Xin lỗi là việc khó. Khó ngang với hái sao trên trời. Thậm chí còn có cả một bài hát nói về điều này, được trình bày bởi giọng ca Elton John.

     "Có lẽ lời xin lỗi là khó nhất trên đời này. Sorry seems to be the hardest word."

     Xin lỗi là gì nhỉ? Rốt cuộc thứ đó là thứ gì mà khiến con người ta càng lớn tuổi càng cảm thấy khó khăn? Tại sao chúng ta luôn tự động coi người nói ra câu "xin lỗi" trước là người thua cuộc?

   Từ "apology" có nghĩa là xin lỗi, được bắt nguồn từ chữ "apologia" trong tiếng Hy Lạp, với ý nghĩa là "thoát ra khỏi sự sai trái". Như vậy, xin lỗi cũng đồng nghĩa với sự thắng lợi mà chỉ những người có dũng khí và ý chí tự tay xử lý những việc rối rắm mới có thể đạt được.

Trong tiếng Hán từ xin lỗi được phát âm là "xá quá", phân tích từ này ta mới thấy ý nghĩa của nó càng rõ ràng hơn. Chữ "xá" trong "xá quá" vốn mang nghĩa "miễn" hay "kết thúc", chữ quá là những lỗi lầm đã qua. Như vậy, "xá quá" tức là kết thúc những chuyện đã qua, đưa tình hình theo một hướng mới.

     Cũng như người ta thường thích ăn những trái táo ngọt ngào, lời xin lỗi cũng phải mang trong mình một sự chân thành nhất định.

     Có một từ khiến sự chân thành trong lời xin lỗi bị giảm sút đáng kể, đó chính là chữ "nhưng". Chữ "nhưng" bao hàm ý nghĩa "Đây không phải là trách nhiệm của riêng tôi mà còn có trách nhiệm của anh nữa". Đó là lời xin lỗi miễn cưỡng, là lời biện minh để lảng tránh trách nhiệm.

    Một khi đã bị chữ "nhưng" xen vào, độ chân thành của lời xin lỗi sẽ hoàn toàn bốc hơi không còn dấu tích. Có lần tôi đã chăm chú quan sát thái độ của người đang chân thành xin lỗi. Trông người đó có vẻ gì đó như đang cố dồn hết sức lực vào việc mình đang làm. Mỗi lần hít thở, đôi môi lại rung lên bần bật. Tại sao lại thế? Dường như lời xin lỗi có liên hệ về nguồn gốc với từ "sorry" trong tiếng Anh.

     Từ "sorry" mang nghĩa là xin lỗi trong tiếng Anh có nguồn gốc từ chữ "sore", nghĩa là "nổi đau", "tổn thương". Có lẽ vì vậy mà một khi lời xin lỗi chân thành được nói ra, người nghe sẽ hiểu rằng đối phương muốn nói "việc làm cho bạn đau khiến tôi cũng rất đau".

    Lời xin lỗi thật sự,
    Là một nỗi đau.