Câu 1: Khái niÇm, thành ph§n, chéc nng cça máu.

1. Khái niÇm, thành ph§n, chéc nng cça máu

Khái niÇm: Máu là mÙt thà lÏng °ãc l°u thông trong m¡ch kín.

Thành ph§n: Máu gÓm hai thành ph§n là:

- Huy¿t t°¡ng (55 - 60% thành ph§n máu): Là thành ph§n lÏng, chi¿m 91% là n°Ûc và 9% là các ch¥t khác bao gÓm °Ýng, am, má, VTM, muÑi khoáng, các ch¥t chuyÃn hóa trung gian.

- Các t¿ bào máu( 40 - 45% thành ph§n máu): Là thành ph§n hïu hình bao gÓm hÓng c§u, b¡ch c§u, tiÃu c§u.

* Trong yên t)nh thành ph§n cça máu nói chung là Õn Ënh. Các chÉ sÑ chÉ thay Õi khi c¡ thà v­n Ùng. Sñ thay Õi này biÃu hiÇn ß sñ thay Õi t÷ lÇ ph§n trm giïa thành ph§n hïu hình cça máu trên khÑi l°ãng máu nói chung gÍi là hÇ sÑ hêmatocrit.

Theo Kox, khi v­n Ùng hÇ sÑ hêmatocrit ß nam tng të 47% lên 50,7% ß nï tng të 42% lên 47%.

Theo Kox mÙt ng°Ýi châu Âu có 5,5 lít máu l°u thông gÓm:

+ 2,6 lít t¿ bào hïu hình cça máu

+ 2,9 lít huy¿t t°¡ng

ChÉ sÑ hêmatocrit cça ng°Ýi ó là (2,6 x 100) /5,5 = 47%

VD: VV ch¡y 800m m¥t 0,5 lít trong huy¿t t°¡ng, nh° v­y l°ãng máu l°u thông chÉ còn 5 lít 2,9 lít huy¿t t°¡ng 2,6 lít t¿ bào hïu hình cça máu và nh° th¿ chÉ sÑ Hêmatocrit b±ng (2,6 x 100) / 5 = 52%.

Theo Kox iÁu này °ãc gi£i thích r±ng khi v­n Ùng, c¡ thà m¥t n°Ûc qua con °Ýng mÓ hôi. Do l°ãng n°Ûc trong huy¿t t°¡ng i ra khÏi thành m¡ch, nhanh chóng v­n chuyÃn vào kho£ng gian bào cça các t¿ bào c¡ ang ho¡t Ùng. K¿t qu£ là khÑi l°ãng máu tu§n hoàn chung gi£m i nh°ng các t¿ bào máu trong mÙt ¡n vË thà tích tng lên, máu bË cô ·c l¡i.

Chéc nng cça máu.

- Chéc nng hô h¥p: Máu thñc hiÇn chéc nng hô h¥p nhÝ huy¿t c§u tÑ Hêmôglôbin v­n chuyÃn ôxy të phÕi vào t¿ bào và CO2 të t¿ bào ra b±ng sñ k¿t hãp hóa hÍc:

Hb + O2 HbO2

Hb + CO2 HbCO2

C¡ ch¿ v­n chuyÃn này chç y¿u do hÇ tim m¡ch (hÇ tu§n hoàn) quy¿t Ënh.

- Chéc nng dinh d°áng: Các ch¥t dinh d°áng nh° axít, amin, glucose, axít béo và vitamin °ãc h¥p thå të Ñng tiêu hóa vào máu và °ãc chuyÃn ¿n các mô Ã £m b£o ho¡t Ùng sÑng cça t¿ bào.

- Chéc nng ào th£i: Máu °a các ch¥t cuÑi cùng cça quá trình trao Õi ch¥t ¿n các c¡ quan bài ti¿t: th­n, da, ruÙt, phÕi à bài ti¿t ra ngoài.

_ Chéc nng b£o vÇ: Máu thñc hiÇn chéc nng b£o vÇ b±ng hai cách:

+ Máu t¡o ra các kháng thà có tác dång chÑng l¡i vi trùng xâm nh­p. Thành ph§n ch¥t t¡o kháng thà là d¡ng ¡m ·t biÇt có trong huy¿t t°¡ng

+ Các t¿ bào b¡ch c§u ß trong máu có kh£ nng tiêu diÇt vi trùng.

- Chéc nng iÁu hòa thân nhiÇt: Máu theo m¡ch thñc hiÇn các chéc nng d«n nhiÇt të trung tâm ra ngo¡i biên. NhÝ máu mà nhiÇt Ù c¡ thà chÉ giao Ùng trong ph¡m vi h¹p.

- Chéc nng iÁu hòa:Các hoocmon cça hÇ thÑng nÙi ti¿t ra iÁu °ãc Õ trñc ti¿p vào máu. Do v­y máu i ¿n các c¡ quan em theo hoocmon iÁu khiÃn sñ ho¡t Ùng cça các c¡ quan ó.

Ngoài các chéc nng trên, máu còn có mÙt sÑ chéc nng khác nh° chéc nng Õn Ënh nÙi mô.

c. Ý ngh)a:

Là chÉ sÑ ánh giá Ù t­p luyÇn cça VDV

Câu 1: Trình bày các y¿u tÑ Ùng lñc huy¿t dËch trong vòng tu§n hoàn.

Khái niÇm: Là Ùng lñc gây nên sñ chuyÃn Ùng cça máu trong vòng tu§n hoàn

Ùng lñc huy¿t dËch trong vòng tu§n hoàn cça ng°Ýi t­p luyÇn TDTT khác vÛi ng°Ýi bình th°Ýng

Ùng lñc huy¿t dËch gÓm 2 nhóm:

Nhóm 1: Ùng lñc tim m¡ch: là Ùng lñc t¡o ra bßi tim và m¡ch máu, có 2 Ùng lñc:

+ Sñ chênh lÇch vÁ áp su¥t giía §u và cuÑi vòng tu§n hoàn, y¿u tÑ quy¿t Ënh Ù lÛn cça l°ãng máu °ãc tÑng vào Ùng m¡ch °ãc xác Ënh qua thà tích tâm thu và bË chi phÑi bßi buÓn tim và Ù dày thành tim, Ù dày càng lÛn thì lñc bóp càng lÛn. Thà tích buÓn tim lÛn, áp lñc t¡o ra khi tim co càng m¡nh, °ãc o b±ng áp su¥t phun, b¯ng k¿t qu£ siêu âm tim

+ Nhu Ùng thành m¡ch: Là ho¡t Ùng c¡ phÑi hãp Óng thÝi 3 lÛp c¡:

LÛp ngoài ch¡y dÍc

LÛp giïa ch¡y vòng

LÛp trong ch¡y chéo

Sñ chuyÃn Ùng ó thúc ©y l°ãng máu trong m¡ch.

Nhu Ùng thành m¡ch phå thuÙc vào tr°¡ng lñc cça thành m¡ch và sñ phát triÃn cça các c¡ ß thành m¡ch: Tr°¡ng lñc gi£m, lÛp c¡ phát triÃn t¡o tính àn hÓi cao thì nhu Ùng thành m¡ch tÑt và v­n chuyÃn máu tÑt. Tính àn hÓi thành m¡ch có ý ngh)a quan trÍng gi£m lñc c£n (R) cça thành m¡ch. Khi °Ýng kính cça thành m¡ch nhÏ thì lñc c£n lÛn và ng°ãc l¡i. Tính àn hÓi thành m¡ch còn có ý ngh)a t¡o dòng máu liên tåc và iÁu ·n ß ngo¡i vi vì thÝi kó tâm thu cça tâm th¥t là thÝi tÑng máu ra Ùng chç, tâm tr°¡ng là thÝi kó n¡p máu vÁ tim s½ t¡o ra sñ ng¯t quãng theo m×i thÝi kó cça chu chuyÃn tim, nh°ng thành Ùng m¡ch àn hÓi co và giãn liên tåc k¿ ti¿p nhau ©y máu ra ngo¡i vi.

Nhóm 2: Ùng lñc ngo¡i tim: nhïng y¿u tÑ tác Ùng không ph£i do thành m¡ch mà chÉ xu¥t hiÇn khi có ho¡t Ùng v­n Ùng bao gÓm 4 Ùng lñc:

+ Sñ co và du×i cça c¡ khi v­n Ùng ép lên t)nh m¡ch dÓn máu chuyÃn Ùng, ·t biÇt t)nh m¡ch nïa d°Ûi cça c¡ thÃ, khi c¡ co và du×i gây chèn ép lên t)nh m¡ch và tác dång ©y máu hÓi tim

+ Lñc hút do áp su¥t âm trong lÓng ngñc t¡o nên áp lñc h¡ th¥p. Khi áp lñc âm h¡ th¥p thành Ùng thành Ùng lñc hút máu hÓi t¡o nên méc chênh lÇch huy¿t áp.

+ HiÇn t°ãng tng áp lñc khoan bång trong v­n Ùng d«n ¿n sñ chèn ép t)nh m¡ch cía gan ©y máu hÓi tim.

+ o ho¡t Ùng g¥p du×i cça khÛp gây chèn ép t)nh m¡ch à thúc ©y máu hÓi tim.

K¿t lu­n: Të các Ùng lñc cho th¥y ho¡t Ùng TDTT s½ góp ph§n làm tng l°u thông máu.

Câu: C¡ sß sinh lý cça trình Ù luyÇn t­p.

Câu 3: Khái niÇm, ·c iÃm bi¿n Õi và ý ngh)a, éng dång t§n sÑ tim trong hu¥n luyÇn thà thao

* Khái niÇm: T§n sÑ co bóp cça tim là t§n sÑ tim ­p trong mÙt phút, ß ng°Ýi bình th°Ýng kho£ng 70 - 80 l§n/phút. T§n sÑ tim cça ng°Ýi bình bình th°Ýng d°Ûi 60 l§n/phút là nhËp tim ch­m, trên 90 l§n/phút là nhËp tim nhanh.

* ·c iÃm bi¿n Õi:

- T§n sÑ tim phå thuÙc vào léa tuÕi, giÛi tính, tình tr¡ng séc khÏe, y¿u tÑ tâm lý, t° th¿ cça c¡ thÃ

- Ngoài ra t§n sÑ tim tng cùng vÛi thà tích tâm thu khi t§n sÑ nhËp tim tng 3 l§n so vÛi yên t)nh thì thà tích tâm thu cing tng lên t°¡ng éng, thà tích phút s» tng lên g¥p 6 - 7 l§n so vÛi yên t)nh ß Ùng séc bÁn °a khí tÑi a. NhËp tim còn phå thuÙc vào léa tuÕi. TuÕi nhÏ t§n sÑ nhËp tim cao, gi£m d§n ß léa tuÕi tr°áng thành và tng lên ß léa tuÕi già, trong ho¡t Ùng nhËp tim tÑi a có thà xu¥t hiÇn trong ho¡t Ùng °a khí tÑi a, s» gi£m d§n theo léaBài tuÕi.

VD: Tr» em 10 tuÕi là 210 l§n/phút . Nam, Nï thanh niên 25 tuÕi 195 l§n/ phút, 50 tuÕi 175 l§n/ phút, 65 tuÕi trên 65 l§n/ phút, 79 tuÕi trên 155 l§n/ phút. T§n sÑ nhËp tim tÑi a có thà tình b±ng công théc t§n sÑ nhËp tim = 220 trë tuÕi.

Nh° v­y tuÕi càng cao thì t§n sÑ nhËp tim tÑi a gi£m

- Trong v­n Ùng nhËp tim có thà tng lên ¡t:

NhËp tim tÑi °u: Kho£ng 160 - 180 l§n/ phút, chÉ ß méc m¡ch này thì t÷ lÇ tâm thu vào thà tích phút mÛi ¡t tÑi a, n¿u cao h¡n ho·c th¥p h¡n thì các chÉ sÑ thà tích tâm thu và thà tích phút Áu không ¡t tÑi a.

- Trong v­n Ùng nhËp tim tng lên ¡t tÑi °u ß BT công su¥t tÑi a

NhËp tim tÑi a: Là nhËp tim lÛn nh¥t mà c¡ thà có thà ¡t °ãc.Trong v­n Ùng nhËp tim tng lên ¡t tÑi a khoãng 200 - 220 l§n/ phút ß bài t­p công su¥t tÑi a.

* Ý ngh)a:

- T§n sÑ nhËp tim trong yên tÉnh cho phép ánh giá trình Ù t­p luyÇn.

- T§n sÑ t)nh càng th¥p thì trình Ù càng cao

- Tìm ho¡t Ùng kinh t¿ và dñ trïu chéc nng.

+ L°u ý Méc Ù bi¿n Õi các môn thà thao khác nhau thì khác nhau.

Ta có: Méc Ù bi¿n Õi lÛn nh¥t ß séc bÁn °a khí

Méc Ù bi¿n Õi th¥p h¡n mÙt ít ß séc bÁn y¿m khí

Méc Ù bi¿n Õi ti¿p ¿n ß séc bÁn m¡nh tÑc Ù

Méc Ù bi¿n Õi ti¿p ¿n ß các môn séc m¡nh

CuÑi cùng là các môn thà thao t)nh lñc

M¡ch chúng ta sí dång ánh giá công su¥t cça bài t­p

C¡ sß khoa hÍc là t§n sÑ bao giÝ cing tng song song LV

Các bài t­p thà lñc dña vào méc tiêu hao nng l°ãng thì ta chi thành 3 nhóm

Bài t­p °a khí m¡ch < 140 l§n/ phút

Bài t­p tÕng hãp m¡ch: 140 - 165 l§n/ phút

- M¡ch éng dång à ánh giá c°Ýng Ù thích nghi theo ó ta có 2 lo¡i công xu¥t

T§n sÑ m¡ch tÑi a cho phép

Ps max = 220 - tuÕi

T§n sÑ m¡ch tÑi °u

ó là t§n sÑ m¡ch mà tim phát huy °ãc hiÇu xu¥t tÑng máu cao I'

Þ tuÕi tr» em tuÕi tr°ßng thành nói chung thì t§n sÑ tÑi °u °ãc xác Ënh chung 170 - 180 l§n/ phút

Ps th°Ýng ( 180 l§n/ phút

Ñi vÛi ng°Ýi cao tuÕi là test tÑi °u °ãc xác Ënh 75 - 80% cça tÑi a cho phép.

èng dång: M¡ch à ánh giá qu£ng ngh)

Nh°ng trong hu¥n luyÇn dùng 3 lo¡i qu£ng ngh)

+ Qu£ng ngh) ç t°¡ng éng thÝi iÃm k¿t thúc phåc hÓi

+ Qu£ng ngh) ch­m ngh)a là m¡ch ã trß vÁ tr°Ûc khi v­n Ùng( sai sÑ kho£ng 10)

+Trong hu¥n luyÇn tÑc Ù sí dång QN §y ç

+ Qu£ng nghÉ ng¯n và không §y ç méc Ù hÓi phåc t°¡ng nhanh vÛi kh£ nng hÓi phåc nhanh

Thñc tiÅn m¡ch hÓi phåc cao h¡n so vÛi tr°Ûc khi thñc hiÇn bài t­p vÛi công su¥t cao LV ti¿p theo r¡i trên nÁn cça LV ch°a hÓi phåc §y ç s½ làm cho tÑc Ù mÇt mÏi nhanh h¡n d«n ¿n phát triÅn séc bÁn chç y¿u là séc bÁn tÑc Ù.

ây là c¡ sß hu¥n luyÇn kh£ nng chËu dñng axit

Qu£ng ngh) v°ãt méc nó r¡i vào vào thÝi kì hÓi phåc v°ãt méc

HÓi phåc v°ãt méc s½ x£y ra khi:

+Qu£ng ngh) ph£i §y ç Ã quá trình hÓi phåc diÅn ra hoàn toàn

+Ph£i k¿t hãp các pp thúc ©y hÓi phåc.

HÓi phåc b±ng dinh d°áng và tng c°Ýng ào th£i.

+ L°ãng v­n Ùng ph£i tÛi ng°áng mÇt mÏi.

Nh° v­y hÓi phåc v°ãt méc không thà diÅn ra trong buÕi t­p. Do ó hÓi phåc v°ãt méc chÉ ¡t tÑi a hai l§n trong mÙt tu§n. ây là c¡ sß Ã tng l°ãng v­n Ùng hình sóng cça v­n Ùng viên.

Câu 5: Khái niÇm y¿u tÑ £nh h°ßng và ·c iÃm cça các thông sÑ chéc nng cça tim trong ho¡t Ùng TDTT. PP xác Ënh trong kiÃm tra y hÍc.

Ph°¡ng pháp xác Ënh các thông sÑ trong kiÃm tra y hÍc:

+Ph°¡ng pháp o huy¿t áp:

Khái niÇm: huy¿t áp Ùng m¡ch là áp lñc cça dòng máu tác Ùng lên thành Ùng mach. Huy¿t áp ng°Ýi bình th°Ýng có giá trË là 120/80 mmHg.

Ý ngh)a: Khi o huy¿t áp ng°Ýi ta thu °ãc hai giá trË ó là huy¿t áp tÑi a và huy¿t áp tÑi thiÃu.

+a. Ph°¡ng pháp y hÍc lâm sàng bao gÓm hÏi nhìn sÝ gõ và nghe

- HÏi: Là xác Ënh rõ hai nÙi dung ó là lý lËch chung và lý lËch thà thao.

C£m giác au cça tim m¡ch trong v­n Ùng

au buÓng tim: Thông th°Ýng là do thi¿u máu cça c¡ tim có các nguyên nhân khác nhau ó là: Ng°Ýi không tham gia luyÇn t­p thì khi l°ãng v­n Ùng lÛn hay cng th³ng dÅ gây co th¯t.

Tr» em ß tuÕi d­y thì: Hai Ñi t°ãng s» c£m th¥y au nh¹ , nhoi nhói thì ta gi£m l°ãng v­n Ùng. N¿u c¡n au tim gây co th¯t ng¡t thß, tái thì ó là d¥u hiÇu cça bÇnh tim.

BÇnh tim hay còn gÍi là bÇnh co th¯t vành tim.

BÇnh ánh trÑng ngñc,rÑi lo¡n nhËp do rÑi lo¡n hÇ thÑng iÁu ti¿t.

ây cçng d¥u hiÇu bÇnh c§n iÁu chÉnh l°ãng v­n Ùng.

Luôn ph£i tránh Ñi vÛi ng°Ýi bË bÇnh tim b©m sinh.

- Nhìn: Chç y¿u quan sát vÁ m¡ch

Các d¥u hiÇu làm c£n trß có:

+ D¥u hiÇu phình gi£n t)nh m¡ch.

+ D¥u hiÇu m¡ch chân chim ( th°Ýng ß phía sau d°Ûi mang tai ây là d¥u hiÇu cça bÇnh gan).

Quan sát t)nh m¡ch cÕ:

N¿u phÓng và có d¥u hiÇu run thì th°Ýng là d¥u hiÇu cça suy tim, tim y¿u.

Quan sát §u ngón tay dùi trÑng d¥u hiÇu suy tim.

Quan sát da và niêm m¡c ánh giá méc Ù cung c¥p máu.

D¥u hiÇu phù ß chân ·c biÇt là cuÑi ngày cing là d¥u hiÇu hÇ tu§n hoàn.

- SÝ: Trong TT viÇc b¯t m¡ch là mÙt trong nhïng y¿u tÑ quan trÍng nh¥t.

iÃm b¯t: Ùng m¡ch quay, Ùng m¡ch tå ß cÕ tay, Ùng m¡ch cành.

Cách b¯t: Dùng ba §u ngón trÏ, giïa và eo nh«n b¯t trong t° th¿ lòng bàn tay x¥p.

T§n sÑ: Trong yên t)nh nên b¯t trong mÙt phút n¿u b¯t m¡ch ngang sau v­n Ùng thì ta gÍi m¡ch trong v­n Ùng và là m¡ch ph£n éng công su¥t cça bài t­p. So mà chÉ b¯t trong 10 ên 15 giây.

B¯t b¯t m¡ch hÓi phåc sau v­n Ùng thì cçng th°Ýng b¯t të 10 ên 15 giây cça phút ti¿p theo.

- Gõ: Ã giÛi h¡n và vË trí qua ó ánh giá Ù lÛn cça tim nh°ng ngày nay giá trË m¥t d§n.

- Nghe: Là Ã xác Ënh méc Ù và tr¡ng thái thß, h¹p van tim, ho·c nhËp tim

b. Ph°¡ng pháp c­n lâm sàng.

Khái niÇm: ó nhïng ph°¡ng pháp kiÃm tra y hÍc có sí dång sñ h× trã cça các ph°¡ng tiÇn kiÃm tra.

- PP ch©n oán hình £nh: Xquang, chåp m¡ch máu, chåp c¯t lÛp, siêu âm...

+ Siêu âm: Là ph°¡ng pháp ch©n oán hình £nh sí dång âm thanh siêu t§ng.

¯u iÃm:

Nó ang °ãc phÕ bi¿n rÙng r£i.

Không có tính Ùc

Kinh t¿ vì do cùng mÙt k¿t qu£ siêu âm cho phép ng°Ýi nghiên céu có thà xác Ënh °ãc các thông sÑ vÁ c¥u trúc vÁ chéc nng cça tim.

C¥u trúc: Td, Ts, Pt, Ps.

Các thông sÑ chéc nng có: Ps, Qs, Q các thông sÑ dñ trï.

Ngoài ra ta có thà xác Ënh c¥u trúc và ho¡t Ùng các van tim ánh giá áp su¥t phun hay còn gÍi là phân áp phun.

+ SÑng cça hÇ thÑng nút.

+ Ch©n oán °ãc xung th§n kinh cça hÇ thÑng nút tim.

Ngày nay trong VHTC siêu âm tim °ãc sí dång rÙng rãi trong ánh giá chéc nng bÇnh lý.

c. PP ghi iÇn( iÇn tim)

Khái niÇm: ây là pp ghi l¡i dòng iÇn sinh hÍc phát ra khi tim co bóp.

Të k¿t qu£ ghi này chúng ta thu °ãc 12 ¡o trình hình thành nên iÇn tâm Ó 6 ¡o trình này chia thành hai nhóm ó là 3 ¡o trình song cñc 3 ¡o trình ¡n cñc

3 ¡o trình ¡n cñc R,L,F

3 ¡o trình song cñc I,II,III.

3 ¡o trình ngñc V1- V6

bd¼¾ÐÒê: < P Ä è

p

¬ Ø Ú ÎNPF

, ì lnp|~ŠŽ' ¢°²'HðàØÓËÇÃÇûǷ³¯«Ç«§«§£§›-£''£''q'''mhK: jhM*RUmHnHujh5IUmHnHu h5IH*h5I hJml6hJmlhJml6hJmlhT hru6hÛJ-h~$'hÀDéhaha6h7dhah7dh7d6 h7d5h7dh7d5h£._hä+56>*B*phÿh£._h7d56>*B*phÿ)d¾< Œ ì

¾

¬

h Ú NÀP

0 nŽ'DÀäh€VÀrŒðððððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}*ŠâýHpÖÀÂÄêLâäè

&fh~ÂFVXZ€rŒþf-h-z-~-¼ ø !

!.!Ì"f$h$8'b)++(+¦-Ð-Þ.à.R0úöòîçîâîÞîÞÙÞÕÞÕÑÍÈÍÈÍÈÍÈÍÄͺµÄ«£Ä›Ä-Ä-"-‡ƒƒhˆ~h‰ h£._hOUC5hOUChßE³h¬>åhM*RhM*R6h£._hM*R5h£._hM*R56 hM*R5hM*RhM*R56hM*R hõ#o6hõ#oh‚H h¼~4 hàdÄ6hàdÄ hú6

húhúhúh2AÄhK: hK: 60ŒÜh- ¼ ü !h$ð$%@%j%Ì%+0,¦-à.²/R01V12Ð3ü3È4t8R:¾:;ðððððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}*R0b011

1V1ž122D4R5 8'8f8ò8ô8ê9P:R:Ž;È<Ê<v=˜>š>ú?@|@~@A<AhA¤A¨ARBÈCÌC4EFEHELENEFFêFìFüF÷óëæóÖÆÖ¾º¶²ºÂº®ª®¦®¦¢¦¢š-¢-'-'-'Ž'²Š²††|†† hmKÝH* hmKÝH*hmKÝh%LVhðIh?R

h'h'h-gÃ>*h-gÃh-Òhf

hpUéh|hó-ãhï]wh³sjhJuùh£._hf

56>*B*phÿh£._hˆ~56>*B*phÿ hˆ~5hˆ~hˆ~5hˆ~hˆ~hˆ~6.;Ê<T=š>²>@?ž?ú?~@â@HA¨ABRB¾B0CÌCDnD EHEtEœEFæFGÂGHnHðððððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}*üFþFtGÀGÂGˆHÜHàHöHzI|I¢NöNøNnPpP‚Q6S8S~TU U Z2_¨'ª'ædèdLek2k4kÖk‚X†j†l†ä†æ†"Š ‹‹'''"ì"Š-æ-è-ÀœÆœÈœ~¢¦¢ùõñõñíèíäíäàäàäÐàäàÌàÌÈÄÈÄÀÄÀ¼À¼º¼¶®¶¼¶ª¶ª¦ª¦-¦'¦'Ž'ŽŠhÙh5h'1FhËxkh£._h³8‡56>*B*phÿh³8‡h .dhN

hž,°H*hž,°UhN

hè sh¡@¹hÀ(˜h¦GÆh£._hÕB¥56>*B*phÿhÕB¥huZ3 hq¡H*hq¡héhmKÝ

jàðhmKÝ6nHÜH|IÒI†JTL'L.MpMðM@N¢NöNpP‚QòQ&R8ST|T UfUÎV&X„X

YvYÞY Zðððððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}* ZZZœZR[‚[\z\æ\x]^Š^2_ª'dab²bìb°cBdÔdèd(eLeVfŠfþfàgh~hðððððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}*~h.ibiòi4khk¦kÖk|‚Þ‚Bƒƒ(„ô„†>†l†æ†|‡Bˆ‰'‰î‰,Š‹Ú‹ððððððððððððððððððððððððð $„Ðd8'„Ða$gdî}*Thông qua k¿t qu£ cça iÇn tim ng°Ýi ta có thà xác Ënh °ãc:

+ Tråc cça tim d«n ¿n Ù lÛn Ù phì ¡i cça tim

Qua iÇn tim có thà ánh giá vÁ t§n sÑ nhËp iÇu.

+ Ta có thà các pha cça chu chuyÃn tim

ThÝi gian cça pha tâm thu cng ng¯n tâm tr°¡ng càng dài là biÃu hiÇn cça...

Qua iÇn tim có thà ch©n oán °ãc sóng cça tim do lúc nào phát ra °Ýng d«n truyÁn cça hÇ thÑng nút.

Cçng tam ch©n oán này ta có thà phát hiÇn ra °Ýng d«n truyÁn bË ch¹t và các sÑng kích thích bÇnh lý ( ngo¡i tâm thu, ngo¡i tâm tr°¡ng).

d. Ph°¡ng pháp ghi âm tim.

Có hai ghi âm I và II

Âm sinh lý phát ra do hiÇn t°ãng cng c¡ và óng mß phát ra.

Thông th°Ýng phép ghi âm °ãc thñc hiÇn khi có d¥u hiÇu hß ho·c hß van tim

Câu 6: Hormon tuy¿n sinh dåc. ·c iÃm bi¿n Õi và vai trò cça hormon này trong ho¡t Ùng thà lñc:

Tuy¿n sinh dåc là nhïng c¡ quan s£n xu¥t t¿ bào sinh dåc, song ngoài ra nó còn ti¿t ra hormon:

- Hormon sinh dåc nam: Androgen và testosteron.

- Hormon sinh dåc nï : Androgen và testosteron, Ostrogen, Progesteron.

+ ·c iÃm mang tính bi¿n Õi.

. Có tính giai o¡n ó là giai Ían trong Ýi ng°Ýi là tr°Ûc lúc d­y thì trong lúc d­y thì, tr°ßng thành và lão hóa.

. ·c iÃm mang tính cá thÃ: không ai giÑng ai do gen quy Ënh ß m×i ng°Ýi sñ bi¿n Õi khác nhau.

Méc Ù giao Ùng ß nam: 8-16mol/l

4-29mol/l

Méc Ù giao Ùng ß nï: 2-4mol/l

1-8mol/l

·c iÃm mang tính chu kó sinh hÍc

. Chu kó theo mùa: CuÑi thu sang ông là cao nh¥t, cuÑi ông sang xuân là th¥p nh¥t.

. Chu kó theo ngày: Sáng sÛm là cao nh¥t, th¥p nh¥t là thÝi iÃm cuÑi ngày.

. Ñi vÛi nï còn có chu kó tháng: Xu¥t hiÇn ß §u tuÕi d­y thì d¿n khi t¯c kinh.

Vai trò : Ngoài sñ bi¿n Õi còn phå thuÙc các y¿u tÑ xã hÙi chi phÑi:

- Y¿u tÑ ·c iÃm dinh d°áng

- Các tr¡ng thái strees ó là cça mÙt chu kó hu¥n luyÇn có giai o¡n chuyÃn ti¿t => Giai o¡n chu©n bË=> Giai o¡n thi ¥u=> Giai o¡n thi ¥u thì strees càng cao làm cho l°ãng hormon này gi£m i.

- Méc Ù tác Ùng l°ãng v­n Ùng: L°ãng v­n nhÏ và trung bình thì ho¡t Ùng d°¡ng tính téc là có t­p thì có tÑt h¡n.

L°ãng v­n Ùng lÛn ho·c tÑi a có £nh h°ßng âm tính téc là t­p luyÇn thi ¥u ß méc Ù c³ng th³ng s½ gây ra suy nh°ãc. chính iÁu này d«n theo hai h°Ûng khác nhau ó là h°Ûng tÛi Énh cao và thà thao séc khÏe.

Câu 8: ·c iÃm sinh lý cça bài t­p t)nh lñc:

Khái niÇm: Là d¡ng bài t­p °ãc hình thành nên të các Ùng tác co c¡ t)nh lñc.

Trong thñc tiÅn không có sñ tÓn t¡i cça t)nh lñc tuyÇt Ñi mà bao giÝ mÙt bài t­p cçng pha trÙn Ùng lñc và t)nh lñc nh°ng trong ó ho¡t Ùng Ùng lñc chÉ là c§u nÑi còn ho¡t Ùng t)nh lñc mang y¿u tÑ quy¿t Ënh nh° các Ùng tác: T¡, thà hình...

·c iÃm: VÁ m·t s° ph¡m: ho¡t Ùng t)nh lñc khác vÛi ho¡t Ùng Ùng lñc ß chÕ trong ho¡t Ùng t)nh không có sñ chuyÅn dËch cça các bÙ ph­n c¡ thà ho·c toàn bÙ c¡ thà trong không gian.

+ ·c iÃm hô h¥p: T§n sÑ hô h¥p, không khí phÕi, h¥p thå oxi Áu th¥p h¡n so vÛi méc yên t)nh. T¥t c£ các chÉ sÑ hô h¥p tng lên sau khi g¯ng séc ã k¿t thúc.

HiÇn t°ãng gi£m ho¡t Ùng hô h¥p trong g¯ng séc t)nh lñc và tng hô h¥p sau khi k¿t thúc g¯ng séc °ãc gÍi là hiÇn t°ãng linhard.

HiÇn t°ãng này biÃu hiÇn r¥t rÏ ß ng°Ýi ít luyÇn t­p.

Ví då cí t¡.

+ ·c iÃm tu§n hoàn: T§n sÑ nhËp tim ho·c không thay Õi ho·c tng lên không áng kà ngay sau khi k¿t thúc g¯ng séc m¡ch mÛi tng rõ rÇt.

L°u l°ãng phút h¡i gi£m trong thÝi gian cng c¡ và tng lên khi k¿t thúc g¯ng séc.

Huy¿t áp tÑi a có thà tng lên 30 - 50 mmHg

Huy¿t áp tÑi thiÃu 20 - 30 mmHg, méc Ù huy¿t áp phå thuÙc vào khÑi l°ãng c¡ b¯p tham gia vào ho¡t Ùng và lñc cng cça c¡

+ ·c iÃm nng l°ãng: Trong g¯ng séc t)nh lñc toàn bÙ ho¡t Ùng xãy ra b±ng cách nã d°áng 80-90% .G¯ng séc t)nh lñc th°Ýng không lâu chÉ vài giây vì v­y tÕng tiêu hao nng l°ãng trong ho¡t Ùng này th°¡ng không lÛn và °ãc cung c¥p b±ng cách phân gi£i ATP,CP và các ch¥t giàu nng l°ãng khác.

·c iÃm vÁ ý ngh)a có tác dång kích thích c¡ phát triÅn theo ti¿t diÇn ngang.

* L°u ý : Ñi vÛi thà thao séc khÏe trong ho¡t Íng t)nh lñc không có lãi do h¡n ch¿ tu§n hoàn và và hô h¥p Óng thÝi làn tng l°ãng axit trong tÕ chéc do ó tuyÇt Ñi không luyÇn t­p Ñi vÛi tr» em, ng°Ýi già, ng°Ýi bË bÇnh hen suyÅn, bÇnh cao huy¿t áp.

*Ý ngh)a: T­p à phát triÃn chiÁu ngang sinh lý cça c¡ të ó phát huy °ãc séc m¡nh nh°ng h¡n ch¿ tÑc Ù. Nên chúng ta ph£i s¯p x¿p các bài t­p hãp lý. Ví då: Të §u cho các bài t­p séc m¡nh sau ó phát triÃn tÑc Ù nh° ch¡y cñ ly ng¯n

Câu 9 : ·c iÃm sinh lý cça tr¡ng thái c¡ thà khi b¯t §u v­n Ùng và éng dång trong hu¥n luyÇn thà thao. ·c iÃm sinh lý cça tr¡ng thái c¡ thà khi b¯t §u v­n Ùng và khßi Ùng?

Khái niÇm: Là giai o¡n §u tiên cça sñ bi¿n Õi chéc nng trong ho¡t Ùng thà lñc. B£n ch¥t, b¯t §u v¡n Ùng là giai o¡n bi¿n Õi thích nghi cça c¡ thà vÛi nhïng yêu c§u cça v­n Ùng.

Các quá trình bi¿n Õi:

- Bi¿n Õi vÁ th§n kinh và th§n kinh thà dËch

- Xác Ënh c¡ c¥u tác Ùng

- Nâng cao các chéc nng dinh d°áng

Các qui lu­t bi¿n Õi:

- Bi¿n Õi tng c°Ýng các chéc nng diÅn ra không Óng bÙ, chéc nng v­n Ùng bi¿n Õi nhanh h¡n chéc nng dinh d°áng.

- TÑc Ù bi¿n Õi phå thuÙc theo h°Ûng t÷ lÇ thu­n vÛi công su¥t v­n Ùng

- Các chéc nng °ãc tng c°Ýng không Áu, mang tính sóng, d«n ¿n 2 giai o¡n: Phát Ùng nhanh và phát Ùng ch­m

- Nng l°ãng °ãc cung c¥p chç y¿u të chuyÃn hóa y¿m khí.

Tr°ng hu¥n luyÇn thà thao, nh±m gi£m bÛt £nh h°ßng cça giai o¡n này ng°Ýi ta ti¿n hành khßi Ùng.

Khßi Ùng:

- Khái niÇm khßi Ùng: Là thñc hiÇn mÙt tÕ hãp các Ùng tác chu©n bË tr°Ûc mÙt buÕi t­p luyÇn ho·c thi ¥u thà thao

Khßi Ùng do con ng°Ýi t¡o ra

- Måc ích khßi Ùng: Rút ng¯n quá trình thích nghi cça c¡ thà vÛi v­n Ùng, chuyÃn t¥t c£ chéc nng cça c¡ thà të tr¡ng thái yên t)nh sang tr¡ng thái v­n Ùng.

Ý ngh)a:

- Khßi Ùng tng c°Ýng tính h°ng ph¥n cça trung tâm th§n kinh và tng c°Ýng ho¡t Ùng cça các tuy¿n nÙi ti¿t, vì v­y t¡o iÁu kiÇn tÑi °u à thúc ©y quá trình iÁu hòa chéc nng trong ho¡t Ùng thà lñc, cçng cÑ các ph£n x¡ c§n thi¿t.

- Khßi Ùng tng c°Ýng ho¡t Ùng cça toàn bÙ hÇ thÑng £m b£o dinh d°áng và v­n chuyÃn oxy cça c¡ thÃ: Tng thông khí phÕi, tÑc Ù trao Õi khí giía ph¿ nang và máu tng, tng thà tích tâm thu và t§n sÑ co bóp cça tim, tng huy¿t áp và dòng máu tÉnh m¡ch vÁ tim, tng sÑ l°ãng mao m¡ch tích cñc à tng dòng máu ¿n tim, phÕi và c¡. Toàn bÙ các tác Ùng nêu trên Áu nh±m cung c¥p oxy tÑt h¡n cho các tÕ chéc, rút ng¯n quá trình thích nghi vÛi tr¡ng thái v­n Ùng cça c¡ thÃ.

- Khßi Ùng làm tng c°Ýng dòng máu ß da và thúc ©y quá trình ti¿t mÓ hôi, vì v­y có £nh h°áng tÑt Ñi vÛi quá trình trao Õi nhiÇt trong v­n Ùng.

- Khßi Ùng làm tng nhiÇt Ù cça c¡, tng kh£ nng co rút và tÑc Ù các ph£n éng hóa sinh cça c¡, nâng cao kh£ nng àn hÓi cça dây ch±ng và khÛp, tng Ù linh ho¡t và ti¿t dËch ß khÛp.

* C¥u trúc khßi Ùng: GÓm 2 ph§n: Khßi Ùng chung và khßi Ùng chuyên môn

+ Khßi Ùng chung: Bài t­p phát triÃn chung a d¡ng, tác Ùng lên toàn bÙ c¡ thÃ, ·c biÇt là hÇ tu§n hoàn, hô h¥p

- Làm tng nhiÇt Ù c¡ thÃ

- Tng h°ng ph¥n hÇ th§n kinh trung °¡ng và chéc nng v­n chuyÃn oxy.

- Tng c°Ýng trao Õi ch¥t

+ Khßi Ùng chuyên môn: °ãc ti¿n hành sau khßi Ùng chung các Ùng tác phÑi hãp kù thu­t phéc t¡p và các Ùng tác chuyên môn vÛi dång cå chuyên môn.

Tác dång: Chu©n bË cho c¡ thà thñc hiÇn mÙt ho¡t Ùng chuyên môn cå thà .

* Yêu c§u:

- ThÝi gian khßi Ùng tÑi thiÃu là 5-6 phút

- Quãng nghÉ sau khßi Ùng 5-6 phút

- Giï ¥m c¡ thÃ

NÙi dung cing nh° kho£ng cách giïa khßi Ùng và ho¡t Ùng chính théc( trÍng Ùng) có thà r¥t khác nhau phå thuÙc vào hàng lo¡t y¿u tÑ, nh° ·c iÃm ho¡t Ùng trÍng Ùng, iÁu kiÇn môi tr°Ýng bên ngoài, trình Ù và ·c iÃm tâm lý cça VV, tr¡ng thái tr°Ûc v­n Ùng cça VV& ôi khi còn phå thuÙc vào ý Ó chi¿n thu­t cça Hu¥n luyÇn viên.

VÁ nguyên t¯c khßi Ùng ph£i ç, nh°ng không gây mÇt mÏi cho VV .

Trong thñc hành ó là khi VV ã ra mÓ hôi và vÛi thÝi gian kho£ng 10-30 phút.

ThÝi gian giãn cách giïa khßi Ùng và trÍng Ùng vào kho£ng 6-12 phút.

Khßi Ùng có £nh h°ßng rõ rÇt nh¥t trong môn séc m¡nh tÑc Ù có thÝi gian t°¡ng Ñi ng¯n và các môn có sñ phÑi hãp phéc t¡p.

Khi nhiÇt Ù môi tr°Ýng quá cao trên 360C Khßi Ùng có thà £nh h°ßng x¥u ¿n thành tích thi ¥u trong các cñ ly dài và °Ýng tr°Ýng

Câu 11: Khái niÇm:BÇnh choáng trÍng lñc.

BÇnh choáng trÍng lñc là 1 là mÙt lo¡i bÇnh c¥p tính x£y ra sau khi ch¡y vÁ ích bË ngã xuÑng và m¥t tri giác trong thÝi ng¯n.

+ Nguyên nhân c¡ ch¿: Sau khi vv vÁ tÛi ích Ùt nhiên gi£m tÑc Ù ho·c dëng éng l¡i ngay mà ko ti¿p tåc vÙng nh¹ nhàng thì r¥t dÅ bË choáng ng¥t.nguyên nhân cça hiÇn t°ãng này là do khi vÙng máu t­p trung vÁ các c¡ quan vÙng l°ãng máu l°u trong tu§n hoàn °ãc tng lên rõ rÇt khi c¡ b¯p dëng ho¡t Ùng Ùt ngÙt tÑc Ù máu, l°u thông máu ß trong mao m¡ch và t)nh m¡ch bË c£n trß l¡i thêm trÍng lñc cça dËch máu làm cho mÙt l°ãng máu lÛn ß m¡ch máu chi d°Ûi l°ãng máu vÁ tim gi£m rÏ rÇt l°u l°ãng máu qua tim th¥p các y¿u tÑ trên làm cho máu l°u thông lên não th¥p k¿t qu£ làm não thi¿u máu thi¿u oxi Ùt ngÙt. Tóm l¡i choáng trÍng lñc là do thi¿u máu não gây nên.

Xï lý: °a v­n Ùng viên vào n¡i ¥m áp thoáng mát ·t v­n Íng viên n±m ngïa gÑi §u th¥p nÛi lõng áo qu§n à máu l°u thông.

Phòng ngëa: luôn nh¯c nhß vân Ùng viên trong lúc t­p luyÇn thi ¥u khi vÁ tÛi ích không °ãc dùng l¡i ngay mà ph£i ch¡y ti¿p tåc vÛi tÑc Ù gi£m d§n k¿t hãp hít thß sâu nhËp nhàng trong kho£ng thÝi gian thích hãp à cho hÇ thÑng tu§n hoàn và hô h¥p °ãc hÓi phåc.

b. BÇnh chuÙt rút:

Khái niÇm: Là hiÇn t°ãng c¡ b¯p bË co céng không chç Ùng du×i ra °ãc trong t­p luyÇn TDTT th°Ýng g·p hiÇn t°ãng chuÙt rút ß c¡ tam §u c³ng chân, nhóm c¡ g¥p ngón chân thé nh¥t và nhóm c¡ bång.

C¡ ch¿ chuÙt rút: B£n ch¥t do thi¿u ATP trong liên k¿t acto-miozin d«n ¿n c§u nÑi ngang sau khi c¡ không co kh£ nng th£ lÏng.

Nguyên nhân: công su¥t v­n Ùng cao d«n ¿n nhu c§u sÑ l°ãng ATP sí dång quá lÛn d«n ¿n không ç áp éng do ho¡t Íng kéo dài l°ãng c¡ ch¥t tham gia vào chuyÃn hóa nng l°ãng gi£m ·c biÇt là l°ãng °Ýng d«n ¿n thi¿u ATP.

Trong iÁu kiÇn c¡ thà l¡nh do khßi Ùng không kËp ho·c do m¥t nhiÇt Ù bßi môi tr°Ýng n°Ûc, môi tr°Ýng l¡nh. Trong thñc tiÅn ho¡t Ùng v­n Ùng ôi khi c£ 3 nhóm nguyên nhân này cùng tÛi tác Ùng gây nên hiÇn t°ãng chuÙt rút.

c. BÇnh au bång:

Khái niÇm: Là mÙt lo¡i chéng bÇnh th°Ýng g·p nh¥t trong t­p luyÇn. Þ mÙt sÑ môn thà thao nh° ch¡y cñ ly trung bình, ch¡y dài, maratoong, di bÙ thà thao...SÑ ng°Ýi bË nhiÁu h¡n trong ó 1/3 nguyên nhân không ph£i xu¥t phát të bÇnh mà là do mÙt vài y¿u tÑ t­p luyÇn thà dåc thà thao gây ra. ¡i a sÑ khi yên t)nh không au, trong t­p luyÇn mÛi xu¥t hiÇn. Quá trình au phå thuÙc vào l°ãng v­n Ùng, c°Ýng Ù v­n Ùng.

C¡ ch¿: Có 3 nhóm nguyên nhân và c¡ ch¿ Ùc l­p d«n ¿n lâm sàng, ph°¡ng pháp xí lý và Á phòng cá nhân có ·c iÃm chung, có c£m giác au ß vùng bång trong quá trình v­n Ùng.

Nguyên nhân: au bång do trình Ù luyÇn t­p kém: Ngh)a là kh£ nng thích nghi các tÕ chéc các c¡ quan trong tÕ chéc th¥p và trong ó thì n·c biÇt chéc nng hÇ thÑng tu§n hoàn kém. Vì v­y, khi l°ãng v­n Ùng lÛn d«n ¿n tim ho¡t Ùng s½ bË mÇt mÏi. Lñc co bóp tim gi£m d«n ¿n l°ãng máu é Íng trong tim cao, d«n ¿n máu hÓi tim bË h¡n ch¿ và gây nên hiÇn t°ãng é Íng và tng áp su¥t ß các t)nh m¡ch trung tâm cça gan gây c£m giác au.

Lâm sàn:

D¡ng 1: C¡n âu xu¥t hiÇn të të và tng d§n ß cuÑi buÕi t­p.

+ iÃm au ß vùng gan phía d°Ûi liên s°Ýn ph£i, au d¡ng au téc liên tåc và tng d§n.

+ Ph°¡ng pháp xí lý: Gi£m c°Ýng Ù v­n Ùng và chuyÃn vÁ ho¡t Ùng có chu kó thông th°Ýng ch¡y nh¹ nhàng và thß sâu.

+ Á phòng: T­p luyÇn nâng cao thà lñc k¿t hãp iÁu chÉnh hãp lý.

D¡ng 2: au bång do rÑi lo¡n nhËp thß (BË rÑi lo¡n chÓng lên nhau)

+ C¡ ch¿: Sñ rÑi lo¡n ó d«n ¿n hiÇn t°ãng co rút c¡ hoành và gây nên c¡ au th¯t Ùt ngÙt. iÃm au n±m ß phía d°Ûi liên s°Ýng xu¥t hiÇn cùng vÛi nhËp thß.

+ Ph°¡ng pháp xí lý: Cúi g­p ng°Ýi liên k¿t thß ra g¯n séc giï t° th¿ ó sau ó éng th³ng ng°Ýi và thß sâu.

D¡ng 3: au bång do phá vá ch¿ Ù sinh ho¡t:

Do n uÑng nhiÁu tr°Ûc khi thi ¥u

C¡ ch¿: TrÍng l°ãng d¡ dày là nguyên nhân trñc ti¿p gây nên hiÇn t°ãng kéo gi£m d¡ dày t¡o nên c¡n au.

+ Lâm sàng: Th°Ýng c¡n au xu¥t hiÇn tng d§n và xu¥t hiÇn ß nía §u buÕi t­p. iÃm au là phía d°Ûi x°¡ng éc, c¡n au liên tåc và tng d§n.

Xí lý: NghÉ t­p luyÇn