"Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Từ khi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhô bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ về anh
Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương"

I. Mở bài

II. Thân bài

     1. Tác giả, tác phẩm

     2. Khái quát đoạn trước dẫn mở đoạn sau

     3. Cảm nhận đoạn thơ

a) Khổ thơ đầu: Nỗi trăn trở về nguồn gốc tình yêu
- Hồn thơ Xuân Quỳnh không chỉ hồn nhiên, tươi tắn, nồng nàn, say đắm trong tình yêu mà còn mang nỗi niềm băn khoăn, trăn trở về nguồn gốc của tình yêu:

"Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Từ khi nào ta yêu nhau"

- Theo quy luật của tự nhiên: 
  + sóng bắt đầu từ gió
  + gió thổi dòng nước lăn tăn gợn sóng
- Nhưng: 
  + tình yêu là gì?
  + tình yêu từ đâu đến                                  -> "em cũng không biết nữa"
  + tình yêu có tự khi nào?
-> đó là cái lắc đầu đầy nữ tình thể hiện nỗi niềm băn khoăn, trăn trở về nguồn gốc của tình yêu đôi lứa
-> Các nhà nghiên cứu tâm lí học đã tốn không biết bao công sức, giấy mực để truy tìm lời giả cho câu hỏi "tình yêu là gì?", nhưng cũng chưa tìm ra câu trả lời thoả đáng. Có thể tình yêu có từ thời Adam và Eva, hay từ thời Lạc Long Quân và Âu Cơ... Không ai biết rõ thời gian xuất hiện của tình yêu và cách định nghĩa chính xác của nó, những mỗi người đều có cho mình một quan niệm, trải nghiệm khác nhau: 
 + Xuân Diệu - ông hoàng thơ tình cũng lí giải tình yêu một cách mơ hồ, mơ mộng:

"Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiêm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu"

 + Hay nhà toán học Pascal cho rằng: "Khi yêu trái tim có những lí lẽ riêng mà lí trí không thể hiểu nổi"
 + Hay ca dao dân gian Việt Nam lại giải thích tình yêu một cách thú vị rằng: "Yêu nhau yêu cả đường đi" - "Yêu nhau cau sáu bổ ba"

=> Như vậy, nỗi niềm băn khoăn, trăn trở về nguồn gốc của tình yêu vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ đầy bí ẩn, đôi khi còn tuỳ thuộc vào trái tim yêu của mỗi người.

b) Khổ tiếp: Nỗi nhớ nhung trong tình yêu
- Tình yêu thường đi liền với nỗi nhớ nhung, đó cũng là biểu hiện rõ nét nhất của đôi lứa yêu nhau. Cung bậc tình cảm thương nhớ được thi sĩ ẩn sụ qua hai hình ảnh "sóng" và "bờ": 

"Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhô bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ về anh
Cả trong mơ còn thức"

- Những hình ảnh thơ: 
  + "sóng dưới lòng sâu"
  + "sóng trên mặt nước"
  + "sóng nhớ bờ"
-> Là những biểu hiện phong phú của niềm thương nỗi nhớ trong tình yêu. Đó là nỗi nhớ da diết, nồng nàn dâng trào như những con sóng biển: 
+ nỗi nhớ bao trùm cả không gian (trên mặt nước)
+ nỗi nhớ thăm thẳm, có chiều sâu (con sóng dưới lòng sâu)
+ nỗi nhớ bao trùm cả thời gian (nhớ ngày nhớ đêm)
-> Nhớ nhung từng giây, từng phút, nhớ trong cõi thực sang đến cả trong mơ, nhớ trong ý thức và trong cả tiềm thức. Nỗi nhớ xâm chiếm tâm hồn con người cả lúc tỉnh và cả trong mộng. Đó là niềm thương nỗi nhớ khôn nguôi, thường trực, dạt dào, da diết như những con sóng biển vô hồi vô hạn.
- Diễn tả cung bậc nhung nhớ trong tình yêu cũng là nguồn cảm hứng bất tận cho những văn nghệ sĩ: 
  + ca dao dân giạn có viết: 

" Nhớ ai bổi hổi bồi hồiNhư đứng đống lửa như ngồi đống than"

  + hay trong "Tương tư" của Nguyễn Bính:

" Thôn Đoài ngồi nhớ thôn ĐôngMột người chín nhớ mười mong một người"

+ hay nhà thơ Xuân Diệu cũng viết:

" Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnhAnh nhớ em, anh nhớ lắm em ơi"

=> Như vậy, nỗi niềm nhớ nhung trong tình yêu đều được các nghệ sĩ diễn tả với những ngôn t ừ, giọng điệu da diết, cồn cào, khắc khoải, đắm say. Song mỗi người nghệ sĩ lại biểu đạt theo một cách riêng, tạo lập cho mình một "vân chữ không trộn lẫn". Thế nên, Lê Đạt đã lí luận:

" Mỗi công dân có một dạng vân tayMỗi nhà thơ thứ thiệt có một dạng vân chữ
Không trộn lẫn"

- Nghệ thuật đặc sắc:

  + đây là đoạn thơ duy nhất trong bài có dung lượng kéo dài đến 6 câu thơ, giống như một nỗi nhớ tràn ra, kéo dài thêm da diết
  + nghệ thuật ẩn dụ và nhân hoá hình tượng sóng, nói sóng biển những chính là giãi bày sóng lòng trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu
  + nhịp điệu của khổ thơ là nhịp sóng biển, cũng chính là nhịp sóng lòng náo nức, dạt dào, mãnh liệt trong tình yêu

c) Khổ cuối: Lòng chung thuỷ trong tình yêu
- Nếu khổ thơ trước là cung bậc nhớ nhung thường thấy trong tình yêu đôi lứa thì khổ thơ này lại khắc hoạ vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất, đức hạnh trong tình yêu. Đó là lòng thuỷ chung son sắt đối với người mình yêu: 

"Dẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh - một phương"

- Những từ ngữ chỉ phương hướng:
  + "xuôi - ngược"
  + "phương Bắc - phương Nam
-> gợi đến không gian địa lí xa xôi, cách trở, gợi những khó khăn thủ thách trong tình yêu. Nhưng dù xa cách "xuôi ngược", ở "phương Bắc" hay ở "phương Nam" thì em vẫn "hướng về anh - một phương" duy nhất đó là "phương anh", hướng về tình yêu cao đẹp của đôi ta
-> Lời thơ không chỉ biểu lộ phẩm chất đẹp trong tình yêu mà còn như một lời thề nguyền, một lời khẳng định rắn rỏi dứt khoát rằng tình yêu c hân chính của đôi ta sẽ chiến thắng tất cả
-> Ý thơ của Xuân Quỳnh không chỉ thể hiện thái độ đề cao, coi trọng lòng chung thuỷ, sắt son trong tình yêu mà còn muốn nhắn nhỉ một thông điệp sâu sắc rằng: Hạnh phúc trong tình yêu không phải dễ dàng có được mà phải trải qua nhiều thử thách chông gai. Nói như dân gian: 

" Yêu nhau tam tứ núi cũng leoThất bát song cũng lội, thập cửu đèo cũng qua"Hay: 
" Tay bưng chén muối đĩa gừng Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau"=> Xuân Quỳnh là nữ thi sĩ có cuộc đời bất hạnh (mồ côi mẹ từ nhỏ, thiếu thốn tình cảm, từng đổ vỡ trong hôn nhân) nên Xuân Quỳnh luôn khao khát tình yêu bình thường, khao khát tổ ấm gia đình, khao khát lòng chung thuỷ bất biến trong tình yêu. Xuân Quỳnh muốn vượt lên thử thách của thời gian, sự ngắn ngủi, hữu hạn của đời người để bất tử hoá tình yêu, để hát mãi lời yêu thương. Thế nên trong một lời thơ khác, Xuân Quỳnh đã trải lòng:

"Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt đời thường ai chẳng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữaNhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi"

      4. Nghệ thuật
- Đoạn thơ giống như một bài thơ nhỏ, hoàn chỉnh, thống nhất về nội dung và có những đặc sắc nghệ thuật tinh tế:
  + sử dụng thể thơ ngũ ngôn - 5 chữ, một thể thơ tự do giúp người nghệ sĩ dễ dàng biểu đạt tình cảm, cảm xúc của mình 
  + nhịp điệu giọng thơ là nhịp sóng biển nhugnw cũng chính là nhịp sóng lòng, là những cung bậc cảm xúc đầy bí ẩn của tình yêu
  + ngôn ngữ, hình ảnh thơ dung dị, gần gũi nhưng giàu sức gợi, giàu cảm xúc
  + sử dụng phong phú các biện pháp tu từ: câu hỏi tu từ, ẩn dụ hình tượng "sóng", nhân hoá, so sánh, phép điệp, phép liệt kê...

     5. Suy nghĩ về phong cách, hồn thơ Xuân Quỳnh
- Qua đoạn thơ nói riêng, bài thơ "Sóng" nói chung cho chúng ta những hiểu biết về phong cách hồn thơ Xuân Quỳnh

a) Giải thích
- Phong cách là nét riêng, nét độc đáo trong quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ. Nói như Hoài Thanh: "Nhà văn không có phép thần thông để vượt ra ngoài thế giới này. Nhưng thế giới này trong mắt nhà văn phải mang một hình sắc riêng."
- Hồn thơ là thế giới tâm hồn, cảm xúc của người nghệ sĩ trước con người và cuộc sống

b) Biểu hiện
- Là một hồn thơ giàu nữ tính
- Là tiếng nói của một tâm hồn phụ nữ: vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành, đằm thắm trong tình yêu. Nhưng lại luôn da diết, trăn trở về thời gian, về sự hữu hạn của đời người, của tình yêu. Đúng như lời nhận xét: "Đọc thơ Xuân Quỳnh, người ta không có cảm giác như tác giả cố ý làm thơ, mà thơ chị tự nhiên, nhẹ nhàng, là tiếng nói chân thật từ sâu trong tâm hồn chứ không cố gắng gượng ép bản thân phải sáng tác về những triết lý khô khan. Vì vậy, giọng thơ của chị thủ thỉ tâm tình, dạt dào những đợt sóng tình cảm, lúc thì nhẹ nhàng vỗ về, lúc lại cuồn cuộn dâng trào" 
- Tiếng thơ của Xuân Quỳnh đã nói hộ được tiếng lòng của biết bao người phụ nữ đang yêu

-> Tóm lại, phong cách, hồn thơ của người nghệ sĩ sẽ cho ra đời những sản phẩm tinh thần cao quý, sống mãi với thời gian.

III. Kết bài