: Viêm lợi miệng HERPES tiên phát:

- Viêm lợi miệng (HGS) là loại bệnh có tt mụn nc hay gặp nhất ở trong miệng ,do VR herpes simplex gây ra.Lần nhiễm VR đầu tiên có thể tạo ra viêm và các nốt phỏng ở n/mạc miệng gọi là viêm lợi miệng tiên phát,tuy nhiên có nhiều người k có tr/ch j cho đến nhiều năm sau khi có khích thích nào đó làm VR sinh sôi và gây HGS tiên phát.

• Lây truyền:

- Trực tiếp từ người sang người , trong những cộng đồng đông đúc, dùng chung đồ,nơi đk sống thấp.

- Vệ sinh sạch sẽ và vô trùng dụng cụ phòng khám bệnh sẽ ngăn chặn sự lây truyền.

• Quá trình xâm nhập và gây bệnh:

HSV-1 xâm nhập các tế bào biểu mô và trưng dụng DNA của tb b/mô để tạo ra các bản sao HSV-1.Từ tb b/mô, các HSV-1 đc giải phóng vào miệng,các HSV-1 này sẽ xâm nhập các tb b/mô khác,di chuyển tới các phần khác của cơ thể có tb b/mô,truyền sang người khác.

• Triệu chứng viêm lợi miệng tiên phát(HGS-1):

- Thời gian ủ bệnh thường từ 5-7 ngày,cũng có khi từ 2-12 ngày

- Sau khi xuất hiện dấu hiệu tiền triệu 1-2 ngày là đợt bệnh cấp biểu hiện:

+ Các mụn nc xuất hiện ở toàn bộ n/mạc miệng,là các mụn nc có thành mỏng, đc bao quanh bởi nền viêm đỏ.Các mụn vỡ ra thành vết loét tròn đáy nông và rỉ dịch,khi tiến triển thì vài mụn nc có thể hợp lại với nhau tạo thành vết lét lớn có kt k tròn.

+ Hội chứng nhiễm trùng , sưng hạch, đau

+ Môi có thành mỏng đc bao quanh bởi nền tb viêm

+ 1 tiêu chuẩn chuẩn đoán q/trọng of đợt cấp là viêm bờ lợi cấp: lợi đỏ , sưng to và có thể xuất hiện các vết loét ở lợi .

+ Khám họng thấy thành họng sau đỏ viêm.hạch dưới hàm và hạch cổ sưng đau.

- Ở người khỏe mạnh thường sau 3-4 ngày sẽ hết sốt,các tr/ch tại chỗ sẽ hết sau 7-10 ngày

- TH hiếm có thể có tr/ch ở môi và da mặt mà k co tt trong miệng

- Trẻ em: đột ngột sốt cao,có thể tới 39 độ, mệt mỏi , tiết nhiều nc bọt,có hạch đau ở cổ, nhiều mụn nc x/hiện ở trên da,môi,niêm mạc miệng rồi vỡ ra thành những vết loét đau.Mụn nc ngoài miệng vỡ ra sau đó tạo vảy màu nâu.Lợi sưng đỏ, lưỡi óc thể đc phủ 1 lớp màu trắng.

- HSG-1 kéo dài 7-10 ngày dù có điều trị hay k.các mụn nc là do sự tích lũy tb b/mô chết và cơ thể VR

- Trẻ mới sinh có thể nhiễm HSV 2 qua đg sinh dục người mẹ có p/ư HSV (+).VR có thể đi theo đg máu tới não ,gan,tuyến thượng thận,phổi.Kháng thể chống HSV truyền qua đc hàng rào rau thai và giúp cho đứa trẻ có khả năng chống lại VR trong 6 tháng đầu nhưng sau đó nguy cơ nhiễm HSV1 tăng dần và tăng nguy cơ cao nhất trong khoản 2-3 tuổi,nguy cơ nhiễm HSV2 tăng cao trg khoảng tuổi sinh hoạt tình dục.

• CLS:chỉ cần thiết khi bệnh k điển hình

- Sinh thiết:soi kính hiển vi thấy tt of HGS là mụn nc trg b/mô.Đáy vết loét sau khi mụn nc vỡ of HGSvà đáy vết loét zona giống nhau.

- Tế bào học:nếu mụn nc chưa vỡ thì mở mụn nc và cạo nhẹ đáy tt, phết lên phiến kính và nhuộm màu Gieemsa để tìm các tb khổng lồ đa nhân,nhân tb thoái hóa phồng to.

- Phân lập và tìm VR ở tổ chức bm là test đặc hiệu để chẩn đoán bn đã mắc HGS

- Kháng thể chống HSV trg máu x/hiện sau 1 tuần kể từ khi xuất hieenjhooij chứng NT và tăng cao nhất vào tuần thứ 3, vì vậy có thể tìm kháng thể để phân biệt HGS tiên phát và thứ phát.Có thể làm xn 2 lần :1 trg đợt bệnh và 2 khi bệnh đã lui hẳn, nếu định lượng kháng thể tương đương nhau thì là đợt bệnh tái phát

• Đáp ứng miễn dịch of cơ thể:khi nhiễm HSV-1 cơ thể sẽ sinh ra kháng thể .kháng thể này giúp chẩn đoán xđ nhiễm HSV-1 và làm giảm mức độ of các lần tái phát

• Điều trị:

- Acyclovir:

+ td lên sự nhân đôi DNA of tb đã nhiễm VR

+ làm giảm tg đợt bệnh và các tr/ch toàn than cũng như tại chỗ

+ acyclovir viên 290mg,4-6h uống 1 viên.Mỡ bôi nồng độ 5% or 3%.Dùng thuốc 5 ngày or nhiều hơn tùy theo mức độ bệnh

- Các biện pháp điều trị hỗ trợ: thuốc giảm đau,thuốc chống VR dùng cho bn suy giảm miễn dịch.Bổ xung đủ nc và cung cấp đủ dinh dưỡng

- CCĐ dùng corticoid trong điều trị HGS

Câu 3:Viêm lợi miệng Herpes tái phát (HGS-2)

Sauk hi nhiễm lần đầu, VR đi theo dây thần kinh đến khu trú ở các hạch thần kinh vd hạch Gasser.Mặc dù cơ thể có kháng thể chống HSV1 nhưng kháng thể k qua đc hàng rào máu não để đến hạch Gasser.Khi có k/thích như as mặt trời,sang chấn tại chỗ, suy giảm miễn dịch, các bệnh hệ thống , stress, rối loạn hóc môn,có thể sau nhổ răng, chu kỳ kinh.

• Tr/ch:

- K sốt , k mệt mỏi

- Ngứa và tê bì trg miệng( dấu hiệu báo trước)rồi x/hiện các mụn nc và vết loét ở niêm mạc lợi dính và hàm ếch, chỉ ở phần n.mạc dính xương,k có ở phần n.mạc di động,có thể ở môi,mụn nc vỡ ra để lại vết loét,mụn nc vỡ ở môi tạo thành vảy

- Bệnh kéo dài 7-10 ngày dù có điều trị hay k

- Trong mụn nc là các tb biểu mô chết và cơ thể vr,là nguồn lây

- Những bn bị tái phát nhiều lần có thể cảm thấy sự thay đổi báo hiệu 1 đợt tái phát mới

• Điều trị:

- Chỉ cần thuốc điều trị tr/ch và thuốc chống vr nếu bn cảm thấy sắp có đợt tái phát thì ngậm nc đá hoặc dùng lysine tại chỗ có thể ngăn k xuất hiện bệnh

- Cần ngăn ngừa lây truyền sang người khác

Câu 4:viêm lợi miệng herpes ở bn HIV/AIDS

• Tr/ch:hay bị các đợt bệnh tái phát,tt lan rộng hơn b/thường,có thể ở cả n/mạc miệng di động, kéo dài hơn và đau hơn,tt thường k điển hình,dễ nhầm với bệnh khác,nếu kéo dài trên 1 tháng thì nghĩ đến HIV/AIDS

• Chẩn đoán xđ HGS2 ở bn hiv/aids bằng cách cạo lớp đáy của vết loét,đặc trưng là mụn nc trg biểu mô,tuy nhiên tt của zona khi soi kính hiển vi cũng giống như vậy nên cần có sự loại trừ trên ls

• Điều trị:

- thuốc chống vr bôi tại chỗ acyclovir mỡ,nếu k giảm thì viên 200mg*5 lần/ngày

- 1 số bn đáp ứng điều trị với foscarnet(đtrị 15 ngày), có thể dùng cometidin.Phát hiện và điều trị sớm là cần thiết.

Câu 5:herpes whitlow:

- Trước khi có găng tay nha sĩ thường bị một dạng bệnh Herpes ở ngón tayvaf nền dưới móng tay gọi là Herpes whitlow do lây từ nc bọt bn,làm nổi mụn Herpes ở ngón tay và x/quanh móng tay,nha sĩ phải tránh tiếp xúc với bn đén khi hết tt.

- Herpes whitlow cấp dễ nhầm với nhiễm vi khuẩn hay ,nấm,trích rạch càng làm bệnh nặng hơn, dùng thuốc chống vr (acyclovir uống) có đáp ứng tốt .

- Điều trị:

+ Thuốc chống nấm :acyclovir mỡ bôi 3-5%, uống viên 200mg, 4-6h uống/lần

+ thuốc điều trị triệu chứng