Món ăn dân dã ấy là miền ký ức ngọt ngào của bao người con xa quê. Ngọt, mát, thanh... và gần gũi như tấm lòng người mẹ quê hương với những đứa con mình.

Sau mỗi trận mưa rào, mấy anh em tôi lại kéo nhau lên đồng kiếm chút cá tôm. Mà mùa cá đẻ thì kiếm cá rô đồng là dễ nhất, chỉ cần chịu khó một chút là có ngay mấy xiên cá về nấu canh.

Cá rô đồng được anh họ tôi rửa sạch rồi cho vào bếp rơm nướng. Chẳng mấy chốc mùi thơm nhẹ đã lan ra khắp bếp. Đến lúc lớp vảy cá bắt đầu sém đen, mấy anh em thường tranh nhau phần bời cá. Nóng bỏng tay nhưng hình như ai cũng thích.

Lấy que bời cá ra rồi xếp tạm vào mấy tờ báo cũ cho đỡ nóng, cậu út còn hứng chí thổi phù phù mong cá nhanh nguội.

Cá vừa bớt nóng hơn một chút thì phải lấy dao cạo bỏ ngay lớp sém đen bên ngoài rồi nhẹ nhàng bóc vảy cho vào cối. Phần thịt được gỡ ra, ướp thêm chút mắm, muối, mì chính. Phần đầu và xương còn lại sẽ được giã lấy nước nấu canh.

Phải thật tỉ mỉ và khéo léo để nhặt bỏ phần ruột cá, nếu không cá sẽ bị ngấm vị đắng của mật. Sau đó lọc lấy nước giã từ phần vảy, đầu và xương cá rồi chắt lấy lớp nước phía trên thật cẩn thận. Có thể dùng nước ấm để lọc vì như thế nước nấu canh sẽ ngọt hơn nhiều.

Canh rau ngót nấu cá rô đồng khá dễ làm. Rau ngót vườn nhà cắt vào tuốt ngọn, rửa sạch rồi vò nát. Không nhớ nổi ai dạy, nhưng bọn tôi từ bé biết phải làm thế nước canh mới càng thêm vị ngọt.

Rau ngót vò nát được xào qua rồi mới đổ nước dùng vừa giã từ xương cá vào. Đến lúc nước sôi lại phải nhanh tay đổ thêm phần thịt cá đã ướp mắm muối. Nêm thêm chút gia vị cho vừa miệng, đun thêm vài phút rồi bắc nồi canh ra, có thể ăn nóng hoặc ăn nguội.

Bát cơm vừa xới chan canh rau ngót nấu cá rô đồng thì còn gì thú bằng, thêm mấy quả cà pháo muối thì mâm cơm gia đình ngọt mát biết mấy. Có lẽ nó đã là món ăn ngon nhất của chúng tôi vào mùa hè.

Một món canh dân dã, bởi thế đã thành ký ức, mỗi hè về...

ST.