ngát mùi hương. 

Ngâm nga mãi lòng yêu mến chừ, 

Tiếng ca buồn bã khôn cùng. 

Rồi chúng tiên tụ họp, 

Kéo bè bạn lại. 

Hoặc giỡn nước trong, 

Hoặc bay trên bãi, 

Hoặc hái minh châu, 

Hoặc tìm lông biếc. 

Hai Tương phi từ nam về, 

Đem du nữ sông Hán tới. 

Than Bào Qua cô đơn chừ, 

Kể Thiên Ngưu không bạn. 

Áo nhẹ phất phơ trong gió chừ, 

Buông tay hồi lâu đứng lặng. 

Thân tựa chim bằng, 

Phiêu dật như thần. 

Nhẹ nhàng đạp sóng, 

Áo bọt nước sinh. 

Cử động vô thường, như nguy như an. 

Đứng đi khó đoán, như tiến như hoàn. 

Mắt chuyển lưu tinh, 

Vẻ ngọc rỡ ràng. 

Ngậm lời chửa thốt, 

Hơi đượm hương lan. 

Dung mạo nhu mì, 

Ta bữa quên ăn. 

Rồi Bình Ế thu gió, 

Xuyên Hậu lặng sông. 

Phùng Di gõ trống, 

Nữ Oa ca vang. 

Cá văn ngư bay hộ giá, 

Dần dần xa tiếng ngọc loan. 

Sáu rồng xếp bằng nghiêm trang, 

Kéo xe mây mà lướt nhẹ. 

Kình nghê nhảy nâng bánh xe, 

Chim nước lượn quanh bảo vệ. 

Rồi vượt bãi bắc, 

Qua sườn nam. 

Quay cổ trắng, 

Ngoái mày thanh. 

Động môi thắm để đưa lời, 

Nhắc nhở lễ giáo cương thường. 

Hận thần người không đồng cảnh chừ, 

Oán ngày vui chẳng thể cùng. 

Nâng tay che nước mắt chừ, 

Lệ thấm áo không ngừng. 

Buồn buổi hội ngộ nay đã hết chừ, 

Tiếc chia tay rồi cách hai phương. 

Không gì biểu thị tình ái chừ, 

Lấy ngọc Giang Nam mà dâng. 

Tuy ẩn trú tại Thái Âm, 

Nhưng lòng gửi mãi nơi chàng. 

Chợt chưa định thần thì đã dứt, 

Nhìn nàng biến mất giữa hào quang. 

Rồi xuống từ núi cao, 

Chân vẫn luyến lưu. 

Tình hoài tưởng tượng, 

Ngoảnh lại u sầu. 

Hy vọng nàng lại hiện hình, 

Cưỡi thuyền nhẹ bơi trên sóng. 

Trôi theo sông dài trở lại, 

Nỗi nhớ miên man đằng đẵng. 

Đêm thao thức không sao ngủ, 

Đẫm sương dày cho tới sáng. 

Lệnh đày tớ đóng xa giá, 

Tìm nơi đường đông mà hướng. 

Cầm dây cương, đặt yên ngựa, 

Lòng bàn hoàn mà không đi được.