Câu 1: quan iÃm cça tri¿t hÍc Mác-Lênin vÁ v­t ch¥t và ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça nó.

a/ v­t ch¥t

* Quan iÃm tr°Ûc Mác vÁ v­t ch¥t:

- ThÝi kì cÕ ¡i:

Các nhà tri¿t hÍc duy v­t thÝi kó cÕ ¡i ã xu¥t phát të b£n thân th¿ giÛi à gi£i thích vÁ nguÓn gÑc phát sinh và phát triÃn cça th¿ giÛi. Tuy nhiên nó mang theo mÙt khuynh h°Ûng ó là Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi v­t thà cå thÃ, nó mang tính trñc quan, c£m tính:

+ Ph°¡ng ông:

ß trung hoa thÝi kó cÕ ¡i, các nhà duy v­t xem khí là thñc thà cça th¿ giÛi

ß ¤n Ù thÝi cÕ ¡i, phái Nyaya-Vaisêsica coi nguyên tí là thñc thà cça th¿ giÛi

ß Hy L¡p cÕ ¡i, Talét coi thñc thà th¿ giÛi là n°Ûc. Anaximen coi thñc thà ¥y là khí. Hêraclit coi thñc thà ¥y là lía...

( Énh cao cça t° t°ßng duy v­t cÕ ¡i vÁ v­t ch¥t là thuy¿t nguyên tí cça êmôcrít. Ông cho r±ng nguyên tí là các ph§n tí cñc nhÏ, céng, không thà xâm nh­p °ãc và không c£m giác °ãc. nguyên tí có thà nh­nbi¿t °ãc b±ng t° duy. Khi gi£i thích vÁ sñ a d¡ng cça th¿ giÛi v­t ch¥t, ông cho r±ng do sÑ l°ãng, tr­t tñ, t° th¿ cça nguyên tí khi k¿t hãp, nguyên tí Óng nh¥t l°ãng nh°ng chÉ khác nhau vÁ hình théc, tuy nhiên nó chÉ mang tính phÏng oán gi£ Ënh và không v°ãt qua °ãc h¡nch¿ °¡ng thÝi là Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi v­t thà cå thà cÑ Ënh.

- ThÝi kó C­n ¡i (th¿ k÷ 17-18):

M·c dù có nhïng b°Ûc phát triÃn và xu¥t hiÇn nhïng t° t°ßng biÇn chéng trong quan niÇm vÁ v­t ch¥t song nhïng quan iÃm cça các nhà tri¿t hÍc duy v­t thÝi kó này vÁ c¡ b£n là khuynh h°Ûng Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi nguyên tí ho·c vÛi khÑi l°ãng, nó chËu £nh h°ßng m¡nh bßi quan niÇm cça Niut¡n. Do ó nhïng quan niÇm vÁ v­t ch¥t ß thÝi kó này mang n·ng tính siêu hình máy móc.

Tiêu biÃu là các nhà tri¿t hÍc Xpinôza và Hônbách. HÍ cho r±ng nhïng cái gì có khôi l°ãng thì là v­t ch¥t.

- CuÑi th¿ k÷ 19, §u th¿ k÷ 20, khoa hÍc tñ nhiên phát triÃn mà chç y¿u là v­t lý hÍc ã có hàng lo¡t các phát minh quan trÍng em l¡i cho con ng°Ýi nhïng liên k¿t mÛi vÁ c¥u trúc và tính ch¥t cça v­t ch¥t, nó làm thay Õi cn b£n nhïng quan niÇm tr°Ûc ó vÁ v­t ch¥t.

+1895: R¡nghen phát minh ra tia X

+1896: Bec¡ren phát hiÇn ra hiÇnt°ãng phóng x¡.

+1897: Tom¡n phát hiÇn ra iÇn tí.

+1901: Kanfman phát hiÇn ra sñ thay Õi khÑi l°ãng iÇn tí khi v­n tÑc cça nó tng.

Nh­n xét: các quan iÃm tr°Ûc Mác vÁ v­t ch¥t Áu có h¡n ch¿ do thÝi ¡i hiÃu bi¿t không §y ç, không vïng vàng trên l­p tr°Ýng chç ngh)a duy v­t biÇn chéng.

( Tóm l¡i t¥t c£ nhïng thành tñu cça khoa hÍc tñ nhiên ã phç nh­n t¥t c£ các quan iÃm tr°Ûc ó vÁ v­t ch¥t, Óng thÝi Chç ngh)a duy tâm ã sí dång chính nhïng thành tñu ó Ã biÇn hÙ cho nhïng quan niÇm sai l§m cça mình, chÑng l¡i Chç ngh)a duy v­t nói chung và Chç ngh)a duy v­t biÇn chéng nói chung. V­t lý hÍc lúc ó ang tr£i qua b°Ûc khçng ho£ng . HÍ °a ra k¿t lu­n là v­t ch¥t tñ tiêu tan, chÉ có các con sÑ và các phép tính toán hÍc mÛi trß nên thñc sñ có ý ngh)a. ây là quan niÇm cça các nhà v­t lý hÍc duy tâm.

- Chính trong hoàn c£nh nh° v­y, Lênin ã khái quát thành tñu cça khoa hÍc tñ nhiên và chÉ rõ r±ng v­t ch¥t không bË tiêu tan, chç ngh)a duy v­t không bË bác bÏ. Cái bË tiêu tan, bË bác bÏ chính là giÛi h¡n hiÃu bi¿t tr°Ûc ây vÁ v­t ch¥t, là quan iÃm siêu hình-máy móc trong nh­n théc khoa hÍc cho r±ng giÛi tñ nhiên là có t­n cùng vÁ c¥u trúc, r±ng giÛi h¡n cuÑi cùng, b¥t bi¿n cça tñ nhiên là nguyên tí ho·c khÑi l°ãng...

*Quan iÃm cça Lênin và chç ngh)a duy v­t biÇn chéng vÁ v­t ch¥t:

-Lênin ã Ënh ngh)a ph¡m trù v­t ch¥t nh° sau:

V­t ch¥t là mÙt ph¡m trù tri¿t hÍc dùng à chÉ thñc t¡i khách quan °ãc em l¡i cho con ng°Ýi trong c£m giác, °ãc c£m giác cça chúng ta chép l¡i, chåp l¡i, ph£n ánh và tÓn t¡i không lÇ thuÙc vào c£m giác .

Khi Ënh ngh)a vÁ pham trù v­t ch¥t, Lênin ã sí dång mÙt ph°¡ng pháp ·c biÇt khác vÛi vÛi inh ngh)a thông th°Ýng, ó là em Ñi l­p ph¡m trù v­t ch¥t và ph¡m trù ý théc.

+ Ënh ngh)a ph¡m trù v­t ch¥t cça Lênin bao gÓm nhïng nÙi dung c¡ b£n nh° sau:

v­t ch¥t là cái tÓn t¡i khách quan bên ngoài ý théc và không phå thuÙc vào ý théc, b¥t kà sñ tÓn t¡i ¥y con ng°Ýi ã nh­n théc °ãc hay ch°a nh­n théc °ãc.

v­t ch¥t là cái gây nên c£m giác ß con ng°Ýi khi gián ti¿p ho·c trñc ti¿p tác Ùng nên giác quan cça con ng°Ýi.

c£m giác, t° duy, ý théc chÉ là sñ ph£n ánh cça v­t ch¥t.

+ VÛi Ënh ngh)a này, Lênin phân biÇt hai v¥n à quan trÍng:

Tr°Ûc h¿t là c§n phân biÇt v­t ch¥t vÛi t° các là ph¡m trù tri¿t hÍc vÛi quan niÇm cça khoa hÍc tñ nhiên vÁ c¥u t¡o và nhïng thuÙc tính cå thà cça các Ñi t°ãng các d¡ng v­t ch¥t khác nhau. V­t ch¥t vÛi t° cách là ph¡m trù tri¿t hÍc nó chÉ v­t ch¥t nói chúng, vô h¡n, vô t­n, không sinh ra, không m¥t i, còn các Ñi t°ãng, các d¡ng vât ch¥t khoa hÍc cå thà nghiên céu ¿u có giÛi h¡n, nó sinh ra và m¥t i à chuyÃn hóa thành cái khác. Vì v­y không thà Óng nh¥t v­t ch¥t nói chung vÛi các d¡ng cå thà cça v­t ch¥t nh° các nhà duy v­t trong lËch sí ã làm.

Thé hai là trong nh­n théc lu­n, khi v­t ch¥t Ñi l­p vÛi ý théc, cái quan trÍng à nh­n bi¿t v­t ch¥t chính là thuÙc tính khách quan. Khách quan theo Lênin là cái tÓn t¡i Ùc l­p vÛi loài ng°Ýi và vÛi c£m giác cça con ng°Ýi . Trong Ýi sÑng xã hÙi, v­t ch¥t là cái tÓn t¡i xã hÙi không phå thuÙc vào ý théc xã hÙi cça con ng°Ýi . VÁ m·t nh­n théc lu­n thì quan niÇm v­t ch¥t không có ngh)a gì khác h¡n: thñc t¡i khách quan tÓn t¡i Ùc l­p vÛi ý théc con ng°Ýi và °ãc ý théc con ng°Ýi ph£n ánh .

* Ý ngh)a cça Ënh ngh)a

Gi£i quy¿t triÇt à hai m·t trong v¥n Á c¡ b£n cça tri¿t hÍc theo quan iÃm cça chç ngh)a duy v­t biÇn chéng. Khi kh³ng inh v­t ch¥t là thñc t¡i khách quan °ãc em l¡i cho con ng°Ýi trong c£m giác , Lênin ã thëa nh­n r±ng, trong nh­n théc lu­n, v­t ch¥t là tính thé nh¥t, là nguÓn gÑc khách quan cça c£m giác, ý théc. Và khi kh³ng Ënh v­t ch¥t là cái °ãc c£m giác cça chúng ta chép l¡i, chåp l¡i, ph£n ánh , Lênin muÑn nh¥n m¡nh r±ng b±ng nhïng ph°¡ng théc nh­n théc khác nhau (chép l¡i, chåp l¡i, ph£n ánh...) con ng°Ýi có thà nh­n théc °ãc th¿ giÛi v­t ch¥t.

Ënh ngh)a v­t ch¥t cça Lênin ã bác bÏ thuy¿t không thà bi¿t, kh¯c phåc h¡n ch¿, sai l§m cça CNDV tr°Ûc Mác vÁ ph¡m trù v­t ch¥t, bác bÏ, phç nh­n quan iÃm cça CNDT và tôn giáo vÁ v¥n Á này.

Ënh ngh)a v­t ch¥t vça Lênin còn có ý ngh)a ính h°Ûng Ñi vÛi khoa hÍc cå thà trong viÇc tìm ki¿m các d¡ng ho·c các hình théc mÛi cça v­t thà trong th¿ giÛi.

Khi nh­n théc °ãc các hiÇn t°ãng thuÙc Ûi sÑng xã hÙi, Ënh ngh)a v­t ch¥t cça Lênin ã cho phép xác Ënh cái gì là v­t ch¥t trong l)nh vñc xã hÙi. të ó giúp các nhà khoa hÍc có c¡ sß lý lu­n à gi£i thích nhïng nguyên nhân thuÙc vÁ sñ v­n Ùng cua ph°¡ng théc s£n xu¥t, trên c¡ sß ¥y, ng°Ýi ta có thà tìm ra các ph°¡ng án tÑi °u à ho¡t Ùng thúc ©y xã hÙi phát triÃn.

b/ Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça quan iÃm:

V­t ch¥t là cái có tr°Ûc, v­t ch¥t quy¿t Ënh ý théc. Ý théc có sñ tác Ùng trß l¡i cça v­t ch¥t. MÑi quan hÇ v­t ch¥t, ý théc là mÑi quan hÇ biÇn chéng không thà tách rÝi nhau. Ý théc, tinh th§n tuy là cái thé hai, có sau, do v­t ch¥t quy Ënh nh°ng nó có tính nng Ùng sáng t¡o và tác Ùng trß l¡i hiÇn thñc khách quan, do ó c§n phát huy vai trò nng Ùng cça ý théc.

- £ng CSVN ã ti¿p thu và v­n dång nguyên lý cça CNDVBC thà hiÇn ß viÇc chÉ ra quan iÃm nh° sau: ph£i luôn xu¥t phát të thñc t¿, tôn trong và ho¡t Ùng theo quy lu­t khách quan . ây chính là mÙt bài hÍc lÛn °ãc rút ra të thñc tiÅn Cách m¡ng n°Ûc ta.

Të nm 1981, 1982 ¿n ¡i hÙi VI (vào cuÑi nm 1986) là quá trình chu©n bË tiÁn Á lý lu­n và thñc tiÅn cho °Ýng lÑi Õi mÛi. ó là quá trình ¥u tranh, cÍ xát quan iÃm giïa ci và mÛi r¥t gay go, phéc t¡p giïa các c¡ quan nhà n°Ûc, trong c£ nÙi bÙ £ng. Ph£i th¥y r±ng ß thÝi iÃm ó, Õi mÛi là òi hÏi béc thi¿t cça tñ thân trong n°Ûc, có ý ngh)a sÑng còn, Óng thÝi cing là xu th¿ cça thÝi ¡i.

¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc l§n thé VI cça £ng ã kh³ng Ënh quy¿t tâm Õi mÛi công tác lãnh ¡o cça £ng theo tinh th§n cách m¡ng và khoa hÍc và ánh giá cao quá trình dân chç hóa sinh ho¡t chính trË cça £ng và nhân dân ta trong thÝi gian chu©n bË và ti¿n hành hÙi.

¡i hÙi ã ánh giá nhïng thành tñu, nhïng khó khn cça ¥t n°Ûc do cuÙc khçng ho£ng kinh t¿-XH t¡o ra, nhïng sai l§m kéo dài cça £ng vÁ chç tr°¡ng, chính sách lÛn, vÁ chÉ ¡o chi¿n l°ãc và tÕ chéc thñc hiÇn khuynh h°Ûng t° t°ßng chç y¿u cça nhïng sai l§m ó, ·c biÇt là sai l§m vÁ kinh t¿ là bÇnh chç quan duy ý chí, lÑi suy ngh) vÁ hành Ùng ¡n gi£n, nóng vÙi ch¡y theo nguyÇn vÍng chç quan, là khuynh h°Ûng buông lÏng trong qu£n lý kinh t¿, XH, ko ch¥p hành nghiêm chÉnh °Ýng lÑi, nguyên t¯c cça £ng. ó là t° t°ßng vëa t£ khuynh vëa hïu khuynh. BÑn bài hÍc kinh nghiÇm lÛn ã °ãc tÕng k¿t:

MÙt là, trong toàn bÙ ho¡t Ùng cça mình, ph£i luôn quan triÇt t° t°ßng l¥y dân làm gÑc .

Hai là, ph£i luôn luôn xu¥t phát të thñc t¿, tôn trÍng và hành Ùng theo QLKQ.

Ba là, ph£i bi¿t k¿t hãp séc m¡nh dân tÑc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i trong iÁu kiÇn mÛi.

BÑn là, chm lo xd ngang t§m vÛi mÙt c§m quyÁn lãnh ¡o nhân dân ti¿n hành cuÙc CMXHCN.

à tng c°Ýng séc chi¿n ¥u và nng lñc tÕ chéc thñc hiÇn cça , ¡i hÙi ã nêu rõ ph£i Õi mÛi vÁ nhiÁu m·t: Õi mÛi t° duy, tr°Ûc h¿t là t° duy kinh t¿, Õi mÛi tÕ chéc, Õi mÛi Ùi ngi cán bÙ, Õi mÛi phog cách lãnh ¡o và công tác, "Õi mÛi ph£i b¯t §u të Õi mÛi t° duy, ·c biÇt là t° duy kinh t¿, të Õi mÛi c¡ ch¿ qu£n lý - téc là të quan hÇ s£n xu¥t" (LÝi cça Óng chí TR°Ýng Chinh)

( £ng ta ã ti¿p thu và v­n dång lý lu­n M-L vào thñc tiÅn n°Ûc ta, chç tr°¡ng thñc hiÇn Õi mÛi phù hãp vÛi iÁu kiÇn thñc tiÅn cça n°Ûc ta, kh¯c phåc sai l§m khuy¿t iÃm, Õi mÛi t° duy. Là ng°Ýi n¯m vïng t° duy lý lu­n, cÑ TBT Tr°Ýng Chinh hiÃu r±ng chính t° duy l¡c h­u cça chúng ta ã c£n trß phát triÃn kinh t¿, khi¿n ¥t n°Ûc lâm vào cuÙc khçng ho£ng tr§m trÍng. V­y thì muÑn phát triÃn kinh t¿ ta ph£i Õi mÛi t° duy l¡c h­u, b£o thç, Õi mÛi "nh­n théc và cách suy ngh)"."Hãy céu l¥y giai c¥p công nhân", câu nói cça cÑ TBT Tr°Ýng Chinh trong HÙi nghË trung °¡ng VIII (khóa V) ã r¥t nÕi ti¿ng trong thÝi gian ó.

VÛi h¡n hai m°¡i nm Õi mÛi, ¥t n°Ûc ta ã có nhiÁu khßi s¯c, phát triÃn h¡n vÁ nhiÁu m·t vÛi các thành tñu lÛn vÁ kinh t¿, chính trË, vn hóa, giáo dåc, an ninh quÑc phòng...iÁu ó chéng tÏ chç tr°¡ng Õi mÛi cça ta là hoàn toàn úng ¯n. Õi mÛi b¯t §u të t° duy, ·c biÇt là t° duy kinh t¿ Ã YT tác Ùng trß l¡i VC, mß °Ýng cho kinh t¿ và mÍi m·t Ýi sÑng phát triÃn.

V­n dång và liên hÇ vào thñc tiÅn cça ViÇt Nam trong công cuÙc Õi mÛi. Xu¥t phát iÃm të hiÇn thñc khách quan cça ¥t n°Ûc, nÁn kinh t¿ l¡c h­u, th¥p kém, h¿t viÇn trã të sau nm 1975, Ýi sÑng nhân dân g·p nhiÁu khó khn, £ng cÙng s£n ViÇt Nam ã nh­n Ënh ph£i tñ tìm ra con °Ýng phát triÃn cça riêng mình, muÑn thoát khÏi ói nghèo, chúng ta ph£i ti¿n hành Õi mÛi, Õi mÛi t° duy kinh t¿ tr°Ûc sau ó Õi mÛi t° duy chính trË.

Trong hai cuÙc kháng chi¿n, không ph£i chÝ ¿n khi v­t ch¥t §y ç, £ng và nhân dân ta ã chç Ùng ti¿n hành kháng chi¿n vÛi lòng ding c£m và ý chí quy¿t tâm, tuy thi¿u thÑn nh°ng chúng ta v«n t­n dång thÝi c¡, phát huy iÃm m¡nh, chi¿n ¥u anh ding và giành chi¿n th¯ng v» vang.

Ñi vÛi b£n thân m×i sinh viên chúng ta, muÑn hÍc tÑt tr°Ûc h¿t c§n ph£i c§n có iÁu kiÇn v­t ch¥t ( cuÙc sÑng sinh ho¡t, sách vß, dång cå hÍc t­p& ). Sau ó c§n ph£i có ý théc muÑn hÍc hÏi. N¿u iÃu kiÇn v­t ch¥t mà không có, cho dù có ý théc tÑt cing không thà có iÁu kiÇn hÍc hành tÑt, ng°ãc l¡i n¿u có iÁu kiÇn v­t ch¥t tÑt mà ý théc không tÑt thì cing không thà thành công.

Câu 2: Quan iÃm cça tri¿t hÍc M-L vÁ v­n Ùng.

* Theo quan iÃm siêu hình: V­n Ùng là sñ di chuyÃn vË trí cça v­t thà trong không gian, thÝi gian. NguÓn gÑc cça v­n Ùng là ß bên ngoài sñ v­t hiÇn t°ãng.

* Theo quan iÃm duy v­t biÇn chéng: v­n Ùng không chÉ là sñ thay Õi vË trí trong không gian (hình théc v­n Ùng th¥p, gi£n ¡n cça v­t ch¥t) mà theo ngh)a chung nh¥t, v­n Ùng là mÍi sñ bi¿n Õi nói chung.

ngghen vi¿t V­n Ùng hiÃu theo ngh)a chung nh¥t (...) bao gÓm t¥t c£ mÍi sñ thay Õi và mÍi quá trình diÅn ra trong vi trå, kà të sñ thay Õi vË trí ¡n gi£n cho ¿n t° duy .

Khi Ënh ngh)a v­n Ùng là sñ bi¿n Õi nói chung, thì v­n Ùng là thuÙc tính cÑ hïu cça v­t chât , là ph°¡ng théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t . iÁu này có ngh)a là v­t ch¥t tÓn t¡i b±ng cách v­n Ùng. trong v­n Ùng và thông qua v­n Ùng mà các d¡ng v­t ch¥t biÃu hiÇn, bÙc lÙ sñ tÓn t¡i cça mình, chÉ rõ mình là cái gì. Không thà có v­t ch¥t không v­n Ùng và ng°ãc l¡i không thà có sñ v­n Ùng nào l¡i không ph£i là v­n Ùng cça v­t ch¥t, không thuÙc vÁ v­t ch¥t. MuÑn hiÃu các thñc t¡i khách quan chúng ta ph£i nghiên céu các hình théc cça v­n Ùng. mÙt khi chúng ta nh­n théc °ãc nhïng hình théc v­n Ùng cça v­t ch¥t thì chúng ta nh­n théc °ãc b£n thân v­t ch¥t.

- Theo quan iÃm duy v­t biÇn chéng, v­n Ùng có b£n ch¥t nh° sau:

v­n Ùng là ph°¡ng théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t, là thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t. MÍi v­t ch¥t Áu ph£i v­n Ùng và mÍi v­n Ùng Áu là v­t ch¥t.

v­n Ùng không do ai sáng t¡o ra và cing không m¥t i mà nó tÓn t¡i v)nh viÅn. V­t ch¥t là vô h¡n, không sinh ra và cing không m¥t i và v­n Ùng là mÙt thuÙc tính không thà tách rÝi v­t ch¥t nên b£n thân sñ v­n Ùng cing không thà bË m¥t i hoc sáng t¡o ra. N¿u mÙt hình théc v­n Ùng nào ó cça sñ v­t m¥t i thì t¥t y¿u n£y sinh mÙt hình théc v­n Ùng khác thay th¿ nó. Các hình théc v­n Ùng chuyÃn hóa l«n nhau, còn v­n Ùng cça v­t ch¥t thì v)nh viÅn tÓn t¡i cùng vÛi sñ tÓn t¡i v)nh viÅn cça v­t ch¥t. V­n Ùng không phå thuÙc vào ph°¡ng h°Ûng, tính ch¥t hay k¿t qu£ ra sao.

nguÓn gÑc cça v­n Ùng là do b£n thân sñ v­t hiÇn t°ãng quy Ënh. V­n Ùng là sñ tñ thân v­n Ùng cça v­t ch¥t, °ãc t¡o nên të sñ tác Ùng l«n nhau cça chính các thành tÑ nôi t¡i trong c¥u trúc v­t ch¥t, làm cho sñ v­t bi¿n Õi. Quan iÃm này Ñi l­p vÛi quan iÃm duy tâm ho·c siêu hình vÁ v­n Ùng.

* Các hình théc v­n Ùng c¡ b£n cça v­t ch¥t:

Dña trên nhïng thành tñu khoa hÍc cça thÝi ¡i mình, ngghen ã phân chia v­n Ùng thành nm hình théc c¡ b£n sau:

v­n Ùng c¡ hÍc: sñ di chuyÃn vË trí cça các v­t thà trong không gian.

V­n Ùng v­t lý: v­n Ùng cça các phân tí, các h¡t c¡ b£n, v­n Ùng iÇn tí, các quá trình nhiÇt iÇn...

V­n Ùng hóa hÍc: v­n Ùng cça các nguyên tí, các quá trình hóa hãp và phân gi£i các ch¥t.

V­n Ùng sinh hÍc: trao Õi ch¥t giïa c¡ thà sÑng và môi tr°Ýng.

V­n Ùng xã hÙi: sñ thay Õi, thay th¿ các quá trình xa hÙi cça các hình thái kinh t¿ - xã hÙi.

*Quan hÇ giïa các hình théc v­n Ùng:

- các hình théc v­n Ùng khác nhau vÁ ch¥t. Tñ v­n Ùng c¡ hÍc ¿n v­n Ùng xã hÙi là sñ khác nhau vÁ trình Ù cça sñ v­n Ùng, nhïng trình Ù này t°¡ng éng vÛi trình Ù cça các k¿t c¥u v­t ch¥t.

- các hình théc v­n Ùng cao xu¥t hiÇn trên c¡ sß các hình théc v­n Ùng th¥p, bao hàm trong nó t¥t c£ cá hình théc v­n Ùng th¥p h¡n.

- trong sñ tÓn t¡i cça mình, m×i sñ v­t có thà g¯n liÁn vÛi nhiÁu hình théc v­n ông khác nhau. Tuy nhiên b£n thân sñ tÓn t¡i cça sñ v­t ó bao giÝ cing ·c tr°ng b±ng mÙt hình théc v­n Ùng c¡ b£n. ví då nh° v­n Ùng xã hÙi là hình théc v­n Ùng ·c tr°ng cça con ng°Ýi.

* Tri¿t hÍc M L kh³ng Ënh th¿ giÛi v­t ch¥t tÓn t¡i trong sñ v­n Ùng v)nh cíu cça nó nh°ng cing thëa nh­n c£ tr¡ng thái éng im. Tri¿t hÍc M-L thëa nh­n r±ng, quá trình v­n Ùng không ngëng cça th¿ giÛi v­t ch¥t chµng nhïng không lo¡i trë mà còn bao hàm trong nó hiên t°ãng éng im t°¡ng Ñi; không có hiÇn t°ãngéng im t°¡ng Ñi thì không có sñ v­t nào tÓn t¡i °ãc. éng im là tr°Ýng hãp riêng cça sñ v­n Ùng, là sñ v­n Ùng trong cân b±ng.

Tri¿t hÍc M-L kh³ng Ënh: v­n Ùng là tuyÇt Ñi còn éng im chÉ là t°¡ng Ñi, t¡m thÝi vì:

Thé nh¥t: hiÇn t°ãng éng im chÉ x£y ra trong mÙt quan hÇ xác Ënh ché không ph£i trong mÍi mÑi quan hÇ, trong cùng mÙt lúc.

Thé hai: hiÇn t°ãng éng im chÉ x£y ra Ñi vÛi mÙt hình théc v­n Ùng nh¥t Ënh ché không ph£i Ñi vÛi t¥t c£ các hình théc v­n Ùng trong cùng mÙt lúc.

Thé ba: éng im chÉ biÃu hiÇn cça mÙt tr¡ng thái v­n Ùng, ó là v­n Ùng trng thng b±ng, trong sñ Õn Ënh t°¡ng Ñi, biÃu hiÇn thành mÙt sñ v­t cå thà trong khi nó còn ch°a bË phân hóa thành cái khác. Chính nhÝ tr¡ng thái Õn Ënh ó mà sñ v­t thñc hiÇn °ãc chuyÃn hóa ti¿p theo.

Thé t°: v­n Ùng cá biÇt có xu h°Ûng hình thành sñ v­t Õn Ënh nào ó còn v­n Ùng nói chung , téc là sñ tác Ùng qua l¡i l«n nhau giïa các sñ v­t và hiÇn t°ãng là cho t¥t c£ không ngëng bi¿n Õi.

*ý ngh)a:

- Quan iÃm vÁ v­n Ùng cça chç ngh)a M-L ã giúp chúng ta nh­n théc ra r±ng: mÙt khi chúng ta nh­n théc °ãc nhïng hình théc v­n Ùng cça v­t ch¥t thì chúng ta s½ nh­n théc °ãc b£n thân v­t ch¥t.

- Sñ phân lo¡i các hình théc v­n Ùng c¡ b£n, ngghen ã ·t c¡ sß cho sñ phân lo¡i các khoa hÍc t°¡ng éng vÛi Ñi t°ãng nghiên céu cça chings và chÉ ra c¡ sß cça khuynh h°Ûng phân ngành cça các khoa hÍc.

- Ngoài ra t° t°ßng vÁ sñ khác nhau vÁ ch¥t và thÑng nh¥t các hình théc v­n Ùng c¡ b£n còn là c¡ sß Ã chÑng l¡i khuynh h°Ûng sai l§m trong nh­n théc là quy hình théc v­n Ùng cao thành hình théc v­n Ùng th¥p và ng°ãc l¡i.

Câu 3: Quan iÃm cça Tri¿t hÍc M-L vÁ nguÓn gÑc và b£n ch¥t cça ý théc.

Trong lËch sí tri¿t hÍc, v¥n Á nguÓn gÑc, b£n ch¥t và vai trò cça ý théc là trung tâm cça cuÙc ¥u tranh giïa CN duy v­t và CNDT.

*Quan iÃm duy tâm vÁ ý théc: CNDT cho r±ng ý théc có tr°Ûc, v­t ch¥t có sau, ý théc sinh ra v­t ch¥t, chi phÑi sñ tÓn t¡i và v­n Ùng cça th¿ giÛi v­t ch¥t. hÍc thuy¿t tri¿t hÍc duy tâm khác quan và chç quan có quan niÇm khác nhau nh¥t Ënh vÁ ý théc, song vÁ thñc ch¥t chúng giÑng nhau ß ch× tách ý théc ra khÏi v­t ch¥t, l¥y ý théc làm iÃm xu¥t phát à suy ra giÛi tñ nhiên.

* Quan iÃm DV tr°Ûc Mác: Các nhà duy v­t tr°Ûc MÁc ã ¥u tranh phê phán l¡i quan iÃm trên cça CNDT, không thëa nh­n tính ch¥t siêu tñ nhiên cça ý théc, ã chÉ ra mÑi liên hÇ khng khít giïa v­t ch¥t và ý théc, thëa nh­n v­t ch¥t có tr°Ûc ý théc, ý théc phå thuÙc vào v­t ch¥t. Do khoa hÍc ch°a phát triÃn, do £nh h°ßng cça quan iÃm siêu hình-máy móc nên hÍ không gi£i thích úng nguÓn gÑc và b£n ch¥t cça ý théc.

*Quan iÃm cça CNDVBC: dña trên c¡ sß nhïng thành tñu cça khoa hÍc tñ nhiên, nh¥t là sinh lý hÍc th§n kinh, CNDVBC cho r±ng , ý théc không ph£i có nguÓn gÑc siêu tñ nhiên, không ph£i ý théc s£n sinh ra v­t ch¥t nh° các nhà th§n hÍc và duy tâm khách quan ã kh³ng Ënh mà ý théc là mÙt thuÙc tính vça v­t ch¥t, nhïng không ph£i là cça mÍi d¡ng v­t ch¥t, mà chÉ là thuÙc tính cça mÙt d¡ng v­t ch¥t có tÕ chéc cao là bÙ óc con ng°Ýi. bÙ óc con ng°Ýi là c¡ quan v­t ch¥t cça ý théc. ý théc là chéc nng cça bÙ óc con ng°Ýi.

( CNDVBC ã gi£i thích mÙt cách khoa hÍc nguÓn gÑc cça ý théc nh° sau:

1.NguÓn gÑc ý théc

a>NguÓn gÑc tñ nhiên

a.1> Ý théc là k¿t qu£ cça quá trình ti¿n hóa cça thuÙc tính ph£n ánh có ß mÍi d¡ng v­t ch¥t.

* N ph£n ánh: Ph£n ánh là sñ tái t¡o nhïng ·c iÃm cça mÙt hÇ thÑng vch¥t này ß hÇ thÑng v­t ch¥t khác trong quá trình tác Ùng qua l¡i giïa chúng.

* ·c iÃm cça ph£n ánh:

Ph£n ánh là thuÙc tính vÑn có ß mÍi d¡ng v­t ch¥t.

K¿t qu£ cça ph£n ánh phå thuÙc vào c£ hai v­t: v­t tác Ùng và v­t nh­n tác Ùng. V­t tác Ùng là cái °ãc ph£n ánh. V­t nh­n tác Ùng là cái ph£n ánh.

Quá trình ph£n ánh bao hàm quá trình thông tin, cái ph£n ánh mang thông tin cça cái °ãc ph£n ánh.

*Sñ phát triÃn cça thuÙc tính ph£n ánh

- Ph£n ánh lý hóa: là hình théc ph£n ánh ¡n gi£n, ¯c tr°ng cho giÛi tñ nhiên vô sinh. Hình théc ph£n ánh này có tính ch¥t thå Ùng, ch°a có Ënh h°Ûng sñ lña chÍn.

- Ph£n ánh sinh hÍc: ·c tr°ng cho giÛi tñ nhiên sÑng. nhïng hình théc ph£n ánh này ã có sñ Ënh h°Ûng, lña chÍn, nhÝ ó các sinh v­t thích nghi vÛi môi tr°Ýng à duy trì sñ tÓn t¡i cça mình. Ph£n ánh sinh hÍc có nhiÁu c¥p Ù khác nhau:

+ Tính kích thích: thà hiÇn ß thñc v­t và Ùng v­t b­c th¥p, là ph£n éng tr£ lÝi tác Ùng cça môi tr°Ýng ß bên ngoài có £nh h°ßng trñc ti¿p ¿n quá trình trao Õi ch¥t cça chúng.

+ Tính c£m éng: là hình théc ph£n ánh cça Ùng ch°a có hÇ th§n kinh trung °¡ng, là tính nh¡y c£m vÛi sñ thay Õi môi tr°Ýng.

+ Tâm lý: là hình théc ph£n ánh ß các Ùng v­t b­c cao khi có hÇ th§n kinh trung °¡ng xu¥t hiÇn. Tâm lý Ùng v­t là sñ ph£n ánh có tính ch¥t b£n nng do nhu c§u trñc ti¿p cça sinh lý c¡ thà và do quy lu­t sinh hÍc chi phÑi.

* Ý théc: là hình théc cao nh¥t cça sñ ph£n ánh th¿ giÛi hiÇn thñc, ý théc là hình théc ph£n ánh chÉ có ß con ng°Ýi.

( Nh° v­y, ý théc là ·c tính riêng cça mÙt d¡ng v­t ch¥t có tÕ chéc cao là bÙ óc cça con ng°Ýi.

a.2>BÙ não con ng°Ýi và ý théc

Khoa hÍc ã xác Ënh, con ng°Ýi là s£n ph©m cao nh¥t cça quá trình phát triÃn të th¥p ¿n cao, të ¡n gi£n ¿n phéc t¡p cça v­t ch¥t v­n Ùng, Óng thÝi ã xác Ënh bÙ óc con ng°Ýi là mÙt tÕt chéc sÑng ·c biÇt có c¥u trúc tinh vi và phéc t¡p bao gÓm 14-15 t÷ t¿ bào th§n kinh. BÙ não con ng°Ýi là c¡ quan v­t ch¥t cça ý théc. Ho¡t Ùng ý théc chÉ diÅn ra trong bÙ não ng°Ýi, trên c¡ sß các quá trình sinh lý th§n kinh cça bÙ não.

Ý théc chÉ n£y sinh ß giai o¡n ph triÃn cao cça thgiÛi v­t ch¥t cùng vÛi sñ xu¥t hiÇn cça con ng. Ý théc là ý théc con ng°Ýi, n±m trong con ng, và không thà tách rÝi con ng. Ý théc là sñ ph£n ánh th¿ giÛi bên ngoài vào §u óc con ng°Ýi. BÙ óc con ng°Ýi là c¡ quan ph£n ánh, song chÉ có riêng bÙ óc thôi thì ch°a có ý théc. Không có sñ tác ông cça th giÛi bên ngoài lên các giác quan và qua ó ¿n bÙ óc con ng thì hÍa Ùng ý théc không thà x£y ra.

( Nh° v­y, bÙ óc ng°Ýi cùng vÛi th¿ giÛi bên ngoài tác Ùng len bÙ óc-ó là nguÓn gÑc tñ nhiên cça ý théc.

b>NguÓn gÑc xã hÙi:

Ý théc ra Ýi cùng vÛi quá trình hình thành bÙ óc con ng°Ýi nhÝ lao Ùng, ngôn ngï và nhïng quan hÇ xã hÙi.

* Lao Ùng:

Theo C.Mác, lao Ùng là mÙt quá trình diÅn bi¿n giïa ng°Ýi và tñ nhiÇn, mÙt quá trình trong ó b£n thân con ng óng vai trò mÙi giÛi, iÁu ti¿t và giám sát trong sñ trao Õi v­t ch¥t giïa ng°Ýi và tñ nhiên.

Lao Ùng là iÁu kiÇn §u tiên và chç y¿u à con ng°Ýi tÓn t¡i. Lao Ùng là ho¡t Ùng ·c thù cça con ng°Ýi. lao Ùng luôn mang tính t­p thà xã hÙi.

+ Vai trò cça lao Ùng:

- lao Ùng ã sáng t¡o ra b£n thân con ng, hay nhÝ lao Ùng con ng°Ýi tách ra khÏi th¿ giÛi Ùng v­t.

- lao Ùng làm hoàn thiÇn c¡ thà con ng, ·c biÇt là bÙ óc và các giác qua, làm cho nng lñc t° duy trëu t°ãng, nng lñc ph£n ánh cça bÙ óc ngày càng phát triÃn.

- th¿ giÛi khách quan bÙc lÙ nhïng thuÙc tính, nhïng k¿t c¥u, nhïng quy lu­t v­n Ùng cça mình trong quá trình lao Ùng.

- trong lao Ùng òi hÏi xu¥t hiÇn ngôn ngï.

* Ngôn ngï:

- ngôn ngï là hÇ thÑng tín hiÇu v­t ch¥t mang nÙi dung ý théc, theo Mác, ngôn ngï là cái vÏ v­t ch¥t cça t° duy, là hiÇn thñc trñc ti¿p cça t° t°ßng.

- Vai trò cça ngôn ngï:

+ Nó là ph°¡ng tiÇn giao ti¿p trong xã hÙi, trao Õi kinh nghiÇm, trao Õi tri théc të th¿ hÇ này sang th¿ hÇ khác.

+ NhÝ ngôn ngï mà con ng tÕng k¿t °ãc thñc tiÅn, Óng thÝi là công cå cça t° duy nh±m khái quát hóa, trëu t°ãng hóa hiÇn thñc.

( Do ó, không có ngôn ngï thì ý théc không thà hình thành, tÓn t¡i và thà hiÇn °ãc.

V­y nguÓn gÑc trñc ti¿p quan trÍng nh¥t quy¿t Ënh sñ ra Ýi và phát triÃn cça ý th°c là lao Ùng, là thñc tiÅn xã hÙi.

2.B£n ch¥t ý théc

a>mÙt sÑ quan iÃm phi Macxít:

Quan iÃm DT: YT là mÙt thñc thà Ùc l­p, là thñc t¡i duy nh¥t và sinh ra v­t ch¥t.

Quan iÃm DV siêu hình: YT là sñ ph£n ánh th¿ giÛi v­t ch¥t tÓn t¡i khách quan. Tuy nhiên, ó là sñ p/ánh thå Ùng, gi£n ¡n và máy móc.

b>Quan iÃm cça CNDVBC vÁ b£n ch¥t cça YT:

* YT là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan vào bÙ óc con ng mÙt cách nng Ùng, sáng t¡o.

Yt cing là hiÇn thñc ngh)a là cing tÓn t¡i, nh°ng giïa v­t ch¥t và ý théc có sñ khác nhau mang tính Ñi l­p. YT là sñ p/á, cái p/a còn VC là cái °ãc p/a. YT ko có tính v­t ch¥t.

YT là hính £nh chç quan cça TG khách quan, téc là YT không ph£i là hình £nh v­t lý hay h/a tâm lý Ùng v­t vÁ sñ v­t, bßi vì, YT con ng mang tính nng Ùng, sáng t¡o l¡i hiÇn thñc theo nhu c§u thñc tiÅn xã hÙi.

Ph£n ánh YT là sñ p/a sáng t¡o. ây là ·c iÃm vô cùng quan trÍng cua p/a YT. Tính nng Ùng, sáng t¡o cça YT thà hiÇn ra r¥t phong phú a d¡ng. tuy nhiên, sáng t¡o cça YT là sáng t¡o cça sñ ph£n ánh

Quá trình YT thÑng nh¥t bßi ba m·t sau:

trao Õi thông tin mang tính ch¥t hai chiÁu, có Ënh h°Ûng, chÍn lÍc, giïa chç thà và Ñi t°ãng ph£n ánh.

Mô hình hóa Ñi t°ãng trong t° duy d°Ûi d¡ng hính £nh tinh th§n. thñc ch¥t, ây là quá trình sáng t¡o lai hiÇn thñc cça YT theo ngh)a: mã hóa các Ñi tg VC thánh các ý t°ßng tinh th§n phi VC.

ChuyÃn mô hình të t° duy ra hiÇn thñc khách quan, téc là quá trình hiÇn thñc hóa t° t°ßng thông qua hÙng thñc tiÅn.

* YT là mÙt hiÇn tg XH, mang b£n ch¥t XH.

Câu 4: Quan iÃm cça TH M-L vÁ mÑi qh giïa VC và YT. CSVN ã v­n dång mÑi qh này nh° th¿ nào trong quá trình lãnh ¡o công cuÙc Õi mÛi

1/V­t ch¥t

* Quan iÃm tr°Ûc Mác vÁ v­t ch¥t:

- ThÝi kì cÕ ¡i:

Các nhà tri¿t hÍc duy v­t thÝi kó cÕ ¡i ã xu¥t phát të b£n thân th¿ giÛi à gi£i thích vÁ nguÓn gÑc phát sinh và phát triÃn cça th¿ giÛi.

Tuy nhiên nó mang theo mÙt khuynh h°Ûng ó là Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi v­t thà cå thÃ, nó mang tính trñc quan, c£m tính:

+ Ph°¡ng ông:

ß trung hoa thÝi kó cÕ ¡i, các nhà duy v­t xem khí là thñc thà cça th¿ giÛi

ß ¤n Ù thÝi cÕ ¡i, phái Nyaya-Vaisêsica coi nguyên tí là thñc thà cça th¿ giÛi

ß Hy L¡p cÕ ¡i, Talét coi thñc thà th¿ giÛi là n°Ûc. Anaximen coi thñc thà ¥y là khí. Hêraclit coi thñc thà ¥y là lía...

( Énh cao cça t° t°ßng duy v­t cÕ ¡i vÁ v­t ch¥t là thuy¿t nguyên tí cça êmôcrít. Ông cho r±ng nguyên tí là các ph§n tí cñc nhÏ, céng, không thà xâm nh­p °ãc và không c£m giác °ãc. nguyên tí có thà nh­nbi¿t °ãc b±ng t° duy. Khi gi£i thích vÁ sñ a d¡ng cça th¿ giÛi v­t ch¥t, ông cho r±ng do sÑ l°ãng, tr­t tñ, t° th¿ cça nguyên tí khi k¿t hãp, nguyên tí Óng nh¥t l°ãng nh°ng chÉ khác nhau vÁ hình théc, tuy nhiên nó chÉ mang tính phÏng oán gi£ Ënh và không v°ãt qua °ãc h¡nch¿ °¡ng thÝi là Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi v­t thà cå thà cÑ Ënh.

- ThÝi kó C­n ¡i (th¿ k÷ 17-18):

M·c dù có nhïng b°Ûc phát triÃn và xu¥t hiÇn nhïng t° t°ßng biÇn chéng trong quan niÇm vÁ v­t ch¥t song nhïng quan iÃm cça các nhà tri¿t hÍc duy v­t thÝi kó này vÁ c¡ b£n là khuynh h°Ûng Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi nguyên tí ho·c vÛi khÑi l°ãng, nó chËu £nh h°ßng m¡nh bßi quan niÇm cça Niut¡n. Do ó nhïng quan niÇm vÁ v­t ch¥t ß thÝi kó này mang n·ng tính siêu hình máy móc.

Tiêu biÃu là các nhà tri¿t hÍc Xpinôza và Hônbách. HÍ cho r±ng nhïng cái gì có khôi l°ãng thì là v­t ch¥t.

- CuÑi th¿ k÷ 19, §u th¿ k÷ 20, khoa hÍc tñ nhiên phát triÃn mà chç y¿u là v­t lý hÍc ã có hàng lo¡t các phát minh quan trÍng em l¡i cho con ng°Ýi nhïng liên k¿t mÛi vÁ c¥u trúc và tính ch¥t cça v­t ch¥t, nó làm thay Õi cn b£n nhïng quan niÇm tr°Ûc ó vÁ v­t ch¥t.

+1895: R¡nghen phát minh ra tia X

+1896: Bec¡ren phát hiÇn ra hiÇnt°ãng phóng x¡.

+1897: Tom¡n phát hiÇn ra iÇn tí.

+1901: Kanfman phát hiÇn ra sñ thay Õi khÑi l°ãng iÇn tí khi v­n tÑc cça nó tng.

Nh­n xét: các quan iÃm tr°Ûc Mác vÁ v­t ch¥t Áu có h¡n ch¿ do thÝi ¡i hiÃu bi¿t không §y ç, không vïng vàng trên l­p tr°Ýng chç ngh)a duy v­t biÇn chéng.

*Quan iÃm cça Lênin và chç ngh)a duy v­t biÇn chéng vÁ v­t ch¥t:

-Lênin ã Ënh ngh)a ph¡m trù v­t ch¥t nh° sau:

V­t ch¥t là mÙt ph¡m trù tri¿t hÍc dùng à chÉ thñc t¡i khách quan °ãc em l¡i cho con ng°Ýi trong c£m giác, °ãc c£m giác cça chúng ta chép l¡i, chåp l¡i, ph£n ánh và tÓn t¡i không lÇ thuÙc vào c£m giác .

Khi Ënh ngh)a vÁ pham trù v­t ch¥t, Lênin ã sí dång mÙt ph°¡ng pháp ·c biÇt khác vÛi vÛi inh ngh)a thông th°Ýng, ó là em Ñi l­p ph¡m trù v­t ch¥t và ph¡m trù ý théc.

2/ Ý théc

*Quan iÃm duy tâm vÁ ý théc: CNDT cho r±ng ý théc có tr°Ûc, v­t ch¥t có sau, ý théc sinh ra v­t ch¥t, chi phÑi sñ tÓn t¡i và v­n Ùng cça th¿ giÛi v­t ch¥t. hÍc thuy¿t tri¿t hÍc duy tâm khác quan và chç quan có quan niÇm khác nhau nh¥t Ënh vÁ ý théc, song vÁ thñc ch¥t chúng giÑng nhau ß ch× tách ý théc ra khÏi v­t ch¥t, l¥y ý théc làm iÃm xu¥t phát à suy ra giÛi tñ nhiên.

* Quan iÃm DV tr°Ûc Mác: Các nhà duy v­t tr°Ûc MÁc ã ¥u tranh phê phán l¡i quan iÃm trên cça CNDT, không thëa nh­n tính ch¥t siêu tñ nhiên cça ý théc, ã chÉ ra mÑi liên hÇ khng khít giïa v­t ch¥t và ý théc, thëa nh­n v­t ch¥t có tr°Ûc ý théc, ý théc phå thuÙc vào v­t ch¥t. Do khoa hÍc ch°a phát triÃn, do £nh h°ßng cça quan iÃm siêu hình-máy móc nên hÍ không gi£i thích úng nguÓn gÑc và b£n ch¥t cça ý théc.

*Quan iÃm cça CNDVBC: dña trên c¡ sß nhïng thành tñu cça khoa hÍc tñ nhiên, nh¥t là sinh lý hÍc th§n kinh, CNDVBC cho r±ng , ý théc không ph£i có nguÓn gÑc siêu tñ nhiên, không ph£i ý théc s£n sinh ra v­t ch¥t nh° các nhà th§n hÍc và duy tâm khách quan ã kh³ng Ënh mà ý théc là mÙt thuÙc tính vça v­t ch¥t, nhïng không ph£i là cça mÍi d¡ng v­t ch¥t, mà chÉ là thuÙc tính cça mÙt d¡ng v­t ch¥t có tÕ chéc cao là bÙ óc con ng°Ýi. bÙ óc con ng°Ýi là c¡ quan v­t ch¥t cça ý théc. ý théc là chéc nng cça bÙ óc con ng°Ýi.

( CNDVBC ã gi£i thích mÙt cách khoa hÍc nguÓn gÑc cça ý théc nh° sau:

1.NguÓn gÑc ý théc

a>NguÓn gÑc tñ nhiên

a.1> Ý théc là k¿t qu£ cça quá trình ti¿n hóa cça thuÙc tính ph£n ánh có ß mÍi d¡ng v­t ch¥t.

* N ph£n ánh: Ph£n ánh là sñ tái t¡o nhïng ·c iÃm cça mÙt hÇ thÑng vch¥t này ß hÇ thÑng v­t ch¥t khác trong quá trình tác Ùng qua l¡i giïa chúng.

* ·c iÃm cça ph£n ánh:

Ph£n ánh là thuÙc tính vÑn có ß mÍi d¡ng v­t ch¥t.

K¿t qu£ cça ph£n ánh phå thuÙc vào c£ hai v­t: v­t tác Ùng và v­t nh­n tác Ùng. V­t tác Ùng là cái °ãc ph£n ánh. V­t nh­n tác Ùng là cái ph£n ánh.

Quá trình ph£n ánh bao hàm quá trình thông tin, cái ph£n ánh mang thông tin cça cái °ãc ph£n ánh.

*Sñ phát triÃn cça thuÙc tính ph£n ánh

- Ph£n ánh lý hóa:

- Ph£n ánh sinh hÍc: Ph£n ánh sinh hÍc có nhiÁu c¥p Ù khác nhau:

+ Tính kích thích:.

+ Tính c£m éng:

+ Tâm lý

- Ý théc: là hình théc cao nh¥t cça sñ ph£n ánh th¿ giÛi hiÇn thñc, ý théc là hình théc ph£n ánh chÉ có ß con ng°Ýi.

( Nh° v­y, ý théc là ·c tính riêng cça mÙt d¡ng v­t ch¥t có tÕ chéc cao là bÙ óc cça con ng°Ýi.

a.2>BÙ não con ng°Ýi và ý théc

- bÙ não ng°Ýi là mÙt tÕ chéc sÑng ·c biÇt có c¥u trúc tinh vi và phéc t¡p. bÙ não ng là c¡ quan v­t ch¥t cça ý théc.

- Ho¡t Ùng ý théc chÉ diÅn ra trong bÙ não ng, trên c¡ sß các quá trình sinh lý- th§n kinh cça bÙ não.

( Nh° v­y, bÙ óc ng°Ýi cùng vÛi th¿ giÛi bên ngoài tác Ùng len bÙ óc-ó là nguÓn gÑc tñ nhiên cça ý théc.

b>NguÓn gÑc xã hÙi:

Ý théc ra Ýi cùng vÛi quá trình hình thành bÙ óc con ng°Ýi nhÝ lao Ùng, ngôn ngï và nhïng quan hÇ xã hÙi.

* Lao Ùng:

- Ënh ngh)a: Theo C.Mác, lao Ùng là mÙt quá trình diÅn bi¿n giïa ng°Ýi và tñ nhiÇn, mÙt quá trình trong ó b£n thân con ng óng vai trò mÙi giÛi, iÁu ti¿t và giám sát trong sñ trao Õi v­t ch¥t giïa ng°Ýi và tñ nhiên.

- ·c iÃm: Lao Ùng là iÁu kiÇn §u tiên và chç y¿u à con ng°Ýi tÓn t¡i. Lao Ùng là ho¡t Ùng ·c thù cça con ng°Ýi. lao Ùng luôn mang tính t­p thà xã hÙi.

- Vai trò cça lao Ùng:

+/ lao Ùng ã sáng t¡o ra b£n thân con ng, hay nhÝ lao Ùng con ng°Ýi tách ra khÏi th¿ giÛi Ùng v­t.

+/ lao Ùng làm hoàn thiÇn c¡ thà con ng, ·c biÇt là bÙ óc và các giác qua, làm cho nng lñc t° duy trëu t°ãng, nng lñc ph£n ánh cça bÙ óc ngày càng phát triÃn.

+/ th¿ giÛi khách quan bÙc lÙ nhïng thuÙc tính, nhïng k¿t c¥u, nhïng quy lu­t v­n Ùng cça mình trong quá trình lao Ùng.

+/ trong lao Ùng òi hÏi xu¥t hiÇn ngôn ngï.

* Ngôn ngï:

- ngôn ngï là hÇ thÑng tín hiÇu v­t ch¥t mang nÙi dung ý théc, theo Mác, ngôn ngï là cái vÏ v­t ch¥t cça t° duy, là hiÇn thñc trñc ti¿p cça t° t°ßng.

- Vai trò cça ngôn ngï:

+ Nó là ph°¡ng tiÇn giao ti¿p trong xã hÙi, trao Õi kinh nghiÇm, trao Õi tri théc të th¿ hÇ này sang th¿ hÇ khác.

+ NhÝ ngôn ngï mà con ng tÕng k¿t °ãc thñc tiÅn, Óng thÝi là công cå cça t° duy nh±m khái quát hóa, trëu t°ãng hóa hiÇn thñc.

( Do ó, không có ngôn ngï thì ý théc không thà hình thành, tÓn t¡i và thà hiÇn °ãc.

V­y nguÓn gÑc trñc ti¿p quan trÍng nh¥t quy¿t Ënh sñ ra Ýi và phát triÃn cça ý th°c là lao Ùng, là thñc tiÅn xã hÙi.

2.B£n ch¥t ý théc

a>mÙt sÑ quan iÃm phi Macxít:

Quan iÃm DT: YT là mÙt thñc thà Ùc l­p, là thñc t¡i duy nh¥t và sinh ra v­t ch¥t.

Quan iÃm DV siêu hình: YT là sñ ph£n ánh th¿ giÛi v­t ch¥t tÓn t¡i khách quan. Tuy nhiên, ó là sñ p/ánh thå Ùng, gi£n ¡n và máy móc.

b>Quan iÃm cça CNDVBC vÁ b£n ch¥t cça YT:

* YT là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan vào bÙ óc con ng mÙt cách nng Ùng, sáng t¡o.

Yt cing là hiÇn thñc ngh)a là cing tÓn t¡i, nh°ng giïa v­t ch¥t và ý théc có sñ khác nhau mang tính Ñi l­p. YT là sñ p/á, cái p/a còn VC là cái °ãc p/a. YT ko có tính v­t ch¥t.

YT là hính £nh chç quan cça TG khách quan, téc là YT không ph£i là hình £nh v­t lý hay h/a tâm lý Ùng v­t vÁ sñ v­t, bßi vì, YT con ng mang tính nng Ùng, sáng t¡o l¡i hiÇn thñc theo nhu c§u thñc tiÅn xã hÙi.

Ph£n ánh YT là sñ p/a sáng t¡o. ây là ·c iÃm vô cùng quan trÍng cua p/a YT. Tính nng Ùng, sáng t¡o cça YT thà hiÇn ra r¥t phong phú a d¡ng. tuy nhiên, sáng t¡o cça YT là sáng t¡o cça sñ ph£n ánh

* YT là mÙt hiÇn tg XH, mang b£n ch¥t XH.

3/ MÑi quan hÇ biÇn chéng giïa v­t ch¥t và ý théc

-CNDVBC kh³ng Ënh VC là tính thé nh¥t, có tr°Ûc; YT là tính thé hai, có sau và do VC qËnh. Do ó, trong ho¡t Ùng nh­n thécvà ho¡t Ùng thñc tiÅn, c§n n¯m ch¯c nguyên lý VC qËnh YT. MÍi chç tr°¡ng °Ýng lÑi ra Ýi ph£i dña trên c¡ sß ho¡t Ùng hiÇn thñc, do thñc tiÅn khách quan quy Ënh, không b±ng mong muÑn chç quan ( chç quan duy ý chí, b¥t ch¥p các quy lu­t khách quan )

- CNDVBC kh³ng Ënh vai trò qËnh cça VC Ñi vÛi YT Óng thÝi cing v¡ch rõ tác Ùng trß l¡i vô cùng quan trÍng cça ý théc Ñi vÛi VC. YT do VC sinh ra và qËnh song sau khi ra Ýi, YT có tính Ùc l­p t°¡ng Ñi nên có sñ tác Ùng trß l¡i to lÛn vÛi VC thông qua hÙng thñc tiÅn cça con ng.

Nói tÛi vai trò cça ý théc là nói tÛi vai trò cça con ng vì YT là YT cça con ng. b£n thân YT tñ nó ko trñc ti¿p thay Õi °ãc gì trong hiÇn thñc. ý théc muÑn tác Ùng trß l¡i Ýi sÑng hiÇn thñc ph£i b±ng lñc l°ãng VC, téc là ph£i °ãc con ng thñc hiÇn trong thñc tiÅn, b¯t §u të khâu nh­n théc QL khách quan, v­n dång éng ¯n quy lu­t, có ý chí, ph°¡ng pháp à tÕ chéc ho¡t Ùng.

Yt tác Ùng trß l¡i VC theo hai h°Ûng:

+ YT p/a úng hiÇn thñ khách quan có tác dång thúc ât hÙng thñc tiÅn cça con ng trong quá trình c£i t¡o TG VC.

+ YT p/a ko úng hiÇn thñc khách quan s½ kìm hãm hÙng thñc tiÅn cça con ng trong qtrình c£i t¡o TG khách quan.

C¡ sß Ã phát huy tính nng Ùng chç quan cça YT, phát huy vai trò cça con ng là viÇc thëa nh­n và tôn trÍng tính khách quan cça v­t ch¥t. Do ó, trong hÙng nh­n théc và hÙng thñc tiÅn ph£i xu¥t phát të thñc t¿ khác quan, l¥y thñc t¿ khách quan làm cn cé cho mÍi ho¡t Ùng cça mình.

V­n dång lý lu­n M-L vÁmÑi qh giïa VC và YT vào thñc tiÅn ß VN:

Theo lí lu­n M-L, VC vàYT có quan hÇ biÇn chéng, tác Ùng l«n nhau. VC sinh ra YT và quy¿t Ënh YT và YT l¡i có nhïng tác Ùng trß l¡i to lÛn Ñi vÛi VC thông qua ho¡t Ùng thñc tiÅn cça con ng°Ýi.

B£n thân YT không trñc ti¿p thay Õi °ãc gì trong hiÇn thñc. YT muÑn tác Ùng trß l¡i Ýi sÑng hiÇn thñc ph£i °ãc thñc hiÇn b±ng thñc tiÅn, téc là ph£i thông qua ho¡t Ùng cça con ng b¯t §u të khâu nh­n théc °ãc quy lu­t khách quan, bi¿t v­n dång úng ¯n QL khách quan, ph£i có ý chí, ph£i có ph°¡ng pháp à tÕ chéc hành Ùng. Vai trò cça YT là à trang bË cho con ng nhïng tri théc vÁ b£n ch¥t quy lu­t khách quan cça Ñi tg, trên c¡ sß ¥y con ng xác Ënh måc tiêu úng ¯n và Á ra ph°¡ng pháp ho¡t Ùng phù hãp.

Trong ho¡t Ùng thñc tiÅn, ph£i xu¥t phát të b£n thân thñc t¿ khách quan, l¥y thñc t¿ khách quan làm cn cé cho mÍi ho¡t Ùng cça mình ché không të nguyÇn vÍng chç quan cça con ng°Ýi.

Ph£i tôn trÍng hiÇn thñc khách quan và dña vào các quy lu­t khách quan à hành Ùng.

Khi chuyÃn thành nhïng ph°¡ng pháp và nguyên t¯c chÉ ¡o cho con ng c§n ph£i kh¯c phåc thái Ù tiêu cñc thå Ùng, ÷ l¡i, chÉ trông chÝ và hoàn c£nh, Õ l×i cho QLKQ ho·c bó tay tr°Ûc nhïng khó khn khi hoàn c£nh chi phÑi làm h¡ th¥p vai trò nng Ùng chç quan cça ý chí.

£ng CSVN ã ti¿p thu và v­n dång nguyên lý cça CNDVBC thà hiÇn ß viÇc chÉ ra quan iÃm nh° sau: ph£i luôn xu¥t phát të thñc t¿, tôn trong và ho¡t Ùng theo quy lu­t khách quan . ây chính là mÙt bài hÍc lÛn °ãc rút ra të thñc tiÅn Cách m¡ng n°Ûc ta.

Të nm 1981, 1982 ¿n ¡i hÙi VI (vào cuÑi nm 1986) là quá trình chu©n bË tiÁn Á lý lu­n và thñc tiÅn cho °Ýng lÑi Õi mÛi. ó là quá trình ¥u tranh, cÍ xát quan iÃm giïa ci và mÛi r¥t gay go, phéc t¡p giïa các c¡ quan nhà n°Ûc, trong c£ nÙi bÙ £ng. Ph£i th¥y r±ng ß thÝi iÃm ó, Õi mÛi là òi hÏi béc thi¿t cça tñ thân trong n°Ûc, có ý ngh)a sÑng còn, Óng thÝi cing là xu th¿ cça thÝi ¡i.

¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc l§n thé VI cça £ng ã kh³ng Ënh quy¿t tâm Õi mÛi công tác lãnh ¡o cça £ng theo tinh th§n cách m¡ng và khoa hÍc và ánh giá cao quá trình dân chç hóa sinh ho¡t chính trË cça £ng và nhân dân ta trong thÝi gian chu©n bË và ti¿n hành hÙi.

¡i hÙi ã ánh giá nhïng thành tñu, nhïng khó khn cça ¥t n°Ûc do cuÙc khçng ho£ng kinh t¿-XH t¡o ra, nhïng sai l§m kéo dài cça £ng vÁ chç tr°¡ng, chính sách lÛn, vÁ chÉ ¡o chi¿n l°ãc và tÕ chéc thñc hiÇn khuynh h°Ûng t° t°ßng chç y¿u cça nhïng sai l§m ó, ·c biÇt là sai l§m vÁ kinh t¿ là bÇnh chç quan duy ý chí, lÑi suy ngh) vÁ hành Ùng ¡n gi£n, nóng vÙi ch¡y theo nguyÇn vÍng chç quan, là khuynh h°Ûng buông lÏng trong qu£n lý kinh t¿, XH, ko ch¥p hành nghiêm chÉnh °Ýng lÑi, nguyên t¯c cça £ng. ó là t° t°ßng vëa t£ khuynh vëa hïu khuynh. BÑn bài hÍc kinh nghiÇm lÛn ã °ãc tÕng k¿t:

MÙt là, trong toàn bÙ ho¡t Ùng cça mình, ph£i luôn quan triÇt t° t°ßng l¥y dân làm gÑc .

Hai là, ph£i luôn luôn xu¥t phát të thñc t¿, tôn trÍng và hành Ùng theo QLKQ.

Ba là, ph£i bi¿t k¿t hãp séc m¡nh dân tÑc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i trong iÁu kiÇn mÛi.

BÑn là, chm lo xd ngang t§m vÛi mÙt c§m quyÁn lãnh ¡o nhân dân ti¿n hành cuÙc CMXHCN.

à tng c°Ýng séc chi¿n ¥u và nng lñc tÕ chéc thñc hiÇn cça , ¡i hÙi ã nêu rõ ph£i Õi mÛi vÁ nhiÁu m·t: Õi mÛi t° duy, tr°Ûc h¿t là t° duy kinh t¿, Õi mÛi tÕ chéc, Õi mÛi Ùi ngi cán bÙ, Õi mÛi phog cách lãnh ¡o và công tác, "Õi mÛi ph£i b¯t §u të Õi mÛi t° duy, ·c biÇt là t° duy kinh t¿, të Õi mÛi c¡ ch¿ qu£n lý - téc là të quan hÇ s£n xu¥t" (LÝi cça Óng chí TR°Ýng Chinh)

( £ng ta ã ti¿p thu và v­n dång lý lu­n M-L vào thñc tiÅn n°Ûc ta, chç tr°¡ng thñc hiÇn Õi mÛi phù hãp vÛi iÁu kiÇn thñc tiÅn cça n°Ûc ta, kh¯c phåc sai l§m khuy¿t iÃm, Õi mÛi t° duy. Là ng°Ýi n¯m vïng t° duy lý lu­n, cÑ TBT Tr°Ýng Chinh hiÃu r±ng chính t° duy l¡c h­u cça chúng ta ã c£n trß phát triÃn kinh t¿, khi¿n ¥t n°Ûc lâm vào cuÙc khçng ho£ng tr§m trÍng. V­y thì muÑn phát triÃn kinh t¿ ta ph£i Õi mÛi t° duy l¡c h­u, b£o thç, Õi mÛi "nh­n théc và cách suy ngh)"."Hãy céu l¥y giai c¥p công nhân", câu nói cça cÑ TBT Tr°Ýng Chinh trong HÙi nghË trung °¡ng VIII (khóa V) ã r¥t nÕi ti¿ng trong thÝi gian ó.

VÛi h¡n hai m°¡i nm Õi mÛi, ¥t n°Ûc ta ã có nhiÁu khßi s¯c, phát triÃn h¡n vÁ nhiÁu m·t vÛi các thành tñu lÛn vÁ kinh t¿, chính trË, vn hóa, giáo dåc, an ninh quÑc phòng...iÁu ó chéng tÏ chç tr°¡ng Õi mÛi cça ta là hoàn toàn úng ¯n. Õi mÛi b¯t §u të t° duy, ·c biÇt là t° duy kinh t¿ Ã YT tác Ùng trß l¡i VC, mß °Ýng cho kinh t¿ và mÍi m·t Ýi sÑng phát triÃn.

Câu 5: Quan iÃm cça Tri¿t hÍc M-L vÁ b£n ch¥t cça nh­n théc.

a> Quan iÃm tri¿t hÍc tr°Ûc Mác vÁ b£n ch¥t cça nh­n théc.

*Quan iÃm DT chç quan: xu¥t phát të ch× phç nh­n sñ tÓn t¡i khách quan cça TGVC, CNDT chç quan cho r±ng nh­n théc chÉ là phéc hãp nhïng c£m giác cça con ng, chÉ là hÓi t°ßng nhïng gì ã có trong YT cça con ng. Vì v­y, hÍ ko có c¡ sß khách quan à kh³ng Ënh con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG. N¿u thëa nh­n con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG thì cing chÉ thëa nh­n nng lñc b©m sinh, hay trñc giác cça cá nhân, ch³ng h¡n nh° êcáct¡.

* Quan iÃm DT khách quan: Do thëa nh­n ý niÇm, ý niÇm tuyÇt Ñi là b£n nguyên §u tiên cça TG, n¿u có thëa nh­n con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG, theo Hêghen, téc là nh­n théc °ãc ý niÇm thì cing không v°ãt qua °ãc ý niÇm, cho nên xét ¿n cùng d«n ¿n b¥t kh£ tri.

* Quan iÃm duy v­t siêu hình: CNDV siêu hình thëa nh­n kh£ nng nh­n théc °ãc TG cça con ng và coi nh­n théc là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan và trong bÙ óc con ng. Tuy nhiên, do sñ h¡n ch¿ bßi tính trñc quan, siêu hình, máy móc mà CNDV tr°Ûc Mác ã coi nh­n théc là sñ p/a nguyên xi tr¡ng thái b¥t Ùng cça sñ v­t. Con ng chÉ nh­n théc trñc ti¿p b±ng các giác quan, bÁ ngoài, ¡i biÃu cho CNDV tr°Ûc Mác là Phoi ¡ b¯c.

( Nh° v­y có thà nói, t¥t c£ các trào l°u tri¿t hÍc tr°Ûc Mác Áu quan niÇm sai l§m ho·c phi¿n diÇn vÁ nh­n théc, nhïng v¥n Á lí lu­n nh­n théc ch°a °ãc gi£i quy¿t mÙt cách khoa hÍc, ·c biÇt ch°a §y ç vÁ vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc.

b>Quan niÇm vÁ b£n ch¥t cça nh­n théc cça CNDVBC:

Sñ ra Ýi cça CNDVBC ã t¡o ra mÙt cuÙc cách m¡ng trong lý lu­n nh­n théc. B±ng sñ k¿ thëa nhïng y¿u tÑ hãp lý, phát triÃn mÙt cách sáng t¡o và °ãc chéng minh bßi nhïng thành tñu khoa hÍc kù thu­t, cça thñc tiÅn XH, Các Mác và ngghen ã xây dñng nên hÍc thuy¿t biÇn chéng duy v­t vÁ nh­n théc.

HÍc thuy¿t này ra Ýi dña trên nhïng nguyên t¯c c¡ b£n sau:

Thëa nh­n th¿ giÛi VC tÓn t¡i khách quan Ùc l­p vÛi YT con ng.

Kh³ng Ënh con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG khách quan. Coi nh­n théc là sñ p/a hiÇn thñc khách quan vào bÙ óc con ng, là ho¡t Ùng tìm hiÃu khách thà cça chç thÃ. Không có cái gì là ko thà nh­n théc °ãc chÉ có cái mà con ng ch°a nh­n théc °ãc nh°ng s½ nh­n théc °ãc.

Nh­n théc là mÙt qtrình biÇn chéng, të ch°a bi¿t ¿n bi¿t, të bi¿t ít ¿n bi¿t nhiÁu, të hiÇn t°ãng ¿n b£n ch¥t và të b£n ch¥t kém sâu s¯c ¿n b£n ch¥t sâu s¯c h¡n.

Coi thñc tiÅn là c¡ sß chç y¿u và trñc ti¿p nh¥t cça nh­n théc, là Ùng lñc, là måc ích cça nh­n théc và là tiêu chu©n à kiÃm tra chân lý.

( Dña trên nhïng nguyên t¯c c¡ b£n ó, CNDVBC kh³ng Ënh: nh­n théc là quá trình p/a biÇn chéng, tích cñc, tñ giác và sáng t¡o TG khách quan vào trong bÙ óc con ng trên c¡ sß thñc tiÅn.

Câu 6: Quan iÃm cça CN M-L vÁ thñc tiÅn và vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc.

a> Thñc tiÅn:

* Quan iÃm cça tri¿t hÍc tr°Ûc Mác vÁ thñc tiÅn

Quan niÇm vÁ thñc tiÅn ã có të thÝi cÕ ¡i ¿n thÝi kó Phåc h°ng, nh°ng ph§n lÛn là Óng nh¥t thñc tiÅn vÛi hiÇn thñc. Nh¥t là quan niÇm cça các nhà khoa hÍc tñ nhiên th¿ k÷ 17-18 nh° Copecnic, Galilê, Bêc¡n...chç y¿u Óng nh¥t thñc tiÅn vÛi ho¡t Ùng thñc nghiÇm khoa hÍc.

ThÝi kó tri¿t hÍc cÕ iÃn éc, ng°Ýi §u tiên bàn ¿n thñc tiÅn vÛi t° cách là ho¡t Ùng có måc ích cça con ng là Cant¡ nh°ng ông l¡i coi thñc tiÅn là ho¡t Ùng tinh th§n. tuy nhiên, thñc tiÅn s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t và c£i t¡o XH cça con ng thì h§u nh° Cant¡ không Á c­p ¿n.

¿n Hêghen, ông coi thñc tiÅn chÉ là ho¡t Ùng suy lý. Cho nên, vÛi ông, ho¡t Ùng thñc tiÅn chÉ là ho¡t Ùng tinh th§n.

Phoi ¡ b¯c là ng k¿t thúc tri¿t hÍc cÕiÃn éc, do quan niÇm siêu hình nên không th¥y °ãc vai trò cça hÍa Ùng thñc tiÅn. C.Mác nh­n xét ông chÉ coi ho¡t Ùng lý lu­n là ho¡t Ùng ích thñc cça con ng, còn thñc tiÅn thì chÉ °ãc ông xem xét và xác Ënh trong hình théc biÃu hiÇn Do thái b©n thÉu cça nó mà thôi. Vì v­y ông ko hiÁu °ãc ý ngh)a cça ho¡t Ùng cách m¡ng , cça ho¡t ông thñc tiÅn-phê phán .

( Nh° v­y CNDV tr°Ûc Mác dù ã hiÃu thñc tiÅn là mÙt ho¡t Ùng v­t ch¥t cça con ng nh°ng l¡i xem nó là ho¡t Ùng cça con buôn, ê tiÇn b©n thÉu. nó không có vai trò gì Ñi vÛi nh­n théc cça con ng.

* Quan niÇm thñc tiÅn cça CNDVBC:

Kh¯c phåc nhïng y¿u tÑ sai l§m, k¿ thëa và phát triÃn sáng toah nhïng y¿u tÑ hãp lý trong nhïng quan niÇm vÁ thñc tiÅn cça các nhà tri¿t hÍc tr°Ûc ó, Mác và ngghen ã °a ra mÙt quan niÇm úng ¯n, khoa hÍc vÁ thñc tiÅn và vai trò cça nó Ñi vÛi nh­n théc cing nh° Ñi vÛi sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça XH loài ng. vÛi viÇc °a ph¡m trù thñc tiÅn vào lý lu­n nh­n théc, các nhà kinh iÃn cça CNM-L ã t¡o nên mÙt b°Ûc chuyÃn bi¿n cách m¡ng tring triÃt hÍc nói chung và trong lý lu­n nh­n théc nói riêng.

Thñc tiÅn °ãc CNDVBC Ënh ngh)a nh° sau:Thñc tiÅn là toàn bÙ nhïng ho¡t Ùng v­t ch¥t vó måc ích, mang tính lËch sí-xh cça con ng nh±m c£i bi¿n tñ nhiên và XH.

-Tính ch¥t cça ho¡t Ùng thñc tiÅn:

+ là ho¡t Ùng có tính cÙng Óng XH, không tÓn t¡i ß mÙt cá nhân.

+ là ho¡t Ùng có tính lËch sí cå thÃ. Ho¡t Ùng thñc tiÅn là mÙt t¥t y¿u khách quan và không ngëng °ãc phát triÃn bßi con ng qua các thÝi kó LS. Chính vì v­y thñc tiÅn bao giÝ cing là ho¡t Ùng VC có måc ích và mang tính LS-XH.

+ là ho¡t Ùng có måc ích c£i t¡o tñ nhiên, hoàn thiÇn con ng. Trong ho¡t Ùng thñc tiÅn, con ng sí dång nhïng công cå VC tác Ùng vào nhïng Ñi tg VC làm bi¿n Õi chúng theo nhïng måc ích cça mình.

-Các hình théc c¡ b£n cça ho¡t Ùng thñc tiÅn:

Ho¡t Ùng thñc tiÅn r¥t a d¡ng vÛi nhiÁu hình théc ngày càng phong phú, song có ba hình théc c¡ b£n là ho¡t Ùng s£n xuât VC, ho¡t Ùng chính trË XH và hÙng thñc nghiÇm khoa hÍc.

+ Ho¡t Ùng sx VC: là hình théc ho¡t Ùng c¡ b£n nh¥t cça con ng. ây là hÙng mà trong ó con ng sí dång nhïng công cå lÙng tác Ùng vào giÛi TN Ã t¡o ra nhïng cça c£i VC và các iÁu kiÇn thi¿t y¿u nh±m duy trì sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça con ng và XH. ây là hÙng qËnh sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça XH loài ng°Ýi.

+ Ho¡t Ùng chính trË XH: là ho¡t Ùng ¥u tranh giai c¥p, dân tÙc, có vai trò thúc ©y sñ ptriÃn vn minh cça xã hÙi và nhân lo¡i.

+ Ho¡t Ùng thñc nghiÇm khoa hÍc: là ho¡t Ùng thí nghiÇm, thñc nghiÇm b±ng các ph°¡ng tiÇn v­t ch¥t khoa hÍc, ho¡t Ùng này thúc ©y quá trình nh­n théc cça con ng vÁ TG khách quan, góp ph§n nâng cao Ýi sÑng con ng. D¡ng ho¡t Ùng thñc tiÅn này ngày càng có vai trò r¥t quan trÍng trong sñ ptriÃn cça XH, ·c biÇt là trong thÝi kó cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ hiÇn ¡i.

-MÑi quan hÇ giïa ba hình théc ho¡t Ùng thñc tiÅn trên:

+ Các hình théc ho¡t Ùng thñc tiÅn ra Ýi tu§n tñ theo sñ ptriÃn cça xã hÙi loài ng. M×i hthéc ho¡t Ùng thñc tiÅn có mÙt chéc nng quan trÍng khác nhau, không thà thay Õi °ãc cho nhau. Song giïa chúng có mÑi quan hÇ ch·t ch½ vÛi nhau, tác Ùng qua l¡i l«n nhau. Trong mÑi quan hÇ ó, ho¡t Ùng s£n xu¥t VC là hÙng c¡ b£n nh¥t óng vai trò quy¿t Ënh Ñi vÛi các hÙng khác. Không có ho¡t Ùng s£n xu¥t VC thì không thà có các hthéc hÙng khác. Các hình théc ho¡t Ùng khác suy cho cùng cing xu¥t phát të hÙng s£n xu¥t VC va phåc vå cho hÙng s£n xu¥t cça con ng.

+ Các hình théc ho¡t Ùng chính trË XH, ho¡t Ùng thñc nghiÇm khoa hÍc không hoàn toàn lÇ thuÙc mÙt chiÁu vào ho¡t Ùng s£n xu¥t VC mà có tác Ùng trß l¡i ho¡t Ùng s£n xu¥t VC. Chúng có tác Ùng kìm hãm ho·c thúc ©y hÙng s£n xu¥t VC ptriÃn. N¿u ho¡t Ùng chính trË xã hÙi ti¿n bÙ, cách m¡ng và n¿u ho¡t Ùng thñc nghiÇm khoa hÍc úng ¯n s½ t¡o à cho hÙng s£n xu¥t ptriÃn. Còn n¿u hÙng chính trË XH mà l¡c h­u, ph£n CM và n¿u hÙng thñc ngiÇm mà sai l§m, không khoa hÍc s½ kìm hãm sñ ptriÃn cça hÙng s£n xu¥t VC.

( Chính sñ tác Ùng qua l¡i l«n nhau cça các hthéc hÙng thñc tiÅn làm cho thñc tiÅn v­n Ùng, ptriÃn không ngëng và ngày càng có vai trò qtrÍng Ñi vÛi nh­n théc.

b>Vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc:

1.Thñc tiÅn là c¡ sß, Ùng lñc cça nh­n théc:

- Loài v­t cing p/a TGKQ nh°ng thông qua các giác quan cho nên chÉ ph£n ánh °ãc bÁ ngoài và thå Ùng. Con ng cing p/a TGKQ nh°ng thông qua lÙng, téc là tác Ùng vào TGKQ, nh­n théc °ãc cái b£n ch¥t. Cho nên thñc tiÅn óng vai trò qËnh nh¥t à kËnh r±ng chÉ có con ng mÛi có kh£ nng nh­n théc.

NhÝ hÙng thñc tiÅn mà các giác quan cça con ng ngày càng °ãc hoàn thiÇn, nng lñc t° duy logic ngày càng °ãc cçng cÑ và ptriÃn.

- Ñi tg nh­n théc là TGKQ, nh°ng nó không tñ bÙ lÙ các thuÙc tính, nó chÉ bÙc lÙ khi con ng tác Ùng vào hÙng thñc tiÅn. Cho nên, thñc tiÅn là c¡ sß trñc ti¿p nh¥t hình thành nên qtrình nh­n théc.

- HiÇn thñc KQ luôn v­n Ùng, Ã nh­n théc kËp vÛi ti¿n trình cça hiÇn thñc, không còn cách nào khác là ph£i thông qua hÙng thñc tiÅn. cho nên nh­n théc òi hÏi thñc tiÅn nh° là mÙt nhu c§u, Ùng lñc.

( Do ó n¿u thoát

²'¶ÌÒÔÖØ @ \

^

œ

ž

T X nðåÙÍÁµ©'...w'kå'åUGU<U hâQZh®züCJaJ jàðhâQZh)nCJaJ hâQZh)nCJaJ hâQZhI&'CJaJhâQZh<#-6CJaJhâQZh<#-56CJaJhâQZh)n5CJaJhâQZh<#-5CJaJhâQZhbBë5CJaJhâQZh6é5CJaJhâQZhr8Ö5CJaJhwI'hr8Ö5CJaJhwI'h6é5CJaJhwI'h<#-5CJaJ hâQZh<#-CJaJhâQZh<#-56>*CJaJ¶Ô @ L

l

¨

œ

æ,ú\¾°ð

-^"â"B#è$H&è&÷÷÷÷÷÷ããã÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ $

&

F

Æ Ðˆÿ„h^„ha$gdâQZ $a$gdâQZnäæèêîü*,úüþ\^°ðòNzº-

- P V!-!¸!ø!^"È"â"õêÞÒÆÒºÞõ¯¤¯™¯™¯Ž€¯¤u¤¯¤u¤u¤u¤gYhâQZh¿'56CJaJhâQZhý+ó56CJaJ hâQZh2 lCJaJ jàðhâQZhÍT'CJaJ hâQZhr8ÖCJaJ hâQZhI&'CJaJ hâQZhS>†CJaJ hâQZhÍT'CJaJhâQZh‹ 6CJaJhâQZhS>†6CJaJhâQZh)n6CJaJhâQZh<#-6CJaJ hâQZh)nCJaJ hâQZh‹ CJaJ â"H&L&æ&v)x)z)|)~)Ž)ò)ø)ú)œ+ž+ -T.V.\.

0&0p0°0¸0ø0D2v2x2T3è45&5(5î6ð677õêÞêõÓÇ»¯»¤Óõ™õÓõ¤Ó™Ó™Ó™Ó‹}rg™g™grg\ hâQZh+ ™CJaJ hâQZh2ÙCJaJ hâQZhý+óCJaJhâQZhý+ó56CJaJhâQZhr8Ö56CJaJ hâQZh2 lCJaJ hâQZhI&'CJaJhâQZhziÑ>*CJaJhâQZh¿'>*CJaJhâQZhD'>*CJaJ hâQZhD'CJaJhâQZhr8Ö>*CJaJ hâQZhr8ÖCJaJ hâQZh¿'CJaJ$è&"()v)ò)V.D2x2ð6t8'9 <ö<Þ?ÞAE(GëëëããããËËËË¿§"ãã$

Æx„x„ˆÿ^„x'„ˆÿa$gdâQZ$

&

F

Æ Ðx„x„ˆÿ^„x'„ˆÿa$gdâQZ

$

ÆÐa$gdâQZ$

&

F

Æ 8x„x„ÿ^„x'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZ $

&

F

Æ Ðh„h^„ha$gdâQZ7l7ò728r8t8Ô8

9 <ö<Þ?à?¦@HAàAæAE

E(G,G€K|PtQ'Q¶Q¸Q2SõêßêÔêßêȽ²§›§²Œ}Œ²Œ§eQ§C§ jàðhâQZhÙ,ˆCJaJ&hâQZhÙ,ˆ6CJOJQJ]^JaJ.hâQZhÙ,ˆ6CJOJQJ]^JaJmH*sH*hâQZhI&'CJaJmH*sH*hâQZhÙ,ˆCJaJmH*sH*hâQZhÙ,ˆ6CJaJ hâQZhÙ,ˆCJaJ hâQZhI&'CJaJ hâQZhr8ÖCJaJhâQZhr8Ö5CJaJ hâQZhý+óCJaJ hâQZh2 lCJaJ hâQZh+ ™CJaJ hâQZh2ÙCJaJ(GÜK-L8MâMšN¶Q˜V'Yö\*_"b$b„bÄcfeÎf

lóßßßß×ÅÅ­­­¡•××××

$

ÆÐa$gdâQZ

$„h^„ha$gdâQZ$

&

F

Æ Ðð„x„^„x'„a$gdâQZ$ ¤--DMÆ

ÿÿÿÿa$gdâQZ $a$gdâQZ $

&

F

Æ Ðh„h^„ha$gdâQZ

$„x^„xa$gdâQZ2S-VœVY'YîY˜[\R\v\¦\ô\"_°_R' b"b$b.b„b†bˆbŠbŒbÂcÄcÆcÈcrdñæÛñÐź¯º¯º¯¤¯¤¯™Š~rfrZO~rZO hâQZh_^6CJaJhâQZh¨ec5CJaJhâQZhnrA5CJaJhâQZh_^65CJaJhâQZh+ ™5CJaJhâQZh+ ™56>*CJaJ hâQZh%d‡CJaJ hâQZh€WåCJaJ hâQZhïMCJaJ hâQZhÚU)CJaJ hâQZhå&ûCJaJ hâQZhr8ÖCJaJ hâQZhÙ,ˆCJaJ hâQZhI&'CJaJhâQZhÙ,ˆCJaJmH*sH*rdtddefe„eÄel0m°m¬qr r>r‚s„s®s°sÖs t€tœtžtøtút>y@y{N{~{€{®{ž}Þ}F~N~‚~Â~2°²ÈÊŠ‚Œ‚¶„æ...õêÞÓõÓȽȽõ½È½ÈõȽȽȲȲ§œ'œ†'œ'œ†œ'œ†'†œ†'†{ hâQZh'.CJaJ hâQZhBM•CJaJ hâQZhs(CJaJ hâQZh [CJaJ hâQZhI&'CJaJ hâQZhr'CJaJ hâQZhTŠCJaJ hâQZh¨ÊCJaJ hâQZh¨ecCJaJhâQZh_^65CJaJ hâQZh_^6CJaJ hâQZh2 lCJaJ-

ll²m@ržtútæutvFwüw~x>yŒy{&|F~ÊŠ‚„ƒ¶„ê†tˆˆˆ Š®‹÷ããã÷÷ÏÏÏÏÏ÷÷÷÷÷÷ÏÏÏÏ÷÷÷ $

&

F

Æ Ðh„h^„ha$gdâQZ $

&

F

Æ Ðx„ð^„ða$gdâQZ $a$gdâQZæ...ö†(‡~‡ˆ ˆtˆvˆ†ˆˆˆŽˆšˆØˆ ŠŠ®‹'‹pr|Ž

Ž ŽŽ'' 'P'L"^•'•h• ˜N˜z™õêßêßêÓÇÓ߼߼߼߼±¢-‹€ßu‹u‹ujuju‹jßj hâQZhb¿CJaJ hâQZht[eCJaJ hâQZhe'CJaJ hâQZhnrACJaJhâQZht[e5CJaJhâQZht[e56>*CJaJ hâQZh®züCJaJ hâQZh>2-CJaJhâQZh>2-5CJaJhâQZh'.5CJaJ hâQZhs(CJaJ hâQZhBM•CJaJ hâQZh°P@CJaJ$®‹prŽ''•z™š.šXš ›BœxœÞœ žÔž&Ÿz ^¢Ä£À¤€¦÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ÞÞÞÎÂÂ÷÷÷

$„ÿ'„ÿa$gdâQZ$

ÆЄð^„ða$gdâQZ$

&

F

ÆxЄð„ÿ^„ð'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZz™|™š.šXš'šdš ›f›¤›xœªœÞœàœD„ÒžÔž$Ÿ&Ÿ4Ÿz ˆ ^¢€¢ì¢.£d£¢£Ä£â£¤,¤H¤b¤¤À¤Ð¤òçÙ˽±¥çšçšçšçšçËçš„š„v„š„k„v„'„'k„v hâQZh\,›CJaJ hâQZh="†CJaJhâQZh

)³56CJaJ hâQZh

)³CJaJ hâQZhe'CJaJ hâQZhs(CJaJhâQZhä06CJaJhâQZh\,›6CJaJhâQZh\,›56CJaJhâQZhä056CJaJhâQZheUw56CJaJ hâQZhä0CJaJ jàðhâQZhä0CJaJ%Ф ¥¥L¥t¥~¦€¦‚¦'¦ü¦:§l§n§.¨n¨Ä¨©Ä©ª ªÖ«Ø«¬F¬F®j®d¯f¯:°b°@±B±Z±.'4'4·õêõêßõßÓßêßÅß·ßêßê߬߬ê¬ê¬›~s¬esZs hâQZheUwCJaJhâQZh¿UÌ56CJaJ hâQZh¿UÌCJaJhâQZhÏX®56>*CJaJhâQZhÏX®56CJaJ jàðhâQZhÏX®56CJaJ hâQZhÏX®CJaJhâQZh\,›56CJaJ jàðhâQZh\,›CJaJhâQZh\,›5CJaJ hâQZh\,›CJaJ hâQZh="†CJaJ hâQZh

)³CJaJ#€¦l§.¨n¨Ø«d¯:°b°B±Z±þ².''',µp¶b·¼·Ö·¹4¹º»È»¸¼Ü¼½Â½÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ã $

&

F

Æ Ðx„x^„xa$gdâQZ $a$gdâQZ4·6·'·²·º·¼·Ö·J¸T¸»»4»6»¸¼½X½-½Œ¾Ô¾*¿2¿ÈÀÁBÁêÃ:ÄpŜŞÅòÅ2ÆÈ

È\È^ÈhÈ0ÉõêõßêÑßõßÃßõßÑßõ߸ªŸ¸õ¸"õ"Ÿ"ŸõŸ‰Ÿ‰zlhâQZhóTÏ56CJaJhâQZhóTÏ56>*CJaJ hâQZh

©CJaJ hâQZh#oICJaJ hâQZhÎX¾CJaJhâQZhù{Ç56CJaJ hâQZhù{ÇCJaJ jàðhâQZheUwCJaJhâQZheUw56CJaJ hâQZheUwCJaJ hâQZh¿UÌCJaJ hâQZh="†CJaJ$½Ծ*¿Ü¿BÁèÂzÄÊÄžÅÇÈ\È^ÈpɆÉÌÉòÉËÌëããÈÈÈ­ÈÈÈã¡ãããããã

$„h^„ha$gdâQZ$

&

F

Æ

Ðxðà„x„ÿ^„x'„ÿa$gdâQZ$

&

F

Æ

Ðxðà„x„ÿ^„x'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZ $

&

F

Æ Ðx„x^„xa$gdâQZ0ɆɊÉÌÉòÉVÎXÎ ÒæÒ²Û6Üœß°ß êê¢êúê®ëÂïÄïèïêïìïpð'ð˜ð¶ðºð¼ðÌðÎðÐðÒðÖð¾ñÀñ€òÀò~ô€ôTõ|õ\ötövöö4øJøvù|ùªù®ùxú|ú¾ûÂû²ü¶ü ý(ýlnòæòÚÏÁÏÚÏòÏòÏÁÏòÚ϶ϫ¶ÏÚÏÚÏ«Ú«¶Ï«ÏÁÏò«ÁÏœÏòÏ«Ï«Ï«Ï«Ï«Ï«Ï«ÏòÏÁhâQZh®zü56>*CJaJ hâQZh R-CJaJ hâQZhe'CJaJ jàðhâQZh®züCJaJ hâQZh®züCJaJhâQZh®zü6CJaJhâQZh®zü5CJaJhâQZh®zü56CJaJ=Ì&ÌÀÌbÍVÎ ÒæÒØÕ'ÖÐØÙ|ÙÆÙrÚ²Û6Ü-Ü<ޜ߰߰âúå ê¢êÈê÷ÝÝÝ÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷Ñ÷÷÷÷÷

$

ÆÐa$gdâQZ$

&

F

Æ

Ðxà„x„ÿ^„x'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZÈêòê®ëÜìíxí¨înïÂïêïpð˜ð¼ðÎð¾ñ€òÀò®ó~ôTõ|õ\ötö2øvùªùxú÷÷÷÷ßßß÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷$

&

F

Æ Ðð„ð„ÿ^„ð'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZxú¾û²ü ý(ýTþ„þlÿl,j$z.":Ì &

Š

†

Ò÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ßß÷÷ÇÇÇ÷÷÷÷$

&

F

Æ Ðh„h„ÿ^„h'„ÿa$gdâQZ$

&

F

Æ Ðh„h„ÿ^„h'„ÿa$gdâQZ $a$gdâQZnj$z~Ì Ò &

Š

'

ˆ

Š

º

è

ú

Ô

„

†

ÎÐÒÖ¨èj ª è ,¬<>õçõçÜõÜõçÎÀµªµõµªõŸõª"ª"Ÿ‰"‰"‰"~peZ hâQZh9

CJaJ hâQZhTC CJaJhâQZh9

56CJaJ hâQZh

-SCJaJ hâQZh="†CJaJ hâQZh"U

CJaJ hâQZhÙ,ˆCJaJ hâQZhYf¦CJaJ hâQZhóTÏCJaJhâQZhYf¦56CJaJhâQZhóTÏ56CJaJ hâQZhe'CJaJhâQZh®zü56CJaJ hâQZh®züCJaJ#ÒØ& è ,¬>VÆp-Ž!'#º&Þ(-J.ì.÷ã×××Ã÷÷«««÷÷÷×""$

&

F

Æ Ðð„ð„ÿ^„ð'„ÿa$gdâQZ$

&

F

Æ Ð„x„ˆÿ^„x'„ˆÿa$gdâQZ $

&

F

Æ Ðh„h^„ha$gdâQZ

$„x^„xa$gdâQZ $

&

F

Æ Ðh„¨ý'„¨ýa$gdâQZ $a$gdâQZ>€‚-Ö à‚TVXÆÈp-r-Ž!"!˜!Z"ü"'#š#º&Ä&ð'ø'Ð(Ü(Þ(à(¦+¨+Ö,4-Ž-õêõêõêõßõêßêßêßÔÉß½ßÉ®ŸrÉcX hâQZhV‡CJaJhâQZhV‡CJaJmH*sH*hâQZh--õCJaJmH*sH*hâQZh="†CJaJmH*sH*hâQZh'P

CJaJmH*sH*hâQZhe'CJaJmH*sH*hâQZh)=¼CJaJmH*sH*hâQZhÑ6CJaJ hâQZhe'CJaJ hâQZh'P

CJaJ hâQZhÑCJaJ hâQZh="†CJaJ hâQZhTC CJaJ"Ž--¦.¨.î102(3h3j3l3˜4š4â4æ47,7J8L8T8Ð8þ:;H;J;õêßêÔ¼¨êšÔÔ€q€bqWLßLD hÎ@CJaJ hâQZh2xVCJaJ hâQZhr3úCJaJhâQZh="†CJaJmH*sH*hâQZhr3úCJaJmH*sH*hâQZhßkCJaJmH*sH* hâQZhßkCJaJ jàðhâQZh)=¼CJaJ&hâQZh)=¼6CJOJQJ]^JaJ.hâQZh)=¼6CJOJQJ]^JaJmH*sH* hâQZh)=¼CJaJ hâQZh="†CJaJ hâQZhV‡CJaJ hâQZh'P

CJaJì.-/N0j3L8J;L;N;P;R;T;Ð;L<¼?ÜA.E"G†GàI'JàJMççßÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍÍßµµ$

&

F

Æ Ðh„h„ÿ^„h'„ÿa$gdâQZ$ ¤--DMÆ

ÿÿÿÿa$gdâQZ $a$gdâQZ$

&

F

Æ Ðð„ð„ÿ^„ð'„ÿa$gdâQZJ;R;T;^;Î;Ð;Ô;L<b<²<ì<'=ô=Ú>Ü>ª?º?¼?²@ò@ÜAðAC2C D'DÀD,E.E0ENEPE"G†GæG&H^J'JbJàJøíÞÐÅ·©žÅ"Å"Å"ŞŞˆžˆžˆžˆž}žo}ˆ}©}ˆ}dˆ} hâQZh‡l CJaJ jàðhâQZhè!èCJaJ hâQZhè!èCJaJ hâQZh½NÚCJaJ hâQZh="†CJaJ hâQZh„5...CJaJhâQZhè!è56CJaJhâQZh„5...56CJaJ hâQZh6éCJaJhâQZh6é56CJaJhâQZh6é56>*CJaJ hâQZhõjzCJaJ hõjzCJaJ'àJâJÆKMMMlOnOàPêPŠQ¦Q RúR2T4TÆTÊTäUæU XTXzX¸XnZŒZŽZZ\^\²]ð]@^€^ð_ò_T'V'®'žaõêßêõßÑßÂ'¦˜‚ß‚õ‚õ‚õ‚õ‚w‚iw¦wõwõwõwßw¦ jàðhâQZhú#ôCJaJ hâQZhú#ôCJaJ hâQZh5PZCJaJ hâQZhIväCJaJhâQZh5PZ56CJaJhâQZhú#ô56CJaJhâQZh¤rL56CJaJhâQZh¤rL56>*CJaJ jàðhâQZh¤rLCJaJ hâQZh¤rLCJaJ hâQZhè!èCJaJ hâQZh½NÚCJaJ'MRNlOàPŠQ¦Q R4TlV^WŽZ\^\V' aèalb<dÎe.fœgjççÛÓÓÓ»»»»ÛÓÓÓÓÓÓÓÓÓÓ$

&

F

Æ Ðh„h„ˆÿ^„h'„ˆÿa$gdâQZ $a$gdâQZ

$„h^„ha$gdâQZ$

&

F

Æ Ðh„h„ÿ^„h'„ÿa$gdâQZža aæaèaÐe(fœg¾gÂg€hÀhjjLj"k$kdk@m€m n‚n„nªnænørúrssªtòæØͿͳͨ¨Í'¨†zooaSHHoHH hâQZhîaTCJaJhâQZh¾8€6>*CJaJhâQZhîaT6>*CJaJ hâQZh¾8€CJaJhâQZh¾8€5CJaJ hâQZh¤rLCJaJhâQZh&cÎ5CJaJ hâQZh½NÚCJaJ hâQZh&cÎCJaJhâQZhŸC5CJaJhâQZhŸC6>*CJaJ hâQZhŸCCJaJhâQZh¤rL56CJaJhâQZhŸC>*CJaJhâQZhŸC56CJaJj$kn„núrwXx®x

yf{l|~˜îÀ6ÁzÄÔÄǰȊɶÍþÏ6Ò*Õ,Õ÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ÝÝÝÝÑ

$

Æða$gdõjz$

&

F

Æ

Ðxð„x„ˆÿ^„x'„ˆÿa$gdâQZ $a$gdâQZªtètuRuju¨uÎv wwwXx¬x®x

y yàyFzŽz¤zj|l|n|Œ|Ê|}}˜š¼ÀîÀ6ÁºÂúÂvöÃzÄÐÄÔÄÇ°ÈõêõêßêßêÑßõÃßõߪߪŸªßõßõß'ªªvõvõvhŸvhâQZh×?P56CJaJ hâQZhhüCJaJhâQZhhü56CJaJU jàðhâQZh‡a¨CJaJ hâQZh×?PCJaJ hâQZh‡a¨CJaJhâQZh¤rL56CJaJhâQZhö{G56CJaJ jàðhâQZhö{GCJaJ hâQZhö{GCJaJ hâQZhîaTCJaJ hâQZh½NÚCJaJ(li thñc tiÅn, không dña vào thñc tiÅn thì nh­n théc s½ xa rÝi hiÇn thñc, khôgn p/a úng b£n ch¥t hiÇn thñc khách quan.

2.Thñc tiÅn là mích cça nh­n théc;

- Nh­n théc §y ç hiÇn thñc khách quan là Ã áp dång vào hiÇn thñc, c£i t¡o hiÇn thñc. sñ áp dång ó không còn cách nào khác là ph£i thông qua hÙng thñc tiÅn, ó là sñ VC hóa nhïng quy lu­t, tính t¥t y¿u ã nh­n théc °ãc. iÁu ó không chÉ là måc ích cça con ng mà còn là måc ich nói chung cça các ngành khoa hÍc. Các Ënh lu­t cça khoa hÍc khái quát °ãc là nhÝ ho¡t Ùng thñc tiÅn, vì thñc tiÅn nó mÛi tÓn t¡i.

3.Thñc tiÅn là tiêu chu©n kiÃm tra ch­n lý:

- Bßi vì thñc tiÅn là nhïng hÙng v­t ch¥t có tính t©t y¿u khách quan, diÅn ra Ùc l­p vÛi nh­n théc. nó luôn v­n Ùng và ptriÃn trong LS. NhÝ ó mà thúc ©y nh­n théc cùng v­n Ùng và phát triÃn. MÍi sñ bi¿n Õi cça nh­n théc suy cho cùng không thà v°ãt ra ngoài sñ kiÃm tra cça thñc tiÅn.

- Thñc tiÅn là c¡ sß, nguÓn gÑc, Ùng lñc cça nh­n théc, hình thành nên qtrình nh­n théc, cho nên kiÃm tra tính úng ¯n cça tri théc ph£i dña vào thñctiÅn, ché không ph£i theo lÑi l­p lu­n chç quan.

*Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça quan iÃm vÁ thñc tiÅn và vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc cça CNDVBC:

Theo quan iÃm cça tri¿t hÍc M-L, thñc tiÅn là toàn bÙ ho¡t Ùng VC cça con ng có tính lËch sí-xã hÙi, nh±m c£i t¡o tñ nhiên theo yêu c§u cça Ýi sÑng con ng. Thñc tiÅn có vai trò r¥t quan trÍng Ñi vÛi nh­nthéc cça con ng. Thñc tiÅn ch³ng nhïng là iÃm xu¥t phát cça nh­n théc, là y¿u tÑ óng vai trò quy¿t Ënh Ñi vÛi sñ hình thành và phát triÃn cça nh­n théc mà còn là n¡i nh­n théc ph£i luôn h°Ûng ¿n à thà hiÇn tính úng ¯n cça mình. Vì th¿ thñc tiÅn vëa là c¡ sß, nguÓn gÑc, Ùng lñc, vëa là tiêu chu©n à kiÃm tra chân lí.

Vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc, òi hÏi chúng ta ph£i luôn luôn quán triÇt quan iÃm thñc tiÅn. Quan iÃm này yêu c§u viÇc nh­n théc ph£i xu¥t phát të thñc tiÅn , i sâu vào thñc tiÅn, ph£i coi trÍng công tác thñc tiÅn và ph£i °a nh­n théc trß l¡i thñc tiÅn à kiÃm tra, ánh giá.

ViÇc nghiên céu lý lu­n ph£i liÇn hÇ vÛi thñc tiÅn, hÍc ph£i i ôi vÛi hành. N¿u xa rÝi thñc tiÅn s½ d«n ¿n sai l§m cça bÇnh chç quan, duy ý chí, giáo iÁu, máy móc, quan liêu. Ng°ãc l¡i n¿u tuyÇt Ñi hóa vai trò cça thñc tiÅn s½ r¡i vào chç ngh)a thñc dång, kinh nghiÇm chç ngh)a.

Ñi vÛi sinh viÇn, quan iÃm này có ý ngh)a r¥t quan trÍng. Sinh viên muÑn hÍc t­p, nghiên céu ¡t hiÇu qu£ cao thì ph£i ·c biÇt chú trÍng hÍc i ôi vÛi hành . Ph£i bi¿t k¿t hãp giïa lý thuy¿t °ãc hÍc trên lÛp, tham kh£o sách báo vÛi viÇc éng dång vào thñc t¿, vëa à kiÃm nghiÇm l¡i nh­n théc cça b£n thân vëa là c¡ hÙi à nâng cao hiÃu bi¿t, rèn luyÇn kù nng làm viÇc.

Câu 7: Quan iÃm cça tri¿t hÍc M-L vÁ con °Ýng biÇn chéng cça quá trình nh­n théc. Të ó rút ra ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n.

* CNDVBC cho r±ng nh­n théc là mÙt quá trình biÇn chéng diÅn ra r¥t phéc t¡p, bao gÓm nhiÁu giai o¡n, trình Ù, vòng khâu và hình théc khác nhau. Lênin ã nói: Të trñc quan sinh Ùng ¿n t° duy trëu t°ãng, và të t° duy trëu t°ãng ¿n thñc tiÅn-ó là con °Ýng biÇn chéng cça sñ nh­n théc ch­n lý, cça sñ nh­n théc thñc t¡i khách quan .

*B£n ch¥t cça nh­n théc:

a> Quan iÃm tri¿t hÍc tr°Ûc Mác vÁ b£n ch¥t cça nh­n théc.

*Quan iÃm DT chç quan: xu¥t phát të ch× phç nh­n sñ tÓn t¡i khách quan cça TGVC, CNDT chç quan cho r±ng nh­n théc chÉ là phéc hãp nhïng c£m giác cça con ng, chÉ là hÓi t°ßng nhïng gì ã có trong YT cça con ng. Vì v­y, hÍ ko có c¡ sß khách quan à kh³ng Ënh con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG. N¿u thëa nh­n con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG thì cing chÉ thëa nh­n nng lñc b©m sinh, hay trñc giác cça cá nhân, ch³ng h¡n nh° êcáct¡.

* Quan iÃm DT khách quan: Do thëa nh­n ý niÇm, ý niÇm tuyÇt Ñi là b£n nguyên §u tiên cça TG, n¿u có thëa nh­n con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG, theo Hêghen, téc là nh­n théc °ãc ý niÇm thì cing không v°ãt qua °ãc ý niÇm, cho nên xét ¿n cùng d«n ¿n b¥t kh£ tri.

* Quan iÃm duy v­t siêu hình: CNDV siêu hình thëa nh­n kh£ nng nh­n théc °ãc TG cça con ng và coi nh­n théc là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan và trong bÙ óc con ng. Tuy nhiên, do sñ h¡n ch¿ bßi tính trñc quan, siêu hình, máy móc mà CNDV tr°Ûc Mác ã coi nh­n théc là sñ p/a nguyên xi tr¡ng thái b¥t Ùng cça sñ v­t. Con ng chÉ nh­n théc trñc ti¿p b±ng các giác quan, bÁ ngoài, ¡i biÃu cho CNDV tr°Ûc Mác là Phoi ¡ b¯c.

( Nh° v­y có thà nói, t¥t c£ các trào l°u tri¿t hÍc tr°Ûc Mác Áu quan niÇm sai l§m ho·c phi¿n diÇn vÁ nh­n théc, nhïng v¥n Á lí lu­n nh­n théc ch°a °ãc gi£i quy¿t mÙt cách khoa hÍc, ·c biÇt ch°a §y ç vÁ vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc.

b>Quan niÇm vÁ b£n ch¥t cça nh­n théc cça CNDVBC:

Sñ ra Ýi cça CNDVBC ã t¡o ra mÙt cuÙc cách m¡ng trong lý lu­n nh­n théc. B±ng sñ k¿ thëa nhïng y¿u tÑ hãp lý, phát triÃn mÙt cách sáng t¡o và °ãc chéng minh bßi nhïng thành tñu khoa hÍc kù thu­t, cça thñc tiÅn XH, Các Mác và ngghen ã xây dñng nên hÍc thuy¿t biÇn chéng duy v­t vÁ nh­n théc.

* ·c iÃm cça nh­n théc: là mÙt quá trình

- có iÃm khßi §u, không có k¿t thúc.

- të th¥p ¿n cao.

- të ¡n gi£n ¿n phéc t¡p.

- të ch°a hoàn thiÇn ¿n hoàn thiÇn

Nh° v­y nh­n théc là mÙt quá trình xoáy chôn Ñc.

*4 nguyên t¯c cça nh­n théc

-Thëa nh­n th¿ giÛi VC tÓn t¡i khách quan Ùc l­p vÛi YT con ng.

Kh³ng Ënh con ng có kh£ nng nh­n théc °ãc TG khách quan. Coi nh­n théc là sñ p/a hiÇn thñc khách quan vào bÙ óc con ng, là ho¡t Ùng tìm hiÃu khách thà cça chç thÃ. Không có cái gì là ko thà nh­n théc °ãc chÉ có cái mà con ng ch°a nh­n théc °ãc nh°ng s½ nh­n théc °ãc.

Nh­n théc là mÙt qtrình biÇn chéng, të ch°a bi¿t ¿n bi¿t, të bi¿t ít ¿n bi¿t nhiÁu, të hiÇn t°ãng ¿n b£n ch¥t và të b£n ch¥t kém sâu s¯c ¿n b£n ch¥t sâu s¯c h¡n.

Coi thñc tiÅn là c¡ sß chç y¿u và trñc ti¿p nh¥t cça nh­n théc, là Ùng lñc, là måc ích cça nh­n théc và là tiêu chu©n à kiÃm tra chân lý.

* Con °Ýng biÇn chéng cça nh­n théc

Theo Lênin, quá trình nh­n théc gÓm 2 giai o¡n: nh­n théc c£m tính và nh­n théc lý tính.

* Nh­n théc c£m tính (hay còn gÍi là trñc quan sinh Ùng): là giai o¡n §u tiên cça quá trình nh­n théc. ó là giai o¡n mà con ng°Ýi sí dång các giác quan à tác Ùng trñc ti¿p vào các sñ v­t nh±m n¯m b¯t các sñ v­t ¥y. Trñc quan sinh Ùng bao gÓm 3 hình théc: c£m giác, tri giác và biÃu t°ãng.

+ C£m giác: là sñ p/a nhïng thuÙc tính riêng l» cça các sñ v­t hiÇn t°ãng khi chúng tác Ùng trñc ti¿p vào giác quan cça con ng°Ýi. c£m giác là nguôn gÑc cça mÍi hiÃu bi¿t, là k¿t qu£ cça sñ chuyÃn hóa nhïng nng l°ãng kích thích të bên ngoài thành y¿u tÑ cça ý théc. C£m giác là hình £nh chç quan cça th¿ giÛi khách quan -Lênin.

+ Tri giác: là hình £nh t°¡ng Ñi toàn v¹n vÁ sñ v­t khi sñ v­t ó ang trñc ti¿p tác Ùng vào các giác quan, là sñ tÕng hãp c£m giác nh°ng có hÇ thÑng, §y ç h¡n và phong phú h¡n.

+ BiÃu t°ãng: là hình théc ph£n ánh cao nh¥t và phéc t¡p nh¥t cça giai o¡n trñc quan sinh Ùng. ó là hình £nh c£m tính và t°¡ng Ñi hoàn chÉnh còn l°u l¡i trong bÙ óc ng°Ýi vÁ sñ v­t khi sñ v­t không còn trñc ti¿p tác Ùng vào các giác quan.

( ·c iÃm cça giai o¡n nh­n théc c£m tính:

là sñ ph£n ánh trñc ti¿p Ñi t°ãng b±ng các giác quan cça chç thà nh­n théc.

là sñ ph£n ánh bÁ ngoài, ph£n ánh c£ cái t¥t nhiên và ng«u nhiên, c£ cái b£n ch¥t và không b£n ch¥t. Giai o¡n này có thà có trong tâm lý Ùng v­t.

( Làm tiÁn à cho giai o¡n nh­n théc lý tính ß con ng°Ýi.

* Nh­n théc lý tính:

ây là giai o¡n cao trong quá trình nh­n théc, trên c¡ sß nhïng tài liÇu do giai o¡n c£m tính em l¡i. Ngoài ra, dña vào nng lñc phân tích, khái quát hóa, trëu t°ãng hóa cça chç thà hình thành nên tri théc mÛi vÁ sñ v­t mÙt cách khái quát hoen, b£n ch¥t h¡n, §y ç h¡n. Thà hiÇn ß 3 hình théc p/a:

Khái niÇm: là hình théc c¡ b£n cça t° duy trëu t°ãng, p/a nhïng ·c tính b£n ch¥t cça sñ v­t. khái niÇm là sñ p/a tÕng hãp vÁ mÙt lÛp sñ v­t, nó là c¡ sß, tiÁn Á cho t° duy trëu t°ãng, là ph°¡ng théc tÓn t¡i tri théc cça con ng vÁ TGKQ.

Phán oán: là hình théc cça t° duy liên k¿t các khái niÇm vÛi nhau à kh³ng Ënh ho·c phç Ënh mÙt ·c iÃm, mÙt thuÙc tính nào ó cça Ñi t°ãng. Có 3 trình Ù phán oán: phán oán ¡n nh¥t; phán oán ·c thù; phán oán phÕ bi¿n.

Suy lu­n: là hình théc t° duy liên k¿t các phán oán l¡i vÛi nhau à rút ra tri théc mÛi. ây là hình théc cao nh¥t trong quá trình nh­n théc cça con ng. Có 2 lo¡i suy lu­n:

Suy lu­n quy n¡p: i të cái riêng ¿n cái chung.

Suy luân diÅn dich: i të cái chúng ¿n cái riêng.

( ·c iÃm cça giai o¡n nh­n théc lý tính:

là quá trình nh­n théc gián ti¿p Ñi vÛi sñ v­t hiÇn t°ãng.

là quá trình i sâu vào b£n ch¥t sñ v­t hiÇn t°ãng, v¡ch rõ các mÑi liên hÇ bên trong sñ v­t hiÇn t°ãng.

*Quan hÇ giïa hai giai o¡n nh­n théc c£m tính và giai o¡n nh­n théc lý tính:

+ không có nh­n théc c£m tính thì không có nh­n théc lý tính. Nh­n théc c£m tính là c¡ sß cça nh­n théc lý tính.

+ không có nh­n théc lý tính thì không nh­n théc °ãc b£n ch¥t sñ viÇc, hiÇn t°ãng.

*Nh­n théc quay vÁ thñc tiÅn:

N¿u chÉ dëng l¡i ß nh­n théc c£m tính ta không thà hiÃu °ãc b£n ch¥t cça sñ v­t hiÇn t°ãng, không n¯m b¯t °ãc b£n ch¥t cça sñ v­t hiÇn t°ãng.

Nh­n théc lý tính có vai trò i sâu v¡ch rõ nhïng mÑi liÇn hÇ bên trong sñ v­t hiÇn t°ãng, nh°ng cing có kh£ nng thoát li khÏi hiÇn thñc, do ó có khi ph£n ánh sai lÇch hiÇn thñc khách quan. Nên khi nh­n théc con ng°Ýi ph£i quay l¡i thñc tiÅn à ánh giá, kiÃm tra.

Trß vÁ vÛi thñc tiÅn là k¿t thúc mÙt vòng khâu cça quá trình nh­n théc à mß ra mÙt vòng khâu mÛi cao h¡n, cé nh° v­y nh­n théc cça con ng°Ýi v­n Ùng mãi mãi, à i sâu n¯m b¯t các QL.

( Do ó nh­n théc là mÙt quá trình biÇn chéng.

Nh­n théc ph£i quay vÁ thñc tiÅn là vì:

Måc ích cça nh­n théc là phåc vå thñc tiÅn à c£i t¡o hiÇn thñc.

Thñc tiÅn có vai trò kiÃm nghiÇm tri théc ã nh­n théc °ãc.

HiÇn thñc KQ luôn v­n Ùng và bi¿n Õi, Ã bÕ sung tri théc mÛi trong giai o¡n mÛi cça sñ v­t, không còn cách nào khác là ph£i thông qua thñc tiÅn. Quá trình: të trñc quan sinh Ùng ¿n t° duy trëu t°ãng, và të t° duy trëu t°ãng ¿n thñc tiÅn t¡o nên mÙt vong khâu hiÃu bi¿t mÙt giai o¡n cça sñ vât; quá trình diÅn ra liên tåc mà vòng khâu sau khái quát h¡n, §y ç h¡n vòng khâu tr°Ûc ó là con °Ýng biÇn chéng cça sñ nh­n théc chân lý, cça sñ nh­n théc thñc t¡i khách quan.

( Nh° v­y thñc tiÅn là mÙt quá trình biÇn chéng vì hiÇn thñc khách quan là mÙt quá trình biÇn chéng. cho nên nh­n théc cing là mÙt quá trình biÇn chéng và ph£n ánh c£ biÇn chéng cça ho¡t Ùng thñc tiÅn.

Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n:

- Të quan iÃm DVBC vÁ quá trình nh­n théc ta bi¿t °ãc r±ng nh­n théc c£m tính và lý tính tuy khác nhau vÁ ch¥t nh°ng chúng có sñ h× trã và bÕ sung cho nhau à nh­n théc cça con ng°Ýi không ngëng phát triÃn, à i sâu vào khám phá ra b£n ch¥t, các mÑi liên hÇ bên trong cça sñ v­t hiÇn t°ãng.

- Trong 2 giai o¡n cça quá trình nh­n théc Áu có vai trò cça thñc tiÅn. không thà phç nh­n, coi th°Ýng ho¡t Ùng thñc tiÅn Ñi vÛi quá trình nh­n théc vì nh­n théc b¯t §u të thñc tiÅn và cing ph£i quay trß vÁ thñc tiÅn à kiÃm tra và ánh giá. Do ó lý lu­n và thñc tiÅn luôn g¯n bó m­t thi¿t vÛi nhau. Lý lu­n mà không thñc tiÅn là lý lu­n suông, thñc tiÅn mà không lý lu­n là thñc tiÅn mù quáng. Thñc tiÅn ph£i có lý lu­n d«n °Ýng và lý lu­n ph£i °ãc kiÃm chéng, ánh giá b±ng ho¡t Ùng thñc tiÅn

- Ñi vÛi sinh viên, viÇc hiÃu và v­n dång quan iÃm trên là r¥t quan trÍng. B£n thân m×i ng°Ýi khi nhìn nh­n mÙt v¥n Á, ánh giá mÙt sñ viÇc, hiÇn t°ãng Áu ph£i xu¥t phát të thñc t¿ khách quan. Sñ nh­n théc b¯t §u të sñ c£m nh­n b±ng các giác quan, të ó liên hÇ, suy lu­n và °a ra các kh£ nng có thà x£y ra và tìm cách gi£i quy¿t. Nhïng nh­n théc ó ph£i °ãc kiÃm tra, ánh giá úng sai b±ng các ho¡t Ùng thñc tiÅn. Trong quá trình hÍc t­p, nên thñc hiÇn ph°¡ng pháp hÍc i ôi vÛi hành , c§n °a nhïng ki¿n théc lý thuy¿t °ãc hÍc vào thñc t¿ cuÙc sÑng. ViÇc làm này s½ giúp chúng ta mß mang §u óc và n¯m vïng ki¿n théc h¡n Óng thÝi rèn luyÇn °ãc nhïng kù nng c§n có à có thà hoàn thành °ãc công viÇc mÙt cách hiÇu qu£.

- ViÇc kiÃm tra, ánh giá nh­n théc là vô cùng quan trÍng, không ph£i nh­n théc nào cing úng và §y ç, khi ti¿p c­n mÙt v¥n Á nào ó vÛi nhiÁu thông tin trái ng°ãc, ta nên tìm hiÃu kù và kiÃm chéng b±ng các ho¡t Ùng thñc tiÅn.

Câu 8: Phân tích nÙi dung quy lu­t QHSX ph£i phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Trong quá trinh lãnh ¡o công cuÙc Õi mÛi (1986), CSVN ã v­n dång quan niÇm này ntn?

CNDVBC ã °a ra Ënh ngh)a vÁ LLSX và QHSX nh° sau:

LLSX: LLSX biÃu hiÇn mÑi quan hÇ giïa con ng vÛi tñ nhiên trong quá trình s£n xu¥t. LLSX thà hiÇn nng lñc thñc tiÅn cça con ng trong quá trình s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t.

QHSX: là quan hÇ giïa ng vÛi ng°Ýi trong quá trình s£n xu¥t. Bao gÓm:

+ QH sß hïu Ñi vÛi TLSX.

+ QH trong tÕ chéc và qu£n lý sx.

+ QH tong phân phÑi s£n ph©m lao Ùng.

- ph°¡ng théc s£n xu¥t:

+/ S£n xu¥t v­t ch¥t °ãc ti¿n hành b±ng ph°¡ng théc s£n xu¥t nh¥t Ënh. Ph°¡ng théc s£n xu¥t là cách théc con ng°Ýi thñc hiÇn quá trình s£n xu¥t v­t ch¥t ß nhïng giai o¡n lËch sç nh¥t Ënh cça xã hÙi loài ng°Ýi.

+/ M×i xã hÙi loài ng°Ýi °ãc ·c tr°ng bßi mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t nh¥t Ënh. Sñ thay th¿ k¿ ti¿p nhau cça các ph°¡ng théc s£n xu¥t trong lËch sí quy¿t Ënh sñ phát triÃn cça xã hÙi loài ng të th¥p ¿n cao.

+/ Trong s£n xu¥t, con ng°Ýi có quan hÇ song trùng mÙt m·t là quan hÇ giïa con ng°Ýi vÛi tñ nhiên, biÃu hiÇn ¡ lñc l°ãng s£n xu¥t, m·t khác là quan hÇ giïa ng vÛi ng, téc là quan hÇ s£n xu¥t. ph°¡ng théc s£n xuát chính là sñ thÑng nh­t giïa lñc l°ãng s£n xu¥t ¡ mÙt trình Ù nh¥t Ënh và quan hÇ s£n xu¥t t°¡ng éng.

*QL vÁ sñ phù hãp cça QHSX và trình Ù cça LLSX:

sñ phát triÃn cça LLSX °ãc ánh d¥u b±ng trình Ù cça công cå lao Ùng, nó thà hiÇn trình Ù chinh phåc tñ nhiên cça con ng°Ýi trong các giai o¡n LS

- Trình Ù cça LLSX : °ãc ánh giá ß trình Ù cça:

+ Trình Ù cça công cå lao Ùng.

+ TÕ chéc lao Ùng XH

+ èng dång KH vào s£n xu¥t

+ Kinh nghiÇm và kù nng.

+ Phân công lao Ùng hãp lý, ¡t nng su¥t cao.

- Tính ch¥t cça LLSX: tính ch¥t cça LLSX g¯n liÁn vÛi LLSX

+ Trình Ù LLSX ã ptriÃn të ch× mang tính ch¥t cá nhân ¿n tính ch¥t XH hóa.

+ N¿u s£n xu¥t nhÏ dña trên công cå lao Ùng thç công, phân công lao Ùng kém, trình Ù sx kém thì LLSX mang tính ch¥t cá nhân.

+ N¿u s£n xu¥t dña trên công cå °ãc c¡ khí hóa hiÇn ¡i hóa ß trình Ù cao, phân công lao Ùng hãp lý thì LLSX mang tính XH hóa.

- QL:

1. Sñ v­n Ùng và phát triÃn cça LLSX quy¿t Ënh và làm thay Õi QHSX phù hãp vÛi nó:

- M×i mÙt ph°¡ng théc sx mÛi ra Ýi chính là sñ phù hãp cça QHSX vÛi trình Ù phát triÃn cça LLSX. ó chính là tr¡ng thái mà các y¿u tÑ c¥u thành cça QHSX t¡o §y ç iÁu kiÇn cho LLSX ptriÃn. Nh° v­y ß tr¡ng thái phù hãp thì c£ 3 m·t cça QHSX phù hãp, thích éng vÛi trình Ù ptriÃn cça LLSX nên s½ là c¡ sß cho LLSX ptriÃn h¿t kh£ nng cça nó.

- Khi LLSX ptriÃn ¿n mÙt trình Ù nh¥t Ënh làm cho QHSX të ch× phù hãp trß thành không phù hãp, ó là tr¡ng thái mâu thu«n giïa LLSX và QHSX, mâu thu«n ngày càng gay g¯t làm cho QHSX kìm hãm sñ phát triÃn cça LLSX.

- Song, do yêu c§u khách quan cça sñ phát triÃn cça LLSX t¥t y¿u d«n ¿n thay th¿ QHSX ci b±ng QHSX mÛi cho phù hãp vÛi trình Ù ptriÃn cça LLSX à thúc ©y LLSX ti¿p tåc ptriÃn. Khi thay th¿ QHSX ci b±ng QHSX mÛi téclà ph°¡ng théc sx ci m¥t i, ph°¡ng théc sx mÛi ra Ýi à thay th¿.

(LLSX nh° nÙi dung cça quá trình sx, QHSX nh° hình théc cça quá trình sx. LLSX quy¿t Ënh QHSX. LLSX ptriÃn ¿n âu thì QHSX sÛm muÙn cing ph£i thay Õi cho phù hãp vÛi LLSX tÛi ó.

2.QHSX cing có tính Ùc l­p t°¡ng Ñi và tác Ùng trß l¡i sñ ptriÃn cça LLSX

- QHSX không phå thuÙc hoàn toàn vào LLSX mà nó quy Ënh måc ích sx, có tác Ùng ¿n thái Ù cça ng lao Ùng, ¿n tÕ chéc phân công lao Ùng xh, ¿n sñ ptriÃn và éng dång khoa hÍc công nghÇ...nên të ó tác Ùng ¿n sñ ptriÃn cça LLSX.

- Sñ tác Ùng trß l¡i cça QHSX Ñi vÛi LLSX theo 2 h°Ûng:

+ N¿u QHSX phù hãp vÛi trình Ù cça LLSX thì nó s½ trß thành Ùng lñc thúc ©y LLSX ptriÃn.

+ N¿u QHSX l×i thÝi, l¡c h­u, hay tiên ti¿n mÙt cách gi£ t¡o so vÛi LLSX thì s½ kìm hãm sñ ptriÃn cça LLSX.

- Sñ kìm hãm cça QHSX Ñi vÛi LLSX chÉ là t¡m thÝi vì xét cho ¿n cùng QHSX cing ph£i thay Õi cho phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça LLSX. Song, viÇc gi£i quy¿t mâu thu«n giïa QHSX và LLSX không ph£i là ¡n gi£n mà ph£i thông qua nh­n théc và ho¡t Ùng c£i t¡o XH con ng°Ýi, trong xh có giai c¥p thì ph£i thông qua ¥u tranh giai c¥p, thông qua CMXH.

( - QL này là QL phÕ bi¿n chi phÑi t¥t c£ các hình thái KH-XH loài ng°Ýi.

- QL này òi hÏi ph£i nh­n théc mÙt cách úng ¯n mÑi quan hÇ biÇn chéng giïa LLSX và QHSX.

- LLSX cso ý ngh)a quy¿t Ënh còn QHSX ph£i phù hãp vÛi tính ch¥t và trình Ù phát triÃn cça LLSX. ó chính là Ùng lñc c¡ b£n mß °Ýng cho LLSX ptriÃn. Và ng°ãc l¡i, QHSX không phù hãp vÛi tính ch¥t và trình Ù phát triÃn cça LLSX thì s½ kìm hãm sñ phát triÃn cça LLSX.

* CSVN ã v­n dång quy lu­t này vào thñc tiÅn ß VN:

CSVN ã v­n dång QL này vào sñ nghiÇp xd CNXH ß n°Ûc ta. Tuy nhiên trong quá trình v­n dång ã có nhïng sñ nóng vÙi, duy ý chí trong quá trình c£i t¡o các QHSX không XHCN do nh­n théc không §y ç vÁ m·t thé hai cça QL này.

Tình hình n°Ûc ta sau chi¿n tranh vÛi nhïng thiÇt h¡i n·ng nÁ, nÁn kinh t¿ nghèo nàn l¡c h­u vÛi xu¥t phat iÃm là n°Ûc nông nghiÇp, LLSX còn th¥p kém, viÇc xây dñng QHSX ti¿n bÙ trong nÁn kinh t¿ k¿ ho¡ch hóa t­p trung bao c¥p là không phù hãp. Të nm 1978-1979, £ng ta liên ti¿p c£i t¡o QHSX không XHCN thành QHSX XHCN, v­n dång máy móc lý lu­n M-L vào thñc tiÅn n°Ûc ta. iÁu ó trái vÛi QL khách quan. H­u qu£ là nÁn kinh t¿ trì trÇ, nng su¥t lao Ùng th¥p, Ýi sÑng nhân dân g·p khó khn, khçng ho£ng kinh t¿-xh tr§m trÍng. MÙt yêu c§u c¥p bách ·t ra là ph£i °a ra °ãc nhïng chính sách, chç tr°¡ng phù hãp à gi£i quy¿t bài toán phát triÃn kinh t¿ và c£i thiÇn Ýi sÑng nhân dân.

CÑ TBT Tr°Ýng Chinh tìm ra cái gút cça v¥n Á Õi mÛi kinh t¿ là ph£i Ùt phá vào v¥n Á c¡ c¥u kinh t¿ và c¡ ch¿ qu£n lý. Theo ông, quan hÇ s£n xu¥t và lñc l°ãng s£n xu¥t là hai m·t cça mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t, lâu nay ta cé cho quan hÇ s£n xu¥t v°ãt tr°Ûc, cuÑi cùng c£n trß lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn. Bây giÝ ta b¯t §u të c¡ ch¿ qu£n lý, téc là xu¥t phát të quan hÇ s£n xu¥t à mß °Ýng ©y m¡nh lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn.

Të ¡i hÙi VI (1986), £ng ta ã chç tr°¡ng Õi mÛi trong nhiÁu m·t, trong ó Õi mÛi t° duy ·c biÇt là t° duy kinh t¿ i tr°Ûc mÙt b°Ûc. £ng ã thëa nh­n nhïng sai l§m, thi¿u sót và °a ra cách théc, biÇn pháp à kh¯c phåc và sía chïa nhïng sai l§m ó.Nhà n°Ûc ch¥p nh­n sñ tÓn t¡i bình ³ng và hãp pháp cça nhiÁu HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Th%C3%A0nh_ph%E1%BA%A7n_kinh_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" \o "Thành ph§n kinh t¿ (ch°a °ãc vi¿t)" thành ph§n kinh t¿. HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BA%A1i_bi%E1%BB%83u_to%C3%A0n_qu%E1%BB%91c_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Vi%E1%BB%87t_Nam_l%E1%BA%A7n_IX&action=edit&redlink=1" \o "¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc £ng CÙng s£n ViÇt Nam l§n IX (ch°a °ãc vi¿t)" ¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc £ng CÙng s£n ViÇt Nam l§n IX quy Ënh có 6 HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Th%C3%A0nh_ph%E1%BA%A7n_kinh_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" \o "Thành ph§n kinh t¿ (ch°a °ãc vi¿t)" thành ph§n kinh t¿: HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ Nhà n°Ûc (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ Nhà n°Ûc, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_t%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ t­p thà (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ t­p thÃ, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_c%C3%A1_th%E1%BB%83_ti%E1%BB%83u_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ cá thà tiÃu chç (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ cá thà tiÃu chç, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_t%C6%B0_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ t° b£n t° nhân (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ t° b£n t° nhân, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ t° b£n Nhà n°Ûc (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ t° b£n Nhà n°Ûc, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_c%C3%B3_v%E1%BB%91n_%C4%91%E1%BA%A7u_t%C6%B0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_ngo%C3%A0i&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ có vÑn §u t° n°Ûc ngoài (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ có vÑn §u t° n°Ûc ngoài), nhiÁu hình théc sß hïu ( HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%E1%BB%9F_h%E1%BB%AFu_to%C3%A0n_d%C3%A2n&action=edit&redlink=1" \o "Sß hïu toàn dân (ch°a °ãc vi¿t)" sß hïu toàn dân, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%E1%BB%9F_h%E1%BB%AFu_t%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83&action=edit&redlink=1" \o "Sß hïu t­p thà (ch°a °ãc vi¿t)" sß hïu t­p thÃ, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%E1%BB%9F_h%E1%BB%AFu_t%C6%B0_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" \o "Sß hïu t° nhân (ch°a °ãc vi¿t)" sß hïu t° nhân, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%E1%BB%9F_h%E1%BB%AFu_h%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p&action=edit&redlink=1" \o "Sß hïu h×n hãp (ch°a °ãc vi¿t)" sß hïu h×n hãp). Tuy nhiên, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" \o "Kinh t¿ Nhà n°Ûc (ch°a °ãc vi¿t)" kinh t¿ Nhà n°Ûc v«n giï vai trò chç ¡o.

Theo quan iÃm tr°Ûc Õi MÛi, Nhà n°Ûc ViÇt Nam cho r±ng kinh t¿ thË tr°Ýng là nÁn kinh t¿ cça HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n" \o "Chç ngh)a t° b£n" chç ngh)a t° b£n và ho¡t Ùng không tÑt. Sau Õi MÛi, quan iÃm cça Nhà n°Ûc ViÇt Nam là kinh t¿ thË tr°Ýng là thành tñu chung cça loài ng°Ýi, không mâu thu«n vÛi HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" \o "Chç ngh)a xã hÙi" chç ngh)a xã hÙi. Ënh h°Ûng HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" \o "Xã hÙi chç ngh)a" xã hÙi chç ngh)a °ãc hiÃu là v«n giï vai trò chç ¡o cça kinh t¿ Nhà n°Ûc trong nÁn kinh t¿, vì theo quan iÃm cça HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" \o "Chç ngh)a Marx" chç ngh)a Marx vÁ chç ngh)a xã hÙi thì mÍi HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C6%B0_li%E1%BB%87u_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" \o "T° liÇu s£n xu¥t (ch°a °ãc vi¿t)" t° liÇu s£n xu¥t Áu thuÙc HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BB%9F_h%E1%BB%AFu" \o "Sß hïu" sß hïu toàn dân và HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" \o "Nhà n°Ûc xã hÙi chç ngh)a" Nhà n°Ûc xã hÙi chç ngh)a là Nhà n°Ûc ¡i diÇn cho HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nh%C3%A2n_d%C3%A2n&action=edit&redlink=1" \o "Nhân dân (ch°a °ãc vi¿t)" nhân dân.

Õi MÛi vÁ HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" \o "Chính trË" chính trË ß ViÇt Nam là chuyÃn të viÇc lãnh ¡o kinh t¿ HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_quan&action=edit&redlink=1" \o "Chç quan (ch°a °ãc vi¿t)" chç quan, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Duy_%C3%BD_ch%C3%AD&action=edit&redlink=1" \o "Duy ý chí (ch°a °ãc vi¿t)" duy ý chí sang tôn trÍng HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Quy_lu%E1%BA%ADt_kh%C3%A1ch_quan&action=edit&redlink=1" \o "Quy lu­t khách quan (ch°a °ãc vi¿t)" quy lu­t khách quan cça thË tr°Ýng.Trên l)nh vñc HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%91i_ngo%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" \o "Ñi ngo¡i (ch°a °ãc vi¿t)" Ñi ngo¡i, ViÇt Nam chuyÃn të chú trÍng quan hÇ hãp tác vÛi các n°Ûc XHCN sang chú trÍng quan hÇ hãp tác a ph°¡ng, làm b¡n vÛi t¥t c£ các n°Ûc, trên quan iÃm bình ³ng, cùng có lãi, không can thiÇp vào công viÇc nÙi bÙ cça nhau.

Õi mÛi vÁ nÙi dung và cách théc công nghiÇp hóa, b±ng viÇc thñc hiÇn ba chç tr°¡ng kinh t¿: s£n xu¥t l°¡ng thñc thñc ph©m

S£n xu¥t hàng tiêu dùng

S£n xu¥t hàng xu¥t kh©u.

NÁn kinh t¿ n°Ûc ta °ãc chuyÃn të khép kín, óng cía, sang mß cía, hÙi nh­p vÛi th¿ giÛi. VN mß cánh cía hãp tác vÛi b¡n bè quÑc t¿. ChÉ mÙt nm sau khi thñc hiÇn Õi MÛi, ViÇt Nam të mÙt n°Ûc thi¿u ói ã trß thành n°Ûc HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%E1%BA%A5t_kh%E1%BA%A9u" \o "Xu¥t kh©u" xu¥t kh©u g¡o. Nhïng nm sau ó, HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/Kh%E1%BB%A7ng_ho%E1%BA%A3ng_kinh_t%E1%BA%BF" \o "Khçng ho£ng kinh t¿" khçng ho£ng kinh t¿ và HYPERLINK "http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%A1m_ph%C3%A1t_phi_m%C3%A3" \o "L¡m phát phi mã" l¡m phát phi mã ã °ãc ch·n éng.

Të thñc tiÅn quá trình xd và phát triÃn ¥t n°Ûc i lên theo inh h°Ûng XHCN, £ng ta ã rút ra nhïng bài hÍc kinh nghiÇm quý báu: ph£i luôn tôn trÍng hiÇn th°c khách quan, v­n dång CNM-L mÙt cách sáng t¡o cho phù hãp vÛi thñc tiÅn ß VN,QHSX ph£i phù hãp vÛi trình Ù cça LLSX...

Câu 9: Phân tích quan niÇm cça tri¿t hÍc M-L vÁ sñ phát triÃn cça các hình thái KT-XH. Trong quá trình lãnh ¡o công cuÙc Õi MÛi (1986), CSVN ã v­n dång quan niÇm này ntn?

I/Quan iÃm cça chç ngh)a Mác Lê Nin: sñ phát triÃn cça các hình thái KT-XH là quá trình lËch sí- tñ nhiên.

1/ Ph¡m trù hình thái kinh t¿ xã hÙi

- K/N: hình thái Kt-XH là mÙt ph¡m trù cça chç ngh)a duy v­t lËch sí, dùng à chÉ xã hÙi trong giai o¡n lËch sí nh¥t Ënh, vÛi mÙt kiÃu QHSX ·c tr°ng cho xh ó phù hãp vÛi mÙt trình Ù nh¥t Ënh cça \LLSX và vÛi mÙt KTTT t°¡ng éng °ãc xây dñng trên nhïng QHSX ¥y

- Các quan iÃm tr°Ûc Mac: khi xem xét vÁ xã hÙi ã cho r±ng XH °ãc nhìn nh­n hoàn toàn mang tính ng«u nhiên, không có tính l·p l¡i.

- Quan iÃm cça CNDVBC vÁ XH: xem xét XH là mÙt chính thÃ, mÙt hÇ thÑng hoàn chÉh, có c¥u trúc phéc t¡p mà trong ó QHSX ph£i phù hãp vÛi trình Ù pt nh¥t Ënh cça LLSX, QHSX là cái c¡ b£n quy¿t Ënh t¥t c£ mÍi quan hÇ xh.

Do ó xh °ãc xem xét ¡ 3 m·t c¡ b£n:

+/ LLSX

+/ QHSX

+/ KTTT

Ba m·t này có vË trí riêng, có tác Ùng l«n nhau và thÑng nh¥t vÛi nhau.

*/ LLSX là nÁn t£ng v­t ch¥t kù thu­t cça m×i hình thái kinh t¿ xh và giï vai trò quy¿t Ënh.

*/ QHSX là quan hÇ c¡ b£n §u tiên và quy¿t Ënh t¥t c£ các quan hÇ sx khác.

*/ KTTT °ãc hình thành trên c¡ s¡ h¡ t§ng và phù hãp vÛi c¡ s¡ h¡ t§ng, là công cå Ã b£o vÇ và duy trì c¡ sß h¡ t§ng ã s£n sinh ra nó.

2/ sñ phát triÃn cça các hình thái kinh t¿ xã hôi là mÙt quá trình lËch sí tñ nhiên

- XH phát triÃn qua nhiÁu giai o¡n nÑi ti¿p nhau të th¥p ¿n cao. T°¡ng éng vói m×i giai o¡n nh¥t Ënh là mÙt hình thái kinh t¿ xh. Mác ã kh³ng Ënh lËch sí xã hÙi loài ng°Ýi ã tr£i qua nm hình thái kinh t¿ xã hÙi.

- sñ v­n Ùng thay th¿ các hình thái kinh t¿ - xã hÙi trong lËch sí do các quy lu­t khách quan chi phÑi ( QHSX& LLSX, SCHT& KTTT )- ó là mÙt quá trình lËch sí tñ nhiên. Các mác vi¿t: tôi coi sñ phát triÃn cça các hình thái kinh t¿ - xh là mÙt quá trình lËch sí tñ nhiên.

- nguÓn gÑc sâu xa cça sñ v­n Ùng và phát triÃn cça xh là do sñ phát triÃn cça LLSX.

ChÉ có em nhïng quan hÇ xh vào nhïng quan hÇ sx và em quy nhïng quan hÇ sx vào trình Ù cça llsx thì ng ta mÛi có °ãc mÙt c¡ sß vïng ch¯c à quan niÇm sñ phát triÃn cça nhïng hình thái ktxh là mÙt quá trình lËch sç tñ nhiên

- Quy lu­t chung cça nhân lo¡i i lên të th¥p ¿n cao. Song m×i dân tÙc Áu có thà bË chi phÑi vÁ các iÁu kiÇn vÁ tñ nhiên, chính trË, truyÁn thÑng, vn hóa và iÁu kiÇn quÑc t¿& do ó có nhïng dân tÙc có thà bÏ qua mÙt sÑ hình thái kinh t¿ - xh nào ó. Song sñ bÏ qua ó cing diÅn ra theo mÙt quá trình lËch sí tñ nhiên ché không theo ý muÑn chç quan.

3/ Giá trË khoa hÍc cça hÍc thuy¿t hình thái kinh t¿ - xã hÙi.

- HÍc thuy¿t hình thái kinh t¿ - xã hÙi ra Ýi là mÙt cuÙc cách m¡ng trong toàn bÙ quan niÇm vÁ lËch sí xã hÙi. Nó chÉ ra cho th¥y Ùng lñc cça lËch sí n±m ngay trong ho¡t Ùng thñc tiÅn v­t ch¥t cça con ng d°Ûi tác Ùng cça các quy lu­t khách quan.

- HÍc thuy¿t này ã kh¯c phåc °ãc quan iÃm duy tâm trëu t°ãng, vô cn cé vÁ xã hÙi.

- HÍc thuy¿t này là c¡ sß khách quan cho °Ýng lÑi cách m¡ng cça £ng cÙng s£n trong viÇc c£i t¡o xã hÙi ci, xây dñng cÙng s£n chç ngh)a. Nó là c¡ sß ph°¡ng pháp lu­n cça các khoa hÍc xã hÙi và là hòn á t£ng cho mÍi nghiên céu vÁ xã hÙi.

- ngày nay tr°Ûc thñc tiÅn lËch sí cça nhân lo¡i có nhiÁu bÕ sung và phát triÃn mÛi, song c¡ sß khoa hÍc cça hÍc thuy¿t v«n còn nguyên giá trË.

II/ V­n dång vào ViÇt Nam:

*/ Do iÁu kiÇn ·c iÃm tình hình ¥t n°Ûc, vÛi sñ sáng suÑt cça £ng và chç tËch HÓ Chí Minh, chúng ta ã kh³ng Ënh con °Ýng i lên cça cách m¡ng viÇt nam, të mÙt n°Ûc nông nghiÇp l¡c h­u, bÏ qua ph°¡ng théc s£n xu¥t TBCN, ti¿n lên cnxh, ó là mÙt quy lu­t h¿t séc tñ nhiên phù hãp vÛi quy lu­t khách quan chi phÑi.

- con °Ýng cm viêt nam: Cm dân tÙc dân chç giành chính quyÁn cho nhân dân rÓi mÛi i theo cách m¡ng xhcn. Con °Ýng này úng ¯n vì nó em l¡i Ýi sÑng ¥m no cho nhân dân. Sau khi hoàn thành cách m¡ng xhcn, ta s½ ti¿n lên chç ngh)a cÙng s£n.

+/ Trong chính c°¡ng v¯n t¯t và sách l°ãc v¯n t¯t, lu­n c°¡ng §u tiên cça £ng ta ã kh³ng Ënh: con °Ýng cça CM viÇt nam nh¥t Ënh ph£i i tÛi chç ngh)a xã hÙi bÏ qua thÝi kì TBCN

+/ Qua các thÝi kì cm të khi thành l­p, £ng ta luôn kh³ng Ënh chân lý: Ùc l­p dân tÙc g¯n liÁn vÛi CNXH là con °Ýng t¥t y¿u khách quan, phù hãp vÛi ý chí, nguyÇn vÍng cça nhân dân ta

+/ T¡i ¡i hÙi £ng IX ti¿p tåc kh³ng Ënh: con °Ýng i lên cça n°Ûc ta là sñ phát triÃn quá Ù lên CNXH bÏ qua ch¿ Ù TBCN

- £ng CSVN kiên trì theo con °Ýng CNXH. Trong công cuÙc Õi mÛi 1986, £ng ã xác Ënh °ãc con °Ýng Õi mÛi cça ¥t n°Ûc nh°ng Óng thÝi ph£i n¯m vïng nguyên lý CNDVBC vào tình hình VN. £ng ã xác Ënh °ãc b°Ûc i, xác Ënh thành ph§n kinh t¿, con °Ýng Õi mÛi, måc tiêu i lên CNXH.

- Õi mÛi là mÙt ch°¡ng trình c£i cách toàn diÇn các m·t cça Ýi sÑng,Õi mÛi kinh t¿ là Õi mÛi °ãc thñc hiÇn §u tiên, sang ¿n th­p niêu cuÑi th¿ kÉ XX, §u th¿ kÉ XXI, chúng ta thñc hiÇn Õi mÛi trên t¥t c£ các m·t xã hÙi, chính trË, t° duy, c¡ ch¿ qu£n lý ¥t n°Ûc, vn hóa, Õi mÛi c£ sñ lãnh ¡o cça £ng, thà ch¿ chính trË. Và ngày nay Õi mÛi kinh t¿ ß VN °ãc xem nh° quá trình chuyÃn Õi nÁn kinh t¿, k¿ ho¡ch hóa, t­p trung quan liêu bao c¥p sang nÁn kinh t¿ hàng hóa nhiÁu thành ph§n, ho¡t Ùng theo c¡ ch¿ thË tr°Ýng, có sñ qu£n lý cça nhà n°Ûc theo Ënh h°Ûng XHCN.

- Õi mÛi vÁ chính trË, £ng CSVN ã kh³ng Ënh kiên trì con °Ýng Ënh h°Ûng i lên XHCN. £ng CSVN ph£i giï vai trò lãnh ¡o, là ng°Ýi lãnh ¡o duy nh¥t. do ó cho ¿n nay Õi mÛi chính trË ß n°Ûc ta là chuyÃn të viÇc lãnh ¡o kinh t¿ chç quan duy ý chí sang tôn trÍng các quy lu­t khách quan cça thË tr°Ýng. Óng thÝi trên l)nh vñc Ñi ngo¡i chúng ta chú trÍng hãp tác vÛi các n°Ûc. VN muÑn làm b¡n vÛi các n°Ûc trên quan iÃm bình ³ng, cùng có lãi, không can thiÇp vào công viÇc nÙi bÙ cça nhau.

- vÁ Õi mÛi vn hóa và các m·t khác: Õi mÛi vn hóa cing °ãc thà hiÇn r¥t rõ trong nghË quy¿t 05 cça £ng. Óng thÝi nhïng tÕng k¿t vÁ thành tñu Õi mÛi giáo dåc và Õ mÛi trong £ng ( tng c°Ýng sñ lãnh ¡o trong £ng, £ng tñ Õi mÛi mình)

- £ng CSVN ã rút ra 4 bài hÍc kinh nghiÇm lÛn trong công tác lãnh ¡o cça mình:

+/ Trong toàn bÙ ho¡t Ùng cça mình, ph£i quán triÇt bài hÍc l¥y dân làm gÑc.

+/ £ng ph£i luôn luôn xu¥t phát të thñc t¿, tôn trÍng và ho¡t Ùng theo quy lu­t khách quan.

+/ Ph£i k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc và séc m¡nh thÝi ¡i.

+/ Ph£i chm lo xây dñng £ng ngang t§m vÛi nhiÇm vå £ng c§m quyÁn.

Câu 10: Quan iÃm cça tri¿t hÍc M-L vÁ vai trò cça qcnd trong LS. Ý ngh)a pp lu­n

1/Quan niÇm vÁ con ng trong tri¿t hÍc Mác Lênin:

Tr°Ûc Mác:

+/ Tri¿t hÍc ph°¡ng ông:

Ph­t giáo cho r±ng con ng là sñ k¿t hãp giïa danh và s¯c( v­t ch¥t và tinh th§n). Ýi sÑng con ng trên tr§n th¿ chÉ là £o, t¡m bã. CuÙc sÑng v)nh cíu là n¡i Ni¿t bàn .

Nho giáo l¥y ¡o éc làm c¡ sß Ã gi£i thích con ng

* KhÕng Tí cho b£n ch¥t con ng do thiên mÇnh quy¿t Ënh, éc nhân là giá trË cao nh¥t cça con ng

* M¡nh Tí °a ra quan niÇm duy thiÇn , cho r±ng tính con ng vÑn thiÇn

* Tuân Tí °a ra quan niÇm duy ác , cho r±ng tính con ng vÑn ác vì con ng luôn bË chi phÑi bßi các ham mê v­t ch¥t

- Lão giáo cho r±ng con ng sinh ra të ¡o , do v­y con ng c§n ph£i sÑng vô vi

+/ Tri¿t hÍc ph°¡ng Tây:

- Tri¿t hÍc Hy L¡p cÕ ¡i: con ng °ãc xem là iÃm khßi §u cça t° duy tri¿t hÍc

* Protago cho r±ng con ng là th°Ûc o cça vi trå

* Arixtot kh³ng Ënh con ng là thang b­c cao nh¥t cça vi trå, là Ùng v­t chính trË

- Tri¿t hÍc Tây Âu Trung cÕ: xem con ng là s£n ph©m cça th°ãng ¿. SÑ ph­n con ng do Th°ãng ¿ s¯p ·t. Trí tuÇ con ng th¥p h¡n lý trí th°ãng ¿

- Tri¿t hÍc Tây Âu Phåc h°ng- c­n ¡i: Á cao vai trò trí tuÇ con ng, xem con ng là mÙt thñc thà có lý tính

- Tri¿t hÍc cÕ iÃn éc: Á cao con ng và vai trò ho¡t Ùng tích cñc cça con ng trong viÇc nh­n théc và c£i t¡o hiÇn thñc

* Heghen cho r±ng con ng là hiÇn thân cça ý niÇm tuyÇt Ñi . Con ng có kh£ nng nh­n théc giÛi tñ nhiên. Nh­n théc cça con ng ch³ng qua chÉ là tñ nh­n théc cça ý niÇm tuyÇt Ñi

* Phoi¡bc cho r±ng con ng là s£n ph©m phát triÃn cça giÛi tñ nhiên, là thñc thà bi¿t t° duy. Tuy nhiên, Phoi¡bc không th¥y °ãc m·t xã hÙi cça con ng, tách con ng ra khÏi iÁu kiÇn lËch sí cå thÃ

'! Nhìn chung, tri¿t hÍc tr°Ûc Mác ã xem xét con ng mÙt cách trëu t°ãng, tuyÇt Ñi hóa m·t tinh th§n ho·c thà xác con ng, tuyÇt Ñi hóa m·t tñ nhiên- sinh hÍc mà không th¥y m·t xã hÙi trong Ýi sÑng con ng. Tuy v­y, mÙt sÑ tr°Ýng phái tri¿t hÍc ã ¡t °ãc nhïng thành tñu trong viÇc phân tích, quan sát con ng, Á cao lý tính, xác l­p các giá trË nhân b£n hÍc à h°Ûng con ng tÛi tñ do

Quan niÇm cça tri¿t hÍc Mác Lênin:

+/ Con ng là mÙt thñc thà thÑng nh¥t giïa m·t sinh hÍc và m·t xã hÙi

Con ng tr°Ûc h¿t là mÙt tÓn t¡i sinh v­t, biÃu hiÇn trong nhïng cá nhân con ng sÑng, là tÕ chéc c¡ thà cça con ng và mÑi quan hÇ cça nó Ñi vÛi tñ nhiên. Nhïng thuÙc tính, nhïng ·c iÃm sinh hÍc, quá trình tâm sinh lý, các giai o¡n phát triÃn khác nhau nói lên b£n ch¥t sinh hÍc cça cá nhân con ng

Tính xã hÙi cça con ng °ãc biÃu hiÇn trong ho¡t Ùng s£n xu¥t v­t ch¥t. Thông qua ho¡t Ùng s£n xu¥t, con ng s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t và tinh th§n, phåc vå Ýi sÑng cça mình; hình thành và phát triÃn ngôn ngï, t° duy; xác l­p quan hÇ xã hÙi. Bßi v­y lao Ùng là y¿u tÑ quy¿t Ënh hình thành b£n ch¥t xã hÙi cça con ng

Sñ thÑng nh¥t giïa m·t sinh hÍc và m·t xã hÙi cça con ng

* Quá trình hình thành và phát triÃn cça con ng luôn bË quy¿t Ënh bßi 3 hÇ thÑng quy lu­t: quy lu­t tñ nhiên, quy lu­t tâm lý ý théc, quy lu­t xã hÙi. 3 hÇ thÑng quy lu­t trên cùng tác Ùng t¡o nên con ng vÛi t° cách là thñc thà thÑng nh¥t giïa m·t sinh hÍc và m·t xã hÙi

* M·t sinh hÍc là c¡ sß t¥t y¿u tñ nhiên cça con ng, còn m·t xã hÙi là ·c tr°ng b£n ch¥t à phân biÇt con ng vÛi Ùng v­t

* M·t sinh hÍc là c¡ sß Ã hình thành m·t xã hÙi

* M·t xã hÙi tác Ùng lÛn ¿n m·t sinh hÍc, chúng kiÁm ch¿, Ënh h°Ûng các hành vi sinh hÍc cça con ng. Vì v­y, các hành vi sinh hÍc cça con ng luôn diÅn ra mÙt các có vn hóa

+/ Trong tính hiÇn thñc cça nó, b£n ch¥t con ng là tÕng hòa nhïng quan hÇ xã hÙi

Không có con ng trëu t°ãng, thoát ly mÍi iÁu kiÇn, hoàn c£nh lËch sí xã hÙi. Con ng luôn cå thÃ, xác Ënh, sÑng trong mÙt iÁu kiÇn lËch sí cå thÃ, nh¥t Ënh. Trong iÁu kiÇn lËch sí ó, b±ng ho¡t Ùng thñc tiÅn, con ng t¡o ra nhïng giá trË v­t ch¥t và tinh th§n. ChÉ trong toàn bÙ các mÑi quan hÇ xã hÙi con ng mÛi bÙc lÙ toàn bÙ b£n ch¥t xã hÙi cça mình

+/ Con ng là chç thà và là s£n ph©m cça lËch sí

- Không có th¿ giÛi tñ nhiên, không có lËch sí xã hÙi thì không tÓn t¡i con ng. Bßi v­y con ng là s£n ph©m cça lËch sí, cça sñ ti¿n hóa lâu dài cça giÛi hïu sinh. Song iÁu quan trÍng h¡n c£ là: con ng luôn là chç thà cça lËch sí xã hÙi. Bßi vì:

* B±ng ho¡t Ùng thñc tiÅn, con ng tác Ùng vào tñ nhiên, c£i bi¿n giÛi tñ nhiên, Óng thÝi thúc ©y sñ v­n Ùng phát triÃn cça lËch sí xã hÙi

* Trong quá trình c£i bi¿n tñ nhiên, con ng làm ra lËch sí cça mình

* Không có ho¡t Ùng cça con ng thì không có quy lu­t xã hÙi, và do ó, không có sñ tÓn t¡i cça toàn bÙ lËch sí xã hÙi loài ng

- B£n ch¥t con ng trong mÑi quan hÇ vÛi iÁu kiÇn lËch sí xã hÙi luôn v­n Ùng bi¿n Õi, cing thay Õi cho phù hãp

2/ Trong mÙt t­p thà xã hÙi các cá nhân liên k¿t l¡i d°Ûi sñ d«n d¯t cça 1 thç l)nh, 1 £ng phái gÍi là qu§n chúng nhân dân

* K/n: Qu§n chúng nhân dân là bÙ ph­n có cùng chung lãi ích cn b£n, bao gÓm nhïng thành ph§n, nhïng t§ng lÛp và nhïng giai c¥p, liên k¿t l¡i thành t­p thà d°Ûi sñ lãnh ¡o cça mÙt cá nhân, tÕ chéc hay £ng phái nh±m gi£i quy¿t nhïng v¥n Á kinh t¿, chính trË, xã hÙi cça mÙt thÝi ¡i nh¥t Ënh

* K/n lãnh tå:

V) nhân là nhïng cá nhân kiÇt xu¥t, tr°ßng thành të phong trào qu§n chúng, n¯m b¯t °ãc nhïng v¥n Á cn b£n nh¥t trong mÙt l)nh vñc nh¥t Ënh cça thñc tiÅn và lý lu­n( kinh t¿, chính trË, khoa hÍc, nghÇ thu­t& )

Lãnh tå là nhïng v) nhân, là ng có các ph©m ch¥t c¡ b£n sau:

+ Có tri théc khoa hÍc uyên bác, n¯m b¯t °ãc xu th¿ v­n Ùng cça dân tÙc, quÑc t¿ và thÝi ¡i

+ Có nng lñc t­p hãp qu§n chúng nhân dân, thÑng nh¥t ý chí và hành Ùng cça qu§n chúng vào nhiÇm vå cça dân tÙc, quÑc t¿ và thÝi ¡i

+ G¯n bó m­t thi¿t vÛi qu§n chúng nhân dân, hy sinh quên mình vì lãi ích cça dân tÙc, quÑc t¿ và thÝi ¡i

Vai trò cça qu§n chúng nhân dân trong lËch sí:

+/ Quan iÃm phi macxit:

* Quan iÃm tôn giáo cho r±ng sñ phát triÃn cça lËch sí là do mÇnh trÝi quy¿t Ënh, trÝi trao quyÁn ó cho các cá nhân thñc hiÇn

* Chç ngh)a duy tâm Á cao vai trò cça t° t°ßng tinh th§n, cho r±ng lý tính con ng iÁu khiÃn lËch sí. Nh°ng không ph£i t¥t c£ mÍi ng Áu có lý tính lËch sí, mà chÉ có mÙt sÑ ng gÍi là nhân v­t lËch sí mÛi có lý tính ¥y

* Chç ngh)a duy v­t tr°Ûc Mác l¡i Á cao vai trò cça các v) nhân, còn qu§n chúng nhân dân chÉ là công cå, ph°¡ng tiÇn à sai khi¿n

+/ Quan iÃm cça tri¿t hÍc Mác Lênin: Qu§n chúng nhân dân là chç thà sáng t¡o chân chính ra lËch sí. iÁu ó °ãc thà hiÇn ß 3 nÙi dung sau:

* Qu§n chúng nhân dân là lñc l°ãng s£n xu¥t c¡ b£n cça xã hÙi, trñc ti¿p s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t, là c¡ sß cça sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça xã hÙi

* Qu§n chúng nhân dân là Ùng lñc c¡ b£n cça mÍi cuÙc cách m¡ng xã hÙi

* Qu§n chúng nhân dân là ng sáng t¡o ra nhïng giá trË vn hóa tính th§n

'! Tóm l¡i, xét të kinh t¿ ¿n chính trË, të ho¡t Ùng v­t ch¥t ¿n ho¡t Ùng tinh th§n, qu§n chúng nhân dân luôn óng vai trò quy¿t Ënh trong lËch sí.Tuy nhiên, vai trò chç thà cça qu§n chúng nhân dân còn tùy vào iÁu kiÇn lËch sí và trình Ù nh­n théc cça qu§n chúng nhân dân

Vai trò cua lãnh tå:

Trong mÑi quan hÇ vÛi qu§n chúng nhân dân, lãnh tå có nhiÇm vå chç y¿u sau:

+ N¯m b¯t xu th¿ cça dân tÙc, quÑc t¿ và thÝi ¡i

+ Ënh h°Ûng chi¿n l°ãc và ho¡ch Ënh ch°¡ng trình hành Ùng cách m¡ng

+TÕ chéc lñc l°ãng, giáo dåc thuy¿t phåc qu§n chúng, thÑng nh¥t ý chí và hành Ùng cça qu§n chúng vào gi£i quy¿t nhïng måc tiêu cách m¡ng Á ra

Të nhiÇm vå trên cho th¥y, lãnh tå có vai trò to lÛn Ñi vÛi lËch sí:

+ Lãnh tå có thà thúc ©y ho·c kìm hãm ti¿n bÙ xã hÙi. N¿u lãnh tå n¯m b¯t °ãc quy lu­t v­n Ùng, phát triÃn cça xã hÙi thì s½ thúc ©y xã hÙi phát triÃn.N¿u lãnh tå không n¯m b¯t °ãc quy lu­t cça lËch sí xã hÙi thì s½ kìm hãm sñ phát triÃn cça xã hÙi

+ Lãnh tå là ng sáng l­p ra các tÕ chéc chính trË xã hÙi, là linh hÓn cça các tÕ chéc ó

+ Lãnh tå cça m×i thÝi ¡i chÉ có thà hoàn thành nhiÇm vå cça thÝi ¡i ó. Không có lãnh tå cho mÍi thÝi ¡i, mà chÉ có lãnh tå g¯n vÛi 1 thÝi ¡i nh¥t Ënh

3/ Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça quan iÃm:

Phê phán các quan iÃm duy tâm, siêu hình vÁ lËch sí

Quán triÇt bài hÍc l¥y dân làm gÑc

ChÑng tÇ sùng bái cá nhân

V­n dång vào ViÇt Nam:

K¿ thëa nhïng truyÁn thÑng, nguyên lý cça chç ngh)a Mác Lênin vÁ vai trò qu§n chúng nhân dân trong lËch sí, k¿ thëa nhïng bài hÍc kinh nghiÇm trong thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam, t¡i ¡i hÙi VI, £ng ta ã kh³ng Ënh: MÍi måc tiêu, chç tr°¡ng chính sách hay các vn b£n pháp lu­t ra Ýi Áu ph£i dña vào lãi ích cça dân.

LËch sí dân tÙc ViÇt Nam ã chéng minh vai trò, séc m¡nh cça qu§n chúng nhân dân, nh° NguyÅn Trãi ã nói: Chß thuyÁn cing là dân, l­t thuyÁn cing là dân, thu­n lòng dân thì sÑng, nghËch lòng dân thì ch¿t . CS ViÇt Nam cing kh³ng Ënh r±ng cmang là sñ nghiÇp cça qu§n chúng, và quan iÃm l¥y dân làm gÑc trß thành t° t°ßng th°Ýng trñc nói lên vai trò sáng t¡o ra lËch sí cça nhân dân ViÇt Nam

Câu 11: MÑi quan hÇ biÇn chéng giïa TTXH và YTXH . CSVN ã v­n dång mÑi qhÇ này ntn trong quá trình lãnh ¡o công cuÙc Õi mÛi?

1/ K/n tÓn t¡i xã hÙi: là sinh ho¡t v­t ch¥t và nhïng iÁu kiÇn sinh ho¡t v­t ch¥t cça xã hÙi

2/ K/n ý théc xã hÙi:

- Ý théc xã hÙi là m·t tinh th§n cça Ýi sÑng xã hÙi bao gÓm nhïng quan iÃm, t° t°ßng cùng nhïng ý théc tình c£m, tâm tr¡ng, truyÁn thÑng & cça 1 cÙng Óng xã hÙi n£y sinh të tÓn t¡i xã hÙi và ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi trong nhïng giai o¡n phát triÃn nh¥t Ënh

- Ý théc xã hÙi biÃu hiÇn thông qua ý théc cá nhân.Ý théc cá nhân là biÃu hiÇn Ùc áo cça ý théc xã hÙi, không bao hàm nÙi dung §y ç cça ý théc xã hÙi, nó ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi ß các méc Ù khác nhau

3/ Quan hÇ biÇn chéng giïa tÓn t¡i xã hÙi và ý théc xã hÙi:

Ý théc xã hÙi ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi, do tÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh:

TÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh sñ ra Ýi cça ý théc xã hÙi. Ý théc xã hÙi là sñ ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi, phå thuÙc vào tÓn t¡i xã hÙi

TÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh sñ bi¿n Õi cça ý théc xã hÙi. ·c biÇt là khi ph°¡ng théc s£n xu¥t bi¿n Õi thì nhïng t° t°ßng và lý lu­n xã hÙi, nhïng quan iÃm vÁ chính trË, pháp quyÁn, tri¿t hÍc, ¡o éc, vn hóa, nghÇ thu­t & sÛm muÙn s½ bi¿n Õi theo

Khi nói tÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh ý théc xã hÙi, Chç ngh)a duy v­t lËch sí cing kh³ng Ënh r±ng tÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh ý théc xã hÙi không ph£i 1 cách gi£n ¡n trñc ti¿p Ñi vÛi t¥t c£ các hình thái ý théc xã hÙi, mà th°Ýng °ãc thñc hiÇn thông qua các khâu trung gian. ChÉ khi nào xét ¿n cùng thì chúng ta mÛi th¥y rõ nhïng mÑi quan hÇ kinh t¿ c ph£n ánh b±ng cách này hay cách khác trong t° t°ßng ¥y

'!Do ó: Không thà tìm th¥y nguÓn gÑc cça t° t°ßng, lý lu­n trong §u óc con ng mà ph£i tìm ß iÁu kiÇn v­t ch¥t

Tinh Ùc l­p t°¡ng Ñi cça ý théc xã hÙi:

+/ Ý théc xã hÙi th°Ýng l¡c h­u h¡n so vÛi tÓn t¡i xã hÙi

TÓn t¡i xã hÙi có tr°Ûc quy¿t Ënh sñ ra Ýi ý théc xã hÙi còn ý théc xã hÙi có sau là sñ ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi. Nên khi tÓn t¡i xã hÙi thay Õi thì mÙt sÑ bÙ ph­n cça ý théc xã hÙi v«n tÓn t¡i ch°a thay Õi ngay, ·c biÇt biÃu hiÇn rõ trong tâm lý xã hÙi

Ý théc xã hÙi th°Ýng l¡c h­u h¡n so vÛi tÓn t¡i xã hÙi do nhïng nguyên nhân sau:

MÙt là: ý théc xã hÙi không ph£n ánh kËp ho¡t Ùng thñc tiÅn cça con ng

Hai là: do séc m¡nh cça thói quen, truyÁn thÑng, t­p quán cing nh° do tính l¡c h­u, b£o thç cça mÙt sÑ hình thái ý théc xã hÙi. úng nh° Mác nói: TruyÁn thÑng cça t¥t c£ các th¿ hÇ ã qua è r¥t n·ng lên §u óc nhïng ng ang sÑng

Ba là: do v¥n Á lãi ích, téc là ý théc xã hÙi luôn g¯n vÛi lãi ích cça nhïng nhóm, nhïng t­p oàn ng, nhïng giai c¥p nh¥t Ënh trong xã hÙi. Do ó, nhïng t° t°ßng ci, l¡c h­u th°Ýng c các lñc l°ãng xã hÙi ph£n ti¿n bÙ l°u giï và truyÁn bá nh±m chÑng l¡i lñc l°ãng xã hÙi ti¿n bÙ

'!Vì v­y nhïng t° t°ßng ci ko ph£i tñ m¥t i mà ph£i thông qua cuÙc ¥u tranh c£i t¡o triÇt à toàn bÙ xã hÙi ci và xây dñng xh mÛi cça các lñc l°ãng xh tiên ti¿n

+/ Ý théc xh có thà v°ãt tr°Ûc tÓn t¡i xh

Trong nhïng k nh¥t Ënh, t° t°ßng cça con ng ·c biÇt là nhïng t° t°ßng khoa hÍc tiên ti¿n có thà v°ãt tr°Ûc sñ phát triÃn cça tÓn t¡i xh, dñ báo t°¡ng lai và có tác dång tÕ chéc, chÉ ¡o ho¡t Ùng thñc tiÅn, h°Ûng ho¡t Ùng ó gi£i quy¿t nhiÇm vå mÛi do Ýi sÑng v­t ch¥t cça xh ·t ra.

Khi nói t° t°ßng tiên ti¿n có thà i tr°Ûc tÓn t¡i xh, không có ngh)a là ý théc xh ko còn bË tÓn t¡i xh quy¿t Ënh. T° t°ßng khoa hÍc tiên ti¿n ko thoát ly tÓn t¡i xh, nó ph£n ánh chính xác sâu s¯c tÓn t¡i xh

+/ Ý théc xh có tính k¿ thëa trong sñ phát triÃn cça mình:

K¿ thëa trong sñ phát triÃn cça ý théc xh thà hiÇn nhïng quan iÃm, lý lu­n cça m×i thÝi ¡i Áu dña trên c¡ sß tài liÇu lý lu­n cça th¿ hÇ tr°Ûc. K¿ thëa thà hiÇn tính t¥t y¿u khách quan, tính ti¿n lên trong sñ phát triÃn.

Do ý théc có tính k¿ thëa trong sñ phát triÃn nên không thà gi£i thích c 1 t° t°ßng nào ó n¿u chÉ dña vào nhïng quan hÇ kinh t¿ hiÇn có mà ko chú ý ¿n các giai o¡n phát triÃn t° t°ßng tr°Ûc ó

Trong xh có jai c¥p, tính ch¥t k¿ thëa cça ý théc xh g¯n vÛi tc giai c¥p cça nó. Nhïng gc khác nhau k¿ thëa nhïng nÙi dung ý théc khác nhau cça các thÝi ¡i tr°Ûc. Các giai c¥p tiên ti¿n ti¿p nh­n nhïng di s£n t° t°ßng ti¿n bÙ cça xh ci à l¡i. Giai c¥p l×i thÝi thì ti¿p thu khôi phåc nhïng t° t°ßng ph£n ti¿n bÙ cça thÝi kì lËch sí tr°Ûc

+/ Sñ tác Ùng qua l¡i giïa các hình thái ý théc xh trong sñ phát triÃn cça chúng

Các lo¡i hình thái ý théc xh: Ý théc chính trË, ý théc pháp quyÁn, ý théc ¡o éc, ý théc khoa hÍc, ý théc nghÇ thu­t, ý théc tôn giáo

M×i hình thái ý théc xh ph£n ánh 1 m·t, 1 Ñi t°ãng nh¥t Ënh, 1 ph¡m vi nh¥t Ënh cça tÓn t¡i xã hÙi. Trong quá trình ph£n ánh hiÇn thñc, các hình thái ý théc xh ko thà thay th¿ cho nhau nh°ng £nh h°ßng, xâm nh­p vào nhau và Áu tác Ùng trß l¡i tÓn t¡i xh

Tùy theo hoàn c£nh lËch sí cå thà có nhïng hình thái ý théc xh nào ó nÕi lên hàng §u và tác Ùng m¡nh ¿n các hình thái ý théc xh khác t¡o nên sñ phát triÃn ko Óng nh¥t vÛi tÓn t¡i xh. Vì v­y khi xem xét 1 hình thái ý théc xh nào ó, chúng ta k chÉ chú ý ¿n các iÁu kiÇn kinh t¿ xh mà còn ph£i chú ý ¿n sñ tác Ùng cça hình thái ý théc xh khác

+/ Ý théc xh tác Ùng trß l¡i tÓn t¡i xh

Sñ tác Ùng trß l¡i cça ý théc xh Ñi vÛi tÓn t¡i xh là 1 biÃu hiÇn quan trÍng cça tính Ùc l­p t°¡ng Ñi cça ý théc xh. Sñ tác Ùng ó có thà theo 2 khuynh h°Ûng Ñi l­p nhau: t° t°ßng khoa hÍc và ti¿n bÙ góp ph§n thúc ©y tÓn t¡i xh phát triÃn. N¿u ý théc xh l¡c h­u, ph£n Ùng s½ c£n trß sñ phát triÃn cça tÓn t¡i xh

Méc Ù tác Ùng cça ý théc xh Ñi vÛi tÓn t¡i xh phå thuÙc vào:

* iÁu kiÇn lËch sí cå thÃ

* Tính ch¥t các mÑi quan hÇ kinh t¿ làm n£y sinh nhïng t° t°ßng ó

* Vai trò cça giai c¥p Á ra t° t°ßng ó

* Méc Ù ph£n ánh úng ¯n cça t° t°ßng ó và méc Ù triÃn khai thñc hiÇn t° t°ßng ó trong qu§n chúng

'!Tóm l¡i: Nguyên lý cça chç ngh)a duy v­t lËch sí vÁ tính Ùc l­p t°¡ng Ñi cça ý théc xh chÉ ra béc tranh phéc t¡p cça lËch sí phát triÃn ý théc xh và cça Ýi sÑng tinh th§n xh nói chung. Nó bác bÏ mÍi quan iÃm sai l§m vÁ mÑi quan hÇ giïa tÓn t¡i xh và ý théc xh

4/ V­n dång:

N¯m vïng quan iÃm trên ây cça tri¿t hÍc Mác Lênin, trong công cuÙc Õi mÛi cça nc ta hiÇn nay, £ng ta ã kh³ng Ënh trong iÁu kiÇn kinh t¿ thË tr°Ýng và mß rÙng giao l°u quÑc t¿ ph£i ·c biÇt quan tâm giï gìn và nâng cao b£n s¯c vn hóa dân tÙc, k¿ thëa và phát huy truyÁn thÑng ¡o éc, t­p quán tÑt ¹p và lòng tñ hào dân tÙc. Ti¿p thu tinh hoa các dân tÙc trên th¿ giÛi, làm giàu ¹p thêm nÁn vn hóa ViÇt Nam. Chúng ta ph£i ti¿p tåc chm lo giáo dåc Ýi sÑng tinh th§n, giáo dåc chç ngh)a Mác Lênin và t° t°ßng HCM trong toàn £ng toàn dân. Trong iÁu kiÇn cça n°Ûc ta hiÇn nay, nhïng ho¡t Ùng t° t°ßng nh° tri¿t hÍc, vn hÍc nghÇ thu­t & mà tách rÝi °Ýng lÑi chính trË úng ¯n cça £ng s½ không tránh khÏi r¡i vào nhïng quan iÃm sai l§m, không thà óng góp tích cñc vào sñ nghiÇp cách m¡ng cça nhân dân.

Liên hÇ sinh viên: Ñi vÛi m×i sinh viên chúng ta c§n ki¿n nghË vÛi oàn, hÙi vÁ công tác chm lo Ýi sÑng tinh th§n cho sinh viên. Chúng ta c§n ph£i tham gia tích cñc vào các ho¡t Ùng vn hóa nghÇ thu­t do tr°Ýng lÛp tÕ chéc nh±m góp ph§n xây dñng Ýi sÑng tinh th§n ngày càng phong phú t°¡i ¹p h¡n.

PAGE

PAGE 1