Khách đến nhà bác tôi chơi lần đầu đều ngạc nhiên về phong cách cư xử của vợ chồng bác đối với con cháu: rất lịch sự và tôn trọng, không gia trưởng hay ra vẻ bề trên.

Việc "cảm ơn", "xin lỗi" con cái là một nếp sống trong gia đình bác. Khi con gái bưng nước ra mời khách, bác vô ý quơ tay làm rơi chiếc ly xuống đất, vội vàng xin lỗi con vì bất cẩn. "Cảm ơn con!", bác nhẹ nhàng nói trong lúc chị tôi dọn dẹp những mảnh thủy tinh vỡ trên sàn.

Một điều mà không phải ai cũng dễ dàng làm được là bác sẵn sàng nhận lỗi và xin lỗi con cháu trước mặt các thành viên trong gia đình khi cần thiết. Có lần, hai cháu nội giành đồ chơi rồi đánh lộn, khóc la chí chóe. Bác đang bệnh nên bực bội buột miệng gọi cháu bằng "mày". Hai đứa trẻ tròn xoe mắt ngỡ ngàng vì trước nay không thấy ông nội gọi thế bao giờ, thế là bác liền hạ giọng: "Ông xin lỗi vì đã gọi cháu là "mày". Ông hứa lần sau sẽ không nói thế nữa nha".

Bác tôi đọc sách và có những trải nghiệm sống phong phú nên trong cách cư xử rất tế nhị, khiến tôi không khỏi nể phục. Bác hiểu con cháu dù còn nhỏ nhưng cũng có lòng tự trọng, có nhu cầu được tôn trọng. Nhìn vào gia đình bác, tôi thấy rõ ràng những lời cảm ơn của người lớn với con cháu luôn mang lại điều tích cực, khiến lớp trẻ hăng hái làm việc, thích giúp đỡ người khác hơn. Về phần mình, bác thường bảo: "Mình là người lớn, nếu làm sai mà biết nhận lỗi thì sẽ làm gương cho trẻ trong việc dũng cảm nhìn vào sự thật, nhận ra cái sai để sửa". Tuy nhiên, khi người lớn thực sự sai quấy thì mới nên xin lỗi, chứ không thể xin lỗi vô tội vạ như kiểu diễn kịch. Có lần tôi nghe bác chia sẻ: "Thực tế có nhiều bậc phụ huynh khi thấy con chạy nhảy thiếu cẩn thận, vấp té, khóc nhè, nằm vạ không chịu dậy thì sốt sắng xin lỗi con, rồi đổ tại mình không cẩn thận, tại cái này, cái kia làm con té. Ðiều đó không nên chút nào, vì việc xảy ra là do trẻ bất cẩn, nên giải thích cho con hiểu, hướng dẫn để lần sau trẻ tránh được".

Nhận lỗi hay xin lỗi con cháu là một việc cần làm của người lớn, nhưng cũng nên khéo léo để tránh tác dụng ngược.

ST.