Câu 4: Vai trò lãnh đạo của ĐCSVN đối với thể chế chính trị giai đoạn 1975- 1992?

*Thời kỳ 1975-1986:

Diễn ra 2 kỳ ĐH Đảng : ĐH đại biểu tòan quốc lần thứ IV (1976) và thứ V ( 1982)

- Đảng lãnh đạo xây dựng HP 1980 ,HP thống nhất đất nước .

+ HP đã thể chế hóa vai trò lãnh đạo của Đảng 1 cách cụ thể và mạnh mẽ .

- Đảng tiếp tục duy trì cơ chế lãnh đạo NN và các đoàn thể nhân dân theo nguyên tắc trực tiếp ,tuyệt đối và toàn diện như thời chiến ,theo mô hình tập trung quan liêu ,bao cấp ,tổ chức Đảng được thiết lập song song ,cùng với các cơ quan NN và đoàn thể nhân dân từ TW đến địa phương.

-> Hệ thống chính trị cồng kềnh ,chồng chéo ,không phân định rõ chức năng ,nhiệm vụ giữa các cơ quan quyền lực .

- Đảng can thiệp bằng mệnh lệnh,lấn sâu vào công việc của NN .

-> Tổ chức và các hoạt động của các tổ chức trong thể chế chính trị xơ cứng ,cồng kềnh ,kém hiệu quả ,không đảm bảo nguyên tắc “ Đảng lãnh đạo ,NN quản lý ,nhân dân làm chủ”.

-> Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng kinh tế –xã hội những năm đầu thập kỷ 80 thế kỷ XX.

*Thời kỳ 1986-1992.

-ĐH đại biểu toàn quốc lần thứ VI (1986) :

+ Phân định rạch ròi vai trò ,chức năng giữa Đảng với NN ,giữa các cơ quan NN với nhau,tăng cường tính năng động ,sáng tạo trong hoạt động của các tổ chức tập thể .

- Đảng lãnh đạo xây dựng HP mới và chỉ đạo QH ra nhiều bộ luật quan trọng đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn xd NN pháp quyền XHCN của dân ,do dân và vì dân.

-Nội dung lãnh đạo đối với NN và XH :

+ Đề ra đường lối ,chủ trương ,chính sách lớn ,định hướng cho sự phát triển của toàn XH trong từng thời kỳ trên tất cả các lĩnh vực .

+Vạch ra phương hướng và nguyên tắc cơ bản làm cơ sở cho việc xd và hoàn thiện NN ,củng cố và phát triển TCCT,thiết lập chế độ dân chủ XHCN.

+ Đề ra những quan điểm và chính sách trong công tác cán bộ ,phát hiện,lựa chọn ,bồi dưỡng những Đảng viên ưu tú và những người ngoài Đảng có phẩm chất và năng lực giới thiệu để tuyển chọn ,bầu cử vào các cơ quan NN ,các tổ chức đoàn thể .

-Đảng thực hiện sự lãnh đạo thông qua đội ngũ đảng viên và các tổ chức Đảng ,giáo dục đảng viên nêu cao vai trò tiên phong ,gương mẫu trong tham gia quản lý NN và XH .

-> Về thực chất ,sự lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức trong thể chế CT và lãnh đạo CT mang tính định hướng ,tạo điều kiện cho NN và các tổ chức thành viên có cơ sở để chủ động sáng tạo ,tổ chức và hoạt động bằng những công cụ ,phương pháp, biện pháp cụ thể của mình .

ĐCSVN là bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị tuy nhiên nó cũng là hạt nhân của hệ thống đó:

-          Sự lãnh đạo của Đảng đối với TCCT và đối với XH là một nguyên lí XHCN nói chung và của nước ta nói riêng.

-          Giữ vững, củng cố và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước và TCCT là yếu tố hàng đầu đảm bảo cho thắng lợi của công cuộc giải phóng dân tộc và xây dựng CNXH ở nước ta

-          Trong lịch sử xây dựng, phát triển của TCCT, vai trò lãnh đạo của Đảng được thể hiện khác nhau thông qua các thời kì cách mạng.

-          Từ ĐHĐB toàn quốc VI ( ĐH6), trong đường lối đổi mới Đảng ta xác định lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, trên cơ sở đó từng bước đổi mới hệ thống chính tri một cách vững chắc. Với chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường nhiều thành phần định hướng CNXH, đất nước dần thoát khỏi khó khăn, đ/s vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới.

-          Sứ mệnh lịch sử của ĐCSVN, Đảng cầm quyền duy nhất , lãnh đạo và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCNVN, xây dựng đất nước giàu mạnh , công bằng, dân chủ, văn minh.

-          Nhiệm vụ của Đảng là xd, bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, làm cho tất cả quyền lực thuộc về nhân dân.

-          Đảng có quyền lực chính trị được toàn dân thừa nhận, nhưng ko biến mình thành cơ quan nhà nước, thành cơ quan quản lí mà tôn trọng, đề cao, phát huy vai trò , thẩm quyền và hiệu lực quản lí của nhà nước.

-          Đảng đảm nhận trách nhiệm trước toàn dân, lãnh đạo nhà nước, giữ vững bản chất cách mạng, thật sự là nhà nước của dân, do dân và vì dân, ngăn ngừa và khắc phục tệ quan liêu, nạn tham nhũng, tình trạng cán bộ có chức, có quyền, đặc quyền, đặc lợi.

-          Sự lãnh đạo đúng đắn , sáng tạo của Đảng là nhân tố quyết định chất lượng và hiệu quả của bộ máy nhà nước và các đoàn thể nhân dân.

-          Vai trò lãnh đạo của Đảng được thể hiện thông qua các kì đại hội Đảng. Theo đó, đường lối đổi mới đất nước và con đường đi lên CNXH ở nước ta ngày càng được nhận thức rõ hơn và triển khai đạt nhiều hiệu quả cao hơn.