Ai cũng nói thời thế lộ rõ chân tình. Nếu nói vậy thì chiến tranh ở Việt Nam là thời cơ để thử lòng người. Từ ngày 1 tháng 9 năm 1858, Pháp nổ phát súng đầu tiên trên bán đảo Sơn Trà, Việt Nam đã không khác gì địa ngục trần gian. Dân Việt bị bức đến chết dưới hai gọng kìm là phong kiến và đế quốc. Triều đình vô năng dùng chút hơi tàn chống Pháp nhưng cũng chẳng duy trì được lâu. Thực dân hung tàn ra sức vơ vét, cướp bóc nhân dân dùng nước mắt và máu của dân tộc Việt nuôi sống dã tâm của chúng.

Ngày 25 tháng 8 năm 1883, triều đình nhà Nguyễn ký với Pháp hiệp ước Harmand và ngày 6 tháng 6 năm 1884 ký hiệp ước Patenôtre đầu hàng thực dân sau hai mươi sáu năm kháng chiến không thành. Hành động này đã chính thức mang Nam kỳ hai tay dâng cho Pháp. Toàn dân Việt Nam đã khổ càng thêm khổ, than trời, trời không thấu, gọi đất, đất không hay.

Dường như đau thương đó chưa đủ để thử sức chịu đựng của nhân dân Việt Nam, hai lần thế chiến cùng khủng hoảng kinh tế bùng nổ. Pháp điên cuồng vắt kiệt Việt Nam để bù đắp vào chiến tranh. Việt Nam không còn cái gọi là bình yên nữa, chiến tranh cướp đi tất cả, cướp đi một người chồng, cướp đi một người cha, một người con và hơn hết, chiến tranh cướp đi nụ cười hồn nhiên trên môi những đứa trẻ thơ.