Lời đầu

“Thế giới ơi!” là 3 chữ đầu tiên mình viết trên blog tiếng Việt. Và chính xác là sau 35.373.393 chữ nữa, mình đã kết thúc 1 năm viết blog và một phần đáng kể của thế giới đã “ơi” lại mình.

Phần đáng kể đó chính là những người Việt Nam ( và một số sinh viên nước ngoài đang học tiếng Việt) đã đọc và bình luận về các bài viết của mình trên yahoo 360°, Báo Lao Động Cuối Tuần v.v.. là những diễn đàn sẵn sáng đăng lên các dòng chữ “lôi thôi” của người phương Tây lắm chuyện này.

Của đáng tội,sự quan tâm từ mọi người mà mình nhận được từ blog này cũng đi kèm với một chút sự e ngại. Mục đích lớn nhất khi viết blog chỉ là để cải thiện vốn tiếng Việt “kém phát triển của mình”, càng ít người đọc càng tốt!

Mình thực sự không ngờ nó nổi tiếng đến nỗi số lượt truy cập blog lên đến hơn 1.5 triệu. Nhưng đôi khi số phận là một bà già đồng bóng và cuộc đời cũng quá ngắn để lo những chuyện nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Dù sao, được nhiều người biết đến mình cũng là một điều hơi sướng chứ, tội gì mà không tự hào!

Vậy để kỷ niệm 1 năm viết blog, bộ sưu tập này sẽ gồm những bài hay nhất lấy từ blog và các chuyên mục của mình, cộng với một số bài “mới tinh” được viết ra với mục đích “hèn hạ” là để tăng thêm giá trị bán của quyển sách này.

Những người theo dõi blog của mình sẽ thấy nhiều bài , đặc biệt là những bài cũ nhất, đã được sửa lại một chút, như là cái mũi của một số phụ nữ giàu có vừa đi Mỳ “du lịch” về. Thời gian đã trôi qua, giá xăng đã tăng lên và tiếng Việt của mình đã tiến bộ, đến mức cảm giác rất khó chịu khi tìm ra các lỗi cơ bản trong những bài cũ nhất.

Mình đã mất mấy tuần chỉ để sửa lại tiếng Việt của chính bản thân mình đấy: cảm giác như một học sinh lớp 10 sửa lại các bài viết lớp 5 của mình. Mình cũng đã nhờ một số người bạn thân giúp mình “đánh bóng” các bài viết để cho vào quyển này, nhất là một số người con gái lanh lợi, xinh xắn, tự mình biết là ai.

Cho dù được “phẫu thuật” làm đẹp rồi, nhưng các bài nằm trong bộ sưu tập này vẫn phản ánh một quá trình học tập – một “hành trình văn hóa” – của một anh chàng Tây đôi khi có rất nhiều điều muốn nói nhưng lại biết rất ít cách để biến những điều ấy thành lời. Chỉ cần so sánh những bài cũ nhất với những bài mới gần đây sẽ thấy vốn từ vựng dần “béo lên”, một “người khách” dần dần hiểu rõ hơn về văn hóa và con người Việt Nam.

Vậy mình cũng phải cảm ơn các thầy cô giáo dạy tiếng Việt cho mình, một danh sách rất rất dài, cũng như các bạn sinh viên nước ngoài học tiếng Việt tại đây, vì đã tạo cảm hứng và chịu khó nghe mình nói. Cuối cùng mình muốn “thanh kiu” những bạn đã đóng góp minh họa cho cuốn sách này, là những người bạn “lổi tiếng” của Joe.

Có lẽ đến đây là đủ cho “Lời đầu” rồi. Các bạn hãy làm một ly sô-cô-la nóng, ngồi thoải mái trên giường, chuyển máy di động sang chế độ rung và nhìn vào đầu óc ngộ nghĩnh của Joe nhé!

28/04/2007

Hello! Hello!

“Nghĩ đến chuyện đó thôi là mình muốn mua ngay con Piaggio Gran Turismo màu đen, tìm một bộ quần áo cực kỳ sành điệu, rồi vào một buổi tối thứ 6 trời đẹp và không khí sôi động, rủ mộ cô gái “ngoại hình khá” đi chậm chậm quanh bờ hồ. ”

XIN CHÀO!

 Như đã nói trong lời đầu của quyển sách này, đây là bài đầu tiên viết bằng tiếng Việt của mình, post lên blog vào thàng 4 năm 2006. Đọc lại vào tháng 4 năm 2007, mình thấy ngạc nhiên về 2 điều: một là sự tiến bộ của tiếng Việt của mình chỉ trong vòng một năm trời. (Bài này mình chỉ sửa một chút thôi để các bạn có thể thấy trình đọ tiếng Việt của mình đã là như thế nào). Điều thứ hai là lời tiên tri viết trong đoạn thứ 4: mình sẽ “không viết thêm bài nữa”, chỉ post duy nhất bài này rồi bỏ quên blog luôn…, may mà không đúng.

Ngày 21 thàng 4 năm 2006:

Thế giới ơi! Đây là blog entry đầu tiên của mình – một sự kiện khá là lớn vì mình chưa bao giờ viết blog hoặc nhật ký nào, kể cả trong tiếng Anh và tiếng Pháp.

Sự thật là đã có một số người bạn thuyết phục mình một cách ác liệt, bảo rằng muốn tiếng Việt giỏi thì phải viết blog thường xuyên. Và mình nghĩ điều đó cũng đúng. Những người bạn đó là những người bạn Việt Nam viết blog bằng tiếng Anh cực giỏi, cứ thế viết về bất cứ chủ đề gì và viết hay phết, hay như điên – đọc thì không hề biết tiếng Anh này do nghười Việt viết ra. Bái phục, bái phục, phải bắt chước họ mới giỏi, mới được coi là “tay viết” lụa.

Vì tiếng Việt của mình vẫn còn rất củ chuối – xin lỗi,”rất hạn chế” – (phải cố gắng viết “quân tử” tí, cố gắng là người Tràng An nhé), nên lúc đầu mình sẽ viết hơi cứng, không khác gì một đứa trẻ 6 tuổi… “Hôm nay mình đi chợ, mình mua hai quả cam. Quả cam đó ngon lắm!”. Kiểu thế. Chán thật! Thôi không sao, dần dần mình sẽ viết “trưởng thành hơn” (cảm giác giống như Pinnochio – ước gì mình là cậu bé sự thật).

Thêm một vấn đề nữa là mình rất lười viết. Gọi là “con trai lười kinh điển” (không biết dịch như thế có buồn cười hay không) khả năng mình chỉ viết bài này thôi và sẽ không viết thêm một bài nào nữa cũng hơi cao. Không phải “rất cao” – chưa đến mức đó – nhưng vẫn hơi cao đấy. Không phải lỗi tại mình, cái đó là bẩm sinh mà, lỗi tại ông trời. (Chuyển bóng sang sân khác là một kỹ năng thực hành ai cũng phải học đúng không?).

Thôi, chắc mình sẽ dừng lại ở đây, sáng mai đi bơi với bạn. Gọi là bơi nhưng thật ra mình sẽ chả bơi gì cả – chỉ đứng ở bể bơi “buôn dưa lê” với bạn. Mình cũng đã biết bơi rồi nhưng chưa giỏi đâu, bơi nhiều thì thấy mệt. Hình như lúc mình sinh ra chuồn chuồn đi vắng hết rồi, hoặc là không thèm cắn rốn của Tây – đắng quá, đắng quá!

Mr. Joe là ai?

Hình như mình viết mấy blog rồi nhưng lại chưa giới thiệu nhiều về mình cho những người lang thang “ghé qua” blog này. Thế là….

Mình tên là Joe – phát âm giống Mai Văn Dâu – và năm nay mình 27 tuổi (tính theo tuổi Tây; nếu tính theo tuổi “ta” thì mình đã 28 tuổi rồi.). Chưa có vợ, chưa có người yêu, vẫn đang tìm (phải quảng cáo tí chứ!). Dù mình quê ở Vancouver, một thành phố hơi bị đẹp nằm ở phía Tây nước Canada, nhưng mình đã sống ở xứ sở này – tức đất nước Việt Nam yêu dấu – được hơn 3 năm rồi.

Chuyện mình sắp 30 tuổi cũng hơi bi kịch đấy! Nghĩ đến chuyện đó thôi là mình muốn mua ngay một con xe Piaggio Gran Turismo màu đen, tìm một bộ quần áo cực kỳ sành điệu, rồi vào một buổi tối thứ 6 trời đẹp và không khí sôi động, rủ một cô gái “ngoại hình khá” đi chậm chậm quanh quanh bờ hồ.

Tất nhiên mình cũng có ý định thuê một người đi theo quay phim. Như thế, đến khi 45 tuổi, mình có thể mở lại thước phim đó, gọi con của mình đến xem và nói: “Đấy! bố đã từng là dân chơi sành điệu kinh khủng, con thấy chưa? (Lúc đó chắc vợ mình sẽ cười nước đôi và nói: “anh dân chơi ơi, vào bếp giúp em rửa bát đi!”).

Mình đã học tiếng Việt được khoảng 3 năm – 2 năm vừa rồi ở trường (Khoa tiếng Việt – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội), và năm đầu tiên “ở vỉa hè” – công nhận xe ôm Việt Nam chửi bậy kinh khủng, nhưng mà hay.

Chuyện mình sang Việt Nam đi làm là hoàn toàn tình cờ. Hè năm 2002, mình tốt nghiệp đại học ở Canada rồi nhận lời của một người bạn đến Hàn Quốc làm việc. Tháng 9 năm đó mình quyết định sang Hà Nội theo một khóa bồi dưỡng (khóa đó kéo dài một tháng) rồi sau đó quay lại Hàn Quốc tiếp tục đi làm.

Nhưng sau khi ăn nem chua rán ở một ngõ nhỏ gần phố Hàng Bông thì mình đã đi đến quyết định là: Thôi, sống ở đây cũng được đấy. Sự thật là mình đã thấy cuộc sống ở Hà Nội rất thoải mái và rất muốn biết nhiều hơn về văn hoá Việt Nam – xin lỗi Hàn Quốc nhé!). Rồi mình tìm việc làm ổn định và 3 năm sau mình vẫn có mặt ở đây. Tết năm ngoái mình xin nghỉ việc để tập trung vào việc học tiếng Việt; khoảng 2 năm nữa, khi tiếng Việt của mình giỏi hơn nhiều, mình sẽ tiếp tục đi làm. Hy vọng là thế!

À, mình nói một chút về blog này nhé! Lúc mở blog, ý định của mình chỉ là thình thoảng viết nhật ký, phát triển tiếng Việt một chút. Mình thật sự không ngờ rất nhiều người sẽ vào xem và cái “friends network” của mình sẽ lớn lên như thổi (Mình mới học truyện Thánh Gióng ở trường đấy!) .

Rất tiếc là mình không có nhiều thời gian để “chăm sóc” cái blog này (update thường xuyên, trả lời các comments, v…v), mọi người thông cảm nhé! Mình vẫn đọc và viết tiếng Việt cực kỳ chậm – như là lao động chân tay ấy – và cũng phải dành thời gian để đi học và đi làm (không phải là vì nhà ở số 1 Yết Kiêu đâu nhé!). Nhưng mình rất thích đọc các comments của mọi người và cũng rất cảm ơn mọi người đã ủng hộ mình tiếp tục viết blog và học tiếng Việt. Thanh-kiu Vinamiu!

21/06/2006

Hà Nội phố

Boom Boom!

Dạo này báo chí Việt Nam đang xôn xao về vụ PMU 18 và các sự mâu thuẫn xung quanh chuyện đó. Thật ra chuyện báo chí Việt Nam quan tâm nhiều đến vụ này không có gì ngạc nhiên cả – đối với họ vụ này giống như là một “con cá béo”, tội gì mà không “ăn”. Thế nhưng mình đã được biết đến một sự mâu thuẫn thú vị hơn, một sự mâu thuẫn hấp dẫn phết, một sự hấp dẫn mà hiện nay ở Việt Nam chỉ có một số ít người có thể hiểu nổi – đó là sự mâu thuẫn “bà già ở công viên Lênin”.

Nói một cách cụ thể hơn, đó là sự mâu thuẫn về các bà già mà tập thể dục thẩm mỹ buổi sáng gần nhà mình ở công viên Lênin. Hàng ngày khoảng 6:00 sáng họ tập trung ở đấy, bật nhạc xập xình rồi tập thể dục thẩm mỹ đến khoảng 8:00. Có một vài lần mình đi xem trực tiếp (tức là trong 3 năm vừa qua có hai ba ngày mình có đủ sự nhiệt tình dậy sớm tập thể thao ở công viên cùng với các “đồng chí” lớn tuổi này), chứ bình thường mình chỉ được nghe nhạc của họ từ phòng ngủ khi mình mới ngủ dậy.

“Thế sự mâu thuẫn là ở đâu?”, chắc các bạn muốn hỏi. Nó chính là ở chỗ: Khi các bà già này bắt đàu tập, họ luôn luôn mở một bài hát Tiếng Anh rất đặc biệt. Đó là bài Boom Boom Boom Boom của nhóm The Vengaboys, đã nổi tiếng ở Canada và Châu Âu cách đây khoảng 6,7 năm. Đối với người Việt Nam để tập thể dục là đương nhiên rồi. Nhưng vì mình rất hiểu lời Tiếng Anh của bài này nên mình không thể không cười khi nghĩ đến sự mâu thuẫn “dã man” mà nó gây ra. Nói một cách rất ngắn gọn, bài này bậy! Không phải rất bậy, nhưng bài này thật sự không phù hợp với một nhóm phụ nữ “phúc hậu” như thế này chút nào.Lời của bài hát là như sau:

Boom Boom Boom Boom

I want you in my room

Let’s spend the night together

From now until forever

Boom Boom Boom Boom

I wanna go Boom Boom

Let’s spend the night together

Together in my room

Chỉ riêng từ “Boom” là bậy lắm rồi! Những từ khác chỉ là dưa chuột cắt nhỏ xung quanh một đĩa thịt gà nướng. Trong trường hợp này từ “Boom” là dùng để miêu tà cái âm thanh của một hành động nào đó. Mình sẽ không nói hành động này cụ thể là cái gì, trừ khi phải giải thích vì “hàng động này” mà mình đã có mặt ở trên thế giới để viết chính blog này. Những từ còn lại các bạn có thể tự tìm hiểu, mình sẽ không dịch nữa đâu. Dù sao, ý mình muốn nói cũng đã quá rõ ràng rồi!

À, quên! Lần sau các bạn đi công viên Lênin vào buổi sáng xin đừng giải thích sự mâu thuẫn này cho các bạn lớn tuổi nhé. Trong cuộc sống của mình luôn có một số thứ tốt nhất là mình không nên hiểu!

25/04/2006

Lấy một con đường

Đường phố Hà Nội nhìn thì đẹp, đi thì vui, chụp ảnh thì quyến rũ. Nhưng mà lấy làm vợ thì sao? Yêu thì bình thường, ai cũng yêu đường phố Hà Nội. Nhưng trong trường hợp phải chọn lấy một con đường Hà Nội làm vợ thì mình nên chọn con đường nào bây giờ nhỉ?

Chắc chắn mình sẽ không chọn đường Lê Duẩn. Nó không chung thủy đâu! Hôm nay là một chiều, ngày mai là hai chiều – nó thay đổi liên tục, không biết mình muốn gì, không biết mình muốn đi đâu, chả thấy ổn định gì cả. Lấy đường Lê Duẩn thì nguy hiểm thật, tương lai sẽ vô cùng thất thường!

Đường Nguyễn Chí Thanh cũng được – nó nhanh, thoáng, cởi mở. Người con trai không cần đợi lâu cũng có thể đến những nơi mình muốn đi, thế là hẫp dẫn lắm rồi! Mỗi tội là nó hơi béo. Thôi mình nói thật luôn: nó to quá, mình không lấy đâu!

Đường La Thành thì hoàn toàn không được. Nó bẩn bẩn, ồn ào, gầy đét, có khả năng tiêu hóa cực kỳ kém!

Phố Lý Nam Đế thì hay. Nó rất tôn trọng thiên nhiên, luôn có cây cối xung quanh. Tuy nhiên tính của nó rất là con trai. Nó suốt ngày nhắc đến chuyện đồ vi tính – con này CPU nhanh, con này màn hình rộng. Mình thấy rất chán, khác gì lấy một con chíp Pentium 4.

Phố Hàng Bài thì đẹp và sành điệu. Lấy phố Hàng Bài thì sẽ có nhiều người khen. Tuy nhiên sẽ có nhiều người chê hơn: “Nó không tốt! Nó chỉ biết đi Bờ Hồ chơi thôi. Tối thứ 6 nó hay chơi với bọn thanh niên, mặc dù nó đâu có phải là thanh niên! Nó già rồi, có mặt trên địa bàn Hà Nội từ thời Napoleon cởi truồng!”

Nói về thanh niên, công nhận đường Thanh Niên có sức hấp dẫn riêng của nó. Nó đẹp như tranh, có nhiều con thiên nga bơi sung sướng quanh quanh. Chỉ có điều là nó thức khuya lắm. Buổi tối không về chăm sóc chồng thì thôi, kệ nó, lấy con đường khác sẽ hạnh phúc hơn!

Hay là mình lấy phố Hàng Bạc nhỉ? Nó đi ngủ tương đối sớm, không mải chơi đâu. Chỉ có điều là nó thích thể hiện, lúc nào cũng mang vòng tay, dây chuyền, hoa tai, v.v…, tất cả đều làm bằng vàng, bạc, kim cương hết! Chăm sóc nó thì phải có nhiều tiền! Tóm lại, nếu được giới thiệu với một nhóm người con trai thì nó chỉ có duy nhất một ý nghĩ trong đầu: “Ai là triệu phú?”

Đường Láng thì hoàn toàn ngược lại. Nó không thích thể hiện đâu (nó làm gì có tiền mua hoa tai vàng!). Thật ra nó cũng hơi ki-bo, “ngân sách đi chơi” rất “sinh viên”. Đối với nó thì đi chơi chỉ có nghĩa là uống trà đá, ăn xôi rồi về. Liệu có phải kiểu này xứng đáng với một người có bằng cử nhân từ lâu rồi như mình chăng?

Phố Tạ Hiện trông hay, nhiệt tình, dễ thương. Rất tiếc nó hay chơi với bọn nước ngoài, đặc biệt là Tây Ba-Lô. Và con gái mà hay chơi (với) Tây Ba Lô thì “có vẻ” là không tốt lắm, ai cũng biết điều đó!

Cuộc sống phức tạp, và cặp vợ chồng nào cũng thỉnh thoảng xảy ra “bão”. May là nếu hai người hiểu nhau thì những “hậu quả” sẽ không nhiều. Thế thì lấy phố Khâm Thiên không được đâu! Nó gặp bão thì “ngập” luôn, “nước mắt” ùn ùn “tràn” ra đường, phải đợi rất lâu tình hình mới trở lại bình thường!

Thôi, cuối cùng mình quyết định chọn lấy phố Hàng Bông làm vợ cả. Nó vừa ngoan, vừa sành điệu. Nó đi Bờ Hồ chơi nhưng (không như phố Hàng Bài) nó vẫn có “cơ hội” quay về! Nó tiêu tiền vừa phải thôi, thỉnh thoảng mua đồ rất hoành tráng, thỉnh thoảng mua đồ rất bình thường. Nó không quá béo, không quá gầy, không có vấn đề gì đáng kể cả. Nói chung thì mình sẵn sàng yêu phố Hàng Bông đến vỡ vỉa hè, cháy đèn đường!

 08/12/2006

Đội hay không đội?

“Mũ dùng để đội khi đi xe máy, tăng độ an toàn nếu có tai nạn xảy ra.” Đó là định nghĩa của từ “mũ bảo hiểm” theo từ điển tiếng Việt để trên bàn làm việc của mình. Tuy nhiên quyển từ điển này chỉ là một quyển bác học thôi. Còn nếu có từ này trong từ điển cuộc sống – tức là từ điển theo suy nghĩ của người dân – thì nó sẽ được định nghĩa như sau: Mũ bảo hiểm: nồi cơm điện. Xấu quá! Kệ! Không cần thiết!”

Mình cũng thích lái xe máy ở Hà Nội. Lúc mình mới học lái xe ở đây mình đi rất chậm. Cực kỳ chậm. Chậm như rùa. Hơn. Chậm như voi giậm trong rừng rậm. (Mình đã mất 15 phút tra từ điển để sáng tác câu đó, mọi người cứ “nhấm nháp” nó đi!). Chậm đến nỗi lúc mình đi dọc đường Lê Duẩn có nhiều bà già đạp xe đạp ngang qua vẫy tay chào mình rồi dần dần biến mất vào phía chân trời.

Tuy nhiên, mình đã biết lái xe máy hơn 3 năm rồi và bây giờ mình đi quá nhanh. Trước đây, tức là khi mình đi rất chậm, chắc là không cần đội mũ bảo hiểm đâu, vì nếu đội thì khác gì một gã điên đeo kính râm vào ban đêm. Nhưng bây giờ thì rất cần thiết, theo suy nghĩ của mình, theo lôgic của phương Tây và theo vật lý của vũ trụ nữa. Thế là mình lâm vào một tình cảnh rất khó xử vì ở Hà Nội, đội mũ bảo hiểm là không sành điệu.

Đó chỉ là sự thật phũ phàng thôi, muốn hay không người ta cũng nghĩ như vậy. Còn mình cũng là một phần của “người ta”, thế là mình cũng nghĩ như vậy. Mọi người xin đừng hiểu lầm, mình không phải loại người thích sành điệu. Nhưng cũng là loại người không thích không sành điệu, thế mới có vấn đề!

Túm lại, tất cả những khía cạnh của vấn đề này có thể được “co” thành một câu ngắn: Thà một phút sành điệu rồi chợt tắt còn hơn buồn “nhà quê” suốt trăm năm. (Không biết bác Xuân Diệu có đội mũ bảo hiểm không nhỉ). Liệu mình có nên đồng ý với quan điểm này chăng?

Nếu đồng ý thì thôi, kệ mũ bảo hiểm đi, lái “không” thôi. Hay là mình quan điểm khác? Cái từ “nhà quê” mặc dù thường có nghĩa coi thường người đến từ các tỉnh lẻ, nhưng cũng là một từ hay, với ý nghĩa rất thân thiện. Mình có nhiều bạn đến từ các tỉnh lẻ và họ vui tính lắm, thông minh lắm, học đại học giỏi lắm, thường thì giỏi hơn cả người thành phố luôn, điểm cao nhất trường.

Thế mình bị (được) coi như là người nhà quê cũng được chứ sao! Đằng nào mình cũng sinh ra ở vùng núi, cũng là người lớn lên ở một nơi không có rạp Megastar. (Bố mẹ mình thì ở dưới thành phố Vancouver nhưng đến công tác ở trên một thị trấn nhỏ ở phía bắc Canada, và đến năm 78 sinh mình  ở đó. Lúc 12 tuổi  bố mẹ mới quyết định quay lại sống ở thành phố để không xa ông bà và họ hang nữa). Liệu đối với “dân núi” như mình thì đội mũ bảo hiểm có phải là chuyện bẩm sinh không nhỉ???

Hơn nữa, ở bên Tây hầu như ai mà đi xe máy đều đội mũ bảo hiểm hết. Thậm chí, trẻ em đi xe đạp cũng đội mũ bảo hiểm nhỏ. Vậy thì đội mũ bảo hiểm cũng chẳng có gì phải xấu hổ đúng không? Nhưng Việt Nam là Việt Nam (hoặc thỉnh thoảng là Việt Lam) và người ta có câu “nhập gia tùy tục”…Mình xin đưa ra một vài phân tích như sau:

1. Không đội mũ bảo hiểm

Điểm có lợi: sành điệu Điểm bất lợi: dễ phải chuyển hộ khẩu ra Văn Điển

2. Có đội mũ bảo hiểm

Điểm có lợi: An toàn. Và không có nhiều người nhận ra mình ở trên đường, không ai biết mình là người Tây (giống kiểu “ninja” của phụ nữ Việt Nam đội mũ và đeo khẩu trang, kính râm.) Điểm bất lợi: không sành điệu

3. Đội mũ bảo hiểm loại sành điệu

Điểm có lợi: vừa an toàn vừa sành điệu Điểm bất lợi: làm gì có mũ bảo hiểm loại sành điệu!

Ba sự lựa chọn khác nhau, nhưng ba kết quả khó chịu như nhau. Nếu chỉ có ba sự lựa chọn này thì thật là buồn, thật là chán. Tuy nhiên, cuộc sống không bao giờ bất công như vậy đâu! Mình may mắn được biết đến một sự lựa chọn khác. Một sự lựa chọn không có một điểm bất lợi nào cả. Một sự lựa chọn vừa an toàn vừa sành điệu, vừa tốt cho các công ty mỹ phẩm Việt Nam!

Đó là xịt gôm, bôi gel vào tóc thật nhiều, rất rất nhiều, như một thằng 18 tuổi con nhà giàu đi xe SH màu đen, có đê-can hình con rồng dán trên chắn bùn. Như thế mái tóc của mình sẽ rất cứng, cứng như kim cương, cứng như xi-măng. Mình bị ngã xe, đâm đầu vào vỉa hè, thì chính là vỉa hè sẽ bị vỡ, chứ không phải đầu của mình đâu!

 08/09/2006

Màu xám

Thỉnh thoảng mình tìm được một bài rất đơn giản, thậm chí rất trẻ con, phản ánh cảm giác của mình một cách rất chính xác. Đây là bài “Con muỗi” trong truyện Mít Đặc và các bạn, dịch từ tiếng Nga thì phải. Bài này hay, dù buồn nhưng vẫn hay.

Tôi bắt con muỗi

Nó kêu vo ve

Tôi thương nó ghê

Nhưng rồii một buổi

Nó buồn rũ rượi

Tôi thương vô cùng

Giữ thì ác hung

Có lẽ tốt hơn

Tôi bắt con kiến

Kiến cũng buồn nản

Tôi thả nó ra

Chơi đã chán chê

Thôi tôi đọc sách!

Khi mình đọc bài thơ “ngắn ngủi” này, bỗng nhiên mình có một cảm giác rất… “mùa đông Hà Nội” – hơi lạnh, hơi “màu xám”, hơi thiếu ánh sáng một tí. Mình không nói về nội dung cụ thể của bài đâu, chỉ là cảm giác – sự cảm nhận – của người đọc (mình).

Mùa đông ở Canada cũng lạnh, lạnh dã man luôn! Nhưng mùa đông ở Canada chỉ lạnh ở ngoài trời thôi, còn không khí ở trong nhà thì rất ấm áp, nhờ sự giúp đỡ của một máy lò sưởi hoặc một lò sưởi thật. Khi mùa đông tràn vào Hà Nội, ở trong nhà có vẻ lạnh hơn ở ngoài trời, khiến cho mình phải mặc áo jacket khi xem vô tuyến.

Tuy nhiên, mùa đông Hà Nội không buồn như nhiều người nói đâu. Ra ngoài đường xem nhiều người mặc áo jacket, đeo găng tay da, đội mũ len thì mình đỡ thấy nhớ nhà hơn. Nhìn rất dễ thương, rất quen thuộc.

Khi thấy chán mùa đông Hà Nội – chán màu xám – mình cũng thích đi đến những chỗ “bí ẩn”, những quán cà-phê hoặc cửa hàng mà ít người biết đến, như hiệu sách ở số 5 Đinh Lễ chẳng hạn. Mình dùng từ hiệu sách, nhưng nhìn từ bên ngoài vào không dễ biết đấy là hiệu sách đâu. Nhìn nó giống như một ngôi nhà cổ bình thường, sâu hút vào trong ngõ, quần áo phơi ở trên gác, người đi vào đi ra. Lên cầu thang mới biết là chỗ bán sách và không phải mấy quyển đâu. Mỗi phòng là một kho sách, đôi khi không có chỗ để đặt chân. Khách đến xem sách mua cũng được, không mua cũng được, thoải con gà mái.

May mà Hà Nội có nhiều chỗ như thế đấy. Thấy buồn mà đi siêu thị lớn hoặc cửa hàng bán quần áo mở nhạc xập xình thì không được đâu. Phải đi đến chỗ có nhiều con kiến chứ, đi chỗ có nhiều con muỗi làm gì, không ăn thua gì đâu!

 16/12/2006

Dấu đen

Khi các Yakuza (tức mafia Nhật Bản) chơi bài với nhau, họ thường để phanh ngực áo hoặc cởi trần. Đó là một trong những lần hiếm hoi họ để lộ ra những hình xăm khác nhau trên ngực và lưng, coi như là một cách để thể hiện sự “oai phong” của họ.

Dù không hoành tráng như các Yakuza của Nhật, nhưng những người nước ngoài sống (hoặc đã từng sống) ở Việt Nam đều có một cái dấu đặc biệt “in” trên cơ thể. Faaus này là dấu hiệu chứng tỏ rằng mình thuộc một “giới” riêng biệt, một câu lạc bộ “có một không hai”.

Khi mình nói “sống ở Việt Nam” nghĩa là sống ở Việt Nam thật. Có nhiều người nước ngoài “sống” ở Việt Nam nhưng không bao giờ “SỐNG” ở Việt Nam đâu. Họ chỉ ăn ở khách sạn 5 sao, chơi với người nước ngoài khác, đi lại bằng xe ô-tô đắt tiền và nếu có ai hỏi “phở nước và phở xào khác nhau thế nào?”, họ sẽ đứng im như bình vôi.

Và cũng như các Yakuza, người nước ngoài sống ở Việt Nam hiếm khi cho người khác xem dấu này.  Tuy nhiên, nó lại không phải là hình xăm. Nó không có hình thù cố định, như là một con rồng nhỏ vẽ trên vai hoặc một chữ Hán cổ vẽ trên tay. Nó cũng không được tạo ra do một chủ ý nào cả. Muốn hay không, người nước ngoài mà sống ở Việt Nam, thực sự sống ở Việt Nam, đều có dấu này, đều nhớ đến lần đầu tiên mình bị “kết nạp” vào “câu lạc bộ riêng biệt” ấy.

Mình muốn viết tiếp nhưng mình sợ. Nhỡ có người nước ngoài khác đọc bài này thì… nhỡ chuyện này bị “phơi”cho cả thế giới biết thì…Thật ra không phải chỉ riêng người nước ngoài sống ở Việt Nam đâu mà có nhiều người Việt Nam chính gốc cũng bị “kết nạp” vào “câu lạc bộ” này, có “dấu đen” này, nên chuyện lại càng tế nhị hơn.

Thôi. Mình là người thích viết chữ nên mình sẽ tiếp tục viết chữ thôi. Nhưng mình vẫn xin giữ ý một chút, chỉ miêu tả cái dấu này một cách ngắn ngọn để ai đọc bài này có thể hình dung nó là như thế nào. Mình sẽ không nói nó đến từ đâu, nó được vẽ như thế nào, nó tượng trưng cho cái gì. Ai ở đây mà có bạn nước ngoài thì cứ kiểm tra xem mình nói có đúng hay không (hoặc tự kiểm tra cơ thể mình xem sao). Rồi. Đến giờ mình phải tiết lộ. Cái dấu đó chính là…

… một cái sẹo nhỏ ở trên bắp chân.

Là gì? Là bị bỏng pô xe máy chứ gì? Ai đoán đúng thì thật là giỏi! Còn ai không đoán được thì … chắc là chưa đi xe máy ở Việt Nam bao giờ !!!

 11/11/2006

"Ông Tây"

Gần như mỗi lần mình chở một cô gái Việt Nam trên xe vào tối muộn, có thể là đồng nghiệp, bạn thân, bạn bình thường – nói chung là những ai mà có tóc dài và mặt xinh – thì y như rằng có rất nhiều người cứ nhìn vào bọn mình một cách khó chịu dã man! Mình dịch cái đó là “chắc cô này là người không tốt, đi với thằng Tây”. Thỉnh thoảng mình còn không cần dịch gì cả, vì họ nói trực tiếp luôn: “Đấy! Con kia đi với thằng Tây đấy!” (Tất nhiên là họ tưởng mình không hiểu đâu). Chuối hết cả nải!

Bản thân mình thì không quan tâm nhiều vì chuyện đã xảy ra nhiều lần, mình đã hơi “lỳ đòn”. Thôi, không sao, kệ! Nhưng đối với các bạn gái mà phải chịu đựng những cái nhìn và lời nói vô duyên đó thì quả là một chuyện rất “khó kệ”. Nan giải thật. Mình không biết “chèo chống” như thế nào đây. Hay là mỗi lần chở một cô bạn người Việt lên xe thì mình sẽ mặc một chiếc áo phông màu trắng có in dòng chữ rất to “Ông Tây!” và đưa cho cô bạn mình mặc một áo khác in chữ “Tôi chỉ là bạn của ông Tây này thôi, mọi người làm ơn nhìn ra chỗ khác đi!” Vớ va vớ vẩn!

 09/05/2006

Thèm bún chả

Rất tiếc mình không biết nấu cơm Việt Nam. Nhưng mình rất biết ăn cơm Việt Nam và có người biết nấu thì phải có người biết ăn, có người kể chuyện thì phải có người cười, nên mình thấy mình cũng đã làm tròn bổn phận của mình đối với xã hội.

Hai ngày nữa mình sẽ quay lại Việt Nam. Tối thứ 4 mình về đến sân bay, rồi sáng thứ 5  mình sẽ đi ăn bún chả. Mình cực kỳ thích bún chả. Mình không biết tại sao Bộ Y Tế Việt Nam không tổ chức một cuộc vận động phát triển nhận thức cộng đồng về sự nguy hiểm của món bún chả, tại vì so với một bát bún chả ngon thì thuốc lá chẳng ăn thua gì đâu. Trên vỏ bao thuốc lá phải in hình một người bị bệnh, răng toàn là màu đen, thế nên theo mình mỗi một bát bún chả cũng nên có hình ảnh của một người Tây cực béo, để mình suy nghĩ lại thói nghiện kinh khủng này và tự hạn chế mình một chút.

Nhưng thôi, thích nghiện thì cứ nghiện thôi. Mình nghiện bún chả đến mức mình tự coi mình là người sành bún chả. Bạn có muốn biết gì về bún chả ở Hà Nội không? Bạn cứ yên tâm đi, bạn đã gặp ma xó.

Có hai quán bún chả mình thích nhất, “hâm mộ” nhất (có thể nói mình là khách ruột rồi). Hai quán đó – quán thứ nhất ở phố Hàng Mành và quán thứ hai ở phố Mai Hắc Đế – đều rất ngon, nhưng khác nhau nhiều.

Chỗ Hàng Mành thì hay: thịt thì nhiều, nem thì to. Còn chỗ Mai Hắc Đế thì cũng hay: thịt thì không nhiều lắm, nhưng nước chầm thì ngon tuyệt vời, có gia vị đặc biệt. Thế này nhé. Nếu bún chả chỗ Hàng Mành giống như một cô người mẫu, chân dài đến nách, thì bún chả chỗ Mai Hắc Đế giống như một cô dẫn chương trình thời sự, không cao mấy nhưng có sức hấp dẫn đặc biệt, có điều gì đó hay hay làm cho mình quay lại xem tiếp.

Hay là nếu bún chả ở Hàng Mành giống như giọng ca của ca sĩ Mỹ Tâm thì bún chả ở Mai Hắc Đế giống như của ca sĩ Ngọc Khuê – chắc mình không cần giải thích thêm đâu.

Dù sao mình đói quá rồi, thôi để mình giải quyết chuyện bún chả đã nhé! 

04/09/2006

Lẩu Minh Châu

Một buổi đêm cách đây mấy tuần mình đã mất lòng tin vào món lẩu.

Chuyện xảy ra khi một người bạn rủ mình đi ăn lẩu ở một quán “ghế nhựa” nằm trên vỉa hè gần tuyến đường sắt. Bạn ấy nói rất nghiêm túc với cậu phục vụ không được cho cái gọi là “gia vị Trung Quốc” vào, rồi kể về một phóng sự mới phát trên vô tuyến cảnh báo về những hóa chất nguy hiểm mà người bán lẩu thỉnh thoảng vẫn cho vào cho… ngon.

Mặt mình biểu lộ ngay một cảm giác như vừa bị một người bạn rất thân phản bội, kiểu như là đang đợi thần rùa xuất hiện trong nồi nước dùng và nói: “Giặc ở trong bát của nhà người đấy!”

“Biết thế mà vẫn ăn à?” Mình nhìn xuống nồi nước lẩu rồi ngước lên hỏi người bạn.

“Đối với người Việt Nam, không chết ngay là được rồi”, anh ấy giễu cợt trả lời. Rồi giọng anh trầm hẳn xuống, nụ cười biến mất và anh ấy bắt đầu kể về tất cả những xì-căng-đan thức ăn từ xưa đến nay.

Hóa ra chuyện ấy đấy! Joe ơi, cẩn thận đấy, bọn nó cho fóc-môn vào phở! Joe ơi, cẩn thận đấy, bọn nó cho axit pin vào bánh chưng! Joe ơi, cẩn thận đấy, bọn nó cho thuốc phiện vào bánh bao! (Thảo nào mình luôn quay lại chỗ đó mua bánh bao). Tóm lại, thức ăn ở vỉa hè nhiều thì cuộc sống dễ có thể trở thành một bộ phim Hàn Quốc.

Vậy thì mình đã bắt đầu hiểu giá trị của hai từ “tự nấu”. Hôm trước mình đến nhà của một người bạn để chúc Tết và được mời ở lại ăn cơm. Ở trên bàn, giữa các món ăn khác, có một cái bánh chưng nhìn cũng bình thường.

“Joe ơi”, bạn mình tự hào giải thích, “đây là bánh chưng tự nấu đấy, mời Joe thử cái!”

Mình không biết tại sao nhưng nó tự dưng nhìn rất ngon, như một anh chàng vừa tiết lộ chuyện mình là giám đốc của một công ty lớn tự dưng nhìn rất đẹp trai trong mắt của một số cô gái đang có vấn đề về tài chính.

“Joe ơi, đây là bánh chưng tự nấu đấy!” mình thèm luôn. “Joe ơi, đây là thịt đông tự nấu đấy!” Mình ăn hết. “Joe ơi, đây là bánh bao tự nấu đấy!” Mình… nhìn một cách khả nghi vì làm gì có bánh bao tự nấu! (Ít ra là mình chưa bao giờ thấy).

Thế là mình quyết định ưu tiên cho món ăn tự nấu. Vấn đề là ở chỗ mình không biết gì về nấu nướng cả. Nói cách khác, mình là con trai muốn nấu mì ăn liền thì phải lên mạng mở wikipedia tìm công thức. Mình nói với bạn mình: “Như thế tao sẽ phải thuê một cô gái nấu cơm cho, mặc dù tao đâu có muốn mất tiền thuê người khác.”

Bạn mình suy nghĩ một lát rồi đưa ra lời khuyên ngắn gọn: “Thay vì ‘thuê’ một cô gái, nếu mày ‘lấy’ một cô gái làm vợ thì vừa không cần phải trả tiền vừa có một số lợi ích khác”(bạn mình nháy mắt cười nửa miệng). Vậy thì có lẽ vấn đề “thiếu tự nấu” của mình có thể giải quyết bằng cách lấy vợ nhỉ.

Dạo này cũng có nhiều cảnh đàn ông sau một ngày làm việc không muốn về nhà, sợ sẽ bị vợ mắng vì lý do này hay lý do khác, nên gọi điện rủ bạn bè đi ăn lẩu, cứ ngồi bán dưa hấu mãi, đợi lúc mặt trăng lù lù xuất hiện trong sương đêm mới nhổ neo giải tán. Tình hình đó khiến cho mình tự đặt ra một câu hỏi nhỏ: Trong khi có nhiều người đi tìm lẩu vì sợ vợ thì liệu mình sẽ là người đầu tiên đi tìm vợ vì sợ lẩu chăng?

 02/03/2007

Như que củi

Giảm cân. Hai chữ nhỏ mà đòi hỏi một sự nỗ lực rất lớn.

Vấn đề là ở chỗ mình béo múp. Người ta có câu: “Yêu nhiều thì ốm, ôm nhiều thì yếu”. Nhưng mình thấy câu này lại không đúng. Mình yêu nhiều cánh gà nướng nhưng không thấy bụng ốm đi một độ C nào cả. Mình ôm nhiều bát bún bò nhưng không thấy cơ thể yếu đi một tí nào cả. Trái lại, cơ thể mình phát triển một cách cực kỳ mạnh và bụng thì khỏe hơn cả voi!

Mình nói đùa thôi, mình không béo đến mức đó đâu (ít ra là anh mang pizza đến nhà mình hàng ngày nói thế). Nhưng dù sao mình cũng cần tìm cách để giảm cân. Cách A, cách B, cách C, ôi có thiếu gì cách. Mình có thể chơi bóng đá. Mình có thể hạn chế không đi chơi với em Bún Bò Huế nhiều như bây giờ. Mình có thể cạo tóc, đi tu và ăn rau muống đến “đầu bạc răng xanh”.

Hay là mình giải quyết vấn đề này giống như đã giải quyết các vấn đề khác – nhờ một người con gái. Nếu chọn cách này thì mình sẽ phải tìm được một người con gái đạt được 4 tiêu chuẩn sau: Một là xinh. Hai là giỏi thể thao. Ba là sinh viên nghèo. Bốn là không thích mình chút nào cả. Tìm được một cô như vậy thì chúng mình sẽ đặt kế hoạch chạy bộ quanh Hồ Bảy Mẫu để luyện tập thân thể ba lần một tuần.

Trước khi bắt đầu, chúng mình phải có thỏa thuận với nhau như sau: Mỗi lần đi, nếu cô ấy chịu thua cuộc – tức là đứng lại không chịu chạy bộ nữa vì mệt quá – thì cô ấy sẽ phải nhận lời đi uống cà-phê rồi xem phim lãng mạn ở rạp Megastar với mình. Nếu mình chịu thua trước thì mình sẽ phải trả cô ấy 100.000VNĐ rồi để cho cô ấy về nhà.

Như vậy thì cả hai người sẽ có động cơ rất lớn để không chịu thua trước. Cô ấy sẽ không muốn đi cà-phê hoặc xem phim với mình (vì không thích mình chút nào) và đồng thời cũng rất muốn lấy được một C polime (vì là sinh viên nghèo). Còn mình thì sẽ rất muốn đi uống cà phê với cô ấy (vì rất xinh) và đồng thời cũng muốn giữ được các C polime của mình trong ví (vì ai chả thích tiền chứ).

Vì cô ấy rất giỏi thể thao nên mình sẽ mất ít nhất là mấy tháng mới có đủ khả năng để “không chịu thua trước”. Như vậy thì mình sẽ giảm cân rất nhanh, sẽ đẹp trai hơn nhiều và có lẽ sẽ có một số cô xinh bắt đầu đi theo. Mình chỉ hơi tiếc rằng cái ví của mình cũng sẽ “giảm cân” nhanh (300.000 VNĐ một tuần mà) và nhỡ đâu khi biết được điều đó thì “một số cô xinh bắt đầu đi theo” ấy sẽ bỏ đi ngay để tìm một anh chàng béo múp, giàu có thì sao?

 23/09/2006

Chia tay

Nó đã xảy ra. Mình cứ nghĩ nó sẽ không bao giờ xảy ra. Mình cứ hy vọng chúng mình sẽ sống mãi mãi bên nhau đến đầu bạc răng long. Mình cứ nghĩ chúng mình rất hợp nhau, như ông trời đã tạo ra chúng mình chỉ để gặp nhau và là của nhau trong  kiếp này. Nhưng nó đã xảy ra. Mình đã chán bún chả rồi!

Trong vòng ba năm vừa rồi, món bún chả đã là một phần tất yếu của cuộc sống của mình. Không! Gọi là “món” bún chả không được đâu, không có tình cảm, không phản ánh tất cả cảm giác mà mình đã dành cho “món” ấy từ khi mới sang Việt Nam lần đầu. Mình và “món” ấy đã chơi với nhau rất say mê đến nỗi mình không thể kể lại được, đã đi ăn trưa với nhau bao nhiêu lần mình không nhớ xuể, đã chia sẻ bao nhiêu chuyện cười mình không thể đếm được hết, đã hiểu nhau một cách mình không có đủ khả năng để giải thích bằng ngôn ngữ!

Mình sẽ viết là “em” bún chả nhé, cho nó tình cảm. Chẹp. Mình đã chán em Bún Chả vì ba lý do. Một là em ấy ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe của mình, làm cho mình béo lên nhiều. Bây giờ “hình dáng” của mình hơi giống chữ “P” và nếu mình cứ tiếp tục chơi với em Bún Chả thì nó sẽ không bao giờ trở lại chữ “I” như trước! Lý do thứ hai là em ấy không thay đổi theo mình, không “lớn lên” trong khi suy nghĩ của mình lớn lên nhiều. Lý do thứ ba có thể là lý do “đáng hổ thẹn” nhất, nhưng mình sẽ miễn cưỡng “thổ lộ” hết, để khi 80 tuổi và  suy ngẫm lại cuộc đời, mình sẽ không phải nói rằng mình đã giấu giếm điều gì. Đó là sự xuất hiện của một món ăn khác.

Có một lần, cách đây mấy tuần, mình đi gặp em Bún Chả vào buổi chiều. Một lần như mọi lần, một ngày như mọi ngày, ít ra là cho đến khi em Bún Chả đứng lên rồi kêu ầm lên: “Tôi thấy mùi lạ! Áo của anh có mùi gì thế!? Anh vừa đi đâu về?” (Khi đó em ấy xưng “tôi” vì tức giận.) Mình trả lời “Em ơi, em đừng có nghĩ lung tung thế, chắc anh đã chạm vào cái bàn nào đó khi đi bộ qua chợ.” Em Bún Chả quay đầu về phía cửa sổ, hít thở rất sâu, rồi dần dần quay đầu lại và nói với giọng nhẹ nhàng, tuyệt vọng: “Không. Rõ ràng đó là mùi của Bún Bò Huế.”

Thế là mình đã phải kể hết. Mình đã được làm quen với em Bún Bò Huế ở một quán nằm trên đường Nguyễn Hữu Huân, gần bờ hồ, cách đây hai tháng. Mình càng chơi với em Bún Bò Huế càng thấy cuộc sống có ý nghĩa, có hy vọng và có tương lai. Cuối cùng mình bị nghiện em Bún Bò Huế, không thèm chơi với em Bún Chả nữa.

Mình không biết tương lai của mình sẽ như thế nào, nhưng bây giờ mình thật sự không quan tâm. Mình đã có tình yêu mới, và trong lúc mình chơi say sưa với em Bún Bò Huế mình không muốn lo nghĩ gì hết!

 30/09/2006

Duyên âm

Hình như một cô bạn gái mình đã từng quan tâm đến lại có duyên âm. Theo lời cô giáo kể ngày hôm qua, một người con gái nếu có “duyên âm”  nghĩa là cô ấy có thể thực sự yêu một người con trai nào đó, và anh ấy cũng có thể thực sự yêu cô ấy, nhưng cuối cùng rồi hai người vẫn sẽ chia tay nhau, tình yêu bị xé nát như một căn nhà bằng tre trong cơn gió xoáy.

Vấn đề là cô ấy đã từng ước hẹn với một người con trai khác ở kiếp trước nên kiếp này sẽ khó khăn trong đường tình duyên, linh hồn lại vẫn đang cháy âm ỉ ở dưới đất như khoai lang vùi trong đống than. Vậy thì nên coi linh hồn của cô ấy như là linh hồn của ma – dù thích, dù yêu, dù thương như chưa bao giờ thương ai hơn trong đời, nhưng cô ấy vẫn không thể gắn bó với một người con trai như mình đang sống ở trên đất dưới ánh sáng mặt trời này. Người thì phải yêu người, không nên yêu ma!

Nghe cô giáo kể chuyện, mình hơi nổi da gà. Sự thật là có một người con gái mình đã từng yêu, và theo mình biết (hy vọng) cô ấy cũng đã từng yêu mình, nhưng tình yêu đó, dù thật, dù chân thành, lại vẫn chưa đủ. Cuối cùng mình đi con đường riêng của mình, cô ấy đi con đường riêng của cô ấy, và ông trời nhìn xuống, cười mỉm, tiếp tục chơi bài với Trịnh Công Sơn. Liệu có phải lý do mà tình yêu đó không kéo dài lâu được vì cô ấy có duyên âm chăng?

“Nghe hơi nghiêm trọng đấy”, mình nói với cô giáo, những kỷ niệm ngày xưa lại tràn về trong suy nghĩ. “Như vậy thì có nghĩa là một người con gái có duyên âm sẽ không bao giờ tìm được hạnh phúc trong đời này đúng không ạ?”

“Tìm được em ạ! Nhưng mà phải cắt duyên âm đã chứ!”

“Nó cắt được à???” – giọng nói của mình tiết lộ một sự nhiệt tình ngầm.

“Ừ, cắt được mà! Chỉ cần tổ chức một buổi lễ…” Rồi cô giáo kể về “lễ cắt duyên âm” và quan niệm “khôi phục lại” của người Việt nói chung. Nếu vị khách đầu tiên vào cửa hàng mà không mua mở hàng thì mình vẫn có thể đốt vía đợi khách thứ hai đến. Dù cãi nhau suốt cả năm qua với một người bạn rất thân nhưng ngày mồng một Tết bạn ấy đến thăm nhà, chúc gia đình của mình một năm mới vui vẻ và hạnh phúc thì có thể tha thứ hết để bắt đầu một mùa xuân hoàn toàn mới. Hóa ra văn hóa Việt Nam cực kỳ yêu đời đấy!!!

Dù có duyên âm nhưng vẫn có thể cắt được!

Mình không biết cô bạn gái ngày xưa ấy đang nghĩ gì, sống như thế nào, yêu ai, nhưng có lẽ tất cả các vấn đề mình không thể vựơt qua được lúc ấy thì bây giờ mình hoàn toàn có thể vượt qua được bằng cách cắt duyên âm!

Chỉ có điều là phải “cắt trộm”! Nếu được gặp lại cô ấy ở đâu đó và mình nói: “Em ơi, hình như em có duyên âm đấy” thì chắc mình sẽ bị tát cho một cái. Vậy thì mình sẽ phải tìm một cách để cắt duyên âm mà không có ai nhận ra, không có ai nghe “tiếng kéo”!

Hay là đợi một cơn bão to đổ vào thành phố, rồi vào nửa đêm dẫn thầy bói vào phòng nhẹ nhàng cắt duyên âm đen đủi rồi ra đi, trong lúc bạn gái ấy vẫn đang tiếp tục ngủ vùi, say sưa mơ về mây giông trôi qua, hai tai không nghe thấy gì ngoài tiếng mưa tầm tã trên mái nhà.

02/02/2007

Con gái VN phức tạp

Hình như tất cả các cô gái Việt Nam 22 tuổi trở lên đã có người yêu rồi. Tất nhiên là có người “single” nhưng ít lắm. Khổ cho con trai Việt Nam, khổ cho cả con trai Canada sống ở Việt Nam nữa!

Có lần mình hỏi một người bạn thân: “Thế ở Việt Nam khi một cô gái mà mình thinh thích lại đã có người yêu rồi thì mình nên làm gì, làm thế nào để tiếp cận cô đó?”.

Lời khuyên của bạn mình thì như thế này. (Của đáng tội mình đã xuyên tạc một tí, thêm một chút mỳ chính vào.). Mình không biết liệu lời khuyên của cô ấy có đúng hay không nhưng mình vẫn thấy hay hay…

Theo bạn mình thì trong việc “đánh đồn” có 3 trường hợp, và mỗi trường hợp một “tỷ lệ thành công” khác nhau như sau:

Các cô đã được yêu 1 năm

Không đánh được. Cô ấy và người yêu vẫn ở trong giai đoạn gọi là tình yêu trẻ con. Ngồi ở quán cà-fê 2 người chung một ghế, viết thơ tặng nhau, chát yahoo và dùng chữ “:x” rất nhiều (những người hay chat yahoo sẽ hiểu)… Họ như đang chết đuối trong mắt nhau, cứ nói những gì mà lúc trước cả hai người đã từng coi là rất sến! Thôi, cho họ chết đuối đi.. Nếu cô ấy lại nổi lên mặt nước thì phải xem xét lại tình hình.

Các cô mà đã được yêu 2 năm

Đánh được đấy! Có thể sau khi 2 năm thì giai đoạn “tình yêu mới” đã qua nhưng giai đoạn “tình yêu thoải mái” lại chưa đến. Cũng có thể cô ấy bắt đầu tự hỏi mình: “Anh ấy có phải là một nửa trái tim của mình hay không đây? Nếu không mà mình cứ lằng nhằng như thế thì không được mất…” Khi ấy, một anh chàng nào đó – một người mà rất hiểu mình muốn gì – có thể chớp lấy thời cơ chui vào bảo tàng lấy trộm vật quý chạy sang Campuchia luôn!

Các cô mà đã được yêu 3 năm trở lên

Không đánh được đâu! Đối với cô ấy thì mọi thứ đều ổn rồi, thoải mái rồi. Quen anh ấy ngồi ở bên cạnh mình, quen cách nói chuyện của anh ấy, cách nhìn, cách chia sẻ… Tóm lại thì cái gì cũng quen thuộc! Có thể cô ấy đã đi đến nhà anh ấy “ra mắt” rồi, và 2 người đang chuẩn bị lấy nhau. Tất nhiên là có trường hợp “thay đổi ở phút 89”, nhưng mà trường hợp đó rất hiếm. Đà tàu đang chạy là một sức mạnh cực kỳ đáng sợ, đặc biệt là ở Việt Nam!

Khỏi phải nói cách dễ nhất là hãy cưa những cô gái mà chưa có gì. Đồn đang vắng mà, cứ đi đến cửa chính bấm chuông thoải mái!

30/09/2006

Xấu xiếc gì

Tại sao con trai Tây lại cứ thích cô gái Việt trông không “Thúy Kiều” lắm? Trong ba năm vừa rồi mình đã có nhiều cuộc nói chuyện như sau:

JOE: Ối giời ơi, cô kia xinh thế!

BẠN: Cái gì? Cô nào?

JOE: Cô kia kìa!

BẠN: Đâu? Mặc áo màu gì?

JOE: Cô mặc áo xanh xanh ấy!

BẠN: Hả? Cô kia á?

JOE: Ừ, xinh nhỉ! Bạn không thấy vậy à?

BẠN: Ối giời ơi, bó tay anh Joe!

Tóm lại, khái niệm của sắc đẹp không khách quan đâu. Theo cái gọi là “tiêu chuẩn sắc đẹp của Tây” thì má phải cao, mồm phải to và đôi mắt phải hơi… “ghê”. (Tất nhiên mình đang nói về người con gái – lĩnh vực đặc biệt của mình đấy). Diễn viên Julia Roberts là một ví dụ tiêu biểu. Cô ấy xinh lắm, mồm to lắm, răng khỏe lắm, ăn quả dừa chắc không cần bổ ra đâu.

Với lại da phải hơi đen đen một chút. Có nhiều cô Tây kêu: “Eo ơi, da em trắng thế, em xấu quá! Huhu!”, đồng thời có nhiều cô Việt Nam kêu: “Eo ơi, da em đen thế, em xấu quá! Huhu!”. Cô Việt Nam nhìn cô Tây tắm nắng chắc thấy điên. Trái lại, cô Tây nhìn cô Việt Nam bôi kem làm trắng da chắc cũng thấy dở hơi biết bơi. Và con trai Việt Nam nhìn lại hóa đơn vừa mua kem làm trắng da cho người yêu chắc thấy dở hơi biết bơi, biết nhảy và biết trượt pa-tanh nữa!

20/09/2006

Quá tự nhiên

Nó hư lắm! Hư kinh khủng!

Mình nói về con gái 7 tuổi của hai vợ chồng bạn mình – anh ấy người Tây và chị ấy người Việt. Không phải riêng con gái của hai vợ chồng đó đâu mà còn rất nhiều đứa con của rất nhiều cặp đôi “trai Tây gái Việt” phát triển rất hư, “vô ngoan”, “phi-ngoan”, “bất ngoan”. Hư!!

Và tại sao vậy? Hay là như bạn của mình phân tích: “Ông chồng Tây thì để nó phát triển quá tự nhiên còn bà vợ Việt thì lại quá khắt khe – kết quả là “nhiều người dạy quá không biết nghe ai!”

Mình thấy lôgic của bạn mình rất..lôgic! Thêm một điều nữa là nhiều con trai Tây quyết định sinh sống ở Việt Nam lâu thì có tính cách khá là “ngựa hoang” (Còn những con trai Tây thích lập gia đình sớm thì cứ ở quê hương thôi, không sang Việt Nam đâu). Họ thích khám phá, đi du lịch, đi nhậu, đi chơi…nói chung là họ thích “đi” – nghe từ “gia đình”, họ có cảm giác giống như một con bò béo nghe từ “chợ”!

Còn mình thì lại khác. Mình không biết tương lai mình sẽ lấy vợ ở đâu, nhưng nếu mình lấy vợ người Việt Nam thì mình không muốn con của mình là thằng nhóc hư hỏng đâu! Vấn đề là ở chỗ mình chưa biết “làm bố” kiểu Việt Nam.

Sự ngoan ngoãn là một điều rất chủ quan. Ngoan kiểu Tây rất khác với ngoan kiểu Việt Nam, cũng như lúa mì rất khác với lúa nước! Nếu mình lấy vợ Việt Nam thì mình nghĩ tốt nhất là mình ở lại đây, và nếu mình ở lại đây thì mình nghĩ tốt nhất là con của mình biết “ngoan kiểu Việt Nam”. (Khác gì mình sống ở gần biển muốn con của mình biết bơi chứ!)

Và muốn con của mình biết ngoan kiểu Việt Nam thì chắc cả mình cả vợ mình đều phải nhất trí trong phương pháp giáo dục cho con cái. Nghĩa là gì? Nghĩa là lấy vợ Việt Nam thì sớm muộn rồi mình sẽ phải học “làm bố” kiểu Việt Nam.

Mình biết “làm bố kiểu Tây” rồi – ít ra là theo lý thuyết – cho nên nếu mình lấy vợ Tây thì “no star where”, dễ thôi, không cần “nghiên cứu” sâu đâu. Thế còn nếu mình lấy vợ Việt Nam thì mình sẽ phải nghiên cứu rất sâu về phương pháp giáo dục con kiểu Việt Nam, cho nó phù hợp.

Đáng lẽ Hà Nội nên có một trung tâm gọi là Trung Tâm Dạy Làm Bố Kiểu Việt Dành Cho Đàn Ông Phương Tây, nhưng nhu cầu chắc chưa đủ cao. Thế nên kết hôn ở đây thì chắc mình sẽ phải nhờ một người bạn trai, hoặc là thầy giáo của mình, hoặc là ông hàng xóm… “chỉ bảo” thôi.

Mặc dù mình có rất nhiều bạn trai người Việt mà có con rồi và có thể “hướng dẫn” mình một chút nhưng mình vẫn rất sợ thất bại! Làm con rể Việt Nam thì rất khó; chắc làm bố Việt Nam thì lại càng thêm khó chứ!

Hay là mình sẽ lấy một cô vợ rất ngoan rồi đi uống bia với bố vợ nhỉ? Sau năm ly bia và một cuộc nói chuyện rất chân thành, mình sẽ ngả người về phía trước và hỏi: “Bố ơi, con hỏi chút nhé! Bí quyết của bố là gì? Sao vợ con ngoan thế?”…

01/11/2006

Lấy vợ xấu

Cách đây 400 năm, thời hai nước Pháp và Anh bắt đầu sang Canada thành lập thuộc địa mới, nhiều người đàn ông chỉ đặt ra một tiêu chuẩn duy nhất cho người vợ tương lai của mình là: Cực kỳ béo!

Thời đó, Canada được coi là “vùng đất mới” và những người châu Âu có đủ điều kiện và sự can đảm để sang “bên kia” bắt đầu một “cuộc sống mới”, dám chịu đựng khí hậu khắc nghiệt và hoàn cảnh hoang sơ, thì chủ yếu là đàn ông. Tình trạng đó tạo ra một vấn đề rất lớn: Có rất nhiều người đàn ông đến tuổi phải lấy vợ mà lại không có phụ nữ nào để lấy cả. Nói một cách khác, “cầu” thì nhiều trong khi “cung” thì ít như con nít trong quả mít!

Để làm dịu bớt tình trạng đó, Chính phủ hai nước Anh và Pháp lên kế hoạch “truyền nữ” bằng cách quảng cáo về “lối sống tốt đẹp” ở các thuộc địa Bắc Mỹ, xong rồi chọn hàng trăm người phụ nữ chưa chồng và sẵn sàng bỏ tổ quốc để bắt đầu một cuộc sống mới – và đưa họ lên tàu “vượt biên” sang Canada.

Đến nơi, (theo thầy giáo kể), những người phụ nữ ấy bị bắt phải xếp hàng la liệt ở một địa điểm nào đó để những người đàn ông chưa vợ có thể “ăn phở ngó” tí rồi lựa chọn – hơi giống kiểu các “siêu thị  phụ nữ” được tổ chức cho những đại gia giàu có tuyển thiếp trong phim Trung Quốc ngày xưa.

Ai có quyền lực thì chọn trước, ai không có thì đợi đấy mà chọn sau. Và những người phụ nữ được chọn sớm nhất chính là những người phụ nữ béo nhất – vì lý do là mùa đông ở Canada kéo dài rất lâu và thời đó người ta không có nhiều thức ăn, không có nhà cửa kiên cố, không có xe ô-tô, không có lò sưởi. Lấy vợ béo thì khả năng cô ấy sống được qua mùa đông “không có” ấy rất cao. Lấy vợ gầy thì là… đầu tư rủi ro.

Sở dĩ mình nhớ lại chuyện này là vì hôm trước đã đọc truyện ngắn “Lấy vợ xấu” của Vũ Trọng Phụng. Truyện kể về một người đàn ông rất sành điệu nhưng cuối cùng lại quyết định lấy một người vợ rất “Thị Nở”.

“Vợ anh, thật vậy, là một người đàn bà có cái nhan sắc của một người đàn ông không đẹp giai. Hai con mắt nhỏ, đôi gò má cao, cặp môi phàm phũ, dáng người thô tục, những ngón tay tròn và dài như những quả chuối ngự. Như vậy mà lại đi ăn mặc tân thời! Răng trắng nữa, trời ạ! Cái áo dài lượt thượt màu xanh, cái quần nhiễu trắng trai lơ, đôi giày cao gót có quai kiểu gái nhảy, với mẩu khăn vành dây, ngần ấy thứ lại càng làm lộ cái mỹ miều của sự thô tục, lại càng làm tăng cái choáng lộn của sự kệch cỡm.”

Lấy vợ “không Thúy Kiều lắm” là do anh ấy chọn thôi, cũng như lấy vợ “tốt bụng” là do những người đàn ông Canada (cách đây 400 năm) đã chọn. Nhưng có lẽ “nhu cầu” của anh ấy còn thú vị hơn nhu cầu của những người đàn ông Canada đó nhiều – muốn biết vì sao thì chỉ có cách là tìm truyện đó, đọc hết, xem thế nào!!!

25/01/2007

Xây nhà mới

Tình trạng người hàng xóm đang xây nhà mới, hay chính xác hơn là tình trạng mất ngủ do nó gây ra, đã ảnh hưởng đến sức khỏe của mình. Ai mà nhìn kỹ sẽ thấy mắt của mình hơi xám xịt, miệng hơi lờ phờ, người hơi khọm rọm… hơi giống thời mình yêu cô gái Mỹ đó.

Thật thế! Trước hết, hai “tình trạng” ấy đều đã mang lại cho mình một sự thông cảm lớn lao do bạn bè nhiệt tình phân phát.

“Trời, ồn ào quá Joe ạ. Nếu mình mà rơi vào tình trang của Joe thì chắc không chịu nổi, không giữ nổi thăng bằng để mà nói chuyện lịch sự với người khác được.”

Và họ nói đúng! Cô bạn gái lúc ấy nói rất to, lại còn cười vô duyên nữa, ở đâu cũng vậy, khi nào cũng vậy, kể cả những lúc hai người ngồi tam sự ở những nơi đầy “bóng tối”, có nhiều cặp đôi xung quanh nhẹ nhàng “khám phá” nhau theo những phong tục thiêng liêng của giới trẻ Bắc Mỹ.

Nếu như dạo này phải chịu tiếng xoẹt xoẹt của máy khoan thì dạo ấy phải chịu tiếng cười ha hả của cô bạn gái; nếu như dạo này phải chịu tiếng xào xạo của các viên gạch cọ xát vào nhau thì dạo ấy phải chịu tiếng hát nhừa nhựa từ miệng cô ấy “cọ xát” và micro; nếu như dạo này phải  chịu giọng gay gắt của các thợ xây thì dạo ấy phải chịu giọng “quý sờ tộc” của cô công chúa ấy.

Nhưng có một điều hơi lạ là sau một thời gian mình đã bắt đầu quen với những sự ồn ào đó, thậm chí là hơi thích – có một buổi sáng mà không bị đánh thức bởi tiếng máy khoan ro ro thì cảm thấy hẫng hụt, như lúc ông sếp bỗng nhiên một buổi sáng không được cô thư ký chào mình.

Cũng như vậy, nhưng lúc kể chuyện cười cho cô bạn gái nghe mà không gặp tiếng cười ha hả như bình thường (có thể cô ấy mệt hoặc buồn vu vơ) thì mình cảm thấy hơi thất vọng, mọt cảm giác rất khác sự “sững sờ” mình biểu lộ ra khi nghe tiếng cười đó lần đầu. Cuối cùng hai người vẫn phải chia tay nhau, mình lên đường sang Việt Nam, cô ấy lên đường về Mỹ và thế giới lại trở lại yên bình.

Nhưng gần đây có những lúc, khi một viên gạch bất chợt rơi từ tầng trên xuống hoặc một anh thợ xây lại kêu ầm ĩ, thì tự nhiên mình nhớ đến cô bạn gái đó và cách ứng xử “Hoa Kỳ” của cô ấy. Nghĩ đến tình yêu đó, một tình yêu rất “khoan dung”, mình chợt nhớ đến câu phương ngôn “Sướng lắm thì khổ nhiều” và tự hỏi mình: Liệu đảo người lại thì sẽ đúng hơn chăng?

21/01/2007

"Chuyện ấy"

Trang có chủ đề “hưởng” của một tờ báo internet lớn tại Việt Nam luôn tràn ngập bài viết về tình yêu và sinh lý, với đầu đề tiêu biểu như: “Dạy chàng yêu”, “Mồ hôi giúp hưng phấn”, và (một cách xưng hô tiếng Việt rất thú vị) “Nỗi lòng vì “cậu” nhỏ”. Ngoài nội dung “thuộc thân thể” ra, tất cả những bài trong trang này có một điểm chung rất lạ – đó là được minh họa bởi những tấm ảnh của người da trắng!

Bài “Dạy chàng yêu” có ảnh của một cặp đôi trẻ đẹp ngồi chung một bồn tắm, nhìn nhau và cười (tất nhiên có rất nhiều bong bóng xà bông ở những chỗ cần thiết). Bài “Mồ hôi giúp hưng phấn” có ảnh của một cô gái tóc vàng nằm trên giường say đắm ngửi lưng của một anh chàng đẹp trai, khỏe mạnh. Còn bài “Nỗi lòng vì “cậu” nhỏ” có ảnh của một chàng trai thiểu não ngồi khọm rọm trên góc giường, dùng một cái gối nhỏ để che “cậu ấy”. Tất cả là người da trắng hết.

Nói luôn mình cũng là người da trắng nên không thể nhịn cười khi thấy các anh chị đồng hương của mình cứ hết “lên giường” lại “vào bồn tắm” trên báo internet của Việt Nam. Về cảm giác cụ thể, có một phần áy náy – “Đây là Việt Nam mà, sao không chọn ảnh của người Việt Nam nhỉ???”, hoặc ít nhất là người châu Á, trên các trang web của Trung Quốc và Nhật thì thiếu gì. Tuy nhiên, mình sẽ là người nói dối nếu không thừa nhận một phần cũng tự hào rằng: “Dân tộc mình giỏi nhỉ, được lên giường trên báo chí ở tần nước Việt Nam xa xôi đấy!”

Tiếng Việt có từ “chuyện ấy”. Ở nước mình, khi có người nói hai chữ ấy (tức dịch luôn sang tiếng Anh) rất ít người sẽ hiểu theo ý nghĩa của Việt Nam.

A: Chuyện “ấy”

B: Cái gì? Mày nói chuyện gì đấy?

A: Chuyện ấy!! (nháy mắt)

B: Hả? Chuyện gì cơ? Chả hiểu gì!

A: Chuyện ấy mà!

B: Chuyện ấy, chuyện ấy, nhưng chuyện ấy là chuyện nào???

Người phương Tây mình sẽ cần một vài lời giải thích hoặc sự giúp đỡ của “ngôn ngữ cử chỉ” thật “mãnh liệt” mới đoán ra được ý nghĩa của từ “ấy” đó! Trái lại, người Việt sẽ hiểu ngay:

A: Chuyện ấy mà

B: (cười, nhìn xuống ly bia)

Thỉnh thoảng cách nói vòng vo của Việt Nam cũng khá là thẳng thắn.

Quay lại với chuyện ảnh minh họa, nếu chỉ xem xét trên cơ sở các báo internet lớn thôi thì quan điểm người da trắng giữ thế “độc quyền” về “chuyện ấy” ở Việt Nam cũng hợp lý chứ. Trên trang “hưởng” của tờ báo internet đó, có hơn 10 bài viết và bài nào cũng được minh họa bằng hình ảnh của người da trắng. Nói cách khác, một người hành tinh khác, đang ngồi trên đĩa bay nghiên cứu về sinh vật học châu Á qua internet wifi, dễ có thể kết luận rằng người Việt Nam, khi lên giường, sẽ trở thành người da trắng luôn.

Vậy nếu hình ảnh của người da trắng đại diện cho “văn hóa ấy” trên báo internet Việt Nam thì có đồng nghĩa với chuyện người da trắng thật cũng đại diện cho “văn hóa ấy” trên đất Việt Nam chăng? Nếu điều đó là đúng thì mình chưa thực sự nhiệt tình đảm nhận vị trí “đạo mạo” này. Đến bây giờ mình chưa bị ai bắt chuyện trên đường hỏi về chuyện ấy: “Anh Joe à! Anh đang gửi xe à? À, anh ơi! Em hỏi tí nhé. Mồ hôi giúp hưng phấn cụ thể là như thế nào hả anh?”… Tuy nhiên, nếu báo internet Việt Nam cứ tiếp tục “tuyên truyền” cho người dân (về chuyện ấy) bằng cách đăng ảnh minh họa của người da trắng thì có lẽ mình sẽ gặp nhiều câu hỏi bất ngờ như vậy trong tương lai gần. Chẹp!

 12/04/07

Rửa xe

Có những cặp tình nhân yêu nhau và rất rất hiểu nhau, cứ như có một cái vòi rộng kết nối hai trái tim – thông tin, kiến thức và cảm giác có thể không ngừng chảy một cách “phi ngăn trở” từ trái tim một sang trái tim hai.

Cũng nhiều người cho rằng đó là tình yêu tuyệt vời. Vợ hoặc người yêu mình phải là người hiểu mình nhất chứ – “thấu cảm với mình nhất chứ! Cảm giác thật là sung sướng khi mình mới nói được nửa câu, rồi người yêu tự dưng lại nói nốt cái nửa còn lại, chỉ cần nháy mắt là hiểu nhau luôn. Ý nghĩa của cụm từ “một nửa trái tim” chính xác là thế – hai “nửa” thành “một”, ở giữa không có gì cả.

Nhưng mình thì lại không đồng ý. Trước đây, mình cũng có suy nghĩ tương tự như vậy: Tình yêu là hiểu nhau, hiểu nhau là tuyệt vời, vân vân và vân vân, biết rồi sướng lắm nói mãi. Nhưng mấy năm vừa qua, “thầy đời” đã dạy cho mình một số cái khác, một số “bài” khiến cho mình phải xem xét lại quan điểm cũ ấy về tình yêu và sự hiểu nhau.

Tình yêu mà trong đó hai người cực kỳ hiểu nhau giống như là có một ống vòi kết nối hai trái tim, sự so sánh đó mình đã nói rồi. Vậy thì tình yêu mà trong đó hai người có một số “chỗ không hiểu nhau lắm” thì có lẽ sẽ như cái ống vòi ấy bị siết lại ở một số chỗ, bị thắt lại thành hẹp.

Và chính những chỗ siết lại đó phải trở thành điều giúp cho tình yêu “căng” lên chứ. Hãy cứ hình dung một chút: Mình đang cầm một vòi nước có nước chảy bình thường, rồi mình cứ véo vào cái vòi nước một cái thì nước sẽ…

Nói thế này nhé: Khi rửa xe, nếu dùng một cái vòi rất to thì nước, mặc dù chảy ra rất nhiều, nhưng sẽ không phun được ra xa. Nhưng nếu lắp thêm một cái miệng nhỏ vào đầu vòi thì nước sẽ phun ra cực xa với áp lực rất lớn. Công nhận quá nhiều áp lực thì cũng không tốt tí nào. (Nước đủ áp lực có thể cắt thép, cắt sắt). Tuy nhiên, một chút áp lực có được từ một cái siết nhỏ có thể giúp cho một chiếc xe máy sạch sẽ, nhấp nháy rực rỡ dưới ánh sáng buổi chiều. 

Tòm lại, cần phải yêu một người khác mình một chút, một người đôi không hiểu mình lắm. Nếu không thì xe sẽ rất ướt nhưng không sạch sẽ lắm.

24/03/2007

Karaoke

Ka-ra-ô-kê: Bốn âm tiết mà không ai ở Việt Nam có thể bỏ qua được.

Trước khi sang Việt Nam mình đã không biết karaoke “châu Á” là cái gì cả (karaoke kiểu Tây thì lại rất khác). Nhưng sau khi đến xứ sở này mình đã nhanh chóng nhận ra một điều – sống ở Việt Nam mà không đi hát karaoke thì khác nào ăn canh không có mỳ chính, như người ta hôn nhau mà không có râu. (cứ tưởng tượng đi nhé!) Thế là mình mua một bộ loa và một số DVD karaoke mang về luyện hát cái. Các đĩa DVD mà minh chọn có nhiều bài khác nhau, nên mình đã có một cái mô hình âm nhạc Việt Nam rất phong phú. Khi xem các đĩa DVD đó, mình phát hiện ra một vài điều rất thú vị! (Hay là rất thú vị đối với mình thôi, không biết nữa!)

1) Nghệ sĩ Việt Nam cực kỳ thích cái từ “xót xa”. Ngay sau khi mua đĩa DVD đó, mình cho vào máy tính nghe thử. Bài đầu tiên có từ “xót xa”. “Xót xa là gì?” Joe tự hỏi mình. Mình nghe bài thứ 2. Lại có từ xót xa. Mình nghe bài thứ 3. Lại có. Mình nghe bài thứ 4. Lại có. Rồi bài thứ 5 và nó…lại có! Lạ nhỉ! (Lúc đó mình tra từ điển đọc rất kỹ định nghĩa của từ này). Không phải chỉ riêng từ “xót xa” thôi mà cũng có một số từ khác lại luôn luôn xuất hiện trong bài hát Việt Nam. Nếu ai có thể tìm cho mình một đĩa karaoke nhạc trẻ mà không bài nào có từ “xót xa”, “lẻ loi”, “cô đơn”, “nỗi đau”, hoặc “gian dối” thì mình sẽ mua đĩa đó với gía 1 triệu đồng luôn!* (Âm nhạc Tiếng Anh cũng thế thôi, những từ như sorry, baby, heart, lost, v.v.).

2) Trong việc sáng tác bài hát Việt Nam thì chuyện “đảo ngược” những từ hai âm tiết có vẻ rất phổ biến. Mình đã biết từ “suy nghĩ” từ lâu rồi, nhưng mình đã phải mua một đĩa karaoke mới biết từ “nghĩ suy” là như thế nào. Hình như đảo trật tự của âm tiết như vậy là để thêm “mỳ chính” vào hay sao nhỉ? Nếu người yêu mình “thay đổi” thì lại chưa được, em ấy phải đổi thay mới hay chứ! Cũng như gian dối (dối gian), “mong chờ” (chờ mong) “tha thứ” (thứ tha)…Chuyện này càng khiến cho mình coi tiếng Việt như là một ngôn ngữ vô cùng phong phú! Tiếng Anh làm gì có chuyện “đảo ngược” đó. Yesterday all my troubles seemed so ‘away far” là sai hoàn toàn, không được làm như thế đâu. Có lẽ tiếng Việt linh hoạt hơn cả tiếng Anh, ít ra trong một vài lĩnh vực đặc biệt.

3) Người Việt Nam rất coi trọng người nhạc sĩ. Cái đó rất là hay. Ở bên Tây, có một bài hát nổi tiếng thì chắc ai cũng sẽ biết người ca sĩ là ai. Nhưng rất ít người sẽ biết nhạc sĩ – chính là người sáng tác bài đó – là ai, mà gần như là không ai biết cả. (Ở bên Tây, chuyện ca sĩ tự sáng tác bài hát của mình là rất hiếm có). Ở Việt Nam thì lại khác. Có một bài do Trịnh Công Sơn sáng tác được Quang Dũng trình bày thì đa số người sẽ biết đó là bài DO Trịnh Công Sơn sáng tác ĐƯỢC Quang Dũng trình bày. Lời giới thiệu của những bài hát mà TV luôn nhắc đến tên của hai người: người nhạc sĩ và người ca sĩ. (Nhạc sĩ: Trần Tiến.. Thể hiện: Mỹ Tâm…kiểu thế). Cái đấy mình khâm phục thật – có lẽ Tây nên học Việt Nam cái!

À, quên một điều rất quan trọng. Bài mà mình đang thích nhất là bài “Đêm thấy ta là thác đổ” do Trịnh Công Sơn sáng tác, được ca sĩ Quang Dũng trình bày đấy.

Có ai đi karaoke không?

*Có lẽ mình sẽ không làm thế

29/07/2006

Tết Tây, Tết “Ta”

“Hôm nay Joe có nhớ nhà không?” – đó là câu hỏi bạn bè thường xuyên đặt ra cho mình trong ngày mồng 1 tháng 1, “Tết Tây” ở Việt Nam. Câu trả lời là “không”. Tất nhiên mình cũng có nhớ nhà một chút, ngày nào cũng dành ra một chút thời gian để nhớ Canada, nhưng năm mới với mình không phải là một ngày khiến bệnh nhớ nhà trở nên cấp tính.

Ở Canada, Giáng sinh là thời gian dành cho gia đình, còn Năm mới thì dành cho bạn bè. Vì vậy thì Giáng sinh quan trọng hơn Năm mới nhiều – gấp 10 lần, gấp 100 lần, gấp 2007 lần luôn. Và ở Canada, chắc chắn sáng ngày 25 (tức sáng ngày Giáng sinh ấy) đa số những gia đình có cha mẹ, con cái – những người thân – sống gần nhau sẽ tổ chức Giáng sinh ở nhà. Thường thì con sẽ ngủ dậy trước, chạy đến cây thông Nô-en xem ông già Nô-en có mang cho chúng món quà từ tận Bắc Cực hay không (tất nhiên có), rồi bắt bố mẹ thức dậy để mọi người trong gia đình cùng nhau bóc quà.

Buổi chiều, mọi người sẽ đến chơi thăm nhà họ hàng (hoặc rủ họ hàng đến chơi nhà mình), ăn gà Tây, jăm bông, hoa quả, các món ăn Giáng sinh – ăn nhiều đến mức phải tháo thắt lưng ra ngủ cho đỡ tức bụng.

Trong không khí sum họp, mọi người nói chuyện rất vui vẻ, ông kể chuyện cười, bà mắng ông vì đã kể chuyện đó một trăm lần rồi, bố khen bữa cơm mẹ nấu ngon lắm, mẹ mắng bố vì “bữa nào em nấu cũng ngon chứ!”… Rồi mẹ bắt con phải ăn thêm một chút cải Bruxen (đắng quá!), con chạy lung tung từ phòng nọ đến phòng kia vì vui quá, không chịu ngồi yên. Xen lẫn, thỉnh thoảng sẽ có một vài cuộc tranh luận – gọi là “những cuộc cãi nhau Giáng sinh” (người Tây mình lúc nào cũng thích cãi nhau) – nhưng đó cũng là một phần của không khí Giáng sinh, một không khí rất ấm áp và rất… gia đình.

Có một điều chắc chắn là những người Canada (hoặc Mỹ, Úc, Anh, Pháp, v.v.) sống ở Việt Nam như Joe sẽ nhớ nhà nhiều nhất trong năm vào thời khắc Giáng sinh. Ở Việt Nam người ta cũng biết về Giáng sinh, cũng tổ chức những bữa tiệc và sự kiện văn hóa lớn. Tuy nhiên ở Việt Nam, Giáng sinh chỉ mang ý nghĩa là một ngày vui chơi – có ông già Noel nhưng không có ông nội của mình, có không khí đặc sắc nhưng không có không khí gia đình.

Đối với người phương Tây, năm mới là dịp vui chơi, chứ không phải là Giáng sinh đâu. Năm mới thì đi đâu cũng được (thậm chí đi du lịch rất xa), với ai cũng được, không say không về. Đêm giao thừa ở Canada vui lắm. Mỗi nhóm bạn đều tổ chức một buổi liên hoan rất lớn, ở các cửa hàng rượu và sâm-panh thì tấp nập khách đến mua hàng.

Tết Tây mình có nhớ nhà không? Không. Giáng sinh mình có nhớ nhà không? Nhiều. Rất rất nhiều.

1/1/2007

Tốt nết chúc Tết!

 Tết Việt Nam là một kho tàng những câu chuyện thú vị, tràn ngập tình cảm, rượu, và tiếng cười. Đối với một người nước ngoài như mình, Tết có rất nhiều khía cạnh hấp dẫn, nhất là cách chúc tết của người dân. Mình biết đã có rất nhiều lời chúc khác nhau rồi, nhưng vì đây là một đề tài hết sức truyền cảm nên mình xin bổ sung thêm một kiểu nữa, có được không ạ?

Được rồi à? Tốt quá! Vậy thì vào dịp Tết âm lịch Việt Nam, mình xin chúc Quý vị và các bạn một năm mới vui vẻ và hạnh phúc: Mỗi lần vét túi trên túi dưới để tìm 2 nghìn tiền vé xe thì tự dưng lại tìm thấy đến 20 nghìn không biết từ đâu ra. Mỗi lần quay đầu nhắc cô phục vụ mang đến hai cái bánh bao rán mình đã gọi từ rất lâu thì lại thấy cô ấy mang đến những ba cái nóng hôi hổi, nhưng vẫn chỉ tính tiền hai cái vì đã bắt mình phải đợi. Mỗi lần cãi nhau như điên với người yêu thì mấy tiếng sau lại hôn nhau như điên. Mỗi lần đi cà-phê một mình vì buồn vu vơ thì không bị ai bắt chuyện, hỏi lung tung về lý do mình đi cà-phê một mình. Mỗi lần đi ăn ốc với một cô gái rất xinh (hoặc một anh chàng rất đẹp trai) thì người yêu cũ đã chủ động chia tay với mình sẽ tình cờ đi qua nhìn thấy hai người vui vẻ trò chuyện rồi lại thấy ân hận và ghen. Mỗi lần làm mất máy di động rồi gọi vào số của mình để xem thằng nào đã vớ được thì nghe tiếng chuông và nhận ra máy chỉ nằm ngay dưới một đống quần áo ở góc phòng. Mỗi lần bắt cá hai tay thì lại được hai con cá khác nhẹ nhàng xoa vào hai chân và mỗi lần về nhà say rượu rất sợ bị vợ mắng thì thấy vợ lại còn say rượu hơn, dịu dàng xin lỗi mình rồi cười ngây ngô chạy lên phòng ngủ.

Chúc mừng năm mới – thưa quý vị, thưa các bạn và thưa những độc giả của blog của Joe. Xin chào mùa xuân Đinh Hợi, rất vui được gặp người. Mùa xuân ơi, vào đây uống nước nhé, mọi người đang chờ.

 14/02/2007

Giá trị Việt

Trước khi viết bài này, mình đã đinh ninh sẽ dứt khoát không cho câu “giá trị Việt là con người Việt” vào đoạn đầu. Lý do không phải vì câu này không đúng hoặc không thể hiện được suy nghĩ của mình một cách chính xác. Trái lại, câu này quá đúng, thể hiện suy nghĩ của không những mình mà còn của hàng nghìn người nước ngoài khác nữa một cách rất rất chính xác nên mình sợ cho nó vào đoạn đầu thì bài sẽ hơi bị nhàm. Đã có không biết bao nhiêu là bài viết về giá trị Việt mở đầu bằng: “Giá trị Việt là con người Việt.”

Tuy nhiên, đôi khi nên chọn con đường ngắn nhất để đi. Mặc dù lúc nào cũng muốn độc đáo – lúc nào cũng muốn sáng tạo – nhưng mình vẫn không thể tránh câu này ra được. Sự thật chỉ là thế thôi: Giá trị Việt chính là con người Việt, như giá trị Canada là con người Canada, hoặc giá trị vở kịch là người diễn viên.

Rất may, “con người Việt” là một chủ đề vô cùng rộng lớn nên mình vẫn sẽ có đủ “khoảng trống” để “cựa quậy” thoải mái, vẫn có thể sáng tạo được. Tuy nhiên, mình xin bắt đầu với những chi tiết quen thuộc, vì mặc dù quen thuộc nhưng vẫn đáng kể, vẫn nên đặt vào vị trí xứng đáng.

Mình thấy con người Việt chịu thương chịu khó, khiêm tốn và dũng cảm. Lúc bình thường thì rất hiền lành, yêu hòa bình nhưng đồng thời lại không hề nhu nhược, khi cần thiết vẫn biết đoàn kết lại để cùng chiến đấu. Tiếng Việt có câu “biết mình biết người”, một câu vừa rất ngắn vừa đầy ý nghĩa. Dù khiêm tốn, mình thấy người Việt Nam vẫn hiểu rất rõ giá trị của mình.

Một trong những câu chuyện lịch sử Việt Nam mình thích nhất là chuyển đẩy lùi quân xâm lược Nguyên-Mông vào thế kỷ thứ 13. Lúc đó chính là thời kỳ quân địch hung mạnh nhất, lạị còn đông người nhất nữa, không phải đông như quân Nguyên vì chính là quân Nguyên thật rồi. Hùng mạnh, đông người và chưa thua một nước nào hết.

Người Việt biết rõ điều đó (biết ngườ) và cũng biết Việt Nam là một nước nhỏ thôi (biết mình) nên phải tìm cách “lanh lợi” để đẩy lùi cuộc xâm lược này và gìn giữ nền độc lập của đất nước. Vậy là chiến lược “vườn không nhà trống” – một chiến lược rất lanh lợi (cũng là một chiến lược không bao giờ có thể thành công nếu không có sự ủng hộ của tất cả nhân dân) đã được thực hiện. Kết quả là trong vòng 30 năm, quân Nguyên-Mông đã được “nếm trải” cảm giác thua cuộc tới 3 lần.

Đó là chuyện chiến tranh và vì mình vốn là người thích lịch sử chiến tranh, đặc biệt là chiến tranh phong kiến, nên mình đã muốn kể lại một chút, mặc dù đa số người đọc bài này chắc thấy rằng câu chuyện ấy xưa như trái đất.

Tuy nhiên, giá trị Việt cũng không nhất thiết phải liên quan đến chiến tranh. Một trong những điều mình thấy “giá trị” nhất của Việt Nam chính là khát vọng về sự hòa bình và thịnh vượng của người dân.

“Gióng phi ngựa đến chân núi Sóc Sơn, ghìm cương, cởi giáp và nón, treo lên một cành cây, rồi quay chào bốn phía quê hương. Cả người lẫn ngựa từ từ bay thẳng lên trời, từ bấy đến giờ không thấy trở về nhân gian, như truyền thuyết một đi không trở lại.”

Truyện Thánh Gióng cũng là một câu chuyện về chiến tranh, nhưng phần mình muốn nhấn mạnh lại chỉ là đoạn cuối mà các bạn vừa đọc: đoạn kể về những điều xảy ra sau khi chiến tranh kết thúc. Truyện không như truyện cổ tích các nước khác (Đức, Anh, Nga, v.v.) mà trong đó khi các chiến sĩ hoàn thành nhiệm vụ vẫn phải tiếp tục ở lại. Có lẽ điều này (cho dù chỉ trong một chuyện cổ tích rất ngắn) đã chứng tỏ rằng dân tộc Việt Nam vốn rất yêu hòa bình. Khi không còn cần phải chiến đấu bảo vệ đất nước, thì Gióng, một biểu tượng của sức mạnh và bạo lực, đã “bay thẳng lên trời, không còn thấy trở về nhân gian.”

Đó chỉ là bậc 1 của một “thang phân tích” rất dài, gồm cả quá trình lịch sử từ xưa đến nay. Tất nhiên, chúng ta sẽ không thể lên được bậc 2 hoặc bậc 3 chỉ trong một bài ngắn như thế này. Nhưng có lẽ bậc 1 này đủ để dẫn đến kết luận của mình: Đó là sự nhiệt tình của con người Việt Nam đối với việc phân tích về bất cứ một vấn đề trên trời dưới biển nào!

Vẫn còn nhiều nước mình chưa được đến nhưng mình vẫn còn có thể tự tin nói rằng dân tộc Việt Nam là một trong những dân tộc ham hiểu biết nhất thế giới. Đó là một điều mình nhận ra ngay từ khi mới sang Việt Nam lần đầu. Mặc dù chỉ là một thanh niên bình thường, nhưng mỗi khi gặp mình, người Việt Nam đều hỏi thăm về rất nhiều thứ – về Canada, về tiếng Anh, về thế giới nói chung.

Sau bốn năm mình kết luận thế này: Những gì người Việt Nam chưa biết thì họ muốn biết. Những gì họ muốn biết thì họ muốn bàn bạc lại cho chắc chắn. Và những gì họ đã bàn lại cho chắc chắn rồi thì họ muốn bàn lại một lần nữa cho vui. Ở Việt Nam, thông tin chẳng khác gì không khí, tồn tại ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoàn cảnh.

Như một nhà triết học nổi tiếng đã từng nói: “Quan trọng không phải là bạn đi đến đâu, mà là bạn đã đi như thế nào.” Mình cũng thấy thế đấy. Quá trình phân tích mới là chính, mới là quan trọng. Thường thì nơi đến không có gì đáng kể cả, nhưng trên đường đi mình đã được ngắm biết bao nhiêu là phong cảnh đẹp.

02/02/2007

Tắm ở đâu

Người ta có câu: “Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn”. Ngoài chuyện người Việt thích tắm, câu này còn thể hiện một cảm giác “yêu quê hương” khó bỏ qua. Cảm giác đó cũng hợp lý – nhiều người khuyên nên tắm “ao nhà” thôi – tuy nhiên mình xin phân tích câu này từ một điểm nhìn khác.

Theo ADN thì không ai là người Canada 100 phần trăm. Cũng như vậy, không ai là người Việt 100 phần trăm. Nếu kiểm tra ADN thì sẽ biết người Việt nào cũng có một chút máu Trung Quốc, hoặc Chăm-pa, hoặc Thái, hoặc Mông Cổ, hoặc Mường… Người Canada cũng thế thôi (Pháp, Anh, Eskimo, v.v.), người châu Âu cũng thế thôi, người châu Phi cũng thế thôi, ai cũng thế thôi, ai cũng là “cơm thập cẩm” hết, thế giới này không bao giờ có chuyện “100%” đâu (ngoài lúc đàn ông Việt Nam uống rượu). Từ đó có thể hiểu là những người khuyên bây giờ nên “tắm ao nhà”, đều đã được sinh ra nhờ “một số người” trong “các cụ ngày xưa” – có lẽ trước đây rất lâu – đã “tắm ao ngoài”.

Thế giới này đầy rẫy những sự mâu thuẫn tương tự như vậy. Ví dụ, ở bên Tây có nhiều người thích ăn chay (tất nhiên không kể những người tu hành nhé). Nhưng các nhà khoa học cho biết vào thời nguyên thủy, đầu óc của loài người chỉ thực sự phát triển mạnh khi loài người thực sự bắt đầu biết ăn thịt. Có lẽ vì cách đây 500.000 năm loài người ăn nhiều thịt lắm nên bây giờ một số người đã có đủ “chất xám” quyết định sẽ không ăn thịt nữa. Tất nhiên phân tích như vậy hơi “tinh vi sờ ti con gà ri” nhưng dù sao cũng vui.

Ao ta, ao ngoài… quan trọng nhất vẫn là cái “duyên”. Trong các bài blog mình hay nhắc chuyện “cô xinh, gái đẹp” nên chắc có một số người nghĩ mình hơi (hay là rất) đáo để. Cũng đúng thôi! Nhưng đối với mình cái duyên luôn luôn là cái quan trọng nhất, tất yếu nhất.

Ao ta, ao ngoài, chuyện vặt thôi. Có người tắm ao ta thấy rất hạnh phúc. Có người tắm ao ngoài cũng thấy rất hạnh phúc. Tóm lại, tắm ao nào cũng được miễn là không nhiều vi trùng quá.

21/09/2006

 Phụ Nữ Việt Nam

“Không cần giải phóng phụ nữ vì họ đâu có phải là nô lệ. Không cần đòi nam nữ bình quyền vì trong nhiều nhà phụ nữ nắm cả quyền trong tay.”

Lời trích dẫn này lấy từ một bài được báo Phụ nữ Tân Văn đăng ngày 11/7/1929, 49 năm trước khi tôi chào đời và 72 năm trước khi tôi sang Việt Nam lần đầu. Tôi đã chọn lời trích dẫn này để bắt đầu bài viết vì dù đúng hay không, thích đáng hay không, nó cũng phản ánh một điều rất quan trọng: Phụ nữ Việt Nam thật giỏi!

Trước khi sang Việt Nam, tôi không được biết nhiều về phụ nữ Việt Nam lắm. Tôi chỉ biết những gì tôi đọc ở trong sách và xem ở trên vô tuyến. Phụ nữ Việt Nam đẹp. Phụ nữ Việt Nam tốt. Phụ nữ Việt Nam dịu dàng, dịu ngọt, dịu hiền, v.v. (nói chung thì dịu). Vì thế, không ai có thể tưởng tượng hết sự ngạc nhiên của tôi khi sang đây tiếp cận với phụ nữ Việt Nam thế kỷ 21!

Thật vậy, tôi không muốn kể dài dòng về cảm giác đó, nhưng tôi cũng muốn để lại một sự so sánh để ai đọc bài này có thể hình dung được suy nghĩ của tôi. Lúc đó, lúc mới tiếp cận với phụ nữ Việt Nam năm ấy, tôi giống như một chú nai nhỏ tình cờ lang thang trong lồng của mấy con sư tử Hà Đông.

Tôi phải giải thích một chút. Tôi không hay hờn dỗi. Tôi chưa gặp một tình huống đau buồn nào do một phụ nữ Việt Nam gây ra. Tôi không bị kêu là “dại gái”, “đào mỏ”, hoặc bị “xé tan xác” một lần nào cả. Trái lại, cảm giác đầu tiên khi tiếp cận phụ nữ Việt Nam là một cảm giác rất hay và ấn tượng.

Tôi chọn hình ảnh “sư tử Hà Đông” tại vì đó là một sự so sánh buồn cười, và tôi chắc chắn rằng nhiều phụ nữ Việt Nam đọc qua sẽ cười tươi lên. Điều đó dẫn đến ý kiến tiếp theo của tôi.

Phụ nữ Việt Nam nói đùa rất hay. Thường thì người phương Tây (đặc biệt là con trai) khi đến châu Á hay gặp vấn đề “nói đùa bị tưởng là thật”. Vấn đề này – hay còn gọi là “bệnh” – rất phổ biến ở một số nước như Nhật Bản, Trung Quốc, và Hàn Quốc. Hiện tượng của bệnh này rất phong phú và có thể biểu hiện như sau:

Đàn ông Tây sang Nhật làm việc được đồng nghiệp nữ Nhật rủ đi ăn trưa. Khi món ăn được dọn lên, anh ấy cầm đũa, gắp một con tôm, giả vờ rất sợ, rồi nói “thôi mình không ăn con này đâu. Sợ nó chưa chết. Ăn xong nó sẽ bơi lung tung loanh quanh bụng của mình rồi cuối cùng mình sẽ phải đi bệnh viện mở cho nó ra.” (Khi nói đùa người phương Tây thường có mặt rất nghiêm túc).

Mấy phụ nữ Nhật ngay lập tức trả lời: “Không sao đâu anh ạ! Chắc chắn nó đã chết rồi. Anh cứ ăn thoải mái đi nhé, anh không cần lo ngại gì cả.”

Phụ nữ Việt Nam thì lại khác. Vào những lúc cần thiết thì có thể tỏ ra rất ngây thơ. Tuy nhiên, vào những lúc không cần thiết lắm – hoặc những lúc rất cần thiết phải không ngây thơ – thì có thể trở thành “cáo con” luôn (tất nhiên là theo nghĩa tốt của từ này). Phụ nữ Việt Nam biết nói đùa, biết diễn kịch, biết châm biếm và cũng biết giả vờ không biết cả 3 điều đó. Thật là một điều tuyệt vời, ít ra là đối với “ông Tây” này.

Giáo sư Inun Yu, bản thân là đàn ông Hàn Quốc, cho rằng: “Xã hội Việt Nam là một xã hội lưỡng hệ, như phần lớn các nước Đông Nam Á. Trong đó, phụ nữ Việt Nam được tôn trọng hơn và cũng như có địa vị trong gia đình cao hơn so với phụ nữ các quốc gia Đông Á khác như Trung Quốc và Nhật Bản.”

Tôi thầy giáo sư nói rất đúng. Phụ nữ Việt Nam khác với phụ nữ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc (và phương Tây nữa), đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến quyền lực.

Có hai loại quyền lực: quyền lực “thấy được” và quyền lực “ngầm”. Nói về quyền lực thấy được thì có lẽ phụ nữ phương Tây có hơn phụ nữ Việt Nam một chút. (Phụ nữ phương Tây thường không ngại thể hiện quyền lực của mình một cách “rực rỡ”). Nhưng nói về quyền lực “ngầm” thì chắc chắn phụ nữ Việt Nam còn hơn cả phụ nữ phương Tây!

Trong gia đình, phụ nữ Việt Nam thường có cực kỳ nhiều quyền lực ngầm, tôi đã chứng kiến điều đó rồi. Không phải phụ nữ nào cũng vậy, nhưng trong nhiều gia đình, người mẹ chính là đại tướng và người bố lại phải lẹt đẹt trong chức vụ đại tá. Tóm lại, phụ nữ Việt Nam rất giỏi, với một “gánh nặng” quyền lực ngầm.

Có lẽ tôi nên dừng lại ở đây thôi – những gì muốn nói đã được nói rồi. Trừ một điều. Nhân dịp ngày Phụ nữ Việt Nam, tôi muốn chúc tất cả các em, các chị, các cô, các bác, các bà, và các cụ một ngày hạnh phúc và tốt đẹp.

Trong bài này tôi đã nói đùa một chút, chơi chữ một chút, nhưng cuối cùng, tôi muốn nói rằng điều tôi thấy ấn tượng nhất về phụ nữ Việt Nam là: mặc dù bận rộn, mặc dù phải đi tìm việc, kiếm tiền, thanh toán hóa đơn, nhưng vẫn không quên dành thời gian chăm lo cho gia đình, vẫn là trái tim ấm áp của tất cả các ngôi nhà Việt Nam. Tôi thấy điều đó thật là đáng ca ngợi!

 20/10/2006

Bắc và Nam

Người Hà Nội và người Sài Gòn – một chủ đề vừa cũ vừa hết sức thú vị.

Khi viết xong một bài blog, mình thường post lên internet để ai muốn có thể đọc rồi vào comment (bình luận). Mặc dù ít khi trả lời các comment (mình thà dành thời gian uống  café với bạn bè còn hơn ngồi ở nhà đánh máy), nhưng thỉnh thoảng mình cũng đọc qua cho vui, xem người ta quý hay ghét mình ra sao.

Mấy hôm trước, trong những giờ phút ngồi đọc comment, mình phát hiện ra một điểm thú vị: người Hà Nội thường comment dài và người Sài Gòn thường comment ngắn. Vậy là mình quyết định làm một nghiên cứu nhỏ bằng cách mở rất nhiều bài cũ xem bao nhiêu phần trăm comment dài (hơn 10 dòng) là do người Hà Nội viết. Kết quả nghiên cứu a-ma-tơ này là: hơn 80 phần trăm.

Không phải người Hà Nội viết comment nhiều hơn người Sài Gòn. Nếu thế thì chuyện đa số comment dài đều là do người Hà Nội viết là chuyện đương nhiên, không cần phân tích gì nữa. Thực tế có rất nhiều người Sài Gòn đọc và vào comment blog của mình, đôi khi nhiều hơn cả người Hà Nội. Nhưng người Sài Gòn lại thường comment kiểu ngắn gọn, funny, vui vui, dí dỏm… (“Joe hôm nào vào Sài Gòn chơi nha! Ở trong này đồ ăn ngon hơn ngoài Bắc nhiều!”). Hình như rất ít người Sài Gòn đọc blog của mình sẵn sàng “duỗi tay ra” viết đến hơn 20 dòng chữ.

Sự khám phá này nằm trong số rất nhiều khám phá khác về điểm khác nhau giữa người Hà Nội và người Sài Gòn. Cách viết comment, mặc dù chỉ là cách viết comment thôi, nhưng lại có thể biểu lộ một cách suy nghĩ – thể hiện một nét văn hóa – rất đặc trưng.

Khi có ai nói đến “người Sài Gòn”, mình sẽ nghĩ ngay đến một số tính từ như: dí dỏm, dễ thương, cởi mở, thoải mái, dễ thích nghi… Còn khi có ai đó nói đến “người Hà Nội”, mình sẽ nghĩ đến: sâu sắc, uyển chuyển, kỹ tính, chung thủy, thanh lịch…

Có nhiều người cho rằng người nước ngoài sống ở đây không dễ mà nhận ra được sự khác biệt giữa người Hà Nội và người Sài Gòn. Nhưng hầu hết bạn nước ngoài của mình đều rất quan tâm đến chuyện đó, rất hay so sánh người Hà Nội với người Sài Gòn (hoặc người Huế, người Đà Nẵng, người Nha Trang, v.v.), giống như mình vậy. Và có nhiều văn hóa địa phương để mà so sánh với nhau càng chứng tỏ rằng: văn hóa Việt Nam cực kỳ phong phú luôn.

30/11/2006

Chuyện Nhỏ

Ở Việt Nam, chuyện to có thể trở thành chuyện nhỏ, rồi cuối cùng trở thành không có gì – miễn là mình cố tình không để ý. Tức là cứ giả vờ không có chuyện gì thì dần dần sẽ không có chuyện gì thật.

Ở bên Tây, cứ giả vờ không có chuyện gì thì dần dần sẽ có một kho chuyện “rất thật”. Tức là chuyện nhỏ sẽ trở thành chuyện to, sẽ trở thành bom hạt nhân luôn.

Nói cách khác (và theo một suy nghĩ rất đơn giản), ở bên Tây, một vấn đề “chưa được” nói ra thì là vấn đề rất lớn, trong khi ở Việt Nam, một vấn đề “đã bị” nói ra thì mới là một vấn đề nghiêm trọng chứ.

Tất nhiên mình đang nói về chuyện tình yêu (chứ còn gì nữa đâu) và cách giải quyết vấn đề của người Việt và người Tây. Người Tây thì thường rất thẳng thắn, nghĩ thế nào thì cứ nói thế đấy, trong khi người Việt có lẽ khéo léo hơn, uyển chuyển hơn.

Thỉnh thoảng mình cũng thích nghiên cứu* về những sự hiểu lầm giữa các cặp vợ chồng Tây – Việt (tức là ông chồng Tây, bà vợ Việt, hoặc là ông chồng Việt, bà vợ Tây). Tất nhiên tình yêu không có biên giới nhưng Bắc Mỹ và Việt Nam vẫn cách nhau rất xa.

Theo quan sát của mình, khi một người Tây lấy một người Việt – trai hay gái không quan trọng – thì sẽ có nhiều cuộc nói chuyện như sau (trường hợp này là do con trai Tây lấy con gái Việt):

Ông chồng Tây: Sao trông em buồn thế? (Bà vợ Việt Nam cứ tiếp tục lau nhà). Cái gì thế em? Anh biết em buồn mà. Em cứ nói thẳng ra đi nào, anh sẽ nghe hết.

Bà vợ Việt Nam: Anh ơi, trời sắp mưa đấy, anh đi chơi đừng quên mang áo mưa nhé.

Ông chồng Tây: Thôi. Em ơi, em nói thật đi. Tại sao em buồn?

Bà vợ Việt Nam: Chắc mưa to đấy!

Ông chồng Tây: Ahhhhhhhhhhhhhhhhhhh!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Liệu trong tương lai mình có phải “trải qua” nhiều cuộc nói chuyện tương tự như vậy không nhỉ?

*Trường hợp này “nghiên cứu” có nghĩa là đi bia hơi nghe bạn bè phàn nàn

 09/10/2006

Rất nguy hiểm

Về một vài mặt nhất định, văn hóa Việt Nam có vẻ rất phát triển, hơn cả văn hóa phương Tây của mình.  Ví dụ, văn hóa ăn uống của Việt Nam rất phong phú, có nhiều phong tục hay (muốn ăn gắp bỏ cho người) thành một “nghi thức hàng ngày” vừa đa dạng vừa tình cảm – trong khi đó văn hóa ăn uống của Tây thì chỉ đơn giản thôi: đây là đĩa của tôi, đây là đĩa của bạn, tôi ăn, bạn ăn, tôi uống, bạn uống, tôi xong, bạn xong, cơm xong, bye bye. Mình càng tiếp xúc với thế giới càng thấy văn hóa ăn uống của người phương Tây mình rất thiếu, thậm chí đơn điệu và nhàm chán.

Tuy nhiên, cũng có một số mặt văn hóa phương Tây lại phát triển hơn văn hóa “ta”, trong đó có một vấn đề mà mình cho rằng sẽ trở nên vô cùng bức xúc trong xã hội Việt Nam 10 năm tới đây.

Vấn đề đó tất nhiên không phải là kinh tế (bởi kinh tế Việt Nam đang phát triển nhanh nhất có thể), càng không phải là ngoại ngữ (vì trình độ ngoại ngữ của người Việt Nam khá là cao so với mức trung bình châu Á), và cũng không phải là công nghệ (bao nhiêu lần Việt Nam vô địch robocon rồi, mình không nhớ xuể). Vấn đề này là: bình luận viên bóng đá.

Giời ơi, nếu không được nói “rất nguy hiểm!”, “rất kỹ thuật”, “rất xuất sắc”, “vào” và “không vào”, cùng với tên của cầu thủ hai đội chơi, thì mình không biết các bình luận viên bóng đá Việt Nam sẽ nói gì luôn! Thật đấy, cái gì cũng “rất nguy hiểm!” Chỉ cần trọng tài ra sân tung đồng tiền chơi sấp ngửa là bình luận viên Việt Nam đã nói “rất nguy hiểm!” 3-4 lần rồi.

Mình chưa biết tiếng Trung, nhưng xem các kênh bóng đá của Trung Quốc mình vẫn có thể thấy người bình luận viên nói rất thoải mái, nhẹ nhàng, như là hai người bạn ngồi kể chuyện với nhau. Lúc cần thiết thì họ thể hiện sự bức xúc của trận đấu bằng lời, nhưng lúc không thì thôi. Nếu cái gì cũng nguy hiểm với xuất sắc hết thì không có gì là nguy hiểm và xuất sắc cả, và cách đào tạo bình luận viên bóng đá ở Trung Quốc hình như gồm cả triết lý đó. Cũng phải tôn trọng trí tuệ của khán giả chứ – xem thì biết là nguy hiểm rồi, không cần một người bình luận viên luôn luôn khẳng định điều đó cho mình đâu.

Còn ở nước Anh, quê hương của bóng đá và nhiều môn thể thao khác, người ta đã coi việc bình luận bóng đá là một bộ môn nghệ thuật từ lâu rồi, chẳng khác gì ballet hoặc kịch thơ ấy. Và cũng như ballet và kịch thơ, nghề bình luận viên bóng đá cũng có những “ngôi sao” của nó. Đi sang nước Anh và hỏi John Motson là ai thì dân nghiền bóng đá nào cũng có thể trả lời được.

Những cái gọi là chuyện “dễ nhìn thấy” thì các bình luận viên Anh quốc không nói nhiều (việc xem vô tuyến đương nhiên là khác xa so với việc nghe đài chứ). Do đó, họ cần phải biết cả một kho “chuyện bếp núc” cộng với một va-li thống kê thú vị để cung cấp cho khán giả những thông tin mà họ không thể tự biết được qua màn hình.

Nhưng có một điều hơi tiếc là trong khi Việt Nam dễ có thể phát triển nghề bình luận viên bóng đá đến “mức Tây”, mình chưa chắc sẽ có một ngày mà Tây phát triển văn hóa ăn uống đến mức như Việt Nam

21/04/07

Hoa cả mắt

Mình đọc báo Việt Nam rất thường xuyên, thấy báo chí Việt Nam đang phát triển rất mạnh, đăng tải nhiều bài hay lắm. Tuy nhiên, mình phát hiện ra 3 chuyện hơi bị buồn cười về cách viết bài của các bạn đồng nghiệp. Kể ra đây cho vui, mong mọi người đừng giận.

Điều thứ nhất là luôn tìm cách “ngây thơ hóa bản thân”, đặc biệt là khi viết về những chuyện tế nhị, như là tham nhũng hay tệ nạn xã hội… Đoạn này mình lấy từ một bài báo mang tên “Gái gọi sinh viên qua mạng”:

“Theo lời chỉ dẫn, tôi dễ dàng trông thấy những quảng cáo đầy hấp dẫn nhan nhản trên các website, với các địa phương riêng biệt… Đó là trang giới thiệu về gái mại dâm ở TP Hồ Chí Minh, còn ngay tại Hà Nội cũng có một loạt địa chỉ… Kèm với những lời mời chào đó là thỏa thuân “đảm bảo từ A đến Z, giá 150.000đ”… Tôi hoa cả mắt khi đọc “tin quảng cáo” nào cũng na ná như nhau.”

Mình nghĩ phóng viên ấy không “hoa cả mắt” đâu. Nhà báo thường là những người tỉnh táo, có lẽ thậm chí là những người tỉnh táo nhất trong xã hội. Chuyện tiêu cực từ nhỏ đến lớn đa số nhà báo đã quá biết rồi. Mình đoán phóng viên ấy chỉ “xoa cả mắt” thôi, vì buồn ngủ nhưng vẫn phải nộp bài trước 12h đêm.

Trong một bài báo khác một cô phóng viên “ngẫm” kể về chuyện gặp một nhóm thanh niên hư hỏng ở vũ trường New Century: “Dù cố nghĩ tôi vẫn không thể lý giải được, tại sao những thanh niên mới lớn này thường xuyên đi qua đêm mà bố mẹ chúng vẫn coi là chuyện vặt.”

Mình nghĩ cô ấy có thể lý giải được. Mình có thể lý giải được. Chắc cháu nhà hàng xóm cũng có thể lý giải được. Chuyện con nhà giàu đôi khi thiếu sự quản lý của bố mẹ chẳng có gì phải sốc cả. Thật ra cô phóng viên ấy đã “lý giải được” ngay trong câu tiếp theo “Những người lớn ấy – vì vô trách nhiệm hay vì họ đã bất lực trước những đứa con bất trị?”.

Điều thứ hai là rất hay cho một vài câu vào để khẳng định rằng mình là người tốt.

“Khi Trúc Ly đang chuẩn bị thoát y thì điện thoại tôi réo vang theo thỏa thuận trước với các đồng nghiệp đang đứng bên dưới. Chụp lấy điện thoại, tôi hét lớn vào máy: “Anh về ngay đây”. Nói đoạn, tôi tháo chạy ra ngoài, trong tiếng chửi rủa của Ly cùng nhân viên khách sạn này.” (Lấy từ bài “Gái gọi sinh viên qua mạng” nêu trên…)

May quá! Tại sao bạn đồng nghiệp ấy biết chính xác cái lúc em “Trúc Ly” gì gì đó đang chuẩn bị thoát y nhỉ?! Mình thấy đoạn này hơi thừa. Chủ để của bài là cuộc sống của các cô gái trẻ bán dâm, chứ không phải sự khéo léo của anh phóng viên và bạn đồng nghiệp đang đứng bên dưới. Nếu bài không có đoạn này thì liệu người đọc sẽ kết luận rằng anh phóng viên đã nhiệt tình được em Trúc Ly phục vụ từ A đến Z chăng?!

“Có lẽ sự “trống huơ trống hoác” của Tùng cũng giống như cái cảm giác của người tu sau khi tỉnh cơn say. Tôi chưa uống say bao giờ nhưng nghe nói, buồn lắm.” (Lấy từ bài New Century nêu trên)

Đoạn này cũng thế thôi. Chuyện cô phóng viên ấy đã từng hoặc chưa một lần uống say không cần thiết phải cho vào đâu – cái từ “có lẽ” ở đầu câu là đủ để người ta biết cô ấy đang đoán cảm giác thôi.

Điều thứ ba là thói nghiện “viết tắt kiểu tinh vi”. Chẳng hạn: “Hơn 12 giờ đêm. Dân chơi ào ra từ một sàn trên phố T.” Thôi, ai đã từng đi chơi Hà Nội cũng biết sàn đấy là New Century hết, tại sao không viết hẳn ra?

“Từng có thời gian, ca sĩ tên là H.N “bị lộ” ảnh sex nên bị báo chí hết lời lên án. Thế nhưng sau này, khi ca sĩ trên chơi thân với một phóng viên có tiếng trong làng văn hóa-văn nghệ Sài Gòn thì ngay lập tức những hoạt động sau đó của cô được hết lời khen ngợi.”

Viết kiểu dễ đoán thế thì viết hẳn ra có phải hơn không? Muốn giấu thông tin thì phải giấu hoàn toàn chứ!

Có lẽ mình nên dừng lại ở đây. Bạn sẽ hỏi: “Ơ, cái anh Joe này, sao đưa ví dụ mà chẳng dẫn nguồn là từ báo nào thế?” Chết, chết, thế là mình cũng viết tắt tinh vi sờ ti con gà ri rồi.

 20/04/07

Bánh mỳ nóng đây!

Nhiều con trai Tây rất sợ nghe bạn gái mình thông báo có bánh mỳ trong lò nướng.

Đôi khi mình thích phân tích các thành ngữ tiếng Việt và tiếng Anh có ý nghĩa tương đối giống nhau, xem sự so sánh nào –hình ảnh nào mà câu thành ngữ gợi lên trong đầu – là hay nhất, buồn cười nhất. Đằng nào thành ngữ cũng là cửa sổ nhìn vào văn hóa, tội gì mà không phân tích!

Ví dụ, tiếng Việt nói “tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa” trong khi tiếng Anh nói “thoát khỏi chảo, rơi vào lửa” (nói về một con cá cứ lẹt đẹt trong cái chảo rồi cuối cùng nhảy ra chỉ để rơi vào đống lửa!). Hoặc là tiếng Việt nói “lắm thầy nhiều ma” trong khi tiếng Anh nói “quá nhiều đầu bếp làm hỏng cả nước dùng.” Tất nhiên, có một số trường hợp mà tiếng Việt và tiếng Anh nói giống nhau, “viết như gà bới”, chẳng hạn, nhưng thường thì lại so sánh những cái rất khác nhau, một cách rất thú vị.

Cái mình thấy thú vị nhất là sự khác biệt về các phép so sánh giữa các từ tiếng lóng, với những ví dụ hay hay như sau:

Tiếng Việt: Đeo ba-lô ngược lại (tức có thai ý!)

Tiếng Anh: Có bánh mỳ trong lò nướng

Tiếng Việt: Cưa gái

Tiếng Anh: Nhặt gà con

Tiếng Việt: Buôn dưa lê

Tiếng Anh: Nhai mỡ

Tiếng Việt: Sư tử Hà Đông

Tiếng Anh: Chiến binh A-ma-zôn

Tiếng Việt: Sở Khanh

Tiếng Anh: Con hoang

Tiếng Việt: Cho vui

Tiếng Anh: Cho đá (“đá” – như “bóng đá” ý)

Tiếng Việt: Máu

Tiếng Anh: Hổ

Tiếng Việt: Chạy mất dép

Tiếng Anh: Bắt chuyến tàu sớm nhất (để bỏ thị trấn)

Vậy từ đấy mình có một lời khuyên dành cho các bạn trai tuổi thanh niên như mình – hãy cố gắng tập trung nhé! Nếu bạn đang ngồi nhai mỡ cùng bạn bè rồi tự dung thấy một số gà con đi qua định đi theo nhặt cho đá thì không sao, cứ đi đi, nhưng bạn phải hơi cẩn thật đấy! Dạo này cũng nhiều chiến binh Am-a-zôn, vừa ghê gớm vừa hổ, nên thỉnh thoảng cũng có vấn đề xảy ra. Và nếu có vấn đề xảy ra thì phải chịu trách nhiệm chứ, đừng có như một con hoang bắt chuyến tầu sớm nhất chỉ vì cô bạn của mình có bánh mỳ trong lò nướng!

 09/02/2007

Lạc Lối

Nghệ thuật lúc nào cũng chủ quan. Ví dụ, đây là một đoạn ngắn lấy từ một bài thơ dài nằm trong tuyển tập thơ của một nhà thơ Việt Nam rất nổi tiếng cách đây khoảng 20 năm:

Máu

Máu chảy

Chảy, chảy, mặt em

Em vẫn êm ái, êm ái

Từng giọt, từng giọt, từng giọt…

Đoạn viết cũng đơn giản, nhưng vì biết tác giả là một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Việt Nam ngày trước nên có lẽ bạn phải thừa nhận rằng nó có một “nền tảng vô hình” rất sâu sắc, như là nhìn một mảng băng nho nhỏ đang trôi trên biển và phải thừa nhận rằng nó chỉ là cái đỉnh của một núi băng to ở dưới nước. Nhưng nếu không biết tác giả là ai thì liệu bạn sẽ vẫn đánh giá cao như vậy chăng?

Thế còn đây là một đoạn thơ mình tự sáng tác trong vòng 30 giây để minh họa cho quan điểm này:

Cơn mưa kêu lên!

Sót lại

Tiếng trả lời

Lạc lối…

Bạn đã biết đoạn này là do mình – một người nước ngoài mới học tiếng Việt được 3 năm – sáng tác ra, nên có lẽ sẽ đánh giá hơi thấp.

Tuy nhiên, đọc nó mà không biết tác giả là ai thì có lẽ một số người sẽ bị lừa, cứ tưởng là sâu sắc lắm, thậm chí nghĩ đó là sáng tác của một nhà thơ vô cùng uyên bác (như là một chuyên gia nghệ thuật đương đại đến nhà của bạn nhìn thấy một bức tranh trừu tượng treo tường cứ cho rằng đây là một tuyệt tác vô giá, rồi cuối cùng phát hiện ra nó là “tác phẩm” do đứa con trai 5 tuổi của người bạn ấy vẽ ra). Viết một đoạn dài thì chắc mình sẽ mắc phải nhiều lỗi ngữ pháp và bị “vạch mặt” ngay, nhưng cứ viết ngắn gọn và trừu tượng như thế này thì đễ lừa đảo hơn, người ta cứ muốn hiểu thể nào thì hiểu.

Nếu bạn đưa hai đoạn thơ trên này cho một người bạn khác (không được nói tác giả là ai nhé!) rồi bạn ấy nhận ra rằng đoạn thứ nhất có một điều gì đó “nên thơ” hơn đoạn thứ hai, “chuyên nghiệp” hơn – “nền tảng vô hình” hơn – thì rõ ràng bạn ấy… “sành thơ” Việt Nam.

Hay là không phải! Thật ra đoạn thứ nhất (máu chảy) là do mình sáng tác trong vòng 30 giây và đoạn thứ hai (mưa kêu) là của Vi Thùy Linh, một nhà thơ trẻ xuất sắc của Việt Nam. Bạn đã bị lừa đấy, có đau lắm không? Nghệ thuật lúc nào cũng chủ quan, mình cảnh báo rồi mà.

Nói vậy cũng là tinh vi lắm rồi, nhưng mình có lý do đấy chứ. Dù được trình bày một cách rất vòng vo nhưng kết luận chính là thế này này: Thích một cô gái Việt Nam thì nên chủ động tìm hiểu một chút về bố mẹ cô ấy. Đừng có như một chú gà công nghiệp cứ cho rằng tính cô ấy thế này thì tính bố mẹ cũng vậy thôi, như vậy thì rất dễ bị lừa đấy!

 09/03/2007

Ngôn ngữ chát

Sáng nay mình ngủ dậy và quyết định học kiểu chát internet của thanh niên Việt Nam.

Thứ nhất, mình quyết định thay chữ “ô” bằng chữ “u” – nhưng chỉ trong mụt số trường hợp đặc biệt thui! Như vậy lối viết của mình sẽ nhẹ hơn, dễ chịu hơn, thân thiện hơn…chắc các bạn hiểu ý của mình rùi!

Trong mụt số trường hợp khác, mình sẽ bỏ chữ “ô” hẳn ra. Nếu viết quá chuẩn thì văn của mình sẽ nặng nề, khiến cho người đọc thấy chán. Tức là phải sửa lun – mình không mún làm người khác bùn đâu!

Không phải riêng nguyên âm thui đâu mà cũng có nhiều phụ âm nên bỏ ra. Chữ “n” là mụt trong nhữg “nghi phạm” nổi bật nhất. Vâg, chữ ấy đôi khi rất phí – nhưg cũg có nhiều chữ phí khác nữa, chưa xog đâu!

Chữ “h” ở cuối mụt số từ nhìn rất khó chịu! Không phải mỗi mìn đâu mà còn rất nhiều bạn của mìn nữa cũg nói vậy – khó chịu mụt cách kin khủg! (Chữ “k” ở đầu mụt số từ khác lại còn khó chịu hơn nữa, mìn hôg chịu nổi)

Có ai đồg ý với mìn rằg 2 chữ “q” và “u” xấu lắm hôg? Chữ “w” đẹp hơn nhiều chứ! Nếu chát yahoo và có người viết 2 chữ ấy thì mìn sẽ nói lun: “Trùi ui, cái gì mà wê thế!” – để họ sẽ wen với wan điểm wần chúg của giới trẻ trog wốc.

Việc thay 2 chữ xấu bằg mụt chữ đẹp cũg rất lô-gíc đấy! Ví dụ, 2 chữ “ch” ở cúi mụt số từ nhìn rất rườm rà, làm hỏg cả câu lun! Túm lại, mìn cực kỳ hôg thík! Sút ngày “ch”, “ch”, “ch”, trùi ui, lík kík lắm, lại còn cũ rík nữa, thui thay bằg chữ “k” đi, để lối viết của mìn sẽ kík thík hơn!

Tiếg Việt cũg hay dùg chữ “gì”. Cái gì? Món gì? Phố gì? Chúa ui, chán wá đi mất! Hai chữ “g” và “i” đứg cạnh nhau nhìn rất “béo”! Trái lại, chữ “j” đứg ở mụt mìn nhìn rất “gầy”, rất “người mẫu”! Thui, yêu “chữ mẫu” đi, yêu chữ béo làm j???

Nói về tìn yêu, khi viết “anh yêu em” mụt số cô gái Việt Nam sẽ thấy xấu hổ, đặc biệt là nhữg ai hôg tự tin lắm về cảm xúc của bạn trai mìn. Các bạn gái ơi, hãy thay 2 chữ “ye” xấu xí bằg mỗi chữ “i” xin xắn đi! Viết “em iu anh” thì đỡ rủi ro hơn nhiều (hoặc cứ viết “iu an wá trời lun!” cho máu) – bạn trai nhận lời iu thì tốt, hôg iu thì cũg hôg sao cả, cứ bảo là nói đùa thui!

Way lại với chuyện nguyên âm, mìn hôg hiểu tại sao mụt số người vẫn cứ cho rằg chữ “ă” đẹp hơn chữ “e”!?? Kệ nhữg người đó chứ, họ kiêu lém, cổ hủ lém!

Nhưg hôg fải chữ “ê” lúc nào cũg đẹp. Câu “em không biết” chả có j hay cả. Trái lại, câu “em hôg bít j đâu” nghe dễ thươg lém! Các bạn hỉu hôg? Mìn fải cố gắg để nói nhẹ chứ, đặc bịt là với fái íu. Nói cứg wá với mụt cô mìn thík thì – chít!

Nè! Ai bảo 2 chữ “a” và “y” lúc nào cũg wan trọg? Ai bảo 2 chữ “ph” lúc nào cũg lúi cún? (Hôg fải mìn!) Fí thế! Ái bảo chữ “c” lúc nào cũg hay hơn chữ “k”? Có rất nhìu trườg hợp khác nữa mà fải thay chữ xấu bằg chữ đẹp, rất tiếk mìn hôg có đủ thời jan để jải thík hít!

Kác nguyên và fụ âm ở trên được jải wyít xog, mìn sẽ bắt đầu tập trug vào việc viết tắt (vt). Bh cg~ n' ng noi’ rg vt wá n' k tốt lém. Nhưg thui – vđề k fai la vt co’ tốt h k, vđề la fai vt ntn!!!

Rùi có lẽ mìn nin cho mụt chút ja vị SG vô! Cg~ n' ng HN, đặc bịt là ng trẻ, cho rg ng SG sốg 1 kách rất dzui dzẻ. Vậy chuyện thanh nin HN bắt chước thanh nin SG hôg dzô dzuyên tí j! Ở ngoài Bắc nè ai cg~ thík nói “1,2,3 dzô”!!! Thiệt nghen!

Chuyện “1,2,3 dzô” nhắc lại 1 đìu khác nữa: mún trở thành chatter VN thiệt thì lúi vít kủa mìn nên dc bày biện bởi nhiù kon số! Thay vì “chào” bạn, mìn sẽ “2” bạn thui! Thay vì chúc bạn ngủ ngon, mìn sẽ “g9” bạn thui! Và có ai hỏi số dt thì mìn sẽ trả lời ngay: 6677028!

Nhưg kon số hôg có tìn cảm. Bh làm tn để lối vít kủa mìn đầy tìn cảm nhỉ?? Hay là cho mụt số từ miêu tả tiếg khóc, tiếg kười vô nhỉ! Nhưg mìn nin chọn n~ từ j? Huhu, mìn hôg bít đâu! Hix hix, khó wé! Ukie, để ngày mai mìn sẽ trả lời mọi ng nghen! Hihi!!!

Dù sao ngun ngữ kũg hôg fản ánh đc kảm xúc kủa con ng bằg hìn ảnh, và hôg có hìn ảnh nào fản ánh kảm xúc kủa kon ng như mụt gươg mặt! hihi! Sao? Bạn hôg tin hà? Bạn k tin Mr. Joe tội nghiệp hả? Bùn kừi wá nhỉ! Mìn hôg nói dzối đâu nhá!

kÁc bẠn cÓ bÍt FíM sHiFt hÔg? MiN sẼ dZùNg kÁi Fím Áy đỂ tRaG tRí vĂn KủA MìN mỤt ChÚt. FảI LuN LuN Cố gẮg Để cHữ kỦa MìN đẸp HơN ChỮ KủA nG' kHáC cHứ! gỌi Là Sĩ dZiỆn ĐiẸn tỬ đẤy!! Hihi!!!!

bẬc cÚi CùG Là tHêM mÀu SắC DzÔ! cHữ hÔg mÀu nHư Xe kHô dẦu (hihi!!!) vÀ Ai cG~ BíT xE kHô dẦu hÔg cÓ jÁ tRị j đÂu!! Huhu!!! nHìN mỤt đOạN n' mÀu SắC NtN tHì hOa HíT cẢ MắT!!! ĐẹP dzà mAn LuN!

XoG! Bh MìN đà BíT cHáT ChÍt NhƯ 1 Ng Vịt cHíNh GúC rÙi! DzUi wÁ, tHíX LéM! NhƯg MìN VẫN hƠi Lo, hÔg BíT tƯơNg lAi kỦa nGuN nGữ TiẾg VịT tHâN iU kỦa MìN sẼ Là nTn ? ThUi kỆ! bh Là TK21 rÙi, Lo j mÀ vỚ VỉN tHế! Kekekekekekekekekekekeke!!!!!

Chửi bậy

Khi chửi bậy bằng tiếng Việt mình không có cảm giác gì. Chữ chỉ là chữ thôi, từ chỉ là từ thôi, không có gì “lăn tăn” trong lòng.

Thôi mình nói dối đấy, mình cũng có chút chút cảm giác, chút cảm nhận là mình đang nói một từ mình không nên nói, nhưng không bằng ¼ cảm giác khi chửi bậy bằng tiếng Anh, tiếng mẹ đẻ của mình.

Không phải riêng việc chửi bậy đâu mà khoảng cách giữa trái tim và mồm miệng – khoảng cách ai cũng nhận thấy khi nói ngôn ngữ thứ hai của mình – cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc chia sẻ tình cảm.

Cách đây không lâu mình hỏi một người bạn Việt Nam rất giỏi tiếng Anh về chuyện này. (Bạn ấy tên L có blog rất hay viết bằng tiếng Anh). Bạn ấy đã kể với mình thế này:

“Mình và bạn trai cùng du học và tốt nghiệp ở nước ngoài về. Khi nói những lời yêu thương thì dĩ nhiên, đối với bọn mình, tiếng Việt là tình cảm nhất, mặc dù cả hai đứa đều ít nhiều có cảm nhận khá tốt về tiếng Anh. Văng tục cũng vậy, đúng là mình không cảm nhận được mấy khi văng tục bằng tiếng Anh. Nhưng thử tưởng tượng nói những lời đó bằng tiếng Việt… có lẽ là sẽ rất khó khăn. Vì nó bậy quá!”

Mình có hai người bạn khác đã lấy nhau cách đây 2 năm. Anh ấy là người Úc và chị ấy là người Việt – tình yêu của họ là “tình yêu không biên giới”, hộ chiếu là trái tim và thị thực là cái duyên.

Ở các nước phương Tây, khi có hai người lấy nhau, người chủ trì hôn lễ (thường là cha cố hoặc người có chỗ đứng trong xã hội) đứng trước mặt cô dâu và chú rể, hỏi “Do you make this woman to be your lawfully-wedded wife, for rich or poor, in sickness and in health..v…v”. Tạm dịch là: “Anh có thề rằng anh mốn cô gái này sẽ là vợ của anh cho đến cuối cuộc đời, dù cho mây bay cho bão tố có kéo qua đây…” (cảm ơn bác Ngô Thụy Miên đã đóng góp ý kiến). Đấy có thể gọi là “thề tình yêu” cho ngắn.

Hai người bạn của mình tổ chức đám cưới tại Tháp Hà Nội và một buổi tối đẹp trời. Mặc dù tiếng Việt của anh bạn mình đã giỏi rồi, nhưng người chủ hôn hỏi anh ấy bằng tiếng Anh để “thề tình yêu” với vợ. Anh ấy trả lời “I do” với giọng Úc rất chân thành.

Rồi người chủ trì hôn lễ lại hỏi chị ấy bằng tiếng Việt để “thề tình yêu” với chồng (mặc dù tiếng Anh của chị ấy khá là chuẩn), và chị ấy trả lời “có ạ”, với giọng Hà Nội rất lịch sự.

Dù ở đâu, tiếng mẹ đẻ luôn luôn là thứ tiếng gần với trái tim nhất. (Chỉ cần nghe hai từ “mẹ đẻ” là đủ thấy “trái tim” lắm rồi đấy.) Nhưng cái khoảng cách giữa “ngữ” và “nghĩa” tồn tại khi sử dụng ngôn ngữ thứ hai của mình cũng có thể có hiệu quả. Như bạn L nói:

“Mỗi lần cãi nhau (với người yêu) thì vô tình cả 2 đều chọn tiếng Anh làm ngôn ngữ để truyền đạt. Có lẽ vì vậy bọn mình có thể diễn đạt chuẩn những ý muốn nói hơn, vì tiếng Anh không loanh quanh. Trong khi đó tiếng Việt lại tế nhị hơn và đôi khi làm mình trở nên yếu thế. Tất nhiên trong một cuộc cãi vã thì không ai muốn là kẻ yếu cả.”

 25/11/06

Vở thứ hai

Có nhiều người thích hỏi về việc học tiếng Việt của mình. Học tiếng Việt có khó không? Cái gì là khó nhất? Tại sao anh nói như một người Quảng Bình? Anh có người yêu Quảng Bình à? Tại sao em biết câu này? Từ này bậy lắm, ai dạy? Cháu học ở đâu? Cháu có thích học tiếng Việt không? Thế mình sẽ nói một chút về việc học tập của mình.

Trên bàn làm việc của mình đang có 2 quyển vở. Một là quyển mình sử dụng khi đi học ở trường. Quyển đó viết đầy đủ với những từ chuyên môn, gọi là những từ “xịn” (hiện tượng, trạng thái, tông tích, v..v). Tuy nhiên quyển thứ 2 chắc thú vị hơn nhiều vì trong đó là những từ mình đã học qua bạn bè, ở trên đường – tức là khi mình tiếp xúc với người xe ôm, vệ sĩ, phục vụ…

Người Việt Nam có một đặc điểm rất hay – đó là không ngại nói chuyện với người mới quen. Mình chỉ cần nói một vài câu dí dỏm là thoải mái luôn, mình và người nói chuyện với mình sẽ thành hai người bạn, hoặc là hai chú cháu, hai an hem… Mình thấy người Việt sống rất tình cảm, và “buôn dưa lê” cũng tình cảm phết.

Để cho mọi người biết một chút về kinh nghiệm học tiếng Việt của mình, ở dưới đây là những từ mới ghi trong “quyển vở thứ 2”:

¨       huỳnh huỵch*

¨       gần mực thì bia, gần đèn thì thuốc

¨       cóc biết!*

¨       xì xà xì xụp

¨       bệnh vĩ cuồng

¨       “cô ấy cứ lăng nhăng với con trai khác, tôi làm sao mà chấp nhận được!”*

¨       “ông ăn chả, bà ăn nem”*

¨       “ôm bom 3 càng”

¨       thênh thang

¨       lên da non

¨       “chưa đi chưa biết Đồ Sơn. Đi rồi mới biết chẳng hơn đồ nhà!”*

(*) nghĩa nguy hiểm, hoặc là hơi bậy, hoặc là hơi bất lịch sự (chỉ dùng với bạn bè thôi) hoặc là bất lịch sự quá (không nên dùng với ai cả).

Mình thấy những từ và thành ngữ Việt Nam viết ở trên thú vị lắm. Thú vị hơn là những trường hợp cụ thể mà mình đã được “trải nghiệm” – các bạn cứ thử tưởng tượng xem.

 17/09/2006