Thiền định là gì
1
Thiền Định Trong Cuộc Sống Của Con Người.
Trong cuộc sống hiện tại của thời đại văn minh vật chất, con người
luôn luôn hùng hục làm việc ngày đêm trước đểmưu sinh, và sau
đó đểthoảmãn những nhu cầu vật chất. Con người gần nhưkhông
còn thì giờ đểnghỉngơi, đầu óc luôn luôn bận rộn suy tính, lo âu,
phiền não, bực bội. Cuộc sống có khi trởthành một sựcạnh tranh
không ngừng giữa con người và con người. Tình cảm giữa con
người trởthành bất mãn ganh ghét, hận thù. Đời sống vật chất có
khi được thoảmãn, nhưng con người ít khi được thoải mái, thưthả
vềphương diện tâm linh.
Vì cạnh tranh vật chất mà con người phải chìm đắm trong sựkhổ
sởtriền miên của cuộc đời. Từngàn xưa, tôn giáo được thành hình
với mục đích đưa con người ra khỏi vòng đau khổ. Hôm nay chúng
tôi hân hạnh đón tiếp Bác SĩBùi Đắc Hùm đến đây san sẻnhững
phương pháp của tôn giáo đểgiúp con người có được một đời sống
an nhàn hạnh phúc. Một trong những phương pháp đó là thiền
định.
Kính chào Bác SĩBùi Đắc Hùm
Kính chào quí khán giả.
Thưa Bác Sĩ, xin Bác Sĩcho biết thiền định là gì.
Thiền định bắt nguồn từ Ấn Độ, được gọi là Yoga. Yoga có nghĩa
là sựkết hợp. Thiền định là một phương pháp lắng đọng tâm hồn,
và tập trung tinh thần vào Đức Thượng Đếhay là cõi hưvô đểcon
người được kết hợp cùng Thượng Đế, và cùng một lúc được giải
thoát khỏi vòng đau khổcủa cuộc đời.
Xin Bác Sĩcho biết nguồn gốc của thiền định.
Vào 3000 năm trước Thiên Chúa giáng sinh, kinh Vệ Đà của Ấn
Độgiáo diễn tảthiền định nhưlà sựtrầm tưtrên những lời cầu
nguyện đểcon người vượt khỏi nhân tâm hay là cái ngã để được
2
hiệp một cùng Thượng Đế. Sau đó, vào khoảng 600 năm trước
Thiên Chúa giáng sinh, Đức Thích Ca Mâu Ni đã ngồi thiền định
dưới gốc cây bồ đềròng rã suốt 49 ngày và đã đắc đạo thành Phật.
Cùng một lúc, Đức Lão Tử ởTrung Hoa, cũng đã xướng suất pháp
môn thiền định căn cứtrên tam bửu của con người là Tinh Khí
Thần.
Đạo Thiên Chúa có chủtrương thiền định không?
Theo lịch sử, đức Chúa Jesus đã một mình cầu nguyện trong 40
ngày trên núi. Không biết đây có phải là một sựthiền định hay
không. Theo một sốtài liệu, Đức Jesus đã có một thời sang Ấn Độ
và tu hành theo phép thiền dịnh và đã đắc đạo. Nhưng điều này
không được giáo hội Thiên Chúa giáo xác nhận.
Xin Bác Sĩcho biết làm thếnào thiền định có thể đưa con người ra
khỏi vòng đau khổ.
Trước khi tìm hiểu làm thếnào thiền định giúp con người thoát
khổ, tôi xin trình bày nguyên nhân của cái khổ.
Xác thân con người ai cũng có lục quan là tai, mắt, mũi, lưỡi, da và
ý. Đối tương của lục quan là lục trần tức là âm thanh, màu sắc,
mùi, vị, xúc giác, và ý thức. Sựtiếp xúc giữa lục quan và lục trần
tạo ra lục dục, tức là sựham muốn cái đẹp, tai nghe âm điệu du
dương, mũi ngửi mùi thơm tho, miệng ăn món ngon vật lạ, v.v...
Khi ham muốn mà không được thoảmãn thì sẽsanh ra thất tình tức
là giận hờn thương ghét, vui buồn. Lục dục thất tình là mầm móng
của cái khổ.
Phật giáo cho rằng cuộc đời có tứkhổ, xin Bác Sĩ đềcập vềquan
niệm này của Phật giáo.
Tứkhổlà sanh lão bệnh tử. Hễsanh ra thì tựnhiên ai cũng trải qua
giai đoạn già rồi chết. Đây là định luật của trời đất không ai tránh
khỏi. Tuy nhiên điều đau khổthứba của tứkhổlà bệnh. Mà bệnh
3
hoạn phần lớn là do tựcon người gây ra. Ăn uống không đúng
cách gây ra nhiều chứng bệnh nguy hiểm mà phần lớn là bệnh phì
mập, cao mỡ, cao huyết áp, chứng nhồi máu cơtim, tai biến mạch
máu não. Lo lắng ưu phiền sanh ra bệnh loét bao tử, bệnh cao
huyết áp. Lục dục thất tình, tham, sân, si, hờn giận, hận thù tạo nên
các kích thích tốlàm nên bệnh hoạn nhưloạn tim, cao huyết áp,
nhồi máu cơtim, tai biến mạch máu não.
Tóm lại, lục dục thất tình, tham, sân, si là do con người mà ra và là
nguyên nhân của cái khổ.
Nhưvậy ta có thểsuy luận rằng nếu cái khổlà do con người mà ra,
thì chính con người cũng có thểcó giải pháp đểchấm dứt cái khổ?
Đúng vậy. Nếu con người có thểkiềm chếlục dục thất tình, kiềm
chếdục vọng tham sân si, ăn uống đúng cách, sống đơn giản,
không lệthuộc vật chất, giữlòng mình luôn được thanh thản thì tự
nhiên cái khổsẽchấm dứt và cuộc đời sẽtrởnên tươi đẹp.
Nhưvậy vai trò của thiền định ra sao?
Thiền là lắng đọng tâm hồn.
Định là tập trung tưtưởng.
Khi tâm hồn được lắng đọng, yên tĩnh, tưtưởng con người không
bịràng buộc vướng vít với những phiền toái của cuộc đời, không
lo âu sầu muộn, tập trung vào sựtĩnh lặng và từtừtiến đến một
trạng thái yên tĩnh tuyệt đối nhưlà nhập vào cõi hưvô. Trong lòng
của con người sẽtrởnên trống rỗng không còn chất chứa buồn
phiền hay là đau khổnữa.
Trong đạo Cao Đài, Đức Đông Phương Lão Tổhướng dẫn về
phương pháp thiền định có dạy rằng:
Thành đạo là nhờmột cái tâm,
Tâm không vọng động, chẳng mê lầm,
Tâm thiệt tịnh rồi là Phật Thánh,
Tâm còn điên đảo hoạcàng thâm.
4
.....
Tâm có định rồi thân mới an,
Tâm còn điên đảo ắt nguy nàn,
Công phu là đểtâm an định,
Nên đạo, nên đời chốn thếgian.
Nếu tâm còn điên đảo tức là còn vướng bận bởi thất tình lục dục
thì tựnhiên dẫn tới khổ đau.
Bác Sĩnói rằng thiền định dẫn tới sựhiệp nhứt cùng Thượng Đế.
Điều này làm sao có thểxảy ra?
Kết quảtrước nhứt là con người sẽthoát ra khỏi vòng đau khổ.
Cuộc đời sẽtrởnên an lạc. Một trong những trạng thái của thiền
định là là giữcho được tâm không, hay là trạng thái hưkhông. Mà
trạng thái hưkhông là trạng thái của Thượng Đế, hay Đức Chí
Tôn, hay là Phật tánh. Đạt được trạng thái này là đạt tới sựhiệp
nhứt cùng Thượng Đế.
Xin Bác Sĩcho biết phương pháp thiền định nhưthếnào?
Nguyên tắc của thiền định là:
1- Lắng đọng tâm hồn
2- Tập trung tưtưởng vào cõi hưkhông
Phần thực hành thì có 3 phần:
1- Điều thân
2- Điều khí
3- Điều thần
Xin Bác Sĩnói rõ thêm về điều thân, điều khí, và điều thần.
Điều thân là giữcho xác thân hoàn toàn thoải mái, đểcái thân xác
không còn quấy rầy tưtưởng của mình. cách thường dùng nhứt là
ngồi thoải mái hoặc là trên sàn nhà, hoặc trên gối, hoặc trên ghế,
5
lưng thẳng, mắt lim dim hoặc nhắm lại đểkhỏi bịngoại cảnh quấy
rầy. Tất cảcác bắp thịt của cơthểhoàn toàn thưdãn.
Điều khí là điều hoà hơi thở. Hít vào và thởra nhẹnhàng. Tập
trung tưtưởng vào hơi thởlà phương pháp đầu tiên đểcho tư
tưởng không bịquấy rối bởi tạp niệm.
Điều thần là làm cho tâm ý lần lần trởnên an hoà một cách tuyệt
đối đểrồi sau đó đạt đến trạng thái hưvô.
Xin Bác Sĩcho biết ý kiến vềcác phòng yoga hiện có nhan nhãn
khắp nơi.
Các phòng yoga thường thấy là phương pháp thiền định của Ấn Độ
giáo. Theo phương pháp này thiền giảcó thểthiền định trong tư
thềngồi, hoặc nằm, hoặc đứng trên hai chân, hoặc đứng trên một
chân, hoặc đầu chuối xuống đất. Dù trong tưthếnào, thiền giảphải
giữtưthếbất động tức là điều thân, giữhơi thở điều hoà tức là
điều khí, và giữcho tâm tưtrống rỗng tức là điều thần. Tuy rằng
nguyên tắc căn bản của yoga là nhưvậy, tuy nhiên phần đông các
phòng yoga hiện tại chỉchuyên vềthểdục của cơthể, nghĩa là chú
trọng về điều thân và điều khí, và hơi lơlà về điều thần tức là phần
quan trọng nhất của thiền định.
Thiền định có cần phải ăn chay?
Thực hành thiền định được diễn tiến theo 5 giai đoạn:
1- giới là tuân theo giới luật của đạo trong đó có khoảng ăn chay
và làm lành.
2- định là thiền định
3- huệlà giác ngộ
4- tri kiến là quán thông được chân lý
5- giải thoát là được hiệp nhứt cùng Thượng Đếkhông còn lNn
quNn trong vòng đau khổsanh tửluân hồi.
Trong 5 giai đoạn này, giai đoạn đầu tiên nhất là ăn chay giữgiới.
6
Nếu muốn thiền định cho có kết quả, ta phải thiền định mỗi ngày
mấy lần, mỗi lần bao lâu, có ảnh hưởng đến giờkhắc đểsinh hoạt
mưu sinh hay không?
Sau một ngày làm việc chúng ta cần có một nơi yên tĩnh, đểthiền
định ít nhất 30 phút, lý tưởng là 60 phút, hoặc lâu hơn tuỳtheo khả
năng của mình. Nếu thuận tiện thì thiền định càng nhiều lần càng
tốt. Theo đạo Cao Đài thì thiền định 4 lần mỗi ngày vào lúc 6 giờ
sáng, 12 giờtrưa, 6 giờchiều, và 12 giờkhuya.
Nếu đi làm ban ngày, tối cần phải nghỉngơi. Nếu thiền định lâu
làm sao có thì giờ đểngủ. Nhưvậy sáng thức dậy còn buồn ngủ
làm sao đi làm?
Nếu thiền định chuyên cần, và đạt được trạng thái hưvô thì trạng
thái này còn tốt và ích lợi cho cơthểcòn hơn là ngủ. Vì trong trạng
thái này, thểxác và tâm hồn của con người hoàn toàn yên tĩnh
vắng lặng, tuyệt đối không có một sinh hoạt nào. Còn trong giấc
ngủtiềm thức vẫn còn hoạt động, đôi khi biểu hiện bằng những
giấc mơ. Và nếu là những cơn ác mộng, cơthểcon người có thểbị
mệt mõi cũng nhưkhi làm việc.
Thiền định có hại cho cơthểhay không? Có người thiền định bị
tNu hoảnhập ma là vì sao?
Thiền định đúng theo ý nghĩa của nó, tức là không tham sân si,
không ham cầu danh lợi, đạt đến trạng thái hưvô tuyệt đối thì
không có hại. Trái lại thiền định với tham vọng đạt được quyền
năng vô thượng, có được phép tắc thần thông, đểthống trịngười
khác thì có thểdẫn tới những tai nạn nhưtNu hoảnhập ma, nhồi
máu cơtim, tai biến mạch máu não. Vì khi có tham vọng, ham
muốn, cơthểtiết ra kích thích tốlàm loạn tim và cao áp huyết.
7
Sựkhác nhau giữa thiền định theo Lão Giáo dùng Tinh Khí Thần
và thiền định của Ấn Độgiáo và Phật giáo?
Cảba pháp môn thiền định đều có cùng một nguyên lý là giúp
hành giả đạt đến cảnh giới hưvô. Vềphần thực hành thì theo pháp
môn của Lão giáo và Ấn Độgiáo, hành giả đưa luồng chân khí qua
các luân xa đểsau cùng mở được huyền quan khiếu. Pháp môn
thiền định của Phật giáo không thấy đềcập đến các luân xa, mà chỉ
tập trung tinh thần vào một đềtài hoặc một cảnh giới.
Biofeedback có phải là một hình thức thiền định không?
Biofeed back chỉlà một hình thức thưgiản cơthểvà tâm trí (body
and mind relaxation).
Thiền định có phải là một phương pháp đểtrốn tránh vấn đềkhó
khăn gặp phải trong cuộc sống?
Thiền định giúp con người khỏi phải lo lắng buồn phiền, giận hờn
thương ghét, và có thể đạt được sựsáng suốt giúp cho con người
giải quyết dễdàng hơn những khó khăn của cuộc đời.
Thiên Chúa giáo và Phật giáo khuyến tu để được vềcõi cực lạc hay
nước trời. Điều này có giống nhưkết quảcủa thiền định đưa đến
sựhiệp nhứt cùng Thượng Đế?
Cõi cực lạc hay cõi Niết Bàn của Phật giáo và nước trời của Thiên
Chúa giáo cũng là cõi hưvô. Được vềcõi Niết Bàn hay nước trời
tức là được hiệp một cùng Thượng Đế.
Thiền định có từngàn xưa, với rất nhiều sách vởtài liệu trong các
tôn giáo, tại sao không mấy người đắc đạo?
Đó là cửa thiên đàng rộng mởnhưng không mấy ai vào, trái lại lối
vào địa ngục tuy nhỏmà có lắm người vô. Vì con người còn quá
8
đam mê trần tục, tranh giành vật chất mà giết hại lẫn nhau, không
lo tu nhơn tích đức thì làm sau đắc đạo.
Nếu thực hành thiền định, yoga, biofeedback, con người có thể đạt
đến sựhiệp nhứt cùng Thượng Đếhay không?
Điều này tuỳtheo nhân duyên và nghiệp quảcủa con người, Sự
thiền định giúp con người ít nhất là đạt đến sựyên tĩnh trong tâm
hồn, trí tuệtrởnên minh mẫn sáng suốt đểcó một cuộc sống tương
đối an nhàn hạnh phúc. Muốn về được cõi Niết Bàn hay nước trời
hay hiệp nhứt cùng Thượng Đế, con người cần phải thi ân tích đức,
phục vụnhân loài đểhoá giải hết những nghiệp chướng.
Nói tóm lại, thiền định là một phương pháp thểdục tâm linh. Nếu
xác thân con người cần thểdục mỗi ngày, thì tâm linh cũng vậy.
Thực hành là điều thân, điều khí, và điều thần. Khi thân thể điều
hoà, hơi thở điều hoà, và tâm thần điều hoà thì cuộc đời của con
người cũng sẽtrởnên điều hoà và an lạc.
Xin thành thật cám ơn Bác Sĩ.
Kính thưa quí khán giả, chương trình Sống Đạo xin tạm ngưng nơi
đây. Kính chúcquí khán giảthân tâm an lạc.
Bạn đang đọc truyện trên: AzTruyen.Top