- Này! Ngủ quên là mất bò đấy!

Tiếng một cậu con trai khiến nó mơ màng tỉnh giấc. Nó giật thót tim khi thấy một người lạ hoắc lạ hươ đang nhìn nó chằm chằm. Dụi mắt vài lần, Hơ Jut cố xác nhận danh tính cậu nhưng đành bất lực. Nó không quen cậu. Đấy là một cậu con trai xem xem tuổi nó. Cậu có nước da ngăm đen khoẻ khoắn như bao người con Cao Nguyên khác. Đôi mắt cậu sáng và biết cười.

- Ơ... Cảm ơn.

Hơ Jut vội đứng dậy, đảo mắt nhìn về phía sân cỏ. Cặp bò nhà nó vẫn còn đang tình tứ "ăn uống" cùng nhau. Chúng đang ngoe nguẩy đuôi theo một giai điệu nào đó mà cũng đồng đều phết. Hơ Jut thở phào, cứ ngỡ mất bò thì tiêu.

- Mi tên gì?

Cậu con trai cười ha hả trước thái độ dễ thương của Hơ Jut. Đến lúc này, nó mới nhẹ nhõm để ý đến cậu sau khi biết chắc cặp bò hãy còn an toàn.

- Tao tên Hơ Jut. Còn mi?

- Y Kam.

Cậu con trai lại cười và ngồi bệt xuống nơi khi nãy của nó. Nó cũng nhanh chóng ngồi cạnh. Hơ Jut nheo mắt, quan sát cậu thật kĩ. Rõ là nó chưa gặp cậu bao giờ. Kì lạ! Những đứa trẻ trong buôn này có ai mà nó không biết cơ chứ?

- Mi sống ở đâu? - Vì quá tò mò, nó đành lên tiếng hỏi.

- Gần đây này.

- Thế sao tao chưa bao giờ gặp mi?

- Vì tao ít ra ngoài chơi.

- Mi... cũng không đi học hả?
Ngay cả Hơ Jut cũng không hiểu vì sao nó lại buột miệng hỏi câu ấy. Hai từ "đi học" cứ đeo bám nó suốt từ sáng đến giờ.

- Có... Nhưng tao bệnh hai ngày nay nên amí ama cho tao nghỉ vài buổi. Hôm nay chán quá nên tao đi chăn bò cho nhà. Thế còn mi?

Trước câu hỏi của Y Kam, Hơ Jut bỗng trở nên lúng túng. Nó cứ ngỡ cậu sẽ giống nó. Nhưng không... có lẽ trong buôn này chỉ có một mình nó không đi học là đúng thật. Nó sợ cậu sẽ chọc ghẹo nó. Nó ghét bị nói là "thích chơi với bò"

- Sao mi không trả lời?

Y Kam ngơ ngác nhìn Hơ Jut khi thấy cô bạn mới quen đột nhiên im lặng một cách kì lạ.

- Tao không có đi học.

Nó lí nhí trả lời. Khuôn mặt cúi gầm xuống đất xấu hổ và có chút gì đấy tủi thân.

- Tại sao?

- Tao không thích đi.

Hơ Jut quay mặt đi. Nó không dám nhìn vào ánh mắt đen lay láy của Y Kam. Nó cảm thấy có lỗi với cậu.

- Đi đi. Học chữ vui lắm!

- Nhưng tao không có xe. Đường xa. - Nó cố biện bạch một lý do nào đó mà nó có thể nghĩ được.

- Thì tao sẽ ráng đến nhà mi chở đi học. Tao có xe đạp.

- Nhưng tao không có sách hay vở gì cả.

- Thì tao cho mi mượn.

Y Kam có vẻ quyết tâm thuyết phục nó đi học. Cậu cứ nhìn nó chằm chằm như đang tra hỏi một kẻ phạm tội khiến nó khó chịu. Được một lúc, cậu lại cười và khẽ huých vai nó.

- Này! Hay giờ tao kể Hơ Jut nghe ở trường có gì nhé! Muốn nghe không?

Nó không đáp nhưng lại đưa ánh mắt tò mò nhìn cậu. Thế nên cậu bắt đầu kể. Nào là một ngày cậu chỉ có thể chơi đánh bi với tụi bạn bốn mươi phút thôi. Nào là cậu được các thầy cô dạy hát, dạy vẽ cực sôi nổi. Cậu còn được cô giáo trẻ trẻ, xinh xinh dịu dàng nắm tay tập viết...Mọi thứ Y Kam kể, tất cả đều lạ lẫm đối với Hơ Jut. Nhưng nó có thể tưởng tượng được nó đang đứng trên một mảnh sân nhỏ, ca hát, nhảy múa. Nó lúc ấy sao vui quá, sao đẹp quá. Hai mắt nó mở lớn, sáng rỡ. Nó chăm chú nhìn từng cử động của Y Kam như muốn nuốt lấy hết lời cậu nói.

- Thấy chưa? Mi cũng thích đi học. - Khuôn mặt thèm thuồng của Hơ Jut khiến Y Kam bật cười khúc khích.

- Đã bảo là không.

Nó hậm hực chối bay chối biến. Cậu cũng chẳng muốn trêu ghẹo nó thêm. Cậu sợ nó giận thì sẽ không thèm chơi với cậu nữa.

- Mi không tính về nhà sao? Mặt trời leo lên đỉnh núi rồi kìa.

Hơ Jut hốt hoảng ngước lên bầu trời. Chết thật! Đã giữa trưa rồi mà nó vẫn còn ngoài đường. Nó phải mau mau về nhà để kịp nấu cơm cho bố ăn uống, nghỉ ngơi. Không chỉ vậy, mẹ Hơ Jut ở nhà chắc đang lo lắng cho nó. Và Hơ Jut không thích điều đó.

- Thôi tao phải về đây. Chào Y Kam!

Nó cuống cuồng huýt sao gọi cặp bò đang nằm nghỉ ngơi nơi bóng râm xa xa và nhanh bước trở về. Y Kam, chẳng hiểu sao cũng lủi thủi theo nó đằng sau.

- Sao mi không về, theo tao làm gì?

- Tao muốn biết nhà mi. Mai mốt qua rủ mi đi chơi.

Cậu lại cười. Thế cũng chẳng sao. Nó cũng muốn gặp lại cậu để nghe cậu kể về trường, về lớp. Những câu chuyện ấy khiến nó thích thú. Chẳng mấy chốc đã về nhà nó. Đấy là một ngôi nhà sàn ọp ẹp, có phần cũ nát. Nó nhảy phóc lên hàng hiên trước cửa. Bất chợt nó đứng khựng. Khuôn mặt Hơ Jut xanh cắt không còn một giọt máu. Nó hoảng hốt lách người, nép sau tấm ván gỗ. Y Kam thấy lạ cũng chạy lên theo.

- Có chuyện gì thế?

Cậu thì thầm vào tai nó. Hơ Jut liền chỉ tay vào gian đón khách. Trên chiếc ghế dài dành cho những vị khách quý, một người đàn ông tóc đã hoa râm đang ngồi trò chuyện cùng bố mẹ nó. Ông vận trên người bộ quân phục màu xanh y như khuôn mặt Hơ Jut hiện giờ. Người đàn ông ấy là cán bộ Trịnh, người trong buôn này không ai là không biết.

- Sao mi không vào?

- Tao sợ... Khuôn mặt ông ấy dữ lắm!

Hơ Jut thú nhận. Thế nên hai đứa trẻ đứng lặng im bên ngoài để nghe lén xem lý do vì sao cán bộ Trịnh lại ghé thăm nhà nó. Bên trong, những người lớn vẫn chưa phát hiện sự có mặt kì lạ của bọn trẻ nên vẫn tự nhiên bàn luận vấn đề dang dở giữa họ.- Ông bà Mlô! Xin ông bà suy nghĩ lại. Việc học chữ thật sự rất quan trọng.

- Tôi biết chứ cán bộ Trịnh. Nhưng tình hình kinh tế nhà chúng tôi quả thật rất eo hẹp.

Bố Hơ Jut não nề nhìn người cán bộ uy nghiêm trước mặt. Khuôn mặt ông như cằn cỗi hơn khi chất chứa bao nhiêu phiền muộn, suy tư. Bên cạnh, mẹ Hơ Jut yếu ớt ngồi tựa vào chồng. Đôi mắt bà đỏ hoe vì đã khóc rất nhiều. Y Kam theo dõi mà hoang mang, chẳng hiểu diều gì. Quay sang Hơ Jut, cậu thấy hai vai cô bé khẽ run run. Bàn tay nhỏ bé bấu chặt một thanh gỗ gần đấy. Hình như Hơ Jut hiểu và đang muốn khóc. Y Kam muốn khều nó nhưng liền rụt tay lại chẳng dám. Cậu sợ nó sẽ òa khóc nức nở thì nguy.

- Chúng tôi biết điều đó. Cán bộ xã sẽ đề xuất cũng như kết hợp với nhà trường tạo điều kiện tốt nhất có thể cho Hơ Jut đi học. Quan trọng là ông bà phải đồng ý.

Trước sự kiên nhẫn của cán bộ Trịnh, bố mẹ Hơ Jut bối rối nhìn nhau. Bỗng mẹ Hơ Jut thở dài. Giọng nói bà nghẹn đầy nước mắt:

-Thú thật với cán bộ Trịnh, tôi đã luôn muốn Hơ Jut đi học. Nếu cán bộ Trịnh đã nói thế thì tôi sẽ báo lại với con bé. Cảm ơn cán bộ Trịnh đã ghé chơi.

Cán bộ Trịnh khẽ gật đầu. Chỉ trong một thoáng, khuôn mặt nghiêm nghị đến dọa người thường ngày của ông bỗng có nét dịu dàng. Ngay cả mẹ Hơ Jut cũng nhẹ mỉm cười. Chỉ có Hơ Jut, nó vẫn đứng lặng im. Đến lúc này, Y Kam đã nghe thấy tiếng thút thít từ cô bạn nhỏ. Bỗng chốc, nó chạy ù vào nhà trước sự ngỡ ngàng của mọi người và cả Y Kam.