Ngồi xe rời Huế, nhưng vị đậm đà của món gỏi thanh trà cứ vấn vương mãi. Huế vào thu, chiều muộn bên dòng Hương, ngồi bên mâm cơm nhà đãi bạn, khách ngẩn ngơ trước món gỏi được bày biện tinh tế.

Trên nền chiếc đĩa sứ, những tép thanh trà mọng nước được xếp xen kẽ với những sợi mực khô xé mỏng, điểm xuyến trên màu trắng ấy là những lát ớt nhỏ, mấy cọng rau thơm xanh và ít lạc rang vàng. Nhìn đã thấy thèm, thầm khen sự khéo tay của chị. Khi chị đưa đôi đũa trộn đều các nguyên liệu ấy, rưới lên thứ nước chấm sền sệt, món ăn thoảng một thứ mùi dìu dịu, thơm thơm, làm đầu lưỡi của vị khách không thể cưỡng lại được. Xếp gỏi vào giữa lòng miếng bánh tráng nướng, kẹp chồng thêm miếng bánh nhỏ, khi đưa miếng bánh vào miệng, một bản hoà âm đủ vị như nhảy múa. Ngọt, cay, chua, mặn, béo, bùi... Chao ôi sao mà ngon thế! Chẳng mấy chốc, món gỏi hết sạch trong sự tiếc nuối của khách.

Gỏi thanh trà với mực khô vốn nổi tiếng ở Huế. Món ngon ấy gắn liền với sự khéo tay của những người phụ nữ chốn Cố đô. Để làm gỏi thanh trà, thoáng nghĩ thấy quá ư là đơn giản, chỉ cần trộn đều các nguyên liệu, sẽ có món gỏi. Nhưng làm món gỏi ngon, tinh tế như chị, thì chỉ những người chế biến nhiều lần, nhiều kinh nghiệm mới có thế làm vị ngon của món gỏi tinh tế đến thế. Chị bảo, hồi chưa lấy chồng, chị được bà nội dạy cho cách pha nước mắn trộn gỏi thanh trà. Nước mắm phải chọn loại ngon, sau khi cho đường, vắt thêm tí chanh, tỏi ớt băm mịn, trộn lại thấy nước mắm hơi sánh là được.

Bà nội bảo: bản thân thanh trà vốn mọng nước, nước ngọt, thanh, khi tách tép thanh trà ra khỏi quả, cần khéo để múi thanh trà không bị dập, món gỏi không còn ngon; mực khô chỉ cần chọn loại to bằng bàn tay, nướng trên than hồng, khi mực còn nóng, bọc trong giấy báo và dần thật đều tay, sợi mực sẽ dai và ngọt. Một quả thanh trà chỉ cần hai thìa nước mắm là đủ. Bí quyết nằm lòng ấy đã theo chị đến mấy mươi năm. Làm nức lòng khách mỗi khi được chị đãi gỏi thanh trà.

Chị bảo: "Cô chú về cuối mùa thanh trà rồi, chứ chậm mươi bữa nửa tháng nữa, thì có muốn đãi cô chú, chị cũng không còn thanh trà mà đãi.". Cầm chục thanh trà trên tay, chia tay và hẹn mùa sau sẽ lại về với chị. Tự hứa vơi lòng sẽ đãi bạn phương xa món ngon ấy. Nhưng không biết mình có làm nên món gỏi ngon như thế hay không? Ngồi xe rời Huế, nhưng vị đậm đà của món gỏi thanh trà cứ vấn vương mãi.

ST.