|Cái tên, không quyết định một con người. Và càng không định đoạt cuộc đời người đó.|

=======================

Mùa đông Sa Pa vĩnh cửu

Tuyết ngàn năm vẫn bao phủ...

Liệu, năm nay tuyết có tan sớm không anh?

...............................

[...]

"Trắng tuyết và tuyết trắng khác nhau ở chỗ nào hở anh?"

Đó là câu Tuyết vẫn hay hỏi vẩn vơ khi nằm gọn trong vòng tay ấm áp của anh lúc cả hai cùng ngồi trên chiếc ghế sofa mềm mại bên cạnh cửa sổ, ngắm nhìn màn tuyết trắng xoá lất phất của Sa Pa. Năm đó, nơi này rét đậm. Gần hơn chín giờ sáng mà nhiệt độ vẫn cứ là 2,2 độ.

"Ừm." Tiếng anh thở mạnh "Anh không biết nữa nhưng chắc hai cái đó khác nhau."

"Hừ, thế cũng nói. Hai từ đọc khác nhau thì dĩ nhiên phải khác nhau rồi."

Trước thái độ giận dỗi trẻ con của Tuyết, anh cười rồi ôm cô chặt hơn.

"Em có biết tuyết tan ra sẽ là gì không nào?" Giờ, đến lượt anh hỏi đố Tuyết.

"Là nước chứ là gì!"

"Là mùa xuân."(*)

"Xuân ạ?" Mắt Tuyết mở căng tròn xoe, hệt như đang cố làm ngưng đọng những bông tuyết trắng rơi bên ngoài.

"Ừ, tuyết tan sẽ là xuân."

Lặng thinh chốc lát, Tuyết tự dưng buột miệng hỏi bằng những âm từ nhẹ tênh tưởng như chúng sắp rơi vào một khoảng không nào đó:

"Thế thì liệu năm nay, tuyết có tan sớm không anh?"

[...]

*****

Một sáng Sa Pa cuối tháng mười hai, tuyết rơi lất phất buồn bã. Vẫn thế thôi, cái màu trắng tinh khôi trong sáng. Năm nay lại rét đậm. Lớp tuyết trên đường lên tỉnh Lào Cai cũng đã dày độ cỡ mười centimet. Quang cảnh nơi đây dường như không thay đổi dù hơn năm năm rồi. Những nhánh cây cong oằn, mái nhà nhỏ thấp phủ đầy những tuyết. Lạnh lẽo. Đơn độc. Buồn. Đôi khi chẳng hiểu vì sao trước khi có mùa xuân thì phải trải qua mùa đông, trước khi được ấm áp thì phải có giá lạnh? Chịu thôi, ai giải đáp được ngoài ông Trời!

... Tuyết ôm trong tay một bó hoa hồng trắng, từ lúc rời khỏi tiệm hoa lòng tự hỏi lý gì mà lại cứ chọn màu trắng như tuyết, chậm rãi đi lên nghĩa trang vô danh trên Lào Cai. Vốn là người ghét trời tuyết rơi, lại ghét cả sự lạnh lẽo nơi chôn cất người chết, ấy vậy vì anh mà Tuyết phải đến đây trong tiết trời phủ đầy tinh thể trắng xoá ấy. Không thể trách bởi... anh mất vào đúng ngày tuyết rơi nhiều nhất ở Sa Pa!

Vừa bước đi trên lớp tuyết trơn trượt, Tuyết đang nhớ xem năm nay đã tròn bao nhiêu năm ngày giỗ anh. Hình như ba năm... Không quá nhiều để quên. Anh mất vì bệnh nan y. Tuyết được biết tin đau đớn ấy sau cùng dù cô vốn, hay từng, là người yêu cũ của anh. Hoang mang. Hiển nhiên, cô đã có cảm giác như thế vào cái ngày định mệnh đó.

Đi vội qua những ngôi mộ không ai viếng thăm khác, chỉ còn cách vài bước chân thì Tuyết liền dừng lại vì thấy ngay trước ngôi mộ anh có bóng dáng một cô gái mặc chiếc váy màu đen đứng lặng lẽ, đôi mắt thẫn thờ lướt qua từng dòng chữ khắc trên bia đá. Đó là Quỳ. Đoá dã quỳ đẹp đẽ thánh thiện đến nỗi khiến tuyết trắng tinh khôi lại đi ghen tị... Đáng lý như mọi lần Tuyết sẽ âm thầm quay gót bởi lòng thật không muốn phải giáp mặt với Quỳ thế nhưng chẳng hiểu sao lúc này đôi chân cô cứ tiến đến gần, gần hơn nữa mãi khi cô nhận ra mình đang đứng ngay bên cạnh người con gái thân quen kia.

"Đã lâu không gặp." Tuyết chẳng tin nổi bản thân đã lên tiếng trước.

Sực tỉnh, Quỳ mau chóng quay qua vì nghe rõ chất giọng quen thuộc.

"Tuyết?! Trời ơi! Có phải cậu không?"

"Ừ."

Đáp lại vẻ sửng sốt từ Quỳ bằng duy nhất cái từ nhẹ tênh, Tuyết khẽ khàng xoay sang bên nhẹ nhàng đặt bó hoa hồng trắng lên mộ anh, ngay bên cạnh lúc này đang một có bó hoa khác. Là của Quỳ.

Cái nhìn đang bất ngờ kinh ngạc thì chợt chuyển qua dịu dàng hẳn, Quỳ mỉm cười:

"Vậy ra ba năm qua, mình luôn thấy đoá hoa hồng trắng trên mộ anh Tuyên là đều do cậu mang đến viếng? Nhưng tiếc thay, hai ta lại chưa lần nào gặp mặt nhau, nhỉ?"

"Mình vẫn mong vậy vì mình chưa muốn gặp lại cậu." Tuyết cúi đầu trước bia mộ.

Nghe thế, Quỳ buồn bã dời ánh mắt khỏi Tuyết, hướng trở lại ngôi mộ đá hiu quạnh:

"Mình xin lỗi vì đã cướp anh Tuyên khỏi cậu trong những tháng ngày cuối cùng..."

"Cướp?" Tuyết nhìn chằm chằm hình anh "Không đâu. Chính cậu đã chăm sóc anh Tuyên thì tất nhiên anh ấy phải yêu cậu."

"Tuyết, sự thật không phải..."

"Mình chỉ đến thăm anh Tuyên trong bình yên thanh thản. Chuyện đã qua có nhắc lại cũng chẳng thay đổi được gì cả."

Hiểu tâm trạng bây giờ của Tuyết, Quỳ đành im lặng.

Bông tuyết vẫn lất phất rơi khiến không gian cô quạnh tại nghĩa trang càng thêm đơn độc đến thê lương. Ngay ngôi mộ đá của một chàng trai, hai cô gái vận váy đen và váy trắng đứng thầm lặng, đôi mắt sâu thẳm bất động cứ mãi hướng vào bia đá. Họ đang suy nghĩ hay tìm chính mình lạc loài đâu đó trong từng ngóc ngách của quá khứ, tuổi thơ và thời gian vô tận.

Tuyết với Quỳ...

Từng là đôi bạn thân thuở ấu thơ.

Từng xem nhau như chị em ruột thịt.

Nhưng cũng từng là người tình cũ - người tình mới của anh.

Tình yêu từ anh, cái chết quá đường đột của anh đã vô tình đẩy hai cô gái ấy ra xa nhau, cho đến tận giờ phút này.

Tuyết, Quỳ và anh là ba người bạn thân từ lúc còn rất bé. Mỗi người đều mang tính cách khác nhau. Tuyết, mạnh mẽ ương bướng chẳng bao giờ khuất phục hay nghe lời ai. Nhưng Quỳ thì ngược lại, dịu dàng hiền lành và lương thiện. Còn anh, kết hợp tính cách của cả hai cô gái. Phải chăng vì thế mà anh trở thành cầu nối của ba người?

Chúng ta sẽ không bao giờ tách rời.

Tuyết với anh luôn bảo vệ chở che cho Quỳ khỏi bị bọn con trai cùng xóm bắt nạt. Ngược lại, Quỳ thì lo lắng chăm sóc cho hai người bạn của mình. Họ ở bên nhau không rời. Yêu thương đùm bọc cho nhau suốt quãng thời gian ấu thơ tươi đẹp, hồn nhiên. Với những trò chơi mang niềm vui bất tận không bao giờ kết thúc.

Rồi buổi chiều kia...

"Sau này lớn lên, anh sẽ yêu Tuyết." Anh hùng hồ khẳng định.

"Đừng có mơ!" Tuyết lè lưỡi, ngoảnh mặt đi lạnh lùng.

"Hay đấy! Vậy em sẽ là người làm chứng." Quỳ vỗ tay tán thành ngay.

Sự thật sau đó, mấy năm sau, Tuyết và anh yêu nhau. Họ trở thành một đôi trong sự chúc mừng của Quỳ.

Nhưng...

Hai năm từ Sài Gòn trở về, Tuyết sững sờ vì biết Quỳ đã trở thành người yêu của anh. Tình bạn phải chăng từ ấy cũng kết thúc?

Đột ngột thở dài, Tuyết khẽ cất tiếng, khói phả ra từ miệng do thời tiết đã lạnh thêm:

"Mình đi đây. Còn phải trở về Sài Gòn cho kịp."

"Cậu đã tha thứ cho mình?" Giọng Quỳ khá vội vã như kéo giật bạn lại.

Im lặng.

Rất nhanh, Tuyết quay lưng đi nhưng vẫn chậm rãi đáp:

"Vốn dĩ, người có lỗi không phải cậu. Là tự mình để vuột mất tình yêu nên mình không thể mang tư cách trách cứ ai."

"Có những chuyện khi lớn lên rồi thì người ta mới hiểu."

"Ừm, đúng đấy." Tuyết cười nhạt "Giờ mình hiểu ra thì đã quá muộn!"

Dõi theo bóng dáng Tuyết khuất dần trong màn tuyết trắng xoá lạnh lẽo, Quỳ thì thầm như nói với chính mình: "Giữ gìn sức khoẻ, bạn mình à."

Rồi cô gái từ từ xoay mặt lại bia mộ đá, mỉm cười:

"Cậu ấy về thăm anh, anh có vui không?"

*****

Tuyết đi lang thang đến ngôi nhà thờ nhỏ. Gió tuyết lay động những cành cây trơ trụi lá tạo nên khúc nhạc buồn không lời. Một khúc thánh ca... vang lên đâu đó, chạm ngõ thật nhẹ vào tâm hồn băng giá cô đơn của Tuyết. Phải chăng nơi đây, từng có người hát rong xa lạ đánh rơi mất bản tình ca để rồi chỉ còn nỗi hối tiếc dằn vặt vì sao mình đã không gìn giữ cẩn thận?

Giống thế, anh đi thật rồi. Dẫu đã ba năm hơn nhưng Tuyết vẫn không muốn tin điều ấy. Đau đớn lắm. Xót xa lắm. Cả sự ân hận triền miên cứ dày vò cô...

Con người chỉ nhận ra sự hiện hữu của sự vật khi đã đánh mất nó. Lúc anh ra đi, lúc hiểu rằng cả đời này mãi mãi mất anh thì Tuyết mới thấy được anh quan trọng với mình thế nào. Có lẽ, đó cũng là lần đầu tiên cô biết yêu anh nhiều hơn.

Đôi chân bước chậm chạp lên từng bậc thang dẫn lối lên nhà thờ bình yên. Không bóng khách vãng lai... Không ai hết... Chỉ mỗi Tuyết, chôn vùi mình bên trong tuyết, tìm về nơi xa xăm để đánh thức chính bản thân!

Ở đâu đây?... Nơi nào Tuyết có thể tìm thấy anh, tìm thấy chính mình - cái con người đã bị lạc mất từ rất lâu?

[...]

Cuộn mình trong lòng anh, Tuyết nói thật trầm như sợ ngoài anh ra còn có người khác nghe thấy:

"Em ghét tên Tuyết!"

"Sao vậy? Tuyết là tên em đó."

"Chính vì thế em mới càng ghét hơn! Tuyết, một thứ trong trắng tinh khôi thánh thiện nhưng em lại không phải! Mẹ em, bị người ta cưỡng hiếp rồi sinh ra đứa con gái này là em. Sự ra đời như vậy thì có tốt lành gì đâu... Mẹ lại đặt tên em bằng chữ Tuyết. Em nào trong trắng, đẹp đẽ giống tuyết chứ, sau bao nhiêu chuyện đã xảy ra."

Nhận rõ sự kích động của Tuyết, anh liền nhẹ nhàng ôm cô vào sâu hơn, sâu hơn nữa. Anh muốn chôn cô vào tận trong lòng mình.

"Theo anh, chữ Tuyết trong tên em không hề mang ý nghĩa trong trắng thánh thiện hay đẹp đẽ. Và anh đoán, mẹ em cũng nghĩ vậy."

Hết sức ngạc nhiên, Tuyết lập tức nhổm đầu dậy, nhìn chằm chằm vào mắt anh:

"Thế nó có nghĩa gì?"

Mỉm cười vuốt nhẹ mái tóc cô gái, anh tự dưng hướng mắt ra bên ngoài màn tuyết đng tô trắng mọi cảnh vật, cả khung cửa sổ gỗ:

"Tuyết, dù có rơi xuống đâu hay bị như thế nào đi nữa thì nó vẫn là nó. Màu trắng nguyên vẹn..."

Đối diện, Tuyết nhíu một bên lông mày đồng thời khẽ nghiêng đầu khó hiểu...

[...]

Đến giờ, Tuyết vẫn không hiểu được ý nghĩa cái tên mình cũng như điều anh từng nói với cô. Rốt cuộc, cô sẽ chẳng thể biết bí mật đó – điều mà chỉ anh với mẹ Tuyết mới hiểu!

Đi. Tuyết tiếp tục bước lên những bậc thang.

*****

Đưa đôi tay lên quét nhẹ một đường dài trên bia mộ, Quỳ tự nhủ với lòng nếu như ngày đó cô không yêu đơn phương anh thì có lẽ mọi chuyện đã chằng đến kết quả đáng buồn này. Tình bạn không tồn tại lâu dài một khi có tình yêu chen chân. Dù Tuyết nói rằng người sai chính là mình nhưng Quỳ biết rõ, bản thân cũng phần nào có lỗi. Vì ích kỷ một chút mà trong những ngày cuối cùng của anh, cô đã mong Tuyết đừng trở về! Quỳ hiểu rõ Tuyết quan trọng với anh đến thế nào. Ấy vậy cô vẫn cứ vui với niềm hạnh phúc của mình khi được chăm sóc anh trong lúc anh đau khổ vì chờ Tuyết.

Quỳ từng âm thầm chúc phúc Tuyết với anh. Nhưng vì sự yếu đuối của con tim, cô đã đến bên anh, chăm sóc quan tâm, trở thành tất cả đối với anh để anh cảm thấy có lỗi, lòng cảm kích mà gọi cô bằng hai từ "người yêu".

Thế nhưng có anh rồi thì sao chứ? Quỳ vẫn không thể giữ được trái tim anh. Tận sâu thẳm trong lòng, cô hiểu anh mãi chỉ hướng về một nơi... Nơi phương xa nào đó Tuyết đang sống hạnh phúc mà có lẽ đã không nhớ gì về anh nữa rồi.

[...]

"Tuyết vẫn chưa về hả em?" Vào một ngày cuối đông, anh nằm trên giường bệnh với đôi mắt ráo hoảnh hướng ra phía ngoài như thu gom hàng ngàn bông tuyết vào cái nhìn ấy.

"Vâng." Quỳ ngồi xuống bên cạnh "Nếu anh nhớ cậu ấy đến vậy thì em sẽ gửi thư lên Sài Gòn lần nữa."

Khẽ khàng lắc đầu, anh nở nụ cười, bờ môi trắng bệch không chút sức sống:

"Không cần em ạ. Hẳn, Tuyết đã có cuộc sống riêng của mình, anh không muốn trở thành gánh nặng và níu kéo cô ấy về."

"Anh..."

"Giúp anh đừng cho Tuyết biết anh bị bệnh và... càng đừng cho cô ấy biết Sa Pa đang có tuyết vì cô ấy ghét lạnh!"

[...]

Bông tuyết lất phất phủ lên mái tóc đen mềm mại đang cúi thấp của Quỳ. Không giây phút nào anh không nhớ về Tuyết. Nhưng, cho dù vậy thì cô chẳng bao giờ ghét Tuyết.

*****

Bộp! Tuyết khựng lại bởi đạp phải lớp tuyết mềm trên bậc thang cuối cùng. Một cách thật chậm, cô đưa mắt nhìn xuống. Những tinh thể tuyết chất lên một lớp khá cao in hằn rõ dấu chân vừa nãy, lấm tấm vài vết đen...

"Bẩn mất rồi! Nhưng mà, tuyết vẫn trắng. Vốn dĩ tuyết luôn màu trắng..."

Chợt nhiên Tuyết ngừng nói. Đôi mắt cô từ từ mở to rồi ngày càng tròn xoe hơn bởi đang ngạc nhiên về những điều mình vừa buột miệng thốt ra.

"Tuyết, dù có rơi xuống đâu hay bị như thế nào đi nữa nó vẫn là nó.

Màu trắng nguyên vẹn." Lời anh bỗng vang lên.

"Vốn dĩ tuyết luôn màu trắng." Tuyết lặp lại lời bản thân nói ban nãy.

Mẹ Tuyết bị cưỡng hiếp rồi sinh ra Tuyết.

Cái lý do bà đặt cái tên ấy cho cô, lẽ nào là...

| Mẹ mong, dù cuộc đời có cười chê hay chà đạp thì con mãi mãi là con. Giống như tuyết. Dẫu rơi xuống nơi thấp cùng hay bẩn thỉu nhất, tuyết vẫn trắng nguyên bởi vốn dĩ nó màu trắng. |

Cái tên, không quyết định một con người.

Và càng không định đoạt cuộc đời người đó.

Chỉ là chính ta lựa chọn con đường ta đi.

Cả người Tuyết bất động. Trong lòng dâng trào một xúc cảm dữ dội như muốn tuôn trào khỏi lồng ngực. Mấy giây sau, đôi vai run run, cô đưa tay lên miệng để ngăn tiếng nấc nghẹn ngào sắp vỡ oà. Mắt đỏ hoe và sóng mũi cay cay, người con gái đó, theo một lẽ kỳ diệu nào đấy, cuối cùng đã có thể hiểu ra... Có những chuyện khi lớn lên rồi thì người ta mới hiểu!

Tuyết, kể từ khi rời khỏi Sa Pa, lên Sài Gòn làm việc đã gần như thay đổi mọi thứ. Cô trở thành người của sự vội vã, bon chen, tranh giành, thủ đoạn. Cô chìm trong những điều ham vui mà phố thị, bạn bè mang đến. Các cuộc chơi kéo dài suốt đêm khiến Tuyết quên mất bản thân, quên mất tuyết trời Sa Pa, quên mất anh đang vẫn chờ mình trở về. Cô chối bỏ quá khứ tươi đẹp và thời thơ ấu ngây ngô ngày nào.

Tuyết có nhận thư của Quỳ nhưng không mở ra xem. Nếu như... cô xem chúng sớm hơn thì hẳn đã kịp trở về bên anh lúc căn bệnh nan y mang anh đi. Cô sẽ không phải hối hận khi âm thầm trở về Sa Pa và thấy Quỳ trở thành người yêu của anh.

Tuyết biết, mình có lỗi vì vuột tay đánh mất tình yêu. Và cô càng biết Quỳ không đáng trách bởi đã ở bên cạnh chăm sóc yêu thương anh vào những ngày cuối đời nhưng, lòng vẫn chẳng thể tha thứ cho hai người ấy! Ích kỷ! Tuyết quá ích kỷ! Thậm chí lúc nhận được tin anh mất và hiểu ra tất cả, cô vẫn giận họ... Nước mắt nuối tiếc liệu có thể nào kéo thời gian quay trở về?

Đổi thay.

Buồn thay, con người dễ thay đổi làm sao! Tuyết đã không còn là cô gái đáng yêu của anh nữa. Không còn là đứa con đáng tự hào của mẹ.

... Giật mình vì chuông điện thoại đỗ, Tuyết gạt nhanh giọt nước mắt đưa tay vào túi áo khoác lấy ra xem. Ánh mắt cô đứng yên khi thấy có tin nhắn từ Quỳ hiện trên màn hình. Thoáng im lặng chốc lát, cô ấn ngón tay cái vào nút Open, mở mail.

"Tuyết nè, năm sau mình và cậu đúng ngày này lên viếng mộ anh Tuyên nha. Vì mình rất muốn gặp cậu ôn lại chuyện cũ! Vả lại, ba chúng ta không bao giờ tách rời, phải không?"

Cái nhìn bất động của Tuyết phản phất điều gì đó mơ hồ không rõ. Hình như là bình yên nhẹ nhõm. Lưỡng lự ít phút, cô bấm nút trả lời.

"Ừm."

Chỉ vậy thôi, một từ hết sức ngắn gọn nhưng chứa đựng cả tâm hồn rộng lớn đã thanh thản từ người con gái ấy.

Ngước mặt nhìn bầu trời xam xám cuối đông, tuyết Sa Pa phủ đầy đáy mắt biết cười của Tuyết. Một lần nữa, tình yêu của anh, cái chết của anh, vô tình kéo hai người bạn thân từng chia xa trở về bên nhau. Từ giờ, ngôi mộ đá mang tên anh sẽ là nơi ký ức tìm về. Tuyết không vào nhà thờ mà lẳng lặng quay gót bước trở xuống.

Cơn gió lạnh lẽo thổi đùa những bông tuyết và chút tàn phai dư âm sau cuối trong mùa đông. Trên bậc thềm lạnh giá, trên lớp tuyết tinh khôi trắng trong vẫn còn in rõ dấu chân một vị khách vãng lai vô tình nhặt lại bản tình ca và các mảnh ghép tâm hồn của chính mình...

Đâu đó trong dòng chảy thời gian, sự nuối tiếc và ân hận muộn màng, âm vang giọng nói của hai người đã từng yêu nhau...

"Em có biết, tuyết tan ra sẽ là gì không?"

"Thì là nước chứ gì."

"Tuyết tan sẽ là mùa xuân."

"Xuân ạ?"

"Ừ, là xuân!"

Mùa đông Sa Pa vĩnh cửu

Tuyết ngàn năm vẫn bao phủ...

"Liệu, năm nay tuyết có tan sớm không anh?"

"Có. Nhất định năm nay, tuyết sẽ tan sớm em à."

Võ Anh Thơ​

(17/12/2012 tuyết trời Sa Pa vĩnh cửu)

------------

(*) Trích từ truyện Giỏ trái cây.