Sherlock Holmes Toà n tập 2

Ngá»n lá»­a bạc

Holmes Ä'i quanh quẩn trong phòng, cằm gục xuá»'ng ngá»±c, cặp lÃ'ng mà y nhíu lại, hút thuá»'c liên miên. NgÆ°á»i bán báo Ä'Æ°a Ä'ến Ä'ủ má»i tá» báo khác nhau, Holmes chỉ liếc qua, rá»"i ném chúng và o má»™t xó. Anh Ä'ang suy tÆ° vá» sá»± mất tích kỳ lạ của má»™t con ngá»±a và cái chết của ngÆ°á»i huấn luyện nó. 

- Anh Watson, chúng ta có vừa Ä'ủ thì giá» Ä'ể kịp lên tà u ở Paddington, anh nhá»› mang theo cặp á»'ng nhòm. 

Má»™t giá» sau Ä'ó, tÃ'i ngá»"i trong góc má»™t toa tà u hạng nhất, còn Holmes thì miệt mà i trong Ä'á»'ng báo... 

- Chúng ta Ä'i mau Ä'ấy - Anh nói khi nhìn ra ngoà i khung cá»­a sổ và xem Ä'á»"ng há»" - Hiện tà u Ä'ang chạy vá»›i vận tá»'c 43,5 dặm má»™t giá». 

- TÃ'i Ä'âu có thấy cá»™t cây sá»' nà o... 

- TÃ'i cÅ©ng thế. NhÆ°ng ở tuyến Ä'Æ°á»ng nà y, các cá»™t dây thép trá»"ng cách nhau 60 yard. Tính ra thật Ä'Æ¡n giản. Hình nhÆ° anh cÅ©ng rất quan tâm tá»›i vụ ám sát John Straker và vụ mất tích của con “Ngá»n lá»­a bạcâ€? 

- TÃ'i có Ä'á»c báo. 

- Thảm kịch nà y quá hoà n hảo, khiến chúng ta có nhiá»u Æ°á»›c Ä'oán và giả thiết. Khó khăn là ở chá»- phải tách riêng những sá»± việc khÃ'ng chá»'i cãi Ä'ược ra khá»i những Ä'iá»u vẽ vá»i của các ký giả. Tá»'i thứ ba, tÃ'i nhận Ä'ược hai Ä'iện tín: má»™t của Ä'ại tá Ross, và má»™t của thanh tra Gregory. Cả hai Ä'á»u má»i tÃ'i cá»™ng tác. 

- Tá»'i thứ ba à ? Thế mà nay Ä'ã là sáng thứ năm. Tại sao anh khÃ'ng Ä'i từ ngà y hÃ'm qua? 

- Bởi vì, tÃ'i khÃ'ng thể tưởng tượng nổi là con ngá»±a Ä'ua hay nhất nÆ°á»›c Anh lại có thểÄ'ược che giấu lâu, nhất là trong má»™t vùng thÆ°a thá»›t dân cÆ° nhÆ° miá»n Bắc Dartmoor. Ngà y hÃ'm qua tÃ'i Ä'inh ninh rằng sá»›m hay muá»™n gì ngÆ°á»i ta cÅ©ng tìm ra nó, và kẻcÆ°á»›p ngá»±a là ngÆ°á»i Ä'ã giết Ã'ng Straker. NhÆ°ng má»™t Ä'êm Ä'ã trÃ'i qua và ngÆ°á»i ta chẳng là m Ä'ược việc gì khác hÆ¡n là bắt giữ anh chà ng Fitzroy Simpson. Giá» Ä'ây tÃ'i má»›i chịu ra tay. Vả chăng ngà y hÃ'm qua cÅ©ng khÃ'ng phải là má»™t ngà y bị lãng phí. 

- Anh Ä'ã xác lập Ä'ược má»™t giả thiết. 

- TÃ'i nghÄ© ra Ä'ược má»™t sá»' sá»± việc chủ yếu. TÃ'i xin kể cho anh nghe: “Con Ngá»n lá»­a bạc xuất thân từ dòng Somomy và nó giữ má»™t ká»· lục trứ danh của tổ tiên nó. Chính nó Ä'ã nhặt nhạnh cho Ä'ại tá Ross tất cả má»i giải thưởng của trÆ°á»ng Ä'ua. Cho tá»›i lúc xảy ra thảm hoạ, nó là con ngá»±a Ä'ược coi là sẽ thắng giải Wessex Cup; thiên hạ Ä'ánh cá nó ba ăn má»™t. Do Ä'ó, có nhiá»u ngÆ°á»i khÃ'ng muá»'n cho nó có mặt trong cuá»™c Ä'ua và o thứ ba tá»›i. Tất nhiên, ngÆ°á»i ta Ä'ã nghÄ© tá»›i “lò ngá»±a†King’s Pylan nÆ¡i Ä'ặt những chuá»"ng ngá»±a của Ã'ng Ä'ại tá. Tất cả má»i biện pháp Ä'á» phòng Ä'ã Ä'ược tổ chức chu Ä'áo Ä'ể bảo vệ nó. Huấn luyện viên John Straker là má»™t tay nà i ngá»±a của Ä'ại tá trong 5 năm, rá»"i sau Ä'ó trở thà nh nhà huấn luyện Ä'ã 7 năm nay. DÆ°á»›i quyá»n anh ta có ba ngÆ°á»i trẻ tuổi: má»™t cậu ngủ luÃ'n trong chuá»"ng Ä'ể canh gác; hai cậu kia ngủ trong cái vá»±a. Cả ba Ä'á»u Ä'ược tiếng tá»'t. Straker Ä'ã lập gia Ä'ình, sá»'ng sung túc trong má»™t biệt thá»± nhá», cách chuá»"ng ngá»±a chừng 200 yard. Há» chÆ°a có con, có má»™t ngÆ°á»i hầu gái và sá»'ng khá sung túc. Quang Ä'ó khá vắng vẻ, cách khoảng ná»­a dặm vá» hÆ°á»›ng bắc, có khu Tavistock gá»"m những biệt thá»± dà nh riêng cho những ngÆ°á»i Ä'ến an dưỡng. Cách Tavistock, từ phía bên kia khu Ä'á»"ng hoang, khảng 2 dặm là trung tâm huấn luyện ngá»±a Mapleton của huân tÆ°á»›c Backwater, do Ã'ng Silas Brown quản lý. Ở má»i hÆ°á»›ng khác Ä'á»u hoà n toà n trá»'ng trải, chỉ có và i ngÆ°á»i du mục trú ngụ. Äó là toà n cảnh bao quát và o buổi tá»'i thứ hai, khi tai há»a xảy ra. 

Tá»'i hÃ'm Ä'ó, các con ngá»±a Ä'ã tập luyện xong, Ä'ược dẫn Ä'i uá»'ng nÆ°á»›c nhÆ° thÆ°á»ng lệ. CÅ©ng theo thÃ'ng lệ, các chuá»"ng ngá»±a Ä'á»u Ä'ược Ä'óng cá»­a, khóa lại và o lúc 9 giá». Hai trong sá»' các cậu coi chuá»"ng lên nhà Ã'ng huấn luyện viên Ä'ể ăn bữa tá»'i, chỉ Ä'ể lại cậu Ned Hunter ở lại trÃ'ng coi. Sau Ä'ó và i phút, cÃ' Edith Baxter, là ngÆ°á»i hầu gái, Ä'em má»™t Ä'Ä©a cà ri thịt cừu xuá»'ng tận chuá»"ng ngá»±a cho cậu trá»±c gác, cÃ' khÃ'ng mang thức uá»'ng, vì trong chuá»"ng ngá»±a có má»™t vòi nÆ°á»›c. Theo quy Ä'ịnh, cậu coi chuá»"ng ngá»±a trá»±c gác chỉ Ä'ược uá»'ng nÆ°á»›c lã mà thÃ'i. CÃ' gái xách theo má»™t ngá»n Ä'èn lá»"ng, bởi vì con Ä'Æ°á»ng mòn lại băng qua má»™t Ä'oạn của cánh Ä'á»"ng hoang. CÃ' tá»›i cách chuá»"ng ngá»±a chừng 30 yard thì từ trong vùng bóng tá»'i, má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng bÆ°á»›c ra, kêu cÃ' Ä'ứng lại. Äó là má»™t ngÆ°á»i và o khoảng 30 tuổi, mặc bá»™ Ä'á»" may bằng vải tuýt mà u xám và Ä'á»™i nón Ä'á». Chân Ä'i ghệt và tay cầm má»™t cái roi ngá»±a, Ä'ầu có núm tròn, vẻ mặt nhợt nhạt. 

- CÃ' vui lòng cho tÃ'i biết Ä'ây là Ä'âu? TÃ'i sắp quyết Ä'ịnh ngủ lại trên bãi hoang thì chợt trÃ'ng thấy ánh Ä'èn của cÃ'. 

- Ã"ng Ä'ang ở sát bên khu chuá»"ng tập ngá»±a King’s Pyland. 

- Thá»±c vậy sao? A, thật may mắn biết bao! - NgÆ°á»i lạ reo lên. - TÃ'i tin là Ä'êm nà o cÅ©ng có má»™t cậu coi ngá»±a ngủ lại trong chuá»"ng, cÃ' Ä'em bữa tá»'i cho cậu ta Ä'ấy? Nghe nà y cÃ': cÃ' sẽ khÃ'ng từ chá»'i việc kiếm má»™t sá»' tiá»n kha khá Ä'ể mua má»™t cái áo má»›i, phải thế khÃ'ng? - Ã"ng ta rút từ trong túi áo gi-lê má»™t tá» giấy trắng gấp gá»n và nói vá»›i cÃ' gái: - CÃ' hãy trao tá» giấy nà y cho cậu coi ngá»±a rá»"i cÃ' sẽ sắm Ä'ược má»™t cái áo Ä'ẹp. 

CÃ' gái hoảng há»"n, chạy ùa tá»›i trÆ°á»›c khung cá»­a sổ mà qua Ä'ó cÃ' sẽ chuyển bữa ăn và o. Cá»­a sổ mở sẵn, Hunter ngá»"i ở phía bên trong, trÆ°á»›c bà n. CÃ' Ä'ang thuật lại cuá»™c gặp gỡ bất ngá» thì ngÆ°á»i lạ lại chợt Ä'ến: 

- Xin chà o! - Ã'ng ta nói, khi nhìn qua khuÃ'n cá»­a sổ - TÃ'i muá»'n nói vá»›i cậu Ä'Ã'i lá»i. 

Trong lúc Ã'ng ta nói, cÃ' gái Ä'ể ý thấy mép của tá» giấy gấp ló ra ngoà i những ngón tay. 

- Ã"ng tá»›i Ä'ây là m gì? - Cậu giữ chuá»"ng há»i. 

- Là m cho cái túi của cậu Ä'ầy ắp tiá»n - NgÆ°á»i lạ trả lá»i - NÆ¡i Ä'ây cậu có hai con ngá»±a tranh giải Wessex Cup: con Ngá»n lá»­a bạc và con Bayard. Cậu hãy mách riêng cho tÃ'i tuy-dÃ' nà o tá»'t, cậu sẽ khÃ'ng thiệt thòi Ä'âu. 

- À, té ra anh là má»™t trong mấy tên do thám khá»'n kiếp, - cậu giữ ngá»±a kêu lên. - TÃ'i sẽ cho anh biết King’s Pyland nà y, chúng tÃ'i Ä'á»'i xá»­ ra sao vá»›i hạng ngÆ°á»i nhÆ° anh. 

Cậu ta Ä'ứng lên và há»'i hả tá»›i phía bên kia chuá»"ng ngá»±a Ä'ể thả chó ra. CÃ' hầu gái chạy ùa vá» nhà , nhÆ°ng trong lúc chạy, cÃ' ta còn ngoái cổ lại, trÃ'ng thấy ngÆ°á»i lạnghiêng mình trên khung cá»­a sổ. Tuy nhiên, má»™t phút sau Ä'ó, khi Hunter dẫn chó tá»›i thì ngÆ°á»i lạ khÃ'ng còn ở Ä'ó nữa. Cậu giữ ngá»±a Ä'i má»™t vòng quanh khu chuá»"ng: chẳng thấy bóng dáng ngÆ°á»i lạ Ä'âu hết. 

- Chá» má»™t tí! Khi cậu giữ ngá»±a ra ngoà i Ä'ể thả chó, cậu ta có Ä'ể cá»­a ngá» hay khÃ'ng? - TÃ'i há»i. 

- Tuyệt Ä'ấy, Watson! - Holmes thì thầm - Chi tiết nà y rất quan trá»ng, vì vậy tÃ'i Ä'ã gởi má»™t bức Ä'iện khẩn tá»›i Dartmoor và Ä'ã Ä'ược xác minh rằng thằng nhá» Ä'ã khoá cá»­a lại trÆ°á»›c khi chạy tá»›i bên con chó. Ngoà i ra khuÃ'n cá»­a sổ quá hẹp, má»™t ngÆ°á»i khÃ'ng thểchui qua. 

“Äợi các bạn mình quay vá», Hunter Ä'i báo cho nhà huấn luyện và thuật chuyện cho Ã'ng ta rõ. Báo cáo của Hunter là m cho Straker khó chịu. Bà Straker, thức giấc và o lúc má»™t giá» sáng, bắt gặp chá»"ng Ä'ang mặc quần áo. Ã"ng bảo là mình khÃ'ng sao ngủÄ'ược và Ã'ng sắp xuá»'ng chuá»"ng ngá»±a Ä'ể kiểm tra xem tất cả Ä'á»u có Ä'ược bình yên khÃ'ng. Bà van xin Ã'ng Ä'ừng Ä'i vì bà nghe tiếng những giá»t mÆ°a Ä'ập dữ dá»™i và o cá»­a sổ. NhÆ°ng Ã'ng ta vẫn khoác cái áo và rá»i khá»i nhà . 

Bà Straker mở choà ng mắt và o lúc 7 giá» sáng, chá»"ng bà vẫn chÆ°a vá». Bà vá»™i vã gá»i cÃ' hầu gái rá»"i chạy vá» phía chuá»"ng ngá»±a. Cánh cá»­a mở rá»™ng. Bên trong, co rúm trên má»™t chiếc ghế dá»±a, Hunter chìm Ä'ắm trong trạng thái mê mệt hoà n toà n. Ngăn chuá»"ng ngá»±a trá»'ng rá»-ng. NgÆ°á»i huấn luyện viên Ä'ã biến mất. 

Hai cậu giữ ngá»±a ngủ trong cái vá»±a Ä'ược nhanh chóng Ä'ánh thức dậy. Trong Ä'êm, há»khÃ'ng nghe thấy gì: cả hai Ä'á»u ngủ say. Hunter bị ảnh hưởng của má»™t loại thuá»'c ngủmạnh; ngÆ°á»i ta Ä'à nh Ä'ể cho cậu ta ngủ, hai cậu giữ ngá»±a cùng hai ngÆ°á»i Ä'à n bà há»'i hả Ä'i tìm ngÆ°á»i vắng mặt. 

NhÆ°ng khi há» leo lên cái mÃ' Ä'ất gần nhà , há» khÃ'ng thấy con ngá»±a mà thấy má»™t Ä'á»" vật khiến há» kinh hoà ng: Cách khu chuá»"ng ngá»±a khoảng 400 yard, cái áo choà ng Ä'i mÆ°a của Straker Ä'ang Ä'u Ä'Æ°a trên má»™t bụi cây kim tÆ°á»›c. Ngay sát bên Ä'ầm lầy có má»™t chá»-trÅ©ng: xác nhà huấn luyện xấu sá»' nằm dÆ°á»›i Ä'áy. Má»™t hung khí Ä'ã Ä'ập vỡ Ä'ầu Ã'ng ta, ngoà i ra Ã'ng còn bị thÆ°Æ¡ng nÆ¡i Ä'ùi: vết thÆ°Æ¡ng dà i và rõ nét, chứng tá» nó Ä'ã bị má»™t dụng cụ rất sắc bén gây ra. Tuy nhiên Straker Ä'ã chá»'ng trả kịch liệt, bởi vì tay phải của Ã'ng có nắm má»™t con dao nhá», vết máu Ä'Ã'ng tá»›i tận cán dao, bà n tay trái xiết chặt má»™t chiếc cravat bằng lụa mà u Ä'á» và Ä'en, mà cÃ' hầu gái nhận ra Ä'ó là cravat của ngÆ°á»i lạ, buổi tá»'i hÃ'm trÆ°á»›c. Khi tỉnh lại, Hunter cÅ©ng chứng thá»±c vá» ngÆ°á»i chủ của chiếc cravat. Cậu tin là ngÆ°á»i bí mật Ä'ó Ä'ã bá» thuá»'c mê và o thức ăn trong lúc y nhoà i ngÆ°á»i trên thà nh khung cá»­a sổ và nhÆ° vậy là hắn Ä'ã loại bá» ngÆ°á»i canh giữ con ngá»±a ra khá»i cuá»™c khiến. 

Thế còn con ngá»±a? Trong Ä'ất bùn ở chá»- trÅ©ng có nhiá»u dấu vết chứng tá» con ngá»±a Ä'ã dá»± và o cuá»™c vật lá»™n của ngÆ°á»i huấn luyện nó vá»›i kẻ sát nhân. Tuy sá»' tiá»n thưởng lá»›n Ä'ã Ä'ược nêu ra, nhÆ°ng tất cả dân cÆ° sá»'ng trong vùng Dartmoor Ä'á»u khÃ'ng tìm thấy nó. Sau cùng, má»™t cuá»™c phân tích Ä'ã cho thấy là chá»- thức ăn thừa của cậu giữ ngá»±a có chứa má»™t lượng bá»™t thuá»'c phiện trong lúc những ngÆ°á»i ở ngÃ'i biệt thá»± cÅ©ng ăn món Ä'ó thì khÃ'ng bị gì cả. Äó là những dữ kiện chính của vụ án. Giá» Ä'ây là các việc mà cảnh sát Ä'ã là m.

Viên thanh tra Gregory Ä'ược giao phó cho mở cuá»™c Ä'iá»u tra. Ngay khi vừa tá»›i nÆ¡i, Ã'ng mau chóng tìm thấy và bắt giữ má»™t ngÆ°á»i mang cà vạt Ä'á» và Ä'en: Simpson. Xuất thân là con nhà gia thế, có há»c thức, nhÆ°ng gã Ä'ã là m tiêu tan gia sản nÆ¡i các trÆ°á»ng Ä'ua ngá»±a, và sá»'ng nhá» nghá» cầm cái cá Ä'á»™ vá» Ä'ua ngá»±a trong các câu lạc bá»™ thể thao tại London. Khi quan sát cuá»'n sổ ghi cá Ä'á»™ của anh ta, ngÆ°á»i ta phát hiện anh ta Ä'ã ghi những món tiá»n Ä'ánh cá mà tổng sá»' lên tá»›i 5.000 bảng Ä'á»'i vá»›i con ngá»±a Ngá»n lá»­a bạc. Khi bị bắt, anh ta khai là anh xuá»'ng Dartmoor vá»›i hy vá»ng thu lượm Ä'ược và i tin tức vá» những con ngá»±a ở King’s Pyland cÅ©ng nhÆ° vá» con Desborough, con ngá»±a Ä'ượcÆ°a chuá»™ng thứ hai do Silas chăm sóc trong khu luyện ngá»±a ở Mapleton. Anh ta chẳng chá»'i là anh ta Ä'ã hà nh Ä'á»™ng nhÆ° tÃ'i vừa kể vá»›i anh nhÆ°ng lại khẳng Ä'ịnh là anh ta khÃ'ng có má»™t ý Ä'á»" xấu xa nà o. Quần áo bị Æ°á»›t cho thấy là anh ta bị mắc mÆ°a suá»'t Ä'êm hÃ'm trÆ°á»›c. Vá» phần cái roi ngá»±a, có gắn má»™t cục chì thì Ä'ó Ä'úng là thứ khí giá»›i, có thể gây ra những vết thÆ°Æ¡ng khủng khiếp khiến cho nhà huấn luyện gục chết. Ởmá»™t mặt khác, anh ta lại hoà n toà n khÃ'ng há» hấn gì. Thế nhÆ°ng sá»' máu dính trên con dao của Straker lại chứng tá» rằng chính kẻ tấn cÃ'ng Ä'ã bị má»™t và i nhát Ä'âmâ€. 

- Có thể là vết thÆ°Æ¡ng trên ngÆ°á»i Straker là do con dao của chính Ã'ng ta gây ra và o má»™t trong những cÆ¡n co giật xảy ra sau khi sá» não bị thÆ°Æ¡ng tổn chăng? 

- Có thể là nhÆ° vậy - Holmes trả lá»i - Trong trÆ°á»ng hợp Ä'ó thì má»™t trong những Ä'iểm chính Ä'ể gỡ tá»™i cho bị cáo sẽ khÃ'ng còn có giá trị. 

- Cho Ä'ến lúc nà y, tÃ'i vẫn chÆ°a thấy Ä'ược lập luận của cảnh sát. 

- Bất cứ lý luận nà o rá»"i cÅ©ng có những lý lẽ khác bác bẻ lại. Rất có thể, cảnh sát hình dung rằng sau khi Ä'ã Ä'ánh thuá»'c mê chú giữ ngá»±a, và dùng chìa khoá giả mở cá»­a, Simpson Ä'ã bắt cóc con ngá»±a. Trong lúc Ä'ang Ä'i ngang qua cánh Ä'á»"ng thì bị ngÆ°á»i huấn luyện Ä'uổi kịp. Má»™t cuá»™c ẩu Ä'ả xảy ra. Simpson dùng roi ngá»±a Ä'ập bể Ä'ầu ngÆ°á»i huấn luyện mà hắn thì khÃ'ng bị thÆ°Æ¡ng tích gì. Sau Ä'ó hắn giấu con ngá»±a và o má»™t chá»- bí mật.†

Bóng Ä'êm buÃ'ng xuá»'ng khi chúng tÃ'i tá»›i thị trấn Tavistock. Ở nhà ga có hai ngÆ°á»i ra Ä'ón chúng tÃ'i: Ä'ại tá Ross và thanh tra Gregory. 

- TÃ'i vui mừng vì Ã'ng Ä'ã tá»›i Ä'ây, thÆ°a Ã'ng Holmes! - Viên Ä'ại tá lên tiếng - Ã'ng thanh tra Ä'ã khÃ'ng sao lãng má»™t việc gì nhÆ°ng tÃ'i sẵn lòng trả thù cho Straker và tìm cho ra con ngá»±a. 

- Có Ä'iá»u gì má»›i lạ khÃ'ng? - Holmes há»i. 

- Chúng tÃ'i khÃ'ng Ä'ạt Ä'ược nhiá»u tiến bá»™ - Viên thanh tra Ä'áp - Có má»™t cá»- xe Ä'ợi bên ngoà i. Chúng ta sẽ nói chuyện trên Ä'Æ°á»ng Ä'i. 

Má»™t phút sau, chúng tÃ'i Ä'á»u ngá»"i cả trong má»™t cá»- xe Ä'ủ tiện nghi. Thanh tra nói thao thao bất tuyệt. Äại tá Ross thì ngả ngÆ°á»i vá» phía sau vá»›i cái mÅ© bẻ cụp xuá»'ng che lấy mắt. Còn tÃ'i, tÃ'i chú ý lắng nghe cuá»™c Ä'á»'i thoại giữa hai thám tá»­. Gregory trình bà y lý luận của Ã'ng; nó gần giá»'ng nhÆ° lý luận mà Holmes Ä'ã nói vá»›i tÃ'i trên xe lá»­a. 

- LÆ°á»›i Ä'ược bủa vây rất chặt chung quanh Simpson - Ã'ng giải thích vá»›i chúng tÃ'i - Và tÃ'i tin anh ta là thủ phạm. 

- Thế còn con dao của Straker? 

- Ã"ng ta Ä'ã tá»± mình gây ra thÆ°Æ¡ng tích khi bị té xuá»'ng. 

- Bác sÄ© Watson cÅ©ng ngả theo giả thiết Ä'ó. Và nếu giả thiết Ä'ó là Ä'úng thì anh chà ng Simpson nà y... lâm và o vòng nguy hiểm. 

- Hiển nhiên rá»"i. Hắn khÃ'ng có dao mà cÅ©ng khÃ'ng có vết thÆ°Æ¡ng nà o. Có quá nhiá»u Ä'iá»u chá»'ng lại hắn ta. Hắn ta sẽ có nhiá»u tiá»n nếu con ngá»±a kia biến mất, bị nghi là Ä'ã Ä'ầu Ä'á»™c ngÆ°á»i gác chuá»"ng ngá»±a, khÃ'ng có chứng cá»› gì vá» việc hắn ta bị mÆ°a, hắn trang bị má»™t roi ngá»±a thật nặng, cái cravat của hắn ta lại nằm trong tay nạn nhân. 

Holmes lắc Ä'ầu: 

- Má»™t luật sÆ° giá»i sẽ bẻ gãy lập luận của Ã'ng: tại sao bị can lại Ä'Æ°a con ngá»±a ra ngoà i? Nếu nhÆ° muá»'n là m hại con ngá»±a y có thể là m ngay trong chuá»"ng? Có ai thấy cái chìa khoá giả trong ngÆ°á»i y khÃ'ng? Và nhất là y, ngÆ°á»i xứ lạ là m sao giấu Ä'ược má»™t con ngá»±a nổi tiếng nhÆ° con Ngá»n lá»­a bạc? Mảnh giấy mà y nhá» cÃ' gái chuyển lại cho cậu giữ ngá»±a có ý nghÄ©a gì? 

- Chắc Ä'ó chỉ là má»™t tấm giấy mÆ°á»i bảng. Chúng tÃ'i Ä'ã tìm thấy má»™t tá» trong bóp của y. Những lý lẽ phản bác khác của Ã'ng cÅ©ng khÃ'ng phải là khÃ'ng bị vượt qua: Trong mùa hè nà y, anh ta Ä'ã tá»›i Tavistock hai lần. Thuá»'c phiện Ä'ược mua ở London. Vá» cái chìa khoá giả, y vứt bá» sau khi dùng xong. Còn con ngá»±a, ta sẽ tìm thấy nó dÆ°á»›i Ä'áy má»™t trong những giếng má» cổ xÆ°a nằm rải rác trên cánh Ä'á»"ng hoang. 

- Thế còn cái cravat? 

- Y nhìn nhận là của y, nhÆ°ng cả quyết là y Ä'ã Ä'ánh mất. Tuy nhiên giá» nà y chúng ta có thể xác nhận rằng chính Simpson Ä'ã dẫn con ngá»±a ra khá»i chuá»"ng... 

Holmes giá»ng tai nghe. Viên thanh tra nói tiếp: 

- Chúng tÃ'i Ä'ã tìm thấy những dấu vết của má»™t toán du mục. Trong Ä'êm thứ hai, há»Ä'ã hạ trại cách chá»- xảy ra tá»™i ác gần má»™t dặm. Ngà y thứ ba, toán du mục biến mất. Khi thấy bị theo Ä'uổi quá gấp, Simpson chẳng Ä'ã dẫn con ngá»±a Ä'ến cho những ngÆ°á»i du mục hay sao? Vậy là con ngá»±a Ä'ang ở trong tay những ngÆ°á»i dân du mục. 

- Äó cÅ©ng chỉ là má»™t giả thiết. 

- Hiện nay, chúng tÃ'i lục soát kỹ vùng Ä'á»"ng hoang Ä'ể tìm há». TÃ'i cÅ©ng xem xét má»i chuá»"ng ngá»±a và tất cả các nhà phụ ở Tavistock, cÅ©ng nhÆ° má»i phần Ä'ất nằm trong má»™t bán kính 10 dặm. 

- TÃ'i nghÄ© là có má»™t chuá»"ng tập ngá»±a khác ở ngay kế cận, có phải thế chăng? 

- Quả vậy ngá»±a của chuá»"ng Ä'ó xếp hạng thứ hai, há» cÅ©ng quan tâm tá»›i con Ngá»n lá»­a bạc. Silas Ä'ã Ä'ánh cá lá»›n vá» cuá»™c Ä'ua và Ã'ng ta cÅ©ng chẳng thân thiện gì vá»›i Ã'ng Straker. Chúng tÃ'i Ä'ã khám xét kỹ má»i chuá»"ng ngá»±a ở Ä'ó nhÆ°ng khÃ'ng phát hiện thấy gì. 

- Và cÅ©ng khÃ'ng tìm thấy Ä'ược má»'i liên hệ giữa Simpson vá»›i chuá»"ng ngá»±a ở Mapleton sao? 

- Hoà n toà n khÃ'ng. 

Holmes ngá»"i thu mình và o trong xe và cuá»™c nói chuyện dừng lại. Má»™t lát sau, ngÆ°á»i xà ích ghìm cÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c má»™t biệt thá»± xinh xắn xây bằng gạch Ä'á» có những mái nghiêng chìa ra. Cách Ä'ó má»™t khoảng có má»™t khu Ä'ất rà o kín Ä'ể nhá»'t ngá»±a trải dà i má»™t dãy nhà phụ, mái lợp ngói xám. Chúng tÃ'i nhảy ra khá»i xe, riêng Holmes vẫn ngá»"i dá»±a và o thà nh ghế xe, chăm chú nhìn lên bầu trá»i, Ä'ắm chìm trong những suy tưởng. TÃ'i phải Ä'ụng nhẹ và o cánh tay, anh má»›i giật mình và xuá»'ng xe. 

- Xin ngà i thứ lá»-i cho - Anh nói vá»›i Ä'ại tá Ross - TÃ'i Ä'ang mÆ¡ trong lúc thức. 

Trong tia nhìn của anh có má»™t ánh sáng và trong thái Ä'á»™ của anh có má»™t sá»± kích Ä'á»™ng Ä'ược kìm nén; tÃ'i hiểu rằng anh Ä'ã nắm Ä'ược má»™t cái gì Ä'ó. Thanh tra há»i: 

- ThÆ°a Ã'ng Holmes, Ã'ng thích Ä'ến hiện trÆ°á»ng ngay tức khắc! 

- TÃ'i muá»'n Ä'ược ở lại Ä'ây trong ít lâu. DÆ°á»ng nhÆ° Straker Ä'ã Ä'ược Ä'Æ°a vá» Ä'ây. 

- Vâng, anh ta nằm trên kia. Ngà y mai sẽ mở cuá»™c Ä'iá»u tra tÆ° pháp. 

- Anh ta Ä'ã giúp việc Ã'ng trong nhiá»u năm phải khÃ'ng, thÆ°a Ä'ại tá. 

- Anh ta khÃ'ng chê và o Ä'âu Ä'ược. 

- ThÆ°a Ã'ng thanh tra, Ã'ng Ä'ã lập bản liệt kê những món Ä'á»" có trong túi nạn nhân? 

- Tất cả Ä'á»u có trong phòng khách. Ã"ng muá»'n xem? 

- TÃ'i sẽ rất hà i lòng. 

Chúng tÃ'i ná»'i gót nhau Ä'i và o Ä'ó và ngá»"i chung quanh má»™t cái bà n ở giữa phòng. Viên thanh tra mở má»™t cái há»™p vuÃ'ng bằng sắt tây và trút hết ra trÆ°á»›c mặt chúng tÃ'i: những cây diêm, Ä'èn dầu, má»™t tẩu thuá»'c hiệu A.D.P là m bằng rá»... cây thạch thảo, má»™t túi Ä'á»±ng thuá»'c là m bằng da hải cẩu trong Ä'á»±ng ná»­a ounce thuá»'c lá Cavendish sợi dà i, má»™t Ä'á»"ng há»" quả quýt vá»›i sợi dây bằng và ng, 5 Ä'á»"ng sovereign, má»™t cây bút chì, và i tá» giấy, và má»™t con dao cán ngà có cái lưỡi rất cứng và rất mảnh, trên có khắc dòng chữ “Weiss and Co., London†. 

- Äây là má»™t con dao Ä'ặc biệt. - Holmes nhận xét khi giÆ¡ nó lên và quan sát nó má»™t cách tỉ mỉ - Bởi vì trên dao có những vết máu, và là con dao Ä'ược tìm thấy trong bà n tay ngÆ°á»i chết. Anh Watson, con dao nà y thuá»™c phạm vi nghá» nghiệp của anh Ä'ây. 

- Äúng. Dao dùng Ä'ể mổ mắt. 

- TÃ'i cÅ©ng nghÄ© nhÆ° vậy. Má»™t lưỡi dao rất mảnh. Có thể Ä'ây là má»™t vÅ© khí lạ lùng Ä'ược mang theo trong má»™t cuá»™c thám hiểm nguy hiểm. Cà ng kỳ lạ hÆ¡n nữa khi thấy con dao nà y khÃ'ng gấp lại Ä'ược, Ä'ể nhét và o túi. 

- MÅ©i dao Ä'ược bá»c trong má»™t khoanh lie nhá» mà chúng tÃ'i tìm thấy bên cạnh xác chết - Viên thanh tra nói - Bà vợ anh ta nói rằng con dao nà y Ä'ã Ä'ược Ä'ể và i ngà y trên bà n trang Ä'iểm và chá»"ng bà Ä'ã mang theo khi rá»i khá»i phòng ngủ. Äúng là má»™t món vÅ© khí tá»"i, nhÆ°ng lại là món khá nhất mà anh ta nhìn thấy và o lúc Ä'ó. 

- Rất có thể. Thế còn những giấy tá» nà y? 

- Ba hoá Ä'Æ¡n thanh toán cho nhà bán cá» khÃ'. Má»™t lá thÆ° của Ä'ại tá Ross gá»­i những chỉthị cho anh ta. Tá» nà y là hoá Ä'Æ¡n của má»™t tiệm may, trị giá 37 bảng, Ä'ược lập bởi bà Lesurier ở phá»' Bon, gá»­i Ã'ng William Derbyshire, bà Straker cho biết Ã'ng Derbyshire là bạn của chá»"ng bà . Thỉnh thoảng, thÆ° của Ã'ng ấy vẫn Ä'ược gá»­i Ä'ến Ä'ây. 

- Bà Derbyshire có những sở thích khá tá»'n kém Ä'ây - Holmes nhận xét - 22 Ä'á»"ng guinea, quả có khá Ä'ắt Ä'á»'i vá»›i má»™t bá»™ quần áo nữ. Tuy nhiên, dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng chẳng còn gì hÆ¡n Ä'ể mà xem xét nữa. Vậy chúng ta tá»›i hiện trÆ°á»ng thÃ'i. 

Khi chúng tÃ'i Ä'i ra khá»i phòng khách, má»™t thiếu phụ Ä'ứng chá» sẵn ngoà i hà nh lang tiến lên, giật cổ tay áo viên thanh tra. Bà ta có vẻ mặt nhá»›n nhác, hằn rõ dấu ấn của má»™t ấn tượng kinh hoà ng. 

- Ã"ng Ä'ã tìm ra chúng chÆ°a? - Bà ta hổn hển nói. 

- ChÆ°a, thÆ°a bà . NhÆ°ng Ã'ng Holmes từ London Ä'ã Ä'ến Ä'ể giúp chúng tÃ'i. 

- ThÆ°a bà , cách Ä'ây khÃ'ng lâu tÃ'i có gặp bà tại Plymouth, trong má»™t bữa tiệc ở ngoà i vÆ°á»n. 

- ThÆ°a Ã'ng, Ã'ng lầm rá»"i. 

- Thế mà tÃ'i lại dám thá» Ä'á»™c kia Ä'ấy? Bữa Ä'ó bà mặc má»™t bá»™ Ä'á»" may bằng lụa có mà u óng ánh vá»›i những Ä'á»" trang sức bằng lÃ'ng Ä'à Ä'iểu... 

- TÃ'i chÆ°a bao giá» có bá»™ Ä'á»" nhÆ° vậy. 

- Thế thì, chúng ta khÃ'ng nói chuyện Ä'ó nữa. 

Sau và i lá»i xin lá»-i, Holmes Ä'i theo viên thanh tra ra ngoà i. Má»™t Ä'oạn Ä'i ngắn băng qua Ä'á»"ng hoang dẫn chúng tÃ'i tá»›i má»™t chá»- trÅ©ng. Trên bá» có má»™t bụi cây kim tÆ°á»›c là nÆ¡i cái áo Ä'i mÆ°a Ä'ã Ä'ược vắt lên. 

- Äêm hÃ'm Ä'ó trá»i khÃ'ng có gió? - Holmes há»i. 

- Phải, khÃ'ng có gió nhÆ°ng mÆ°a lá»›n. 

- NhÆ° vậy, cái áo nà y khÃ'ng phải bị gió thổi tấp và o bụi cây, mà là Ä'ược Ä'ặt lên Ä'ây. 

- Äúng, áo Ä'ược vắt ngang. 

- Äây nà y, ná»n Ä'ất Ä'ã bị bà n chân dẫm lên. DÆ°á»ng nhÆ° có rất nhiá»u bà n chân Ä'i qua Ä'i lại ở nÆ¡i Ä'ây kể từ Ä'êm thứ hai? 

Tại Ä'ó có má»™t manh chiếu rÆ¡m Ä'ã Ä'ược Ä'ặt bên cạnh và má»i ngÆ°á»i trong chúng tÃ'i Ä'á»u Ä'ứng trên chiếu Ä'ó. 

- Trong bao nà y, có má»™t Ä'Ã'i ủng mà Straker Ä'ã Ä'i má»™t chiếc già y của Simpson và má»™t móng ngá»±a cÅ©, bằng sắt. 

- Ã"ng thanh tra, Ã'ng Ä'ã rất xuất sắc. 

Holmes Ä'ón lấy cái bao, tụt xuá»'ng chá»- lõm dÆ°á»›i cái trÅ©ng và Ä'ẩy manh chiếu rÆ¡m và o chính giữa, Ä'oạn nằm dà i ra trên chiếu, nằm sấp bụng úp xuá»'ng, cằm chá»'ng trên hai bà n tay, anh quan sát kỹ Ä'ám bùn bị dẫm nát trÆ°á»›c mặt. 

- Ã" nà y! - Bất chợt anh kêu lên - Cái gì thế nà y nhỉ? 

Äó là má»™t que diêm Ä'ã cháy hết má»™t ná»­a và Ä'ã bị vấy bùn. 

- TÃ'i chẳng hiểu tại sao tÃ'i lại khÃ'ng nhìn thấy nó - Viên thanh tra nói, giá»ng giận há»n. 

- Nó lẫn trong bùn. TÃ'i nhìn thấy nó vì tÃ'i Ä'i tìm nó. 

- Sao? Ã"ng Ä'i tìm nó à ? 

- Phải. 

Holmes lấy những chiếu già y trong bao ra và Ä'em gót già y so vá»›i những dấu vết in trên ná»n Ä'ất. Äoạn anh leo lên bá», rá»"i bò qua những cây dÆ°Æ¡ng xỉ và những bụi cây. 

- KhÃ'ng còn dấu vết nà o Ä'âu - Viên thanh tra nói - TÃ'i Ä'ã quan sát rất kỹ khoảng Ä'ất nà y trên bán kính 100 dặm. 

- Thật thế Æ°? - Holmes kêu lên khi Ä'ứng dậy - NhÆ° vậy tÃ'i Ä'âu dám há»-n xược là m lại việc Ä'ó. NhÆ°ng tÃ'i mong muá»'n Ä'ược Ä'i dạo chÆ¡i trên cánh Ä'á»"ng trÆ°á»›c khi trá»i tá»'i hẳn. ngõ hầu ngà y mai còn nhận biết Ä'ược thá»±c Ä'ịa. Nếu Ã'ng thấy khÃ'ng có gì trở ngại, tÃ'i mạn phép bá» cái móng ngá»±a cÅ© nà y và o túi Ä'ể cầu may. 

HÆ¡i mất kiên nhẫn trÆ°á»›c cái phÆ°Æ¡ng pháp ung dung của Holmes, Ä'ại tá Ross xem Ä'á»"ng há»" má»™t cách khÃ'ng cần che giấu, rá»"i nói vá»›i Ã'ng thanh tra. 

- TÃ'i mong là Ã'ng sẽ trở vá» cùng vá»›i tÃ'i. Có má»™t sá»' việc tÃ'i muá»'n há»i ý kiến Ã'ng, chúng ta có nên cÃ'ng khai rút tên con Ngá»n lá»­a bạc ra khá»i cuá»™c tranh giải hay khÃ'ng? 

- Chắc chắn là khÃ'ng nên - Holmes kêu lên - Nó sẽ có mặt. 

Viên Ä'ại tá nghiêng mình nói: 

- TÃ'i rất sung sÆ°á»›ng Ä'ược có ý kiến của Ã'ng. Ã"ng sẽ gặp lại chúng tÃ'i tại nhà anh Straker, sau khi Ã'ng Ä'i dạo xong. Sau Ä'ó, chúng ta cùng trở vá» Tavistock. Äại tá cùng viên thanh tra quay lÆ°ng trở lại trong lúc Holmes và tÃ'i Ä'i sâu và o trong cánh rừng hoang. 

- Anh Watson, lúc nà y chúng ta hãy Ä'ể vấn Ä'á» ai Ä'ã giết Straker qua má»™t bên mà chỉÄ'ể ý tá»›i con ngá»±a thÃ'i. Cứ cho là con ngá»±a Ä'ã bá» trá»'n trong hoặc sau lúc xảy ra thảm trạng. Vậy thì nó sẽ Ä'i Ä'âu? Ngá»±a là loà i sá»'ng thà nh Ä'à n. Khi bị bá» rÆ¡i má»™t mình, bản năng của nó sẽ Ä'Æ°a nó hoặc trở vá» King’s Pyland hoặc tá»›i Mapleton ở phía bên kia. Nó khÃ'ng thể chÆ¡i trò “ngá»±a hoang trên cánh Ä'á»"ng hoangâ€. Vả chăng, thế nà o mà lại khÃ'ng có ngÆ°á»i trÃ'ng thấy nó, mà tại sao dân du mục lại bắt cóc nó? Những ngÆ°á»i Ä'ó luÃ'n luÃ'n lánh xa những nÆ¡i có chuyện chẳng là nh. Há» chẳng thể nà o hy vá»ng bán Ä'ược má»™t con ngá»±a nhÆ° thế. Vậy thì bắt con ngá»±a là chuá»'c lấy má»'i nguy hiểm, chứchẳng Ä'ược lợi lá»™c gì! 

- Vậy con ngá»±a ở Ä'âu? 

- Nó phải ở hoặc tại King’s Pyland hoặc tại Mapleton. Hiện giá» nó khÃ'ng ở tại King’s Pyland, vậy nó phải ở tại Mapleton. Chúng ta cứ theo giả thiết Ä'ó mà tiến hà nh và chá» xem nó dẫn chúng ta Ä'ến Ä'âu. Phần nà y của cánh Ä'á»"ng, Ä'ất rất cứng và khÃ'. NhÆ°ng nó Ä'ổ dá»'c xuá»'ng vá» phía Mapleton. Từ Ä'ây, chúng ta có thể phân biệt má»™t vết lõm xuá»'ng của ná»n Ä'ất: trong Ä'êm thứ hai sang ngà y thứ ba, chá»- lõm xuá»'ng Ä'ó ắt hẳn phải khá nhão, và con ngá»±a hẳn Ä'ã phải băng qua phần cánh Ä'á»"ng nà y. 

Trong lúc nói chuyện, chúng ta Ä'ã bÆ°á»›c Ä'i mau, chỉ và i phút sau Ä'ã tá»›i chá»- Ä'ất lõm xuá»'ng. TÃ'i Ä'i xuá»'ng mé bên phải và Holmes xuá»'ng mé bên trái. NhÆ°ng tÃ'i chÆ°a Ä'i Ä'ược năm chục bÆ°á»›c thì Ä'ã nghe tiếng anh reo lên và vẫy tay gá»i tÃ'i tá»›i. Trên ná»n Ä'ất má»m trÆ°á»›c mặt anh, có những dấu chân ngá»±a y nhÆ° cái móng sắt mà anh Ä'ang cầm trong tay. 

- Anh Ä'ã thấy giá trị của óc tưởng tượng chÆ°a? - Holmes bảo tÃ'i - Äó là cái mà Gregory thiếu. Chúng ta Ä'ã tưởng tượng ra Ä'iá»u có thể xảy tá»›i, rá»"i hà nh Ä'á»™ng theo giả thiết Ä'ó. Thế là chúng ta Ä'ược chứng thá»±c là Ä'úng. Nà o, tiến lên. 

Chúng tÃ'i vượt qua cái Ä'áy sình lầy của chá»- trÅ©ng và Ä'i trong khoảng 400 yard trên mặt Ä'ất khÃ' và rắn. Lần nữa, Ä'ất lại dá»'c và chúng tÃ'i lại bắt gặp những dấu chân ngá»±a. Rá»"i chúng tÃ'i lại mất hút những dấu vết Ä'ó trong khoảng gần ná»­a dặm. Lúc sắp tá»›i Mapleton, bên cạnh dấu chân ngá»±a có cả dấu chân ngÆ°á»i. 

- Cho tá»›i Ä'ây, con ngá»±a chỉ Ä'i có má»™t mình - TÃ'i kêu lên. 

- Rất Ä'úng, trÆ°á»›c Ä'ó thì nó chỉ có má»™t mình. Nà y, cái nà y là cái gì Ä'ây nhỉ? 

Dấu chân ngÆ°á»i và ngá»±a bất thình lình quay ngược trở lại và Ä'i trở vá» hÆ°á»›ng King’s Pyland. Cả hai chúng tÃ'i cùng Ä'i theo hÆ°á»›ng Ä'ó. Holmes dõi mắt theo các vết nhÆ°ng hÆ¡i nhìn lệch sang bên. TÃ'i sững sá» thấy những dấu vết Ä'ó lại hiện ra nhÆ°ng ở trong hÆ°á»›ng ngược lại, nghÄ©a là lại trở vá» Mapleton thêm má»™t lần nữa. 

- Má»™t Ä'iểm tá»'t cho anh Ä'ó, Watson! - Holmes nói - Chúng ta hãy theo dấu chân quay trở lại Ä'i. 

Chúng tÃ'i khÃ'ng phải Ä'i xa. Các dấu vết chấm dứt trên con Ä'Æ°á»ng rải nhá»±a dẫn tá»›i hà ng rà o các chuá»"ng ngá»±a Mapleton. Khi chúng tÃ'i tá»›i gần, má»™t ngÆ°á»i nhảy ra. 

- Ở Ä'ây chúng tÃ'i khÃ'ng muá»'n thấy những kẻ lạ lảng vảng - Anh ta bảo chúng tÃ'i. 

- Chỉ xin há»i má»™t câu thÃ'i - Holmes nói - Liệu có thể gặp Ã'ng Silas và o lúc năm giá»ngà y mai khÃ'ng? 

- Xin lá»-i, thÆ°a Ã'ng, Ã'ng chủ tÃ'i luÃ'n luÃ'n thức dậy sá»›m nhất. NhÆ°ng ủa, Ã'ng ấy Ä'ây nà y: Ã'ng ấy sẽ Ä'ích thân trả lá»i Ã'ng. KhÃ'ng, thÆ°a Ã'ng khÃ'ng! TÃ'i sẽ bị mất việc nếu Ã'ng thấy tÃ'i nhận tiá»n. Sau nà y, nếu nhÆ° Ã'ng muá»'n cho... 

Sherlock Holmes nhét lại tiá»n và o túi mình. Má»™t ngÆ°á»i trung niên xuất hiện, bá»™ mặt kém thân thiện, cây roi má»m cầm lăm lăm trong tay. 

- Có chuyện gì vậy, Dawson? - Ã'ng ta kêu lên - KhÃ'ng Ä'ược bép xép Ä'ấy nhé. Hãy Ä'i là m việc Ä'i! Còn hai Ã'ng... Các Ã'ng tá»›i Ä'ây là m cái quái gì? 

- Chúng tÃ'i xin hầu chuyện Ã'ng mÆ°á»i phút, thÆ°a Ã'ng chủ! - Holmes trả lá»i vá»›i giá»ng ngá»t ngà o. 

- TÃ'i là m gì có thì giá» Ä'ể nói chuyện vá»›i bất cứ gã lêu lổng nà o? Hãy xéo Ä'i? Nếu khÃ'ng, tÃ'i thả chó ra Ä'ấy... 

Holmes cúi nghiêng mình vá» phía trÆ°á»›c và thì thầm và i lá»i bên tai nhà huấn luyện ngá»±a. Hắn Ä'á» mặt tía tai. 

- Nói láo - Hắn kêu lên - Má»™t lá»i nói láo quá»· quyệt. 

- Äược lắm? Chúng ta sẽ bà n luận cÃ'ng khai ngay Ä'ây hay ở trong phòng khách? 

- á»'! Xin má»i và o. 

Holmes cÆ°á»i: 

- Anh Watson, sẽ khÃ'ng quá mấy phút Ä'âu. Bây giá», thÆ°a Ã'ng Silas tÃ'i xin Ä'ặt mình dÆ°á»›i quyá»n sai khiến của Ã'ng. 

Mấy phút Ä'á»"ng há»" của Holmes lại kéo dà i thà nh hai chục phút. Bầu trá»i mà u tím Ä'ã chuyển thà nh xám khi Holmes và Silas hiện ra. Bây giá» gÆ°Æ¡ng mặt của Silas biến thà nh mà u tro, trán Æ°á»›t Ä'ẫm má»" hÃ'i và hai bà n tay run rẩy, cây gậy Ä'i săn Ä'ung Ä'Æ°a nhÆ° má»™t cà nh cây lắt lay trÆ°á»›c gió. Thái Ä'á»™ anh hùng rÆ¡m Ä'ã tan biến, Ã'ng ta khúm núm theo sau Holmes nhÆ° má»™t con chó Ä'i theo chủ. 

- Những mệnh lệnh của Ã'ng sẽ Ä'ược thi hà nh - Ã'ng ta nói. 

- KhÃ'ng Ä'ược sai lầm? - Holmes nhấn mạnh, khi quay lại nhìn Ã'ng ta. 

NgÆ°á»i ná» rùng mình trÆ°á»›c sá»± Ä'e dá»a ẩn chứa trong tia nhìn Ä'ó. 

- Vâng. Sẽ khÃ'ng có sá»± sai lầm nà o cả! Nó sẽ có mặt Ä'úng giá». TÃ'i có phải thay hình Ä'ổi dạng cho nó hay khÃ'ng? 

Holmes suy nghÄ© trong giây lát, rá»"i phá lên cÆ°á»i: 

- KhÃ'ng, cứ Ä'ể yên nhÆ° thế! TÃ'i sẽ viết cho Ã'ng vá» việc nà y. Giá» Ä'ây nhất Ä'ịnh khÃ'ng có những trò chÆ¡i khăm nữa. Nếu khÃ'ng... 

- Ã"ng có thể tin cậy nÆ¡i tÃ'i! 

- Ã"ng săn sóc nó cho tá»›i ngà y giao Æ°á»›c, nhÆ° thể nó là của Ã'ng vậy. 

- Ã"ng có thể hoà n toà n tin cậy nÆ¡i tÃ'i mà ! 

- Phải, tÃ'i tin nÆ¡i Ã'ng. Ngà y mai Ã'ng sẽ nhận Ä'ược tin tÃ'i. 

Anh quay gót, khÃ'ng thèm Ä'ếm xỉa gì Ä'ến bà n tay run rẩy mà ngÆ°á»i ná» chìa ra. Chúng tÃ'i quay trở vá» King s Pyland. 

- Lão Silas nà y vừa Ä'á»™c ác, vừa Ä'ê tiện lại vừa hèn nhát - Holmes vừa bÆ°á»›c Ä'i vừa nhận xét. 

- Hắn Ä'ang giữ con ngá»±a? 

- Hắn tìm cách trả lá»i bằng những câu huênh hoang, nhÆ°ng tÃ'i Ä'ã miêu tả chính xác những gì hắn Ä'ã là m trong buổi sáng hÃ'm Ä'ó. Hắn tin chắc là tÃ'i Ä'ã theo dõi hắn. Watson, anh có lÆ°u ý Ä'ến những cái Ä'ầu vuÃ'ng vức má»™t cách kỳ lạ trong các dấu chân khÃ'ng? Già y ủng của hắn phù hợp vá»›i dấu vết Ä'ó, tÃ'i kể cho hắn nghe: Ã'ng là ngÆ°á»i thức dậy sá»›m nhất, khi nhìn thấy má»™t con ngá»±a lạ Ä'ang lang thang trên cánh Ä'á»"ng hoang, Ã'ng liá»n tá»›i gần Ä'ể xem sao. Con ngá»±a có “cái trán trắng†nên má»›i Ä'ược gá»i là “Ngá»n lá»­a bạcâ€. Ã"ng thấy cÆ¡ may Ä'ã tá»›i vá»›i mình, nên Ä'ã bắt giữ nó. Nếu là m Ä'ược vậy thì con ngá»±a của Ã'ng sẽ vá» nhất. TÃ'i gợi cho hắn nhá»› lại vì sao hà nh Ä'á»™ng Ä'ầu tiên của hắn là dẫn con ngá»±a Ä'i trở vá» King’s Pyland, rá»"i tại sao hắn lại Ä'ịnh Ä'em giấu con ngá»±a cho tá»›i khi cuá»™c Ä'ua kết thúc; tÃ'i cÅ©ng cho hắn biết hắn Ä'Æ°a con ngá»±a vá» Ä'i giấu ở Mapleton nhÆ° thế nà o. Tá»›i lúc Ä'ó, hắn chỉ còn có má»™t ý tưởng: là m sao Ä'ược yên thân. 

- NhÆ°ng các chuá»"ng ở Ä'ây Ä'á»u Ä'ã Ä'ược khám kỹ rá»"i kia mà ? 

- á»', hắn là má»™t tay hoá trang ngá»±a tà i ba! 

- Anh khÃ'ng lo ngại gì khi Ä'ể con ngá»±a ở lại Ä'ây? 

- Hắn sẽ chăm sóc con ngá»±a nhÆ° chăm sóc thân thể hắn! Hắn biết là muá»'n Ä'ược tha tá»™i thì phải Ä'Æ°a con ngá»±a ra trong thể trạng tá»'t. 

- ChÆ°a chắc Ä'ại tá Ross chịu tha cho hắn. 

- Äại tá Ross khÃ'ng phải là ngÆ°á»i giải quyết vấn Ä'á». TÃ'i theo những phÆ°Æ¡ng pháp của riêng tÃ'i. Ã"ng Ä'ại tá kém hà o hiệp Ä'á»'i vá»›i tÃ'i. Nên giá» Ä'ây tÃ'i muá»'n Ä'ùa trêu Ã'ng ta chÆ¡i. Anh chá»› có nói gì vá» con ngá»±a Ä'ấy nhé? 

- Nói Ä'ể là m gì! Vả chăng, Ä'iá»u nà y có tầm quan trá»ng Ä'á»'i vá»›i việc tìm ra ngÆ°á»i Ä'ã giết Straker. 

- KhÃ'ng Ä'âu. Chúng ta cùng trở vá» London bằng chuyến tà u Ä'êm. 

TÃ'i sững sá» trÆ°á»›c câu trả lá»i Ä'ó. Chúng tÃ'i chỉ má»›i tá»›i Devonshire có mấy tiếng Ä'á»"ng há»", vậy mà anh ta lại bá» ngang cuá»™c Ä'iá»u tra. Thật khÃ'ng tà i nà o hiểu nổi! TÃ'i khÃ'ng tà i nà o moi thêm Ä'ược anh má»™t lá»i nà o cho tá»›i khi vá» Ä'ến nhà ngÆ°á»i huấn luyện ngá»±a. Ã"ng Ä'ại tá và viên thanh tra chá» chúng tÃ'i trong phòng khách. 

- Chúng tÃ'i sẽ trở vá» thủ Ä'Ã' bằng chuyến tà u tá»'c hà nh ná»­a Ä'êm. Chúng tÃ'i Ä'ã Ä'ược hít thở bầu khÃ'ng khí quyến rÅ© của Dartmoor - Holmes nói. 

Viên thanh tra giÆ°Æ¡ng rá»™ng Ä'Ã'i mắt. Ã"ng Ä'ại tá nở má»™t nụ cÆ°á»i hiểm Ä'á»™c: 

- NhÆ° vậy là Ã'ng Ä'ã bá» cuá»™c? 

Holmes nhún vai: 

- DÄ© nhiên là có những chÆ°á»›ng ngại nghiêm trá»ng? Tuy nhiên, con ngá»±a của Ngà i sẽ có mặt và o lúc xuất phát cuá»™c Ä'ua, Ngà i nên chuẩn bị ngÆ°á»i nà i cưỡi con ngá»±a Ä'ó. TÃ'i có thể xin má»™t bức ảnh của Ã'ng Straker Ä'ược khÃ'ng? 

Viên thanh tra móc túi lấy ra má»™t tấm hình Ä'á»±ng trong má»™t bao thÆ° và Ä'Æ°a cho Holmes. 

- Ã"ng thanh tra, Ã'ng Ä'oán trÆ°á»›c Ä'ược má»i ý muá»'n của tÃ'i. Liệu Ã'ng có chá» tÃ'i tại Ä'ây trong chá»'c lát chăng? TÃ'i muá»'n gặp cÃ' hầu gái. 

Bất thình lình Ä'ại tá Ross lên tiếng ngay sau khi Holmes bÆ°á»›c ra khá»i phòng khách: 

- TÃ'i thất vá»ng vá» Ã'ng Holmes. Từ khi Ã'ng ta Ä'ến Ä'ây, ta chẳng có má»™t tiến bá»™ nà o. 

- Con ngá»±a của Ã'ng sẽ dá»± cuá»™c Ä'ua - TÃ'i nói. 

- Phải, tÃ'i Ä'ã Ä'ược lá»i cam Ä'oan của Ã'ng ta - Äại tá nhún vai - Có Ä'iá»u, tÃ'i mong muá»'n nắm Ä'ược con ngá»±a trong tay hÆ¡n là lá»i hứa. 

TÃ'i Ä'ịnh bênh vá»±c cho Holmes thì anh ấy trở và o. 

- Giá» Ä'ây, thÆ°a quý Ã'ng, sau khi vá» tá»›i London, tÃ'i sẵn sà ng trở lại Tavistock lần nữa. 

Trong lúc chúng tÃ'i leo lên xe, má»™t trong những ngÆ°á»i hầu chuá»"ng ngá»±a giữ cho cá»­a xe mở rá»™ng. Má»™t tÆ° tưởng nhÆ° bất chợt Ä'ến vá»›i Holmes, bởi vì anh cúi nghiêng ngÆ°á»i vá» phía trÆ°á»›c và Ä'ụng và o á»'ng tay áo ngÆ°á»i hầu. Anh nói: 

- Ai săn sóc những con cừu trong vòng rà o. 

- TÃ'i, thÆ°a Ã'ng. 

- Anh có thấy Ä'iá»u gì khác lạ vừa xảy ra cho chúng trong thá»i gian gần Ä'ây khÃ'ng? 

- Quả vậy, ba con trong Ä'à n bị Ä'i khập khiá»...ng. 

Holmes khẽ cÆ°á»i và xoa hai bà n tay và o nhau. 

- Má»™t cú chÆ¡i Ä'ẹp thật! - Anh nói khi bấm và o cánh tay tÃ'i, rá»"i nói vá»›i Ã'ng thanh tra - Ã'ng bạn nên lÆ°u ý tá»›i cái hiện tượng Ä'ặc biệt Ä'ó trong Ä'à n cừu. Nà o chúng ta Ä'i thÃ'i, chú xà ích! 

Äại tá Ross tiếp tục phÃ' ra má»™t dáng Ä'iệu bà y tá» sá»± khÃ'ng tin tưởng nhÆ°ng vẻ mặt viên thanh tra biểu hiện má»™t sá»± chăm chú. Ã"ng ta há»i Holmes: 

- Ã"ng cho Ä'ó là Ä'iá»u quan trá»ng sao? 

- Cá»±c kỳ quan trá»ng Ä'ấy! 

- Còn Ä'iểm nà o khác mà Ã'ng muá»'n lÆ°u ý tÃ'i nữa khÃ'ng? 

- Con chó trong Ä'êm Ä'ó. 

- Con chó Æ°? Äâu có chuyện gì xảy ra vá»›i nó trong Ä'êm Ä'ó. 

- NhÆ° vậy má»›i là kỳ lạ. Sá»± kỳ lạ ẩn chứa ở ngay trong chá»- Ä'ó - Sherlock Holmes nhận xét. 

Bá»'n ngà y sau Ä'ó, Holmes và tÃ'i lại Ä'áp chuyến tà u Ä'i Winchester Ä'ể dá»± khán cuá»™c Ä'ua ngá»±a tranh giải Wessex Cup. Ã"ng Ä'ại tá gặp chúng tÃ'i bên ngoà i nhà ga và Ä'Æ°a chúng tÃ'i Ä'ến trÆ°á»ng Ä'ua bằng xe tứ mã của Ã'ng. Mặt Ã'ng nghiêm trang và thái Ä'á»™ cá»±c kỳ lạnh nhạt. 

Ã"ng nói: 

- TÃ'i khÃ'ng thấy con ngá»±a của tÃ'i Ä'âu cả. 

- Ã"ng sẽ nhận ra nó khi Ã'ng trÃ'ng thấy nó chứ? - Holmes há»i. 

Ã"ng Ä'ại tá tá» vẻ rất bất mãn. Ã"ng nói: 

- TÃ'i lui tá»›i trÆ°á»ng Ä'ua từ 20 năm nay, và chÆ°a có ai há»i tÃ'i má»™t câu nhÆ° thế. Ngay má»™t Ä'ứa bé cÅ©ng nhận ra con Ngá»n lá»­a bạc vá»›i cái trán trắng và cái chân trÆ°á»›c có lÃ'ng Ä'á»'m của nó. 

- Việc Ä'ánh cá hiện nay ra sao? 

- Ngà y hÃ'm qua, Ã'ng có thể Ä'ánh 15 ăn 1, nhÆ°ng khoảng cách cứ giảm dần, giá» Ä'ây thì chỉ còn 3 ăn 1. 

- Hừm! Có ai Ä'ó Ä'ã tóm Ä'ược tuy-dÃ', chắc chắn nhÆ° thế - Holmes nói. 

Khi xe tứ mã ngÆ°ng lại gần khán Ä'à i chính, tÃ'i nhìn lên tấm bảng Ä'ể xem tên những con ngá»±a tranh giải Wessex Cup: 

“Cho ngá»±a bá»'n và năm tuổi 

Giải nhất: 1.000 souverain 

Giải nhì: 300 bảng 

Giải ba: 200 bảng 

ÄÆ°á»ng Ä'ua: 1,6 dặm. 

1. Da Ä'en (của Ã'ng Heath Newton), nà i áo mà u quế, mÅ© Ä'á». 

2. Võ sÄ© (của Ä'ại tá Wardlaw), nà i áo sá»c xanh Ä'en, mÅ© há»"ng. 

3. Desborough (của huân tÆ°á»›c Backwater), nà i áo tay và ng, mÅ© và ng. 

4. Ngá»n lá»­a bạc (của Ä'ại tá Ross), nà i áo Ä'á», mÅ© Ä'en. 

5. Iris (của cÃ'ng tÆ°á»›c xứ Balmoral), nà i mÅ©, áo sá»c và ng Ä'en. 

6. Rasper (của huân tÆ°á»›c Singleford), nà i áo tay Ä'en, mÅ© tía.†

- Chúng tÃ'i Ä'ã rút con kia ra và Ä'ặt tất cả hy vá»ng và o lá»i nói của Ã'ng - Viên Ä'ại tá nói - Lạ chÆ°a! Thế nghÄ©a là gì? Ngá»n lá»­a bạc Ä'ược coi là chắc sẽ thắng sao? 

- Ngá»n lá»­a bạc Ä'ược cá 5 ăn 4 - Các nhà cái cá ngá»±a gầm lên - 5 ăn 4 cho Ngá»n lá»­a bạc Ä'ây. Desborouth cá 15 ăn 5 Ä'ây. 

- Äủ sáu con à ? - Viên Ä'ại tá kêu lên, rất giận dữ - NhÆ°ng nó Ä'âu? Cá» của tÃ'i chÆ°a Ä'ược diá»...u hà nh mà . 

- Chỉ má»›i có năm con Ä'i diá»...u hà nh. Äây nà y, Ä'ây hẳn là nó rá»"i! 

Và o lúc tÃ'i nói, má»™t con ngá»±a há»"ng lá»±c lưỡng phóng ra khá»i khu cân nà i, chạy nÆ°á»›c kiệu ngay bên cạnh chúng tÃ'i: nó mang trên yên mà u cá» xanh và Ä'á» rất quen thuá»™c của Ã'ng Ä'ại tá. 

- Äâu phải ngá»±a của tÃ'i. Con vật nà y khÃ'ng có lấy má»™t sợi lÃ'ng trắng trên mình. Ã"ng là m cái trò gì vậy Ã'ng Holmes? 

- Bình tÄ©nh! Bình tÄ©nh xem nó chạy ra sao cái Ä'ã! - Holmes thì thầm, Ä'iá»m tÄ©nh. 

Anh theo dõi qua á»'ng nhòm, bất chợt reo lên: 

- Ngay hà ng Ä'ầu? Tuyệt diệu. Chúng Ä'ang ghé và o chá»- ngoặt. 

Sáu con ngá»±a chạy sát bên nhau. Tá»›i quãng giữa dải Ä'Æ°á»ng Ä'ua vòng, con ngá»±a chuá»"ng Mapleton vượt lên dẫn Ä'ầu. NhÆ°ng trÆ°á»›c khi chúng ngang chá»- chúng tÃ'i thì con Desborough Ä'ã hết sức và con ngá»±a của Ã'ng Ä'ại tá vượt qua cây cá»c tá»›i sáu thân trÆ°á»›c Ä'á»'i thủ của nó là con Iris của cÃ'ng tÆ°á»›c xứ Balmoral. 

- Dầu sao thì tÃ'i cÅ©ng Ä'ã thắng - Äại tá hổn hển Ä'Æ°a má»™t bà n tay lên vuá»'t trán - Xin thú thật là tÃ'i chẳng hiểu gì cả. Ã"ng còn giữ bí mật Ä'ến bao lâu nữa thÆ°a Ã'ng Holmes? 

- Rá»"i Ã'ng sẽ biết tất cả. Lại Ä'ây, chúng ta cùng quan sát con ngá»±a nà y... Nó Ä'ây nà y - Anh nói khi chúng tÃ'i và o trong khu dà nh riêng cho chủ ngá»±a cùng bằng hữu của há» - Ã"ng lấy cá»"n mà rá»­a Ä'ầu ngá»±a và chân nó thì Ã'ng sẽ nhận thấy nó chính là Ngá»n lá»­a bạc.

- Ã"ng là m tÃ'i suýt Ä'ứng tim... 

- TÃ'i thấy nó trong tay má»™t kẻ gian xảo và tÃ'i tá»± tiện cho nó Ä'ua dÆ°á»›i lá»›p giả trang nà y. 

- Ã"ng Ä'ã là m Ä'ược má»™t Ä'iá»u kỳ diệu! Con ngá»±a tá» ra hoà n toà n ở thể trạng tá»'t. Nó chÆ°a bao giá» chạy hay Ä'ến thế. TÃ'i cần phải xin lá»-i Ã'ng, má»™t ngà n lần vì Ä'ã nghi ngá»khả năng của Ã'ng. Mong Ã'ng tìm ra tên sát nhân. 

- TÃ'i tìm ra rá»"i - Holmes trả lá»i má»™t cách Ä'iá»m tÄ©nh. 

Viên Ä'ại tá và tÃ'i nhìn anh: 

- KhÃ'ng hiểu hắn ở Ä'âu? 

- Ở Ä'ây! 

- Ở Ä'ây? Hắn Ä'âu? 

- Ngay bên cạnh tÃ'i và o lúc nà y. 

Viên Ä'ại tá Ä'á» mặt tía tai vì giận dữ. 

- TÃ'i mang Æ¡n Ã'ng nhiá»u lắm, nhÆ°ng tÃ'i buá»™c lòng phải coi Ä'iá»u mà Ã'ng vừa nói là má»™t trò Ä'ùa quá trá»›n, hoặc là má»™t Ä'iá»u lăng nhục. 

Holmes phá ra cÆ°á»i: 

- TÃ'i khÃ'ng há» Ä'ùa hay là m nhục Ã'ng, thÆ°a Ä'ại tá. NhÆ°ng quả thật kẻ sát nhân Ä'ang Ä'ứng ngay Ä'ằng sau Ã'ng Ä'ây. 

Anh tiến lên má»™t bÆ°á»›c và Ä'ặt bà n tay lên cái cổ bóng loáng của con ngá»±a thuần chủng. 

- Con ngá»±a Æ°? - TÃ'i và Ã'ng Ä'ại tá kêu lên. 

- Äúng, chính nó. Và chúng ta hãy tha tá»™i cho nó vì nó hà nh Ä'á»™ng Ä'ể tá»± vệ. Straker khÃ'ng xứng Ä'áng vá»›i lòng tin cậy của Ã'ng. NhÆ°ng chuÃ'ng reo rá»"i Ä'ó. Bởi vì tÃ'i muá»'n kiếm má»™t ít tiá»n trong Ä'á»™ Ä'ua sau, tÃ'i xin khất lại Ä'ể lát nữa sẽ giải thích tận tÆ°á»ng. 

Trong toa xe lá»­a hạng Ä'ặc biệt chỉ có ba ngÆ°á»i chúng tÃ'i. Trên Ä'Æ°á»ng trở vá» London, tÃ'i tưởng chừng nhÆ° khó có chuyến Ä'i nà o lại ngắn hÆ¡n Ä'á»'i vá»›i Ä'ại tá Ross, bởi vì chúng tÃ'i Ä'á»u say sÆ°a nghe Holmes nói. 

- TÃ'i Ä'i tá»›i Devonshire vá»›i sá»± cả tin rằng Simpson là thủ phạm, tuy vẫn nhận thức rằng chÆ°a Ä'ủ bằng chứng Ä'ể buá»™c tá»™i anh ta. Chỉ tá»›i khi ngá»"i ở trong xe, ngay trÆ°á»›c cá»­a nhà ngÆ°á»i huấn luyện ngá»±a, tÃ'i má»›i nhận ra cái ý nghÄ©a kinh khủng trong món thịt cừu nấu cà ri. Các bạn còn nhá»› là tÃ'i Ä'ã tá» ra Ä'ãng trí, vẫn ngá»"i yên trên xe trong lúc má»i ngÆ°á»i Ä'ã xuá»'ng xe cả rá»"i. Lúc Ä'ó, tÃ'i Ä'ang tá»± há»i vì sao tÃ'i lại bá» qua má»™t chỉdẫn lá»›n nhÆ° vậy. 

- Vá» phần tÃ'i - Viên Ä'ại tá nói - TÃ'i xin thú nhận là ngay Ä'ến bây giá» tÃ'i vẫn khÃ'ng thấy dấu vết ấy giúp chúng ta Ä'ược gì. 

- Trong cái chuá»-i lập luận của tÃ'i, nó là khâu Ä'ầu tiên. Bá»™t thuá»'c phiện Ä'âu hẳn là khÃ'ng có vị gì. Cái vị của nó chẳng có gì là khó chịu cả, nhÆ°ng nó có thể nhận ra Ä'ược. Cho nên nếu nó Ä'ược Ä'em trá»™n và o má»™t món ăn bình thÆ°á»ng, ngÆ°á»i ăn sẽ phát hiện ra và có thể há» sẽ khÃ'ng ăn. Cà ri là món thích hợp Ä'ể che giấu cái mùi vị ấy. Là m sao có sá»± trùng hợp quái gở nà y? NgÆ°á»i lạ Simpson Ä'em bá» thuá»'c phiện và o thức ăn của cậu bé Hunter và o lúc thức ăn Ä'ó lại là cà ri (chỉ có cà ri má»›i lấn át mùi bá»™t thuá»'c phiện). Thật là khÃ'ng thể tưởng tượng nổi! Vậy là Simpson Ä'ược loại ra khá»i diện nghi vấn. TÃ'i chú tâm và o Straker và bà vợ y: quả thật chỉ có há» má»›i có thể bá»' trí món thịt cừu nấu cà ri cho bữa tá»'i Ä'ó. Thuá»'c phiện Ä'ã Ä'ược bá» thêm và o sau khi cái Ä'Ä©a Ä'á»±ng món ăn dà nh cho Hunter Ä'ược Ä'ể riêng ra. Chính vì thế mà những ngÆ°á»i khác cÅ©ng Ä'ã ăn món Ä'ó nhÆ°ng vẫn bình yên. Vậy thì ai trong hai ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã tá»›i gần Ä'Ä©a thức ăn mà cÃ' hầu gái lại khÃ'ng trÃ'ng thấy? 

Vụ rắc rá»'i vá» Simpson Ä'ã cho thấy có má»™t con chó canh giữ chuá»"ng ngá»±a. Thá»­ há»i ai là ngÆ°á»i Ä'ã Ä'i và o rá»"i lại Ä'i ra vá»›i má»™t con ngá»±a mà con chó lại khÃ'ng sủa (Ä'ể Ä'ánh thức hai anh chà ng giữ ngá»±a ngủ trong cái vá»±a). Äó chắc chắn phải là ngÆ°á»i mà con chó rất quen thuá»™c. TÃ'i Ä'ã tin rằng giữa Ä'êm khuya Straker xuá»'ng chuá»"ng ngá»±a và dắt con Ngá»n lá»­a bạc. Nhằm mục Ä'ích gì? Chắc chắn là trong má»™t mục Ä'ích bất lÆ°Æ¡ng, nếu khÃ'ng thì y Ä'ã khÃ'ng Ä'ánh thuá»'c mê anh chà ng gác chuá»"ng. TÃ'i suy nghÄ© nát óc Ä'ểÄ'oán xem y Ä'ã nghÄ© gì, trong Ä'ầu óc y. Äã từng có nhiá»u vụ các huấn luyện viên kiếm Ä'ược nhiá»u tiá»n bằng cách Ä'ánh cá ngá»±a của há» bị thua, qua những ngÆ°á»i trung gian, và sau Ä'ó ngăn cản khÃ'ng cho ngá»±a của há» thắng bằng má»™t mánh khoé nà o Ä'ó. ÄÃ'i khi, do má»™t gã nà i kìm hãm ngá»±a, hoặc do má»™t phÆ°Æ¡ng pháp tinh tế hÆ¡n. Vá»›i Straker, anh ta hà nh Ä'á»™ng ra sao? TÃ'i hy vá»ng là những Ä'á»" vật ở trong các túi quần áo anh ta sẽ giúp tÃ'i. 

Quả Ä'úng nhÆ° vậy. Hai bạn chắc chÆ°a quên con dao kỳ lạ nằm trong bà n tay ngÆ°á»i chết: con dao mà khÃ'ng má»™t Ä'ầu óc tỉnh táo nà o lại chá»n là m vÅ© khí. Con dao Ä'ó Ä'ược dùng trong những ca mổ tinh tế nhất. ThÆ°a Ä'ại tá, Ã'ng thừa biết rằng ta có thể tạo ra má»™t vết Ä'ứt nhá» trên những gân khoeo con ngá»±a, mà nếu là m bên dÆ°á»›i da thì vết Ä'ó khÃ'ng Ä'ể lại má»™t dấu vết nà o. Má»™t con ngá»±a bị “khía gân†nhÆ° vậy sẽ Ä'i hÆ¡i khập khiá»...ng, Ä'iá»u Ä'ó sẽ chỉ Ä'ược gán cho chứng phong thấp hoặc cho sá»± tập luyện quá sức. 

- Quân vÃ' lại! - Ã'ng Ä'ại tá kêu lên. 

- Äó là lý do mà Straker muá»'n Ä'Æ°a con ngá»±a ra ngoà i cánh Ä'á»"ng, bởi vì nếu bị mÅ©i nhá»n con dao rạch và o gân chân, chắc chắn con Ngá»n lá»­a bạc sẽ hung hăng Ä'ánh thức cả Ä'ến ngÆ°á»i ngủ say nhất thế gian. Vậy là phải ra tay ngoà i trá»i. 

- TÃ'i Ä'ã mù quáng - Viên Ä'ại tá rên rỉ - Chính vì thế mà nó cần Ä'ến Ä'èn cầy và Ä'ã quẹt que diêm lên Ä'ấy. 

- DÄ© nhiên. NhÆ°ng quan sát các Ä'á»" vật của anh ta, tÃ'i còn hiểu Ä'ược những Ä'á»™ng cÆ¡gây ra tá»™i ác nữa. ThÆ°a Ä'ại tá, má»™t ngÆ°á»i từng trải khÃ'ng bao giá» mang theo trong túi mình những hoá Ä'Æ¡n của má»™t ngÆ°á»i khác. Chúng ta thanh toán những hoá Ä'Æ¡n của chính mình là Ä'ủ rá»"i. Ngay Ä'ó tÃ'i kết luận là Straker có má»™t gia Ä'ình thứ nhì. Tính chất của tá» hoá Ä'Æ¡n chứng tá» là nó dính dáng Ä'ến má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà , và ngÆ°á»i Ä'à n bà Ä'ó Ä'ã tiêu xà i hoang phí. Cho dù Ä'ại tá có Ä'á»'i xá»­ rá»™ng rãi Ä'ến Ä'âu, Straker cÅ©ng khÃ'ng thể mua sắm cho vợ những bá»™ quần áo giá hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i guinea! TÃ'i há»i vặn bà Straker vá» bá»™ quần áo nữ và khi Ä'ược bà Ä'oan chắn là bà chẳng bao giá» có bá»™ quần áo nhÆ° vậy, tÃ'i bèn ghi Ä'ịa chỉ của tiệm may. Và xin má»™t tấm hình của Straker. Kể từlúc Ä'ó, tất cả Ä'á»u Ä'Æ¡n giản. Straker dắt con ngá»±a Ä'ến má»™t chá»- Ä'ất trÅ©ng là nÆ¡i mà ánh sáng ngá»n Ä'èn bão sẽ khÃ'ng bị ai trÃ'ng thấy. Vá» phần Simpson khi bá» trá»'n, y Ä'ã Ä'ánh mất cái cravat. Straker nhặt lấy, có thể vá»›i ý Ä'ịnh dùng nó Ä'ể giữ cho con ngá»±a Ä'ứng yên. Khi Ä'ã và o trong cái há»' trÅ©ng rá»"i, hắn ra Ä'ằng sau con Ngá»n lá»­a bạc và bật que diêm lên. NhÆ°ng con vật hoảng sợ vì cái ánh sáng Ä'á»™t ngá»™t Ä'ó, hoặc bị thúc Ä'ẩy bởi cái bản năng kỳ lạ, linh cảm rằng ngÆ°á»i ta sắp là m hại nó, nên nó Ä'ã bứt lên thật mạnh và Ä'ạp văng và o trán của Straker. Mặc dù trá»i mÆ°a và Ä'ể cho khá»i vÆ°á»›ng víu, anh ta Ä'ã cởi áo Ä'i mÆ°a ra mắc lên bụi cây. Và khi té xuá»'ng, con dao Ä'ã vạch dà i trên Ä'ùi. 

- Tuyệt vá»i! - Viên Ä'ại tá reo lên - Tuyệt vá»i! Cứ y nhÆ° là Ã'ng có mặt ở ngay nÆ¡i Ä'ó! 

- Sau Ä'ây là cú Ä'ánh chót của tÃ'i. TÃ'i nghÄ© rằng má»™t ngÆ°á»i quá»· quyệt nhÆ° Straker hắn sẽ khÃ'ng là m cái việc cắt gân nếu chÆ°a Ä'ược tập dượt từ trÆ°á»›c. Vậy anh ta thá»±c tập vá»›i cái gì Ä'ây? Mắt tÃ'i lá»t xuá»'ng Ä'à n cừu và có ngay câu trả lá»i. 

- Tất cả Ä'á»u Ä'ã Ä'ược là m sáng tá», thÆ°a Ã'ng Holmes. 

- Khi quay trở vá» London, tÃ'i Ä'ến gặp ngÆ°á»i may quần áo phụ nữ và bà ta nhận ra ngay Straker là má»™t khách hà ng hạng sang, có tên là Derbyshire, và bà vợ thì mê mệt những bá»™ quần áo Ä'ắt tiá»n. NgÆ°á»i Ä'à n bà Ä'ó Ä'ã dá»"n anh ta và o má»™t tình hình tà i chính thảm hại, khiến anh ta phải phạm tá»™i. 

- Ã"ng Ä'ã giải thích tất cả, ngoại trừ má»™t Ä'iá»u: trong thá»i gian Ä'ó, con ngá»±a ở Ä'âu? 

- Nó Ä'ã chạy trá»'n và Ä'ược má»™t hà ng xóm của Ã'ng chăm sóc. Và vá» Ä'iá»u nà y, chúng ta phải tá» ra rá»™ng lượng, thÆ°a Ä'ại tá. Äã tá»›i Clapham Junction rá»"i! Nếu tÃ'i khÃ'ng nhầm thì chúng ta sẽ tá»›i Victoria trong và i phút nữa. Ã"ng có thể hút xì gà nếu Ã'ng muá»'n. TÃ'i sẵn sà ng cung cấp thêm má»™t sá»' chi tiết khác mà Ã'ng quan tâm.

Bá»™ mặt và ng vá»t

Má»™t lần và o Ä'ầu xuân, Holmes và tÃ'i cùng Ä'i dạo trong cÃ'ng viên. Những chiếc lá xuân Ä'ầu tiên nhú lên các cà nh cây du, những cái chá»"i dính dính của hà ng cây dẻ Ä'ang cá»±a quậy thà nh mấy chiếc lá non Ä'ẹp. Chúng tÃ'i Ä'i suá»'t hai tiếng liá»n. Khi quay trở vá» thì Ä'ã gần năm giá». 

“ThÆ°a Ã'ng,†Chú bé giúp việc vừa mở cá»­a vừa nói “Có má»™t vị khách Ä'ến. Ã"ng ta há»i Ã'ng.†

“Khách Ä'i rá»"i à ?†Holmes há»i. 

“Vâng, thÆ°a Ã'ng!†

“Sao cháu khÃ'ng má»i Ã'ng ta và o nhà ngá»"i chÆ¡i má»™t lát?†

“Dạ có, Ã'ng ấy có và o nhà .†

“Ã"ng ta Ä'ợi lâu khÃ'ng?†

“Ná»­a tiếng. Khách rất sá»'t ruá»™t. Suá»'t thá»i gian ở Ä'ây Ã'ng ta cứ Ä'i Ä'i lại lại khắp phòng. Cuá»'i cùng, Ã'ng ấy chạy ra ngoà i hà nh lang và than thở "KhÃ'ng biết Ä'ến khi nà o Ã'ng Holmes má»›i vá»?". Cháu Ä'áp ngay: "Má»™t lát nữa thÃ'i!". Ã"ng ta nói: "Äược, tÃ'i sẽ chá», nhÆ°ng tÃ'i sẽ khÃ'ng chỠở Ä'ây, mà ở nÆ¡i khÃ'ng khí thoáng Ä'ãng kia! Chá»'c nữa tÃ'i sẽquay trở lại". Thế là Ã'ng ấy Ä'i thẳng.†

“Giá»i! Cháu Ä'ã là m Ä'ược việc.†Holmes nói và chúng tÃ'i bÆ°á»›c và o căn phòng của mình “Tuy nhiên, thật là bá»±c mình! TÃ'i Ä'ang buá»"n chán vì thiếu việc là m. Suy từ sá»± nÃ'n nóng của ngÆ°á»i ấy thì chắc cÃ'ng việc nà y quan trá»ng Ä'ây. á»'! Chiếc tẩu của Ã'ng ta? Chiếc tẩu tuyệt vá»i vá»›i cái tay cầm dà i cứng nhÆ° vậy.†Holmes xoay xoay chiếc tẩu trong tay và xem xét nó vá»›i vẻ thận trá»ng. 

Anh dùng ngón tay trá» gõ gõ và o nó tá»±a nhÆ° giáo sÆ° giải phẫu há»c Ä'ang giảng vá» má»™t thứ xÆ°Æ¡ng nà o Ä'ó. Rá»"i nói tiếp: 

“Chủ nhân của nó hẳn là má»™t ngÆ°á»i vạm vỡ, thuận tay trái, có bá»™ răng tá»'t, và là ngÆ°á»i phong lÆ°u†

“Chỉ vì thấy Ã'ng ta có chiếc tẩu Ä'ắt giá mà cậu cho rằng Ä'ó là má»™t ngÆ°á»i già u có hay sao?†

Holmes khẽ khà ng gõ chiếc tẩu thuá»'c trong lòng bà n tay của mình: 

“Bởi vì Ã'ng ta có thể mua thứ thuá»'c lá hảo hạng, loại Grosvenor giá 8 pence má»-i ounce, Ä'ắt gấp hai lần thuá»'c bình thÆ°á»ng.†

“Cậu còn kết luận nà o khÃ'ng?†

“Anh ta có thói quen hút thuá»'c lá dÆ°á»›i ngá»n Ä'èn bà n hoặc Ä'èn bằng khí ga: chiếc tẩu cháy xém. Nó bị cháy chỉ ở phía phải: Vậy chủ nhân của nó là ngÆ°á»i thuận tay trái. Hãy thá»­ châm tẩu thuá»'c bằng bà n Ä'èn Ä'i. Bởi anh khÃ'ng thuận tay trái, cho nên tá»±nhiên anh Ä'Æ°a phần trái của tẩu thuá»'c Ä'ến gần ngá»n lá»­a. Sau Ä'ó anh ta cắn xuyên qua bót. Chỉ má»™t ngÆ°á»i khá»e mạnh và có bá»™ răng tuyệt vá»i má»›i có thể là m Ä'ược chuyện Ä'ó... Song nếu tá»› khÃ'ng lầm thì kia là tiếng từng bÆ°á»›c chân của Ã'ng ta ngoà i cầu thang!†

ChÆ°a Ä'ầy má»™t phút sau, cách cá»­a rá»™ng mở. Má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng khoảng 30 tuổi, cao lá»›n bÆ°á»›c và o phòng. Ã"ng ta mặc bá»™ com-lê mà u thẫm bằng thứ vải tá»'t Ä'ược cắt khéo léo. Tay cầm má»™t chiếc mÅ© phá»›t mà u xám rá»™ng và nh. 

“Xin thứ lá»-i!†Ã"ng ta nói có phần hÆ¡i luá»'ng cuá»'ng “Hẳn là tÃ'i cần gõ cá»­a. NhÆ°ng quảthá»±c tÃ'i hÆ¡i bá»'i rá»'i.†Ã"ng ta Ä'Æ°a tay lên xoa xoa trán nhÆ° má»™t ngÆ°á»i Ä'ầu óc bị choáng váng. 

“Ã"ng Ä'ã mất ngủ Ä'ến hai Ä'êm rá»"i.†Holmes từ tá»'n nói “Äiá»u Ä'ó là m hao kiệt thần kinh nhiá»u hÆ¡n so vá»›i là m việc. Xin Ä'ược phép Ä'á» nghị, tÃ'i có thể giúp Ã'ng Ä'ược gì khÃ'ng?†

“TÃ'i muá»'n Ä'ược Ã'ng khuyên giải, thÆ°a Ã'ng...†

“Ã"ng muá»'n tÃ'i giúp Ã'ng vá»›i tÆ° cách má»™t ngÆ°á»i tÆ° vấn, má»™t thám tá»­ hay sao?†

“Vâng. Ã"ng là ngÆ°á»i từng trải việc Ä'á»i. Và tÃ'i muá»'n Ã'ng chỉ bảo cho tÃ'i những việc tÃ'i cần là m.†Ã"ng ta nói những câu ngắn, mạnh và Ä'ứt quãng. 

“Ã"ng Grant Munro thân mến...†Holmes bắt Ä'ầu nói. 

Vị khách của chúng tÃ'i nhá»m phắt dậy. 

“Sao? Ã"ng biết tên tÃ'i à ?†Ã"ng ta kêu lá»›n. 

“Nếu Ã'ng muá»'n ẩn danh†Holmes mỉm cÆ°á»i nói “thì Ä'ừng viết tên mình trên mảnh vải lót của chiếc mÅ©, hoặc là Ä'ừng xoay chiếc mÅ© lại Ä'ể ngÆ°á»i nói chuyện vá»›i mình thấy hà ng chữ Ä'ó. TÃ'i muá»'n nói rằng tại căn phòng nà y. anh bạn của tÃ'i và tÃ'i Ä'ã từng nghe nhiá»u bí mật Ä'áng kinh ngạc. Và chúng tÃ'i Ä'ã Ä'em lại niá»m thÆ° thái cho bao tâm há»"n Ä'ầy lo âu. Chúng tÃ'i rất vá»™i, bởi vậy xin Ã'ng nhanh chóng kể cho tÃ'i nghe tất cảnhững gì Ä'ã xảy ra.†

Vị khách lại lấy tay xoa trán. Ã"ng ta có vẻ khó khăn khi bắt Ä'ầu câu chuyện. Má»-i cá»­chỉ, má»-i nét mặt Ä'á»u chứng tá» Ã'ng ta là má»™t ngÆ°á»i kín Ä'áo, giữ ý và kiêu hãnh. Ã"ng ta có thiên hÆ°á»›ng che Ä'ậy những vết thÆ°Æ¡ng lòng của mình hÆ¡n là phÆ¡i bà y ra. NhÆ°ng Ä'á»™t nhiên Ã'ng ta giận dữ vung tay lên, tá»±a nhÆ° quẳng tính dè dặt và o má»™t hÆ°á»›ng nà o Ä'ó. 

“TÃ'i cÆ°á»›i vợ Ä'ã ba năm, chúng tÃ'i hoà n toà n hạnh phúc. KhÃ'ng há» giấu giếm nhau Ä'iá»u gì, cả ý nghÄ© lẫn hà nh Ä'á»™ng. Thế nhÆ°ng, từ thứ hai vừa rá»"i, chúng tÃ'i trở thà nh xa lạ vá»›i nhau, và tÃ'i muá»'n biết vì sao nhÆ° vậy. TÃ'i biết rõ chÆ°a bao giá» nà ng yêu tÃ'i bằng lúc nà y. NhÆ°ng, nếu Ä'iá»u bí ẩn chắn giữa chúng tÃ'i chÆ°a Ä'ược tháo gỡ thì má»'i quan hệ tá»'t Ä'ẹp giữa chúng tÃ'i sẽ khÃ'ng tá»"n tại.†

“Cám Æ¡n Ã'ng Ä'ã cho tÃ'i biết sá»± thá»±c, Ã'ng Munro.†

“Effie Ä'ến Hoa Kỳ sá»'ng ở thà nh phá»' Atlanta lúc còn rất trẻ. Tại Ä'ó nà ng kết hÃ'n vá»›i Hebron, má»™t luật sÆ° có tiếng trong vùng. Há» sá»'ng hạnh phúc và có má»™t mụn con. NhÆ°ng sau má»™t trận dịch sá»'t và ng da Ä'ã giết chết chá»"ng và con, nà ng trở vá» Anh quá»'c sá»'ng vá»›i ngÆ°á»i dì ở Middlesex. TÃ'i thấy cần phải nhắc lại rằng sau cái chết của chá»"ng, nà ng thừa hưởng má»™t gia tà i chừng bá»'n ngà n rưỡi bảng nằm trong ngân hà ng. Hà ng năm nà ng nhận Ä'ược bảy phần trăm tiá»n lãi. Nà ng chỉ sá»'ng vá»›i ngÆ°á»i dì chừng ná»­a năm thì tÃ'i gặp nà ng. Chúng tÃ'i yêu nhau và sau và i tuần thì là m phép cÆ°á»›i. Lúc Ä'ó nà ng hai mÆ°Æ¡i lăm tuổi. 

TÃ'i là ngÆ°á»i buÃ'n hoa quả. Lãi suất của tÃ'i Ä'á»™ chừng tám trăm bảng má»™t năm, bởi thế chúng tÃ'i sá»'ng khá phong lÆ°u: má»™t biệt thá»± tá»'t ở Norbury. Thị trấn nà y khÃ'ng khác thÃ'n quê cho lắm. Tại Ä'ó có hai ngÃ'i nhà và má»™t khách sạn cao hÆ¡n biệt thá»± của chúng tÃ'i má»™t chút. Còn ngay phía trÆ°á»›c mặt chúng tÃ'i có má»™t biệt thá»± Ä'ứng tách riêng ra. Ngoà i những ngÃ'i nhà ấy khÃ'ng còn má»™t cÃ'ng trình xây dá»±ng nà o ở gần ga hÆ¡n nữa. Khi tÃ'i lập gia Ä'ình, vợ tÃ'i Ä'ã chuyển giao cho tÃ'i toà n bá»™ tà i sản của nà ng. TÃ'i khÃ'ng Ä'á»"ng ý, vì ngại rằng nếu tÃ'i bị thất bại trong cÃ'ng việc là m ăn, thì vá»'n liếng của nà ng mất hết. NhÆ°ng nà ng vẫn nằng nặc Ä'òi là m theo ý mình. Äá»™t nhiên, cách Ä'ây hÆ¡n má»™t tháng, nà ng nói vá»›i tÃ'i nhÆ° thế nà y: 

- Jack nà y, lúc anh nhận tiá»n của em, anh nói rằng và o bất kỳ lúc nà o em cÅ©ng có thểlấy lại sá»' tiá»n Ä'ó. 

- Tất nhiên, vì Ä'ây là sá»' tiá»n của em. 

- Em Ä'ang cần má»™t trăm bảng. 

- Äể là m gì? 

- Anh yêu! - Nà ng luá»'ng cuá»'ng trả lá»i - Anh nói anh là chủ ngân hà ng của em...Thếmà , có bao giá» các chủ ngân hà ng há»i khách rút tiá»n Ä'ể là m gì? 

- Nếu em cần thì có ngay Ä'ây thÃ'i. 

- Vâng. Em cần. 

- Em sẽ khÃ'ng nói Æ°? 

- Sau nà y sẽ nói. Còn bây giá» thì khÃ'ng. 

TÃ'i buá»™c phải vui lòng vá»›i câu trả lá»i nhÆ° thế. Từ Ä'ây trở Ä'i, nà ng khÃ'ng giấu tÃ'i má»™t Ä'iá»u gì nữa. TÃ'i Ä'Æ°a séc cho nà ng và khÃ'ng nghÄ© gì thêm vá» câu chuyện Ä'ó. NhÆ° tÃ'i vừa nói vá»›i Ã'ng, có má»™t biệt thá»± nằm cách khÃ'ng xa ngÃ'i nhà của chúng tÃ'i. Hai căn nhà chỉ cách nhau có má»™t bãi cá». Äể Ä'ến ngÃ'i biệt thá»±, ngÆ°á»i ta phải Ä'i theo má»™t con Ä'Æ°á»ng và sau Ä'ó rẽ và o lá»'i mòn. Ngay phía sau biệt thá»±, là má»™t cánh rừng thÃ'ng nhá». TÃ'i rất thích Ä'i dạo trong cánh rừng. Suá»'t tám tháng ròng, trong ngÃ'i biệt thá»± khÃ'ng có ngÆ°á»i ở. TÃ'i lấy là m tiếc là ngÃ'i nhà lại bá» khÃ'ng nhÆ° vậy. Äó là má»™t tòa lâu Ä'à i hai lầu xinh xắn, vá»›i những cá»™t hà nh lang cổ kính. Nhiá»u lần khi dừng lại trÆ°á»›c ngÃ'i nhà , tÃ'i tá»± nghÄ©: "Thật là má»™t dinh cÆ¡ nhá» nhắn, Ä'ầm ấm biết bao!". 

Thế rá»"i, và o buổi chiá»u thứ hai tuần trÆ°á»›c. Trong khi Ä'i dạo, tÃ'i nhìn thấy má»™t chiếc xe chở hà ng có mui chạy trên Ä'Æ°á»ng. Sau Ä'ó trên bãi cá» phía trÆ°á»›c thá»m chất Ä'á»'ng những tấm thảm và các Ä'á»" Ä'ạc khác. Rõ rà ng ngÃ'i biệt thá»± Ä'ã Ä'ược cho thuê. TÃ'i Ä'i quanh ngÃ'i nhà , trong má»™t khuÃ'n cá»­a sổ có má»™t khuÃ'n mặt Ä'ang theo dõi tÃ'i. Từ xa, tÃ'i khÃ'ng thể nhìn rõ bá»™ mặt ấy, nhÆ°ng tÃ'i cảm thấy ở Ä'ó có má»™t cái gì trái tá»± nhiên, phi-nhân-tính. Do ấn tượng nà y, tÃ'i muá»'n Ä'ến gần hÆ¡n Ä'ể biết ai Ä'ang theo dõi mình. NhÆ°ng Ä'úng và o lúc Ä'ó, khuÃ'n mặt mà u và ng xám xịt Ä'ó tá»± nhiên biến mất. Hình nhÆ°có ai Ä'ứng phía sau kéo ngÆ°á»i ấy và o. TÃ'i Ä'ứng chừng năm phút nữa, rá»"i quyết Ä'ịnh trèo lên bậc tam cấp, gõ cá»­a. Ngay lập tức, má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà cao nghệu vá»›i dáng vẻkhÃ'ng hà i lòng ra mở cá»­a. 

- Ã"ng cần gì? - Bà ta há»i vá»›i giá»ng ngÆ°á»i Scotland the thé. 

- TÃ'i là láng giá»ng của bà , ở ngay cạnh Ä'ây. TÃ'i thấy bà má»›i Ä'ến. Liệu tÃ'i có thể giúp bà Ä'ược Ä'iá»u gì chăng? 

- Khi nà o cần, chúng tÃ'i sẽ gá»i! - Bà ta nói và Ä'óng sầm của lại. 

Suá»'t buổi tá»'i, mặc dù tÃ'i cá»' gắng nghÄ© vá» má»™t Ä'iá»u gì khác, nhÆ°ng ý nghÄ© của tÃ'i vẫn cứ trở vá» vá»›i bá»™ mặt thập thò trong cá»­a sổ và ngÆ°á»i Ä'à n bà xấc xược Ä'ó. TÃ'i khÃ'ng nói gì cho vợ tÃ'i biết. Nà ng là ngÆ°á»i Ä'à n bà dá»... buá»"n phiá»n. Chỉ tá»›i lúc Ä'i ngủ, tÃ'i nhận xét qua quýt vá»›i nà ng là ngÃ'i nhà bên cạnh Ä'ã có ngÆ°á»i ở. Nà ng là m thinh. 

Äêm hÃ'm ấy, giữa giấc ngủ, tÃ'i mang máng cảm thấy chung quanh mình Ä'ang có má»™t cái gì Ä'ó diá»...n ra. Äiá»u sau Ä'ây từ từ Ä'ến trong ý thức của tÃ'i: Vợ tÃ'i thức dậy, bắt Ä'ầu choà ng áo ngoà i và Ä'á»™i mÅ©. Trong giấc ngủ, tÃ'i sẵn sà ng biểu lá»™ má»™t cái gì tá»±a nhÆ°phản Ä'á»'i hoặc ngạc nhiên. NhÆ°ng, sau khi hé mắt ra, dÆ°á»›i ánh sáng của ngá»n nến, tÃ'i thấy mặt nà ng xanh mét, nà ng thở hổn hển lúc cà i áo khoác ngoà i và o ngÆ°á»i và lén lút nhìn và o giÆ°á»ng; yên chí là tÃ'i Ä'ang ngủ, nà ng thận trá»ng lẻn ra khá»i phòng. Má»™t thoáng sau, tÃ'i nghe có tiếng cót két của chiếc cá»­a ra và o. TÃ'i ngá»"i dậy Ä'ập tay mạnh và o thà nh giÆ°á»ng Ä'ể biết chắc là mình Ä'ang thức. TÃ'i rút chiếc Ä'á»"ng há»" ở dÆ°á»›i gá»'i: ba giá» sáng. Vợ tÃ'i là m gì giữa Ä'êm hÃ'm thanh vắng nà y? TÃ'i ngá»"i thừ ra Ä'ến hai mÆ°Æ¡i phút, cá»' gắng tìm ra má»™t lá»i giải thích nà o Ä'ó. NhÆ°ng cà ng suy nghÄ© lại cà ng khó hiểu. TÃ'i cà ng lúng túng hÆ¡n khi cánh cá»­a ra và o lại khẽ mở và có tiếng bÆ°á»›c chân của vợ tÃ'i trên cầu thang. 

- Em ở Ä'âu Ä'ấy, Effie? - TÃ'i há»i, khi nà ng bÆ°á»›c và o. 

Toà n thân nà ng run lên. Nà ng khẽ kêu lên má»™t tiếng, sá»± xúc Ä'á»™ng và tiếng kêu nà y khiến tÃ'i lo sợ hÆ¡n tất cả. Trong tiếng kêu ẩn chứa má»™t Ä'iá»u tá»™i lá»-i. Vợ tÃ'i luÃ'n luÃ'n là ngÆ°á»i Ä'à n bà trung thá»±c. Bởi thế, tÃ'i lạnh cả ngÆ°á»i khi nà ng len lén Ä'i và o phòng mình. 

- Anh khÃ'ng ngủ hay sao, Jack? - Nà ng thá»'t lên trong nụ cÆ°á»i gượng gạo - Em tưởng rằng khÃ'ng gì có thể khiến anh thức. 

- Em Ä'ã ở Ä'âu? - TÃ'i lạnh lùng há»i. 

- Em hiểu anh Ä'ã ngạc nhiên nhÆ° thế nà o - Nà ng nói khi nà ng cởi cúc áo khoác. Ngoà i ra, tÃ'i còn nhận thấy những ngón tay của nà ng run lẩy bẩy - TrÆ°á»›c Ä'ây em chÆ°a bao giá» nghÄ© rằng có má»™t chuyện gì xảy ra vá»›i em. Chuyện chỉ có thế nà y: Äá»™t nhiên em bắt Ä'ầu cảm thấy ngá»™t thở. Em cần khÃ'ng khí trong là nh. Em Ä'ã ra Ä'ứng cạnh cá»­a chừng và i phút, và bây giá» em lại cảm thấy bình thÆ°á»ng. 

Khi nói những lá»i nà y, nà ng khÃ'ng quay vá» phía tÃ'i và giá»ng của nà ng khÃ'ng nhÆ° má»i khi. Chẳng còn nghi ngá» gì nữa: nà ng Ä'ã nói dá»'i. TÃ'i khÃ'ng trả lá»i, quay mặt và o tÆ°á»ng vá»›i ná»-i Ä'au Ä'á»›n trong tim. Vợ tÃ'i Ä'ã giấu giếm tÃ'i Ä'iá»u gì? Nà ng Ä'ã Ä'i Ä'âu? TừÄ'ó cho Ä'ến sáng, tÃ'i luÃ'n cá»±a mình, trằn trá»c, gắng tìm má»™t lá»i giải thích Ä'áng tin cậy hÆ¡n. 

Ngà y hÃ'm ấy, tÃ'i phải ra thà nh phá»'. Thế nhÆ°ng tÃ'i lo lắng Ä'ến mức khÃ'ng là m Ä'ược việc gì. Vợ tÃ'i hình nhÆ° cÅ©ng lo lắng. Trong lúc ăn sáng, chúng tÃ'i khÃ'ng trao Ä'ổi vá»›i nhau má»™t lá»i. Và ngay sau Ä'ó tÃ'i Ä'i Ä'ến cung Ä'iện Crystal, ở Ä'ó má»™t giá» Ä'á»"ng há»" và trở vá» Norbury lúc má»™t giá» trÆ°a. Khi qua tòa biệt thá»±, tÃ'i dừng lại giây lát, nhìn và o khung cá»­a sổ? Äá»™t nhiên, cánh cá»­a mở rá»™ng và vợ tÃ'i từ trong Ä'ó bÆ°á»›c ra. TÃ'i ngây ngÆ°á»i khi nhận ra nà ng. Trong khoảnh khắc tÃ'i cảm thấy vợ tÃ'i muá»'n ẩn mình và o trong nhà . Tuy nhiên, khi biết má»i sá»± trá»'n chạy Ä'á»u vÃ' hiệu, nà ng bắt Ä'ầu bÆ°á»›c vá»phía trÆ°á»›c và mỉm cÆ°á»i: 

- Ã"i Jack! - Nà ng nói - Em rẽ và o vì muá»'n biết có thể giúp những ngÆ°á»i láng giá»ng của chúng ta Ä'ược Ä'iá»u gì khÃ'ng? Tại sao anh lại nhìn em nhÆ° vậy? 

- Ban Ä'êm em ở Ä'ây phải khÃ'ng? 

- Anh muá»'n nói gì vậy? - Nà ng kêu lên. 

- Em Ä'ã Ä'ến Ä'ây, anh tin chắc nhÆ° vậy! Sao em tá»›i thăm há» và o lúc ná»­a Ä'êm. 

- ChÆ°a khi nà o em ở Ä'ây cả. 

- Sao em lại nói dá»'i - TÃ'i bắt Ä'ầu kêu lên - Thậm chí giá»ng nói của em cÅ©ng bị thay Ä'ổi khi nghe anh há»i. Phải chăng em Ä'ã có những Ä'iá»u bí ẩn Ä'á»'i vá»›i anh... Anh sẽ và o biệt thá»± nà y và sẽ tá»± mình khám phá ra tất cả. 

- Äừng! Äừng! Anh!. 

Nà ng thở hổn hển khi khÃ'ng Ä'ủ sức che giấu ná»-i khiếp Ä'ảm của mình. Lúc tÃ'i tá»›i gần cánh cá»­a, nà ng Ä'ã túm lấy tay tÃ'i, kéo tÃ'i ra vá»›i má»™t sức mạnh khÃ'ng ngá». 

- Em van anh, Ä'ừng và o! - Nà ng la lên - Em thá» rằng sá»›m hay muá»™n rá»"i em cÅ©ng kểcho anh nghe tất cả. NhÆ°ng sau, sau nà y Ä'ã... Nếu anh và o ngÃ'i nhà nà y, má»™t tai há»a sẽ xảy ra. TÃ'i gắng vùng thoát khá»i tay nà ng thì nà ng lại cà ng túm lấy tÃ'i vá»›i những lá»i cầu xin Ä'iên cuá»"ng. 

- Hãy tin em - Nà ng kêu lên - Hãy tin em chỉ lần nà y nữa thÃ'i! Anh sẽ khÃ'ng bao giá»há»'i tiếc Ä'âu. Còn nếu nhÆ° em có giấu anh chuyện gì thì cÅ©ng chỉ vì anh mà thÃ'i. Chúng ta sẽ cùng trở vá» nhà Ä'i, rá»"i má»i chuyện sẽ Ä'âu và o Ä'ấy. Còn nếu anh Ä'i và o ngÃ'i nhà nà y ngoà i ý muá»'n của em thì má»'i quan hệ của chúng ta sẽ chấm dứt. 

Giá»ng nói của nà ng chứa má»™t sá»± tuyệt vá»ng chân thật Ä'ến ná»-i tÃ'i phải dừng lại trÆ°á»›c cá»­a ngÃ'i nhà . 

- Anh chỉ tin em vá»›i má»™t Ä'iá»u kiện - Cuá»'i cùng tÃ'i nói - Anh muá»'n tất cả sẽ Ä'ược mau chóng kết thúc. Em có thể giữ kín bí mật của mình, nhÆ°ng hãy hứa vá»›i anh là phải ngừng ngay má»i cuá»™c thăm viếng ban Ä'êm và sẽ khÃ'ng là m má»™t Ä'iá»u gì lén lút nữa. 

- Em xin hứa - Nà ng thá»'t lên vá»›i tiếng thở phà o nhẹ nhõm - Má»i chuyện sẽ diá»...n ra nhÆ° ý. Nà o, hãy Ä'i vá» nhà Ä'i! 

Nà ng vừa nắm lấy tay áo tÃ'i vừa kéo tÃ'i ra khá»i biệt thá»±. Nhân thể tÃ'i ngoảnh trÃ'ng lên khung cá»­a sổ phía trên và tÃ'i lại thấy khuÃ'n mặt mà u và ng tái ngắt Ä'ang theo dõi chúng tÃ'i. Có thể có má»'i liên hệ nà o giữa vợ tÃ'i vá»›i con ngÆ°á»i nà y vậy? Hoặc nà ng Ä'ã có má»'i quan hệ gì vá»›i ngÆ°á»i Ä'à n bà thÃ' lá»- hÃ'm trÆ°á»›c? Sau chuyện Ä'ó tÃ'i ở nhà luÃ'n hai ngà y liá»n. Hình nhÆ° vợ tÃ'i nghiêm chỉnh tuân theo các giao Æ°á»›c giữa chúng tÃ'i. Nà ng khÃ'ng ra khá»i nhà . Thế nhÆ°ng, sang ngà y thứ ba thì khÃ'ng thể có lá»i nguyá»n nà o giữ nổi nà ng. Và o ngà y hÃ'm Ä'ó tÃ'i Ä'i ra thà nh phá»' và trở vá» trên chuyến tà u há»a hai giá» bá»'n mÆ°Æ¡i phút, nghÄ©a là vá» sá»›m hÆ¡n thÆ°á»ng lệ. Khi tÃ'i bÆ°á»›c và o nhà thì chịhầu phòng chạy ra gặp tÃ'i vá»›i bá»™ mặt Ä'ầy vẻ sợ hãi. 

- Bà chủ Ä'âu? - TÃ'i há»i. 

- Hình nhÆ° bà Ä'i dạo chÆ¡i. 

TÃ'i sinh nghi, chạy bổ lên lầu Ä'ể biết chắc là nà ng có ở nhà hay khÃ'ng. TÃ'i vÃ' tình nhìn qua cá»­a sổ và thấy chị hầu phòng băng qua bãi cá» Ä'ể tá»›i ngÃ'i biệt thá»±. TÃ'i hiểu ngay. Run lên vì phẫn ná»™, tÃ'i lao nhanh xuá»'ng phía dÆ°á»›i, bÆ°á»›c qua bãi cá», quyết chấm dứt vÄ©nh viá»...n chuyện nà y. TÃ'i trÃ'ng thấy vợ tÃ'i cùng ngÆ°á»i hầu gái Ä'ang chạy theo lá»'i mòn vá» nhà . Thế nhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng Ä'ứng lại nói chuyện vá»›i há». TÃ'i thá» phải khám phá ra bí mật nà y. KhÃ'ng há» gõ cá»­a, tÃ'i xoay tay nắm cánh cá»­a, chạy và o hà nh lang. 

Lầu má»™t thật im ắng. Ở nhà bếp, ấm trà Ä'ang sÃ'i trên lá»­a, còn con mèo Ä'en thì Ä'ang nằm cuá»™c tròn. KhÃ'ng thấy bóng dáng ngÆ°á»i Ä'à n bà tÃ'i gặp trÆ°á»›c Ä'ây. TÃ'i chạy bổsang phòng khác: cÅ©ng trá»'ng khÃ'ng. TÃ'i băng mình lên phía trên. KhÃ'ng có ai trong hai phòng. Toà n bá»™ ngÃ'i nhà khÃ'ng má»™t bóng ngÆ°á»i. Từ Ä'á»" Ä'ạc Ä'ến cách bà i trí Ä'á»u tuá»nh toà ng và phà m tục, trừ má»-i má»™t căn phòng mà qua cá»­a sổ của nó tÃ'i Ä'ã nhìn thấy bá»™ mặt khủng khiếp trÆ°á»›c Ä'ây. Äó là căn phòng Ä'ược xếp Ä'ặt ngăn nắp và trang nhã. Tất cả má»'i hoà i nghi của tÃ'i Ä'ã chuyển thà nh lòng căm giận mãnh liệt và cháy bá»ng khi tÃ'i nhìn thấy bức ảnh toà n thân của vợ tÃ'i trên lò sưởi. Bức ảnh nà y Ä'ược chụp theo yêu cầu của tÃ'i cách Ä'ây ba tháng. 

TÃ'i ở Ä'ó Ä'ủ thá»i gian cần thiết Ä'ể xác Ä'ịnh Ä'ây quả thá»±c là má»™t ngÃ'i nhà hoà n toà n trá»'ng rá»-ng. Khi ấy, tÃ'i rá»i ngÃ'i nhà vá»›i má»™t ná»-i Ä'au Ä'á»›n trong tim. Lúc quay vá» nhà , vợ tÃ'i bÆ°á»›c tá»›i gần tÃ'i. NhÆ°ng tÃ'i Ä'au lòng và căm giận tá»›i mức khÃ'ng buá»"n nói chuyện vá»›i nà ng. TÃ'i Ä'i qua chá»- nà ng, cá»' lảng tránh Ä'ể và o phòng mình. Tuy vậy nà ng vẫn theo kịp trÆ°á»›c khi tÃ'i Ä'óng cá»­a lại. 

- Rất tiếc là em Ä'ã vi phạm lá»i cam kết. NhÆ°ng giá nhÆ° anh rõ má»i chuyện thì chắc anh sẽ tha thứ cho em. 

- Hãy kể Ä'i! 

- KhÃ'ng kể Ä'ược, Jack ạ. 

- Chừng nà o em chÆ°a nói ai sá»'ng trong căn biệt thá»± ấy và em Ä'ã trao bức ảnh cho ai thì anh sẽ khÃ'ng bao giá» tin em - TÃ'i nói lá»›n và sau khi vùng thoát khá»i nà ng, tÃ'i Ä'i ra khá»i nhà . 

Chuyện Ä'ó xảy ra và o ngà y hÃ'm qua, Ã'ng Homles ạ! Ngà y hÃ'm nay tÃ'i khÃ'ng vá» nhà . Sá»± giả dá»'i của nà ng Ä'ã khiến tÃ'i lo ngại. Sáng nay tÃ'i nghÄ© Ä'ến Ã'ng.†

Nãy giá» Holmes ngá»"i im lặng, chá»'ng tay lên cằm há»"i lâu. Cuá»'i cùng anh há»i: 

“Ã"ng có cam Ä'oan rằng Ã'ng Ä'ã nhìn thấy bá»™ mặt của ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng trong cá»­a sổkhÃ'ng?†

“Lần nà o tÃ'i cÅ©ng Ä'ứng khá xa, nên khÃ'ng dám cả quyết Ä'iá»u Ä'ó.†

“Có Ä'iá»u nó gây cho Ã'ng má»™t ấn tượng khó chịu chứ?†

“Nó có vẻ chết chóc và bất Ä'á»™ng Ä'ến ghê sợ Khi tÃ'i Ä'ến gần thì nó lập tức biến mất.†

“Bà nhà xin Ã'ng 100 bảng há»"i nà o?†

“Cách Ä'ây hai tháng.†

“Có khi nà o Ã'ng thấy bức ảnh ngÆ°á»i chá»"ng trÆ°á»›c của vợ Ã'ng khÃ'ng?†

“KhÃ'ng. Chẳng bao lâu sau khi Ã'ng ta chết, ở Atlanta Ä'ã xảy ra má»™t vụ cháy lá»›n, má»i giấy tá» Ä'á»u bị thiêu hủy.†

“Tuy nhiên bà nhà hẳn có giấy khai tá»­ của Ã'ng ta chứ?†

“Vâng, nà ng có nhận Ä'ược bản sao sau vụ cháy.†

“Có bao giá» Ã'ng gặp bất kỳ má»™t ai Ä'ã biết vợ Ã'ng ở Mỹ khÃ'ng?†

“KhÃ'ng.†

“Chắc bà có nhận Ä'ược thÆ° ở bên Ä'ó?†

“Theo tÃ'i biết thì khÃ'ng.†

“Cảm Æ¡n Ã'ng! TÃ'i muá»'n Ä'ược suy ngẫm má»™t chút. Có lẽ những ngÆ°á»i sá»'ng trong biệt thá»± Ä'ã dá»± Ä'oán trÆ°á»›c vá» việc Ä'á»™t nhập của Ã'ng, nên há» Ä'i khá»i trưóc khi Ã'ng tá»›i. Nếu thế thì rất có thể há» sẽ quay trở vá» và chúng ta sẽ dể dà ng lý giải má»i chuyện. Vậy Ã'ng hãy trở lại Norbury tiếp tục theo dõi các cá»­a sổ của tòa biệt thá»±. Nếu Ã'ng thấy há»sá»'ng trong Ä'ó thì Ä'ừng có xá»™c và o, mà hãy Ä'ánh Ä'iện cho chúng tÃ'i. Má»™t giá» sau khi nhận Ä'ược Ä'iện, chúng tÃ'i sẽ có mặt.†

“Còn nếu vẫn chÆ°a có ngÆ°á»i ở thì sao?†

“Nếu thế, ngà y mai tÃ'i sẽ Ä'ến. Chúng tÃ'i sẽ cùng Ã'ng bà n bạc. Xin tạm biệt!†

“Watson thân mến, có thể Ä'ây là má»™t câu chuyện thật tá»"i tệ.†Holmes nói sau khi tiá»...n chân Ã'ng Munro ra khá»i cá»­a “Cậu nghÄ© sao?†

“Äây là má»™t chuyện hoà n toà n nhÆ¡ nhuá»'c.†

“Quả vậy, Ä'ây là sá»± dá»a nạt Ä'ể cầu lợi. Nếu khÃ'ng Ä'úng thế thì tá»› rất má»±c sai lầm.†

“Thế ai là kẻ dá»a nạt?†

“NgÆ°á»i sá»'ng trong căn phòng Ä'ầy Ä'ủ tiện nghi ấy, ngÆ°á»i Ä'ã giữ bức ảnh của ngÆ°á»i Ä'à n bà trên lò sưởi. Bá»™ mặt mà u và ng cạnh cá»­a sổ khÃ'ng hiểu vì lẽ gì Ä'ó, cứ bám chặt lấy tá»›. Và tá»› quyết khÃ'ng bá» qua vụ nà y.†

“Cậu có giả thiết nà o chưa?†

“Má»›i chỉ là giả thiết bÆ°á»›c Ä'ầu thÃ'i! Trong tòa biệt thá»± có Ä'ức Ã'ng chá»"ng Ä'ầu tiên của ngÆ°á»i Ä'à n bà nà y.†

“Vì sao cậu nghĩ như thế?†

“Khi ngÆ°á»i chá»"ng hiện tại Ä'ịnh và o nhà , bà Ä'ã sợ hết há»"n. Tại sao vậy? Theo tÃ'i, sá»±thật là thế nà y: NgÆ°á»i Ä'à n bà Ä'ã lấy chá»"ng ở Mỹ. Sau Ä'ó anh ta trở thà nh ngÆ°á»i Ä'áng ghét Ä'á»'i vá»›i bà . Chúng tÃ'i giả thiết Ã'ng ta có thể bị bệnh phong hoặc có thể thà nh kẻngu Ä'ần. Rá»'t cuá»™c bà bá» Ã'ng ta, và trở vá» nÆ°á»›c Anh, thay tên và bắt Ä'ầu sá»'ng lại từÄ'ầu. Bà Ä'i bÆ°á»›c nữa há»"i ba năm vá» trÆ°á»›c và Ä'ã coi Ä'ịa vị của mình là hoà n toà n vững chắc. Thế nhÆ°ng nÆ¡i ở của bà bị phát hiện hoặc bởi ngÆ°á»i chá»"ng Ä'ầu tiên, hoặc bởi ngÆ°á»i Ä'à n bà trâng tráo gắn bó vá»›i ngÆ°á»i bệnh. Há» viết thÆ° cho bà ta, Ä'e dá»a là sẽÄ'ến tá»' giác bà . Bà ta dùng 100 bảng Ä'ể Ä'Æ°a cho há» im. Do vậy mà há» Ä'ã Ä'i Ä'ến Ä'ó. Khi ngÆ°á»i chá»"ng vÃ' tình nói cho bà hay vá» sá»± xuất hiện của những ngÆ°á»i má»›i tá»›i ởtòa biệt thá»±. Bà ta Ä'ã Ä'oán Ä'ược Ä'ó chính là những kẻ Ä'ang săn lùng bà . Sau khi chá»chá»"ng mình ngủ say, bà chạy tá»›i Ä'ó thuyết phục há» Ä'ể bà Ä'ược sá»'ng yên là nh. Lần Ä'ầu khÃ'ng Ä'ạt, bà lại tá»›i chá»- há» và o sáng hÃ'm sau. NhÆ°ng vừa ra khá»i nhà thì bắt gặp chá»"ng. Bà hứa vá»›i chá»"ng là sẽ khÃ'ng và o Ä'ó nữa. Tuy vậy, hai ngà y sau, hy vá»ng Ä'ược thoát khá»i những ngÆ°á»i láng giá»ng lại bùng lên trong lòng bà . KhÃ'ng kìm hãm nổi, bà toan trở lại mặc cả vá»›i há». Bà Ä'ã trao bức ảnh của mình là theo Ä'òi há»i của há». Giữa lúc chuyện trò, ngÆ°á»i hầu gái chạy tá»›i báo cho há» biết là Ã'ng chủ Ä'ã vá» nhà . Khiấy, ngÆ°á»i vợ Ä'ã dẫn há» theo lá»'i cá»­a sau, có lẽ ra ngoà i rừng thÃ'ng bên cạnh. NhÆ° vậy ngÆ°á»i khách của chúng ta chỉ thấy má»™t ngÃ'i nhà trá»'ng khÃ'ng mà thÃ'i.†

“Theo tá»› Ä'ấy má»›i chỉ là phá»ng Ä'oán.†

“Äúng vậy! NhÆ°ng nó soi sáng hết thảy! Nếu các sá»± kiện má»›i nổi lên mà khÃ'ng thểgiải thích Ä'ược, chúng ta sẽ có Ä'ủ thá»i gian Ä'ể chuyển qua xem xét giả thiết của tÃ'i. Chúng ta chÆ°a thể bắt tay và o cuá»™c nếu chÆ°a nhận Ä'ược tin tức của Ã'ng ta từNorbury.†

Chúng tÃ'i khÃ'ng phải chá» Ä'ợi lâu. Bức Ä'iện Ä'ã Ä'ến ngay sau bữa Ä'iểm tâm. "Biệt thá»±có ngÆ°á»i. Lại nhìn thấy bá»™ mặt trong cá»­a sổ. Gặp lúc 7 giá». KhÃ'ng tiến hà nh chừng nà o các Ã'ng chÆ°a Ä'ến". Ã"ng ta Ä'ợi chúng tÃ'i tại sân ga, mặt xanh xao, cả ngÆ°á»i run rẩy. 

“Há» còn ở Ä'ấy, Ã'ng Holmes ạ!†Ã"ng nói sau khi cầm tay bạn tÃ'i “TÃ'i trÃ'ng thấy ánh sáng trong tòa nhà khi Ä'i qua Ä'ó.†

“Kế hoạch của Ã'ng thế nà o?†

“TÃ'i muá»'n Ä'á»™t nhập và o Ä'ó. Nếu chính mắt mình trong thấy má»™t kẻ nà o Ä'ó trong nhà , tÃ'i yêu cầu các Ã'ng trở thà nh nhân chứng.†

“Ã"ng kiên quyết nhÆ° vậy?†

“Cương quyết!†

“ThÃ'i Ä'ược, Ã'ng có lý. Bất kỳ sá»± thật nà o cÅ©ng tá»'t hÆ¡n tình trạng khÃ'ng rõ rà ng nhÆ°hiện giá». Cá»' nhiên chúng ta vi phạm luật, nhÆ°ng việc nà y nên là m nhÆ° thế.†

Äêm hÃ'm ấy trá»i tá»'i Ä'en nhÆ° má»±c. Khi chúng tÃ'i từ Ä'Æ°á»ng lá»›n rẽ và o lá»'i mòn thì trá»i bắt Ä'ầu mÆ°a lâm râm, Ã'ng Munro lao mình vá» phía trÆ°á»›c, chúng tÃ'i theo sau. 

“Lá»­a sáng của ngÃ'i nhà tÃ'i ở Ä'ằng kia kìa!†Ã"ng vừa chỉ và o ngá»n lá»­a lấp ló giữa lùm cây vừa lầu bầu nói. 

“Còn Ä'ây là tòa biệt thá»±, tÃ'i sẽ và o Ä'ó.†

Chúng tÃ'i rẽ và o lá»'i mòn và tiến sát Ä'ến tòa nhà . Cánh cá»­a ra và o hé mở. Má»™t vệt sáng nổi rõ trên ná»n Ä'ất Ä'en. Có má»™t cá»­a sổ trên gác thượng sáng rõ. Chúng tÃ'i thấy vệt thẫm chuyển Ä'á»™ng theo rèm cá»­a. 

“Tên súc sinh ở Ä'ó Ä'ấy!†Munro thá»'t lên “Chính các Ã'ng trÃ'ng thấy nó là ai rá»"i! Bây giá»hãy theo tÃ'i.†

Chúng tÃ'i tiến Ä'ến gần cá»­a chính. Äá»™t nhiên từ trong bóng tá»'i, má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà bÆ°á»›c ra, dang hai tay ra phía trÆ°á»›c, van nà i: 

“Trá»i Æ¡i! KhÃ'ng nên, anh!†Bà kêu lên “Em biết thế nà o anh cÅ©ng sẽ Ä'ến. Hãy bình tÄ©nh lại. Anh yêu quý! Hãy má»™t lần nữa tin và o em và rá»"i anh sẽ khÃ'ng bao giá» há»'i hận Ä'âu!†

“Từ lâu tÃ'i Ä'ã tin bà !†Ã"ng lãnh Ä'ạm trả lá»i “Hãy buÃ'ng tÃ'i ra, tÃ'i cần và o trong Ä'ó! Còn Ä'ây là những ngÆ°á»i bạn của tÃ'i. Há» Ä'ến Ä'ể giúp tÃ'i chấm dứt vÄ©nh viá»...n cái việc tá»"i tệ nà y.†

Ã"ng gạt bà sang má»™t bên, và chúng tÃ'i cùng bÆ°á»›c theo. Lúc Ã'ng ta Ä'ẩy cá»­a thì có má»™t bà già chạy ra, toan cản Ä'Æ°á»ng. Munro Ä'ẩy bà ta ra. Má»™t loáng sau chúng tÃ'i Ä'ã leo lên cầu thang. Munro vượt lên phía trÆ°á»›c, nhìn thẳng căn phòng sáng choang chạy tá»›i. Chúng tÃ'i theo sát Ã'ng. Äấy là căn phòng Ä'ầy Ä'ủ tiện nghi Ä'ược xếp Ä'ặt ngay ngắn. Hai ngá»n nến Ä'ang cháy trên lò sưởi. Trong góc phòng, má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó Ä'ang xoay lÆ°ng lại phía chúng tÃ'i. Rõ rà ng là má»™t cháu gái bé nhá». Cháu mặc váy Ä'á» và Ä'eo găng tay trắng. Äá»™t nhiên cháu quay vá» phía chúng tÃ'i và kêu lên vì kinh ngạc và hãi hùng. Bá»™ mặt cháu thật là kỳ quái: nhợt nhạt và bất Ä'á»™ng nhÆ° mặt ngÆ°á»i chết. Holmes bật cÆ°á»i lấy tay xoa tóc cháu bé. Cái mặt nạ rÆ¡i xuá»'ng. TrÆ°á»›c mặt chúng tÃ'i là má»™t con bé da Ä'en. Cháu mỉm cÆ°á»i vui vẻ. Hà m răng trắng toát. Vẻ mặt kinh ngạc của chúng tÃ'i khiến cháu phì cÆ°á»i. TÃ'i cÆ°á»i hả hê vá»›i ná»-i vui sÆ°á»›ng của cháu. NhÆ°ng Munro xấu hổ, ép chặt tay và o ngá»±c, khÃ'ng rá»i mắt khá»i cháu. 

“Thế nà y là thế nà o?†Ã"ng ta kêu lên. 

NgÆ°á»i Ä'à n bà vá»›i khuÃ'n mặt quả quyết và kiêu hãnh bÆ°á»›c và o phòng, lên tiếng. 

“Ã"ng ép tÃ'i phải nói ra tất cả những gì ngoà i mong muá»'n của mình. TÃ'i buá»™c lòng vậy. Chá»"ng tÃ'i chết ở Atlanta nhÆ°ng Ä'ứa bé thì còn sá»'ng.†

“Äứa con của bà ?†

Bà ta gỡ từ cổ ra má»™t sợi dây chuyá»n có treo má»™t ká»· vật. 

“Ã"ng chÆ°a bao giá» trÃ'ng thấy Ã'ng ta à ?†

“Chưa.†

Bà ta bấm nút, nắp bật ra. Trong có bức chân dung của má»™t ngÆ°á»i có khuÃ'n mặt mang những nét của gá»'c ngÆ°á»i Phi thÃ'ng minh, sáng Ä'ẹp Ä'ến lạ lùng. 

“Ã"ng ta Ä'ấy!†Bà ta nói “Trên trái Ä'ất nà y chÆ°a bao giá» có má»™t ngÆ°á»i cao thượng hÆ¡n thế. TÃ'i Ä'ã rá»i bá» quê hÆ°Æ¡ng của tÃ'i Ä'ể lấy Ã'ng. Khi Ã'ng còn sá»'ng, tÃ'i khÃ'ng má»™t lần nà o luyến tiếc vá» việc Ä'ó. NhÆ° các ngà i thấy Ä'ấy, Ä'ứa trẻ duy nhất của chúng tÃ'i giá»'ng bên ná»™i hÆ¡n. Nó Ä'en hÆ¡n cha nó. Song Ä'en hay trắng thì nó cÅ©ng là máu thịt của tÃ'i, là Ä'ứa con yêu quý của tÃ'i! TÃ'i Ä'ể nó lại Mỹ bởi vì nó yếu quá. TÃ'i gá»­i cho má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà Scotland trung thà nh vá»›i chá»"ng tÃ'i. NhÆ°ng khi tÃ'i gặp Ã'ng, tÃ'i Ä'ã yêu Ã'ng. TÃ'i buá»™c lòng phải chá»n lá»±a hoặc là Ã'ng, hoặc là con mình. Ba năm sau, tÃ'i Ä'ã giấu Ã'ng vá» sá»± tá»"n tại của nó. NgÆ°á»i bảo mẫu báo cho tÃ'i tất cả và tÃ'i biết là Ä'ứa con gái của tÃ'i thá»±c sá»± khá»e mạnh. Cuá»'i cùng tÃ'i mong má»i Ä'ược gặp lại nó. TÃ'i biết Ä'iá»u Ä'ó nguy hiểm, nhÆ°ng tÃ'i quyết Ä'ịnh chuyển Ä'ứa bé tá»›i Ä'ây trong má»™t và i tuần lá».... TÃ'i chuyển cho ngÆ°á»i bảo mẫu 100 bảng và hÆ°á»›ng dẫn cho bà ta biết tòa biệt thá»± nà y Ä'ể có thểở Ä'ó nhÆ° má»™t ngÆ°á»i hà ng xóm. Äể phòng ngừa trÆ°á»›c, tÃ'i yêu cầu ngÆ°á»i bảo mẫu ban ngà y cần Ä'eo cho Ä'ứa trẻ chiếc mặt nạ và găng tay Ä'ể nếu có ai trÃ'ng thấy nó trong cá»­a sổ thì sẽ khÃ'ng bà n tán vá» sá»± hiện diện của Ä'ứa bé da Ä'en ở Ä'ây. 

Äầu tiên Ã'ng nói vá»›i tÃ'i là tòa biệt thá»± Ä'ã có ngÆ°á»i thuê. Lúc Ä'ó tÃ'i khÃ'ng sao ngủÄ'ược vì xúc Ä'á»™ng. Rá»'t cuá»™c tÃ'i Ä'ã lẻn ra ngoà i khi biết là Ã'ng Ä'ang ngủ say. ThếnhÆ°ng Ã'ng Ä'ã phát hiện ra, và chính là Ä'iểm khởi Ä'ầu cho những ná»-i bất hạnh của tÃ'i. Ba ngà y sau Ä'ó, ngÆ°á»i bảo mẫu và Ä'ứa trẻ chỉ vừa kịp chạy qua cá»­a sau thì Ã'ng Ä'ã ập và o nhà ... Bây giá» Ã'ng Ä'ã biết hết rá»"i, Ã'ng quyết Ä'ịnh nhÆ° thế nà o tùy Ã'ng.†

Bà ta nắm chặt lấy tay mình, buá»"n bã chá» Ä'ợi câu trả lá»i. Munro khÃ'ng nói lá»i nà o, Ä'ến bế Ä'ứa bé lên, hÃ'n nó và sau khi chìa tay ra cho vợ mình cầm, Ã'ng bÆ°á»›c ra khá»i cá»­a, ngá»t ngà o nói: 

“Tá»'t hÆ¡n chúng ta vá» nhà . Anh là má»™t ngÆ°á»i khÃ'ng Ä'ược tá»'t lắm. Effie ạ! Song anh cho rằng anh tá»'t hÆ¡n là em nghÄ© vá» anh.†

Holmes và tÃ'i bÆ°á»›c theo sau há» trên con Ä'Æ°á»ng mòn. Sau Ä'ó Holmes kéo tay áo tÃ'i lại: 

“ThÃ'i! Chúng ta ở London sẽ có ích lợi hÆ¡n ở Norbury.†

Anh khÃ'ng nói thêm má»™t lá»i nà o vá» chuyện Ä'ó. Tuy nhiên và o tá»'i hÃ'm Ä'ó, lúc Ä'ã khuya anh cầm ngá»n nến nhá» và o phòng ngủ và nói: 

“Watson thân mến! Nếu má»™t lúc nà o Ä'ó, cậu thấy tá»› trở nên quá tá»± tin, hoặc là m việc ít hÆ¡n so vá»›i sá»± Ä'òi há»i của cÃ'ng việc thì hãy nói nhá» và o tai tá»›: "Norbury!". Tá»› sẽ vÃ' cùng cảm tạ. 

Hết 

NgÆ°á»i là m thuê cho nhà mÃ' giá»›i chứng khoán

Sau Ä'ám cÆ°á»›i ít lâu, tÃ'i Ä'ã mở Ä'ược phòng mạch của riêng mình tại khu Paddington. Phòng mạch nà y của Farquhar, má»™t ngÆ°á»i quen cÅ©, nhượng lại phân ná»­a cho tÃ'i. Suá»'t ba tháng sau ngà y mở phòng mạch, tÃ'i rất ít có thá»i gian rá»-i Ä'ể ghé thăm Holmes mặt dù phòng mạch của tÃ'i cách phá»' Baker khÃ'ng xa. Bởi vậy và o má»™t buổi sáng tháng 6, tÃ'i rất ngạc nhiên khi nghe tiếng chuÃ'ng gá»i cá»­a. Tiếp theo Ä'ó là cái giá»ng lanh lảnh của anh bạn già . 

- Watson thân mến! - Holmes reo lên khi bÆ°á»›c và o phòng khách - TÃ'i vui mừng Ä'ược gặp lại anh. Bà Watson Ä'ã hoà n toà n qua khá»i những xúc Ä'á»™ng nhá» trong vụ “Dấu bá»™tứ†chÆ°a? 

- Cám Æ¡n anh, vợ chá»"ng tÃ'i Ä'á»u mạnh giá»i. â€" TÃ'i trả lá»i, ná»"ng nhiệt bắt tay anh. 

Khi ngá»"i và o cái ghế xích Ä'u, Holmes nói tiếp: 

- Ã"ng bác sÄ© còn quan tâm Ä'ến những vấn Ä'á» vá» lý luận của chúng ta chứ? 

- Äúng vậy. Tá»'i hÃ'm qua tÃ'i còn chúi mÅ©i và o những ghi chú cÅ© Ä'ể sắp xếp lại má»™t và i kết quả mà chúng ta Ä'ã Ä'ạt Ä'ược. 

- Bá»™ sÆ°u tập Ä'ã Ä'ầy Ä'ủ chÆ°a? 

- ChÆ°a Ä'âu! TÃ'i mong nó Ä'ược phong phú thêm, vá»›i nhiá»u kinh nghiệm má»›i hÆ¡n nữa. 

- NhÆ° ngà y hÃ'm nay chẳng hạn? 

- Phải. Nếu nhÆ° anh muá»'n nhÆ° thế. 

- Và Ä'áp tà u tá»›i tận Birmingham? 

- Chắc chắn rá»"i. 

- Thế còn các thân chủ? 

- Nhiá»u lần, tÃ'i chăm sóc cho thân chủ của Ä'á»"ng nghiệp láng giá»ng. Nay bắt Ã'ng ấy “trả nợâ€. 

- Thế là ổn rá»"i! - Holmes reo lên, buÃ'ng mình lá»t sâu xuá»'ng ghế. - TÃ'i nghÄ© rằng anh vừa má»›i khÃ'ng Ä'uợc khá»e. Những Ä'ợt lạnh giữa mùa hè thÆ°á»ng gây ra những rắc rá»'i nho nhá». 

- Äúng vậy. TÃ'i phải ở trong nhà suá»'t 3 ngà y há»"i tuần trÆ°á»›c. Tuy nhiên tÃ'i nghÄ© là tÃ'i Ä'ã khÃ'ng còn dấu tích gì của chuyện Ä'ó nữa. 

- Vậy mà có Ä'ấy. Anh trÃ'ng khá khá»e mạnh. 

- Thế thì sao? Là m sao anh biết Ä'uợc chuyện Ä'ấy? 

- Anh bạn thân mến, anh biết là tÃ'i có những phÆ°Æ¡ng pháp của tÃ'i. 

- Anh suy diá»...n nó à ? 

- Tất nhiên! 

- Từ Ä'âu má»›i Ä'ược? 

- Từ Ä'Ã'i dép anh Ä'ang Ä'i Ä'ấy. 

TÃ'i liếc nhìn xuá»'ng Ä'Ã'i dép kiểu má»›i mà tÃ'i Ä'ang mang. 

- Thế nà o mà ...? 

Holmes ngắt lá»i tÃ'i khi tÃ'i còn chÆ°a kịp há»i xong: 

- Những Ä'Ã'i dép của anh còn rất má»›i. Anh khÃ'ng thể có nó hÆ¡n và i tuần. Tuy nhiên, dÆ°á»›i Ä'ế lại có những vệt xém nho nhá». Lúc Ä'ầu tÃ'i nghÄ© rằng, có lúc nó bị Æ°á»›t và anh Ä'ã hong chúng cho khÃ'. NhÆ°ng, chá»- gần cái quai dép vẫn còn có nguyên tá» nhãn của cá»­a hiệu. Nếu Ä'Ã'i dép bị uá»›t thì tá» nhãn sẽ bị bong ngay. Chỉ có thể có má»™t cách lý giải là anh Ä'ã ngá»"i duá»-i chân và o lò sưởi. Má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng ít khi nà o ở trạng thái nhÆ° thế trong những ngà y ẩm Æ°á»›t của tháng 6 trừ phi anh ta khÃ'ng Ä'ược khá»e. 

NhÆ° má»i khi, những suy diá»...n của Holmes lập tức trở nên Ä'Æ¡n giản khi Ä'ược giải thích. Anh Ä'á»c thấy Ä'iá»u nà y trên khuÃ'n mặt tÃ'i và nở má»™t nụ cuá»i thoáng có vẻ cay Ä'ắng: 

- TÃ'i sợ là tÃ'i Ä'ã giải thích quá nhanh chóng - anh nói - Má»™t sá»' sá»± việc diá»...n ra mà khÃ'ng có nguyên nhân còn gây nhiá»u ấn tượng hÆ¡n. Anh Ä'ã sẵn sáng Ä'i Birmingham rá»"i chứ? 

- Sẵn sà ng. Mà vụ gì vậy? 

- TÃ'i sẽ kể trên tà u. Thân chủ của tÃ'i Ä'ang chá» trên chiếc xe ngá»±a ở bên ngoà i. Anh Ä'i ngay nhé? 

- Chá» tÃ'i má»™t chút. 

TÃ'i nguệch ngoạc và i chữ gá»­i Ã'ng bạn láng giá»ng, leo lên cầu thang Ä'ể báo cho nhà tÃ'i biết, rá»"i trở xuá»'ng. 

- Ã"ng hà ng xóm của anh cÅ©ng là má»™t bác sÄ© - Holmes vừa nói vừa chỉ và o tấm biển Ä'á»"ng thau. 

- Vâng. Anh cùng thá»±c tập chung vá»›i tÃ'i. 

- NgÆ°á»i chủ cÅ© à ? 

- KhÃ'ng. CÅ©ng nhÆ° tÃ'i. Cả hai cùng Ä'ặt phòng mạch trong ngÃ'i nhà nà y. 

- Và anh Ä'ang giữ cái tá»'t nhất... 

- TÃ'i nghÄ© là vậy. NhÆ°ng là m sao anh biết? 

- Dá»±a trên các bậc cá»­a, cậu bé ạ. Bên anh sâu hÆ¡n bên kia Ä'ến 3 inch. Anh Watson, Ä'ây là Ã'ng Hall Pycroft, thân chủ của chúng ta. Cho ngá»±a chạy Ä'i bác xà ích! 

NgÆ°á»i ngá»"i trÆ°á»›c mặt tÃ'i còn trẻ, có thân hình cân Ä'á»'i nÆ°á»›c da sáng. KhuÃ'n mặt cởi mở, lÆ°Æ¡ng thiện và hà ng ria mép và ng hoe xoăn lại. 

- Chúng ta có 70 phút trÆ°á»›c khi tá»›i nÆ¡i - Holmes báo - TÃ'i yêu cầu thân chủ vui lòng thuật lại cho bạn tÃ'i biết ná»-i gian truân rất lý thú của Ã'ng. 

NgÆ°á»i trẻ tuổi nhìn tÃ'i vá»›i má»™t ánh mắt tinh nghịch, rá»"i nói: 

- TrÆ°á»›c Ä'ây tÃ'i là m việc ở hãng Coxon and Woodhouse, nhÆ°ng và o Ä'ầu mùa xuân vừa qua, hãng Ä'ó bị phá sản. Hai mÆ°Æ¡i bảy ngÆ°á»i nhÆ° chúng tÃ'i Ä'á»u bị thất nghiệp. TÃ'i gõ cá»­a xin việc nhiá»u nÆ¡i, nhÆ°ng Ä'á»u thất bại. TrÆ°á»›c kia, tại hãng cÅ©, tÃ'i lÄ©nh 3 bảng má»-i tuần và dà nh dụm Ä'ược 70 bảng. Chẳng bao lâu, tÃ'i chỉ còn Ä'ủ tiá»n mua tem Ä'ể viết thÆ° gá»­i tá»›i những nÆ¡i “cần ngÆ°á»iâ€. NhÆ°ng vẫn chẳng có tin vui nà o. Sau cùng, tÃ'i Ä'ược biết cÃ'ng ty Mawson and William’s, cÃ'ng ty mÃ'i giá»›i chứng khoán lá»›n tại phá»'Lombard, có má»™t chá»- Ä'ang khuyết ngÆ°á»i. Theo lá»i rao Ä'ăng trên báo thì phải trả lá»i bằng thÆ°. TÃ'i vá»™i gá»­i Ä'ến Ä'ó Ä'ủ các giấy chứng nhận khả năng chuyên mÃ'n cùng bản lý lịch, nhÆ°ng lòng khÃ'ng hy vá»ng lắm. ThÆ° phúc Ä'áp, nói rằng tÃ'i có thể tá»›i nhận việc ngay nếu ngoại hình của tÃ'i coi Ä'ược. Khởi Ä'ầu lÆ°Æ¡ng tÃ'i cao hÆ¡n ở hãng cÅ© mà cÃ'ng việc thì nhÆ° nhau. Ngay buổi tá»'i của ngà y nhận thÆ° há»"i âm, tÃ'i Ä'ang hút má»™t Ä'iếu xì gà , trong lòng thÆ° thái, thì ngÆ°á»i chủ nhà chợt leo lên phòng tÃ'i, Ä'em theo má»™t tấm danh thiếp trên Ä'ó có hà ng chữ: “Arthur Pinner, Ä'ại lý tà i chính". TÃ'i chÆ°a bao giá»nghe nói Ä'ến cái Ã'ng Pinner Ä'ó, nhÆ°ng tÃ'i vẫn má»i Ã'ng lên. 

Äó là má»™t ngÆ°á»i tầm thÆ°á»›c, tóc nâu, mắt Ä'en, cái mÅ©i có dáng vẻ là dân Do Thái. Ã'ng nói ngắn gá»n, tá»±a nhÆ° má»™t ngÆ°á»i biết rõ giá trị của thá»i giá». 

- Ã"ng là Hall Pycroft? 

- Vâng, chính tÃ'i. 

TÃ'i Ä'ẩy ghế má»i Ã'ng ngá»"i. 

- Má»›i Ä'ây Ã'ng là m việc cho hãng Coxon and Woodhouse phải khÃ'ng? - Ã'ng ta há»i tiếp. 

- Vâng. 

- Và giá» Ä'ây Ä'ược hãng Mawson thâu dụng? 

- ThÆ°a vâng. 

- Ã"ng còn nhá»› Ã'ng Parker, quản lý ở hãng Coxon chứ? Ã"ng ấy nói rất tá»'t vá» Ã'ng. 

- Tất nhiên, tÃ'i rất vui khi nghe chuyện Ä'ó. Ở văn phòng, tÃ'i luÃ'n luÃ'n là m việc cần mẫn, nhÆ°ng tÃ'i chẳng bao giá» ngá» Ä'ược thiên hạ nói nhiá»u vá» tÃ'i Ä'ến thế. 

- Ã"ng có trí nhá»› tá»'t Ä'ấy chứ? - Ã'ng ta há»i tÃ'i. 

- CÅ©ng tạm Ä'ược! - TÃ'i nói má»™t cách khiêm nhÆ°á»ng. 

- Ã"ng vẫn tiếp xúc vá»›i thị trÆ°á»ng chứng khoán trong những ngà y Ã'ng khÃ'ng có việc là m? 

- Sáng nà o tÃ'i cÅ©ng Ä'á»c thÃ'ng báo của các chứng khoán. 

- Äó là cách ngÆ°á»i ta là m già u Ä'ấy nhé! Ã"ng sẽ khÃ'ng giận, nếu nhÆ° tÃ'i thá»­ thách Ã'ng. Các cổ phần Ayrshires hÃ'm nay trị giá bao nhiêu? 

- 106,25 Ä'ổi lấy 105,78. 

- Thế còn cÃ'ng trái hợp nhất của New Zealand? 

- 104. 

- Và những cÃ'ng trái Broken Hills của nÆ°á»›c Anh? 

- 7 Ä'ổi lấy 7,6. 

- Tuyệt vá»i - Ã'ng ta giang hai cánh tay ra mà reo lên - Chính tÃ'i cÅ©ng sẽ trả lá»i Ä'ến thế thÃ'i. Chú em nà y, chú thật quá giá»i Ä'ể và o là m cho hãng Mawson. 

- Quả vậy - TÃ'i nói vá»›i Ã'ng Pinner - NhÆ°ng ngÆ°á»i khác khÃ'ng Ä'ánh giá tÃ'i nhÆ° Ã'ng. TÃ'i sẽ là m hết sức mình Ä'ể khá»i phụ lòng Ã'ng. 

- Hừ, anh bạn thân mến! Anh phải bay lên cao hÆ¡n má»›i Ä'ược chứ. Hãy cho tÃ'i biết, bao giá» anh Ä'ến trình diện tại hãng Mawson? 

- Thứ hai. 

- TÃ'i sẵn lòng chi má»™t sá»' tiá»n nhá» Ä'ể anh khÃ'ng Ä'i là m cho hãng Mawson. 

- KhÃ'ng Ä'ến Mawson sao? 

- Äừng Ä'ến! Ngà y thứ hai anh sẽ là m giám Ä'á»'c thÆ°Æ¡ng mại của cÃ'ng ty trách nhiệm hữu hạn Franco-Midland, chuyên kinh doanh hà ng kim khí, có 134 chi nhánh trong các thị trấn và là ng mạc tại Pháp, chÆ°a kể tá»›i các chi nhánh ở Brussels và San Remo. 

TÃ'i nhÆ° bị hụt hÆ¡i. TÃ'i thì thầm: 

- NhÆ°ng tÃ'i chÆ°a bao giá» nghe nhắc Ä'ến cÃ'ng ty Ä'ó? 

- Chẳng có gì Ä'áng ngạc nhiên. Tất cả Ä'iá»u Ä'ó Ä'ã Ä'ược giữ rất bí mật. Vá»'n hoà n toà n do các tÆ° nhân Ä'óng góp: Ã'ng anh tÃ'i, Harry Pinner là quản trị viên Ä'ược ủy nhiệm. Anh Ä'ã yêu cầu tÃ'i tìm má»™t ngÆ°á»i trung hậu... có nghÄ©a là má»™t ngÆ°á»i trẻ tuổi, năng Ä'á»™ng, Ä'ầy nghị lá»±c. Parker Ä'ã nói vá»›i tÃ'i vá» anh. Vì thế tá»'i nay tÃ'i má»›i tá»›i Ä'ây. Chúng tÃ'i chỉ có thể trả cho anh mức lÆ°Æ¡ng khởi Ä'iểm là 500 bảng. 

- Năm trăm bảng má»™t năm à ? - TÃ'i hét lên. 

- Chỉ là Ä'ể bắt Ä'ầu. Anh còn Ä'ược má»™t khoản hoa há»"ng là 1% trên tất cả má»i thÆ°Æ¡ng vụ. Vá»›i khoản hoa há»"ng Ä'ó, lÆ°Æ¡ng của anh coi nhÆ° Ä'ược tăng gấp Ä'Ã'i. 

- NhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng biết kinh doanh hà ng kim khí. 

- Suỵt, chà ng trai Æ¡i, anh biết rà nh nghá» Ä'ó qua những con sá»'. 

Tiếng vo vo trong Ä'ầu là m tÃ'i ù cả tai. TÃ'i rất muá»'n giữ cho mình bình tÄ©nh, nhÆ°ng quả thật là khó. 

- Hãng Mawson chỉ trả cho tÃ'i có 200 bảng, nhÆ°ng Mawson là má»™t doanh nghiệp Ä'ứng Ä'ắn. Thật ra, tÃ'i biết quá ít vá» cÃ'ng ty của Ã'ng nên... 

- A, Ä'ược lắm! Hoan hÃ'! - Ã'ng ta kêu lên trong má»™t trạng thái nhÆ° xuất thần - Anh Ä'úng là ngÆ°á»i mà chúng tÃ'i cần. NgÆ°á»i ta chẳng thể lừa dá»'i nổi anh và anh Ä'ã rất có lý. Cầm lấy nà y, Ä'ây là tá» giấy bạc 100 bảng. Nếu anh nghÄ© là chúng ta có thể thá»a thuận vá»›i nhau, anh chỉ việc nhét khoản tạm ứng Ä'ó vÃ' túi. 

- Ã"ng rá»™ng rãi quá. Khi nà o tÃ'i bắt Ä'ầu nhận việc? 

- Ngà y mai, lúc má»™t giá», anh hãy có mặt ở Birmingham. Trong túi tÃ'i có sẵn má»™t lá thÆ° mà anh sẽ trao lại cho anh tÃ'i. Anh sẽ gặp anh ấy ở 126B phá»' Corporation, là nÆ¡i Ä'ặt văn phòng tạm của cÃ'ng ty. 

- Thật vậy Æ°, tÃ'i khÃ'ng biết lấy gì Ä'á»n Æ¡n Ã'ng. 

- Có gì Ä'âu. À, mà tÃ'i muá»'n thu xếp vá»›i anh. Anh có sẵn giấy khÃ'ng? Tá»'t. Anh hãy viết: “TÃ'i ký tên dÆ°á»›i Ä'ây... Ä'á»"ng ý nhận chức vụ giám Ä'á»'c thÆ°Æ¡ng mại tại cÃ'ng ty kinh doanh hà ng kim khí Franco-midland, vá»›i sá»' lÆ°Æ¡ng tá»'i thiểu là 500 bảng má»-i nămâ€. 

TÃ'i là m theo Ä'iá»u Ã'ng yêu cầu và Ã'ng ta nhét tá» giấy và o túi. 

- Còn má»™t chi tiết nữa - Ã'ng ta lại nói - Anh có ý Ä'ịnh nhÆ° thế nà o Ä'á»'i vá»›i nhà Mawson? 

- TÃ'i sẽ viết thÆ° từ chá»'i. 

- Äó là Ä'iá»u mà tÃ'i khÃ'ng muá»'n. Anh hãy mÆ°á»ng tượng là tÃ'i và nhà Mawson Ä'ã tranh nhau má»i cho Ä'ược anh. Ã"ng ấy Ä'ã kết tá»™i tÃ'i là muá»'n phỉnh phá» anh Ä'ể là m cho anh rá»i bá» hãng Ã'ng ta. Tá»›i phút cuá»'i, tÃ'i mất bình tÄ©nh, Ä'ã nói vá»›i Ã'ng ta: "Nếu nhÆ° Ã'ng muá»'n thuê Ä'ược những ngÆ°á»i giúp việc giá»i thì Ã'ng phải trả lÆ°Æ¡ng cao". Ã"ng ta Ä'áp: "NgÆ°á»i Ä'ó thà lãnh lÆ°Æ¡ng thấp ở chá»- chúng tÃ'i hÆ¡n là lãnh lÆ°Æ¡ng cao của Ã'ng!". TÃ'i tức tá»'i, trả miếng liá»n: "TÃ'i dám Ä'ánh cuá»™c vá»›i Ã'ng năm bảng rằng anh ấy sẽ nghe những lá»i Ä'á» nghị của tÃ'i và Ã'ng sẽ mất anh ấy". Ã"ng ta bảo tÃ'i: "Bắt Ä'ấy? Chúng tÃ'i Ä'ã moi anh ta lên từ cảnh Ä'ê hèn, anh ta sẽ khÃ'ng buÃ'ng rÆ¡i chúng tÃ'i Ä'âuâ€. 

- Äá»" xấc xược! TÃ'i Ä'ã thấy hắn bao giá» Ä'âu! Vả chăng tại sao tÃ'i lại bận tâm Ä'ến hắn? Nếu Ã'ng muá»'n tÃ'i khÃ'ng viết cho hắn, thì tÃ'i sẽ khÃ'ng viết? 

- Tá»'t! NhÆ° vậy là Ä'ã hứa vá»›i nhau rá»"i nhé! â€" Ã'ng ta nói vá»›i tÃ'i khi xÃ' ghế Ä'ứng lên - Äây là khoản ứng trÆ°á»›c 100 bảng và Ä'ây là lá thÆ°. Ngà y mai lúc má»™t giá». Xin chúc anh má»™t Ä'êm an là nh. 

ThÆ°a bác sÄ© Watson, tÃ'i hà i lòng biết bao vá»›i cÆ¡ may nà y! Sáng hÃ'm sau, tÃ'i vá»™i vã Ä'ến Birmingham và tìm tá»›i Ä'ịa chỉ Ä'ã Ä'ược dặn. TÃ'i Ä'ến trÆ°á»›c giá» hẹn 15 phút. Äịa chỉ126B là má»™t dãy hà nh lang giữa hai cá»­a hà ng lá»›n, dẫn tá»›i má»™t cầu thang xoáy trÃ'ná»'c, trên Ä'ó có nhiá»u phòng cho thuê, dùng là m văn phòng các cÃ'ng ty. Tên những ngÆ°á»i thuê nhà Ä'ược viết bằng vÃ'i trên má»™t tấm bảng, nhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng thấy có tên cÃ'ng ty Franco-Midland. TÃ'i sững sá», tá»± há»i vụ nà y phải chăng là má»™t sá»± phỉnh lừa... Thế rá»"i có má»™t ngÆ°á»i hiện ra và ngá» lá»i vá»›i tÃ'i. NgÆ°á»i Ä'ó rất giá»'ng vá»›i ngÆ°á»i mà tÃ'i Ä'ã gặp trong buổi tá»'i hÃ'm trÆ°á»›c, nhÆ°ng khÃ'ng có râu mà mái tóc lại có mà u sáng hÆ¡n. 

- Có phải Ã'ng là Hall Pycroft? 

- Phải. 

- A, tÃ'i chá» Ã'ng Ä'ây, Ã'ng Ä'ến hÆ¡i sá»›m má»™t chút. Sáng nay tÃ'i có nhận Ä'ược thÆ° của em tÃ'i. Chú ấy ca ngợi Ã'ng hết lá»i. 

- TÃ'i Ä'ang tìm văn phòng Ã'ng. 

- Chúng tÃ'i chÆ°a kịp cho ghi tên lên bảng. ThÃ'i, Ã'ng hãy theo tÃ'i, chúng ta bà n cÃ'ng việc. 

TÃ'i theo Ã'ng ta lên lên tít trên cầu thang, sát dÆ°á»›i mái nhà lợp Ä'á Ä'en. Tá»›i hai căn phòng nhá» trá»'ng trếnh, Ä'ầy bụi bậm, khÃ'ng trải thảm và khÃ'ng có mà n che cá»­a, Ã'ng ta Ä'ẩy tÃ'i và o. TÃ'i Ä'ã nghÄ© tá»›i má»™t văn phòng lá»›n vá»›i những cái bà n bóng loáng, những nhân viên xếp hà ng Ä'ằng sau, nhÆ° tÃ'i vẫn quen từ thuở nà o. Thế là tÃ'i bà ng hoà ng ngắm nhìn hai cái ghế tá»±a lung lay và má»™t cái bà n nhá» mà , cÅ©ng vá»›i má»™t cuá»'n sổ và má»™t cái giá» Ä'á»±ng giấy vụn. Äó là tất cả Ä'á»" Ä'ạc trong nhà . 

- Äừng có nản lòng, Pycroft - Ã'ng ta nói lá»›n khi trÃ'ng thấy cái vẻ mặt thất vá»ng của tÃ'i - Thủ Ä'Ã' La Mã Ä'âu có Ä'ược dá»±ng lên trong má»™t ngà y? Chúng ta có rất nhiá»u vá»'n liếng, dẫu rằng chúng ta khÃ'ng có má»™t văn phòng loè loẹt. Hãy ngá»"i xuá»'ng và cho tÃ'i coi lá thÆ°. 

TÃ'i Ä'Æ°a lá thÆ° ra. Ã"ng ta Ä'á»c hết sức cẩn thận. 

- DÆ°á»ng nhÆ° anh Ä'ã tạo ra má»™t ấn tượng rất mạnh nÆ¡i chú em tÃ'i - Ã'ng nói khi Ä'ặt lá thÆ° xuá»'ng - Chú ấy có tà i phán Ä'oán. Mong anh coi nhÆ° Ä'ã Ä'ược thu nhận thá»±c sá»±. 

- TÃ'i phải là m việc gì? 

- Anh sẽ sắp xếp kho hà ng lá»›n của chúng ta bên Paris, là nÆ¡i sắp tung ra thị trÆ°á»ng má»™t loạt Ä'á»" sà nh và Ä'á»" gá»'m Anh trong những cá»­a hà ng lá»›n thuá»™c 134 Ä'ại lý của hãng ta ở bên Pháp. Việc mua hà ng sẽ Ä'ược thá»±c hiện xong trong tuần nà y. Từ nay tá»›i Ä'ó anh sẽ ở lại Birmingham và anh sẽ trở thà nh hữu ích. 

- Bằng việc gì? 

Thay cho câu trả lá»i, Ã'ng ta rút trong ngăn kéo ra má»™t cuá»'n sách lá»›n mà u Ä'á». 

- Äây là cuá»'n danh sách những cÆ° dân ở Paris, và nghá» nghiệp của há». - Ã'ng nói vá»›i tÃ'i - Anh có thể mang cuá»'n sách nà y vá» nhà , ghi tên tất cả những nhà Ä'ại kim khí và Ä'ịa chỉ của há». Bản danh sách sẽ giúp ích cho tÃ'i rất nhiá»u. 

- Chắc chắn là nó Ä'ã có trong những cuá»'n sách niên giám chứ? 

- KhÃ'ng thể tin và o những cuá»'n niên giám Ä'ó. Hệ thá»'ng Ä'ó khác vá»›i phÆ°Æ¡ng thức của chúng ta. Anh hãy là m và Ä'em cho tÃ'i bản danh sách do anh lập ra và o sáng thứ hai tuần tá»›i, lúc giữa trÆ°a. Hẹn gặp lại. 

TÃ'i quay vá» nhà trá», trong lòng xá»'n xang những tình cảm mẫu thuẫn nhau. Má»™t bên tÃ'i có chá»- là m, trong túi Ä'ang có 100 Ä'á»"ng bảng; còn bên kia là cái văn phòng nghèo nà n. NhÆ°ng dầu sao Ä'i nữa, tÃ'i Ä'ã có tiá»n, rá»"i muá»'n ra sao thì ra. Thế là tÃ'i bắt tay và o việc. Suá»'t ngà y chủ nhật tÃ'i cúi gằm trên cuá»'n danh sách, thế mà qua ngà y thứhai tÃ'i chỉ má»›i tá»›i Ä'ược vần H. TÃ'i quay lại gặp Ã'ng chủ tÃ'i. Vẫn gặp nhau trong căn phòng trá»'ng trải. Ã'ng bảo tÃ'i cứ tiếp tục và hãy quay trở lại và o ngà y thứ tÆ°. Thứ tÆ°tÃ'i vẫn chÆ°a là m xong. TÃ'i ráo riết là m việc, cho tá»›i thứ sáu, có nghÄ©a là ngà y hÃ'm qua.Thế là tÃ'i Ä'em danh sách tá»›i cho Ã'ng Harry. 

- Cám Æ¡n anh nhiá»u lắm! - Ã'ng ta nói - Danh sách nà y rất hữu ích cho tÃ'i. 

- TÃ'i Ä'ã mất khá nhiá»u thì giá». 

- Giá» Ä'ây, - Ã'ng ta nói tiếp - TÃ'i yêu cầu anh lập cho tÃ'i bản danh sách những nhà bán hà ng trang trí ná»™i thất, bởi vì những cá»­a hà ng Ä'ó thÆ°á»ng bán cả Ä'á»" kim khí nữa. 

- Äược lắm. 

- Tá»'i mai, anh Ä'ến Ä'ây lúc bảy giá» Ä'ể cho tÃ'i biết là anh Ä'ã là m Ä'ược Ä'ến Ä'âu. Äừng có là m việc quá sức Ä'ấy. Hai giá» Ä'i nghe nhạc trong buổi tá»'i sẽ khÃ'ng là m hại anh. 

Thế là Ã'ng ta bắt Ä'ầu vừa cÆ°á»i vừa nói vá»›i tÃ'i và tÃ'i chợt nhìn thấy cái răng thứ hai bên mé trái Ä'ược bịt và ng, rất xấu xí. 

Sherlock Holmes xoa xoa hai bà n tay và o nhau, dáng vẻ rất thích thú, trong lúc tÃ'i ngÆ¡ ngác nhìn ngÆ°á»i thanh niên. 

- Phải, Ã'ng quả có lý khi tá» ra sững sá», bác sÄ© Watson - Anh ta nói vá»›i tÃ'i - Tuy nhiên chuyện là nhÆ° thế Ä'ó. Khi tÃ'i nói chuyện vá»›i cái Ã'ng kia ở London thì Ã'ng ta cÆ°á»i trÆ°á»›c cái ý kiến là tÃ'i sẽ khÃ'ng Ä'i tá»›i hãng Mawson. Lần Ä'ó tÃ'i Ä'ã Ä'ể ý thấy cái răng bịt và ng của Ã'ng ta rất chính xác, nó y hệt nhÆ° cái răng mà tÃ'i Ä'ã thấy ngà y hÃ'm qua. Khi tÃ'i nghÄ© rằng giá»ng nói và dáng dấp cÅ©ng nhÆ° nhau, và chỉ có những nét Ä'ặc trÆ°ng là khác nhau (có thể Ä'ã do tác dụng của má»™t lưỡi dao cạo hoặc má»™t mái tóc giả), thì tÃ'i tá»± nhủ rằng chắc chắn Ä'ây hai ngÆ°á»i chỉ là má»™t mà thÃ'i. Tất nhiên là có thể có hai anh em giá»'ng nhau, nhÆ°ng khÃ'ng giá»'ng tá»›i mức có cùng má»™t cái răng Ä'ược bịt và ng theo cùng má»™t cách... 

Trên Ä'Æ°á»ng vá», tÃ'i khÃ'ng biết mình Ä'ang Ä'i bằng chân hay bằng Ä'ầu nữa. TÃ'i quay trở lại khách sạn, nhúng Ä'ầu và o trong nÆ°á»›c lạnh và cá»' suy nghÄ©. Tại sao hắn ta lại bắt tÃ'i rá»i London xuá»'ng Birmingham? Tại sao hắn lại Ä'ến Birmingham trÆ°á»›c tÃ'i? Tại sao hắn viết thÆ° gá»­i cho chính hắn? TÃ'i chẳng hiểu nổi Ä'iá»u gì. Và bất thình lình tÃ'i biết rằng những Ä'iá»u tá»'i Ä'en Ä'á»'i vá»›i tÃ'i có thể lại sáng nhÆ° ban ngà y Ä'á»'i vá»›i Ã'ng Holmes. Thế rá»"i tÃ'i Ä'ã Ä'ến Ä'ây". 

Khi câu chuyện chấm dứt, có má»™t khoảng thá»i gian im lặng khá lâu. Sherlock Holmes nháy mắt ra hiệu vá»›i tÃ'i, ngả ngÆ°á»i và o gá»'i Ä'ệm. 

- KhÃ'ng dở, phải khÃ'ng Watson? Trong vụ nà y có má»™t chi tiết là m tÃ'i Æ°ng ý. Vậy thì má»™t cuá»™c nói chuyện vá»›i Ã'ng Harry sẽ hấp dẫn Ä'ấy nhỉ? 

- NhÆ°ng phải là m thế nà o? - TÃ'i há»i. 

- á»', rất dá»...! - Pycroft reo lên má»™t cách vui vẻ - Hai Ã'ng là hai ngÆ°á»i bạn của tÃ'i, cùng Ä'i tá»›i Ä'ó tìm việc là m. Có gì là khÃ'ng bình thÆ°á»ng khi tÃ'i giá»›i thiệu hai Ã'ng vá»›i viên quản trị Ä'ược ủy nhiệm kia chứ? 

- Rất tuyệt! - Holmes nói - TÃ'i muá»'n nhìn tận mặt nhân vật Ä'ó và thá»­ tìm hiểu trò chÆ¡i của y. 

Tá»'i hÃ'm Ä'ó, lúc 7 giá», chúng tÃ'i Ä'i bá»™ Ä'ến văn phòng cÃ'ng ty. 

- Chẳng cần Ä'ến sá»›m là m chi - Thân chủ của chúng tÃ'i giải thích - Chắc là hắn chỉ tá»›i Ä'ó Ä'ể gặp má»™t mình tÃ'i thÃ'i. Ủa kìa! Hắn Ä'ang Ä'i trÆ°á»›c chúng ta kìa. 

Anh ta chỉ cho chúng tÃ'i thấy má»™t ngÆ°á»i tóc hoe, ăn mặc bảnh bao, Ä'ang rảo bÆ°á»›c trên vỉa hè bên kia. Hắn nhìn má»™t thằng bé bán báo Ä'ang rao toáng lên những tin tức giật gân, rá»"i thình lình hắn xÃ'ng và o giữa những cá»- xe và xe buýt Ä'ể mua má»™t tá» báo và biến khuất sau má»™t khung cá»­a. 

- Chá»- Ä'ó Ä'ấy! - Pycroft kêu lên - Hắn Ä'ang leo lên văn phòng. Hai Ã'ng hãy lại Ä'ó vá»›i tÃ'i. 

Chúng tÃ'i leo năm tầng lầu, Pycroft gõ lên má»™t cánh cá»­a hé mở. 

- Cứ và o! 

Lúc Ä'ó chúng tÃ'i thấy mình Ä'ang ở trong má»™t căn phòng trá»'ng tuếch. Ngá»"i trÆ°á»›c cái bà n duy nhất là ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng mà chúng tÃ'i Ä'ã thấy ngoà i Ä'Æ°á»ng phá»', tá» báo trải rá»™ng dÆ°á»›i mắt. Khi ngÆ°á»i Ä'ó ngá»­ng lên, tưởng chừng nhÆ° tÃ'i chÆ°a bao giá» trÃ'ng thấy má»™t khuÃ'n mặt nà o mang theo những dấu vết rã rá»i hÆ¡n. Vầng trán bóng Ä'ẫm má»"hÃ'i, Ä'Ã'i mắt long lanh má»™t tia nhìn hoang dại, Ã'ng ta nhÆ° khÃ'ng còn nhận ra ngÆ°á»i giúp việc của mình nữa. 

- Ã"ng có vẻ bị Ä'au, thÆ°a Ã'ng chủ? - NgÆ°á»i thanh niên nói lá»›n. 

- Phải, tÃ'i khÃ'ng Ä'ược khoẻ - NgÆ°á»i kia trả lá»i, cá»' gắng trấn tÄ©nh lại. Ã'ng ta thè lưỡi liếm mÃ'i trÆ°á»›c khi há»i: - Các Ã'ng Ä'ây là ai vậy? 

- Äây là Ã'ng Harris ở Bermondsey, Ã'ng nà y là Price ở tại Ä'ây - Pycroft trả lá»i trÆ¡n tru - Äây là hai anh bạn tÃ'i, những ngÆ°á»i già u kinh nghiệm nhÆ°ng nay lại bị thất nghiệp. TÃ'i hy vá»ng Ã'ng sẽ sá»­ dụng khả năng của há» trong cÃ'ng ty. 

- Có thể lắm chứ - NgÆ°á»i Ä'á»c báo nói vá»›i nụ cÆ°á»i dá»... sợ - Phải, chúng tÃ'i có thể là m Ä'ược cái Ä'ó cho hai Ã'ng. Thế Ã'ng là m nghá» gì, thÆ°a Ã'ng Harris? 

- TÃ'i là m kế toán - Holmes trả lá»i. 

- Thế à ? Vừa Ä'úng lúc chúng tÃ'i Ä'ang cần má»™t ngÆ°á»i giữ sổ sách. Thế còn Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Price? 

- ThÆ° ký hà nh chính - TÃ'i trả lá»i. 

- CÃ'ng ty sẽ thu nhận Ã'ng. TÃ'i sẽ báo tin, khi nà o chúng tÃ'i quyết Ä'ịnh. Và giá» Ä'ây, tÃ'i mong các Ã'ng hãy Ä'ể cho tÃ'i Ä'ược yên, Ä'ược ở Ä'ây má»™t mình. 

Những lá»i sau chót vá»t ra khá»i miệng ngÆ°á»i Ä'ó tá»±a há»" nhÆ° sá»± gò bó lâu ngà y, mà ngà y nay bất thình lình sá»± câu thúc bá»-ng bị vỡ tan tà nh. Holmes và tÃ'i trao Ä'ổi má»™t tia nhìn và Pycroft tiến má»™t bÆ°á»›c lên phía cái bà n, anh nói: 

- ThÆ°a Ã'ng, Ã'ng quên mất rằng Ã'ng Ä'ã hẹn tÃ'i Ä'ến Ä'ây Ä'ể cho tÃ'i những chỉ thị hay sao. 

- Chắc chắn rá»"i - NgÆ°á»i ná» trả lá»i bằng má»™t giá»ng bình tÄ©nh hÆ¡n - Các Ã'ng có thể chá»tÃ'i má»™t lát... 

Hắn Ä'ứng lên trong má»™t dáng Ä'iệu rất lịch sá»±, nghiêng mình khi Ä'i ngang qua chúng tÃ'i, mở má»™t cánh cá»­a ở phía Ä'ầu bên kia văn phòng rá»"i khép lại sau lÆ°ng hắn. 

- NhÆ° vậy có nghÄ©a là gì? - Holmes thì thà o - Liệu hắn có vuá»™t thoát khá»i tay chúng ta chăng? 

- KhÃ'ng thể Ä'ược! - Pycroft trả lá»i. 

- Tại sao? 

- Cánh cá»­a nà y mở và o má»™t căn phòng trong. 

- KhÃ'ng có lá»'i ra sao? 

- KhÃ'ng có lá»'i ra nà o khác. 

- Phòng có bà y Ä'á»" Ä'ạc khÃ'ng? 

- Cho Ä'ến ngà y hÃ'm qua thì nó còn trá»'ng trÆ¡n. 

- Thế thì hắn có thể là m gì trong Ä'ó nhỉ? Má»™t cái gì Ä'ó vuá»™t khá»i tÃ'i trong vụ án nà y? Äiá»u gì Ä'ã là m cho hắn run sợ Ä'ến thế? 

- Hắn nghi chúng ta là cảnh sát. - TÃ'i nói. 

- Äúng vậy! - Pycroft nói. 

Holmes lắc Ä'ầu. 

- Hắn Ä'ã nhợt nhạt trÆ°á»›c khi chúng ta vÃ' Ä'ây. Rất có thể là ... 

Câu nói của anh bị ngắt ngang bởi má»™t tiếng "tá»'c tá»'c" khá mạnh từ trong cánh cá»­a phòng bên vá»ng ra. 

- Ma xúi quá»· giục gì mà hắn lại gõ và o cánh cá»­a của hắn nhÆ° vậy? - Pycroft kêu lên. 

Thêm lần nữa và thêm nhiá»u tiếng "tá»'c tá»'c" mạnh hÆ¡n nữa. Chúng tÃ'i bá»±c dá»c. TÃ'i quay lại phía Holmes và thấy anh im lìm, nghiêng mình xuá»'ng phía trÆ°á»›c vá»›i má»™t sá»±kích Ä'á»™ng mãnh liệt. Bất chợt chúng tÃ'i nghe má»™t thứ tiếng “òng á»c" và má»™t tiếng gõ trên gá»- dữ dá»™i. 

Holmes nhảy vá»t qua căn phòng nhÆ° má»™t kẻ Ä'iên loạn và Ä'ẩy mạnh cánh cá»­a. Nó Ä'ược Ä'óng chặt từ bên trong. Chúng tÃ'i hợp sức dá»'c toà n lá»±c xÃ' mạnh và o cánh cá»­a. Má»™t cái bản lá» long ra, rá»"i tiếp theo là má»™t cái khác nữa; sau chót cánh cá»­a bật tung. Chúng tÃ'i xÃ'ng bừa lên những mảnh vụn. 

Căn buá»"ng rá»-ng khÃ'ng. 

Chúng tÃ'i bá»'i rá»'i má»™t giây. Trong má»™t góc, cái góc gần nhất vá»›i căn phòng là nÆ¡i mà chúng tÃ'i Ä'ứng chá» Ä'ợi còn có má»™t cánh cá»­a thứ hai. Holmes nhảy vá»t tá»›i, mở cánh cá»­a Ä'ó ra. DÆ°á»›i Ä'ất có vÆ°Æ¡ng vãi tấm áo vét và áo gi-lê. Móc và o má»™t cái móc gần sau cánh cá»­a, dùng những dải Ä'eo quần của chính mình quấn và o quanh cổ, nhà quản trị Ä'ã tá»± treo cổ mình lên. Äầu gá»'i hắn co quắp, tiếng những gót chân Ä'á»™ng và o cánh cá»­a là tiếng Ä'á»™ng là m ngắt ngang câu chuyện của chúng tÃ'i. Trong má»™t thoáng, tÃ'i Ä'ã Ä'ỡ lấy thân mình hắn, nâng lên, Holmes và Pycroft tháo gỡ những dải dây ra. Chúng tÃ'i khiêng hắn sang phòng bên. Hắn nằm dà i ở Ä'ó, mặt hắn có mà u sạm của da Ä'en. Theo từng nhịp thở, Ä'Ã'i mÃ'i Ä'á» của hắn phá»"ng lên rá»"i xẹp xuá»'ng. 

- Anh nghÄ© sao, Watson? - Holmes há»i. 

TÃ'i cúi nghiêng mình xuá»'ng Ä'ể tiến hà nh cuá»™c khám nghiệm ngắn. Mạch Ä'ập yếu và khÃ'ng Ä'á»u. NhÆ°ng sá»± hÃ' hấp của y lại bá»›t Ä'ứt khúc và Ä'Ã'i mi mắt run run hiện ra má»™t chút lòng trắng. 

- Chậm má»™t chút nữa là rá»"i Ä'á»i! NhÆ°ng giá» Ä'ây thì hắn sẽ sá»'ng. Là m Æ¡n mở cá»­a sổ ra và mang nÆ°á»›c lại Ä'ây. 

TÃ'i mở cổ áo hắn ra, rẩy nÆ°á»›c lên mặt hắn và là m hÃ' hấp nhân tạo. Lát sau hắn phát ra má»™t hÆ¡i thở dà i và bình thÆ°á»ng. 

- Chỉ còn là vấn Ä'á» thá»i gian thÃ'i. - TÃ'i nói khi bá» mặc hắn nằm Ä'ó. 

Holmes Ä'ứng gần bên hai cái bà n, hai bà n tay thá»c sâu trong túi quần và cái cằm gục xuá»'ng ngá»±c: 

- Giá» Ä'ây chúng ta phải má»i cảnh sát tá»›i. Tuy nhiên, tÃ'i Æ°a thích giao lại cho cảnh sát má»™t vụ Ä'ã Ä'ược là m sáng tá». 

- Tất cả vụ nà y là khó hiểu - Pycroft vừa gãi Ä'ầu kêu lên - Tại sao bá»n chúng lại muá»'n cho tÃ'i lên và giữ tÃ'i lại Ä'ây? Thế rá»"i sao nữa? 

- Hừ! - Holmes buÃ'ng ra vá»›i giá»ng mất kiên nhẫn - Tất cả Ä'ã rõ rà ng rá»"i. Ngoại trừ cái hà nh Ä'á»™ng Ä'á»™t ngá»™t sau chót nà y. 

- Vậy Ã'ng Ä'ã hiểu những gì còn lại? 

- Phần còn lại, là má»™t sá»± hiển nhiên. Anh nghÄ© sao Watson? 

- TÃ'i chẳng hiểu gì hết. 

- á»', coi nà o, những nguyên nhân Ä'ầu tiên Ä'á»u dẫn tá»›i có má»™t kết luận thÃ'i mà ! 

- Thế thì, lập luận của anh là gì? 

- Tất cả ná»™i vụ dá»±a trên hai Ä'iểm. Äiểm thứ nhất là bản xác nhận mà ngÆ°á»i ta buá»™c Pycroft phải viết và sau Ä'ó anh phải là m trong cái cÃ'ng ty quá»· quái nà y. Anh khÃ'ng thấy tầm quan trá»ng của Ä'iá»u Ä'ó hay sao? 

- KhÃ'ng. 

- Xem nà o! Tại sao bá»n chúng lại cần Ä'ến những giấy Ä'ó. Äâu phải cần là m cho Ä'úng phép, bởi vì những thu xếp thuá»™c loại nà y thÃ'ng thÆ°á»ng là lá»i nói. Vậy thì tại sao nó Ä'ược là má»™t ngoại lệ? Anh há chẳng thấy sao, anh bạn trẻ của tÃ'i, rằng há» mong muá»'n thu Ä'ược má»™t mẫu chữ viết của anh Ä'ể từ Ä'ó há» sẽ có Ä'ược cái há» cần có. 

- TÃ'i chẳng hiểu gì cả. 

- Má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó muá»'n tập viết giá»'ng kiểu chữ của anh và hắn ta cá»' kiếm cho ra má»™t bản mẫu. Và giá» Ä'ây, nếu chúng ta chuyển qua Ä'iểm thứ hai, ta sẽ thấy rằng Ä'iá»u thứ hai là m sáng tá» cho Ä'iểu thứ nhất. Äiểm thứ hai là nhÆ° thế nà y: Pinner yêu cầu anh Ä'ừng có viết thÆ° xin thÃ'i việc, vì Ã'ng ta muá»'n Ä'ể cho Ã'ng giám Ä'á»'c hãng Mawson tin rằng có má»™t Ã'ng Pycroft mà Ã'ng ta chÆ°a từng gặp mặt lần nà o, sẽ tá»›i nhận việc và o buổi sáng thứ hai. 

- Lạy Chúa - Thân chủ của chúng tÃ'i kêu lá»›n - TÃ'i khá» khạo nhất trên Ä'á»i. 

- Giá» Ä'ây thì anh Ä'ã Æ°á»›c lượng Ä'ược tầm quan trá»ng vá» bản xác nhận chữ viết tay của anh chÆ°a? Giả sá»­ có ai Ä'ó tá»›i nhận chá»- là m dà nh cho anh và rằng ai Ä'ó lại có má»™t kiểu chữ viết rất khác biệt vá»›i kiểu chữ mà anh viết trong Ä'Æ¡n dá»± tuyển thì sá»± gian tráắt hẳn là sẽ bị khám phá ra. NhÆ°ng nếu tên vÃ' lại có kiểu chữ viết giá»'ng anh thì Ä'ịa vịcủa hắn Ä'ã Ä'ược an toà n, bởi vì tÃ'i phá»ng Ä'oán là chẳng má»™t ai trong hãng Ä'ó biết mặt anh. 

- KhÃ'ng má»™t ai! - Pycroft rên rỉ. 

- Muá»'n cho anh khÃ'ng suy nghÄ© nhiá»u vá» Ä'iá»u Ä'ó, muá»'n kéo anh ra khá»i má»i sá»± tiếp xúc Ä'ể anh khÃ'ng có khả năng tìm hiểu Ä'ược là có má»™t ngÆ°á»i trùng tên trùng há» vá»›i anh Ä'ang là m việc tại hãng Mawson, chúng Ä'Æ°a cho anh má»™t sá»' tiá»n lá»›n và gá»­i anh tá»›i Midland, là nÆ¡i chúng bắt anh phải là m việc bù Ä'ầu, khiến anh khÃ'ng thể trở vá»London mà khám phá ra cái mÆ°u mÃ' nhá» bé của chúng. Tất cả má»i việc Ä'á»u Ä'Æ¡n giản. 

- NhÆ°ng tại sao ngÆ°á»i nà y lại là m ra vẻ là anh ruá»™t của y? 

- Trong âm mÆ°u nà y, chúng phải có hai ngÆ°á»i. Kẻ kia Ä'ang giả danh anh là m việc ởvăn phòng, còn gã nà y thì chÆ¡i trò tuyển dụng anh. Vả lại, hắn khÃ'ng thể nà o tìm cho anh má»™t chủ nhân mà lại khÃ'ng có Ã'ng chủ, tức là má»™t nhân vật thứ ba. Äó là Ä'iá»u hắn khÃ'ng muá»'n chút nà o. Vậy là hắn Ä'óng luÃ'n vai anh ruá»™t của hắn (Ã'ng chủ) bằng cách hoá trang. Anh khÃ'ng thể nà o nhận ra, nếu khÃ'ng có "cái răng và ng". 

Pycroft giÆ¡ hai bà n tay lên cao mà kêu lên: 

- Thế là trong lúc tên Pycroft thật ở Ä'ây thì cái gã Pycroft giả-mạo-kia là m trò gì ởhãng Mawson? Chúng ta phải là m sao, Ã'ng Holmes? 

- Cần phải Ä'ánh Ä'iện cho hãng Mawson. 

- Ngà y thứ bảy há» Ä'óng cá»­a nghỉ và o buổi trÆ°a. 

- KhÃ'ng há» gì. Ở Ä'ó thế nà o cÅ©ng có ngÆ°á»i gác cổng hoặc bảo vệ. 

- Phải Ä'ó! Há» có thuê má»™t ngÆ°á»i bảo vệ thÆ°á»ng trá»±c Ä'ể giữ gìn các tủ sắt chứa những cổ phần. TÃ'i nhá»› Ä'ã nghe nói tá»›i việc Ä'ó trong khu City. 

- Tá»'t lắm. Chúng ta sẽ Ä'ánh Ä'iện cho ngÆ°á»i bảo vệ Ä'ể há»i xem tất cả có an toà n khÃ'ng và xem có má»™t ngÆ°á»i nà o mang tên anh là m việc trong hãng Ä'ó khÃ'ng. Việc nà y thì khá rõ rà ng, còn việc kém rõ rà ng là tại sao má»™t tên vÃ' lại chỉ vì trÃ'ng thấy chúng ta mà lại Ä'i treo cổ. 

- Tá» báo - Má»™t giá»ng nói kèn kẹt phát ra phía sau chúng tÃ'i. 

Tên vÃ' lại Ä'ã ngá»"i dậy, tay y xoa bóp má»™t cách nÃ'n nóng các vết lằn Ä'á» lõm sâu quanh cổ. 

- Tá» báo? Äúng thế! - Holmes kêu lá»›n lên trong tâm trạng kích thích cá»±c Ä'á»™ - TÃ'i Ä'ã ngu ngá»'c là m sao. 

Anh trải rá»™ng tá» báo trên mặt bà n và má»™t tiếng kêu chiến thắng vang lên. 

- Äây là tá» báo xuất bản tại London, tá» Evening Standard. Hãy xem những tít nà y. "Má»™t tá»™i ác trong khu City. Ãn mạng trong hãng Mawson and William’s. Má»™t vụ xếp Ä'ặt Ä'ể hại ngÆ°á»i. Bắt Ä'ược tên tá»™i phạm". Watson, anh hãy Ä'á»c bà i báo thật to cho chúng tÃ'i nghe Ä'i. 

"Từ ít lâu nay, Mawson and William’s, những nhà mÃ'i giá»›i chứng khoán rất nổi tiếng, Ä'ảm nhiệm việc cất giữ những phiếu cổ phần mà tổng sá»' vượt quá má»™t triệu sterling. Vị giám Ä'á»'c rất có ý thức vá» trách nhiệm của mình, Ä'ã cho Ä'ặt những két sắt kiểu má»›i nhất và má»™t giám thị có vÅ© trang giữ nhiệm vụ canh gác ngà y cÅ©ng nhÆ° Ä'êm trong ngÃ'i nhà . Tuần lá»... vừa qua, má»™t nhân viên má»›i, có tên là Pycroft Ä'ược cÃ'ng ty thu dụng. Anh chà ng nà y khÃ'ng ai khác hÆ¡n là Beddington, kẻ là m giả nổi tiếng và là kẻtrá»™m. Bằng những phÆ°Æ¡ng pháp còn chÆ°a Ä'ược xác minh, y Ä'ã mượn tên giả, xin Ä'ược má»™t chá»- trong hãng, y lạm dụng Ä'ịa vị của mình Ä'ể lấy dấu nhiá»u ổ khoá khác nhau và tìm biết nÆ¡i Ä'ặt những két sắt. 

Ở hãng Mawson, nhân viên rá»i sở là m và o trÆ°a thứ bẩy. Trung sÄ© Tuson, thuá»™c sởcảnh sát khu City, Ä'ã lấy là m ngạc nhiên khi thấy má»™t ngÆ°á»i có xách theo cái túi du lịch Ä'i xuá»'ng những bá»±c thá»m và o há»"i 1 giá» 20. Ã"ng nghi ngá» và theo dõi ngÆ°á»i Ä'ó. Vá»›i sá»± phụ giúp của cảnh sát viên Pollock, Ã'ng Ä'ã bắt giữ ngÆ°á»i ná». Ngay tức khắc, Ã'ng phát hiện ra má»™t vụ trá»™m rất táo bạo. Gần 100.000 bảng Anh trái phiếu ngà nh Ä'Æ°á»ng sắt Mỹ, và má»™t lượng lá»›n những chứng khoán khác, Ä'ược kiểm kê trong cái túi. Cuá»™c xét nghiệm hiện trÆ°á»ng Ä'Æ°a tá»›i việc phát hiện tá»­ thi của ngÆ°á»i bảo vệ bất hạnh, bị gấp là m hai rá»"i bị nhét và trong cái két sắt lá»›n nhất từ phía sau. Em y, thÆ°á»ng sát cánh vá»›i y, lại khÃ'ng thấy xuất hiện trong vụ nà y. Hiện nay cảnh sát Ä'ã mở cuá»™c Ä'iá»u tra xem y Ä'ang ở Ä'âu.†

- Vậy thì, chúng ta có thể giúp cảnh sát má»™t tay - Holmes nói, liếc nhìn cái thân hình Ä'ang co rúm gần bên cá»­a sổ. 

Hết

Con tà u Gloria Scott

Má»™t buổi tá»'i mùa Ä'Ã'ng, khi hai chúng tÃ'i ngá»"i bên lò sưởi Sherlock Holmes nói: 

- Äây là những tà i liệu có liên quan Ä'ến vụ Ä'ắm tà u Gloria Scott, anh nên quan tâm tá»›i nó. Trong sá»' các tà i liệu nà y có má»™t lá thÆ° Ä'ã là m cho Ã'ng quan tòa Peace Trevor Ä'á» ngÆ°á»i ra vì kinh hãi. 

Từ má»™t ngăn kéo, anh moi ra má»™t cái há»™p nhá» Ä'ã phai mà u, sau khi tháo sợi dây cá»™t ngoà i, anh Ä'Æ°a cho tÃ'i má»™t lá thÆ° ngắn, viết nguệch ngoạc: 

“Dụng cụ trò chÆ¡i ở London Ä'ã Ä'i từ từ quá xa. NgÆ°á»i quản lý Hudson kể Ä'ã nói nhận tất cả bẫy ruá»"i trá»'n Ä'i và Ä'ể giữ con gà mái còn mạng sá»'ngâ€. 

Khi Ä'á»c thÆ° xong, tÃ'i ngÆ°á»›c mắt lên, bắt gặp Holmes cÆ°á»i rúc rích: 

- DÆ°á»ng nhÆ° anh hÆ¡i lúng túng Ä'ấy? 

- TÃ'i chẳng hiểu vì sao má»™t tin nhắn nhÆ° vậy lại có thể là m cho ngÆ°á»i nhận Ä'á» ngÆ°á»i ra vì kinh hoà ng; trái lại, tÃ'i thấy nó... 

- Äúng thế! Ấy thế mà ngÆ°á»i nhận thÆ° Ä'ã ngã vật xuá»'ng nhÆ° vừa bị trúng má»™t phát súng. 

- Anh khÆ¡i dậy óc tò mò của tÃ'i rá»"i Ä'ấy. NhÆ°ng tại sao anh bảo rằng tÃ'i nên quan tâm Ä'ến vụ nà y. 

- Bởi vì nó là vụ Ä'ầu tiên của tÃ'i. 

TrÆ°á»›c Ä'ây tÃ'i Ä'ã từng tìm cách gợi ý Ä'ể Holmes kể cho tÃ'i nghe vá» lý do anh lá»±a chá»n nghá» thám tá»­ nhÆ°ng chÆ°a bao giá» Holmes lại ở trá»ng trạng thóai vui vẻ nhÆ° lần nà y. Anh ngá»"i hẳn và o trong chiếc ghế bà nh, trải những tá» giấy lên Ä'ùi mình, kéo nhẹ má»™t hÆ¡i tẩu. 

- Anh chÆ°a há» nghe tÃ'i nhắc tá»›i Victor Trevor phải khÃ'ng? Anh ấy là ngÆ°á»i bạn duy nhất mà tÃ'i có trong hai năm theo há»c ở trÆ°á»ng cao Ä'ẳng. Anh Watson, tÃ'i là ngÆ°á»i thích nhá»'t mình trong phòng riêng Ä'ể hiệu Ä'ính những phÆ°Æ¡ng pháp lý luận của riêng tÃ'i, vì thế tÃ'i ít có bạn bè. TÃ'i quen vá»›i Victor, trong lúc Ä'i dá»± má»™t buổi lá»... Ä'ạo, và con chó săn của anh ta bất chợt cắn và o mắt cá chân tÃ'i. 

TÃ'i phải nằm yên trong mÆ°á»i ngà y và Victor thÆ°á»ng Ä'ến thăm tÃ'i. Thoạt Ä'ầu anh chỉở lại tán gẫu trong má»™t lát. NhÆ°ng rá»"i những chuyến tá»›i thăm kéo dà i và chúng tÃ'i mau chóng thân nhau. Äó là má»™t chà ng trai khá»e mạnh, nóng nảy, thÃ'ng minh và có nghị lá»±c. Sau cùng và o kỳ nghỉ hè, anh má»i tÃ'i vá» nhà thân phụ anh ở Donnithorpe, thuá»™c vùng Norfolk, chÆ¡i trong má»™t tháng. 

Ã"ng già Trevor là quan tòa tòa án hòa giải và là Ä'iá»n chủ. Donnithorpe là má»™t xóm nhỠở ngay phía bắc Langmere, trong vùng có nhiá»u há»" và Ä'ầm lầy. NgÃ'i nhà kiểu xÆ°a, vá»›i những cây rầm là m bằng gá»- sá»"i và tÆ°á»ng xây bằng gạch; má»™t lá»'i Ä'i và o nhà hai bên có trá»"ng cây, trong những bụi dÆ°Æ¡ng xỉ, ngÆ°á»i ta săn Ä'ược nhiá»u vịt trá»i; cá cÅ©ng Ä'áng chú ý; tủ sách thì nhá» nhÆ°ng chứa toà n sách hay. Bá»' Trevor goá vợ, và bạn tÃ'i là con trai duy nhất của Ã'ng. NgÆ°á»i cha khÃ'ng há»c nhiá»u nhÆ°ng trí nhá»› rất tá»'t. Ã"ng còn Ä'ược trá»i phú cho má»™t sức khoẻ Ä'áng kể. Ã"ng Ä'á»c ít, nhÆ°ng Ä'ã Ä'i nhiá»u nÆ¡i và Ä'i xa. Äó là má»™t Ã'ng già hoạt bát, có mái tóc muá»'i tiêu, má»™t bá»™ mặt rám nắng và cặp mắt mà u xanh sắc sảo, Ä'Ã'i lúc tạo cho Ã'ng má»™t dáng vẻ hung hãn. Tuy nhiên Ã'ng nổi tiếng là ngÆ°á»i tá»'t bụng và từ thiện. Tại tòa, Ã'ng nổi tiếng vì lòng khoan dung, Ä'á»™lượng. 

Má»™t buổi tá»'i, sau bữa ăn, chúng tÃ'i Ä'ang ngá»"i trÆ°á»›c ly rượu và anh Victor bắt Ä'ầu nói vá» những thói quen quan sát suy diá»...n mà tÃ'i Ä'ã lập thà nh má»™t phÆ°Æ¡ng thức riêng dù chÆ°a biết nó sẽ Ä'ược sá»­ dụng nhÆ° thế nà o trorng cuá»™c sá»'ng. Ã"ng cụ thì cho rằng Victor Ä'ã quá phóng Ä'ại khi thuật lại hai hoặc ba kỳ tích của tÃ'i Ä'ã hoà n thà nh. 

- Coi nà o, cậu Holmes - Ã"ng cụ Trevor nói vá»›i tÃ'i vừa cÆ°á»i thật vui vẻ - Cậu hãy thá»­suy diá»...n ra Ä'iá»u gì Ä'ó vá» tÃ'i xem: tÃ'i là má»™t Ä'á» tà i tuyệt hảo Ä'ấy. 

- Cháu khÃ'ng thể nói nhiá»u vá» bác Ä'ược. Tuy nhiên trong thá»i gian gần Ä'ây bác có lo sợ vá» má»™t cuá»™c tấn cÃ'ng nhằm và o cá nhân. 

Nụ cÆ°á»i tắt ngấm trên mÃ'i, Ã'ng cụ nhìn tÃ'i vẻ ngạc nhiên: 

- Thá»±c thế. Nà y Victor, sau khi toà xá»­ phạt cái băng kẻ săn bắn trái phép, bá»n chúng Ä'ã thá» sẽ thanh toán chúng ta. Và má»›i Ä'ây ngà i Edward Holly vừa bị tấn cÃ'ng. Từ Ä'ó, ta khÃ'ng ngừng cảnh giác; nhÆ°ng cha tá»± há»i khÃ'ng biết là m sao mà bạn con lại biết Ä'ược Ä'iá»u Ä'ó. 

- Bác có má»™t cây gậy Ä'ẹp. Căn cứ theo dấu ghi trên gậy cháu nhận thấy là bác chỉ má»›i sá»­ dụng nó Ä'ược má»™t năm. NhÆ°ng bác Ä'ã tá»'n cÃ'ng khoét cái núm tròn Ä'ầu gậy rá»"i Ä'em Ä'ổ chì và o Ä'ó: nó là má»™t vÅ© khí. Từ Ä'ó cháu suy ra rằng nếu nhÆ° bác khÃ'ng lo ngại vá» má»™t má»'i nguy hiểm nà o Ä'ó, thì bác Ä'á» phòng nhÆ° vậy là m gì? 

- Thế còn cái gì nữa? - Bác vừa há»i vừa cÆ°á»i. 

- Há»"i còn trẻ, bác Ä'ã chÆ¡i quyá»n Anh. 

- Giá»i thật. Là m sao mà cháu Ä'oán ra? Có phải vì mÅ©i tÃ'i khÃ'ng còn thẳng thá»›m chăng? 

- KhÃ'ng phải, vì Ä'Ã'i tai của bác. Tai bác sệ xuá»'ng và có bá» dà y, vá»'n chỉ thấy ở tai những võ sÄ© quyá»n Anh. 

- Có gì khác nữa chăng? 

- Những chá»- chai trên Ä'Ã'i bà n tay bác cho biết bác Ä'ã Ä'à o xá»›i Ä'ất rất nhiá»u. 

- Gia tà i của tÃ'i Ä'á»u Ä'ến từ cánh Ä'á»"ng có và ng. 

- Bác Ä'ã tá»›i New Zealand. 

- Chính xác. 

- Bác Ä'ã từng sá»'ng má»™t thá»i bên Nhật Bản. 

- Tuyệt. 

- Và bác Ä'ã kết thân rất thân mật vá»›i má»™t ngÆ°á»i có tên viết tắt là J.A... rá»"i sau Ä'ó bác tìm cách quên hẳn Ä'i. 

Ã"ng già Trevor Ä'ứng lên thật khó khăn, chăm chú nhìn tÃ'i bằng cặp mắt mà sá»± biểu lá»™trở thà nh thÃ' bạo, hung tợn rá»"i chúi mÅ©i xuá»'ng bà n: bác Ä'ã ngất Ä'i, cứng Ä'á». Anh Watson, anh có hình dung ra con trai bác ấy và tÃ'i bị hoảng há»'t Ä'ến ngần nà o. Tuy nhiên, ngay sau khi chúng tÃ'i cởi cúc áo và tÆ°á»›i nÆ°á»›c lạnh lên mặt bác, thì bác nấc lên hai hoặc ba lần rá»"i lại ngá»"i dậy. 

- A! Các con của ta - Bác nói vá»›i chúng tÃ'i và cá»' gượng cÆ°á»i - Ta Ä'ã khÃ'ng là m cho các con phải hoảng sợ Ä'ấy chứ? Ta khÃ'ng biết con Ä'ã tìm ra bằng cách nà o, Holmesạ, nhÆ°ng ta có cảm tưởng rằng tất cả các thám tá»­ chính thức so vá»›i con Ä'á»u chỉ là trẻnít. Chính Ä'ó là nghá» nghiệp của con, con nhá»› nhé! 

Äó là lá»i khuyên kèm theo má»™t sá»± Ä'ánh giá Ä'ược phóng Ä'ại vá» những khả năng của tÃ'i, nó Ä'ã khiến tÃ'i tin rằng mình có thể kiếm sá»'ng Ä'ược và o “trò tiêu khiển Ä'Æ¡n giảnâ€áº¥y. Tuy nhiên, trong lúc Ä'ó thì tÃ'i chỉ quan tâm Ä'ến sức khá»e của bác ấy. 

- Cháu mong là Ä'ã khÃ'ng lỡ lá»i Ä'ể là m phiá»n bác? - TÃ'i thì thầm. 

- Do Ä'âu mà cháu lại biết chuyện Ä'ó và cháu còn biết thêm vá» Ä'iá»u gì? 

Lúc Ä'ó bác nói vá»›i tÃ'i bằng giá»ng bÃ'ng lÆ¡n nhÆ°ng sâu thẳm, trong ánh mắt bác vẫn còn ẩn náu má»™t ná»-i kinh hoà ng. 

- Há»"i nãy, khi bác xắn tay áo Ä'ể bắt cá, cháu thấy những chữ viết tắt “J.A†Ä'ược xămở khuá»·u tay. Những chữ Ä'ó hãy còn thấy rõ, nhÆ°ng Ä'ã bị xoá má» Ä'i Ä'ến má»™t ná»­a; rõ rà ng bác Ä'ã tìm cách là m cho chúng biến Ä'i. Hiển nhiên thuở xÆ°a, Ä'ó là những chữ rất thân yêu mà vá» sau bác muá»'n quên chúng. 

- Cặp mắt má»›i tinh là m sao - Bác kêu lên và thá»'t ra má»™t tiếng thở dà i nhẹ nhõm â€" NhÆ°ng thÃ'i, chúng ta Ä'ừng nhắc tá»›i chuyện Ä'ó nữa. Trong tất cả những há»"n ma bóng quế thì bóng ma của những má»'i tình là tá»"i tệ hÆ¡n cả. Chúng ta hãy sang bên phòng chÆ¡i bi da và hút má»™t Ä'iếu thuá»'c. 

Kể từ ngà y hÃ'm Ä'ó, cụ Trevor thÆ°á»ng có má»™t thoáng nghi ngá» tÃ'i. Con cụ cÅ©ng nhận ra Ä'iá»u Ä'ó. Anh nói: 

- Anh Ä'ã là m cho Ã'ng già bở vía, Ã'ng chẳng còn hiểu là anh biết những gì và khÃ'ng biết những gì. 

Ã"ng cụ khÃ'ng có ý cho tÃ'i thấy sá»± nghi ngá», tÃ'i tin chắc nhÆ° thế, nhÆ°ng cảm tưởng Ä'ó lại thấm và o tÃ'i mạnh mẽ khiến nó cứ luÃ'n hiện ra trong tất cả má»i lúc, má»i nÆ¡i. Sau cùng, tÃ'i thấy nên rút ngắn chuyến nghỉ hè. Tuy nhiên, và o buổi sáng trÆ°á»›c ngà y tÃ'i lên ra vá», lại xảy ra má»™t việc quan trá»ng. Chúng tÃ'i Ä'ang ngá»"i trên những chiếc ghếÄ'ặt ngoà i vÆ°á»n, sưởi nắng và ngắm mặt há»". Bá»-ng cÃ' hầu gái tá»›i báo là ngoà i cá»­a có ngÆ°á»i muá»'n gặp cụ Trevor. 

- Ai vậy? - Chủ nhà há»i. 

- Ã"ng ta khÃ'ng chịu nói tên. 

- Thế thì hắn muá»'n gì? 

- Ã"ng ấy chỉ nói là ngÆ°á»i quen biết và muá»'n gặp bác trong chá»'c lát. 

- CÃ' Ä'Æ°a ngÆ°á»i Ä'ó và o Ä'ây. 

Chúng tÃ'i thấy xuất hiện má»™t ngÆ°á»i nhá» bé, dáng Ä'iệu xun xoe, bÆ°á»›c chân lết dà i. Gã mặc áo vét khÃ'ng cà i khuy, cổ tay áo có dính hắc ín, áo sÆ¡ mi kẻ sá»c vuÃ'ng mà u Ä'en và Ä'á», quần lao Ä'á»™ng, chân Ä'i già y lá»›n Ä'ã mòn gót. Hắn có bá»™ mặt gầy, rám nắng, quá»·quyệt, miệng luÃ'n luÃ'n cÆ°á»i, phÃ' ra má»™t hà ng răng khập khểnh. Những bà n tay quắt lại, cứ nắm ná»­a chừng, nhÆ° những thủy thủ thÆ°á»ng có thói quen nhÆ° vậy. Trong lúc gã nặng ná» Ä'i ngang qua bá»"n cá», tÃ'i nghe thấy bác Trevor cá»' nén má»™t tiếng kêu nhá», vá»™i và ng Ä'ứng lên và chạy và o trong nhà . Bác trở ra ngoà i ngay sau Ä'ó, khi bác Ä'i ngang qua bên, tÃ'i ngá»­i thấy mùi rượu brandy ná»"ng nặc. 

- Thế nà o, Ã'ng bạn? TÃ'i có thể là m gì Ä'ể giúp Ã'ng Ä'ây? - bác ấy nói. 

Gã thủy thủ Ä'ứng lên nhìn bác vá»›i Ä'Ã'i mắt nheo lại. Cặp mÃ'i má»m nhão của y cong lên. 

- Bác khÃ'ng nhận ra tÃ'i sao? 

- Úi chà , chính là Hudson Ä'ây mà - Bác Trevor kêu lên vá»›i má»™t giá»ng ngạc nhiên. 

- Hudson Ä'ây, thÆ°a bác, Ä'ã hÆ¡n ba mÆ°Æ¡i năm qua, tÃ'i khÃ'ng gặp bác. Giá» Ä'ây bác Ä'ang sá»'ng trong nhà cao cá»­a rá»™ng, trong lúc tÃ'i vẫn còn phải Ä'i mót những Ä'á»" há»™p Ä'á»"ăn trong các thùng rác. 

- Suỵt, Ã'ng bạn. Rá»"i anh sẽ thấy là tÃ'i khÃ'ng quên những ngÆ°á»i cÅ© Ä'âu - Bác Trevor nói, và tiến tá»›i bên gã thủy thủ, hạ thấp giá»ng, nói vá»›i y và i lá»i lại cất cao giá»ng: - Hãy xuá»'ng nhà bếp ăn uá»'ng. Chắc chắn là tÃ'i sẽ tìm cho anh Ä'ược má»™t việc là m. 

- Xin cám Æ¡n. TÃ'i vừa trải qua hai năm trên má»™t con tà u chở hà ng và tÃ'i mong Ä'ược nghỉ ngÆ¡i ít lâu. TÃ'i nghÄ© rằng tÃ'i có thể thu xếp hoặc vá»›i Ã'ng Beddoes hoặc vá»›i bác Ä'ây. 

- Anh biết Ä'ịa chỉ của Ã'ng Beddoes hả? - Bác Trevor kêu lên. 

- Nhá» trá»i, tÃ'i biết chá»- ở của má»i bạn cÅ© - Gã thủy thủ trả lá»i. Thế rá»"i y theo cÃ' hầu gái xuá»'ng nhà bếp. 

Bác Trevor nói vá»›i chúng tÃ'i rằng bác từng là bạn cùng tà u vá»›i hắn trong chuyến Ä'i tá»›i những vùng Ä'ất có và ng. Äoạn Ã'ng cụ bá» và o nhà . Má»™t tiếng Ä'á»"ng há»" sau, khi chúng tÃ'i Ä'i và o, Ä'ã thấy Ã'ng cụ say nhÆ° chết, nằm dà i trên trÆ°á»ng ká»· trong phòng ăn. Việc Ä'ó Ä'ể lại cho tÃ'i má»™t cảm tưởng xấu và tÃ'i nhận thấy sá»± hiện diện của tÃ'i sẽlà m cho bạn tÃ'i ngượng nghịu. 

Ngà y hÃ'm sau, tÃ'i trở vá» London, lại ru rú trong căn phòng của mình và tiến hà nh thí nghiệm hoá há»c. Tuy nhiên, và o lúc kỳ nghỉ hè sắp hết, tÃ'i nhận Ä'ược má»™t bức Ä'iện của Victor yêu cầu tÃ'i trở lại Donnithorpe. TÃ'i lại lên Ä'Æ°á»ng, ngược lên miá»n Bắc. Victor chá» tÃ'i ở nhà ga. Má»›i thoạt nhìn, tÃ'i hiểu ngay là anh vừa trải qua hai tháng quá nhiá»u buá»"n bá»±c. Anh gầy Ä'i, Ä'ánh mất tính vui vẻ có duyên. 

- Ã"ng già sắp chết - Anh nói vá»›i tÃ'i ngay từ Ä'ầu. 

- Äâu có thể? Mà chết vì bệnh gì? 

- Má»™t cú sá»'c thần kinh. Suá»'t ngà y hÃ'm nay, ba tÃ'i cận ká» cái chết. 

- Nguyên nhân? 

- Anh hãy lên xe Ä'i! Dá»c Ä'Æ°á»ng chúng ta sẽ nói chuyện. Anh còn nhá»› cái gã tìm tá»›i nhà ngay trÆ°á»›c bữa anh ra vá» chứ? 

- Nhá»› rất rõ. 

- Anh có biết gã Ä'ó là ai khÃ'ng? 

- TÃ'i khÃ'ng biết. 

- Quá»· dữ Ä'ó, Holmes ạ. 

TÃ'i nhìn chòng chá»c và o mặt anh vá»›i vẻ kinh ngạc. 

- Äúng Ä'ấy, kể từ khi hắn tá»›i nhà , chúng tÃ'i khÃ'ng còn yên tÄ©nh lấy má»™t giá». Kể từngà y Ä'ó, Ã'ng già cÅ©ng chẳng bao giá» còn ngẩng Ä'ầu lên Ä'ược nữa. Và giá» Ä'ây, mạng sá»'ng của Ã'ng nhÆ° ngà n cân treo sợi tóc. 

- Hắn ta nắm giữ quyá»n lá»±c gì vậy? 

- À, tÃ'i cần biết Ä'iá»u Ä'ó? Cha tÃ'i trung hậu Ä'ến thế, Ä'á»™ lượng Ä'ến thế, tá»­ tế Ä'ến thế. Là m sao Ã'ng lại rÆ¡i và o móng vuá»'t của tên Ä'ạo tặc Ä'ó? TÃ'i Ä'ặt nhiá»u hy vá»ng và o anh. Và o lá»i khuyên của anh, anh Holmes. 

Chúng tÃ'i Ä'i nhÆ° bay trên con Ä'Æ°á»ng bằng phẳng và trắng phau, trÆ°á»›c mặt chúng tÃ'i trải dà i ra tất cả các vùng há»" và Ä'ầm lầy Ä'ang long lanh dÆ°á»›i ánh sáng Ä'á» của buổi hoà ng hÃ'n. Giữa má»™t lùm cây bên tay trái nhÃ' lên những á»'ng khói cao và cây cá»™t cá»: Ä'ó là nhà bác Trevor. 

- Cha tÃ'i Ä'ã cho gã Hudson là m vÆ°á»n, y có vẻ khÃ'ng bằng lòng, Ã'ng lại cho hắn là m quản gia. NgÃ'i nhà nhÆ° của chính hắn, hắn muá»'n là m gì tuỳ thích. Các cÃ' hầu gái than phiá»n vá» sá»± rượu chè vÃ' Ä'á»™ và vá» những cá»­ chỉ thÃ' tục của hắn, Ã'ng già tăng lÆ°Æ¡ng Ä'ể cho há» im tiếng. Hudson lấy con thuyá»n và khẩu súng tá»'t nhất của cha tÃ'i Ä'ể Ä'i săn thá». Cái tên Ä'ểu cáng Ä'ó, ngạo mạn Ä'ó, xảo trá Ä'ó sẽ bị tÃ'i nện Ä'ến hai chục lần rá»"i nếu nhÆ° y Ä'á»"ng trang lứa vá»›i tÃ'i. NhÆ°ng tÃ'i Ä'ã tá»± kiá»m chế, Ä'ể khá»i là m cho Ã'ng già buá»"n. Than Ã'i! Cái con thú Ä'ó cà ng lúc cà ng quấy rầy, hắn luÃ'n luÃ'n xía nhiá»u hÆ¡n và o những chuyện chẳng dính dáng gì tá»›i hắn. Má»™t hÃ'm, hắn dám Ä'á»'i Ä'áp há»-n xược vá»›i cha tÃ'i ở ngay trÆ°á»›c mặt tÃ'i. TÃ'i tóm lấy vai y và tá»'ng cổ y ra khá»i phòng. Hắn lỉnh Ä'i, mặt tái xanh, vá»›i những ánh mắt ngầm Ä'e dá»a. TÃ'i khÃ'ng biết chuyện gì Ä'ã xảy ra sau Ä'ó giữa cha tÃ'i và hắn, nhÆ°ng ngà y hÃ'm sau, Ã'ng già tìm gặp tÃ'i và yêu cầu tÃ'i xin lá»-i Hudson. TÃ'i từ chá»'i thẳng thừng và tÃ'i há»i vì sao cha tÃ'i lại chịu Ä'á»±ng má»™t tên vÃ' lại nhÆ° thế. 

- Con khÃ'ng biết là ta Ä'ang lâm và o cảnh khó xá»­ Ä'ến nhÆ°á»ng nà o. NhÆ°ng rá»"i con sẽbiết, Victor. Ta sẽ nói cho con biết, rá»"i muá»'n ra sao thì ra. Con sẽ khÃ'ng bao giá» nghÄ© xấu vá» cha chứ, con của ta? 

Ã"ng giam mình trong văn phòng Ã'ng suá»'t cả ngà y hÃ'm Ä'ó. Qua khuÃ'n cá»­a sổ, tÃ'i nhìn thấy Ã'ng: Ã'ng Ä'ang cắm cúi viết. Buổi tá»'i hÃ'm Ä'ó sau bữa ăn, con quá»· nói vá»›i chúng tÃ'i là y sắp Ä'i. Y có giá»ng nói líu lưỡi của ngÆ°á»i sắp say: 

- TÃ'i chán Norfolk rá»"i. TÃ'i sẽ Ä'i xuá»'ng Hampshire gặp Ã'ng Beddoes. TÃ'i mong rằng chuyến Ä'i nà y sẽ là m hà i lòng Ã'ng. 

Cái câu nói móc há»ng Ä'ó khiến cho tÃ'i giận sÃ'i lên. Ba tÃ'i há»i: 

- TÃ'i hy vá»ng là anh khÃ'ng vì giận dá»-i mà bá» Ä'i chứ, Hudson? 

Gã ná» ném vá» phía tÃ'i má»™t tia nhìn hắc ám: 

- TÃ'i Ä'ã khÃ'ng Ä'ược xin lá»-i. 

Lúc Ä'ó ba tÃ'i quay sang phía tÃ'i. 

- Victor, con hãy nhìn nhận rằng con Ä'ã Ä'á»'i xá»­ thÃ' bạo vá»›i ngÆ°á»i nà y, phải thế khÃ'ng nà o? 

TÃ'i phải kìm nén mà trả lá»i: 

- Trái lại, con tin rằng cả hai cha con ta Ä'ã hết sức kiên nhẫn Ä'á»'i vá»›i Ã'ng ta. 

Y gầm lên: 

- À ra thế, anh nghÄ© nhÆ° vậy Ä'ó? Äược lắm, anh bạn nhá» của tÃ'i. Rá»"i anh cứ giÆ°Æ¡ng mắt lên mà xem? 

Y lẩn ra khá»i phòng và ná»­a tiếng Ä'á»"ng há»" sau, y Ä'ã rá»i khá»i nhà . Ba tÃ'i ở trong má»™t tình trạng tá»"i tệ. NhÆ°ng Ä'úng và o lúc mà ba tÃ'i tìm lại Ä'ược má»™t chút lòng tin thì xảy ra cú Ä'ánh sau cùng. 

- Bằng cách nà o vậy? 

- Cú Ä'ánh khác thÆ°á»ng nhất trần Ä'á»i. HÃ'm qua, má»™t lá thÆ° Ä'ược gá»­i tá»›i. ThÆ° mang con dấu của bÆ°u cục Fordingham. Ba tÃ'i Ä'á»c thÆ°, giÆ¡ hai bà n tay Ã'm lấy Ä'ầu, rá»"i Ã'ng bắt Ä'ầu chạy vòng vòng trong phòng khách. Khi tÃ'i Ä'ặt Ä'ược ba tÃ'i nằm xuá»'ng trà ng ká»·, miệng Ã'ng và mí mắt Ã'ng co rúm sang má»™t bên. Bác sÄ© chạy tá»›i ngay tức khắc. NhÆ°ng cha tÃ'i Ä'ã hÃ'n mê. 

- Anh là m cho tÃ'i lo sợ, Trevor - TÃ'i thá»'t lên - NhÆ°ng, trong thÆ° nói cái gì mà lại gây ra má»™t thảm há»a tá»›i nhÆ°á»ng Ä'ó? 

- Chẳng có gì cả. Tin nhắn thật là phi lý, tầm thÆ°á»ng. NhÆ°ng Ä'ó chính là Ä'iá»u tÃ'i lo sợ... 

Xe ngá»±a Ä'ã chạy quanh khúc Ä'Æ°á»ng vòng trên lá»'i Ä'i và o nhà . Trong ánh sáng chạng vạng của buổi chiá»u tà , chúng tÃ'i thấy các bức mà nh trong nhà Ä'á»u Ä'ã Ä'ược buÃ'ng xuá»'ng. Chúng tÃ'i vá»™i vã Ä'i vá» phía cá»­a ra và o. Má»™t ngÆ°á»i mặc Ä'á»" Ä'en vượt qua ngưỡng cá»­a, Ã'ng ta dừng lại khi thấy chúng tÃ'i. 

- Chuyện xảy Ä'ến và o lúc nà o vậy, thÆ°a bác sÄ©? - Victor há»i. 

- Ngay sau lúc Ã'ng vừa lên Ä'Æ°á»ng. 

- Cha tÃ'i có tỉnh lại khÃ'ng? 

- Chỉ tỉnh trong chá»'c lát trÆ°á»›c khi tắt thở. 

- Cụ có trá»'i trăng Ä'iá»u gì khÃ'ng? 

- Ã"ng cụ chỉ nói má»™t câu: “Các giấy tá» Ä'ể trong ngăn kéo dÆ°á»›i căn phòng Nhật Bảnâ€. 

Victor leo lên, Ä'i cùng vá»›i Ã'ng bác sÄ© vá» phía buá»"ng ngÆ°á»i chết. TÃ'i ở lại trong căn phòng, cảm thấy bị buá»"n nhÆ° chÆ°a bao giá» từng buá»"n Ä'ến vậy. Quá khứ của cụ Trevor là thế nà o? Cụ từng là võ sÄ© quyá»n Anh, cụ Ä'ã Ä'i Ä'ây Ä'i Ä'ó cụ Ä'ã trở thà nh ngÆ°á»i Ä'i tìm và ng. Và do Ä'âu mà cụ lại rÆ¡i và o quyá»n lá»±c của cái tay thủy thủ gá»›m ghiếc kìa? Tại sao cụ lại ngất xỉu khi tÃ'i nhắc Ä'ến những chữ viết tắt trên cánh tay, tại sao cụ lại chết vì khiếp sợ khi nhận Ä'ược má»™t lá thÆ° gá»­i từ Fordingham? Rá»"i tÃ'i nhá»› ra là Fordinghamở trong vùng Hampshire, và rằng cái nhà Ã'ng Beddoes cÅ©ng nằm trong vùng Hampshire. NhÆ° vậy lá thÆ° có thể Ä'ến từ tên thủy thủ Hudson, báo tin là hắn Ä'ã tiết lá»™ Ä'iá»u gì bí mật, tá»™i lá»-i dÆ°á»ng nhÆ° có từ thuở trÆ°á»›c, hoặc giả lá thÆ° Ä'ó do Beddoes báo cho biết má»™t kẻ hợp tác ngà y xÆ°a rằng sá»± phản bá»™i nà y sắp xảy ra Ä'ến nÆ¡i. Cho tá»›i Ä'ấy, sá»± việc thật là sáng tá». NhÆ°ng trong trÆ°á»ng hợp nà y, là m sao mà tin nhắn lại có thể tầm thÆ°á»ng, vÃ' lý theo lá»i của Victor? Có lẽ anh ấy Ä'ã Ä'á»c khÃ'ng kỹ, hiểu khÃ'ng thấu. Hoặc giả tin nhắn Ä'ó Ä'ã Ä'ược soạn thảo theo má»™t trong những hệ mật mã khéo léo Ä'ã Ä'ược hiểu theo nghÄ©a khác. TÃ'i cần phải có lá thÆ° Ä'ó. Suá»'t má»™t tiếng Ä'á»"ng há»", tÃ'i ngá»"i suy nghÄ© trong bóng tá»'i, cho tá»›i lúc má»™t cÃ' hầu gái mặt Ä'ầm Ä'ìa nÆ°á»›c mắt mang tá»›i má»™t ngá»n Ä'èn và theo sau là Victor. Anh ngá»"i xuá»'ng trÆ°á»›c mặt tÃ'i, Ä'ẩy ngá»n Ä'èn tá»›i sát mép bà n và Ä'Æ°a cho tÃ'i má»™t lá thÆ° viết nguệch ngoạc, trên má»™t tá» giấy mà u xám và tÃ'i Ä'á»c: 

“Dụng cụ trò chÆ¡i ở London Ä'ã Ä'i từ từ quá xa. mNgÆ°á»i quản lý Hudson kể Ä'ã nói nhận tất cả bẫy ruá»"i trá»'n Ä'i và Ä'ể giữ con gà mái còn mạng sá»'ngâ€. 

TÃ'i Ä'á»c lại lần nữa, rất chăm chú, má»™t nghÄ©a thứ hai chắc hẳn phải Ä'ược che giấu trong sá»± phá»'i hợp kỳ lạ của những từ nà y. Phải chăng Ä'ã có má»™t ý nghÄ©a Ä'ược thoảthuận từ trÆ°á»›c trong những từ nhÆ° “bẫy ruá»"i†hoặc “con gà máiâ€. Chính Ä'ó là Ä'iểm mấu chá»'t của vụ nà y. Sá»± có mặt của tên Hudson tại nhà Ã'ng cụ Ä'ã cho tÃ'i biết rằng ngÆ°á»i viết bức thÆ°, chính là Ã'ng Beddoés chứ khÃ'ng phải là gã thủy thủ. TÃ'i thá»­ Ä'á»c ngược, nhÆ°ng những chữ cuá»'i “giữ con gà mái còn mạng sá»'ng†Ä'ã là m tÃ'i nản chí. Rá»"i tÃ'i thá»­ tìm những chữ xen kẽ, kể cả những cụm từ “dụng cụ trò chÆ¡i ở London†cÅ©ng nhÆ° “Ä'ã Ä'i từ từ quá xa†cÅ©ng chẳng soi sáng cho tÃ'i Ä'ược má»™t tí nà o. Cuá»'i cùng, bất thình lình, chìa khóa hiện ra vá»›i tÃ'i. TÃ'i thấy là chữ Ä'ầu tiên của má»-i nhóm chữ là cần giữ lại, Ä'iá»u Ä'ó cho ta má»™t chuá»-i câu Ä'ã xÃ' Ä'ẩy Ã'ng lão Trevor Ä'ến chá»- tuyệt vá»ng. Lá»i cảnh cáo thật ngắn. TÃ'i dịch cho bạn tÃ'i hiểu: 

“Trò chÆ¡i Ä'ã Ä'i quá xa. Hudson Ä'ã nói tất cả. Trá»'n Ä'i Ä'ể giữ mạng sá»'ng.†

Victor vùi Ä'ầu trong hai bà n tay run rẩy. Anh nói vá»›i tÃ'i: 

- TÃ'i nghÄ© rằng Ä'ó là Ä'iá»u chính xác. NhÆ°ng nhÆ° thế nó còn tá»"i tệ hÆ¡n là cái chết, bởi Ä'iá»u Ä'ó còn có nghÄ©a là sá»± Ã' danh. NhÆ°ng những từ “ngÆ°á»i quản lý†và “con gà mái†có nghÄ©a là gì? 

- Chẳng có nghÄ©a gì, nhÆ°ng chúng ta sẽ biết nhiá»u hÆ¡n nếu chúng ta khám phá ra ngÆ°á»i gá»­i. Anh thấy chứ: ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã bắt Ä'ầu viết: “Trò chÆ¡i... Ä'i quá xa... Hudson... Ä'ã nói...†vân vân. Sau Ä'ó Ä'ể thuận theo nguyên tắc của mật mã, ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã lấp Ä'ầy những chá»- trá»'ng bằng má»™t và i từ tiếp theo sau. ÄÆ°Æ¡ng nhiên ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã dùng những từ Ä'ầu tiên chợt tá»›i trong ý nghÄ©. Và nếu nhÆ° có nhiá»u từ liên quan tá»›i các con vật, anh có thể tin chắc rằng ngÆ°á»i Ä'ó là má»™t ngÆ°á»i ham săn bắn hoặc là má»™t ngÆ°á»i Ä'am mê vá»›i việc chăn nuÃ'i. Anh biết gì vá» Ã'ng Beddoes nà y? 

- Giá» Ä'ây tÃ'i chợt nhá»› lại là má»-i mùa thu, Ã'ng già tÃ'i lại Ä'ược má»i Ä'ến săn bắn trên vùng Ä'ất của Ã'ng Beddoes. 

- Vậy thì Ã'ng ấy là ngÆ°á»i Ä'ã gá»­i thÆ° Ä'ến Ä'ây: Äiá»u còn lại là tìm hiểu sá»± bí mật mà gã thủy thủ Hudson treo lÆ¡ lá»­ng trên Ä'ầu Ã'ng cụ. 

- Than Ã'i, Holmes - Anh ta kêu lên - TÃ'i quả lo sợ Ä'ó là má»™t bí mật vá» tá»™i lá»-i và Ã' nhục: Äây là tá» khai mà ba tÃ'i vừa viết. TÃ'i tìm thấy trong ngăn kéo trong căn phòng Nhật Bản. Anh hãy Ä'á»c cho tÃ'i nghe. TÃ'i khÃ'ng Ä'ủ can Ä'ảm Ä'ể Ä'á»c. 

Bên ngoà i Ã'ng cụ viết “Chi tiết vá» chuyến Ä'i trên tà u Gloria Scott kể từ lúc tà u rá»i cảng Falmouth ngà y 8 tháng 10 năm 1855 cho Ä'ến lúc tà u bị phá hủy ở 15 Ä'á»™ 20 phút Ä'á»™ vÄ© Bắc và 25 Ä'á»™ 14 phút Ä'á»™ kinh Tây ngà y 6 tháng 11â€. 

Bản khai nà y Ä'ược viết dÆ°á»›i hình thức viết thÆ°. Äây là ná»™i dung: 

“Con yêu quý của ta, 

Giá» Ä'ây sá»± Ã' danh Ä'ang tá»›i, là m Ä'en tá»'i những năm cuá»'i cùng Ä'á»i cha. Vá»›i tất cả lòng chân thà nh, cha nói vá»›i con rằng cha khÃ'ng sợ hãi pháp luật, khÃ'ng sợ mất Ä'ịa vịtrong xã há»™i; chính cái ý tưởng rằng con sẽ xấu hổ vì Ä'ã có má»™t ngÆ°á»i cha nhÆ° ta, Ä'ã là m tan nát cõi lòng ta. NhÆ°ng nếu các ná»-i nhục nhã Ä'ã giáng xuá»'ng Ä'á»i ta, thì lúc Ä'ó cha muá»'n con Ä'ược Ä'á»c lá thÆ° nà y, ngõ hầu con hiểu rõ là cha Ä'áng chê trách Ä'ến nhÆ°á»ng nà o; còn nếu nhÆ° tất cả Ä'á»u yên là nh và nếu tình cá» lá thÆ° nà y khÃ'ng bị hủy Ä'i và rÆ¡i và o trong tay con, thì cha xin con hãy ngừng Ä'á»c ở nÆ¡i Ä'ây, Ä'Æ°a nó và o ngá»n lá»­a và khÃ'ng còn dà nh cho nó má»™t ý nghÄ© nhá» nhoi nà o nữa. Còn nếu nhÆ° con tiếp tục Ä'á»c, thì Ä'ó là cha Ä'ã bị lá»™t mặt nạ và bị Ä'em ra khá»i nhà . Trong trÆ°á»ng hợp nà y hoặc trÆ°á»ng hợp kia, cha khÃ'ng cần giấu giếm con Ä'iá»u khi cả. Do Ä'ó con hãy coi má»-i từtrong những lá»i cha nói trong thÆ° là những sá»± thật chân thà nh. Ta xin thá» nhÆ° thế. 

“Con yêu quý, cha khÃ'ng phải là Trevor. Khi còn trẻ, cha tên là James Armitage. Giá»Ä'ây thì con hiểu cú sá»'c mà cha Ä'ã chịu cách Ä'ây và i tuần khi ngÆ°á»i bạn Ä'á»"ng song của con nói vá»›i cha vá» mấy chữ J.A. DÆ°á»›i cái tên Armitage, cha Ä'ã và o là m việc trong má»™t ngân hà ng tại London. DÆ°á»›i cái tên James Armitage, cha Ä'ã bị tuyên cáo có tá»™i khÃ'ng tuân thủ luật lệ của Ä'ất nÆ°á»›c, và bị kết án lÆ°u Ä'à y chung thân. Äừng có nghÄ© quá xấu vá» cha. Ta cần trả má»™t món nợ danh dá»± nên Ä'ã biển thủ tiá»n bạc của ngân hà ng. Lúc Ä'ó, cha tin chắc là cha có thể bá»"i hoà n trÆ°á»›c khi ngÆ°á»i ta phát hiện ra sá»' tiá»n bị thiếu. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta kiểm tra sổ quá sá»›m, nên Ä'ã là m lá»™ ra sá»' tiá»n thiếu hụt. Vụ Ä'ó xảy ra và o ngà y sinh nhật thứ 33 của ta, cha bị xiá»ng nhÆ° kẻ tá»™i phạm cùng vá»›i 37 tên tù khổsai khác trên con tà u Gloria Scott, sắp sá»­a lên Ä'Æ°á»ng sang châu Úc. 

Äó là và o năm 1855. Cuá»™c chiến ở Crimée Ä'ang há»"i sÃ'i Ä'á»™ng. Những con tà u cÅ© kỹchở tù khổ sai Ä'ã Ä'ược dùng là m tà u chở quân ngoà i Hắc Hải. Vì vậy, chính phủ buá»™c phải sá»­ dụng những con tà u nhá» bé hÆ¡n Ä'ể Ä'Æ°a những ngÆ°á»i tù Ä'i lÆ°u Ä'à y nÆ¡i viá»...n xứ. Tà u Gloria Scott trÆ°á»›c là thÆ°Æ¡ng thuyá»n buÃ'n trà vá»›i Trung Quá»'c, nó Ä'ã quá già nua. Tà u có trá»ng tải 500 tấn. Thêm và o 38 ngÆ°á»i Ä'áng bị treo cổ, má»™t Ä'oà n thủy thủ36 ngÆ°á»i, 18 ngÆ°á»i lính, má»™t Ä'ại úy, 3 trung úy, má»™t y sÄ©, má»™t cha tuyên úy và 4 bảo vệ. Tóm lại nó chở má»™t chuyến hà ng trên 100 con ngÆ°á»i. 

“Những vách ngăn giữa các xà -lim nhá»'t tù khÃ'ng là m bằng gá»- sá»"i rắn chắc nhÆ° trong các tà u dà nh riêng Ä'ể chở tù: chúng má»ng và dá»... gãy. NgÆ°á»i ngá»"i ở bên cạnh mé Ä'ằng sau cha, là má»™t anh chà ng còn trẻ, bá»™ mặt sáng láng, khÃ'ng Ä'ể râu hà m, khÃ'ng cả râu má, anh ta có má»™t cái mÅ©i dà i thon, cái Ä'ầu có dáng vÃ' tÆ° lá»± và khi bÆ°á»›c Ä'i, thân hình Ä'u Ä'Æ°a. Chắc chắn là anh ta cao khÃ'ng dÆ°á»›i 6 feet rưỡi; thật kỳ lạ khi ở giữa mấy chục bá»™ mặt buá»"n bã và chán nản lại có má»™t cái Ä'ầu biểu lá»™ sá»± quả quyết và nghị lá»±c. Cha hà i lòng có anh ta ở bên cạnh và cà ng sung sÆ°á»›ng hÆ¡n nữa khi, trong sá»± im lặng chán ngắt của Ä'êm Ä'en, cha nghe má»™t tiếng thì thầm sát bên tai: “Äã khoét Ä'ược má»™t cái lá»- trong tấm ván ngăn cách hai xà -limâ€. 

- Xin chà o anh bạn - Anh ta nói - Tên anh là gì nhỉ? Tại sao lại ở Ä'ây? 

- James Armitage. Còn anh là ai? 

- TÃ'i là Jack Prendergast - Anh ta bảo cha - Rá»"i ra anh sẽ kính trá»ng tên tÃ'i. 

Cha sá»±c nhá»› Ä'ã nghe nói Ä'ến vụ án của anh ta, bởi vì vụ Ä'ó Ä'ã là m xÃ'n xao khắp nÆ°á»›c. Äó là má»™t ngÆ°á»i con nhà gia thế và có nhiá»u tà i, nhÆ°ng anh ta mắc phải những thói quen tệ hại, và bằng má»™t phÆ°Æ¡ng pháp lừa Ä'ảo tà i tình, anh Ä'ã lá»™t hết của cải của má»™t sá»' nhà buÃ'n già u có ở London. 

- A, a! Thế ra anh còn nhá»› Ä'ến tÃ'i Ä'ấy? - Anh ta há»i cha má»™t cách kiêu hãnh. 

- Nhá»› rất rõ! 

- Thế thì anh còn nhá»› má»™t chi tiết kỳ lạ trong vụ án của tÃ'i? 

- Chi tiết nà o? 

- TÃ'i có gần 25 vạn, Ä'úng thế khÃ'ng nà o? 

- Äó là Ä'iá»u thiên hạ nói. 

- NhÆ°ng ngÆ°á»i ta khÃ'ng lấy lại Ä'ược má»™t Ä'á»"ng xu nà o hết, phải khÃ'ng? 

- Phải. 

- Vậy thì anh thá»­ nghÄ© xem, sá»' tiá»n Ä'ó hiện Ä'ang ở Ä'âu? 

- TÃ'i khÃ'ng biết. 

- Ở ngay giữa ngón tay trá» và ngón tay cái tÃ'i Ä'ây nà y - Anh ta kêu lên - TÃ'i có nhiá»u Ä'á»"ng bảng, hÆ¡n là sá»' tóc trên Ä'ầu anh. Và nếu nhÆ° anh có tiá»n, và biết cách tiêu tiá»n thì anh có thể là m Ä'ược bất cứ Ä'iá»u gì? Thế thì có thể nà o má»™t gã “là m Ä'ược má»i chuyện†lại chịu kéo lê Ä'Ã'i ghệt của y trong cái hầm hÃ'i thá»'i của con tà u nà y chăng? KhÃ'ng Ä'âu. Má»™t gã nhÆ° thế, rất chăm lo cho chính hắn và cho những bạn bè của hắn. Anh hãy bám sát riết lấy hắn Ä'i và thá» trên Kinh Thánh, anh sẽ khÃ'ng phải than phiá»n vá» hắn Ä'âu. 

“Äó là cách nói của anh ta. Thoạt Ä'ầu cha tin là những lá»i nói nhÆ° thế khÃ'ng có nghÄ©a gì. NhÆ°ng má»™t lát sau, khi anh ta Ä'ã thá»­ thách ba và bắt cha hứa giữ im lặng vá»›i tất cả sá»± trang trá»ng có thể có, anh ta nói cho cha biết là Ä'ang có má»™t âm mÆ°u Ä'ể chiếm lấy con tà u. Má»™t tá những phạm nhân Ä'ã chuẩn bị ngầm âm mÆ°u Ä'ó từ trÆ°á»›c khi lên tà u. Prendergast là thủ lÄ©nh của nhóm Ä'ó. 

- TÃ'i có má»™t ngÆ°á»i hợp tác - Anh ta bảo cha - Má»™t gã dÅ©ng cảm hiếm có, trung thà nh nhÆ° cái vòng Ä'ai Ä'á»'i vá»›i thùng tÃ'n-nÃ' vậy. Và rất nhiá»u tiá»n. Má»™t tay nhà già u. Anh có biết nó Ä'ang ở Ä'âu khÃ'ng? Chính là Ã'ng cha tuyên úy trên tà u nà y. Anh ấy Ä'ã lên tà u vá»›i chiếc áo lá»... Ä'en và các giấy tá» hợp pháp. Anh ấy có Ä'ủ tiá»n Ä'ể mua Ä'ứt từ sá»'ng tà u cho tá»›i cái Ä'ỉnh cá»™t buá»"m. Äoà n thủy thủ tận tụy vá»›i anh ấy cả xác lẫn há»"n. Anh ấy Ä'ã trả tiá»n mặt trÆ°á»›c cho há» trÆ°á»›c khi há» ký giấy cam kết. Có hai tay bảo vệ, thêm Mereer, phó thuyá»n trưởng. Anh ấy hứa là sẽ mua luÃ'n thuyá»n trưởng. 

- Thế thì chúng ta phải là m gì? - Ba há»i. 

- Chúng ta sẽ cho má»™t và i tên trong sá»' bá»n lính má»™t và i tấm áo Ä'á» hÆ¡n thứ áo mà thợmay quân phục Ä'ã cấp phát cho há»... 

- NhÆ°ng há» có vÅ© khí mà ? 

- Thì má»-i Ä'ứa chúng ta cÅ©ng có má»™t cặp súng lục. Nếu chúng ta khÃ'ng cÆ°á»›p Ä'ược tà u nà y, thì chúng ta phải trở lại trÆ°á»ng là ng thÃ'i. Äêm nay anh sẽ nói vá»›i ngÆ°á»i bạn của anh ở phía bên kia và tìm hiểu xem nó Ä'áng Ä'ược tin cậy hay khÃ'ng. 

“NgÆ°á»i bị nhá»'t bên cạnh cha là má»™t chà ng trai bị kết tá»™i giả mạo. Anh ta tên là Evans, cÅ©ng sẵn sà ng tham dá»± và o cuá»™c nổi loạn. Khi chÆ°a ra khá»i mÅ©i Nam nÆ°á»›c Anh, trong tà u chỉ còn có hai ngÆ°á»i tù khÃ'ng hay biết cái âm mÆ°u cÆ°á»›p tà u. Má»™t gã nhu nhược nên bá»n cha khÃ'ng dám kêu gá»i, gã kia bị mắc bệnh. Trong Ä'oà n thủy thủy có năm tên gia nhập và o chuyến phiêu lÆ°u nà y. Ã"ng cha tuyên-úy-giả qua lại các xà -lim Ä'ể khích lệ bá»n ta, Ã'ng ta Ä'eo má»™t cái bao Ä'en Ä'ược gá»i là “bao chứa những quyển sách Ä'ạoâ€, Ã'ng ta thÆ°á»ng lui tá»›i lui ra, nên sang ngà y thứ ba, bá»n ba Ä'ã có má»™t cái giÅ©a, má»™t cặp súng lục, má»™t cân thuá»'c súng và hai chục Ä'á»"ng tiá»n và ng. Tất cả Ä'ược bó chặt, giấu dÆ°á»›i gầm giÆ°á»ng. Hai trong sá»' những tay bảo vệ nhận lệnh của Prendergast, viên trung úy, phó thuyá»n trưởng là cánh tay phải của anh ta. Những ngÆ°á»i chá»'ng lại: viên Ä'ại úy, hai viên phó thuyá»n trưởng khác, hai ngÆ°á»i bảo vệ, trung úy Martin cùng vá»›i 18 ngÆ°á»i lính dÆ°á»›i quyá»n của Ã'ng ta, thêm và o Ã'ng y sÄ©. Tuy nhiên, bá»n ta Ä'ã quyết Ä'ịnh khÃ'ng sao lãng bất cứ má»™t sá»± phòng ngừa nà o và tiến hà nh cuá»™c tấn cÃ'ng bất ngá», và o ban Ä'êm; nhÆ°ng rá»"i nó lại xảy ra sá»›m hÆ¡n dá»± liệu. 

“Má»™t buổi tá»'i, gần ba tuần sau ngà y lên Ä'Æ°á»ng, viên y sÄ© Ä'i thăm má»™t trong những tù nhân bị bệnh. Vừa bà n tay xuá»'ng dÆ°á»›i ghế nằm của ngÆ°á»i bệnh, Ã'ng nhận ra hình dáng khẩu súng lục. Nếu Ã'ng ta lặng thinh và lên báo cáo thì vụ âm mÆ°u sẽ bị khám phá ra nhÆ°ng Ã'ng ta thá»'t lên má»™t tiếng kêu ngạc nhiên và mặt mà y tái mét. Thân chủcủa Ã'ng ta Ä'oán ra ngay cái mà Ã'ng ta Ä'ã phát hiện. Y túm lấy Ã'ng, nhét giẻ và o miệng Ã'ng và trói gÃ' Ã'ng bên dÆ°á»›i ghế nằm. TrÆ°á»›c Ä'ó, viên y sÄ© Ä'ã mở cánh cá»­a dẫn lên boong tà u, vì vậy tất cả tù nhân hăm hở vượt qua cá»­a Ä'ó. Hai lính canh bị hạ, viên hạ sÄ© Ä'ang chạy tá»›i xem có chuyện gì Ä'ã xảy ra cÅ©ng bị hạ. Ở lá»'i và o các ca-bin, có hai ngÆ°á»i lính bị giết trong lúc Ä'ang gắn lưỡi lê lên trên Ä'ầu súng. Bá»n ta chạy vá»™i và o trong ca-bin của thuyá»n trưởng nhÆ°ng lúc bá»n ba Ä'ẩy cánh cá»­a ra, thì Ä'ã thấy Ã'ng ta gục Ä'ầu trên tấm bản Ä'á»" Äại Tây DÆ°Æ¡ng trên mặt bà n, còn Ã'ng cha tuyên úy thì Ä'ứng ngay bên cạnh, khẩu súng lục trong tay hãy còn bá»'c khói. Hai viên trung úy bịtoán thủy thủ bắt giữ. Tất cả Ä'ã giải quyết xong. 

“Ca-bin hạng sang ở sát hai bên ca-bin của Ä'ại uý; bá»n ta ùa và o Ä'ó ngá»"i xệp xuá»'ng trên những ghế dà i bá»c nệm, Ä'ua nhau nói cùng má»™t lượt. Wilson, Ã'ng cha tuyên úy giả, Ä'ập vỡ má»™t cái rÆ°Æ¡ng, Ä'ể moi ra má»™t chai rượu vang, Ä'ập bể cổ chai và rót Ä'ầy các cá»'c khÃ'ng chân. Và o lúc bá»n ba nâng cá»'c lên Ä'ể cụng ly, má»™t loạt súng nổ vang, cả ca-bin trà n ngập khói Ä'ến mức ba khÃ'ng còn trÃ'ng thấy Ä'ược phía bên kia của cái bà n. Khi khói Ä'ã tan, Wilson và 8 ngÆ°á»i tù khổ sai lăn lá»™n trên mặt bà n. Bá»n ta bịquang cảnh là m cho tê liệt, và sẽ Ä'ầu hà ng nếu nhÆ° Prendergast khÃ'ng có ở Ä'ó. Hắn rá»'ng lên nhÆ° má»™t con bò má»™ng, rá»"i nhảy xổ ra khá»i cá»­a cùng vá»›i tất cả những ngÆ°á»i sá»'ng sót ùa theo sau. Trá»±c diện vá»›i bá»n ba, mé Ä'uÃ'i tà u có viên trung úy và 10 ngÆ°á»i lính. Những khung gắn kính phía trên cái bà n trong ca-bin Ä'ã Ä'ược hé mở ra và há» Ä'ã bắn qua khe hở. TrÆ°á»›c khi há» kịp nạp Ä'ạn thì bá»n ta Ä'ã nhà o lên. Há» kháng cá»± kịch liệt nhÆ°ng sá»' quân ít hÆ¡n. Trong năm phút, tất cả Ä'á»u hoà n tất. Prendegast vùng vẫy nhÆ° má»™t con quá»·: y gom những ngÆ°á»i lính lại rá»"i quẳng há» xuá»'ng biển, chẳng cần biết há» Ä'ã chết hay còn sá»'ng. Má»™t trung sÄ© bị thÆ°Æ¡ng vẫn cá»' bÆ¡i má»™t há»"i lâu, cho tá»›i khi má»™t ngÆ°á»i trong bá»n ta mủi lòng thÆ°Æ¡ng hại, nhắm bắn má»™t phát và o sá». Khi cuá»™c chiến kết thúc, kẻ thù của bá»n ta chỉ còn lại có năm ngÆ°á»i, hai ngÆ°á»i bảo vệ, hai viên trung úy và Ã'ng y sÄ©. 

“Thế là nổ ra cuá»™c tranh cãi lá»›n. Rất nhiá»u ngÆ°á»i hà i lòng vì Ä'ã già nh lại Ä'ược tá»± do; vá»›i há» thế là Ä'ủ; há» khÃ'ng muá»'n giết thêm ngÆ°á»i. Tám ngÆ°á»i trong bá»n ta là 3 thủy thủ và 5 tù khổ sai, tỠý khÃ'ng muá»'n dá»± và o cuá»™c tà n sát sắp diá»...n ra. NhÆ°ng khÃ'ng thể là m lung lay quyết tâm của Prendegast và của những ngÆ°á»i cùng chia xẻ ý kiến vá»›i anh ta. Phe anh ta quả quyết rằng cÆ¡ may duy nhất Ä'ể bảo Ä'ảm an toà n là phải nhổ cá» tận gá»'c rá»... và rằng anh ta sẽ khÃ'ng Ä'ể cho má»™t cái lưỡi còn sá»'ng có khả năng là m chứng chá»'ng lại bá»n ba. Chỉ thiếu chút nữa là “nhóm tám ngÆ°á»i†cÅ©ng chịu chung vá»›i kẻ bị bắt giữ, nhÆ°ng sau chót anh ta bảo nhóm tám ngÆ°á»i hãy lấy má»™t cái xuá»"ng mà bá» Ä'i. Nhóm của cha Ä'á»"ng ý vì Ä'ã chán ngán cái cảnh tượng quá tà n bạo Ä'ó. Há»phát cho má»-i ngÆ°á»i trong bá»n ta những bá»™ quần áo của thủy thủ, má»™t thùng nÆ°á»›c, má»™t két thịt bò muá»'i, má»™t két bánh bích-quy và má»™t cái la bà n. Prendegast dẫn nhóm tám ngÆ°á»i Ä'ến trÆ°á»›c má»™t tấm bản Ä'á»", dặn dò rằng hãy nhận mình là những thủy thủbị trÃ'i dạt vì con tà u bị Ä'ắm ở vị trí 15 Ä'á»™ vÄ© Bắc và 25Ä'á»™ kinh Tây. Xong anh ta cắt dây buá»™c chiếc xuá»"ng và Ä'ể cho nó trÃ'i theo dòng nÆ°á»›c... 

“Con thân yêu của ta, giá» Ä'ây ta sắp kể tá»›i cái phần gây ngạc nhiên hÆ¡n cả trong câu chuyện. Trong cuá»™c nổi loạn, các thủy thủ Ä'ã kéo thấp cái trục căng buá»"m mÅ©i. Khi bá»n ba Ä'ã rá»i xa con tà u thì há» lại dá»±ng nó lên Ä'ể Ä'ón má»™t cÆ¡n gió Ä'Ã'ng bắc nhẹ. Chiếc xuá»"ng của tám ngÆ°á»i nhì nhằng vượt qua những Ä'ợt sóng dà i nhẹ. Evans và cha - vá»'n là những ngÆ°á»i có há»c thức hÆ¡n cả bá»n - ngá»"i ở Ä'ằng sau tà u Ä'ể quyết Ä'ịnh hÆ°á»›ng Ä'i. Sau chót, vì gió bắc thổi nhiá»u hÆ¡n, Evans quyết Ä'ịnh Ä'i vá» hÆ°á»›ng Sierra Leone. Bất thình lình, trong lúc ngó vá» con tà u Ä'ó, ba thấy má»™t cụm khói Ä'en bá»'c lên cuá»"n cuá»™n, khói giăng ra tá»±a nhÆ° má»™t cái cây khổng lá»". Và i giây sau Ä'ó, má»™t tiếng nổ long trá»i. Khi khói Ä'ã bị gió mùa Ä'i, ba khÃ'ng còn thấy dấu vết của con tà u Gloria Scott Ä'âu nữa. Ngay tức khắc, nhóm 8 ngÆ°á»i chuyển hÆ°á»›ng và chèo cật lá»±c tá»›i nÆ¡i mà má»™t là n khói Ä'en hãy còn bảng lảng trên mặt nÆ°á»›c. 

“Phải mất má»™t tiếng Ä'á»"ng há»", bá»n cha má»›i tá»›i Ä'ược chá»- Ä'ó. Những mảnh vụn của má»™t cái ca-nÃ', những mảnh thùng và những thanh gá»- dà i nhấp nhÃ' trên sóng. KhÃ'ng tìm ra Ä'ược má»™t dấu hiệu nà o của sá»± sá»'ng, bá»n cha vừa quay xuá»"ng lại thì chợt nghe thấy có tiếng kêu cứu: cách xa má»™t quãng, trên má»™t miếng ván, có má»™t ngÆ°á»i nằm thẳng cẳng. Bá»n ba kéo ngÆ°á»i Ä'ó lên thuyá»n. Äó là má»™t thủy thủ trẻ, tên là Hudson: hắn bịbá»ng, và kiệt sức Ä'ến mức phải Ä'ợi Ä'ến sáng hÃ'm sau, hắn má»›i Ä'ủ sức thuật lại các sá»± việc Ä'ã xảy ra. 

- Sau khi các Ã'ng bá» Ä'i rá»"i, Prendergast ra lệnh hà nh hình 5 tù nhân còn sá»'ng sót: Hai ngÆ°á»i bảo vệ bị hạ sát và liệng xuá»'ng biển. Rá»"i Ä'ến lượt viên trung úy thứ ba. Sau Ä'ó, Prendergast Ä'i xuá»'ng dÆ°á»›i tà u và tá»± tay mình cắt cổ há»ng Ã'ng y sÄ©. Chỉ còn lại có viên trung úy thứ nhất vẫn là ngÆ°á»i gan dạ và cÆ°Æ¡ng quyết. Khi Ã'ng ta thấy Prendergast tiến lại gần, trong tay có con dao Ä'ẫm máu và Ã'ng ta tá»± gỡ dây trói ra (Ã'ng ta ná»›i lá»ng Ä'ược từ trÆ°á»›c) và nhảy từ trên boong xuá»'ng khoang hầm sau. Má»™t tá những tù khổ sai có trang bị súng lục tục xuá»'ng tìm bắt Ã'ng ta. Chúng thấy Ã'ng Ä'ang ngá»"i bên má»™t thùng thuá»'c súng mở sẵn, trong tay cầm má»™t bao diêm. Thùng Ä'ó là má»™t trong sá»'100 thùng thuá»'c súng mà con tầu chở theo. Ã"ng ta thá» là sẽ cho nổ tung tất cả, nếu Ã'ng bị hà nh hạ, thế rá»"i, và i phút sau, con tầu bị nổ. TÃ'i nghÄ© là thùng thuá»'c súng bị nổlà do má»™t phát súng bắn trượt, hÆ¡n là do que diêm của Ã'ng trung úy. NhÆ°ng dù cho nguyên cá»› là gì Ä'i nữa, tầu Gloria Scott Ä'ã bị triệt hạ, cÅ©ng nhÆ° cái tên vÃ' lại Ä'ã nắm quyá»n chỉ huy con tà u. 

“Con thân yêu, Ä'ó là câu chuyện vá» cái vụ khủng khiếp, trong dó ba có tham gia. Ngà y hÃ'm sau, nhóm 9 ngÆ°á»i Ä'ược má»™t con thuyá»n hai cá»™t buá»"m nhận ra. Lúc Ä'ó thuyá»n Ä'ang trên Ä'Æ°á»ng Ä'i sang châu Úc và viên thuyá»n trưởng Ä'ã tin rằng nhóm của cha là những ngÆ°á»i còn sá»'ng sót khi má»™t con tà u chở khách Ä'ã bị Ä'ắm. Sau má»™t chuyến Ä'i an toà n, con tà u hà o hiệp Ä'ó Ä'ổ bá»n ba lên cảng Sydney là nÆ¡i Evans và ba thay tên Ä'ổi há» và cùng nhau Ä'i tá»›i những vùng Ä'ất có và ng, chen lấn trong Ä'ám dân tứ chiếng từ thập phÆ°Æ¡ng kéo tá»›i nÆ¡i Ä'ó. Bá»n ta Ä'ã vÄ©nh viá»...n từ bá» căn cÆ°á»›c Ä'ầu tiên của Ä'á»i mình. 

“Cha khÃ'ng cần thuật lại phần tiếp theo. Cha Ä'ã là m già u, Ä'ã Ä'i Ä'ây Ä'i Ä'ó rá»"i lại trở vá»nÆ°á»›c Anh nhÆ° những nhà thá»±c dân già u có vá» tậu Ä'ất Ä'ai ở quê nhà . Trong hÆ¡n 20 năm, cha Ä'ã sá»'ng má»™t cuá»™c Ä'á»i yên bình và hữu ích vá»›i hy vá»ng là quá khứ Ä'ã hoà n toà n bị chÃ'n vùi. Con hãy hình dung ra Ä'iá»u mà cha cảm nhận khi ngÆ°á»i thủy thủ vừa chợt hiện ra là cha nhận Ä'ược ngay tức khắc Ä'ó là Hudson. Cha khÃ'ng biết nhá» Ä'âu mà hắn tìm ra cha, hắn quyết tâm lợi dụng sá»± sợ hãi của cha. Giá» thì con Ä'ã hiểu trong má»™t chừng má»±c nà o Ä'ó, con sẽ thÃ'ng cảm vá»›i ná»-i khiếp sợ cứ mãi ở trong cha, kể từ khi hắn rá»i khá»i nhà ta vá»›i những lá»i Ä'e dá»a Ä'ể tìm tá»›i bên nạn nhân khác của hắnâ€. 

Ở phía dÆ°á»›i lá thÆ° có mấy hà ng chữ run rẩy: 

“Beddoes Ä'ã cho ba biết bằng mật mã rằng H. Ä'ã tiết lá»™ tất cả. Äức Chúa nhân từ, xin NgÆ°á»i hãy thÆ°Æ¡ng xót linh há»"n chúng con?â€. 

- Watson thân mến, Ä'ó là thiên truyện kể mà tÃ'i Ä'ã Ä'á»c cho anh bạn Victor nghe trong Ä'êm hÃ'm ấy. Anh Victor tan nát cõi lòng, bá» sang vùng Terai Ä'ể trá»"ng chè, ở Ä'ó anh rất thà nh cÃ'ng. Còn vá» gã thủy thủ và vá» Beddoes, từ Ä'ó tÃ'i chẳng Ä'ược tin tức gì vá»há». Cả hai biến mất hoà n toà n. KhÃ'ng có má»™t cáo buá»™c nà o gá»­i Ä'ến cảnh sát. Hudson có thể lẩn tránh Ä'âu Ä'ó vì cảnh sát khÃ'ng tin và o cáo buá»™c của hắn Ä'á»'i vá»›i Beddoes. Tuy nhiên, tÃ'i tin rằng, bởi bÆ°á»›c Ä'Æ°á»ng cùng, có thể Beddoes Ä'ã khá»­ Hudson và sau Ä'ó Ä'ã lẩn trá»'n ra nÆ°á»›c ngoà i. Vá»›i sá»' tà i sản kếch sù của Ã'ng ta, việc Ä'ó khÃ'ng có gì gá»i là quá khó. 

Äó chính là những nét chính của trÆ°á»ng hợp nà y, và nếu chúng có ích cho những ghi chép của anh, thì tÃ'i chắc chắn rằng chúng sẽ rất thích hợp. 

Hết

iếc há»™p bằng gá»- có nắp Ä'ậy, giá»'ng nhÆ° chiếc há»™p Ä'á»±ng Ä'á»" chÆ¡i trẻ em. Anh mở há»™p, lấy ra má»™t tá» giấy Ä'ã nhà u nát, má»™t chiếc chìa khóa bằng Ä'á»"ng kiểu cÅ©; má»™t thanh gá»- có cuá»'n má»™t cuá»™n dây nhá»; và ba chiếc vòng bằng kim loại Ä'ã bị han rỉ. 

- Thế nà o anh bạn, cậu có thích những thứ trang sức nà y khÃ'ng? - Anh há»i, và mỉm cÆ°á»i vá»›i khuÃ'n mặt ngÆ¡ ngác của tÃ'i. 

- Bá»™ sÆ°u tập Ä'ầy tính hấp dẫn và kích thích sá»± hiếu kỳ. 

- Rất hấp dẫn, còn câu chuyện của nó thì cà ng kích thích tò mò của cậu hÆ¡n. 

- Chẳng lẽ, những vật ká»· niệm nà y Ä'á»u có lịch sá»­? 

- HÆ¡n thế nữa, tá»± nó Ä'ã nói lên lịch sá»­ rá»"i. 

- Cậu Ä'ịnh ám chỉ Ä'iá»u gì? 

Sherlock Holmes trải các vật ra bà n, anh ngá»"i xuá»'ng ghế và ngắm nghía bằng cặp mắt sáng ngá»i, lấp lánh dầy hứng thú. 

- Tá»› Ä'ã giữ những vật nà y là m ká»· niệm vá» câu chuyện có liên quan Ä'ến “Bá»™ nghi lá»...nhà Musgraveâ€. 

TÃ'i Ä'ã nghe Holmes nói nhiá»u vá» câu chuyện nà y, nhÆ°ng chÆ°a há» có dịp há»i anh cặn kẽ má»i chi tiết. 

- Cậu hãy kể cho tá»› nghe má»i chuyện vá» vụ nà y Ä'i. - TÃ'i Ä'á» nghị. 

- Thế cứ Ä'ể nguyên những Ä'á»" bá» Ä'i ở Ä'ây à ? Chúng ta phải thu dá»n chứ? - Anh thâm thúy há»i lại - Sá»± yêu thích ngăn nắp, gá»n gà ng của cậu vứt ở Ä'âu rá»"i. Nói thế thÃ'i, tá»›cÅ©ng rất muá»'n cậu bổ sung vụ nà y và o bá»™ biên niên sÆ° của mình, bởi má»™t lẽ nó có những tình tiết khá nổi tiếng trong là ng hình sá»±, khÃ'ng những chỉ riêng ở nÆ°á»›c Anh, mà có thể cả những nÆ°á»›c khác nữa. Bá»™ sÆ°u tập những chiến cÃ'ng nhá» của cậu sẽkhÃ'ng Ä'ược trá»n bá»™ nếu thiếu việc miêu tả, ghi chép câu chuyện lịch sá»­ hoà n toà n có thật nà y... Chắc cậu còn nhá»›, chuyện xảy ra vá»›i “Gloria Scott†và Ä'oạn Ä'á»'i thoại vá»›i Ã'ng già bất hạnh. Sá»' phận của Ã'ng ta Ä'ã có lần tá»› kể cho cậu. Ã"ng là ngÆ°á»i Ä'ầu tiên gợi ý cho tá»› vá» nghá» nghiệp, mà sau nà y nó Ä'ã trở thà nh sá»± nghiệp của cuá»™c Ä'á»i tá»›. Hiện nay tên tuổi của tá»› Ä'ã nổi tiếng, khÃ'ng chỉ trong dân chúng mà cả giá»›i hình sá»±. NhÆ°ng riêng việc giải quyết những vấn Ä'á» tranh cãi thì những ngÆ°á»i am hiểu Ä'á»u Ä'ánh giá tá»› ở bậc thấp. Khi chúng ta má»›i quen nhau, tá»› Ä'ã có má»™t vá»'n sá»'ng tÆ°Æ¡ng Ä'á»'i phong phú. Cậu có thể tưởng tượng Ä'ược khÃ'ng? Lần Ä'ầu tá»› vất vả biết bao, phải trải qua má»™t thá»i gian dà i tá»› má»›i Ä'ịnh hÆ°á»›ng Ä'ược. 

BÆ°á»›c Ä'ầu tá»›i Luân ÄÃ'n, tá»› Ä'ến ở tại hẻm Montague nằm sau góc Viện bảo tà ng British, tá»› liá»n lao và o cÃ'ng tác nghiên cứu. Tá»› nghiên cứu tất cả các lÄ©nh vá»±c kiến thức, vì nó rất có lợi cho nghá» nghiệp tá»› sau nà y. Dần dần, những ngÆ°á»i Ä'ến gặp tá»›Ä'ể nhá» giúp Ä'ỡ: phần lá»›n há» Ä'ến là do bạn bè, sinh viên ngà y trÆ°á»›c giá»›i thiệu, vì trong những năm cuá»'i của trÆ°á»ng Ä'ại há»c ngÆ°á»i ta Ä'ã bà n tán khÃ'ng ít vá» phÆ°Æ¡ng pháp của bản thân tá»›. Việc thứ ba, ngÆ°á»i ta Ä'ã nhá» tá»› giải quyết việc của há» hà ng nhà Musgrave. Hà ng loạt sá»± kiện xảy ra má»™t cách lý thú, các sá»± kiện khác tiếp theo là m cho tá»› má»™t phen Ä'iêu Ä'ứng và lúng túng; Ä'ó là nấc thang Ä'ầu tiên của con Ä'Æ°á»ng danh vá»ng và cÅ©ng là viên gạch Ä'ầu tiên Ä'ể xây lên Ä'ịa vị của tá»› hiện nay. 

Reginald Musgrave là bạn há»c cùng trÆ°á»ng trung há»c vá»›i tá»›, theo má»™t quan tiệm nà o Ä'ó thì tá»› và anh ta có má»™t tình thân bằng hữu. Anh ta quá rụt rè nhút nhát, Ä'Ã'i khi bạn bè cho rằng, anh ta là m cao, nên anh ta ít tiếng trong Ä'ám bạn bè. Bá» ngoà i anh ta Ä'úng là má»™t nhà quý tá»™c nòi; khuÃ'n mặt thanh tú, mÅ©i to, mắt hÆ¡i lá»"i; phong cách tuy hÆ¡i cẩu thả, nhÆ°ng vẫn giữ Ä'ược vẻ tao nhã, thanh lịch. Thá»±c ra, Ä'ó là má»™t ngÆ°á»i còn sót lại của má»™t dòng dõi vua chúa, Ä'á»i nà y có lẽ là Ä'á»i cháu chắt gì Ä'ó; và o thế ká»·thứ XVI dòng há» Musgrave ở miá»n Bắc, tách ra và thà nh lập ở phía tây Sussex; cÆ¡ngÆ¡i Hurlstone - Ä'ó là dinh thá»± của dòng há» Musgrave, là má»™t trong những ngÃ'i nhà cổ kính nhất vùng nà y. Hình nhÆ°, dinh thá»± nÆ¡i anh ta sinh ra cÅ©ng mang nét hình hà i của anh ta. Má»-i khi nhìn khuÃ'n mặt trắng xanh của anh ấy, vá»›i những Ä'Æ°á»ng nét hÆ¡i thÃ', cùng phong thái Ä'ạo mạo thì bao giá» tá»› cÅ©ng liên tưởng tá»›i những mái vòm hình chóp, khung cá»­a hình vuÃ'ng và tất cả những nét rÆ¡i rá»›t lại của ná»n kiến trúc phong kiến. Có Ä'Ã'i lúc chúng tÃ'i tâm sá»± vá»›i nhau, lần nà o anh ta cÅ©ng thích thú những phÆ°Æ¡ng pháp quan sát tinh tế và cách Ä'ánh giá, nhận xét chính xác của tá»›. 

Suá»'t bá»'n năm, chúng tÃ'i khÃ'ng gặp nhau. Chợt má»™t buổi sáng anh ta tá»›i thăm tá»› ởMontague. Anh ấy chẳng thay Ä'ổi mấy, ăn mặc rất bảnh bao - anh ta vá»'n là ngÆ°á»i thích ăn diện,và bây giá» vẫn giữ phong thái chững chạc Ä'à ng hoà ng vá»'n có. 

- Cậu vẫn khá»e chứ Musgrave? Sau khi bắt tay thân mật, tá»› há»i. 

- Chắc cậu cÅ©ng biết, cha tá»› vừa qua Ä'á»i - Anh ta nói. - Chuyện ấy xảy ra Ä'ã gần hai năm rá»"i, cậu hiểu cho tá»›, lúc bấy giá» tá»› phải Ä'ứng ra Ä'ảm Ä'Æ°Æ¡ng gánh vác việc cai quản cÆ¡ ngÆ¡i Hurlstone rất vất vả. HÆ¡n nữa, tá»› là Ä'ại biểu của má»™t vùng, bận Æ¡i là bận. Còn cậu, nghe Ä'âu Ä'ã sá»­ dụng khả năng hiếm có của mình Ä'ể giúp Ä'ỡ má»i ngÆ°á»i có phải khÃ'ng? 

- Äúng Ä'ấy, - Tá»› trả lá»i - tá»› có ý Ä'ịnh dùng trí tuệ của mình Ä'ể kiếm mẩu bánh mì. 

- Rất sung sÆ°á»›ng Ä'ược biết nhÆ° vậy, bởi vì lá»i khuyên bảo của cậu bây giá» Ä'á»'i vá»›i tá»›thật quý giá. Ở chá»- tá»› Ä'ã xảy ra má»™t chuyện mà cảnh sát Ä'à nh bó tay. Câu chuyện là m Ä'au Ä'ầu má»i ngÆ°á»i. 

Cậu có thể hình dung tá»› nghe anh ta nhÆ° thế nà o khÃ'ng, Watson. Äây chính là trÆ°á»ng hợp mà tá»› Ä'ã cháy ruá»™t, cháy gan chá» Ä'ợi ròng rã trong những tháng ngà y thất nghiệp, cuá»'i cùng nó Ä'ã Ä'ến vá»›i tá»›. Từ Ä'áy lòng, bao giá» tá»› cÅ©ng tin rằng, tá»› có thểÄ'ạt kết quả ở những nÆ¡i mà kẻ khác bó tay; và Ä'ây chính là dịp Ä'ể tá»› thá»­ nghiệm chính bản thân mình. 

- Cậu hãy kể cặn kẽ cho tá»› nghe vá»›i! - TÃ'i thá»'t lên. 

Sherlock tiếp tục: 

- Tá»› má»i anh bạn Reginald Musgrave má»™t Ä'iếu thuá»'c, anh ta ngá»"i Ä'á»'i diện vá»›i tá»› và châm thuá»'c. 

- Cần nói vá»›i cậu, - Anh ta mà o Ä'ầu - mặc dù tá»› chÆ°a vợ, nhÆ°ng tá»› vẫn phải giữ lại ởdinh thá»± Hurlstone má»™t biên chế hoà n chỉnh sá»' ngÆ°á»i phục vụ giúp việc. Dinh thá»± rất to, Ä'ược xây cất quá vụng vá», khÃ'ng hợp lý và vì thế cần có ngÆ°á»i trÃ'ng coi thÆ°á»ng xuyên Ä'ể Ä'á» phòng trá»™m cắp. HÆ¡n nữa, chá»- tá»› có má»™t khu rừng cấm, cứ Ä'ến mùa săn chim trÄ©, thì trong nhà tập trung cả má»™t há»™i lá»›n, Ä'òi há»i khÃ'ng ít ngÆ°á»i phục vụ. Tất cảcó tám ngÆ°á»i, ngÆ°á»i hầu, ngÆ°á»i là m bếp, thêm hai ngÆ°á»i xà ích và má»™t thằng bé Ä'ểchạy thÆ° từ, tất nhiên khÃ'ng kể ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n và những ngÆ°á»i giám mã. 

Trong sá»' những ngÆ°á»i phục vụ ấy, có anh chà ng Brunton là ngÆ°á»i phục vụ lâu nhất. Lúc bá»' tá»› má»i anh ta vá», anh ta chỉ là má»™t thầy giáo trẻ thất nghiệp; chẳng bao lâu, vá»›i nghị lá»±c phi thÆ°á»ng, tính cách mạnh mẽ, anh ta nghiá»...m nhiên trở thà nh má»™t ngÆ°á»i khÃ'ng thể thiếu Ä'ược trong nhà tá»›. Äó là má»™t gã Ä'à n Ã'ng cao to, Ä'ẹp trai, có vầng trán Ä'ẹp Ä'ẽ. Tuy anh ta là m việc ở nhà tá»› Ä'ược hai mÆ°Æ¡i năm, nhÆ°ng anh ta chÆ°a Ä'ến bá»'n mÆ°Æ¡i tuổi. Má»™t Ä'iá»u rất lạ, tại sao vá»›i hình thức hấp dẫn và năng khiếu hiếm có nhÆ° thế, hÆ¡n nữa anh ta lại nói Ä'ược và i ba thứ tiếng, biết chÆ¡i hầu hết các loại nhạc cụ, lại cam chịu má»™t Ä'ịa vị quá Æ° thấp hèn? Anh ta sá»'ng khÃ'ng Ä'ến ná»-i tá»"i, lúc nà o cÅ©ng vui vẻ và khÃ'ng có ý Ä'ịnh thay Ä'ổi cách sá»'ng. NgÆ°á»i hầu nà y bao giá»cÅ©ng thu hút sá»± chú ý của khách khứa. NhÆ°ng trong con ngÆ°á»i hoà n hảo nà y vẫn có thiếu sót: anh ta là ngÆ°á»i có tính lăng nhăng, quan hệ yêu Ä'Æ°Æ¡ng bừa bãi. Cậu biết Ä'ấy, trong Ä'ịa hạt chúng tá»›, anh ta thá»±c hiện vai sở khanh khÃ'ng có gì là khó. Khi vợanh ta còn sá»'ng má»i việc Ä'á»u tá»'t Ä'ẹp. NhÆ°ng khi vợ anh ta mất, thì anh ta gây cho chúng tá»› khÃ'ng ít phiá»n toái. Thú thật và i tháng trÆ°á»›c chúng tá»› Ä'ã yên tâm, vì anh ta Ä'ã Ä'ính hÃ'n vá»›i cÃ' bé Rachel Howells má»™t con hầu trẻ tuổi. NhÆ°ng sau Ä'ó, thật tệ, anh ta Ä'ã theo Ä'uổi cÃ' Janet Tregellis - con gái của má»™t ngÆ°á»i thợ săn già là nh nghá». Rachel - má»™t cÃ' gái có lòng tá»± trá»ng cao, nhÆ°ng rất nóng nảy và tính khí thì thất thÆ°á»ng, nhÆ° ngÆ°á»i dân vùng Welsh, hÆ¡n nữa cÃ' ta bị bệnh viêm mà ng não nằm liệt giÆ°á»ng liệt chiếu. CÃ' ta má»›i há»"i phục, và Ä'i lại nhÆ° má»™t cái bóng, ngÆ°á»i cÃ' ta chỉ còn lại Ä'Ã'i mắt. 

Äó là tấn kịch Ä'ầu tiên xảy ra ở dinh thá»± Hurlstone của chúng tá»›. NhÆ°ng tiếp theo là má»™t chuyện tà y trá»i hÆ¡n Ä'ã xóa nhòa chuyện cÅ© trong ký ức chúng tá»›. Äó là việc, ngÆ°á»i hầu trai Brunton Ä'ã bị Ä'uổi ra khá»i nhà má»™t cách nhục nhã. Vụ Ä'ó xảy ra nhÆ°thế nà y: Tá»› Ä'ã kể cho cậu nghe rá»"i. 

Brunton là má»™t ngÆ°á»i rất thÃ'ng minh, có lẽ chính sá»± thÃ'ng minh Ä'ã là nguyên nhân là m hÆ° há»ng anh ta. Anh ta hay tò mò Ä'ến những Ä'á»" vật khÃ'ng há» dính dáng Ä'ến anh ta. Tá»› chÆ°a bao giá» nghÄ© rằng, anh ta lại có thể Ä'i xa Ä'ến nhÆ° thế, sá»± việc xảy ra là m tá»› sáng mắt ra. NgÃ'i nhà chúng tá»› xây dá»±ng thật luá»™m thuá»™m phía trong nhiá»u Ä'Æ°á»ng Ä'i ngang dá»c. Tuần trÆ°á»›c chính xác hÆ¡n là và o Ä'êm thứ năm tuần trÆ°á»›c, vì Ä'ã chót uá»'ng má»™t ly cà phê quá Ä'ậm sau bữa ăn nên tá»› nằm trằn trá»c mãi Ä'ến hai giá» sáng. Tá»› khÃ'ng thể nà o ngủ Ä'ược, bèn ngá»"i dậy, thắp nến Ä'ể Ä'á»c tiếp cuá»'n tiểu thuyết. NhÆ°ng cuá»'n sách lại Ä'ể quên ở phòng Ä'á»c, tá»› khoác áo choà ng Ä'i và o lấy cuá»'n sách. Muá»'n Ä'i Ä'ến phòng Ä'á»c, tá»› phải Ä'i xuá»'ng má»™t Ä'oạn cầu thang ná»'i, cắt ngang qua hà nh lang Ä'ể Ä'ến phòng Ä'á»c và phòng Ä'ể vÅ© khí. Tá»› giật mình, ngạc nhiên khi nhìn thấy ánh sáng leo lắt chiếu qua cách cá»­a mở toang của thÆ° viện. TrÆ°á»›c khi Ä'i ngủ, chính tay tá»› Ä'ã tắt Ä'èn, Ä'óng cá»­a cẩn thận. Tá»› nghÄ©, có lẽ kẻ trá»™m Ä'ã lá»t và o nhà ; các bức tÆ°á»ng của tất cả hà nh lang của dinh thá»± Hurlstone Ä'ược treo Ä'ầy các loại vÅ© khí kỳ dị- Ä'ấy là chiến lợi phẩm của tổ tiên chúng tá»›. Tá»› vá»› lấy má»™t cây mã tấu dá»±ng trên tÆ°á»ng và Ä'ặt cây nến xuá»'ng ná»n nhà , rá»"i rón rén Ä'i trên mấy Ä'ầu ngón chân, liếc nhìn qua cánh cá»­a bá» trá»'ng của thÆ° viện. 

Thằng hầu Brunton, ăn mặc chỉnh tá», Ä'ang ung dung ngá»"i trong chiếc ghế bà nh. Trên Ä'ùi hắn có má»™t tá» giấy trÃ'ng nhÆ° má»™t tấm bản Ä'á»" Ä'ịa lý; hắn ngắm nghía vá»›i vẻ Ä'ăm chiêu và trầm ngâm suy nghÄ© rất lung. Sững sá» vì quá kinh ngạc, tá»› Ä'ứng im quan sát hắn. Trong phòng Ä'ược thắp má»™t ngá»n nến Ä'ang cháy dở, chợt Brunton Ä'ứng lên, Ä'i tá»›i chá»- chiếc tủ mở ra má»™t ngăn kéo lấy ra má»™t tá» giấy và trở vá» chá»- cÅ©, trải tá» giấy xuá»'ng bà n bên cạnh mẩu nến, và bắt Ä'ầu quan sát. Kiểu cách nghiên cứu thản nhiên những giấy má trong gia Ä'ình tá»› của hắn là m tá»› vÃ' cùng căm phẫn. KhÃ'ng chịu Ä'á»±ng Ä'ược nữa, tá»› bèn bÆ°á»›c và o. Brunton vừa dừng lại ngÆ°á»›c lên, thì hắn nhìn thấy tá»›Ä'ang Ä'ứng trÆ°á»›c cá»­a. Hắn vá»™i và ng Ä'ứng dậy, mặt mà y tái nhợt vì sợ hãi, và vá»™i vá»™i và ng và ng nhét tá» giấynhÆ° tấm bản Ä'á»" và o túi. 

- Hay ho nhỉ! - Tá»› lên tiếng - Anh lạm dụng lòng tin của tÃ'i má»›i khéo là m sao? Từngà y mai anh buá»™c phải thÃ'i việc. 

Hắn cúi xuá»'ng, bò lết lại chá»- tá»› khÃ'ng nói má»™t lá»i nà o. Mẩu nến còn nằm trên bà n, rá»i le lắt những ánh sáng, tá»› liếc nhìn tá» giấy mà Brunton lÃ'i ra từ ngăn kéo. Tá»› vÃ' cùng ngạc nhiên, Ä'ấy khÃ'ng phải là giấy tá» quan trá»ng, mà chỉ là bản sao các câu há»i và câu trả lá»i. Chúng tá»› quen gá»i là “Bá»™ nghi lá»... nhà Musgraveâ€. Äã và i ba thế ká»· nay, má»-i ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng trong dòng há» chúng tá»›, khi Ä'ến tuổi trưởng thà nh, Ä'á»u phải thá»±c hiện lá»... chế ấy. Nó chỉ có ý nghÄ©a Ä'á»'i vá»›i các thà nh viên trong gia Ä'ình nà y, nhÆ°ng ngoà i Ä'á»i nó khÃ'ng có má»™t ý nghÄ©a thá»±c tế nà o hết. 

- Vá»›i tá» giấy ấy, chúng ta sẽ bà n sau. - Tá»› Ä'á» nghị vá»›i Musgrave. 

- Nếu cậu cho là cần thiết - Anh ta nói có phần lưỡng lá»± - tá»› sẽ kể tiếp các sá»± kiện. Sau khi dùng chìa khóa; khóa tủ lại, tá»› Ä'ịnh Ä'i ra, chợt Brunton Ä'ến trÆ°á»›c mặt tá»›. 

- ThÆ°a ngà i Musgrave. - Anh ta thá»'t lên bằng má»™t giá»ng khà n khà n vì há»"i há»™p - TÃ'i khÃ'ng chịu Ä'á»±ng nổi ná»-i nhục nhã nà y! TÃ'i là má»™t kẻ nhá» nhen, nhÆ°ng tÃ'i có lòng tá»±trá»ng, ná»-i nhục nà y sẽ là m tÃ'i chết mất. Cái chết của tÃ'i nằm trong lÆ°Æ¡ng tâm ngà i, nếu ngà i cá»' tình Ä'ẩy tÃ'i và o con Ä'Æ°á»ng cùng cá»±c, tuyệt vá»ng tÃ'i cắn rÆ¡m, cắn cá» lạy ngà i nếu ngà i thấy rằng sau hà nh Ä'á»™ng Ä'ê tiện của tÃ'i ngà i khÃ'ng thể dùng tÃ'i Ä'ược thì mong ngà i hãy cho tÃ'i thá»i hạn má»™t tháng Ä'ể tÃ'i có thể nói vá»›i má»i ngÆ°á»i là tÃ'i tá»±nguyện ra Ä'i, chứ khÃ'ng phải là do bị Ä'uổi. DÆ°á»›i con mắt của má»i ngÆ°á»i quen biết và thân thuá»™c vá»›i tÃ'i, tÃ'i khÃ'ng thể chịu Ä'á»±ng Ä'ược. 

- Anh khÃ'ng xứng Ä'áng Ä'ể má»i ngÆ°á»i tÃ'n trá»ng nhÆ° vậy, anh Brunton ạ - Tá»› trả lá»i hắn. - Hà nh Ä'á»™ng của anh tÃ'i khÃ'ng thể ngá» Ä'ược. NhÆ°ng tÃ'i chiếu cá»' cho anh, vì anh phục vụ trong gia Ä'ình tÃ'i cÅ©ng khá lâu, tÃ'i sẽ khÃ'ng bêu riếu anh trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. Tuy thế, má»™t tháng thì quá nhiá»u. Anh có thể ra Ä'i trong vòng má»™t tuần, vá»›i lý do nà o thì tùy anh. 

- ThÆ°a ngà i, có má»™t tuần thÃ'i Æ°? - Anh ta thá»'t lên Ä'ầy thiểu não - Ã"i! mong ngà i rá»™ng lượng cho thêm hai tuần thÃ'i cÅ©ng Ä'ược! 

- Sau má»™t tuần. - TÃ'i lặp lại - Äá»'i vá»›i anh nhÆ°, vậy là quá nhân nhượng rá»"i. 

Sau khi cúi Ä'ầu nhận tá»™i, hắn chậm rãi bÆ°á»›c ra nhÆ° má»™t kẻ Ä'ã chết hoà n toà n, còn tá»›tắt nến, quay vá» phòng mình. 

Trong vòng hai ngà y sau Ä'ó, Brunton Ä'ã thá»±c hiện nghiêm túc trách nhiệm của mình. Tá»› cÅ©ng khÃ'ng nhắc anh ta vá» sá»± việc Ä'ã xảy ra, và nóng lòng mong Ä'ợi hắn sẽ nghÄ© cách gì Ä'ể che Ä'ậy chuyện nhục nhã của mình nhÆ°ng, sang ngà y thứ ba, trái vá»›i thÃ'ng thÆ°á»ng, khÃ'ng thấy hắn Ä'ến nhận việc. Sau bữa ăn sáng, trong khi bÆ°á»›c ra khá»i phòng tá»› Ä'ã tình cá» thấy con hầu Rachel Howells. Tá»› Ä'ã nói vá»›i cậu là cÃ' nà y vừa má»›i á»'m dậy, trÃ'ng cÃ' ta có vẻ phá» phạc, Ä'ến ná»-i tá»› cÅ©ng phải trách cÃ' vì cÃ' Ä'ã là m việc khi chÆ°a bình phục. 

- CÃ' cứ nghỉ cho khá»e Ä'ã - Tá»› nói. - Chá» khi nà o khá»e hẳn bắt tay và o việc cÅ©ng khÃ'ng muá»™n. 

- Em Ä'ã khá»e hẳn rá»"i, thÆ°a Ã'ng chủ. - CÃ' ta Ä'áp. 

- Chúng tÃ'i phải chá» xem bác sÄ© kết luận nhÆ° thế nà o? - Tá»› chá»'ng chế. - CÃ' hãy dừng ngay cÃ'ng việc và Ä'i tìm Brunton nói anh ta Ä'ến gặp tÃ'i. 

- Anh Brunton bá» trá»'n rá»"i ạ. - CÃ' ta Ä'áp. 

- Bá» trá»'n! 

- Vâng, anh ta biệt tích, khÃ'ng má»™t ai nhìn thấy. Trong phòng cÅ©ng khÃ'ng có. Anh ta bá» trá»'n; vâng Ä'ã trá»'n! 

CÃ' ta Ä'ứng dá»±a hẳn và o tÆ°á»ng và cÆ°á»i hÃ' há»' trong má»™t cÆ¡n Ä'á»™ng kinh. Còn tá»›, trong lúc lo sợ vì cái Ä'á»™ng kinh bất ngá», tá»› chạy Ä'ến rung chuÃ'ng kêu ngÆ°á»i Ä'à y tá»›. NgÆ°á»i ta Ä'ã mang cÃ' gái và o phòng, cÃ' ta vẫn tiếp tục cÆ°á»i rất man rợ và khóc sÆ°á»›t mÆ°á»›t. Tá»› vẫn tiếp tục tìm Brunton: NhÆ°ng anh ta Ä'ã mất tích - Ä'iá»u Ä'ó khÃ'ng còn nghi ngá»gì nữa, giÆ°á»ng chiếu của anh ta vẫn còn nguyên vẹn, khÃ'ng ai nhìn thấy anh ta kể từlúc anh ta quay vá» phòng mình chiá»u tá»'i hÃ'm qua. NhÆ°ng khÃ'ng thể tưởng tượng nổi, bằng cách nà o anh chuá»"n Ä'ược khá»i nhà : tất cả cá»­a sổ, cá»­a ra và o Ä'á»u Ä'ược khóa từbên trong. Quần áo, Ä'á»"ng há»" ngay cả tiá»n bạc của Brunton vẫn còn Ä'ầy Ä'ủ trong phòng anh ta, chỉ có má»™t bá»™ Ä'á»" Ä'en, bá»™ anh ta hay mặc là khÃ'ng thấy; Ä'Ã'i dép dùng trong nhà cÅ©ng khÃ'ng có, chỉ còn má»™t Ä'Ã'i ủng. Trong Ä'êm hÃ'm khuya khoắt Brunton bá» Ä'i Ä'âu và chuyện gì Ä'ã xảy ra vá»›i anh ta. Cậu biết khÃ'ng? Chúng tá»› Ä'ã lùng sục khắp má»i xó xỉnh, nhÆ°ng khÃ'ng há» thấy má»™t dấu vết nà o của anh ta. Tá»› xin nhắc lại, dinh thá»± của tá»› thật sá»± rá»'i rắm, Ä'ặc biệt những mái vòng cÅ© kỹ hoang vắng khÃ'ng ngÆ°á»i ở, nhÆ°ng chúng tá»› cÅ©ng cứ lùng sục từng nÆ¡i má»™t; thậm chí cả những gác xép. Má»i cá»' gắng của chúng tá»› Ä'iá»u khÃ'ng mang lại kết quả gì. Thật Ä'Æ¡n giản, tá»› khÃ'ng thể tin là anh chà ng Brunton Ä'ã ra Ä'i, mà Ä'ể lại tất cả tà i sản, tá»› nghÄ© rằng, anh ta mất tích. Tá»› cÅ©ng Ä'ã má»›i cảnh sát Ä'ịa phÆ°Æ¡ng tá»›i giúp. NhÆ°ng cảnh sát cÅ©ng khÃ'ng khám phá Ä'ược gì má»›i. TrÆ°á»›c khi xảy ra vụ mất tích, có má»™t trận mÆ°a, do vậy má»i quan sát các dấu vết ở bãi cá», con Ä'Æ°á»ng Ä'á»u vÃ' nghÄ©a. Tình thế nan giải nhÆ° vậy Ä'ó. 

CÃ' Retten Howells liên tiếp trong hai ngà y cứ tỉnh tỉnh mê mê và lên những cÆ¡n Ä'á»™ng kinh thật khủng khiếp. CÃ' ta khó ở Ä'ến ná»-i chúng tá»› phải cho má»™t ngÆ°á»i há»™ lý luÃ'n luÃ'n túc trá»±c bên cạnh. Äêm thứ ba sau ngà y Brunton bị mất tích, cÃ' há»™ lý thấy ngÆ°á»i bệnh Ä'ã ngủ, nên cÃ' ta cÅ©ng thiu thiu má»™t giấc. Sáng sá»›m hÃ'm sau, khi thức dậy cÃ' há»™ lý giật mình khi nhìn thấy chiếc giÆ°á»ng trá»'ng trÆ¡n, cá»­a sổ thì mở toang, bệnh nhân thì biến mất. NgÆ°á»i ta lập tức gá»i tá»› dậy, tá»› lấy hai xà ích rá»"i bổ Ä'i tìm. 

Chúng tá»› dá»... dà ng xác Ä'ịnh hÆ°á»›ng Ä'i của cÃ' hầu gái. Bắt Ä'ầu từ cá»­a sổ, cho Ä'ến má»™t cái ao dá»c theo bãi cá» các dấu vết rất rõ, khi Ä'ến con Ä'Æ°á»ng rải sá»i thì má»i dấu vết biến mất. Cái ao lá»›n nà y có chá»- sâu Ä'ến 8 foot, cậu thá»­ hình dung xem, khi chúng tá»›nhìn thấy Ä'Ã'i tất của cÃ' gái Ä'áng thÆ°Æ¡ng Ä'ang trÃ'i lững lá» trên mặt nÆ°á»›c. Chúng tÃ'i vá»™i và ng lấy câu liêm Ä'ể vá»›t xác kẻ chết Ä'uá»'i; nhÆ°ng vÃ' vá»ng, Ä'áy ao khÃ'ng có xác má»™t ngÆ°á»i nà o. Thay và o Ä'ó, chúng tá»› bị bất ngá» bởi vá»›t lên Ä'ược má»™t chiếc bao tải bằng vải gai, trong bao tải Ä'ược nhét Ä'ầy những mảnh vụn kim loại cÅ©, Ä'ã han rỉ, mất hết mà u sắc; các mảnh Ä'ó Ä'ùng Ä'ục má» má» nhÆ° các mảnh sà nh, và cÅ©ng hÆ¡i giá»'ng thủy tinh. KhÃ'ng còn vật gì khác, mặc dù chúng tá»› Ä'ã cật lá»±c tìm kiếm cả ngà y hÃ'm qua. Chúng tá»› Ä'ã tiến hà nh gạn há»i, chất vấn má»i ngÆ°á»i nhÆ°ng vẫn khÃ'ng biết Brunton và Rachel Howells hiện nay ở Ä'âu. Cảnh sát Ä'ịa phÆ°Æ¡ng bất lá»±c, lắc Ä'ầu; và cuá»'i cùng tá»› chỉ có hy vá»ng cuá»'i cùng là nhá» Ä'ến cậu, Sherlock Holmes ạ. 

Cậu biết khÃ'ng, Watson, tá»› Ä'ã lắng nghe câu chuyện vá»›i sá»± thú vị. Tá»› có tham vá»ng sẽ kết dính các sá»± kiện thà nh chuá»-i thá»'ng nhất, Ä'ể lần tìm má»™t sợi chỉ dẫn Ä'Æ°á»ng, sợi chỉ xuyên suá»'t má»i hà nh Ä'á»™ng, nhằm tìm giải Ä'áp của má»™t bà i toán hóc búa. 

NgÆ°á»i hầu trai biệt tích, cÃ' hầu gái cÅ©ng biến luÃ'n. Có má»™t thá»i gian cÃ' hầu gái Ä'ã yêu say Ä'ắm anh chà ng hầu trai, nhÆ°ng sau Ä'ó lại thù ghét anh ta. CÃ' bé ấy là ngÆ°á»i vùng Welsh, tính khí rất mãnh liệt nên tình yêu mặn ná»"ng thiết tha. Sau khi anh chà ng Brunton bị mất tích, tâm trạng cÃ' ta bị kích Ä'á»™ng dữ dá»™i. CÃ' ta Ä'ã ném xuá»'ng ao má»™t bao tải Ä'á»±ng toà n Ä'á»" kỳ quặc. Má»-i sá»± kiện Ä'á»u là m cho chúng ta phải suy nghÄ©, nhÆ°ng khÃ'ng có sá»± kiện nà o trong Ä'ó chỉ ra Ä'ược thá»±c chất của vấn Ä'á». Tá»› phải tìm Ä'ầu sợi chỉ trong má»› bòng bong ở Ä'âu? NhÆ°ng tá»› thoáng ngá» má»™t mắt xích trong cả chuá»-i rá»'i rắm kỳ lạ ấy... 

- Musgrave! - Tá»› nói - TÃ'i cần xem tá» giấy mà anh chà ng Brunton Ä'ã nghiá»n ngẫm, thậm chí vì nó mà anh ta dám xăm mình Ä'i má»™t nÆ°á»›c cá» liá»u Ä'ể rá»"i phải mất việc. 

- Thá»±c ra, “bá»™ nghi lê†của chúng tÃ'i, chỉ toà n là Ä'iá»u nhảm nhí. - Anh ta nói - Cái quý duy nhất của nó là tính chất Ä'á»" cổ, lịch sá»­. TÃ'i có mang theo bản sao chép Ä'ể phòng, nếu cần anh cứ xem. 

Anh ta Ä'Æ°a cho tá»› chính mảnh giấy nà y, tá» giấy mà tá»› Ä'ang cầm trên tay Ä'ây, Watson. Bá»™ nghi lá»... - à nghÄ©a của nó Ä'ại loại nhÆ° má»™t kỳ thi sát hạch, mà má»-i ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng trong dòng há» Musgrave Ä'á»u phải trải qua khi Ä'ến tuổi vị thà nh niên. Tá»› sẽÄ'á»c cho cậu nghe những câu há»i và câu trả lá»i theo thứ tá»± ghi chép. 

“Cái nà y Ä'ang thuá»™c vá» ai?†“Vá» ngÆ°á»i Ä'ã ra Ä'iâ€. 

“Cái nà y sẽ thuá»™c vá» ai?†“Vá» ngÆ°á»i sẽ Ä'i Ä'ếnâ€. 

“Cái nà y Ä'ã có từ tháng mấy?†“Tháng thứ sáu, tính từ tháng thứ nhất trở Ä'i†

“Mặt trá»i ở Ä'âu†“Trên ngá»n cây sá»"iâ€. 

“Bóng của nó ở Ä'âu?â€. “Ở dÆ°á»›i gá»'c cây du†

“Cần bước mấy bước?†

“Vá» phía bắc - 10 và 10; Ä'i vá» phía Ä'Ã'ng - 5 và 5; vá» phía nam - 2 và 2; vá» phía tây - 1 và 1, và Ä'i xuá»'ng dÆ°á»›iâ€. 

“Chúng ta sẽ hiến dâng cái gì cho việc ấy†“Tất cả những gì mà chúng ta cóâ€. 

“Vì cái gì mà chúng ta hiến dâng?†“Vì trách nhiệm, nghĩa vụ†

- Trong nguyên bản khÃ'ng thấy ghi ngà y tháng - Musgrave nhận xét - NhÆ°ng theo lá»'i viết và ngữ pháp thì tÃ'i Ä'oán khoảng giữa thế ká»· XVII. TÃ'i e rằng những tà i liệu nà y khÃ'ng giúp Ä'ược gì cho anh trong việc giải quyết Ä'iá»u bí ẩn ở dinh thá»± tÃ'i. 

- CÅ©ng có thể, nhÆ°ng nó Ä'ặt ra trÆ°á»›c mắt chúng ta má»™t câu Ä'á»' thứ hai. - Tá»› trả lá»i. - Má»™t câu Ä'á»' gợi trí tò mò má»™t cách thích thú. Nếu ta giải Ä'ược câu Ä'á»' nà y thì có khảnăng khám phá ra Ä'áp sá»' của bà i toán thứ nhất. Tá»› hy vá»ng, cậu sẽ khÃ'ng giận tá»›Musgrave ạ, ngÆ°á»i hầu trai của cậu là má»™t ngÆ°á»i thÃ'ng minh, khÃ'n ngoan và nhậy bén, thấu hiểu má»i vấn Ä'á» hÆ¡n hẳn chủ anh ta Ä'ến mÆ°á»i lần. 

- Thú thật, tÃ'i khÃ'ng hiểu anh Ä'ịnh nói cái gì? - Musgrave trả lá»i. - TÃ'i nghÄ©, tá» giấy nà y khÃ'ng có má»™t chút ý nghÄ©a thá»±c tế nà o hết. 

- Riêng tÃ'i, thì cho rằng nó rất quan trá»ng, có lẽ Brunton có suy nghÄ© giá»'ng tÃ'i. Chắc là anh chà ng hầu trai kia Ä'ã nhìn thấy tá» giấy nà y trÆ°á»›c Ä'êm mà anh bắt quả tang anh ta. 

- Hoà n toà n có thể, chúng tÃ'i khÃ'ng giấu kín là cái gì. 

- Chính xác hÆ¡n, lúc ấy anh ta chỉ muá»'n xem Ä'ể nhá»› ná»™i dung. Theo tÃ'i hiểu, anh ta Ä'ã cầm trên tay má»™t tấm bản Ä'á»", Ä'ang so sánh vá»›i bản chép tay. Khi nhìn thấy anh, thì anh ta vá»™i và ng nhét bản Ä'á»" và o túi. 

- Äúng, anh ta cần xem tá» tiết lá»... có tính chất gia giáo của chúng tÃ'i Ä'ể là m gì? Sá»±Ä'am mê khá» dại kia chẳng dẫn Ä'ến kết quả nà o hết? 

- TÃ'i thiết nghÄ© chúng ta có khả năng tìm Ä'ược Ä'áp sá»' khÃ'ng Ä'ến ná»-i khó khăn. - Tá»›Ä'áp, nếu anh Ä'á»"ng ý, chúng ta sẽ Ä'i chuyến tà u Ä'ầu tiên Ä'ến Sussex và mổ xẻ thật kỹvụ nà y tại hiện trÆ°á»ng. 

Chúng tá»› có mặt tại dinh thá»± Hurlstone trong ngà y hÃ'm ấy. Cậu Ä'ã thấy bức tranh há»a ngÃ'i nhà nà y chÆ°a? Cậu Ä'ã Ä'á»c Ä'ược những Ä'oạn ngÆ°á»i ta miêu tả vá» nó chÆ°a? Tá»› nói cho cậu rõ, dinh thá»± nà y có hình dáng “L†má»™t mái dà i, trÃ'ng ra dáng hÆ¡i hiện Ä'ại, còn má»™t mái ngắn cÅ©n cỡn trÃ'ng rất cổ kính. Có thể vì, Ä'ó là chiếc bà o thai Ä'ã sản sinh ra tất cả. Ngay phía trên cánh cá»­a hẹp, nặng nỠở ngay trung tâm có khắc năm xây dá»±ng “1607â€. NhÆ°ng những nhà am hiểu lịch sá»­ và kiến trúc thì cho rằng, những thanh xà gá»-, Ä'á lát ná»n còn cổ kính lâu Ä'á»i hÆ¡n nhiá»u. Ở thế ká»· trÆ°á»›c, ngÆ°á»i ta thấy những bức tượng dà y quái dị, cá»­a sổ thì bé tẹo nằm ngay phần chính ngÃ'i nhà , Ä'ã thÃ'i thúc chủ nhân phải xây thêm má»™t mái nhà má»›i, mái nhà cÅ© chỉ dùng là m kho và hầm chứa, phần còn lại thì bá» trá»'ng. Xung quanh dinh thá»± có má»™t cÃ'ng viên bao bá»c,ở trong trá»"ng nhiá»u loại cây cổ thụ che mắt rất tuyệt. Còn cái há»", hay cái ao nhÆ°ngÆ°á»i khách Ä'ã nhắc tá»›i, nằm cuá»'i hà ng cây, cách nhà chừng 200 yard. 

Lúc bấy giá», tá»› cứ Ä'inh ninh rằng khÃ'ng há» có ba bà i toán riêng biệt, mà chỉ tá»"n tại lá»™t câu Ä'á»' duy nhất. Nếu tá»› thà nh cÃ'ng việc giải mã bá»™ nghi lá»... nhà Musgrave, chắc chắn tá»› sẽ tìm ra chiếc chìa khóa Ä'ể khám phá vụ mất tích của Brunton và Howells. Tá»› tập trung toà n bá»™ năng lá»±c và thá»i gian lao và o cÃ'ng việc. Tại sao Brunton lại giao Ä'ầu miệt mà i nghiên cứu. Bá»™ nghi lá»... có ná»™i dung thật kỳ lạ và hÆ¡i ngá»› ngẩn? Rõ rà ng anh ta Ä'ã Ä'á»c Ä'ược ý nghÄ©a của nó, ý nghÄ©a nà y Ä'ã Ä'ánh lạc hÆ°á»›ng nhiá»u thế hệ chủ nhân khu dinh thá»±. Äiá»u nà y, khÃ'ng thể là cáigì khác ngoà i việc anh ta hy vá»ng sẽ Ä'ược món há»i riêng cho bản thân mình. Món há»i nà y là gì? Vì sao lại là m thay Ä'ổi sá»' phận anh ta? 

Khi Ä'ã nghiên cứu kỹ tá» giấy, tá»› Ä'ã sáng tá» Ä'ược má»™t Ä'iá»u: các con sá»' có liên quan Ä'ến má»™t Ä'ịa Ä'iểm nà o Ä'ó có khả năng giấu vật gì Ä'ó Ä'ã Ä'ược nhắc tá»›i ở phần Ä'ầu bá»™nghi lá».... Nếu chúng ta phát hiện Ä'ược Ä'iểm Ä'ó, thì chúng ta sẽ tìm Ä'ược con Ä'Æ°á»ng Ä'úng Ä'ắn Ä'ể vạch ra Ä'iá»u bí mật - bí mật nà y Ä'ã Ä'ược tổ tiên anh chà ng Musgrave, biến thà nh mật mã theo kiểu gia phả. Äể tiến hà nh cÃ'ng việc tìm kiếm, trong tay chúng ta Ä'ã có hai vật là m chuẩn. Äó là cây sá»"i và cây du. Vá» cây sá»"i thì khÃ'ng còn gì Ä'ể nghi ngá». Ngay trÆ°á»›c mặt ngÃ'i nhà , bên trái conÄ'Æ°á»ng, có má»™t cây sá»"i cổ thụ, ra dáng già lão nhất. Äó là má»™t cây sá»"i vÄ© Ä'ại, Ä'á»" sá»™ nhất mà bây giá» tá»› má»›i có dịp nhìn thấy. 

- Khi viết “Bá»™ nghi lá»...†nà y, cây sá»"i nà y Ä'ã có chÆ°a? - Tá»› há»i Musgrave. 

- Cậu nói gì? Theo tá»› nó có từ thá»i trung cổ kia - Anh ta trả lá»i. 

- Thân nó to dá»... Ä'ến 23 food. 

Má»™t Ä'iểm chính Ä'ược sáng tá». 

- Ở Ä'ây ngà y trÆ°á»›c có cây du cổ thụ nà o khÃ'ng? - Tá»› há»i. 

- Cách Ä'ây khÃ'ng xa có má»™t cây khá to, nhÆ°ng mÆ°á»i năm trÆ°á»›c Ä'ây má»™t cÆ¡n sét Ä'ã Ä'ánh trúng nó, ngÆ°á»i ta Ä'ã Ä'à o gá»'c nó lên rá»"i. 

- Anh còn nhá»› chá»- nó má»c chứ? 

- Tất nhiên, tÃ'i nhá»›. 

- Còn những cây du khác, quanh Ä'ây có nhiá»u khÃ'ng? 

- Cây cổ thụ thì khÃ'ng, còn cây con rất nhiá»u. 

- TÃ'i muá»'n biết cây du Ä'ã má»c ở Ä'âu. 

Chúng tá»› Ä'i Ä'ến bằng xe kéo, anh bạn của tá»› khÃ'ng bÆ°á»›c và o nhà , mà dẫn tá»› tá»›i ngay chá»- cây du trÆ°á»›c kia Ä'ã sá»'ng, bây giỠở Ä'ó là má»™t bãi cá» xanh rì. Vị trí nà y bằng ná»­a Ä'Æ°á»ng giữa cây sá»"i và ngÃ'i nhà . CÃ'ng việc tìm kiếm của chúng tá»› rất trÃ'i chảy tá»'t Ä'ẹp.

- Chà , gay go thật, là m sao chúng ta xác Ä'ịnh Ä'ược Ä'á»™ cao của cây du? - Tá»› hÆ¡i chán nản há»i. 

- Ngay bây giá» tÃ'i có thể trả lá»i cho anh: Nó cao 64 foot. 

- Là m sao cậu biết chính xác thế? - Tá»› ngạc nhiên thá»'t lên. 

- Ngà y trÆ°á»›c, Ã'ng giáo Ä'ại há»c của tá»›, có ra bà i tập vá» mÃ'n lượng giác; Ã'ng bắt tá»›xác Ä'ịnh Ä'á»™ cao, Ä'o chiá»u dà i... vì thế, khi còn nhá» tá»› Ä'ã Ä'o các cây và những vật Ä'ược xây dá»±ng trong dinh cÆ¡ nà y. 

Má»™t kết quả Ä'ến quá bất ngá». Má»™t nguá»"n tin Ä'ến vá»›i tá»› nhanh hÆ¡n dá»± tính. 

- Cậu là m Æ¡n cho tá»› biết, thằng hầu của cậu có bao giá» há»i má»™t câu Ä'ại loại nhÆ° tá»›há»i khÃ'ng? - Tá»› há»i. 

Musgrave nhìn tÃ'i ngạc nhiên. 

- Nghe cậu nhắc chuyện nà y - Anh ta nói. - Tá»› nhá»› lại cách Ä'ây và i tháng Brunton có há»i tÃ'i vá» Ä'á»™ cao cây du Ä'ó. Anh ta giải thích rằng, có má»™t trận cãi vã, cá Ä'á»™ vá» cây du vá»›i má»™t ngÆ°á»i Ä'à y tá»› khác... Äiá»u nà y, chứng tá» tá»› Ä'ã Ä'i Ä'úng hÆ°á»›ng, Watson ạ. Tá»›nhìn lên mặt trá»i, trá»i Ä'ã chuyển vá» chiá»u. Tá»› nghÄ© khoảng má»™t giá» nữa mặt trá»i sẽnằm chếch Ä'úng trên ngá»n cây sá»"i cổ thụ. 

Äiá»u kiện thứ nhất ghi trên tá» giấy sẽ Ä'ược thá»±c hiện. Äiểm nà o dính líu Ä'ến bóng cây du? Ở Ä'ây há» muá»'n chỉ bóng xa nhất của nó. Tá»› phải xác Ä'ịnh Ä'iểm cuá»'i của bóng cây du, xem nó sẽ ngả Ä'ến Ä'âu khi mặt trá»i Ä'ứng ngay trên ngá»n cây sá»"i. 

- Chuyện nà y khÃ'ng Ä'Æ¡n giản phải khÃ'ng Holmes? Vì cây du khÃ'ng còn ở Ä'ấy nữa. 

- Tất nhiên là khó. NhÆ°ng tá»› biết, nếu Brunton là m Ä'ược thì tá»› cÅ©ng phải là m Ä'ược. HÆ¡n nữa Ä'ấy khÃ'ng phải là chuyện khó nhÆ° cậu tưởng Ä'âu. Tá»› cùng vá»›i Musgrave Ä'i và o trong phòng của anh ta, rá»"i chặt lấy má»™t cái cá»c nhá», buá»™c và o Ä'ó má»™t sợi dây; Ä'ánh dấu từng Ä'oạn, má»-i Ä'oạn bằng má»™t yard. Sau Ä'ó, tá»› ná»'i hai chiếc cần câu lại và trong tay tá»› có má»™t Ä'oạn dà i 64 foot. Tá»› cÅ©ng cùng anh bạn tá»› Ä'i Ä'ến chá»- cây du má»c. Mặt trá»i vừa vặn lÆ¡ lá»­ng trên ngá»n sá»"i. Tá»› cắm Ä'oạn cây của tá»› xuá»'ng Ä'ất xác Ä'ịnh bóng của nó ngả theo hÆ°á»›ng nà o, và Ä'o bóng của nó Ä'úng 9 foot. HÆ°á»›ng của chúng thì trùng nhau rá»"i. Tá»› Ä'o khoảng cách ấy, bóng cây du trong tính toán dẫn tá»›Ä'ến má»™t Ä'iểm gần sát bức tÆ°á»ng của ngÃ'i nhà , tá»› Ä'óng cá»c là m dấu. Watson, cậu có biết tá»› sung sÆ°á»›ng nhÆ° thế nà o khÃ'ng? Cách cây cá»c của tá»› 2 inch, tá»› nhìn thấy có má»™t cái lá»- hình cÃ'n! Tá»› hiểu Ä'ấy là Ä'iểm là m dấu của Brunton khi anh ta tiến hà nh Ä'o tính. Tá»› Ä'ã lần theo dấu vết của anh ta. 

Từ Ä'iểm xuất phát ấy tá»› bắt Ä'ầu Ä'ếm bÆ°á»›c, trÆ°á»›c Ä'ó tá»› Ä'ã dùng la bà n Ä'ể xác Ä'ịnh phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng. MÆ°á»i bÆ°á»›c và thêm mÆ°á»i bÆ°á»›c nữa tá»› hiểu má»-i chân bÆ°á»›c mÆ°á»i bÆ°á»›c. Theo phÆ°Æ¡ng bắc, tá»› bÆ°á»›c hai mÆ°Æ¡i bÆ°á»›c, dá»c theo bức tÆ°á»ng tá»› Ä'óng cá»c là mdấu, sau Ä'ó trÆ°á»›c năm bÆ°á»›c, rá»"i sau năm bÆ°á»›c nữa theo hÆ°á»›ng Ä'Ã'ng, rá»"i hai bÆ°á»›c và hai bÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng nam. Äến Ä'ây tá»› Ä'ứng ngay trÆ°á»›c má»™t cánh cá»­a cÅ© kỹ. Chỉ còn lại má»™t bÆ°á»›c và má»™t bÆ°á»›c nữa theo hÆ°á»›ng tây, nhÆ°ng nhÆ° thế tá»› buá»™c phải Ä'ixuyên qua hà nh lang lát toà n bằng Ä'á tảng. Chẳng lẽ, Ä'ây chính là Ä'iểm ghi trong giá phả? Trong Ä'á»i chÆ°a bao giá» tá»›i gặp phải má»™t chuyện Ä'au khổ và Ä'áng buá»"n nhÆ°vậy, Watson ạ. Trong má»™t giây, tá»› có ý nghÄ© hãy tính toán của mình bị nhầm lẫn chá»-nà o chăng? Mặt trá»i chiếu rá»±c rỡ, soi rõ ná»n của hà nh lang, những tấm Ä'á lát cÅ© kỹÄ'ược trát xi măng kín mít, tất nhiên hà ng trăm năm nay chÆ°a há» suy chuyển. Rõ má»™t Ä'iá»u là Brunton chÆ°a Ä'ụng Ä'ến Ä'ấy. Tá»› gõ gõ má»™t và i chá»- trên ná»n Ä'á, nhÆ°ng khắp nÆ¡i Ä'á»u nghe thấy tiếng kêu giá»'ng nhau; khÃ'ng cá»' má»™t dấu hiệu nà o chứng tá» có vết nứt hoặc khe hở. Rất may, anh chà ng Musgrave Ä'ã bắt Ä'ầu hiểu ra ý nghÄ©a việc là m của tá»›. Lúc nà y, anh ta ít há»"i há»™p, lo lắng hÆ¡n tá»›. Anh lấy tá» gia phả ra Ä'ể kiểm nghiệm lại các phép tính của tá»›. 

- Và chui xuá»'ng nữa! - Anh ta chợt reo lên. - Anh Ä'ã quên mất câu “... và chui xuá»'ngâ€. 

Tá»› vỡ lẽ ra tất cả. Có nghÄ©a là phải Ä'à o Ä'ất Ä'ể tìm nhÆ°ng lúc ấy tá»› bá»-ng trở nên thÃ'ng thái lạ thÆ°á»ng và biết rằng mình Ä'ã nhầm. 

- NhÆ° vậy có nghÄ©a, ở Ä'ây có má»™t tầng ngầm? - Tá»› thá»'t lên. 

- Äúng, nó Ä'ược xây Ä'á»"ng thá»i vá»›i ngÃ'i nhà . Nà o, nhanh chóng Ä'i - xuá»'ng, Ä'i qua cánh cá»­a nà y! Musgrave nói. 

Dá»c theo cầu thang xoắn chÃ'n á»'c xây bằng Ä'á, chúng tá»› Ä'i xuá»'ng hầm ngầm. Anh bạn của tá»› quẹt diêm châm cây Ä'èn lá»›n Ä'ể trên chiếc thùng phi. Trong khoảnh khắc, chúng tá»› Ä'á»u khẳng Ä'ịnh là mình Ä'ã Ä'i Ä'úng hÆ°á»›ng. Chúng tá»› cÅ©ng nhận thấy, có ngÆ°á»i nà o Ä'ó Ä'ã Ä'ến Ä'ây trÆ°á»›c chúng tÃ'i chỉ má»›i hai, ba ngà y. 

Ở tầng hầm nà y, ngÆ°á»i ta chất Ä'ầy củi; những thanh củi trÆ°á»›c kia trải Ä'ầy mặt Ä'ất, giá» Ä'ã Ä'ược dá»"n sát chân tÆ°á»ng, giải phóng má»™t khoảng khÃ'ng gian ở giữa. Ở Ä'ây có má»™t phiến Ä'á rá»™ng, to và nặng ná» Ä'ang nằm chình ình. Giữa phiến Ä'á Ä'ượcgắn má»™t cái vòng bằng sắt Ä'ã hoen rỉ; trong vòng sắt có ai Ä'ã buá»™c má»™t chiếc khăn quà ng cổ, vải ca rÃ' trÃ'ng còn khá tá»'t. 

- Quá»· tha ma bắt, cái khăn của Brunton! NhÆ°ng sao nó lại ở Ä'ây? - Musgrave thá»'t lên ngạc nhiên và giận dữ - Tá»› Ä'ã trÃ'ng thấy hắn quà ng chiếc khăn nà y ở cổ. NhÆ°ng thằng Ä'ểu cáng, mất dạy là m gì ở Ä'ây kia chứ? 

Theo Ä'á» nghị của tá»›, ngÆ°á»i ta cho má»i hai viên cảnh sát Ä'ịa phÆ°Æ¡ng Ä'ến. Vá»›i sá»± có mặt của há», tá»› toan nhấc phiến Ä'á lên. NhÆ°ng vá»›i sức lá»±c của tá»› phiến Ä'á chỉ hÆ¡i nhấc khe khẽ. 

Nhá» sá»± giúp Ä'ỡ của viên cảnh sát, tá»› má»›i là m nổi cÃ'ng việc dịch chuyển phiến Ä'á sang má»™t bên. DÆ°á»›i phiến Ä'á là má»™t cái há»' Ä'en ngòm, toang hoác miệng; tất cảchúng tá»› Ä'á»u nhòm và o. Musgrave quỳ xuá»'ng, và Ä'Æ°a thấp ngá»n Ä'èn xuá»'ng miệng há»'. 

Chúng tá»› trÃ'ng thấy chiếc hầm hình vuÃ'ng chật hẹp, sâu Ä'á»™ 7 foot, rá»™ng má»-i bên Ä'á»™ 4 foot. Má»™t chiếc rÆ°Æ¡ng nhá», là m bằng gá»- Ä'ược nẹp bá»'n góc bằng Ä'á»"ng, nằm dÆ°á»›i hầm. Má»™t chiếc khóa cÅ© kỹ trÃ'ng ngá»" ngá»™, Ä'ang lắc lÆ° trong ổ khoá. Bụi phủ Ä'ầy chiếc rÆ°Æ¡ng, hÆ¡i ẩm má»'c Ä'ã là m phần gá»- phía trong mục nát. Và i Ä'á»"ng xu bằng kim khí - giá»'ng nhÆ° những Ä'á»"ng xu cậu trÃ'ng thấy ở Ä'ây, Ä'ó là những Ä'á»"ng bạc thá»i xÆ°a, lăn lóc nằm dÆ°á»›i Ä'áy rÆ°Æ¡ng. Ngoà i mấy thứ Ä'ó ra, trong rÆ°Æ¡ng khÃ'ng còn bất kỳ vật nà o. Tuy thế trong mấy phút Ä'ầu, chúng tá»› khÃ'ng chú ý lắm Ä'ến rÆ°Æ¡ng, mà tất cả cặp mắt Ä'á»u Ä'ổ dá»"n và o vật Ä'ang nằm bên cạnh rÆ°Æ¡ng. 

Má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng, mặc Ä'á»" Ä'en Ä'ang ngá»"i chá»"m hổm, Ä'ầu gục xuá»'ng, hai tay Ã'm chặt lấy rÆ°Æ¡ng. KhuÃ'n mặt của ngÆ°á»i Ä'ó trắng bệch và biến dạng khÃ'ng thể nà o nhận ra. NhÆ°ng, khi chúng tá»› dá»±ng anh ta lên, Musgrave phán Ä'oán theo tầm vóc kích thÆ°á»›c, quần áo, tóc tai của kẻ bất hạnh và Ä'ã nhận ra Ä'ấy chính là anh chà ng Brunton bị mất tích. Brunton chết trÆ°á»›c Ä'ó và i ngà y, nhÆ°ng trên ngÆ°á»i anh ta khÃ'ng tìm thấy dấu vết thÆ°Æ¡ng tích... Ä'ể có thể là m sáng tá» sá»' phận bi Ä'át của anh ta. Khi chúng tá»› lÃ'i Ä'ược xác chết lên khá»i hầm, chúng tá»› lại Ä'ứng trÆ°á»›c má»™t bà i toán hóc búa, khÃ'ng kém phần Ä'au Ä'ầu, so vá»›i giải Ä'áp mà chúng tá»› vừa khám phá ra... 

Thú thật vá»›i cậu, Watson ạ! Tá»› rất nản lòng và chán chÆ°á»ng trÆ°á»›c hết quả của cÃ'ng cuá»™c tìm kiếm. Tá»› chỉ nghÄ© rằng, tìm Ä'ược Ä'ịa Ä'iểm bí mật Ä'ã ghi trong gia phả lâu Ä'á»i, thì má»i việc sẽ Ä'ược sáng tá»; nhÆ°ng khi Ä'ứng Ä'úng chá»- cần tìm, thì má»i bí mật của nhà Musgrave vẫn còn quá mù mịt. Thật ra, tá»› Ä'ã là m rõ việc Brunton mất tích, nhÆ°ng tá»› phải giải quyết má»™t vấn Ä'á», Ä'ể là m sáng tá» má»™t Ä'iá»u; Bằng cách nà o sá»'phận của Brunton lại bi Ä'át Ä'ến nhÆ° thế: còn ngÆ°á»i hầu gái kia có Ä'óng vai trò gì khÃ'ng? Tá»› ngá»"i xuá»'ng má»™t chiếc thùng gá»- kê trong góc, suy tính trong óc má»i tình tiết của câu chuyện Ä'ã xảy ra... 

Watson, cậu biết phÆ°Æ¡ng pháp của tá»› trong nhÆ°ng trÆ°á»ng hợp tÆ°Æ¡ng tá»±: Tá»› Ä'ặt mình và o trÆ°á»ng hợp kẻ hà nh Ä'á»™ng; trÆ°á»›c hết cần nắm Ä'ược trình Ä'á»™ suy luận và mức Ä'á»™thÃ'ng minh của anh ta. Tá»› sẽ tưởng tượng mình là kẻ Ä'ó thì mình sẽ hà nh Ä'á»™ng ra sao? Chuyện nà y có Ä'Æ¡n giản hÆ¡n, vì Brunton là kẻ có bá»™ óc khÃ'ng phải là tầm thÆ°á»ng, tá»› khÃ'ng phải mất cÃ'ng lắm Ä'ể tính toán mức Ä'á»™ chênh lệch giữa trình Ä'á»™suy luận của anh ta so vá»›i tá»›. Brunton biết có má»™t vật quý giá Ä'ang Ä'ược cất giấu ởÄ'âu Ä'ó. Anh ta Ä'ủ trí thÃ'ng minh Ä'ế xác Ä'ịnh Ä'ược chính xác vị trí. Anh ta biết chắc chắn rằng, tấm Ä'á che miệng hầm rất nặng, má»™t ngÆ°á»i thì khÃ'ng tà i nà o nhấc nổi. Sau Ä'ó, anh ta sẽ là m gì? Anh ta khÃ'ng thể cầu cứu ngÆ°á»i lạ Ä'ược. Nếu tìm Ä'ược má»™t ngÆ°á»i mà anh ta tin tưởng, thì dẫu sao, khi Ä'óng chặt cánh cổng từ bên ngoà i, anh ta cÅ©ng thừa hiểu mình Ä'i má»™t bÆ°á»›c quá liá»u lÄ©nh. Tá»'t hÆ¡n hết, nên tìm má»™t ngÆ°á»i ởngay trong dinh thá»± nhà Musgrave. NhÆ°ng Brunton cần tìm ai bây giá»? NgÆ°á»i hầu gái kia Ä'ã có má»™t thá»i yêu thÆ°Æ¡ng anh ta. NgÆ°á»i Ä'à n Ã'ng, dù có những hà nh Ä'á»™ng Ä'áng trách vá»›i ngÆ°á»i phụ nữ, nhÆ°ng anh ta vẫn tin rằng, tình yêu dà nh cho anh ta khÃ'ng phải là Ä'ã hết. 

Khi gặp cÃ' hầu gái Rachel, Brunton Ä'ã là m là nh vá»›i cÃ' ta, và thuyết phục Ä'ể cÃ' ta Ä'á»"ng lõa vá»›i hắn. Chá» khi Ä'êm Ä'ã khuya, há» cùng nhau xuá»'ng tầng hầm, và hợp sức Ä'ể Ä'ẩy tảng Ä'á. Äến phút nà y, hà nh Ä'á»™ng của bá»n há» rõ rà ng nhÆ° chính tá»› Ä'ã quan sát bằng cặp mắt mình. NhÆ°ng trong hai kẻ thủ phạm, có má»™t phụ nữ, rõ rà ng Ä'ấy khÃ'ng phải là má»™t cÃ'ng việc nhẹ nhà ng; tá»› vá»›i anh chà ng cảnh sát phải chật vật lắm má»›i Ä'ẩy Ä'ược tảng Ä'á sang má»™t bên. Há» Ä'ã là m gì Ä'ể giảm nhẹ cÃ'ng việc. Äúng, tá»›cÅ©ng phải là m nhÆ° há» Ä'ã là m. Tá»› chăm chú nhìn và o Ä'á»'ng củi lăn lóc, và tá»› tìm thấy ngay cái tá»› Ä'ang mong Ä'ợi. Có má»™t khúc củi dà i khoảng 3 foot Ä'ã bị hÆ¡i vặn gẫy ởmá»™t Ä'ầu, má»™t cây khác thì bị bẹp dí: rõ rà ng nó bị má»™t vật nặng Ä'è lên. Có thể, trong lúc nâng tấm Ä'á, Brunton và cÃ' hầu Ä'ã lèn những thanh củi và o khe hở; khi cái lá»-chÆ°a Ä'ủ Ä'ể chui và o, há» Ä'ã lèn thêm má»™t cây củi nữa, cây nà y Ä'ược dá»±ng Ä'ứng nên vì thế nó má»›i bị vặn gãy ở Ä'oạn cuá»'i - chính tảng Ä'á Ä'ã Ä'è toà n bá»™ trá»ng lượng lên thanh củi. Những giả thiết của tá»› hoà n toà n có căn cứ hẳn hoi. 

Tá»› phải suy xét thế nà o Ä'ây, Ä'ể có thể dá»±ng lại toà n bá»™ bức tranh của tấn thảm kịch ban Ä'êm? Nhất Ä'ịnh chỉ có má»™t ngÆ°á»i lá»t và o hầm, và kẻ Ä'ó chắc phải là Brunton. Còn cÃ' gái, có lẽ Ä'ã Ä'ứng ở phía trên chá» Ä'ợi. Brunton Ä'ã mở nắp chiếc rÆ°Æ¡ng và lấy hết má»i thứ chuyển lên trên cho cÃ' gái, Ä'iá»u nà y khÃ'ng thể chá»'i cãi vì chiếc rÆ°Æ¡ng còn lại rá»-ng khÃ'ng... 

Tiếp theo, cái gì Ä'ã xảy ra? Có thể, sá»± khao khát trả thù anh chà ng bá»™i tình Ä'ang bùng cháy trong lòng cÃ' gái nóng tính kia, khi cÃ' nhìn thấy tính mạng của ngÆ°á»i tình bá»™i bạc Ä'ang nằm trong tay mình. CÅ©ng có thể, tình cá» cây gá»- ngã xuá»'ng, và tảng Ä'á Ä'ã nhá»'t chặt Brunton trong hầm - trong má»™t chiếc quan tà i bằng Ä'á. Nếu nhÆ° chiá»u hÆ°á»›ng thứhai, thì Rachel chỉ có lá»-i là Ä'ã là m thinh, khÃ'ng báo cho má»i ngÆ°á»i biết chuyện Ä'ã xảy ra. Hoặc cÃ' ta Ä'ã cá»' ý rút cây gá»- lèn lên, là m cho tấm Ä'á rÆ¡i xuá»'ng chá»- cÅ©? Hoặc là thế nà y, hoặc là thế khác. NhÆ°ng tá»› mÆ°á»ng tượng thấy trÆ°á»›c mặt tá»› ngÆ°á»i phụ nữkia: Sau khi giấu chặt trong ngá»±c vật quý giá má»›i tìm thấy Ä'ược; cÃ' ta chạy nhÆ° bay theo cầu thang xoắn á»'c Ä'ể tránh khÃ'ng phải nghe thấy những tiếng rên vì ngạt thở và những tiếng Ä'ập cầu cứu tuyệt vá»ng của ngÆ°á»i tình lÆ°á»ng gạt. Äấy chính là nguyên nhân Ä'ã là m cho cÃ' ta hoảng há»'t, nhợt nhạt, kích Ä'á»™ng và nổi lên những trà ng cÆ°á»i Ä'iên loạn và o sáng hÃ'm sau. Vật gì Ä'ã nằm trong chiếc rÆ°Æ¡ng kia? CÃ' gái Ä'ã là m gì vá»›i những vật Ä'ó? KhÃ'ng nghi ngá» gì nữa, Ä'ó chính là những mảnh kim loại cÅ© kỹ và những tấm Ä'á vụn, mà cÃ' ta Ä'ã kịp ném xuá»'ng ao Ä'ể nhằm che giấu tá»™i lá»-i của mình... 

Tá»› Ä'ã ngá»"i bất Ä'á»™ng chừng hai mÆ°Æ¡i phút. Musgrave ngÆ°á»i nhợt nhạt; vẫn Ä'ứng cầm ngá»n Ä'èn soi xuá»'ng hầm là nhìn ngÆ¡ ngẩn 

- Äấy là những Ä'á»"ng tiá»n của thá»i vua Charles Ä'ệ nhất 1 - Anh nói và chìa cho tá»› xem và i ba Ä'á»"ng xu tròn tròn. - Anh thấy khÃ'ng, tÃ'i Ä'ã Ä'oán chính xách thá»i gian ra Ä'á»i của “Bá»™ nghi lá»...â€. 

- Äây chÆ°a phải là hết. Chúng ta sẽ phải tìm má»™t vật còn sót lại của Ä'ế chế Charles Ä'ệnhất! - Tá»› thá»'t lên, khi nhá»› lại hai câu há»i Ä'ầu ghi trong gia phả. - Anh cho tÃ'i xem vật Ä'ã chứa trong bao tải, mà anh tìm thấy dÆ°á»›i Ä'áy ao. 

Chúng tÃ'i cùng bÆ°á»›c vá» phòng Musgrave, anh ta Ä'ổ ra trÆ°á»›c mặt tá»› má»™t Ä'á»'ng những mảnh vụn. Tá»› ngắm kỹ những thứ của nợ Ä'ó, và bá»-ng hiểu ra vì sao Musgrave coi nó khÃ'ng ý nghÄ©a gì hết; bởi vì kim loại thì bị Ä'en, còn mảnh Ä'á thì bị mất hết mà u sắc và Ä'ục lá» má». Tá»› lấy á»'ng tay áo lau chùi má»™t mảnh, nó bá»-ng sáng lấp lánh nhÆ° má»™t ngá»n lá»­a trong lòng bà n tay tá»›. 

- Chắc anh hiểu, - Tá»› nói vá»›i Musgrave - Tập Ä'oà n của nhà vua vẫn tiếp tục thá»'ng trịnÆ°á»›c Anh, ngay cả khi nhà vua Ä'ã chết. Rất có thể, trÆ°á»›c lúc bá» chạy những thà nh viên tập Ä'oà n Charles Ä'ệ nhất - là vua nÆ°á»›c Anh, Ä'ã bị lật Ä'ổ và xá»­ tá»­ - thá»'ng trị Ä'ã cất giấu những vật quý giá nhất ở má»™t nÆ¡i bí mật, vá»›i hy vá»ng sẽ quay vá» khi tình hình yên ổn. 

- Ã"ng cá»' ná»™i tÃ'i - ngà i Ralph Musgrave, có má»™t vị trí quan trá»ng trong triá»u Ä'ình và là cánh tay phải Ä'ắc lá»±c của vua Charles Ä'ệ nhị, trong thá»i gian nhà vua còn phiêu bạt. 

- À? - Tá»› thá»'t lên, - Thật tuyệt vá»i, mắt xích cuá»'i cùng Ä'ã tìm ra. Xin chúc mừng cậu Musgrave! Sau cuá»™c thăng trầm, gian truân, Ä'à y ải, anh Ä'ã nghiá»...m nhiên trở thà nh chủ nhân của má»™t thánh vật, nó có má»™t giá trị vÃ' cùng to lá»›n, bởi bản thân nó là má»™t của quý. NhÆ°ng nó còn có má»™t ý nghÄ©a quan trá»ng hÆ¡n là tính lịch sá»­ vÃ' cùng quý giá của nó. 

- Vật gì vậy? - Anh ta há»i tá»›i và há»"i há»™p vÃ' cùng. 

- Äấy chính là chiếc vÆ°Æ¡ng miện của các nhà vua nÆ°á»›c Anh. 

- VÆ°Æ¡ng miện?! 

- Äúng. VÆ°Æ¡ng miện. Anh hãy nhá»› câu ghi trong gia phả thế nà y: “Cái nà y thuá»™c vá»ai?†- “Vá» ngÆ°á»i Ä'ã ra Ä'iâ€. Lá»i nà y Ä'ược viết khi Charles Ä'ệ nhất bị chết. “Cái nà y sẽthuá»™c vá» ai?â€. “Vá» ngÆ°á»i lên thayâ€. Câu nà y có ý nói vá» Charles Ä'ệ nhị. Việc lên ngÃ'i Ä'ã Ä'ược tiên Ä'oán từ trÆ°á»›c, khÃ'ng còn nghi ngá» gì nữa, chiếc vÆ°Æ¡ng miện Ä'ã bị há»ng, mất hết hình thù oai nghiêm của nó, Ä'ã từng Ä'á»™i trên Ä'ầu các Ã'ng vua từ triá»u Ä'ại Stuarts. 

- NhÆ°ng là m sao nó lại biến Ä'ược xuá»'ng Ä'áy ao? 

- Câu há»i nà y khÃ'ng thể trả lá»i trong má»™t phút. 

Thế là tá»› phải lần lượt kể lại cho Musgrave nghe toà n bá»™ quá trình, từ những giả thiết cho Ä'ến những dẫn chứng của mình. Khi tá»› kết thúc câu chuyện thì trá»i bắt Ä'ầu nhá nhem, và trên bầu trá»i xuất hiện mặt trăng soi sáng, bà ng bạc rạng rỡ. 

- NhÆ°ng tại sao, khi quay vá» vá»›i vua Charles Ä'ệ nhị Ä'ã khÃ'ng lấy lại vÆ°Æ¡ng miện của mình? - Musgrave há»i và nhét tất cả những mảnh thánh vật quý báu và o bao tải. 

- Anh nêu lên má»™t vấn Ä'á» mà chúng ta khÃ'ng tà i nà o giải Ä'áp Ä'ược. Có lẽ, Ã'ng Ralph Musgrave, ngÆ°á»i nắm Ä'ược bí mật nà y, trÆ°á»›c khi chết Ä'ã trao lại cho ngÆ°á»i kế tiếp, nhÆ°ng vì sao Ä'ó khÃ'ng ai giải thích Ä'ược ná»™i dung, ý nghÄ©a. Từ Ä'ó Ä'ến nay, “Bá»™ nghi lá»...†gia phả kia Ä'ược lÆ°u truyá»n từ Ä'á»i cha cho Ä'ến Ä'á»i con. Cuá»'i cùng Ä'ã lá»t và o tay má»™t kẻ có khả năng khám phá ra Ä'iá»u bí ẩn, nhÆ°ng kẻ Ä'ó phải trả cho nó má»™t cái giá quá Ä'ắt... 

Watson, câu chuyện vỠ“Bá»™ nghi lá»... của nhà Musgrave†chỉ có thế. Cho Ä'ến bây giá», chiếc vÆ°Æ¡ng miện vẫn nằm ở dinh thá»± Hurlstone, mặc dù chủ nhân của nó Ä'ã phải vất vả, chi phí má»™t món tiá»n khá lá»›n; trong lúc ngÆ°á»i ta chÆ°a Ä'ược phép chính thức giữchiếc vÆ°Æ¡ng miện ở bên cạnh. Nếu cậu muá»'n ngắm nhìn chiếc vÆ°Æ¡ng miện, cậu chỉcần hÃ' tên của tá»› lên thì ngÆ°á»i ta ngay lập tức cho cậu xem liá»n.

Còn ngÆ°á»i hầu gái Ä'ã biệt âm vÃ' tín. Có khả năng cÃ' nà ng Ä'ã từ giã nÆ°á»›c Anh và suá»'t Ä'á»i mang theo ká»· niệm vá» hà nh Ä'á»™ng phạm pháp của mình.

Vụ án ở Reigate

Ngà y 14 tháng 4 năm 1887 tÃ'i nhận Ä'ược má»™t bức Ä'iện gá»­i từ Lyon báo tin Holmes bịngã bệnh, phải nằm liệt giÆ°á»ng ở khách sạn Dulong. Trong vòng 24 giá», tÃ'i Ä'ã sang nÆ°á»›c Pháp, tá»›i tận bên giÆ°á»ng anh và thấy bệnh khÃ'ng trầm trá»ng. Thể trạng anh cứng cáp nhÆ° sắt thép nhÆ°ng cÅ©ng khÃ'ng chịu nổi trÆ°á»›c má»™t cuá»™c Ä'iá»u tra kéo dà i hai tháng; trong thá»i gian Ä'ó, má»-i ngà y anh phải là m việc trên 15 tiếng Ä'á»"ng há»": anh còn xác nhận là có lúc anh khÃ'ng Ä'ược nghỉ ngÆ¡i lấy má»™t tiếng Ä'á»"ng há»" trong 5 ngà y liên tiếp. Ba ngà y sau Ä'ó, chúng tÃ'i quay vá» nhà ở phá»' Baker. NhÆ°ng Ä'ại tá Hayter, ngÆ°á»i bạn thân mà tÃ'i Ä'ã chăm sóc bên xứ Atghanistan, Ä'ã tậu Ä'ược má»™t ngÃ'i nhà ở gần Reigate, trong hạt Surrey, và Ã'ng thÆ°á»ng má»i tÃ'i và Holmes tá»›i Ä'ó Ä'ể Ä'ổi gió. Khi Holmes Ä'ược biết Ä'ại tá là ngÆ°á»i Ä'á»™c thân thì anh liá»n Ä'á»"ng ý. Thế là , má»™t tuần sau ngà y trở vá» London, chúng tÃ'i tá»›i nhà Ä'ại tá Hayter. 

Buổi tá»'i hÃ'm Ä'ến nÆ¡i, chúng tÃ'i quây quần trong phòng trÆ°ng bà y vÅ© khí. Holmes nằm dà i trên ghế trÆ°á»ng ká»·, trong lúc Hayter và tÃ'i xem bá»™ sÆ°u tập súng. Äại tá nói: 

- Nhân Ä'ây, tÃ'i sẽ Ä'em lên lầu má»™t trong những khẩu súng lục nà y Ä'ể phòng ngừa trÆ°á»ng hợp chúng ta cần báo Ä'á»™ng. 

- Báo Ä'á»™ng Æ°? - TÃ'i kêu lên. 

- Phải, má»›i Ä'ây Ã'ng già Acton Ä'ã bị trá»™m tá»›i viếng Ä'êm thứ hai tuần qua. Thiệt hại thì khÃ'ng Ä'áng kể, nhÆ°ng tên trá»™m vẫn chÆ°a bị bắt. 

- KhÃ'ng có hÆ°á»›ng Ä'iá»u tra nà o sao? - Holmes há»i, liếc nhìn Ã'ng Ä'ại tá. 

- Cho tá»›i nay thì khÃ'ng. NhÆ°ng Ä'ây là má»™t vụ Ä'áng kể, má»™t vụ trá»™m vặt ở thÃ'n quê, hoà n toà n khÃ'ng Ä'áng là m cho Ã'ng phải bận tâm sau cái vụ quá»'c tế lá»›n lao kia. 

Holmes khua tay nhÆ° gạt bá» lá»i khen ngợi, nhÆ°ng nụ cÆ°á»i của anh lại chứng tá» là anh lấy thế là m khoái chí. 

- KhÃ'ng có chi tiết Ä'ặc trÆ°ng nà o sao? 

- KhÃ'ng. Bá»n trá»m Ä'ã lục tung cái thÆ° viện. Tất cả căn phòng Ä'ã bị Ä'ảo lá»™n tùng phéo, các ngăn kéo bị mở tung, giấy tá» bị ném tung toé. Các món bị mất chỉ có: má»™t cuá»'n sách, hai cây Ä'èn nến bá»c quý kim, má»™t phong vÅ© biểu nhá» bằng gá»- sá»"i và má»™t cuá»'n dây mảnh. 

- Má»™t lÃ' hà ng kỳ lạ! - TÃ'i thì thầm. 

- á»', hiển nhiên là bá»n trá»™m Ä'ã vá»™i quÆ¡ lấy những gì mà chúng có thể mang theo. 

Trên ghế trÆ°á»ng ká»·, Holmes buÃ'ng ra má»™t tiếng là u bà u: 

- Cảnh sát Ä'ịa phÆ°Æ¡ng hẳn rút ra má»™t Ä'iá»u gì Ä'ó chứ! Coi nà o, thật rõ rà ng là ... 

NhÆ°ng tÃ'i giÆ¡ má»™t ngón tay lên: 

- Anh tá»›i Ä'ây là Ä'ể nghỉ ngÆ¡i, anh chá»› có lao mình và o má»™t vấn Ä'á» nà o, trong lúc hệthần kinh còn Ä'ang rã rá»i. 

Holmes nhún vai, ném vá» phía Ã'ng Ä'ại tá má»™t tia nhìn mang dấu cam chịu rá»"i câu chuyện chuyển sang những Ä'á» tà i bá»›t nguy hiểm hÆ¡n. Tuy nhiên chúng tÃ'i Ä'ang dùng Ä'iểm tâm thì ngÆ°á»i quản gia của Ä'ại tá ùa và o trong phòng. 

- Ã"ng Ä'ã hay tin gì chÆ°a, thÆ°a Ã'ng? Ở Ä'ằng nhà cụ Cunningham Ä'ó, thÆ°a Ã'ng! 

Ã"ng Ä'ại tá bất Ä'á»™ng vá»›i tách cà phê trong tay, lÆ¡ lá»­ng giữa mặt bà n và miệng Ã'ng. 

- Trá»™m à ? 

- Má»™t vụ giết ngÆ°á»i! 

Ã"ng Ä'ại tác nghiến răng và rít lên: 

- Mẹ kiếp! Ai bị giết? Ã"ng tòa hòa giải hay là con Ã'ng ta. 

- Gã Ä'ánh xe ngá»±a. Má»™t phát trúng tim. Chết mà chẳng nói lấy ná»­a lá»i. 

- Ai Ä'ã giết anh ta? 

- Kẻ trá»™m. Hắn Ä'ã biến mất. Hắn vừa bẻ gãy cá»­a sổ gian bếp phụ thì William tá»›i Ä'ó. William Ä'ã mất mạng khi bảo vệ của cải cho chủ mình. 

- Lúc Ä'ó là mấy giá»? 

- Và o khoảng ná»­a Ä'êm. 

- Tá»'t. Lát nữa, chúng tÃ'i sẽ tá»›i Ä'ó. - Ã"ng nói vá»›i giá»ng rất thản nhiên. 

Ã"ng chá» cho ngÆ°á»i quản gia ra khá»i phòng rá»"i má»›i nói thêm: 

- Chuyện tá»"i tệ! Ã"ng già Cunningham là má»™t nhân vật rất có thế lá»±c ở Ä'ây, hÆ¡n nữa, Ã'ng là má»™t ngÆ°á»i trung hậu. Ã"ng sẽ Ä'au khổ, bởi vì ngÆ°á»i Ä'ánh xe là má»™t ngÆ°á»i Ä'ầy tá»› rất tá»'t. Chắc là cÅ©ng cùng những tên trá»™m cÆ°á»›p Ä'ã tá»›i viếng nhà Acton. 

- Và là kẻ Ä'ã ăn trá»™m cái sÆ°u tập quá Ä'ặc biệt Ä'ó Æ°? - Holmes há»i vá»›i vẻ ngẫm nghÄ©. 

- Äúng vậy. 

- Hừm! 

- Thoạt nhìn sá»± việc ra vẻ kỳ cục. ThÃ'ng thÆ°á»ng má»™t băng trá»™m cắp hoạt Ä'á»™ng tại má»™t vùng khÃ'ng há» thá»±c hiện hai lần trong cùng má»™t thà nh phá»', cách nhau có và i ngà y. Tá»'i qua, khi Ã'ng nói cần Ä'á» phòng, tÃ'i Ä'ã nghÄ© rằng Riegate là giáo khu sau chót ởnÆ°á»›c Anh bị bá»n trá»™m Ä'ể ý tá»›i. 

- Nếu vấn Ä'á» là do má»™t tên chuyên nghiệp ở Ä'ịa phÆ°Æ¡ng thì hiển nhiên hai gia Ä'ình Acton và Cunningham là những nhà lá»›n nhất trong xứ nà y mà . 

- Và là những nhà già u có nhất chứ? 

- Há» già u từ trÆ°á»›c, song từ nhiá»u năm qua, chủ nhân của cả hai nhà Ä'ã dấn và o má»™t cuá»™c tranh tụng kéo dà i và nay há» bị sạt nghiệp, ấy là theo ý tÃ'i. Ã"ng già Acton hiện Ä'òi lại phần ná»­a cÆ¡ nghiệp của nhà Cunningham. Ở cả hai bên, các luật gia Ä'á»u Ä'òi thù lao thật Ä'ắt... 

- Nếu là má»™t tên vÃ' lại ở trong vùng lân cận, hẳn ngÆ°á»i ta sẽ tóm cổ hắn dá»... dà ng. Holmes nói, cá»' nén má»™t tiếng ngáp. Anh Ä'ừng có lo sợ, anh Watson! TÃ'i chẳng can thiệp và o chuyện nà y Ä'âu. 

- Thanh tra Forrester Ä'ến, thÆ°a Ã'ng!- ngÆ°á»i quản gia loan báo khi mở cá»­a ra. 

NgÆ°á»i Ä'ại diện của cảnh sát còn rất trẻ, trÃ'ng có vẻ Ä'à ng hoà ng, bÆ°á»›c và o trong phòng. 

- Xin chà o, thÆ°a Ä'ại tá. TÃ'i hy vá»ng là m phiá»n Ä'ại tá? NhÆ°ng chúng tÃ'i Ä'ược biết là Ã'ng Holmes Ä'ang có mặt nÆ¡i Ä'ây... 

Ã"ng Ä'ại tá chỉ và o bạn tÃ'i. Viên thanh tra nghiêng mình chà o. 

- ThÆ°a Ã'ng Holmes, chúng tÃ'i mong rằng Ã'ng sẵn lòng cùng Ä'i ít bÆ°á»›c vá»›i tÃ'i. 

- Sá»' mệnh Ä'ã chá»'ng lại anh rá»"i, Watson Æ¡i! - Holmes vừa kêu lên vừa cÆ°á»i. - Chúng tÃ'i Ä'ang bà n luận vá» vụ án thì Ã'ng tá»›i Ä'ó, Ã'ng thanh tra. Ã"ng có thể cho chúng tÃ'i biết và i chi tiết khÃ'ng? 

Khi tÃ'i thấy Holmes ngá»"i ngả và o thà nh ghế dá»±a vá»›i má»™t trong những tÆ° thế Ä'ược anh Æ°a thích thì tÃ'i thất vá»ng. 

- Chúng tÃ'i khÃ'ng có má»™t dấu vết nà o trong vụ Acton. NhÆ°ng chắc chắn là cả hai vụÄ'á»u do cùng má»™t băng nhóm gây ra. NgÆ°á»i phạm tá»™i Ä'ã bị nhận diện. 

- A! 

- Vâng, nhÆ°ng hắn chuá»"n Ä'i nhÆ° má»™t cÆ¡n gió, sau khi dã nổ súng và o William Kirwan. Cụ Cunningham Ä'ã trÃ'ng thấy y từ cá»­a sổ phòng cụ và Con trai cụ, Ã'ng Alec Cunningham, cÅ©ng Ä'ã trÃ'ng thấy từ cánh cá»­a sau, dà nh cho ngÆ°á»i giúp việc. Há»"i 23 giá» 45 phút thì có tiếng báo Ä'á»™ng. Cụ Cunningham vừa và o giÆ°á»ng, còn Alec thì Ä'ang hút thuá»'c. Cả hai Ä'á»u nghe tiếng anh William kêu cứu. Ã"ng Alec chạy vá»™i xuá»'ng. Cánh cá»­a sau mở rá»™ng. Khi tá»›i chân cầu thang, Ã'ng thấy bên ngoà i có hai ngÆ°á»i Ä'ang Ä'ánh nhau. Má»™t trong hai ngÆ°á»i nổ má»™t phát súng, ngÆ°á»i kia gục xuá»'ng, kẻ sát nhân nhảy bổ ra vÆ°á»n và leo vượt hà ng rà o. Cụ Cunningham từ khuÃ'n cá»­a sổ phòng mình, cÅ©ng thấy tên cÆ°á»›p nhảy ra tá»›i Ä'Æ°á»ng, và mất dạng. Ã"ng Alec Ä'ứng lại Ä'ể xem có thể cứu giúp gì Ä'ược cho ngÆ°á»i hấp há»'i, khiến cho kẻ sát nhân có thá»i giá» trá»'n thoát. Ngoà i chi tiết hắn là ngÆ°á»i tầm thÆ°á»›c và mặc vải sẫm, chúng tÃ'i khÃ'ng còn chỉ dấu Ä'ặc biệt nà o khác. 

- Anh chà ng William là m gì tại Ä'ó? Anh ta nói Ä'ược Ä'iá»u gì trÆ°á»›c khi chết khÃ'ng? 

- KhÃ'ng má»™t lá»i. Anh ta ở cùng vá»›i bà mẹ trong nhà ngÆ°á»i gác cổng, Ä'ó là má»™t ngÆ°á»i giúp việc tận tụy; có lẽ anh Ä'ã Ä'i vá» phía ngÃ'i nhà Ä'ể xem má»i việc có bình thÆ°á»ng khÃ'ng. Khi tên trá»™m vừa chạy phía xong cánh cá»­a sau, thì William nhà o lên ngÆ°á»i hắn. 

- William có nói gì vá»›i mẹ trÆ°á»›c khi ra khá»i nhà khÃ'ng? 

- Bà mẹ rất già lại Ä'iếc. KhÃ'ng tà i nà o moi Ä'ược từ nÆ¡i bà má»™t Ä'iá»u chỉ dẫn nà o! Cái chết của con trai Ä'ã quật sụp bà . Tuy nhiên, có má»™t nguyên tá»' cá»±c kỳ quan trá»ng. Ã"ng hãy coi Ä'ây! 

Viên thanh tra rút ra từ cúon sổ tay má»™t mảnh giấy nhá» bị rách và Ã'ng mở rá»™ng ra trên Ä'ầu gá»'i. 

- Mẩu giấy nà y Ä'ược tìm thấy giữa hai ngón tay cái và ngón tay trá» của nạn nhân. DÆ°á»ng nhÆ° Ä'ây là má»™t góc của má»™t tá» giấy lá»›n hÆ¡n. Con sá»' ghi trên mẩu giấy nà y là giá» mà William bị hạ sát. Kẻ sát nhân Ä'ã giật lấy phần còn lại của tá» giấy; nếu khÃ'ng, William Ä'ã có thể già nh lấy nguyên vẹn tá» giấy rá»"i: 

- ...Và o lúc 11 giá» 45... sẽ Ä'ược biết... nhiá»u ... rất hữu ích....[AT QUARTER TO TWELVE...LEARN WHAT...MAY] 

Holmes cầm lấy tá» giấy. 

- Cứ cho Ä'ây là má»™t cuá»™c hẹn. - Viên thanh tra nói tiếp - Chúng ta có thể ngá» rằng, gã William mặc dù có tiếng là lÆ°Æ¡ng thiện, Ä'ã thÃ'ng Ä'á»"ng vá»›i tên trá»™m. Gã Ä'ã gặp tên trá»™m ở Ä'ó, hoặc Ä'ã giúp tên trá»™m cạy cá»­a, rá»"i sau Ä'ó hai Ä'ứa gây lá»™n vá»›i nhau... 

- Miếng giấy nà y hữu ích biết bao! - Holmes thì thầm sau khi quan sát nó rất kỹ, - chúng ta bị ngập sâu trong nÆ°á»›c hÆ¡n là tÃ'i tưởng. 

Anh vùi Ä'ầu trong hai bà n tay giữa lúc viên thanh tra cÆ°á»i thá»a mãn trÆ°á»›c sá»± chú tâm của chuyên gia nổi tiếng ở London. Holmes nói ngay sau Ä'ó: 

- Äiá»u nhận xét sau chót của Ã'ng thật là tà i tình, tá» giấy nà y mở cho chúng ta... 

Lần nữa anh lại gục mặt và o trong lòng hai bà n tay và anh khép kín mình trong và i phút và o tÆ° tưởng của anh. Khi anh ngá»­ng Ä'ầu lên, tÃ'i ngạc nhiên thấy cặp mắt anh long lanh nhÆ° trÆ°á»›c những ngà y chÆ°a bệnh. Anh nhảy cẫng lên vá»›i tất cả năng lá»±c cÅ© của mình: 

- TÃ'i Ä'ang nói gì vá»›i Ã'ng nhỉ: tÃ'i muá»'n xem xét những chi tiết của vụ án. Nếu Ä'ược Ã'ng cho phép, thÆ°a Ä'ại tá, tÃ'i sẽ Ä'i dạo má»™t vòng cùng vá»›i Ã'ng thanh tra Ä'ể kiểm soát lại má»™t và i ý nghÄ© bÃ'ng lÃ'ng của tÃ'i. 

TÃ'i sẽ trở vá» trong ná»­a tiếng. Má»™t tiếng rưỡi Ä'ã trÃ'i qua. Viên thanh tra quay lại có má»™t mình nói: 

- Ã"ng Holmes Ä'ang Ä'i bách bá»™ ngoà i Ä'á»"ng và muá»'n chúng ta Ä'i tá»›i ngÃ'i nhà . 

- Tá»›i nhà cụ Cunningham sao? 

- Vâng, thÆ°a Ã'ng. 

- Äể là m gì? 

Viên thanh tra nhún vai. 

- TÃ'i khÃ'ng biết. Giữa chúng ta vá»›i nhau, tÃ'i nghÄ© rằng Ã'ng Holmes chÆ°a Ä'ược hoà n toà n bình phục. Ã"ng cÆ° xá»­ má»™t cách kỳ lạ, sÃ'i Ä'á»™ng. 

- Ã"ng khÃ'ng cần phải lo âu. Anh ấy luÃ'n luÃ'n có phÆ°Æ¡ng pháp trong sá»± Ä'iên rá»" - TÃ'i nói. 

- Ã"ng Holmes Ä'ầy nhiệt tình Ä'òi Ä'i, thÆ°a Ä'ại tá. Nếu hai vị sẵn sà ng, chúng ta cÅ©ng nên Ä'ến Ä'ó. 

Chúng tÃ'i gặp lại Holmes ngoà i trá»i. Anh Ä'i từng bÆ°á»›c dà i trên Ä'Æ°á»ng, cằm gục xuá»'ng ngá»±c, hai bà n tay thá»c sâu trong túi quần. Anh nói: 

- Vụ án có tầm lợi ích Ä'ây. Anh Watson, chuyến Ä'i chÆ¡i vùng quê nà y sẽ là má»™t thà nh cÃ'ng Ä'áng kể. TÃ'i Ä'ã hưởng má»™t buổi sáng thú vị. 

- Ã"ng Ä'ã Ä'i tá»›i nÆ¡i xảy ra vụ án à ? - Äại tá há»i. 

- Phải. Ã"ng thanh tra và tÃ'i. 

- ÄÆ°a tá»›i thà nh cÃ'ng chứ? 

- Quả vậy, chúng tÃ'i Ä'ã thấy nhiá»u Ä'iá»u khác nhau rất lý thú. Thoạt tiên, chúng tÃ'i Ä'ã xem thi hà i của kẻ bất hạnh: anh ta chết vì má»™t viên Ä'ạn súng lục, nhÆ° các anh Ä'ã Ä'ược cho biết. 

- Anh nghi ngá» chuyện Ä'ó sau? 

- á»', luÃ'n luÃ'n nên kiểm tra tất cả. Việc quan sát của chúng tÃ'i Ä'ã khÃ'ng vÃ' ích. Sau Ä'ó chúng tÃ'i có trao Ä'ổi vá»›i cụ Cunningham và con trai cụ. Alec hÆ°á»›ng dẫn chúng tÃ'i tá»›i nÆ¡i mà kẻ sát nhân Ä'ã chuá»"n qua khi vượt hà ng rà o, trá»'n chạy. Rất Ä'áng quan tâm. 

- Tất nhiên. 

- Chúng tÃ'i Ä'ã gặp bà mẹ Ä'au khổ nhÆ°ng khÃ'ng thu thập Ä'ược Ä'iá»u gì. Bà Ä'ã quá yếu. 

- Và kết quả cuá»™c Ä'iá»u tra cho thấy là ... 

- ... tá»™i ác nà y khÃ'ng tầm thÆ°á»ng. ThÆ°a Ã'ng thanh tra, giá» Ä'ây chúng ta Ä'ã Ä'á»"ng ý vá»›i nhau vá» mẩu giấy trên Ä'ó có viết giá» chết của nạn nhân? 

- Mẩu giấy Ä'ó chẳng cho chúng ta má»™t Ä'iá»u chỉ dẫn, thÆ°a Ã'ng Holmes. 

- Nó cho chúng ta thấy rõ: ngÆ°á»i viết bức thÆ° Ä'ã lÃ'i William ra khá»i giÆ°á»ng trong Ä'êm hÃ'm khuya khoắt. NhÆ°ng phần còn lại của tá» giấy hiện ở Ä'âu? 

- TÃ'i Ä'ã quan sát mặt Ä'ất rất kỹ vá»›i hy vá»ng tìm ra mẩu giấy Ä'ó. - Viên thanh tra thì thà o. Mảnh giấy Ä'ã Ä'ược giá»±t ra khá»i bà n tay ngÆ°á»i chết. Bởi vì tá» giấy Ä'ã kết tá»™i y nên y Ä'ã nhét vá»™i nó và o túi mà khÃ'ng há» Ä'ể ý thấy má»™t góc bị thiếu. Nếu thu há»"i Ä'ược phần còn lại của tá» giấy, thì chúng ta sẽ kết thúc vấn Ä'á». 

- Äúng. NhÆ°ng phải là m thế nà o bây giá». 

- Äiá»u Ä'ó Ä'áng tá»'n cÃ'ng. Còn má»™t Ä'iểm nà y nữa. Lá thÆ° Ä'ã Ä'ược gởi tá»›i cho William. NgÆ°á»i viết thÆ° Ä'ã khÃ'ng tá»± mình trao cho ngÆ°á»i nhận; nếu khÃ'ng, hắn dùng lá»i nói chứ viết thÆ° là m gì. Vậy ai Ä'ã chuyển bức thÆ°? hoặc lá thÆ° Ä'ã Ä'ược gá»­i tá»›i qua Ä'Æ°á»ng bÆ°u Ä'iện? 

- TÃ'i Ä'ã cho Ä'iá»u tra vá» Ä'iểm Ä'ó, - viên thanh tra trả lá»i. - HÃ'm qua William có nhận Ä'ược má»™t lá thÆ° trong chuyến phát thÆ° buổi chiá»u. Anh ta hủy cái bao thÆ°. 

- Tuyệt vá»i! - Holmes kêu lên khi vá»- lên lÆ°ng viên thanh tra. - Ã"ng Ä'ã gặp nhân viên Ä'Æ°a thÆ°. Thật thích thú khi Ä'ược là m việc chung vá»›i Ã'ng! Tá»'t! Äây là nhà ngÆ°á»i gác cổng. ThÆ°a Ä'ại tá, xin cho phép tÃ'i Ä'ược chỉ cho Ã'ng thấy nÆ¡i xảy ra tá»™i ác. 

Chúng tÃ'i Ä'i ngang qua căn biệt thá»± nhá», nÆ¡i ngÆ°á»i Ä'ánh xe Ä'ã ở và leo lên má»™t lá»'i Ä'i và o hai bên có trá»"ng cây sá»"i, Ä'Æ°a tá»›i má»™t ngÃ'i nhà cổ kính. Má»™t cảnh sát viên Ä'ứng gác ở cá»­a sau. 

- Xin Ã'ng vui lòng mở cá»­a ra. - Holmes nói. - Giá» Ä'ây, các bạn trÃ'ng thấy cái cầu thang nà y: chính từ những bậc thang Ä'ó mà cụ Cunningham Ä'ã trÃ'ng thấy hai ngÆ°á»i vật lá»™n nhau tại nÆ¡i chúng ta Ä'ang Ä'ứng. Ã"ng cụ Ä'ứng ở cá»­a sổ nà y, cái thứ hai bên tay trái, và cụ Ä'ã trÃ'ng thấy kẻ sát nhân bá» chạy ngay bên trái bụi cây. Alec cÅ©ng trÃ'ng thấy y nữa. Sau Ä'ó, Alec Ä'ã chạy tá»›i quỳ xuá»'ng bên ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng. Ná»n Ä'ất rất rắn, nhÆ° các bạn có thể ghi nhận: khÃ'ng có dấu vết nà o Ä'ể hÆ°á»›ng dẫn chúng ta. Trong lúc anh nói, có hai ngÆ°á»i Ä'i xuá»'ng lá»'i và o vÆ°á»n, sau khi Ä'ã Ä'i vòng quanh nhà . Má»™t ngÆ°á»i lá»›n tuổi, có má»™t cái Ä'ầu mạnh mẽ, nhÆ°ng có nét nhăn sâu, mí mắt nặng trÄ©u. ngÆ°á»i kia là má»™t thanh niên lanh lợi. 

- Thế nà o, vẫn còn vá» việc Ä'ó à ? - Anh ta nói vá»›i Holmes. - Những ngÆ°á»i từ London Ä'ến, phải là những ngÆ°á»i khÃ'ng thể Ä'ánh bại. NhÆ°ng quý vị khÃ'ng tiến tá»›i Ä'ược bao nhiêu. 

- Cần phải cho chúng tÃ'i má»™t ít thì giá». - Holmes trả lá»i bằng má»™t giá»ng vui vẻ há»"n nhiên. 

- Quý vị sẽ cần nhiá»u thá»i giá» nữa Ä'ây! - Alec nói dõng dạc. - DÆ°á»ng nhÆ° chúng ta khÃ'ng có má»™t chỉ dẫn nhá» nhoi nà o. 

- Má»-i má»™t, viên thanh tra trả lá»i, chúng ta sẽ tìm thấy... Lạy chúa tÃ'i! Nà y Ã'ng Holmes, Ã'ng là m sao vậy? Ã"ng Holmes! 

Bá»™ mặt Holmes có má»™t dáng vẻ Ä'áng ghê sợ. Mắt anh Ä'ảo lá»™n tròng, nét mặt bị cÆ¡n Ä'au là m cho quặn lại, khi buÃ'ng ra má»™t tiếng rên rỉ, anh té lăn xuá»'ng Ä'ất. Hoảng há»'t, chúng tÃ'i khiêng anh và o trong bếp, Ä'ặt anh và o má»™t ghế bà nh rá»™ng và anh ngá»"i Ä'ó thở nặng ná» trong và i phút. Cuá»'i cùng, sau khi Ä'ã cáo lá»-i vá» sá»± yếu Ä'uá»'i của mình, anh lại Ä'ứng lên, nói: 

- TÃ'i vừa má»›i qua má»™t cÆ¡n bệnh nặng. TÃ'i vẫn còn dá»... bị những cÆ¡n cấp phát thần kinh Ä'á»™t ngá»™t Ä'ó. 

- Ã"ng muá»'n vá» nhà bằng cá»- xe Ä'á»™c mã của tÃ'i khÃ'ng? - Cụ Cunningham Ä'á» nghị. 

- TÃ'i phải ở Ä'ây Ä'ể xác minh má»™t Ä'iểm. 

- Äiểm gì? 

- Thế nà y: KhÃ'ng biết William Ä'ã tá»›i trÆ°á»›c hay là chỉ tá»›i sau khi tên trá»™m Ä'ã lá»t và o nhà . Quý vị Ä'ã nói rằng tuy cánh cá»­a bị cậy phá, nhÆ°ng kẻ trá»™m chÆ°a lá»t và o bên trong. 

- Äiá»u Ä'ó là hiển nhiên rá»"i. - Cụ Cunningham trả lá»i má»™t cách nghiêm trang. - Coi nà o, Alec vẫn còn chÆ°a và o giÆ°á»ng chắc chắn là cháu nó Ä'ã nghe thấy tiếng Ä'á»™ng. 

- Cậu ấy ngá»"i ở Ä'âu? 

- Trong phòng tắm của tÃ'i, Ä'ang hút thuá»'c và nhìn qua cá»­a sổ - Ã"ng cụ trả lá»i. 

- Cá»­a sổ nà o? - Holmes nói tiếp 

- Cá»­a sổ cuá»'i cùng bên trái, kế bên cá»­a sổ phòng cha tÃ'i. - Aléc Ä'áp. 

- Äèn nÆ¡i phòng anh và nÆ¡i phòng Ã'ng cụ vẫn còn thắp sáng cả chứ? 

- KhÃ'ng còn nghi ngá» gì cả. 

- Rõ rà ng là có và i Ä'iểm kỳ lạ trong vụ nà y. - Holmes cÆ°á»i nói. - Má»™t kẻ trá»™m và o nhà trong lúc Ä'èn vẫn còn sáng và cả hai ngÆ°á»i trong gia Ä'ình còn thức. Y phải cá»±c kỳ bình tÄ©nh. 

- Nếu vụ án mà khÃ'ng kỳ lạ, thì chúng tÃ'i nhá» Ã'ng là m chi! - Alec nói: - Kẻ trá»™m Ä'ã khÃ'ng lấy Ä'á»" trÆ°á»›c khi bị William bắt gặp, bằng cá»› là chúng tÃ'i Ä'âu có mất món gì và hiện trÆ°á»ng cÅ©ng khÃ'ng bị bừa bá»™n. 

- Cái Ä'ó còn tùy thuá»™c và o bản chất của những món Ä'á»". - Holmes trả lá»i. - Chúng ta Ä'ang Ä'á»'i phó vá»›i má»™t kẻ trá»™m thuá»™c loại Ä'ặc biệt và hà nh Ä'á»™ng theo cách Ä'ặc biệt, chẳng hạn nhÆ°, cái lÃ' hà ng ở nhà cụ Acton chỉ là má»™t cuá»™n dây mà nh, má»™t cái phong vÅ© biểu.... 

- Chúng tÃ'i phó thác hoà n toà n nÆ¡i Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Holmes - Cụ Cunningham nói. 

- Mở Ä'ầu, tÃ'i muá»'n cụ treo má»™t giải thưởng. TÃ'i Ä'ã soạn sẵn má»™t mẫu, cụ có Æ°ng ký tên khÃ'ng? 50 bảng là Ä'ủ. 

- TÃ'i sẵn lòng thưởng 500. - Ã"ng tòa hòa giải nói, sau khi cầm lấy tá» giấy mà Holmes Ä'Æ°a cho cụ. - NhÆ°ng giấy nà y chÆ°a Ä'ược Ä'úng. Cụ nói thêm khi Ä'á»c lÆ°á»›t qua ná»™i dung. 

- TÃ'i viết nó khá vá»™i... 

- Coi nà y! Sao Ã'ng lại bắt Ä'ầu nhÆ° vậy: “Xét rằng, và o há»"i O giá» 45 phút, má»™t mÆ°u toan...†Nó là há»"i má»™t khắc trÆ°á»›c ná»­a Ä'êm, 11 giá» 45, nếu Ã'ng Æ°a thế. 

Sá»± nhầm lẫn Ä'ó khiến tÃ'i buá»"n. Holmes nổi tiếng là chính xác vá» các sá»± việc. NhÆ°ng con bệnh Ä'ã là m anh nhÆ° Ä'ãng trí. Trong má»™t lúc, anh bị bá»'i rá»'i. Viên thanh tra nhÆ°á»›n lÃ'ng mà y lên. Alec thì phá ra cÆ°á»i. Ã"ng già sá»­a chá»- viết sai và trả tá» giấy lại cho Holmes, nói: 

- Ã"ng cho in cà ng sá»›m cà ng tá»'t. à kiến của Ã'ng thật là tuyệt hảo. - Holmes cẩn thận Ä'ặt tá» giấy và o trong bóp, rá»"i nói: - Ta cùng Ä'i khắp nhà Ä'ể tìm xem cái tên trá»™m kỳ quặc kia Ä'ã mang Ä'i món Ä'á»" nà o. 

TrÆ°á»›c Ä'ó, Holmes quan sát cánh cá»­a Ä'ã bị cạy phá. Má»™t con dao cứng hoặc má»™t cây kéo Ä'ược cắm sâu và o ổ khóa và ổ khóa Ä'ã bị bung ra. Những dấu vết trên gá»- hãy còn thấy rõ. 

- NhÆ° vậy là cụ khÃ'ng cần cho Ä'ặt then chặn cá»­a? - Holmes há»i. 

- Chúng tÃ'i thấy khÃ'ng cần phải là m nhÆ° vậy. 

- Cụ có nuÃ'i chó khÃ'ng? 

- Có, chó Ä'ược cá»™t ở phía bên kia nhà . 

- Các gia nhân Ä'i ngủ và o lúc nà o? 

- Khoảng mÆ°á»i giá». 

- ThÃ'ng thÆ°á»ng thì William Ä'i ngủ và o giá» Ä'ó, phải khÃ'ng? 

- Phải. 

- Thật kỳ lạ! Và o Ä'úng Ä'êm Ä'ó, anh ta lại thức khuya hÆ¡n thÆ°á»ng lệ. Giá» Ä'ây, thÆ°a cụ, chúng tÃ'i sẽ rất hân hạnh nếu Ä'ược phép vÃ' thăm nhà cụ. 

Má»™t hà nh lang lát Ä'á, Ä'Æ°a tá»›i má»™t cầu thang bằng cây dẫn thẳng lên lầu má»™t của ngÃ'i nhà . Trên bậc thá»m dẫn lên má»™t cầu thang thứ hai Ä'i Ä'ến tiá»n sảnh, ngÆ°á»i ta trÃ'ng thấy ở Ä'ó nhiá»u cánh cá»­a phòng khách cÅ©ng nhÆ° cá»­a nhiá»u phòng, trong sá»' Ä'ó có cá»­a phòng cụ Cunningham và phòng Alec. Holmes bÆ°á»›c chậm rãi, quan sát kỹ. Cứ theo vẻmặt anh, tÃ'i biết anh Ä'ang theo má»™t hÆ°á»›ng Ä'iá»u tra nóng bá»ng. 

- Ã"ng hảo tâm của tÃ'i Æ¡i! - Cụ Cunningham kêu lên, vẻ mất kiên nhẫn. - Äiá»u nà y khÃ'ng cần thiết Ä'âu. Phòng của tÃ'i là Ä'ây, nÆ¡i cuá»'i cùng những bậc thang, và phòng con trai tÃ'i là phòng kế cận. Nếu kẻ trá»™m lên Ä'ây thì cha con tÃ'i Ä'ã nghe tiếng Ä'á»™ng do hắn gây ra rá»"i. 

- Ã"ng hãy Ä'iá»u tra theo hÆ°á»›ng khác thÃ'i. - Alec nói vá»›i nụ cÆ°á»i. 

- Tuy nhiên, tÃ'i xin quý vị lượng thứ cho cái ý thích thất thÆ°á»ng của tÃ'i. Chẳng hạn nhÆ° tÃ'i muá»'n biết tầm nhìn từ những khuÃ'n cá»­a sổ kéo dà i tá»›i tận Ä'âu. Phòng của anh Alec Ä'ây ạ? - Holmes há»i khi Ä'ẩy cánh cá»­a ra. - Và Ä'ây là phòng tắm mà anh Ä'ang ngá»"i hút thuá»'c thì có tiếng báo Ä'á»™ng. Cánh cá»­a sổ mở ra cái gì Ä'ây? 

Anh băng ngang phòng, mở má»™t cánh cá»­a và liếc nhìn sang căn phòng ở sát bên. 

- Giá» Ä'ây Ã'ng Ä'ã Ä'ược thá»a mãn? - Cụ Cunningham há»i vá»›i vẻ há»m hỉnh. 

- Xin cảm Æ¡n. TÃ'i Ä'ã thấy tất cả những gì muá»'n biết. 

- Nếu thật là cần thiết, chúng ta có thể và o trong phòng tÃ'i. 

- Nếu khÃ'ng là m phiá»n cụ quá Ä'áng... 

Ã"ng tòa hòa giải nhún vai và Ã'ng dẫn chúng tÃ'i và o trong phòng riêng của Ã'ng, Ä'á»" Ä'ạc Ä'ủ tiện nghi. Trong lúc chúng tÃ'i Ä'i ngang phòng tá»›i hÆ°á»›ng khuÃ'n cá»­a sổ, Holmes chậm bÆ°á»›c lại Ä'ể sánh ngang tÃ'i Ä'i ở cuá»'i toán. ở chân giÆ°á»ng có kê má»™t cái bà n vuÃ'ng nhá», trên có Ä'ặt má»™t bình nÆ°á»›c và má»™t giá» cam. Khi Ä'i ngang cái bà n, Holmes cúi xuá»'ng và hất Ä'ổ cái bà n. Bình nÆ°á»›c vỡ tan và trái cây văng tung toé. 

- Äá»" quá»·, Watson. - Anh kêu lên má»™t cách lạnh lùng. - Thế là anh Ä'ã ngược Ä'ãi tấm thảm rá»"i! 

Hoà n toà n bá»'i rá»'i, tÃ'i cúi xuá»'ng và bắt Ä'ầu tìm lượm trái cây. Hẳn là vì má»™t duyên cá»›nà o Ä'ó nên Holmes má»›i muá»'n Ä'ể tÃ'i cáng Ä'áng cái trách nhiệm vá» sá»± vụng vá» nà y. Những ngÆ°á»i khác cÅ©ng lượm trái cam và dá»±ng cái bà n thẳng Ä'ứng trở lại. 

- Coi kìa! - Viên thanh tra kêu lên. - Ã"ng ấy Ä'i Ä'âu vậy? 

Holmes Ä'ã biến mất. 

- Quý Ã'ng hãy Ä'ợi tÃ'i ở Ä'ây. - Alec nói. - Cái Ã'ng nà y coi bá»™ thần kinh khÃ'ng bình thÆ°á»ng. Hãy Ä'i vá»›i con Ä'i, ba! 

Cả hai chạy vá»™i ra khá»i phòng. Còn ba chúng tÃ'i cứ Ä'ứng Ä'ó, sững sá» nhìn nhau. 

- Mẹ kiếp, tÃ'i bắt Ä'ầu tin rằng cậu Alec có lý. - Viên thanh tra thì thầm. - Có thể Ä'ây là hậu quả vá» căn bệnh của Ã'ng ấy, nhÆ°ng dù sao thì cÅ©ng... 

Bá»-ng Ã'ng ngÆ°ng mặt. Má»™t tiếng kêu, gần nhÆ° má»™t tiếng hét, vang lên. 

- Cứu tÃ'i vá»›i! Sát nhân! 

NhÆ° ngÆ°á»i Ä'iên, tÃ'i phóng ra thá»m cầu thang, bởi vì tÃ'i Ä'ã nhận ra giá»ng Holmes. Những tiếng kêu cứu Ä'ã biến thà nh tiếng rên rỉ khà n khà n, khÃ'ng thà nh tiếng. Chúng thoát ra từ căn phòng mà chúng tÃ'i Ä'ã và o thăm trÆ°á»›c hết. TÃ'i lao và o trong, rá»"i chạy và o phòng tắm. Hai cha con Cunningham Ä'ang cúi trên cÆ¡ thể lả Ä'i của Holmes. NgÆ°á»i con dùng hai bà n tay siết chặt cổ há»ng Holmes, Ã'ng bá»' thì vặn cổ tay anh. Trong chá»›p mắt chúng tÃ'i Ä'ã lÃ'i Ä'ược hai cha con ra. Holmes Ä'ứng lên, xanh xao, lảo Ä'ảo. 

- Hãy bắt giữ những ngÆ°á»i nà y, Ã'ng thanh tra! - Anh hổn hển nói. 

- Vá» tá»™i gì? 

- Tá»™i ám sát ngÆ°á»i Ä'ánh xe của há». 

Viên thanh tra ngÆ¡ ngác nhìn anh. 

- Coi nà o, coi nà o, Ã'ng Holmes, Ã'ng Ä'âu muá»'n nói rằng... 

- KhÃ'ng à ? Ã"ng hãy nhìn há» mà xem! - Holmes kêu lên. 

Ã"ng già Cunningham Ä'á» ngÆ°á»i ra, tưởng chừng nhÆ° hóa Ä'á, khuÃ'n mặt nhăn sâu, in hằn má»™t nét tà n nhẫn sâu xa. NgÆ°á»i con trai Ä'ã mất hết thói ba hoa, thói nhạo báng, trong cặp mắt Ä'en của anh ta lóe lên tính hung dữ của má»™t con thú hoang, nguy hiểm. Viên thanh tra Ä'i ra cá»­a và rút cái còi ra. Hai cảnh sát kéo tá»›i nÆ¡i ngay Ä'ó. 

- ThÆ°a cụ Cunningham, - viên thanh tra nói. - TÃ'i hy vá»ng rằng chuyện nà y sẽ chấm dứt bằng sá»± chứng minh vá» sá»± vÃ' tá»™i của cụ. NhÆ°ng cụ cÅ©ng có thể thấy rằng... A, anh muá»'n vậy sao? Hãy buÃ'ng ngay cái Ä'ó ra coi! 

Ã"ng vung tay vá» phía trÆ°á»›c và má»™t khẩu súng lục rá»›t xuá»'ng sà n nhà . 

- Giữ lấy tang vật nà y! - Holmes nói khi Ä'ặt bà n chân lên khẩu súng. - Nó sẽ có ích trong phiên tòa. Äây má»›i là cái chúng ta cần có hÆ¡n hết! 

Anh giÆ¡ lên cao má»™t mảnh giấy nhá» Ä'ã bị vò nát. 

- Phần còn lại của lá thÆ°? - Viên thanh tra reo lên. 

- Chính nó. 

- Ã"ng tìm ra nó ở Ä'ây vậy? 

- Ở chá»- mà tÃ'i tin chắc là sẽ tìm ra nó. TÃ'i sẽ giải thích. ThÆ°a Ä'ại tá, Ã'ng và Watson có thể trở vá» nhà . TÃ'i cÅ©ng sẽ vá» trong má»™t giá» nữa. Ã"ng thanh tra và tÃ'i, còn phải nói chuyện vá»›i các phạm nhân. 

Sherlock Holmes Ä'ã giữ lá»i. Khoảng má»™t giá» sau, anh bÆ°á»›c và o phòng hút thuá»'c của Ã'ng Ä'ại tá. Anh Ä'i cùng vá»›i má»™t Ã'ng lão mà anh giá»›i thiệu là cụ Acton. Holmes tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nói: 

- ThÆ°a quý vị, ngay từ Ä'ầu, tÃ'i thấy chìa khóa của vấn Ä'á» là mẩu giấy nằm trong tay nạn nhân. Nếu chuyện kể của Alec là thật và nếu kẻ trá»™m bá» trá»'n ngay tức khắc, thì hắn Ä'ã khÃ'ng giá»±t và là m rách tá» giấy. Nếu khÃ'ng phải nhÆ° vậy thì thủ phạm chính là Alec, bởi vì trÆ°á»›c khi Ã'ng già xuá»'ng, nhiá»u gia nhân khác hẳn Ä'ã chạy tá»›i. Äó là má»™t chi tiết Ä'Æ¡n giản nhÆ°ng Ã'ng thanh tra Ä'ã bá» qua, bởi vì Ã'ng ấy cho rằng những vị chức trá»ng quyá»n cao trong Ä'ịa hạt chẳng liên can gì tá»›i vụ án. Thế là tÃ'i nghiên cứu thật kỹ cái mẩu giấy. Nó Ä'ây nà y. Nó gợi ra má»™t ý nà o khÃ'ng? 

- Toà n chữ khÃ'ng Ä'á»u. - Ã"ng Ä'ại tá nói. 

- Ã"ng bạn thân mến Æ¡i, - Holmes kêu lên, - nó Ä'ã Ä'ược viết bởi hai ngÆ°á»i, má»-i ngÆ°á»i viết má»™t chữ: Nhìn cách gạch ngang khá rõ nét trên chữ â€t“ trong những từ â€phút“ thì quý vị sẽ tin chắc rằng toà n chữ do hai ngÆ°á»i viết. Má»™t cuá»™c phân tích ngắn cho phép quý vị xác nhận rằng những từ “sẽ Ä'ược biết†và “nhiá»u†Ä'ược viết bởi má»™t bà n tay rắn rá»i, trong lúc từ “hữu ích†lại Ä'ược viết bởi má»™t bà n tay yếu hÆ¡n. 

- Sáng nhÆ° ban ngà y! - Ã"ng Ä'ại tá kêu lên. - Tại sao lại quái gở khi cần Ä'ến hai ngÆ°á»i Ä'ể viết má»™t lá thÆ°. 

- Äây là má»™t vụ bỉ ổi. Má»™t trong hai ngÆ°á»i có tính rất Ä'a nghi, Ä'ã quyết Ä'ịnh má»-i ngÆ°á»i có má»™t phần bằng nhau vá» Ä'iá»u gì sẽ xảy ra. NhÆ°ng trong hai ngÆ°á»i, kẻ viết những chữ “má»™t†và chữ “rất†là kẻ xúi giục gây ra vụ nà y. 

- Do Ä'âu Ã'ng Ä'i tá»›i cái kết luận Ä'ó? 

- TÃ'i so sánh Ä'ặc tính của hai chữ. Quý vị hãy quan sát thật cẩn thận mẩu giấy nà y: ngÆ°á»i có bà n tay rắn rá»i Ä'ã viết trÆ°á»›c, và chừa lại những khoảng trá»'ng Ä'ể cho ngÆ°á»i kia Ä'iá»n và o. NhÆ°ng những khoảng trá»'ng Ä'ó khÃ'ng phải lúc nà o cÅ©ng Ä'ủ chá»- cho kẻviết sau. NgÆ°á»i có bà n tay yếu hÆ¡n Ä'ã gặp khó khăn, chẳng hạn nhÆ° khi Ã'ng ấy viết chữ â€giá»â€œ và o khoảng giữa hai chữ “má»™t†và “bá»'nâ€. “Má»™t†và “bá»'n†rõ rà ng là những chữ Ä'ã Ä'ược viết từ trÆ°á»›c. Vậy ngÆ°á»i Ä'ược phép viết trÆ°á»›c, là ngÆ°á»i chủ mÆ°u. 

- Tuyệt vá»i! - Cụ Acton kêu lên. 

- Hẳn quý vị Ä'ã biết rằng thÃ'ng thÆ°á»ng ngÆ°á»i ta có thể xem xét nét bút mà Ä'oán ra tuổi của má»™t ngÆ°á»i, chênh lệch chừng mÆ°Æ¡i năm. TÃ'i nói thÃ'ng thÆ°á»ng, bởi vì có những trÆ°á»ng hợp do bệnh hoạn hoặc do suy yếu cÆ¡ thể thì kết quả sẽ khác Ä'i. NhÆ°ng trong vụ nà y, khi quan sát chữ rắn rá»i của má»™t ngÆ°á»i (dấu gạch ngang trên các chữ t rất rõ) và nét chữ ngập ngừng của ngÆ°á»i kia (những chữ t gần nhÆ° mất hẳn nét ngang) chúng ta có thể xác Ä'ịnh rằng trong hai ngÆ°á»i nà y, má»™t ngÆ°á»i còn trẻ và má»™t ngÆ°á»i tuổi Ä'ã cao, tuy hãy còn tráng kiện. 

- Tuyệt vá»i! - Cụ Acton kêu lên lần nữa. 

- Tuy nhiên, giữa hai nét chữ nà y có những Ä'iểm giá»'ng nhau. ThÆ°á»ng thì những sá»±giá»'ng nhau Ä'ó xuất phát từ hai chữ “e†Hy Lạp mà cả hai cùng viết giá»'ng nhau. NhÆ°ng những nét giá»'ng nhau khác kém khẳng Ä'ịnh hÆ¡n cÅ©ng cho thấy cùng Ä'iểm Ä'ó. TÃ'i tuyệt Ä'á»'i tin chắc rằng có “má»™t nét chữ gia Ä'ình†trong hai nét chữ viết nà y. Thế là tÃ'i vững tin rằng cha con Ã'ng Cunningham là tác giá của bức thÆ°. TÃ'i Ä'i tá»›i nhà Ä'ó cùng vá»›i Ã'ng thanh tra. TÃ'i thấy rõ vết thÆ°Æ¡ng trên xác chết, Ä'ã gây ra bởi má»™t phát súng lục bắn cách xa hÆ¡n bá»'n mét Trên quần áo nạn nhân khÃ'ng có những vết sạm Ä'en gây ra bởi thuá»'c súng. Vậy là Alec Ä'ã nói dá»'i khi khai rằng hai ngÆ°á»i Ä'ang Ä'ánh lá»™n thì súng nổ. Mặt khác, hai cha con Ä'á»u Ä'á»"ng ý vá» cái nÆ¡i mà “hung thủ†Ä'ã bá» chạy ra Ä'Æ°á»ng. Ở chá»- Ä'ó có má»™t và i há»' ngập bùn, nhÆ°ng khÃ'ng há» có những dấu chân: nghÄ©a là chẳng há» có má»™t kẻ xa lạ nà o can dá»± và o vụ án. TÃ'i lại còn phải khám phá cái Ä'á»™ng cÆ¡ của tá»™i ác kỳ cục nà y. Trong mục Ä'ích Ä'ó, trÆ°á»›c hết tÃ'i phải tìm hiểu vụ trá»™m xảy ra nÆ¡i nhà cụ Acton. Ã"ng Ä'ại tá Ä'ã nói rằng má»™t vụ tranh tụng Ä'ã là m cho cụ Acton vá»›i cha con Cunningham kình Ä'ịch nhau. Ngay lập tức, tÃ'i Ä'oán là há» Ä'ã xÃ'ng và o thÆ°viện nhà cụ vá»›i ý Ä'ịnh lấy trá»™m má»™t tà i liệu quan trá»ng khả dÄ© giúp há» chiếm phần thắng ở phiên tòa. 

- Tuyệt vá»i! - Cụ Acton lại kêu lên y nhÆ° hai lần trÆ°á»›c. - à Ä'ịnh của há» thật rõ. TÃ'i có Ä'ủ giấy tá» Ä'ể Ä'ược hưởng phần ná»­a cÆ¡ nghiệp của nhà Ä'ó. Nếu há» cÆ°á»›p những giấy tỠấy, thì chúng tÃ'i nguy mất. 

- Chúng ta tá»›i Ä'ích rá»"i vậy! - Holmes cÆ°á»i nói. - Äó là má»™t mÆ°u toan khá liá»u lÄ©nh do Alec Ä'á» xÆ°á»›ng. Lục soát khắp nÆ¡i mà khÃ'ng tìm ra Ä'ược cái gì, há» Ä'ã là m nhÆ° những tên trá»™m tầm thÆ°á»ng Ä'ể Ä'ánh lạc hÆ°á»›ng cảnh sát. Chính vì thế mà há» Ä'ã quÆ¡ lấy bất cứ cái gì há» thấy. Tất cả Ä'iá»u Ä'ó Ä'ã khá sáng tá», nhÆ°ng tÃ'i còn muá»'n thu há»"i lại phần còn thiếu của lá thÆ°. TÃ'i tin chắc rằng Alec Ä'ã nhét và o trong túi áo ngủ. Vả chăng, anh ta còn có thể Ä'ể nó và o Ä'âu? tất cả vấn Ä'á» là tìm hiểu xem nó có còn ở Ä'ó khÃ'ng? Vì thế tất cả chúng ta Ä'á»u Ä'i và o trong nhà . Cha con nhà Cunningham Ä'ã gặp chúng tÃ'i ở bên ngoà i, gần bên cánh cá»­a nhà bếp. Cần phải tuyệt Ä'á»'i khÃ'ng là m cho há» nhá»›lại sá»± hiện hữu của tá» giấy Ä'ó; nếu khÃ'ng, há» sẽ hủy nó Ä'i ngay tức khắc. Viên thanh tra sắp ám chỉ Ä'ến tá» giấy khi giải thích vá»›i há» vá» tầm quan trá»ng của nó. Lúc Ä'ó “tình cá»â€ tÃ'i bị mệt và Ä'á» tà i của câu chuyện Ä'ược thay Ä'ổi. 

- Trá»i Ä'ất thánh thần Æ¡i! - Ã"ng Ä'ại tá cÆ°á»i vang. 

- Äóng trò khéo tuyệt vá»i! - TÃ'i kêu lên khi nhìn Holmes vá»›i lòng khâm phục. 

- Có những trò há» hữu ích, - Holmes trả lá»i. - Khi Ä'ứng lên, tÃ'i Ä'ã có sẵn má»™t mÆ°u mẹo: là m cho Ã'ng già Cunningham viết ra 2 chữ “giá»â€ và “phút†Ä'ể có thể so sánh nó vá»›i 2 chữ giá» và phút viết trên mẩu giấy. 

- á»', tÃ'i ngu xuẩn là m sao! - TÃ'i kêu lên. 

- Lúc Ä'ó tÃ'i có nhìn thấy rõ lòng trắc ẩn của anh Ä'á»'i vá»›i tÃ'i! - Holmes cÆ°á»i nói. - TÃ'i lấy là m tiếc Ä'ã gây cho anh má»™t ná»-i buá»"n nho nhá». Khi lên lầu, tÃ'i và o trong phòng, thấy cái áo ngủ treo ở Ä'ằng sau cánh cá»­a, tÃ'i xÃ' ngã má»™t cái bà n Ä'ể chuyển hÆ°á»›ng sá»±chú ý của há» trong chá»'c lát và vá»™i vã Ä'i khám xét các túi áo. TÃ'i vừa má»›i tìm ra Ä'ược tá» giấy thì hai cha con nhà o lên tÃ'i. TÃ'i thật sá»± tin rằng há» chủ tâm giết tÃ'i, nếu các bạn khÃ'ng tá»›i kịp; ngÆ°á»i con thì siết cổ, còn ngÆ°á»i cha vặn tay tÃ'i Ä'ể tÃ'i phải buÃ'ng tá» giấy ra. Sau Ä'ó, tÃ'i Ä'ã nói chuyện tá»›i Ã'ng Cunningham Ä'ể là m sáng tá» cái Ä'á»™ng cÆ¡gây ra tá»™i ác. Ã"ng cụ tá» ra biết Ä'iá»u, trong lúc Alec vẫn cứ hung hăng nhÆ° loà i quá»· dữ. Cụ Cunningham thú nhận rằng William Ä'ã bí mật theo dõi hai cha con Ã'ng trong cái Ä'êm há» Ä'ã ăn trá»™m nÆ¡i nhà cụ Acton. William Ä'e dá»a và Ä'òi tiá»n há». NhÆ°ng Alec khÃ'ng thuá»™c hạng ngÆ°á»i dá»... khuất phục. Thế là William Ä'ã bị gà i bẫy và bị giết. Nếu cha con nhà Cunningham thu há»"i Ä'ược nguyên vẹn lá thÆ° (trong Ä'ó há» hẹn giá» gặp nhau), và nếu há» khÃ'ng sÆ¡ sá»›t má»™t và i chi tiết nhá», thì chẳng bao giá» há» bị nghi ngá» gì cả. 

- Thế còn cái lá thÆ° trứ danh Ä'ó Ä'âu? - TÃ'i há»i. 

Sherlock Holmes Ä'ặt nó trÆ°á»›c mặt chúng tÃ'i khi ráp hai mảnh giấy lại. Chúng tÃ'i Ä'á»c Ä'ược: 

“Nếu anh tá»›i và o lúc 11 giá» 45 ở cá»­a sau, anh sẽ biết Ä'ược má»™t Ä'iá»u là m anh ngạc nhiên nhiá»u và nó sẽ rất hữu ích cho anh cÅ©ng nhÆ° cho cả Annie Morrison. NhÆ°ng chá»›có tiết lá»™ vá»›i bất cứ ngÆ°á»i nà o“.[2] 

- Anh Watson, có Ä'iá»u là chúng ta chÆ°a biết các má»'i liên hệ giữa Alec Cunningham, William Kirwan và Annie Morrison là nhÆ° thế nà o; nhÆ°ng rõ rà ng kỳ nghỉ ngắn ngà y của chúng ta ở nÃ'ng thÃ'n rất là thà nh cÃ'ng. Ngà y mai, tÃ'i sẽ trở vá» nhà , hoà n toà n khá»e khoắn... 

Kẻ dị dạng 

Má»™t buổi tá»'i, tÃ'i ngủ gà ngủ gật trên má»™t cuá»'n tiểu thuyết. Nhà tÃ'i Ä'ã lên trên lầu. Tiếng then cà i cánh cá»­a ra và o báo cho tÃ'i biết là những ngÆ°á»i giúp việc Ä'ã lui vá». TÃ'i còn chá» thêm chút nữa rá»"i má»›i Ä'ứng lên khá»i ghế. Äúng và o lúc Ä'ó, tiếng chuÃ'ng vang lên. 

TÃ'i nhìn Ä'á»"ng há»": 11 giá» 45. Muá»™n thế nà y thì chỉ có thể là khách, má»™t ca bệnh sẽ là m tÃ'i phải thức thâu Ä'êm. HÆ¡i cáu kỉnh, tÃ'i ra phòng ngoà i dể mở cá»­a: Sherlock Holmes. 

- A Watson! - Anh reo lên. - TÃ'i Ä'ến thăm quá muá»™n. 

- Có gì Ä'âu. Và o Ä'i chứ! 

- Anh tá» vẻ ngạc nhiên... Anh có thể cho tÃ'i ngủ nhá» Ä'êm nay khÃ'ng? 

- Sẵn sà ng. Anh ăn tá»'i? 

- KhÃ'ng, xin cảm Æ¡n, tÃ'i Ä'ã dùng rá»"i, ở ga Waterrloo. 

TÃ'i Ä'Æ°a cái túi Ä'á»±ng thuá»'c cho anh. Anh im lặng hút. TÃ'i biết rõ là chỉ có má»™t vụ quan trá»ng má»›i có thể Ä'Æ°a anh tá»›i Ä'ây và o má»™t giá» muá»™n nhÆ° vậy. Vậy là tÃ'i kiên nhẫn chá» anh và o chuyện. 

- Ngà y mai anh tá»›i Aldershot Ä'ược khÃ'ng? 

- TÃ'i nhá» má»™t bác sỹ bạn thay tÃ'i chăm sóc các bệnh nhân. 

- Tá»'t lắm! TÃ'i muá»'n Ä'áp chuyến tà u 11 giá» 10 ở ga Waterloo. 

- Rất thuận tiện cho tÃ'i. 

- Vậy thì, nếu anh chÆ°a buá»"n ngủ, tÃ'i xin tóm tắt những sá»± việc và những gì cần là m. 

- TrÆ°á»›c khi anh tá»›i, tÃ'i Ä'ã ngủ gà ngủ gật nhÆ°ng bây giá» thì hoà n toà n tỉnh táo. 

- Äó là vụ ám sát Ä'ại tá Barkerclay thuá»™c sÆ° Ä'oà n Royal Munsters ở Aldershot. Sá»± việc xảy ra cách Ä'ây hai ngà y. 

"Royal Munsters là má»™t trong những trung Ä'oà n Ailen nổi tiếng trong quân Ä'á»™i Anh. Tá»'i thứ hai vừa qua, trung Ä'oà n Ä'ặt dÆ°á»›i quyá»n chỉ huy của Ä'ại tá James Barkerclay, má»™t lính già can Ä'ảm Ä'ã Ä'ược lên lon nhá» và o lòng dÅ©ng cảm. Barkerclay lấy vợ khi Ã'ng còn là trung sÄ©. Ã"ng kết hÃ'n vá»›i cÃ' Nancy Devoy, con gái thượng sÄ© Devoy trong cùng Ä'Æ¡n vị. Vợ chá»"ng Barkerclay Ä'ã thích nghi mau chóng vá»›i Ä'ịa vị má»›i của há». Bà vợ sá»'ng ăn ý vá»›i các bà vợ sÄ© quan cÅ©ng nhÆ° chá»"ng bà Ä'á»'i vá»›i các bạn Ä'á»"ng Ä'á»™i. TÃ'i xin thêm bà là má»™t phụ nữ rất Ä'ẹp và cho mãi Ä'ến bây giá», sau ba chục năm lập gia Ä'ình, sá»± xuất hiện của bà còn gây ấn tượng mạnh. 

"Thoạt nhìn, cặp vợ chá»"ng nà y Ä'ã Ä'ược hưởng má»™t hạnh phúc hiá»n hòa. TÃ'i Ä'ã Ä'ến há»i Ã'ng thiếu tá Murphy, thì Ã'ng nà y Ä'oán chắc vá»›i tÃ'i là Ã'ng chẳng bao giá» thấy có sá»± bất hòa trong gia Ä'ình Ä'ó. TÃ'i há»i Ã'ng cặn kẽ hÆ¡n. Thiếu tá nói rằng sá»± gắn bó của Ã'ng Barkerclay Ä'á»'i vá»›i vợ thì lá»›n mạnh hÆ¡n là sá»± gắn bó của bà Barkerclay Ä'á»'i vá»›i chá»"ng. Nếu phải xa vợ trong má»™t ngà y, Ã'ng rất buá»"n phiá»n; nhÆ°ng bà vợ thì khÃ'ng chứng tá» má»™t sá»± mãnh liệt Ä'ến thế. Dẫu sao, trong trung Ä'oà n, há» vẫn Ä'ược coi nhÆ°là má»™t cặp vợ chá»"ng lý tưởng. 

"DÆ°á»ng nhÆ° là Ä'ại tá Barkerclay có má»™t tính khí khác thÆ°á»ng. Bình thÆ°á»ng, Ã'ng là má»™t quân nhân già , vui tính, hăng hái. NhÆ°ng Ä'Ã'i khi Ã'ng cÅ©ng hung bạo và thù hằn. Tuy vậy, bà vợ khÃ'ng bao giá» chịu Ä'á»±ng những tật xấu Ä'ó. Có má»™t Ä'iá»u khác là : theo Ä'ịnh kỳ, má»™t tâm trạng gì Ä'ó nhÆ° trầm uất lại giáng xuá»'ng Ã'ng. Viên thiếu tá mà tÃ'i há»i chuyện Ä'ã ghi nhận Ä'iá»u Ä'ó và há» Ä'ã lấy là m ngạc nhiên. Nói theo Ã'ng thiếu tá thì nụ cÆ°á»i biến mất trên mặt Ã'ng Barkerclay tá»±a há»" nhÆ° có má»™t bà n tay vÃ' hình Ä'ã xua Ä'uổi nó. Và các hiện tượng Ä'ó xảy ra trong những buá»"i há»p mặt xã giao cÅ©ng nhÆ° tại bà n ăn của sÄ© quan ở Ä'Æ¡n vị. Có khi trong nhiá»u ngà y liên tục, Ã'ng nhÆ° bị già y vò bởi sựưu sầu Ä'en tá»'i nhất. 

"Tiểu Ä'oà n 1 (trÆ°á»›c là tiểu Ä'oà n 117) trung Ä'oà n Royal Munsters hạ trại tại Andershot từ và i năm qua. Các sÄ© quan lập gia Ä'ình thì ngủ ngoà i doanh trại. Ã"ng Ä'ại tá Ä'ã chá»n biệt thá»± Lachine, cách trại bắc chÆ°a tá»›i ná»­a dặm, nhÆ°ng mặt nhà phía tây cách Ä'Æ°á»ng cái 30 yard. Gia nhân gá»"m có bác xà ích và hai ngÆ°á»i hầu gái. Vợ chá»"ng Barkerclay khÃ'ng con, rất ít khi tiếp khách trong nhà . Tóm lại, có năm ngÆ°á»i sá»'ng trong biệt thá»± Ä'ó. 

"Bà Barkerclay là má»™t tín Ä'á»" Thiên Chúa Giáo. Bà rất bận rá»™n vá»›i Há»™i Thánh Georges và hết lòng vá»›i việc lo cấp quần áo cho những ngÆ°á»i nghèo trong vùng. Tá»'i hÃ'm Ä'ó, má»™t buổi há»p Ä'ược khai mạc và o lúc 8 giá». Bà vá»™i và ng ăn bữa tá»'i Ä'ể kịp Ä'i há»p. Khi rá»i khá»i nhà , bà báo cho chá»"ng biết là bà sẽ khÃ'ng vắng mặt lâu. Theo lá»i chúng của ngÆ°á»i xà ích, bà Ä'ón má»™t cÃ' láng giá»ng còn trẻ Morrison, rá»"i cả hai cùng Ä'i. Buổi há»p kéo dà i bá»'n mÆ°Æ¡i phút. Tá»›i chín giá» mÆ°á»i lăm phút, bà cho ngừng xe Ä'ể cÃ' gái xuá»'ng trÆ°á»›c cá»­a và vá» nhà cÃ'. 

"NgÃ'i biệt thá»± của Ä'ại tá có má»™t căn phòng Ä'ược dùng là m phòng khách nhá», có cá»­a hÆ°á»›ng ra ngoà i Ä'Æ°á»ng. Từ bên ngoà i, muá»'n và o phòng Ä'ó phải băng qua má»™t bãi cá»tròn, Ä'Æ°á»ng kính ba mÆ°Æ¡i mét. Nó Ä'ược ngăn cách vá»›i con Ä'Æ°á»ng băng má»™t bức tÆ°á»ng thấp, phía trên có gắn lÆ°á»›i sắt, bà Ä'ại tá Ä'ã và o nhà qua ngả Ä'ó. Bà thắp Ä'èn và gá»i chuÃ'ng rá»"i sai cÃ' hầu phòng Ä'em tá»›i má»™t tách trà : Ä'ó là Ä'iá»u trái ngược vá»›i những thói quen của bà . Ã"ng Ä'ại tá ở lại trong phòng ăn; biết vợ mình Ä'ã vá» nhà , Ã'ng Ä'i sang phòng khách nhá» Ä'ể gặp bà . Bác xà ích trÃ'ng thấy Ã'ng Ä'i ngang qua gian tiá»n sảnh rá»"i và o trong Ä'ó. 

"MÆ°á»i phút sau khi Ä'ược lệnh, cÃ' hầu phòng Ä'em trà lên cho bà chủ, cÃ' ngạc nhiên nghe Ã'ng chủ và bà chủ cãi nhau kịch liệt. CÃ' gõ cá»­a, khÃ'ng có tiếng trả lá»i. CÃ' muá»'n mở cá»­a nhÆ°ng cánh cá»­a Ä'ã bị khóa từ bên trong. CÃ' há»'i hả chạy xuá»'ng bếp, báo Ä'á»™ng vá»›i bà bếp. Thế rá»"i hai ngÆ°á»i Ä'à n bà cùng bác Ä'ánh xe và o trong gian tiá»n sảnh, gióng tai lên mà nghe cuá»™c cãi lá»™n. Cả ba ngÆ°á»i Ä'á»u nhất trí rằng há» chỉ nghe thấy có hai giá»ng nói: giá»ng của Ã'ng Ä'ại tá và của bà vợ. Những câu của Ã'ng Barkerclay thì thÃ' bạo, nói vá»›i giá»ng thất thanh, khiến ngÆ°á»i nghe khÃ'ng hiểu Ä'ược. Còn những câu nói của bà Barkerclay thì lại còn ác liệt hÆ¡n nữa. Ba ngÆ°á»i giúp việc nghe rõ rà ng: "Anh là má»™t thằng hèn!" Bà khÃ'ng ngá»›t lặp Ä'i lặp lại câu Ä'ó. Và bà còn nói: “Biết là m sao bây giá»? Hãy trả lại cho tÃ'i Ä'ược tá»± do! KhÃ'ng bao giá» ta còn có thể thở chung má»™t bầu khÃ'ng khí vá»›i mi! Äá»" hèn!“ Bất chợt ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng hét lên má»™t tiếng khủng khiếp rá»"i tiếp Ä'ó là tiếng Ä'ổ ngã, tiếng thét xé tai của bà chủ. Bác Ä'ánh xe lao mình và o cánh cá»­a, cá»' sức bật nó ra. Bên trong những tiếng thét ná»'i tiếp nhau. NgÆ°á»i Ä'ánh xe khÃ'ng phá Ä'ược cánh cá»­a và hai ngÆ°á»i tá»› gái lại quá lo sợ nên chẳng giúp Ä'ược gì. Má»™t ý kiến chợt lóe lên trong trí bác. Bác bá» ra ngoà i, Ä'i vòng ngÃ'i nhà , ngang qua bãi cá» trên Ä'ó có mở ra cánh cá»­a sổ sát Ä'ất. Cá»­a mở rá»™ng, bác và o trong phòng khách nhá». Bà chủ Ä'ã ngÆ°ng kêu gà o. Bà nằm im trên Ä'i-văng; Ã'ng Ä'ại tá thì hai chân vắt ngang trên cái tay dá»±a của ghế bà nh, Ä'ầu gục xuá»'ng Ä'ất; Ã'ng chết trong má»™t vÅ©ng máu. 

"NgÆ°á»i Ä'ánh xe Ä'ịnh mở cá»­a ra. NhÆ°ng chìa khóa khÃ'ng có trong ổ khóa và cÅ©ng khÃ'ng thấy Ä'ểở Ä'âu trong căn phòng. Vậy là bác lại nhảy qua cá»­a sổ sát Ä'ất, Ä'i má»i má»™t cảnh sát và má»™t y sÄ©, rá»"i trở lại. Bà Barkerclay Ä'ược chuyển sáng phòng riêng của bà , vẫn còn hÃ'n mê. Thi hà i Ã'ng Ä'ại tá Ä'ược Ä'ặt nằm dà i trên ghế trÆ°á»ng ká»·. Và ngÆ°á»i ta tiến hà nh cuá»™c Ä'iá»u tra. 

"Vết thÆ°Æ¡ng trên ngÆ°á»i nạn nhân là má»™t vết Ä'ứt dà i 2 inch ở phía sau Ä'ầu, Ä'ược gây ra bởi má»™t loại hung khí có mÅ©i nhá»n. Trên sà n nhà , gần bên xác chết, ngÆ°á»i ta tìm thấy má»™t thứ nhÆ° cây gậy ngắn bằng gá»- rắn, có má»™t cái cán bằng xÆ°Æ¡ng: Ã"ng Ä'ại tá có má»™t bá»™ sÆ°u tập lá»›n những khí giá»›i mà Ã'ng Ä'ã Ä'em vá» từ nhiá»u Quá»'c gia khác nhau, tại những nÆ¡i mà Ã'ng Ä'ã tham chiến. Cảnh sát cho rằng cây gậy Ä'ó là má»™t trong những vÅ© khí sÆ°u tập của Ã'ng. NhÆ°ng các gia nhân thì nói là trÆ°á»›c Ä'ó, há» chÆ°a từng trÃ'ng thấy nó. Cảnh sát khÃ'ng khám phá ra Ä'ược Ä'iá»u gì khác. Và Ä'ây là việc quái lạ mà chÆ°a ai có thể giải thích Ä'ược: trên ngÆ°á»i bà Barkerclay, trên ngÆ°á»i nạn nhân, cÅ©ng nhưở bất cứ chá»- nà o trong phòng khách nhá», ngÆ°á»i ta khÃ'ng thể tìm thấy cái chìa khóa. Cần phải gá»i má»™t ngÆ°á»i thợ khóa từ Aldershot tá»›i Ä'ể mở cánh cá»­a ra. TrÆ°á»ng tình hình bế tắc nhÆ° vậy, thiếu tá Murphy má»i tÃ'i xuá»'ng Aldershot Ä'ể phụ giúp cảnh sát. 

"TrÆ°á»›c khi quan sát căn phòng, tÃ'i thẩm vấn nhiá»u gia nhân, nhÆ°ng khÃ'ng thu Ä'ược gì hÆ¡n là những Ä'iá»u mà tÃ'i vừa trình bà y vá»›i anh. Tuy nhiên, cÃ' hầu phòng có cung cấp cho tÃ'i má»™t chi tiết Ä'áng chú ý: sá»' là khi nghe tiếng cãi cá», cÃ' ta xuá»'ng bếp và Ä'i lên cùng vá»›i hai ngÆ°á»i Ä'ầy tá»› khác. NhÆ°ng cÃ' nói rằng lúc Ä'ầu, khi chỉ có mình cÃ', những giá»ng nói của Ã'ng bà chủ bị nghẹt Ä'ến mức cÃ' gần nhÆ° chẳng thể nà o hiểu Ä'ược Ä'iá»u gì và rằng chính là do những ngữ Ä'iệu nhiá»u hÆ¡n là những tiếng nói mà cÃ' hiểu ra rằng hai ngÆ°á»i Ä'ang cãi nhau. TÃ'i dá»"n dập Ä'ặt nhiá»u câu há»i. Sau chót cÃ' nhá»›rằng có hai lần cÃ' Ä'ã nghe thấy bà chủ thá»'t lên cái tên "David". Äiểm Ä'ó có tầm quan trá»ng cao Ä'ể soi sáng cho chúng ta vá» những nguyên cá»› gây ra cãi vã. 

"Má»™t Ä'iá»u gây ra cảm tưởng sâu Ä'ậm cho má»i ngÆ°á»i là : những nét nhăn nhó của Ã'ng Ä'ại tá. Theo lá»i chúng của há», vẻ mặt Ã'ng có má»t nét biểu lá»™ sá»± khiếp sợ và sá»± kinh hoà ng chÆ°a từng thấy. Rõ rà ng là Ã'ng biết mình sắp chết và rằng sá»± trÃ'ng thấy cái chết Ä'ã là m cho Ã'ng kinh hoà ng. Äiá»u Ä'ó, phù hợp vá»›i lý thuyết của cảnh sát: Ã'ng Ä'ại tá hẳn Ä'ã thấy vợ mình chuẩn bị giết mình. Và cái việc cú Ä'ánh Ä'ã Ä'ược giáng xuá»'ng từ Ä'ằng sau cÅ©ng khÃ'ng mẫu thuẫn vá»›i lý thuyết Ä'ó, bởi vì Ã'ng Ä'ại tá rất có thể quay mình Ä'ể né tránh cú Ä'ánh. Vá» phía bà Barkerclay, ngÆ°á»i ta khÃ'ng có má»™t tin tức nà o cả. Bà bị má»™t cÆ¡n cấp phát sá»'t thuá»™c não và tạm thá»i bị mất lý trí. 

"Cảnh sát Ä'ã cho biết là cÃ' Morrison (ngÆ°á»i Ä'ã cùng Ä'i vá»›i bà Barkerclay và o buổi tá»'i hom Ä'ó), quả quyết là cÃ' khÃ'ng biết chút gì vá» nguyên cá»› Ä'ã gây ra cÆ¡n tức giận của bạn mình. Anh Watson, khi tập hợp những dữ kiện Ä'ó, tÃ'i Ä'ã chú ý Ä'ến việc mất cái chìa khóa. Căn phòng Ä'ó Ä'ã Ä'ược lục soát hết sức kỹ lưỡng mà chỉ uổng cÃ'ng. Do Ä'ó cái chìa khóa Ä'ã bị lấy. NhÆ°ng cả Ã'ng Ä'ại tá lẫn bà vợ Ä'á»u khÃ'ng lấy. Vậy thì má»™t ngÆ°á»i thứ ba hẳn Ä'ã và o trong phòng và cái ngÆ°á»i thứ ba Ä'ó Ä'ã chỉ có thể và o Ä'ược qua ngả cá»­a sổ sát Ä'ất. Ngay tức khắc tÃ'i Ä'ã tin rằng má»™t cuá»™c quan sát kỹ căn phòng khách nhá» và bãi cá» có thể phát hiện ra má»™t dấu vết nà o Ä'ó của nhân vật bí mật kia. TÃ'i khÃ'ng bá» sót má»™t dấu vết nà o. Và sau chót tÃ'i Ä'ã tìm ra nhiá»u dấu vết. Äã có má»™t ngÆ°á»i ở trong căn phòng khách nhá». NgÆ°á»i Ä'ó Ä'ã Ä'i qua bãi cá» từ ngoà i Ä'Æ°á»ng và o. TÃ'i phát hiện 5 dấu chân rất rõ: má»™t trên Ä'Æ°á»ng, ở nÆ¡i mà ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã leo lên Ä'Æ°á»ng, hai trênbãi cá», và hai trên ván sà n gần khuÃ'n cá»­a sổ mà qua Ä'ó ngÆ°á»i lạ Ä'ã và o trong phòng. Chắc chắn là ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã chạy băng qua bãi cá», bởi vì dấu những ngón chân thì sâu hÆ¡n dấu những gót chân. NhÆ°ng khÃ'ng phải ngÆ°á»i Ä'ó Ä'ã là m cho tÃ'i ngạc nhiên Ä'ến bá»'i rá»'i. Chính là cái Ä'i kèm vá»›i ngÆ°á»i Ä'ó." 

- Cái Ä'i kèm? 

Holmes rút từ túi áo ra má»™t tá» giấy lụa lá»›n và mở ra má»™t cách thận trá»ng trên Ä'ầu gá»'i anh. 

- Anh nghÄ© sao vá» cái nà y? 

Tá» giấy phủ Ä'ầy những tranh vẽ phá»ng sao lại những dấu chân má»™t con vật nhá». Có năm ngón chân, có móng dà i. Má»-i dấu lá»›n bằng má»™t cái muá»-ng dùng Ä'ể ăn món tráng miệng. 

- Äây là má»™t con chó. - TÃ'i nói. 

- Con chó là m sao leo lên Ä'ược những tấm ri-Ä'Ã'? TÃ'i Ä'ã phát hiện ra những dấu vết nà y trên má»™t tấm ri-Ä'Ã'. 

- Thế thì má»™t con khỉ? 

- KhÃ'ng phải. 

- Thế thì là cái gì? 

- Äây khÃ'ng là con chó, khÃ'ng là con mèo, cÅ©ng chẳng là con khỉ, cÅ©ng chẳng là con vật nà o mà ta biết. TÃ'i Ä'ã thá»­ hình dung ra con vật Ä'ó theo các kích thÆ°á»›c của dấu chân nó. Äây là bá»'n dấu chân ở má»™t nÆ¡i mà con vật Ä'ứng bất Ä'á»™ng. Giữa chân trÆ°á»›c và chân sau cách nhau và o khoảng gần 15 inch. Anh hãy thêm và o Ä'ó chiá»u dà i của cái cổ và của cái Ä'ầu thì anh sẽ có má»™t con vật mà chiá»u dà i thân mình chÆ°a tá»›i 2 feet, và nó có thể còn ngắn hÆ¡n thế nữa, hoặc dà i hÆ¡n nếu nó có má»™t cái Ä'uÃ'i. NhÆ°ng khi con vật di chuyển, ta có chiá»u dà i của bÆ°á»›c chân nó. Dấu bÆ°á»›c chân là 3 inch. Vậy là con vật nà y có cái thân mình dà i vá»›i những chân rất ngắn. Tóm lại, Ä'ó là má»™t thú leo Ä'ược lên tấm riÄ'Ã' và là con thú ăn thịt. 

- Là m sao mà anh suy diá»...n ra Ä'ược Ä'iá»u Ä'ó? 

- Bởi vì ở khuÃ'n cá»­a sổ có treo má»™t lá»"ng chim hoà ng yến. DÆ°á»ng nhÆ° mục tiêu của nó khi leo lên ri-Ä'Ã' là Ä'ể bắt con chim. 

- Thế thì con vật Ä'ó là gì? 

- Äó là má»™t loại chá»"n hạt dẻ, mõm nhá»n, lá»›n hÆ¡n những con chá»"n mà tÃ'i Ä'ã từng thấy. 

- NhÆ°ng nó dính dáng gì Ä'ến tá»™i ác? 

- Äiá»u Ä'ó cÅ©ng lại tá»'i tăm. NhÆ°ng chúng ta biết là có má»™t ngÆ°á»i Ä'ứng trên Ä'Æ°á»ng và rình mò cuá»™c cãi vã của hai vợ chá»"ng, bởi vì những mà nh sáo còn chÆ°a buÃ'ng xuá»'ng và ngá»n Ä'èn còn Ä'ược thắp sáng. Chúng ta cÅ©ng còn biết là ngÆ°á»i Ä'ó dã chạy băng ngang bãi cá», Ä'ã và o trong phòng khách nhá», có Ä'em theo má»™t con thú bí mật, và y Ä'ã Ä'ánh Ã'ng Ä'ại tá (nếu khÃ'ng, thì vừa lúc trÃ'ng thấy y, Ã'ng Ä'ại tá Ä'ã té bật ngá»­a xuá»'ng thanh gác củi và bị tét Ä'ầu). Sau chót y bá» Ä'i vá»›i chiếc chìa khóa cá»­a. 

- Những khám phá của anh là m cho ná»™i vụ tá»'i tăm hÆ¡n, thay vì là m cho nó Ä'ược sáng tá»! 

- Anh có lý! NhÆ°ng tÃ'i Ä'ã là m cho anh thức quá khuya! Vậy ngà y mai, trên Ä'Æ°á»ng Ä'i Aldershot, tÃ'i sẽ kể tiếp. 

- Cảm Æ¡n! Anh cứ kể tiếp. 

- Khi ra khá»i nhà và o há»"i bảy giá» rưỡi, bà Barkerclay khÃ'ng giận há»n gì chá»"ng; ngÆ°á»i Ä'ánh xe Ä'ã nghe bà nói chuyên vá»›i Ã'ng Ä'ại tá theo lá»'i thân tình. Mặt khác, ngay sau khi vá» nhà , bà Ä'ã và o trong căn phòng và kêu ngÆ°á»i hầu pha trà ; bất cứ ngÆ°á»i phụ nữnà o bị bá»"n chá»"n cÅ©ng Ä'á»u là m nhÆ° vậy, và ngay sau khi Ã'ng Ä'ại tá hiện ra là bùng nổ. Thế mà cÃ' Morrison Ä'ã khÃ'ng rá»i khá»i bà trong suá»'t khoảng thá»i gian Ä'ó, cho nên mặc dù cÃ' ta có chá»'i cãi, nhÆ°ng chắc chắn cÃ' có biết má»™t cái gì Ä'ó. 

"à nghÄ© Ä'ầu tiên của tÃ'i là có sá»± dan díu giữa cÃ' Morrison và Ã'ng lính già , và cÃ' nà y hẳn Ä'ã ít nhiá»u thổ lá»™ vá»›i ngÆ°á»i vợ. Äiá»u Ä'ó giải thích rõ vá» cÆ¡n tức giận khi trở vá»nhà cÅ©ng nhÆ° những lá»i chá»'i bá» của cÃ' gái trong cuá»™c. Và Ä'iá»u Ä'ó cÅ©ng khÃ'ng mâu thuẫn lắm vá»›i những từ mà 3 ngÆ°á»i giúp việc nghe Ä'ược. NhÆ°ng lại có má»™t ngÆ°á»i tên là David, lại có sá»± trìu mến của Ã'ng Ä'ại tá Ä'á»'i vá»›i vợ, và sau chót còn có sá»± lẻn và o của má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng khác. Thật khó mà chá»n ra Ä'Æ°á»ng Ä'ể tiến hà nh Ä'iá»u tra. Dù sao Ä'i nữa, tÃ'i khÃ'ng thiên vá» việc cÃ' Morrison có "tình ý" vá»›i Ã'ng Ä'ại tá, nhÆ°ng tÃ'i lại vững tin rằng chính cÃ' ấy là ngÆ°á»i biết rõ sá»± bí mật vì sao bà Barkerclay thình lình thay Ä'ổi tính khí. Vậy là tÃ'i tìm tá»›i nhà cÃ' Morrison, giải thích rằng tÃ'i tin chắc là cÃ' biết rõ những sá»± việc, và tÃ'i Ä'ã báo cho cÃ' biết là bà Barkerclay sẽ bị Ä'ặt và o ghế của bị cáo vá» tá»™i ám sát chá»"ng, nếu ná»™i vụ Ä'ược là m sáng tá». 

Morrison là má»™t cÃ' gái bé nhá», thanh khiết, có cặp mắt e lệ và mái tóc và ng hoe. Sau khi nghe chuyện, cÃ' ngá»"i suy tÆ° trong má»™t lúc, rá»"i quay sang phía tÃ'i và vá»›i dáng vè của ngÆ°á»i Ä'ã có má»™t quyết Ä'ịnh dứt khoát: 

- TÃ'i Ä'ã hứa vá»›i bạn tÃ'i rằng tÃ'i sẽ khÃ'ng nói ra bất cứ Ä'iá»u gì. NhÆ°ng nay bà ấy lâm trá»ng bệnh và Ä'ang trên bá» của sá»± tù tá»™i, vậy thì tÃ'i khÃ'ng thể là m thinh. ThÆ°a Ã'ng, tá»'i thứ hai Ä'ó chúng tÃ'i từ Há»™i quán trở vá». Lúc ấy và o khoảng 9 giá» kém 15. Khi băng ngang qua Ä'Æ°á»ng Hudson - má»™t con Ä'Æ°á»ng rất lá»›n và rất yên tÄ©nh- tÃ'i thấy má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng tiến lại phía chúng tÃ'i: lÆ°ng rất còng và Ä'eo má»™t cái há»™p chéo qua vai, Ä'ầu cúi thấp và bÆ°á»›c Ä'i vá»›i hai Ä'ầu gá»'i co gấp lại. Ã"ng ta ngÆ°á»›c mắt lên Ä'úng và o lúc chúng tÃ'i bÆ°á»›c và o trong cái vòng ánh sáng của ngá»n Ä'èn Ä'Æ°á»ng. Ngay tức khắc, Ã'ng ta Ä'ứng lại và kêu lên bằng má»™t giá»ng khủng khiếp:" Lạy Chúa tÃ'i, Ä'ây Ä'úng là Nancy!" Bà Barkerclay bá»-ng tái mét. Bà hẳn Ä'ã sụp xuá»'ng nếu con quái vật Ä'ó khÃ'ng Ä'ỡ lấy bà . TÃ'i trá»±c kêu cứ, nhÆ°ng bà lại dịu dà ng nói vá»›i ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng. 

- Henry, em cứ tin rằng anh Ä'ã chết từ 30 năm qua. 

- TÃ'i Ä'ã từng bị chết! - ngÆ°á»i kia trả lá»i. 

Thật là kinh khủng khi nghe cái ngữ Ä'iệu trong tiếng nói của Ã'ng ta. Ã"ng có má»™t bá»™mặt rám nắng, Ä'áng lo ngại, vá»›i má»™t ánh chói trong tia mắt. Tóc, râu má Ä'ã lấm tấm những sợi xám. Những nếp nhăn, những vết nhăn hằn trên mặt Ã'ng. 

- Hãy Ä'i tiếp má»™t quãng, em gái! - Bà Barkerclay bảo tÃ'i. - Chị muá»'n nói chuyện vá»›i Ã'ng Ä'ây. KhÃ'ng có gì phải lo sợ cả. 

Bà nói vá»›i vẻ quả quyết, nhÆ°ng bà vẫn còn tái xanh. TÃ'i Ä'i trÆ°á»›c má»™t quãng Ä'ể cho hai ngÆ°á»i tá»± do nói chuyện trong và i phút. Sau Ä'ó bà Ä'i xuá»'ng phá»'. Cặp mắt bà long lanh. TÃ'i thấy ngÆ°á»i dà n Ã'ng khá»'n khổ Ä'ứng lại bên ngá»n Ä'èn Ä'Æ°á»ng và vung nắm Ä'ấm lên khÃ'ng khí, tá»±a há»" nhÆ° Ã'ng ta bị Ä'iên vì tức giận. Bà khÃ'ng nói má»™t lá»i nà o cho tá»›i khi chúng tÃ'i vá» Ä'ến cá»­a nhà tÃ'i. Lúc Ä'ó bà má»›i nắm lấy bà n tay tÃ'i, yêu cầu tÃ'i Ä'ừng nói gì vá»›i bất cứ ai vá» cuá»™c gặp gỡ nà y. 

- Äó là má»™t ngÆ°á»i quen cÅ© của chị, nay lại hiện ra. 

TÃ'i hứa, bà hÃ'm hÃ'n tÃ'i. Giá» Ä'ây vì lợi ích của bà , tất cả chuyện Ä'ó phải Ä'ược biết Ä'ến." 

"Anh Watson, những lá»i khai của Morrison nhÆ° là ánh sáng trong Ä'êm. Tất cả những gì trÆ°á»›c Ä'ây khÃ'ng lợi ích liên lạc vá»›i nhau thì nay lại rà ng buá»™c nhau trong má»™t trật tá»± bình thÆ°á»ng. TÃ'i chỉ còn việc tìm gặp cái ngÆ°á»i dị dạng Ä'ó. Nếu anh ta còn ởAldershot thì việc Ä'ó sẽ dá»... dà ng. Ban ngà y tÃ'i dò há»i và buổi tá»'i hÃ'm Ä'ó, tÃ'i Ä'ã biết Ä'ịa chỉ. Äó là Henry Wood ở trá» trong cùng má»™t Ä'Æ°á»ng phá»' và bà Barkerclay Ä'ã gặp Ã'ng ta. Ã"ng ta chỉ má»›i tá»›i Ä'ó có năm ngà y. TÃ'i Ä'ến gặp bà chủ nhà trá» và tá»± xÆ°ng là nhân viên má»›i Ä'ến thu những phiếu thuá»™c cảnh sát và bà ta Ä'ã bép xép: "Cái Ã'ng Henry Wood là nhà ảo thuật và nghệ sÄ© diá»...n rong. Ã"ng ta Ä'i diá»...n quanh các trại lính và các quán cà phê buổi chiá»u". Trong cái há»™p, có má»™t con vật Ä'ã là m cho bà chủ nhà trá» phải nhiá»u phen sợ bở vía: Ä'ó là con thú mà Ã'ng Ä'em ra trình diá»...n. Bà ấy còn cho biết Ä'Ã'i lúc Ã'ng nói má»™t thứ tiếng lạ hoắc và hai Ä'êm vừa qua Ã'ng ta cứ rên rỉ và khóc lóc ở trong phòng. Vá» tiá»n bạc, Ã'ng sòng phẳng, nhÆ°ng dẫu sao trong sá»' tiá»n ứng trÆ°á»›c thì Ã'ng Ä'ã trả cho bà má»™t Ä'á»"ng florin giả. Bà Ä'Æ°a cho tÃ'i xem; Ä'ó là má»™t Ä'á»"ng rupi Ấn Äá»™. 

“Giá» Ä'ây, thật hoà n toà n sáng tá» rằng: hai ngÆ°á»i Ä'à n bà chia tay nhau, ngÆ°á»i dị dạng Ä'ã Ä'i theo há» trong khoảng cách xa, Ã'ng ta chứng kiến cảnh cãi cá» giữa hai vợ chá»"ng, Ã'ng ta vá»™i vã chạy và o trong phòng khách nhá» và con thú mà Ã'ng ta mang theo Ä'ã trá»'n ra khá»i há»™p. NhÆ°ng Ã'ng ta là ngÆ°á»i duy nhất có thể cho chúng ta biết những gì Ä'ã xảy ra." 

- Và anh có ý Ä'ịnh há»i Ã'ng ta? 

- Tất nhiên! NhÆ°ng há»i trÆ°á»›c mặt má»™t ngÆ°á»i chứng. 

- NgÆ°á»i chứng sẽ là tÃ'i? 

- Phải, Ä'iá»u Ä'ó là m sáng tá» vấn Ä'á». NhÆ°ng nếu Ã'ng ta từ chá»'i, chúng ta buá»™c lòng Ä'Æ°a ná»™i vụ cho cảnh sát. 

- Liệu Ã'ng ta còn ở Ä'ó khÃ'ng? 

- Má»™t trong những chú nhóc của tÃ'i Ä'ã lảng vảng trÆ°á»›c nhà trá» và nếu Ã'ng ta bá» Ä'i thì chú bé sẽ bám sát Ã'ng ta nhÆ° má»™t con Ä'ỉa. Ngà y mai chúng ta sẽ gặp lại chú bé. NhÆ°ng trong lúc chá» Ä'ợi, chính tÃ'i là kẻ gây ra tá»™i ác nếu tÃ'i còn bắt anh thức lâu hÆ¡n nữa. 

Chúng tÃ'i tá»›i nÆ¡i xảy ra tấm thảm trạng và o há»"i giữa trÆ°a rá»"i tá»›i Ä'Æ°á»ng Hudson ngay lập tức. 

- Äây là Ä'Æ°á»ng Hudson. A! Kìa, chú nhá» tá»›i báo cáo. 

- Ã"ng ta vẫn còn ở Ä'ó, thÆ°a Ã'ng! - Má»™t cậu bé vừa chạy tá»›i vừa kêu lên vá»›i chúng tÃ'i. 

- Tá»'t! - Holmes nói khi vuá»'t ve má chú bé. - Lại Ä'ây, Watson. Chúng ta tá»›i nÆ¡i rá»"i. 

Holmes Ä'Æ°a và o tấm thiếp trên Ä'ó chỉ và i lá»i ngỠý muá»'n Ä'ược gặp Ã'ng Henry Wood vá» má»™t việc quan trá»ng. Ngay sau Ä'ó chúng tÃ'i Ä'ược má»i và o nhà . Mặc dù Ä'ang mùa nóng ná»±c, Ã'ng ta vẫn thu mình bên ngá»n lá»­a và căn phòng Ä'úng là má»™t cái lò. Henry Wood hoà n toà n dị hình và co rúm trên má»™t cái ghế dá»±a. NhÆ°ng khuÃ'n mặt Ã'ng hÆ°á»›ng vá» chúng tÃ'i, thuở trÆ°á»›c hẳn là rất Ä'iển trai. Ã"ng nhìn chúng tÃ'i vá»›i vẻ nghi hoặc. KhÃ'ng nói mà cÅ©ng chẳng Ä'ứng lên, Ã'ng chỉ cho chúng tÃ'i hai cái ghế dá»±a. 

- Ã"ng từ bên Ấn Äá»™ vá», tÃ'i nghÄ© thế? - Holmes há»i vá»›i má»™t giá»ng nhã nhặn. - TÃ'i tá»›i vá» cái vụ nho nhá» mà Ã'ng Ä'ã biết: cái chết của Ä'ại tá Barkerclay. 

- Vụ Ä'ó thì can hệ gì tá»›i tÃ'i? 

- TÃ'i cÅ©ng mong muá»'n sá»± việc nhÆ° thế. Bởi vì nếu ná»™i vụ khÃ'ng Ä'ược là m sáng tá» thì bà Barkerclay - vá»'n là má»™t ngÆ°á»i bạn cÅ© của Ã'ng - sẽ bị gán cho tá»™i giết ngÆ°á»i. 

NgÆ°á»i Ä'ó giật nẩy mình, kêu lên: 

- TÃ'i khÃ'ng biết Ã'ng là ai, cÅ©ng chẳng hiểu vì sao Ã'ng lại biết Ä'ược Ä'iá»u Ä'ó. 

- NgÆ°á»i ta chỉ còn chá» Ä'ợi bà tỉnh lại Ä'ể bắt giam bà . 

- Lạy Chúa! Ã"ng là cảnh sát hả? 

- KhÃ'ng. 

- Thế thì sao Ã'ng lại can thiệp vÃ'? 

- TÃ'i can thiệp là Ä'ể cho cÃ'ng lý Ä'ược thể hiện. 

- Ã"ng có thể tin nÆ¡i tÃ'i, bà ấy vÃ' tá»™i. 

- Thế thì chính Ã'ng là phạm tá»™i. 

- KhÃ'ng. TÃ'i khÃ'ng gây ra tá»™i ác. 

- Vậy, ai giết Ä'ại tá James Barkerclay? 

- Chúa giết Ã'ng ta. NhÆ°ng Ã'ng hãy nhá»› lấy Ä'iá»u nà y: nếu nhÆ° tÃ'i có Ä'ập vỡ óc y ra thì cÅ©ng rất Ä'áng vá»›i cái tá»™i của y. Ã"ng muá»'n tÃ'i khai à ? Äược, tÃ'i chẳng có gì phải hổthẹn cả. Äây, hiện giá» trên lÆ°ng tÃ'i có má»™t cái bÆ°á»›u lạc Ä'à và những xÆ°Æ¡ng sÆ°á»n xiêu vẹo. NhÆ°ng Ä'ã có má»™t thá»i, hạ sÄ© Henry Wood nà y là ngÆ°á»i Ä'ẹp trai nhất trong tiểu Ä'oà n bá»™ binh 117. Thuở Ä'ó, chúng tÃ'i ở bên Ấn Äá»™, tại vùng Bhurtee. Barkerclay là trung sÄ© trong cùng má»™t Ä'ại Ä'á»™i vá»›i tÃ'i. Còn ngÆ°á»i Ä'ẹp của trung Ä'oà n... Ä'úng thế! Là Nancy Devoy; thân phụ cÃ' là thượng sÄ© trưởng Ä'á»™i. Hai chà ng trai cùng yêu cÃ' và chỉ có má»™t Ä'ược cÃ' yêu thÆ°Æ¡ng: TÃ'i. TÃ'i Ä'ã chiếm Ä'ược trái tim cÃ', nhÆ°ng cha cÃ' lạiÆ°a Barkerclay hÆ¡n. TÃ'i là má»™t ngÆ°á»i mạo hiểm, má»™t tay phiêu lÆ°u, còn Barkerclay là ngÆ°á»i có há»c và ngÆ°á»i ta Ä'ã dá»± Ä'oán trÆ°á»›c là anh sẽ thà nh sÄ© quan. NhÆ°ng Nancy lại tha thiết yêu tÃ'i và tÃ'i tin là tÃ'i sẽ lấy Ä'ược nà ng. Than Ã'i, cuá»™c nổi loạn của lính bản xứ Cipayes bùng nổ và khắp xứ ngập chìm trong máu lá»­a! 

"Toà n thể trung Ä'oà n, thêm phân ná»­a Ä'á»™i pháo binh, má»™t Ä'ại Ä'á»™i lính ngÆ°á»i Sikhs và nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°á»ng dân cùng Ä'à n bà , trẻ con bị bao vây trong miá»n Bhurtee. Tá»›i tuần thứ hai thì nÆ°á»›c bắt Ä'ầu khan hiếm. Cần phải liên lạc vá»›i binh Ä'oà n của tÆ°á»›ng Neill Ä'ang ngược lên xứ Ä'ó. Äó là cÆ¡ may duy nhất. TÃ'i tá»± ý tình nguyện lẻn ra khá»i vòng vây và báo cho tÆ°á»›ng Neill biết vá» tình trạng nguy ngập của chúng tÃ'i. Äá» nghị của tÃ'i Ä'ược chấp thuận. TÃ'i bà n bạc vá»›i trung sÄ© Barkerclay, là ngÆ°á»i biết rõ thá»±c Ä'ịa hÆ¡n bất cứ ai. Ã"ng ta Ä'ã vẽ cho tÃ'i má»™t bản Ä'á»" Ä'ể ra khá»i vòng vây. Tá»›i 10 giá» tá»'i tÃ'i lên Ä'Æ°á»ng. Có cả ngà n sinh mạng cần Ä'ược cứu sá»'ng, nhÆ°ng thật tâm tÃ'i chỉ nghÄ© Ä'ến có má»™t ngÆ°á»i: Nà ng. 

"Con Ä'Æ°á»ng men theo má»™t dòng nÆ°á»›c cạn: tÃ'i hy vá»ng là Ä'i nhÆ° thế sẽ thoát Ä'ược sá»±canh chừng của bên Ä'ịch. NhÆ°ng trong lúc Ä'ang bò, tÃ'i rÆ¡i và o tay sáu tên lính gác Ä'ang chá» Ä'ợi tÃ'i. Trong hai giây, tÃ'i bị choáng váng vì má»™t cú Ä'ánh rá»"i bị trói. Cú Ä'ánh Ä'ó là m cho tÃ'i Ä'au Ä'á»›n trong lòng ngÆ°á»i hÆ¡n là ở trên Ä'ầu, bởi vì tÃ'i nghe quân Cipayes nói vá»›i nhau rằng chính Barkerclay Ä'ã cho má»™t Ä'ầy tá»› Ä'ịa phÆ°Æ¡ng Ä'ến báo tin cho há», nhá» vậy há» má»›i bắt Ä'ược tÃ'i. Ngà y hÃ'm sau, vùng Bhurtee Ä'ược quân của tÆ°á»›ng Neill giải cứu, nhÆ°ng quân nổi loạn Ä'em tÃ'i cùng trong cuá»™c rút lui. TÃ'i bị tra tấn. TÃ'i Ä'à o thoát. TÃ'i bị bắt lại và bị hà nh hạ thà nh ngÆ°á»i tà n phế. Má»™t phần quân phiến loạn bá» trá»'n qua Népal; tÃ'i phải theo Ä'oà n Ä'ó. Chúng tÃ'i còn Ä'i xa hÆ¡n, Ä'i tá»›i tận Darjeeling. Ở Ä'ó dân sÆ¡n cÆ°á»›c giết quân phiến loạn và tÃ'i trở thà nh nÃ' lệ của há». TÃ'i lại bá» trá»'n nữa. NhÆ°ng thay vì Ä'i vá» hÆ°á»›ng nam, tÃ'i lại ngược lên hÆ°á»›ng bắc, Ä'ến xứ ngÆ°á»i Afghans. TÃ'i lang thang ở Ä'ó trong ngÆ°á»i năm, rá»"i trở xuá»'ng Punjab là nÆ¡i tÃ'i Ä'ã sá»'ng vá»›i dân Ä'ịa phÆ°Æ¡ng, kiếm ăn bằng cách là m trò ảo thuật. TÃ'i là m sao dám trở vá» nÆ°á»›c Anh. Thà cứ Ä'ể cho Nancy và các bạn cÅ© cứ giữ mãi cái há»"i ức vá» má»™t gã Henry Wood Ä'ã chết vá»›i má»™t cái lÆ°ng thẳng, hÆ¡n là thấy tÃ'i trong má»™t cái hình thểcủa má»™t kẻ dị dạng gá»›m ghiếc nhÆ° vậy. Há» tin chắc là tÃ'i Ä'ã chết. NhÆ° thế lại cà ng hay! TÃ'i nghe nói Barkerclay Ä'ã cÆ°á»›i Nancy và Ä'ã Ä'ược thăng cấp trong trung Ä'oà n. 

"NhÆ°ng khi vá» già , ngÆ°á»i ta tha thiết nhá»› cá»' hÆ°Æ¡ng. Trong những năm dà i, rá»"i những năm dà i, tÃ'i Ä'ã Ä'eo Ä'uổi theo hình ảnh bao Ä'á»"ng cá» xanh và các hà ng rà o bên nÆ°á»›c Anh. Sau cùng tÃ'i muá»'n nhìn lại chúng má»™t lần chót trÆ°á»›c khi lìa Ä'á»i". 

- Câu chuyên của Ã'ng thật là cảm Ä'á»™ng,- Sherlock Holmes nói. - TÃ'i dã biết có cuá»™c gặp mặt giữa Ã'ng và bà Barkerclay. Ã"ng Ä'ã Ä'i theo bà ấy vá» nhà , nhìn qua cánh cá»­a sổ, Ã'ng thấy há» cãi nhau, chắc hẳn là ngÆ°á»i vợ trách móc Ã'ng chá»"ng vá» câu chuyện ngà y xÆ°a. Những tình cảm cá nhân của Ã'ng lúc Ä'ó Ä'ã thắng, Ã'ng liá»n chạy băng qua bãi cá» và và o trong phòng. 

- Äúng, thÆ°a Ã'ng. Và khi thấy tÃ'i, y té gục Ä'ầu xuá»'ng thanh gác củi. NhÆ°ng y Ä'ã chết trÆ°á»›c khi gục xuá»'ng: tÃ'i trÃ'ng thấy cái chết trên mặt y, cÅ©ng rõ rà ng nhÆ° tÃ'i Ä'á»c sách nà y. Việc nhìn thấy tÃ'i tá»±a nhÆ° viên Ä'ạn súng lục bắn thẳng và o trái tim tá»™i lá»-i của y. 

- Rá»"i sau Ä'ó? 

- Nancy ngất Ä'i. TÃ'i rút trong bà n tay nà ng cái chìa khóa, Ä'ịnh mở cá»­a Ä'i tìm ngÆ°á»i cấp cứu. NhÆ°ng tÃ'i nảy ra cái ý Ä'ịnh nên Ä'ể nà ng lại Ä'ó, còn mình thì bá» trá»'n. TÃ'i nhét cái chìa khóa và o túi và Ä'ánh rÆ¡i cây gậy trong lúc Ä'uổi theo Teddy Ä'ang lên lên tấm ri-Ä'Ã'. Khi tÃ'i nhá»'t Ä'ược nó và o trong cái há»™p, tÃ'i chạy Ä'i vá»›i tá»'c Ä'á»™ nhanh nhất. 

- Teddy là ai? - Holmes há»i. 

Henry cúi xuá»'ng và lÃ'i ra má»™t con vật bé nhá» xinh Ä'ẹp mà u Ä'á» lạt, mảnh mai và má»m mại, má»™t cái mÅ©i dà i mà u há»"ng và cặp mắt Ä'á» tuyệt Ä'ẹp. 

- Má»™t con chá»"n Ä'en. 

- Vâng, ngÆ°á»i ta gá»i nhÆ° thế, hoặc còn gá»i nó là cầy ăn rắn. TÃ'i gá»i nó là con bắt rắn. TÃ'i có nuÃ'i má»™t con rắn hổ Ä'ã bẻ hết răng nanh, và má»-i tá»'i Teddy lại bắt rắn Ä'ể mua vui cho những ngÆ°á»i trong xứ. Còn có chuyện gì Ã'ng muá»'n biết nữa khÃ'ng, thÆ°a Ã'ng? 

- Rất có thể là chúng tÃ'i sẽ cần Ä'ến Ã'ng, nếu bà Barkerclay bị gặp khó khăn. 

- Trong trÆ°á»ng hợp Ä'ó, xin Ã'ng hãy tuyệt Ä'á»'i tin cậy nÆ¡i tÃ'i! 

- Giá» Ä'ây, Ã'ng Ä'ã vừa ý khi biết rằng trong ba mÆ°Æ¡i năm qua, lÆ°Æ¡ng tâm Ã'ng Ä'ại tá Ä'ã khÃ'ng ngừng cắn rứt vá» cái hà nh vi phản bá»™i của mình. A, Ã'ng thiếu tá Murphy Ä'ang Ä'i bên kia Ä'Æ°á»ng. Xin chà o, Ã'ng Wood. 

Chúng tÃ'i Ä'uổi kịp Ã'ng thiếu tá. 

- A, Holmes, - thiếu tá reo lên, - Ã'ng Ä'ã biết tin gì chÆ°a. 

- Chuyện gì ? 

Bệnh nhân thÆ°á»ng trú

Trá»i Ä'ang tiết tháng MÆ°á»i, má»™t ngà y nặng ná», mÆ°a nhiá»u. Mà nh cá»­a Ä'ược buÃ'ng xuá»'ng ná»­a vá»i. Holmes nằm cuá»™n mình trên ghế trà ng ká»· Ä'ể Ä'á»c Ä'i Ä'á»c lại lá thÆ° mà anh vừa nhận Ä'ược. Vá» phần tÃ'i, thá»i gian ở bên Ấn Äá»™ Ä'ã tập cho tÃ'i chịu Ä'á»±ng Ä'ược nóng hÆ¡n là chịu lạnh. NhÆ°ng tá» báo lại chẳng có gì Ä'áng Ä'á»c. Má»i ngÆ°á»i Ä'ã bá»Ä'i khá»i thủ Ä'Ã' và tÃ'i thèm muá»'n Ä'i nghỉ mát ở bá» biển, nhÆ°ng khÃ'ng Ä'ủ tiá»n. Holmes quá mải mê, khÃ'ng tiện nói chuyện, tÃ'i bèn liệng tá» báo, ngá»"i thoải mái trong ghếbà nh và chìm và o trong má»™t giác mÆ¡. Bất thình lình giá»ng nói của anh chen và o trong tÆ° tưởng tÃ'i: 

- Buổi tá»'i Ä'em Ä'ến má»™t chút mát mẻ. Ta Ä'i dạo thà nh phá»' nhé. 

TÃ'i tán thà nh ngay. Trong ba tiếng Ä'á»"ng há»", chúng tÃ'i Ä'i lang thang, chăm chú và o cái kính vạn hoa ngà n Ä'á»i thay Ä'ổi khÃ'ng ngừng của cuá»™c sá»'ng trong Ä'ại lá»™ và khu bá»sÃ'ng. Cuá»™c nói chuyện của Holmes luÃ'n luÃ'n gây thích thú. Chúng tÃ'i trở vá» phá»' Baker lúc 10 giá». Má»™t xe ngá»±a bá»'n bánh Ä'ậu trÆ°á»›c cá»­a nhà chúng tÃ'i. 

- Hừm! Má»™t bác sỹ... tÃ'i nhận thấy thế. - Holmes nói. - Ã"ng nà y hà nh nghá» chÆ°a bao lâu, nhÆ°ng rất bận rá»™n. Ã"ng tá»›i há»i ý kiến chúng ta. 

Ãnh sáng lung linh Ä'ằng sau khuÃ'n cá»­a sổ chứng tá» ngÆ°á»i khách Ä'ang chá» Ä'ợi chúng tÃ'i. TÃ'i theo Holmes và o nhà . Má»™t ngÆ°á»i xanh xao có bá»™ mặt dà i và Ä'ể râu má và ng hoe Ä'ứng lên khi chúng tÃ'i bÆ°á»›c và o. Ã"ng ta chÆ°a quá bÆ°á»›c mÆ°Æ¡i hoặc ba mÆ°Æ¡i bá»'n tuổi, Ä'ang nhìn nhá»›n nhác. Äó là thái Ä'á»™ của má»™t ngÆ°á»i rụt rè và dá»... kích Ä'á»™ng: bà n tay trắng mà Ã'ng tì lên lò sưởi khi Ä'ứng dậy khá»i ghế hẳn thích hợp vá»›i má»™t nghệ sÄ© hÆ¡n là má»™t y sÄ©. Ã"ng ta ăn mặc Ä'à ng hoà ng vá»›i quần áo mà u sẫm. Má»™t cái áo rÆ¡-Ä'anh-gá»'t Ä'en, quần mà u sẫm, thắt cà vạt trang nhã. 

- Xin chà o bác sỹ! - Holmes vui vẻ nói. - TÃ'i vui mừng Ä'ược thấy bác sỹ khÃ'ng phải chá» chúng tÃ'i quá lâu. 

- Vậy là Ã'ng Ä'ã nói chuyện vá»›i ngÆ°á»i Ä'ánh xe của tÃ'i? 

- KhÃ'ng. Ngá»n Ä'èn nến trên bà n Ä'ã nói. Xin má»i Ã'ng ngá»"i xuá»'ng và xin cho biết tÃ'i có thể giúp Ã'ng Ä'iá»u gì. 

- TÃ'i là bác sỹ Percy Trevelyan ở sá»' 403 phá»' Brood. 

- Có phải Ã'ng là tác giả của má»™t cuá»'n sách chuyên khảo vá» các thÆ°Æ¡ng tổn thần kinh khÃ'ng? - TÃ'i há»i. 

Niá»m vui sÆ°á»›ng là m cho cặp má xanh xao của Ã'ng ta trở thà nh có mầu sắc. 

- TÃ'i ít khi Ä'ược nghe nhắc tá»›i cuá»'n sách Ä'ó. - Ã'ng trả lá»i. Nhà xuất bản nói nó bán rất ế. Ã"ng cÅ©ng là bác sỹ? 

- Bác sỹ quân y Ä'ang nghỉ phép. 

- TÃ'i muá»'n chuyên vá» bệnh thần kinh, nhÆ°ng chúng ta buá»™c phải “có gì lấy nấyâ€. NhÆ°ng Ä'ó là chuyện ngoà i Ä'á». ThÆ°a Ã'ng Holmes, muá»™t chuá»-i sá»± việc xảy ra nÆ¡i nhà tÃ'i Ä'ã khiến tÃ'i tá»›i Ä'ây Ä'ể xin Ã'ng má»™t lá»i khuyên. 

Holmes ngá»"i xuá»'ng và má»"i tẩu thuá»'c. 

-Hoan nghênh Ã'ng Ä'ã Ä'ến. Câu chuyện nhÆ° thế nà o? 

- TÃ'i theo há»c Ä'ại há»c London và các giáo sÆ° Ä'ã coi tÃ'i nhÆ° má»™t Ä'á»'i tượng có nhiá»u hứa hẹn. Sau khi tá»'t nghiệp, tÃ'i tiếp tục chuyên tâm và o việc nghiên cứu chứng giản huyết: sau chót, tÃ'i Ä'ược tặng giải thưởng và má»™t huân chÆ°Æ¡ng cho cuá»'n sách chuyên khảo vá» những thÆ°Æ¡ng tổn thần kinh mà bạn Ã'ng vừa nhắc tá»›i há»"i nãy. NhÆ°ng chÆ°á»›ng ngại chính ngăn chặn con Ä'Æ°á»ng lập nghiệp của tÃ'i là sá»± thiếu vá»'n. Muá»'n khởi nghiệp, tÃ'i bắt buá»™c phải Ä'ịnh cÆ° tại má»™t trong mÆ°á»i hai con Ä'Æ°á»ng trong khu sang trá»ng Cavendish: tiá»n thuê nhà rất cao và má»™t sá»' Ä'á»" Ä'ạc Ä'ắt giá, lại còn phải nuÃ'i kẻăn ngÆ°á»i ở, phải nuÃ'i má»™t con ngá»±a và má»™t cá»- xe coi Ä'ược. Äiá»u Ä'ó vượt quá khảnăng của tÃ'i. TÃ'i hy vá»ng sẽ ăn uá»'ng dè sẻn trong mÆ°á»i năm, má»›i có thể gắn Ä'ược tấm bảng hiệu lên trÆ°á»›c cá»­a nhà mình. NhÆ°ng má»™t buổi sáng, có má»™t ngÆ°á»i khách tên là Blessington Ä'ến tìm tÃ'i. TÃ'i vừa má»›i má»i Ã'ng ta ngá»"i xuá»'ng là Ã'ng ta liá»n nói má»™t hÆ¡i: 

- Ã"ng có phải là cái Ã'ng Percy Trevelyan, ngÆ°á»i vừa Ä'ược trao giải thưởng khÃ'ng? 

TÃ'i nghiêng mình. 

- Hãy thẳng thắn trả lá»i tÃ'i, - ngÆ°á»i khách nói tiếp. - Rá»"i Ã'ng sẽ khÃ'ng phải há»'i tiếc. Tà i năng của Ã'ng sẽ còn Ä'Æ°a Ã'ng tiến xa hÆ¡n nữa. Ã"ng có khéo xá»­ sá»± khÃ'ng? 

TÃ'i khÃ'ng thể mỉm cÆ°á»i trÆ°á»›c câu há»i. 

- Tạm Ä'ược. 

- Và khÃ'ng có các thói hÆ° tật xấu Ä'ấy chứ? KhÃ'ng có những tính ham... uá»'ng rượu chẳng hạn? 

- NhÆ°ng mà , thÆ°a Ã'ng! - TÃ'i kêu lên. 

- Rất tá»'t! Hoà n toà n tá»'t! NhÆ°ng tÃ'i buá»™c phải Ä'ặt ra những câu há»i Ä'ó. Ã"ng có tà i, có Ä'ức, tại sao khÃ'ng lo lập nghiệp. 

TÃ'i nhún vai. 

- Coi nà o, coi nà o, - ngÆ°á»i khách nói. Trong Ä'ầu Ã'ng có nhiá»u thứ hÆ¡n là ở trong bóp. Ã"ng nghÄ© sao nếu tÃ'i bá»' trí cho Ã'ng mở phòng mạch ở Ä'Æ°á»ng Brook? 

TÃ'i nhìn ngÆ°á»i khách vá»›i vẻ ngạc nhiên. 

- á»', nếu nhÆ° tÃ'i là m việc Ä'ó, thì chính là vì lợi ích của tÃ'i, chứ chẳng phải Ä'ể là m vừa lòng Ã'ng Ä'âu. - NgÆ°á»i khách kêu lên. - TÃ'i sẽ hết sức thà nh thật vá»›i Ã'ng. TÃ'i có và i ngà n bảng và tÃ'i muá»'n Ä'ầu tÆ°. Phải, tÃ'i muá»'n Ä'ầu tÆ° và o Ä'ầu óc Ã'ng. 

- NhÆ° thế nà o? 

- Cách Ä'ầu tÆ° nà y ăn chắc. 

- NhÆ°ng tÃ'i phải là m gì. 

- TÃ'i mÆ°á»›n nhà . TÃ'i sắm Ä'á»" Ä'ạc. TÃ'i trả lÆ°Æ¡ng cho kẻ hầu hạ. NghÄ©a là tất cả má»i khoản chi tiêu. Ã"ng chỉ ngá»"i trong cái ghế bà nh nÆ¡i phòng khám bệnh. Ã"ng chia cho tÃ'i 3/4 tiá»n thu Ä'ược, Ã'ng hưởng 1/4 còn lại. 

TÃ'i nhận lá»i, tá»›i ngụ tại Ä'Æ°á»ng Brook và bắt Ä'ầu hà nh nghá», là m theo những Ä'iá»u kiện mà Ã'ng ta Ä'Æ°a ra. Ã"ng ta tá»›i ở trong nhà tÃ'i nhÆ° má»™t ngÆ°á»i khách trá» Ä'ược hưởng bổng lá»™c. TÃ'i nhận thấy Ã'ng ta bị yếu tim và tình trạng sức khá»e của Ã'ng ta cần Ä'ược chăm sóc thÆ°á»ng xuyên. Ã"ng ta sá»­a Ä'ổi hai căn phòng trên lầu thà nh phòng khách và phòng ngủ Ä'ể dùng riêng. Äó là má»™t con ngÆ°á»i kỳ quặc: Ã'ng trá»'n tránh xã há»™i và ít khi Ä'i ra phá»'. Tá»'i nà o cÅ©ng vậy, cứ Ä'úng giá» là Ã'ng ta lại và o phòng mạch tÃ'i, xem sổ khám bệnh, rá»"i chia tiá»n cho tÃ'i và cất kỹ sá»' còn lại và o cái két sắt Ä'ặt trong phòng. Việc Ä'ầu tÆ° của Ã'ng ta có kết quả. Má»™t và i thà nh cÃ'ng trong những ca bệnh khó Ä'ã mau chóng Ä'Æ°a tÃ'i lên hà ng Ä'ầu. Trong hai năm, tÃ'i Ä'ã là m cho Ã'ng ta trởthà nh ngÆ°á»i già u có. 

“Cách Ä'ây và i tuần, Ã'ng ta tá»›i gặp tÃ'i trong má»™t trạng thái cá»±c kỳ bá»"n chá»"n. Ã"ng nói vá»›i tÃ'i vá» má»™t vụ trá»™m vừa má»›i xảy ra trong khu West End. Ã"ng cho tÃ'i hay là trong vòng hai mÆ°Æ¡i bá»'n tiếng Ä'á»"ng há»" nữa, then cá»­a an toà n sẽ Ä'ược Ä'ặt và o các cá»­a sổvà cá»­a ra và o nhà tÃ'i. Sá»± căng thẳng thần kinh của Ã'ng kéo dà i khoảng chừng má»™t tuần. LuÃ'n luÃ'n Ã'ng Ä'ứng rình bên cá»­a sổ và khÃ'ng ra khá»i nhà Ä'ể Ä'i dạo chÆ¡i nhÆ°Ã'ng vẫn là m Ä'á»u Ä'ặn trÆ°á»›c bữa ăn tá»'i. Nhìn thái Ä'á»™ Ã'ng, tÃ'i suy luận rằng Ã'ng Ä'ang có má»™t má»'i sợ hãi kinh khủng Ä'á»'i vá»›i má»™t ai Ä'ó hoặc má»™t cái gì Ä'ó. TÃ'i nêu ra vá»›i Ã'ng và i câu há»i, nhÆ°ng Ã'ng tá» vẻ há» hững tá»›i mức tÃ'i khÃ'ng muá»'n tìm hiểu thêm nữa. Thá»i gian trÃ'i qua, má»'i lo sợ của Ã'ng dÆ°á»ng nhÆ° tan biến dần. Ã"ng Ä'ã ná»'i lại những thói quen ngà y trÆ°á»›c. 

“Cách Ä'ây hai ngà y, tÃ'i nhận Ä'ược má»™t lá thÆ° khÃ'ng Ä'á» ngà y tháng và khÃ'ng ghi Ä'ịa chỉ ngÆ°á»i gá»­i, ná»™i dung nhÆ° sau: “Má»™t thà nh viên thuá»™c giá»›i quý tá»™c Nga sẽ rất sung sÆ°á»›ng Ä'ược bác sỹ nhận chăm sóc. Từ nhiá»u năm qua, ngÆ°á»i nà y bị chứng giản huyết. Khi Ä'ược biết bác sỹ rất giá»i vá» mÃ'n nà y, bệnh nhân muá»'n Ä'ến khám bệnh và o chiá»u mai, lúc 6 giá» 45 phút.†

“Lá thÆ° Ä'ó là m tÃ'i thích thú bởi vì sá»± khó khăn chính trong việc nghiên cứu vá» bệnh giản huyết là căn bệnh nà y ít có bệnh nhân Ä'ể thá»±c tập. Vậy là tÃ'i có mặt ở phòng mạch và o giá» hẹn. Thân chủ tÃ'i là má»™t ngÆ°á»i Ä'ứng tuổi, gà y gò, ung dung. Bá» ngoà i khá tầm thÆ°á»ng: chẳng có chút nà o giá»'ng vá»›i cái ý nghÄ© mà chúng ta thÆ°á»ng có vá»má»™t nhà quý phái Nga. NhÆ°ng tÃ'i lại ngạc nhiên nhiá»u hÆ¡n vá» ngÆ°á»i cùng Ä'i. Äó là má»™t thanh niên cao lá»›n, Ä'ẹp lạ lùng, vá»›i bá»™ mặt rầu rÄ© và dữ tợn, má»™t thân hình mạnh khoẻ. Khi hai ngÆ°á»i và o phòng, ngÆ°á»i trẻ tuổi Ä'ang giang vòng tay Ä'ỡ lấy Ã'ng già rá»"i Ä'ặt ngá»"i xuá»'ng vá»›i má»™t sá»± âu yếm và dịu dà ng. 

- TÃ'i xin Ä'ược thứ lá»-i, thÆ°a bác sỹ, - anh ta nói vá»›i tÃ'i bằng tiếng Anh vá»›i má»™t giá»ng nói yếu á»›t - TÃ'i phải cùng Ä'i vá»›i cha tÃ'i, vì cha tÃ'i rất yếu. 

Sá»± hiếu thảo Ä'ó là m tÃ'i cảm Ä'á»™ng. 

- Phải chẳng Ã'ng muá»'n ở lại bên Ã'ng cụ trong lúc tÃ'i chẩn bệnh. 

- á»', khÃ'ng! KhÃ'ng Ä'á»i nà o. - anh ta kêu lên, tay phác ra má»™t cá»­ chỉ hoảng sợ. - TÃ'i sẽrất Ä'au buá»"n khi phải thấy ba tÃ'i trong những cÆ¡n cấp phát kinh hoà ng Ä'ó. Hệ thần kinh của tÃ'i rất nhạy cảm. TÃ'i xin ngá»"i ở phòng Ä'ợi. 

“NgÆ°á»i thanh niên bá» ra ngoà i. TÃ'i nói chuyện vá»›i ngÆ°á»i bệnh và ghi chú. Ã"ng già khÃ'ng thÃ'ng minh, những câu trả lá»i của Ã'ng thÆ°á»ng tá»'i nghÄ©a, tÃ'i cho là Ã'ng khÃ'ng Ä'ủ từ ngữ tiếng Anh. Tuy nhiên, bất thình lình, trong lúc tÃ'i Ä'ang lúi cúi ghi chép, thì Ã'ng ngÆ°ng khÃ'ng trả lá»i. TÃ'i ngá»­ng Ä'ầu lên, thấy Ã'ng ta ngá»"i thẳng trong ghế bà nh mà ngó nhìn tÃ'i, mặt Ã'ng tái mét, cứng Ä'Æ¡: CÆ¡n bệnh lại tái phát. TÃ'i Ä'ếm sá»' mạch Ä'ập và Ä'o nhiệt Ä'á»™ của ngÆ°á»i bệnh, cÆ¡ bắp Ä'ã cứng. TÃ'i khÃ'ng phát hiện ra Ä'iá»u bất thÆ°á»ng Ä'ặc biệt nà o. Trạng thái của Ã'ng phù hợp vá»›i Ä'iá»u mà những cuá»™c quan sát trÆ°á»›c Ä'ó Ä'ã cho tÃ'i biết. Bệnh nà y trị bằng cách cho xÃ'ng chất nitrat amyl. TÃ'i tá»± nhủrằng mình Ä'ang gặp má»™t cÆ¡ há»™i tuyệt vá»i Ä'ể chứng tá» sá»± hữu hiệu. Vì chai thuá»'c Ä'ặt ởtầng dÆ°á»›i trong phòng thí nghiệm, tÃ'i Ä'ể thân chủ ngá»"i Ä'ó, chạy Ä'i lấy. Phải mất năm phút má»›i tìm ra nó: khi trở lại phòng mạch thì ngÆ°á»i bệnh Ä'ã bá» Ä'i. 

“TÃ'i chạy ra ngoà i. NgÆ°á»i con trai cÅ©ng Ä'ã bá» Ä'i. Cánh cá»­a ra và o Ä'ược khép lại, nhÆ°ng khÃ'ng Ä'óng kín. NgÆ°á»i Ä'ầy tá»›, kẻ Ä'Æ°a khách và o, má»›i và o là m và lại hÆ¡i Ä'ần Ä'á»™n. Y cứở bên dÆ°á»›i và chỉ lên lầu Ä'ể chỉ Ä'Æ°á»ng cho ngÆ°á»i bệnh hoặc khi tÃ'i gá»i chuÃ'ng. Y chẳng nghe thấy gì và chúng tÃ'i lúng túng trong sá»± bí mật hoà n toà n. sau Ä'ó má»™t lát, Ã'ng Blessington trở vá» sau khi Ä'i dạo. TÃ'i khÃ'ng nói vá»›i Ã'ng má»™t lá»i nà o vá» sá»± việc xảy ra. 

“TÃ'i Ä'inh ninh mình sẽ chẳng bao giá» gặp lại ngÆ°á»i Nga ná» cùng cậu con trai! Thế mà chiá»u nay há» lại tá»›i phòng mạch tÃ'i. 

- TÃ'i phải xin lá»-i Ã'ng nhiá»u vì Ä'ã bá» Ä'i bất thình lình ngà y hÃ'm qua, thÆ°a bác sỹ! - Thân chủ của tÃ'i nói. 

- Quả thật việc Ä'ó là m tÃ'i hÆ¡i ngạc nhiên... 

- Khi ra khá»i cÆ¡n cấp phát, Ä'ầu óc rá»'i rắm, tÃ'i khÃ'ng còn nhá»› gì vá» Ä'iá»u Ä'ã xảy ra trÆ°á»›c Ä'ó. TÃ'i thấy mình tỉnh lại trong má»™t căn phòng lạ, thế là tÃ'i bá» Ä'i và tÃ'i Ä'ã Ä'i ngoà i phá»' nhÆ° Ä'i trong sÆ°Æ¡ng mù. 

- Còn tÃ'i, - ngÆ°á»i con trai nói thêm, - khi thấy ba tÃ'i Ä'i ra ngoà i, tÃ'i tưởng là cuá»™c khám bệnh Ä'ã xong. TÃ'i chỉ biết sá»± thật khi Ä'ã vá» tá»›i nhà . 

- Vậy thì, - tÃ'i cÆ°á»i, - chẳng có gì là phiá»n hà cả. Bây giá», Ã'ng có thể lui ra ngoà i phòng khách, tÃ'i tiếp tục chẩn Ä'oán cho thân phụ Ã'ng. 

Trong vòng ná»­a tiếng Ä'á»"ng há»", tÃ'i khám xong, kê toa. Sau Ä'ó Ã'ng ra vá», vịn tay và o ngÆ°á»i con trai. Má»™t lát sau, Blessington vá» nhà và leo lên phòng. Liá»n ngay sau Ä'ó, tÃ'i nghe tiếng chân Ã'ng lao xuá»'ng cầu thang và ùa và o trong phòng mạch tÃ'i nhÆ° má»™t viên Ä'ại bác. 

- Ai Ä'ã và o phòng tÃ'i? - Ã"ng ta hét lên. 

- KhÃ'ng ai cả. 

- Ã"ng nói dá»'i! Hãy lên mà xem! 

“TÃ'i bá» qua lá»i lẽ lá»- mãng của Ã'ng ta. Khi lên tá»›i nÆ¡i, Ã'ng chỉ cho tÃ'i thấy nhiá»u vết chân trên tấm thảm mà u nhạt. 

- Äây Ä'âu có phải là các dấu chân của tÃ'i - Ã"ng ta kêu toáng lên. 

â€Quả thật Ä'ó là những dấu chân má»›i có. Nó lá»›n hÆ¡n dấu chân của Ã'ng ta. Buổi chiá»u Ä'ó trá»i mÆ°a nhiá»u, khách Ä'ến nhà tÃ'i Ä'á»u là bệnh nhân. Vậy là , trong lúc tÃ'i Ä'ang khám bệnh cho ngÆ°á»i cha, thì anh thanh niên Ä'ã rá»i phòng Ä'ợi và Ä'ã leo lên phòng của Ã'ng Blessington. KhÃ'ng có nÆ¡i nà o bị Ä'ụng tá»›i hoặc bị lấy Ä'i, nhÆ°ng rõ rà ng căn phòng Ä'ã bị xâm nhập. Blessington bị kích Ä'á»™ng cá»±c kỳ mạnh mẽ. Ã"ng ngá»"i sụp xuá»'ng ghế bà nh và khóc. Phải rất lâu tÃ'i má»›i là m Ã'ng tỉnh lại Ä'Ã'i phần. Ã"ng ta khuyên tÃ'i Ä'ến Ä'ây Ä'ể gặp Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Holmes. Nếu Ã'ng vui lòng Ä'i cùng vá»›i tÃ'i, có thể Ã'ng sẽtrấn an Ä'ược Ã'ng ấyâ€. 

Holmes, Ä'ã nghe câu chuyện kể dà i dòng ấy vá»›i má»™t sá»± chú tâm mãnh liệt. Khi ngÆ°á»i khách chấm dứt, Holmes khÃ'ng nói má»™t lá»i, Ä'Æ°a cái mÅ© cho tÃ'i rá»"i anh Ä'i theo thân chủ. 

MÆ°á»i lăm phút sau, chúng tÃ'i dừng lại trÆ°á»›c ngÃ'i nhà của bác sỹ. Má»™t ngÆ°á»i Ä'ầy tá»›mở cá»­a và chúng tÃ'i leo ngay lên cái cầu thang rá»™ng có trải thảm. Ngá»n Ä'èn trên thá»m cầu thang Ä'á»™t ngá»™t bị gió thổi tắt. Từ trong bóng tá»'i, má»™t giá»ng nhá», run rẩy vá»ng tá»›i chúng tÃ'i. 

- Ã"ng Blessington, Ã'ng quá Ä'áng rá»"i Ä'ấy. - Bác sỹ Percy kêu lên. 

- á»', thế ra là Ã'ng Ä'ấy à , bác sỹ? - Giá»ng nói thá»'t ra có kèm theo má»™t tiếng thở dà i nhẹnhõm. - NhÆ°ng còn những ngÆ°á»i kia, Ã'ng có bảo Ä'ảm cho há» khÃ'ng? 

Blessington quan sát tỉ mỉ chúng tÃ'i. 

- Tá»'t. Äược rá»"i. - Sau cùng Ã'ng ta nói, - Các Ã'ng có thể lên. TÃ'i xin lá»-i nếu sá»± Ä'á»phòng Ä'ã là m quý Ã'ng khó chịu. 

Ã"ng ta Ä'á»'t gas lên và chúng tÃ'i thấy trÆ°á»›c mặt mình là má»™t ngÆ°á»i kỳ lạ. Ã"ng ta rất mập, nÆ°á»›c da bệnh hoạn. Má»-i tay cầm má»™t khẩu súng lục; Ã'ng nhét súng và o túi khi chúng tÃ'i tiến lên. 

- Xin chà o Ã'ng Holmes. TÃ'i thật rất mang Æ¡n Ã'ng Ä'ã cất cÃ'ng Ä'ến Ä'ây. Bác sỹ Ä'ã cho Ã'ng biết vá» vụ xâm nhập tá»"i tệ và o nhà tÃ'i? 

- Có, hai ngÆ°á»i Ä'ó là ai vậy, tại sao há» lại Ä'ịnh hại Ã'ng? 

- Thế thì, Ä'ó là ... Thật là khó nói. TÃ'i chẳng biết trả lá»i Ã'ng ra là m sao, thÆ°a Ã'ng Holmes. 

- Nói cách khác, Ã'ng khÃ'ng biết há» là ai? 

- Xin má»i và o. Xin vui lòng Ä'i ngang qua Ä'ây. 

Ã"ng dẫn chúng tÃ'i và o trong phòng Ã'ng. Äó là má»™t căn phòng Ä'ẹp, Ä'á»" Ä'ạc bà y biện má»™t cách thích Ä'áng. 

- Quý Ã'ng thấy cái nà y chứ? - Ã"ng nói khi chỉ và o má»™t cái há»™p Ä'en lá»›n Ä'ểở dÆ°á»›i chân giÆ°á»ng. - TÃ'i chÆ°a bao giá» già u có. Trá»n Ä'á»i, tÃ'i chỉ Ä'ầu tÆ° và o má»-i má»™t việc nhÆ° bác sỹ Percy sẽ nói cho quý Ã'ng rõ. TÃ'i chẳng bao giá» tin má»™t chủ ngân hà ng nà o cả, thÆ°a Ã'ng Holmes. Chút ít vá»'n má»n mà tÃ'i có Ä'ược Ä'ể cất giấu trong cái rÆ°Æ¡ng nà y, vậy là Ã'ng hiểu Ä'iá»u tÃ'i cảm nhận khi có những kẻ vÃ' danh lẻn và o nhà tÃ'i. 

Holmes nhìn kỹ Blessington vá»›i con mắt dò há»i và lắc Ä'ầu. 

- TÃ'i khÃ'ng thể giúp gì cho Ã'ng nếu Ã'ng tìm cách nói dá»'i tÃ'i. - Anh nói. 

- TÃ'i Ä'ã nói tất cả rá»"i. 

Holmes xoay gót vá»›i má»™t cá»­ chỉ chán ghét: 

- Xin chúc anh má»™t Ä'êm an là nh, bác sỹ Percy. 

- Ã"ng bá» Ä'i mà chẳng nói vá»›i tÃ'i Ä'iá»u gì Æ°? - Blessington kêu lên vá»›i má»™t giá»ng kiệt quệ. 

- ThÆ°a Ã'ng, tÃ'i chỉ có má»™t lá»i khuyên: Ä'ó là hãy nói sá»± thật. 

Má»™t phút sau, chúng tÃ'i Ä'ã ra tá»›i ngoà i phá»' và chúng tÃ'i lại trên Ä'Æ°á»ng vá» nhà . 

- Anh Watson, tÃ'i rất tiếc Ä'ã là m anh phải ra khá»i nhà vì má»™t cuá»™c dạo chÆ¡i của những ngÆ°á»i Ä'iên. Thá»±c ra, Ä'ây là má»™t chuyện lý thú Ä'ấy. Holmes nói. 

- TÃ'i chẳng hiểu gì hết! 

- Có hai ngÆ°á»i... Có thể hÆ¡n hai ngÆ°á»i... oán thù gã nà y, cái chà ng trai ná» Ä'ã hai lần lẻn và o phòng của Blessington trong lúc ngÆ°á»i Ä'á»"ng lõa kiá»m giữ bác sỹ trong phòng mạch. 

- Thế còn bệnh giản huyết? 

- Má»™t chứng-bệnh-giả và Ä'ó là má»™t chứng rất dá»... bắt chÆ°á»›c. TÃ'i Ä'ã từng bắt chÆ°á»›c chứng Ä'ó. TÃ'i, ngÆ°á»i Ä'ang nói vá»›i anh Ä'ây nà y. 

- Thế rá»"i sao? 

- Bá»n chúng mà Ä'ến khám bệnh muá»™n nhÆ° thế là vì lúc Ä'ó trong phòng Ä'ợi khÃ'ng còn khách. Tuy nhiên, giá» Ä'ó lại trùng hợp vá»›i má»™t thói gà n của Blessington. Vậy là bá»n chúng biết rõ thói quen hà ng ngà y của Ã'ng ta. Nếu chúng chỉ muá»'n “xoáy†má»™t món nhá» thÃ'i thì hẳn chúng Ä'ã Ä'ể lại dấu vết của chuyến ăn hà ng. Vả chăng, tÃ'i có khảnăng Ä'á»c Ä'ược trong mắt má»™t ngÆ°á»i Ä'ể biết là ngÆ°á»i Ä'ó lo sợ cho mạng sá»'ng của mình. Ã"ng ấy có hai kẻ ham trả thù Ä'ến thế mà lại khÃ'ng biết há» là ai Æ°? KhÃ'ng. Ã"ng ta phải biết há». NhÆ°ng Ã'ng ta Ä'ã nói dá»'i. Có thể là ngà y mai chúng ta sẽ gặp lại Ã'ng ta trong má»™t trạng thái cởi mở hÆ¡n! 

- Liệu có giả thiết nà o khác khÃ'ng? Liệu có thể nà o câu chuyên ngÆ°á»i Nga bị bệnh vá»›i con trai Ã'ng ta chỉ là sản phẩm tưởng tượng của bác sỹ Percy khÃ'ng? 

DÆ°á»›i ánh sáng má»™t ngá»n Ä'èn Ä'Æ°á»ng thắp bằng khí Ä'á»'t, tÃ'i thấy Holmes cÆ°á»i vá»›i vẻthích thú. 

- Chà ng trai Ä'ã Ä'ể lại những vết chân rất rõ rà ng: già y cả anh ta có mÅ©i vuÃ'ng chứkhÃ'ng nhá»n nhÆ° già y của Blessington và già y Ä'ó lá»›n hÆ¡n già y của Ã'ng bác sỹ tá»›i 3 inch. Vậy dấu chân trên các tấm thảm là khÃ'ng há» bị lầm lẫn. NhÆ°ng tá»'t hÆ¡n chúng ta nên Ä'i ngủ, bởi vì sáng sá»›m mai sẽ có tin má»›i. 

Sáng hÃ'm sau, và o há»"i 7 giá» rưỡi, trong ánh sáng lá»i má» Ä'ầu tiên của buổi sá»›m mai, tÃ'i Ä'ã thấy Holmes mặc áo ngủ Ä'ứng ngay Ä'ầu giÆ°á»ng tÃ'i. Anh nói: 

- Watson! Má»™t cá»- xe Ä'ang Ä'ợi chúng ta. 

- Äể là m gì? 

- Vá» vụở Ä'Æ°á»ng Brook. 

- Anh nhận Ä'ược tin má»›i? 

- Nghiêm trá»ng, nhÆ°ng chÆ°a rõ rà ng. 

Anh tá»›i kéo tấm mà nh sáo lên, Ä'oạn quay lại bên tÃ'i 

- Anh hãy xem cái nà y. Äây là má»™t miếng giấy nhá» bứt ra từ má»t cuá»'n sổ tay, vá»›i những từ Ä'Æ¡n giản nà y: “vì lòng kính Chúa, xin hãy tá»›i ngay tức khắc. P.†viết nguệch ngoạc bằng bút chì. Ã"ng bạn bác sỹ Ä'ã khÃ'ng có Ä'ủ thì giá»! Äi thÃ'i, Ä'ây là má»™t lá»i kêu gá»i khẩn cấp. 

MÆ°á»i lăm phút sau, chúng tÃ'i trở lại nhà bác sỹ Percy. Ã"ng chạy ra Ä'ón chúng tÃ'i. Vẻmặt kinh hoà ng. 

- á»', má»™t vụ nhÆ° thế nà y! â€" Ã'ng kêu lên khi giÆ¡ hai bà n tay Ã'm lấy trán. 

- Chuyện gì vậy? 

- Blessington Ä'ã tá»± tá»­. 

Holmes huýt sáo. 

- Phải, Ã'ng ấy Ä'ã treo cổ trong Ä'êm. - Bác sỹ Percy nói. 

Ã"ng bác sỹ dẫn chúng tÃ'i và o căn phòng Ä'ợi. 

- TÃ'i khÃ'ng còn biết là m gì hÆ¡n. - Ã'ng nói vá»›i chúng tÃ'i. - Cảnh sát Ä'ang ở trên lầu. TÃ'i bị kiệt quệ Ä'ến lúc chết Ä'ược. 

- Ã"ng phát hiện chuyện Ä'ó và o lúc nà o? 

- Má»-i buổi sáng ngÆ°á»i hầu Ä'em lên phòng Ã'ng ấy má»™t tách trà . Và o khoảng bảy giá», cÃ' và o trong phòng, thấy Ã'ng ấy Ä'ang toòng teng ngay giữa phòng. 

Holmes ngá»"i yên lặng má»™t há»"i lâu, Ä'ắm chìm trong suy tÆ°, lo lắng. 

- Nếu Ä'ược Ã'ng cho phép, tÃ'i sẽ lên trên Ä'ó Ä'ể coi sá»± việc. 

Chúng tÃ'i và o trong phòng, quang cảnh thật chẳng lấy gì là m Ä'ẹp! Treo lÆ¡ lá»­ng và Ä'u Ä'Æ°a trên cái móc, ngÆ°á»i chết chẳng còn chút gì là dáng ngÆ°á»i. Cổ Ã'ng ta giãn ra nhÆ°má»™t con gà giò bị nhổ lÃ'ng, là m tăng thêm sá»± phì ná»™n trong phần còn lại của cÆ¡ thể. Trên ngÆ°á»i Ã'ng ta chỉ có má»™t cái áo ngủ dà i. Cạnh xác Ã'ng có má»™t viên thanh tra Ä'ang Ä'ứng viết trên má»™t cuá»'n sổ tay. 

- A, Ã'ng Holmes! - Ã"ng thanh tra nói khi thấy bạn tÃ'i. - TÃ'i vui mừng Ä'ược gặp Ã'ng. 

- Chà o anh, Lanner. - Holmes Ä'áp. - TÃ'i khÃ'ng quấy rầy Ä'ấy chứ? Anh có biết những tình huá»'ng trÆ°á»›c khi vụ nà y xảy ra khÃ'ng? 

- Có 

- Quan Ä'iểm của anh nhÆ° thế nà o? 

- Theo tÃ'i. Blessington Ä'ã tá»± tá»­ trong má»™t cÆ¡n sợ hãi. Ã"ng ta Ä'ã ngủ say trên giÆ°á»ng, Ã'ng nhìn Ä'ây nà y: dấu vết của thân thể lún khá sâu. Ã"ng ta Ä'ã treo cổ và o lúc năm giá» sáng. DÆ°á»ng nhÆ° Ä'ây là má»™t hà nh Ä'á»™ng hoà n toà n cá»' ý. 

- Cứ xét theo sá»± cứng Ä'á» của các cÆ¡ thì cái chết Ä'ã xảy ra lúc 3 giá». - TÃ'i nói. 

- KhÃ'ng có gì Ä'ặc biệt ở trong phòng sao? - Holmes há»i. 

- Trên cái bà n nhá»á»Ÿ chậu rá»­a, có má»™t cái vặn Ä'anh á»'c và và i con Ä'anh á»'c. Ã"ng ta hẳn cÅ©ng Ä'ã hút nhiá»u trong Ä'êm. Äây là bá»'n mẩu xì gà mà tÃ'i vừa lấy trong lò sưởi ra. 

- Hừm! Anh Ä'ã coi cái há»™p Ä'á»±ng xì gà của Ã'ng ấy chÆ°a? Holmes há»i. 

- KhÃ'ng. KhÃ'ng thấy nó Ä'âu cả. 

- Thế thì á»'ng Ä'á»±ng xì gà Ä'âu? 

- Nó ở trong túi áo vét của Ã'ng ta. 

Holmes mởá»'ng ra và ngá»­i hÆ¡i của Ä'iếu xì gà duy nhất. 

- Äiếu nà y là xì gà Havana Ä'ây! Những Ä'iếu kia là xì gà do ngÆ°á»i Hà Lan nhập từnhững thuá»™c Ä'ịa của há» bên ÄÃ'ng Ấn. Anh cầm lấy bá»'n mẩu thuá»'c và quan sát chúng qua kính lúp. 

- Hai Ä'iếu nà y Ä'ược hút qua má»™t cái Ä'ót, hai Ä'iếu kia thì Ä'ược hút trá»±c tiếp bằng miệng. Hai Ä'iếu Ä'ược cắt Ä'ầu bằng má»™t con dao nhíp rất bén, hai Ä'iếu kia thì Ä'ược cắn Ä'ầu bằng má»™t hà m răng rất tá»'t. Äây khÃ'ng phải là má»™t vụ tá»± sát. Äây là má»™t vụám sát Ä'ược dá»± mÆ°u từ lâu và Ä'ược thá»±c hiện má»™t cách khéo léo. 

- KhÃ'ng thể Ä'ược! - Viên thanh tra kêu lên. 

- Tại sao lại khÃ'ng thể Ä'ược? 

- Tại sao lại ám sát má»™t ngÆ°á»i bằng cách treo cổ? 

- Äó Ä'iá»u chúng ta cần phải chứng minh. 

- NgÆ°á»i ta lá»t và o nhà bằng cách nà o? 

- Qua lá»'i cá»­a ra và o. 

- Buổi sáng, những then chặn Ä'ã Ä'ược cà i. 

- Chúng Ä'ã Ä'ược cà i lại sau khi há» Ä'ã bá» Ä'i.. 

- Là m thế nà o Ã'ng biết Ä'ược? 

- TÃ'i Ä'ã thấy những dấu vết của há». Xin thứ lá»-i cho tÃ'i trong chá»'c lát: tÃ'i sắp cung cấp cho Ã'ng những thÃ'ng tin chính xác hÆ¡n. 

Anh Ä'i ra phía cá»­a, xoay xoay ổ khóa và quan sát nó. Äoạn anh rút cái chìa khóa cắmở phía trong ra và chăm chú nhìn nó. Sau Ä'ó anh quan sát liên tục tấm thảm, những cái ghế, lò sưởi, xác chết và cuá»™n dây thừng. Anh tá» ra hà i lòng, yêu cầu viên thanh tra và tÃ'i, cởi dây Ä'Æ°a ngÆ°á»i bất hạnh xuá»'ng, Ä'ặt lên má»™t tấm vải trải giừng. 

- Sợi dây nà y ở Ä'âu ra? - Holmes há»i. 

- Nó Ä'ã Ä'ược cắt ra trong cuá»™n dây nà y. - Bác sỹ Percy trả lá»i khi kéo từ dÆ°á»›i gầm giÆ°á»ng ra má»™t cuá»™n dây thừng. - Ã"ng ta lo sợ hoả hạn má»™t cách khÃ'ng là nh mạnh và Ã'ng luÃ'n giữ cuá»™n dây nà y gần mình, ngõ hầu gặp trÆ°á»ng hợp cầu thang nhà Ä'ã bịcháy thì Ã'ng có thể trá»'n thoát qua ngả cá»­a sổ. 

- Äây là Ä'iá»u giúp cho bá»n chúng bá»›t vất vả. - Holmes thì thà o trong lúc suy nghÄ© thật lung. - Phải, sá»± việc rất Ä'Æ¡n giản. Tá»›i buổi chiá»u tÃ'i sẽ giải thích tận tÆ°á»ng ná»™i vụ vá»›i các Ã'ng. TÃ'i xin mang theo tấm ảnh của Blessington Ä'ang Ä'ặt trên mặt lò sưởi Ä'ây. 

- NhÆ°ng Ã'ng chÆ°a cho chúng tÃ'i biết gì hết. - Bác sỹ Percy kêu lên. 

- Bá»n chúng có ba ngÆ°á»i: chà ng thanh niên, Ã'ng già và má»™t ngÆ°á»i thứ ba mà tÃ'i chÆ°a tìm ra. Hai ngÆ°á»i Ä'ầu, chính là những ngÆ°á»i Ä'ã giả trang thà nh những nhà quý tá»™c Nga. Chúng Ä'ược má»™t kẻ Ä'á»"ng lõa Ä'Æ°a và o nhà . Nếu Ã'ng muá»'n có má»™t lá»i khuyên, thÆ°a Ã'ng thanh tra, thì Ã'ng hãy bắt giữ ngÆ°á»i Ä'ầy tá»› trẻ tuổi, má»›i và o giúp việc. 

- KhÃ'ng thấy thằng quá»· Ä'ó Ä'âu cả. - Bác sỹ trả lá»i. - CÃ' hầu phòng và bà bếp Ä'ã kiếm nó cả buổi sáng nay. 

Holmes nhún vai... 

- Y khÃ'ng giữ má»™t vai trò quan trá»ng lắm trong tấn thảm kịch nà y. Thây kệ! Ba ngÆ°á»i Ä'ã leo lên cầu thang, nhón trên Ä'ầu ngón chân, ngÆ°á»i già dẫn Ä'ầu, ngÆ°á»i trai trẻ Ä'i sau và má»™t ngÆ°á»i vÃ' danh Ä'i cuá»'i Ä'oà n... 

- Holmes Æ¡i! - TÃ'i reo lên. 

- á»', má»™t chút nghi ngá» nhá» nhặt cÅ©ng bị cấm Ä'oán dây, chỉ việc nhìn các dấu chân chá»"ng lên nhau cÅ©ng thấy rõ. Vậy là bá»n há» leo lên tá»›i phòng Ã'ng Blessington. Cá»­a Ä'ã khóa. Dùng cá»ng dây kẽm, chúng Ä'ã mở ra. Chẳng cần dùng kính lúp, ta cÅ©ng nhận thấy, qua những vết xÆ°á»›c, trên cái khe răng ổ khóa nà y là nÆ¡i sức ép Ä'ã Ä'ược nhấn xuá»'ng. Khi Ä'ã và o phòng, Ä'ầu tiên chúng nhét giẻ và o miệng Blessington. Có thể là Ã'ng Ä'ang ngủ. Có thể là Ã'ng bị Ä'á» ngÆ°á»i vì khiếp sợ. Có Ä'iá»u là Ã'ng Ä'ã khÃ'ng kêu lên Ä'ược tiếng nà o. Mặt khác, những bức tÆ°á»ng nà y lại rất dà y, có thể Ã'ng Ä'ã kêu cứu, nhÆ°ng chẳng ai nghe. 

Sau khi Ä'ã kiá»m chế Ã'ng xong. Chúng bình tÄ©nh ngá»"i thảo luận. Rất có thể là dÆ°á»›i hình thức má»™t phiên tòa. Cuá»™c thảo luận ắt hẳn Ä'ã kéo dà i trong má»™t thá»i gian, bởi vì những Ä'iếu xì gà Ä'ã Ä'ược hút trong khoảng thá»i gian Ä'ó. NgÆ°á»i lá»›n tuổi hÆ¡n ngá»"i trên cái ghế dá»±a Ä'an lát nà y. ngÆ°á»i trẻ hÆ¡n, chá»- kia: anh ta Ä'ã vẩy tà n thuá»'c và o cái tủcom-má»'t. Vá» phần ngÆ°á»i thứ ba, y Ä'i Ä'i lại lại. Có lẽ Blessington vẫn ngá»"i ở trên giÆ°á»ng, nhÆ°ng vá» Ä'iểm nà y tÃ'i khÃ'ng chắc lắm. Äể kết thúc, chúng tóm lấy và treo cổÃ'ng lên. Vụ nà y Ä'ã Ä'ựơc suy tính kỹ vì chúng Ä'ã mang theo má»™t thứ nhÆ° cái ròng rá»c có thể Ä'ược dùng là m giá treo cổ. Cái vặn con á»'c cùng những con óc nà y dá»± liệu dùng gắn cái giá Ä'ó. NhÆ°ng khi chúng trÃ'ng thấy cái móc của bá»™ Ä'èn treo, chúng mừng lắm. Khi cÃ'ng việc Ä'ã là m xong, chúng bá» Ä'i và thanh chặn cá»­a Ä'ược má»™t Ä'ứa gà i trở lại sau lÆ°ng chúng. 

Tất cả chúng tÃ'i Ä'ã lắng nghe vá»›i má»t sá»± chú tâm say sá»­a bản tóm tắt những việc xảy ra trong Ä'êm. Những suy diá»...n của Holmes khởi Ä'i từ những tiá»n Ä'á» quá tinh tế và quá chi tiết khiến cho ngay cả khi anh Ä'ã chỉ cho chúng tÃ'i thấy, chúng tÃ'i vẫn còn gặp khó khăn khi theo cái dòng suy luận của anh. Viên thanh tra gấp gáp bá» ra ngoà i Ä'ểthúc Ä'ẩy sá»± truy lùng ngÆ°á»i Ä'ầy tá»› trẻ. Holmes và tÃ'i trở vá» phá»' Baker Ä'ể ăn Ä'iểm tâm. Xong bữa, anh nói: 

- TÃ'i sẽ trở vá» Ä'ây và o lúc 3 giá». Viên thanh tra và Ã'ng bác sỹ sẽ có mặt nÆ¡i Ä'ây và o giá» Ä'ó. TÃ'i hy vá»ng có thể trình bà y rà nh mạch vá»›i há» vá» vấn Ä'á» dã hoà n toà n Ä'ựơc là m sáng tá». 

Các vị khách của chúng tÃ'i có mặt và o giá» Ä'ã hẹn, thế nhÆ°ng anh bạn tÃ'i lại chỉ trở vá»và o lúc 3 giá» 45. Nhìn anh, tÃ'i biết ngay là má»i việc Ä'á»u mỹ mãn. 

- Có gì má»›i lạ khÃ'ng Ã'ng thanh tra? 

- Chúng tÃ'i Ä'ã bắt Ä'ược ngÆ°á»i Ä'ầy tá»›. 

- Tuyệt vá»i! Còn tÃ'i, tÃ'i Ä'ã bắt Ä'ược ba ngÆ°á»i kia. TÃ'i chỉ bắt Ä'ược danh tánh của chúng mà thÃ'i. Cái ngÆ°á»i Ä'ược gá»i là Blessington, là kẻ rất quen biết vá»›i cảnh sát, còn những ngÆ°á»i tấn cÃ'ng y cÅ©ng vậy. Äó là Biddle, Hayward và Moffat. 

- Cái băng Ä'ã Ä'ánh cÆ°á»›p tại ngân hà ng Worthingdon Ä'ó hả? - Viên thanh tra kêu lên. 

- Äúng thế. 

- NhÆ° vậy, Blessington chính là Sutton. 

- Äúng thế. 

- Vậy thì tất cả Ä'á»u Ä'ã rõ rà ng! - Viên thanh tra kết luận. 

Percy và tÃ'i, chúng tÃ'i nhìn lẫn nhau: chúng tÃ'i chẳng hay biết gì vá» chuyện Ä'ó hết. 

- Trong vụ nổi cá»™m vá» ngân hà ng Worthingdon có năm ngÆ°á»i tham dá»±: bá»'n tên vừa kể và ngÆ°á»i thứ năm, tên là Cartwright. NgÆ°á»i bảo vệ tên là Tobin thì bị hạ sát; bá»n trá»™m bá» trá»'n vá»›i bảy ngà n bảng. Chuyện xảy ra và o năm 1875. Tất cả năm tên Ä'á»u bịbắt giữ, nhÆ°ng chứng cá»› lại thiếu. Tên Sutton Ä'ã bán Ä'ứng bạn bè, Cartwright bị xá»­giảo, còn ba ngÆ°á»i kia bị phạt tù mÆ°á»i lăm năm. Và i năm trÆ°á»›c khi mãn hạn tù, chúng bắt Ä'ầu tìm kiếm tên phản bá»™i. Khi vừa Ä'ược phóng thích, chúng tìm cách trảthù: hai lần chúng tìm cách Ä'ến gần sát hắn, nhÆ°ng hai lần Ä'á»u bị thất bại. Äến lần thứ ba nà y má»›i thà nh cÃ'ng. Ã"ng có thấy cần há»i thêm tÃ'i má»™t lá»i giải thích nà o khác nữa khÃ'ng, bác sỹ Percy. 

- Ã"ng Ä'ã là m sáng tá» ná»™i vụ má»™t cách Ä'áng khâm phục. - Ã"ng bác sỹ trả lá»i. - Chẳng còn chút nghi ngá» gì, cái ngà y mà Blessington bị rá»'i loạn quá mức là ngà y hắn vừa Ä'á»c báo, thấy tin mấy ngÆ°á»i bạn cÅ© vừa Ä'ược phóng thích. 

- Äúng vậy. Chuyện vụ trá»™m là Ä'iá»u bịa Ä'ặt. 

- Tại sao hắn khÃ'ng muá»'n thổ lá»™ vá»›i Ã'ng? 

- Bởi vì, hắn biết rõ vá» tính hay trả thù của những ngÆ°á»i bạn cÅ©. Hắn cá»' che giấu căn cÆ°á»›c Ä'ích thá»±c của hắn cà ng lâu cà ng tá»'t. 

Äó là những sá»± kiện liên quan tá»›i ngÆ°á»i khách trá» Ä'ựơc hưởng bổng lá»™c và Ã'ng bác sỹở Ä'Æ°á»ng Brook. Cảnh sát chẳng tóm Ä'ược tên nà o. NgÆ°á»i ta thuật lại. 

NgÆ°á»i thÃ'ng ngÃ'n Hy Lạp

ChÆ°a bao giá» tÃ'i thấy Holmes nhắc tá»›i gia Ä'ình và quãng Ä'á»i thơấu của anh. TÃ'i thì tÃ'i coi anh nhÆ° má»™t ngÆ°á»i kỳ dị cá biệt. Lòng ghét cay ghét Ä'ắng Ä'à n bà , sá»± ghê sợcó thêm những ngÆ°á»i bạn má»›i, sá»± khăng khăng khÃ'ng nhắc Ä'ến những ngÆ°á»i bạn thân là Ä'ặc tính của anh. TÃ'i Ä'ã tin rằng anh là trẻ má»" cÃ'i và là kẻ “vÃ' gia Ä'ìnhâ€, nhÆ°ng ngà y ná» tÃ'i ngạc nhiên khi nghe anh nói vá» ngÆ°á»i anh của anh. 

Má»™t buổi chiá»u hè, sau lúc uá»'ng trà , câu chuyện có vẻ rá»i rạc. Từ những Câu lạc bá»™chÆ¡i golf, chúng tÃ'i chuyển tá»›i tranh luận vá» sá»± lai giá»'ng cùng những khả năng di truyá»n. Cái khả năng quan sát và suy diá»...n mà anh có Ä'ược là do anh Ä'ược giáo dục có hệ thá»'ng. 

- Tổ tiên tÃ'i là những ngÆ°á»i Ä'iá»n chủ nhá»á»Ÿ nÃ'ng thÃ'n, những ngÆ°á»i Ä'ã sá»'ng má»™t cuá»™c sá»'ng phù hợp vá»›i giai cấp xã há»™i của há». Tuy nhiên tÃ'i lại chá»n má»™t lá»'i sá»'ng hoà n toà n khác hẳn, có thể là do bà ná»™i tÃ'i là em gái Vernet, má»™t há»a sỹ ngÆ°á»i Pháp. Nghệ thuật trong dòng huyết thá»'ng có thể nảy nở thà nh những phong cách rất khác nhau. 

- NhÆ°ng là m thế nà o mà anh biết Ä'ược những Ä'ức tính Ä'ó là di truyá»n? 

- Bởi vì anh Mycroft của tÃ'i thừa hưởng những Ä'ức tính Ä'ó ở má»™t mức Ä'á»™ cao hÆ¡n tÃ'i nhiá»u. 

- Nếu ở Ä'ây có má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó có nhiá»u thiên tÆ° hÆ¡n anh, thì tại sao ngÆ°á»i ta chÆ°a biết Ä'ến anh ấy. Phải chăng anh khiêm tá»'n mà nói nhÆ° vậy? 

Holmes cÆ°á»i vá»›i tất cả chân tâm. 

- Anh bạn thân mến! Äó là sá»± thật. 

- Thế sao anh ấy lại khÃ'ng nổi danh. 

- Anh ấy rất nổi tiếng tại Câu lạc bá»™. 

- Câu lạc bá»™ nà o? 

- Câu lạc bá»™ Diogenes. 

TÃ'i hoà n toà n khÃ'ng biết gì vá» há»™i quán Ä'ó. Holmes rút Ä'á»"ng há»" trong túi ra: 

- Câu lạc bá»™ Diogenes là há»™i quán kỳ lạ nhất ở London, và Mycroft luÃ'n luÃ'n Ä'ến Ä'ó trong khoảng từ 4 giá» 45 Ä'ến 7 giá» 40. Bây giá» là 6 giá», ta Ä'ến Ä'ó chÆ¡i. 

Năm phút sau, chúng tÃ'i Ä'ã ra ngoà i Ä'Æ°á»ng. Holmes nói: 

- Anh ngạc nhiên khi thấy Mycroft có khả năng suy diá»...n giá»i hÆ¡n tÃ'i nhÆ°ng khÃ'ng trởthà nh thám tá»­ chứ gì? TÃ'i xin trả lá»i thắc mắc Ä'ó: Mycroft khÃ'ng thể là m thám tá»­Ä'ược,.. 

- NhÆ°ng anh Ä'ã nói là ... 

- ... anh ấy quan sát và suy diá»...n giá»i hÆ¡n tÃ'i. Nếu nghệ thuật của nhà thám tá»­ chỉ gá»"m có má»-i má»™t việc ngá»"i nhà mà suy luận thì anh tÃ'i sẽ là má»™t cảnh sát giá»i nhất trên Ä'á»i. NhÆ°ng tiếc thay, anh ấy lại thiếu tham vá»ng và nghị lá»±c. Anh chẳng buá»"n bá» cÃ'ng kiểm tra những Ä'iá»u Ä'ã khám phá Ä'ược. TÃ'i Ä'ã thẩm vấn anh má»™t và i vụ và anh Ä'ã giúp tÃ'i thà nh cÃ'ng. 

- NhÆ° vậy, Ä'ó khÃ'ng phải là nghá» của anh ấy hay sao? 

- KhÃ'ng, Ä'ó chỉ là má»™t thú tiêu khiển của anh ấy mà thÃ'i. Nhá» có năng khiếu khác thÆ°á»ng vá» những con sá»', anh Ä'ược ngÆ°á»i ta má»i và o việc kiểm tra tà i khoản trong các bá»™. Anh là m việc Ä'á»u Ä'ặn nhÆ° má»™t cái Ä'á»"ng há»": sáng Ä'i tá»›i Câu lạc bá»™, chiá»u trởvá» nhà ... Suá»'t năm, anh khÃ'ng là m bất cứ má»™t việc nà o khác và chẳng cần xuất hiệnở bất cứ nÆ¡i nà o, ngoại trừ Câu lạc bá»™ Diogenes, nằm ngay trÆ°á»›c nhà của anh. 

- Câu lạc bá»™ Ä'ó rất xa lạ vá»›i tÃ'i. 

- ÄÆ°Æ¡ng nhiên. ở London có nhiá»u ngÆ°á»i khÃ'ng thích giao du vá»›i ai cả. Câu lạc bá»™Diogenes Ä'ược lập ra Ä'ể già nh riêng cho những ngÆ°á»i ấy. KhÃ'ng má»™t thà nh viên nà o của Câu lạc bá»™ Diogenes chịu quan tâm tá»›i bất kỳ má»™t bạn Ä'á»"ng sá»± nà o. Ngoại trừtrong phòng khách dà nh cho ngÆ°á»i lạ, còn thì khÃ'ng má»™t ai Ä'ược nói chuyện, dù vá»›i bất cứ lý do nà o; vi phạm tá»›i lần thứ ba, kẻ ba hoa Ä'ó có thể bị trục xuất. Anh tÃ'i là má»™t trong những ngÆ°á»i sáng lập ra Câu lạc bá»™ Ä'ó. 

Vừa Ä'i vừa nói, lát sau chúng tÃ'i Ä'ã tá»›i Pall Mall. Holmes dặn tÃ'i giữ yên lặng, rá»"i Ä'i trÆ°á»›c, dẫn tÃ'i và o trong tiá»n sảnh. Qua má»™t tấm vách bằng kính, tÃ'i thấy má»™t phòng rá»™ng mênh mÃ'ng và bà y biện Ä'á»" Ä'ạc sang trá»ng, bên trong có nhiá»u ngÆ°á»i, má»-i ngÆ°á»i ngá»"i ở má»™t góc, Ä'á»c nhật báo, hoặc tạp chí. Holmes Ä'Æ°a tÃ'i tá»›i má»™t phòng khách nhá»hÆ¡n, Ä'ể tÃ'i ở Ä'ó má»™t phút, rá»"i trở lại cùng vá»›i má»™t ngÆ°á»i; có thể Ä'ó là anh của Holmes. Mycroft lá»›n hÆ¡n và mạnh khá»e hÆ¡n Holmes nhiá»u, cặp mắt xám lợt, tia nhìn sắc sảo, sâu thẳm, trà n ngập má»™t sá»± linh hoạt. 

- TÃ'i sung sÆ°á»›ng Ä'ược gặp Ã'ng, thÆ°a Ã'ng. - Mycroft nói vá»›i tÃ'i trong lúc chìa ra má»™t bà n tay rá»™ng. - TÃ'i nghe thiên hạ nhắc tá»›i Sherlock ở khắp nÆ¡i kể từ khi Ã'ng viết vá»chú ấy trên báo. - Quay sang phía Holmes, anh nói tiếp - À, tuần qua, anh có ý mong gặp chú vá» cái vụ Manor House. Chú bị khó khăn, phải thế khÃ'ng? 

- KhÃ'ng. Em Ä'ã giải quyết xong vụ Ä'ó rá»"i. - Holmes cÆ°á»i, trả lá»i. 

- Äúng là Adams. 

- Phải, chính hắn. 

- Anh Ä'ã tin chắc ngay từ Ä'ầu mà . 

Hai anh em ngá»"i bên nhau trong chá»- khuÃ'n cá»­a sổ nhÃ' ra. Mycroft nói tiếp: 

- Äây là má»™t nÆ¡i lý tưởng cho kẻ nà o muá»'n tìm hiểu nhân loại. Hãy nhìn những cái mẫu tuyệt Ä'ẹp kia mà coi! Hãy nhìn hai gã Ä'ang Ä'i vá» hÆ°á»›ng chúng ta. 

- NgÆ°á»i ghi Ä'iểm billiard và ngÆ°á»i kia? 

- Phải. Chú nghÄ© sao vá» ngÆ°á»i kia? 

Hai ngÆ°á»i kia dừng lại ngay trÆ°á»›c khuÃ'n cá»­a sổ, má»™t trong hai ngÆ°á»i có và i vết phấn viết bảng trên túi áo gi-lê. NgÆ°á»i kia rất nhá» con, tóc nâu, Ä'á»™i cái nón hất vá» Ä'ằng sau và dÆ°á»›i cánh tay có cắp nhiá»u gói Ä'á»". 

- Má»™t cá»±u quân nhân. 

- Và má»›i vừa Ä'ược giải ngÅ© - Mycroft nhận xét. 

- Anh ta Ä'ã phục vụ bên Ấn Äá»™. 

- NhÆ° má»™t hạ sÄ© quan. 

- Trong pháo binh. 

- Và góa vợ. 

- NhÆ°ng có má»™t Ä'ứa con, chú nó. Nhiá»u Ä'ứa con. 

- Coi nà o. Äiá»u Ä'ó hÆ¡i quá Ä'áng chăng. - TÃ'i cÆ°á»i, nói xen và o. 

- Má»™t ngÆ°á»i có cái tÆ° thế Ä'ó, cái dáng và quyá»n thế Ä'ó và cái da bị mặt trá»i nung Ä'ó, thì anh ta phải là “má»™t quân nhân†có “cấp bậc hạ sÄ© quan†và Ä'ã “từẤn Äá»™ trở vá»â€. - Holmes nói má»™t hÆ¡i. 

- Ã"ng ta vừa má»›i Ä'ược giải ngÅ© bởi vì hiện giá» Ã'ng ta vẫn còn mang già y nhà binh. - Mycroft giải thích. 

- Ã"ng ta khÃ'ng có má»™t lá»'i Ä'i của kỵ binh, ấy thế mà Ã'ng ta lại Ä'á»™i mÅ© lệch sang má»™t bên, bởi vì má»™t bên vầng trán có mà u sậm hÆ¡n bên kia; thân hình Ã'ng ta khÃ'ng phải là của má»™t cÃ'ng binh. Vậy thì Ã'ng là “lính pháo binhâ€. - Holmes nói tiếp. 

- Ã"ng ta Ä'ang có tang lá»›n: chúng ta có thể suy diá»...n ra là Ã'ng ta mất má»™t ai Ä'ó rất gần gÅ©i. Việc phải Ä'i mua sắm chứng tá» là â€vợ Ã'ng Ä'ã chết“. Ã"ng ta Ä'i mua nhiá»u món linh tinh cho các con. Có má»™t cái lúc lắc cho con nít chÆ¡i, vậy là má»™t trong những Ä'ứa con Ã'ng ta còn rất nhá». Vợ Ã'ng ta hẳn Ä'ã từ trần từ khi sinh con. Việc Ã'ng ta kẹp dÆ°á»›i cánh tay má»™t cuá»'n truyện tranh cho thấy là “Ã'ng ta còn có má»™t Ä'ứa con khácâ€. 

TÃ'i bắt Ä'ầu tin rằng Mycroft quả thật có nhiá»u thiên tÆ° sắc bén hÆ¡n Holmes. Holmes liếc mắt nhìn tÃ'i và mỉm cÆ°á»i. Mycroft nói: 

- Nà y chú, ngÆ°á»i ta vừa Ä'Æ°a tá»›i anh má»™t vấn Ä'á» rất hợp vá»›i chú. Anh khÃ'ng có can Ä'ảm nghiên cứu nó tận tÆ°á»ng, nhÆ°ng nếu chú muá»'n nghe. 

- Em rất vui sÆ°á»›ng! 

Mycroft viết và i dòng chữ trên má»™t tá» giấy, goi chuÃ'ng, rá»"i Ä'Æ°a lá thÆ° cho má»™t ngÆ°á»i hầu. 

- TÃ'i má»i Ã'ng Melas lại Ä'ây. Ã"ng ấy ở tầng lầu bên trên lầu tÃ'i, tÃ'i chỉ biết sÆ¡ thÃ'i. Äó là má»™t nhà ngữ há»c ngÆ°á»i Hy Lạp, là m thÃ'ng ngÃ'n trong các tòa án và là m hÆ°á»›ng dẫn cho những tay nhà già u ÄÃ'ng PhÆ°Æ¡ng. 

Má»™t lát sau, má»™t ngÆ°á»i thấp và béo lùn Ä'ến, Ã'ng ta có nÆ°á»›c da mà u Ã'liu và mái tóc Ä'en. Ã"ng ná»"ng nhiệt siết tay Holmes. 

- Cảnh sát chẳng bao giá» tin những lá»i khai của tÃ'i. - Ã"ng nói bằng má»™t giá»ng giá»...u cợt. - Há» cho rằng tÃ'i phịa ra câu chuyện Ä'ó. 

- TÃ'i vểnh tai lên mà nghe Ã'ng Ä'ây! Holmes nói. 

- Chuyện xảy ra và o ngà y hÃ'm kia. TÃ'i biết rất nhiá»u thứ tiếng. NhÆ°ng vì tÃ'i là ngÆ°á»i Hy Lạp nên Ä'ược yêu cầu dịch tiếng Hy Lạp nhiá»u hÆ¡n cả. TÃ'i thÆ°á»ng bị gá»i và o những lúc “ngoà i giá»â€ vì du khách tá»›i muá»™n. Buổi tá»'i ngà y thứ hai, Ã'ng Latimer tá»›i giật chuÃ'ng nhà tÃ'i và yêu cầu tÃ'i Ä'i theo Ã'ng trong má»™t cá»- xe ngá»±a thuê Ä'ang Ä'ợi trÆ°á»›c cá»­a. 

- Má»™t ngÆ°á»i Hy Lạp Ä'ã tá»›i gặp tÃ'i Ä'ể bà n cÃ'ng việc là m ăn, - Ã'ng ta bảo tÃ'i, - ngÆ°á»iấy chỉ nói Ä'ược tiếng mẹ Ä'ẻ. Ã"ng ta ngụ trong vùng Kensington. 

Trong chiếc xe ngá»±a sang trá»ng, Ã'ng Latimer ngá»"i trÆ°á»›c mặt tÃ'i. Xe Ä'i ngang qua bùng binh Charing và Ä'ại lá»™ Shaftessbury, khi tá»›i Ä'Æ°á»ng Oxford, tÃ'i Ä'ánh liá»u Ä'Æ°a ra ý kiến nên cho xe Ä'i theo con Ä'Æ°á»ng ngắn nhất Ä'ể tá»›i Kensington, nhÆ°ng tÃ'i ngÆ°ng bặt trÆ°á»›c thái Ä'á»™ bất thÆ°á»ng của ngÆ°á»i khách. Ã"ng ta rút ra khá»i túi má»™t cây dùi cui rất lá»›n và khua nó nhiá»u lần, tá»±a há»" nhÆ° Ã'ng ta muá»'n thá»­ sức nặng của nó. Rá»"i Ã'ng ta Ä'ặt nó xuá»'ng bên cạnh. Sau Ä'ó Ã'ng ta kéo kính ở hai bên xe lên: các kính Ä'ó Ä'ược dán giấy kín Ä'ến mức tÃ'i chẳng còn trÃ'ng thấy gì còn ở bên ngoà i. 

- Rất tiếc phải che mắt Ã'ng bạn lại, thÆ°a Ã'ng Melas! - Ã'ng ta nói. - Chúng tÃ'i khÃ'ng muá»'n cho Ã'ng biết nÆ¡i Ã'ng sẽ tá»›i, Ä'ể Ã'ng khá»i bị rắc rá»'i vá» sau. 

TÃ'i hoà n toà n choáng váng. Latimer còn trẻ, cÆ°á»ng tráng vá»›i những bá» vai rá»™ng. Ngay cả khi anh ta khÃ'ng có vÅ© khí Ä'i nữa, tÃ'i cÅ©ng khÃ'ng thể nà o Ä'ịch nổi anh ta. 

- Äây là má»™t cách cÆ° xá»­ rất khác thÆ°á»ng. - TÃ'i ấp úng nói. 

- TÃ'i Ä'ã suá»"ng sã Ä'á»'i vá»›i Ã'ng. - Anh ta trả lá»i tÃ'i. - NhÆ°ng tÃ'i sẽ Ä'á»n bù cho Ã'ng. Tuy nhiên, tÃ'i phải báo trÆ°á»›c, nếu Ã'ng tìm cách báo Ä'á»™ng hoặc là m bất cứ Ä'iá»u gì chá»'ng lại tÃ'i thì Ã'ng sẽ há»'i hận Ä'ấy! 

Anh ta nói bằng má»™t giá»ng trầm tÄ©nh, nhÆ°ng rất Æ° Ä'e dá»a. TÃ'i lặng thinh, khÃ'ng ngừng tá»± há»i vì sao hắn bắt cóc tÃ'i. NhÆ°ng rõ rà ng má»i sá»± kháng cá»± Ä'á»u vÃ' ích. Xe chạy gần hai tiếng Ä'á»"ng há»" và tÃ'i khÃ'ng há» biết hÆ°á»›ng xe Ä'i. Thỉnh thoảng tiếng ầmầm của bánh xe lăn cho tÃ'i biết xe chạy trên mặt Ä'Æ°á»ng lát: nhiá»u lúc xe chạy êm ru, gợi ra mặt Ä'Æ°á»ng trải nhá»±a. ánh sáng khÃ'ng lá»t Ä'ược qua cá»­a kính bị dán giấy và má»™t tấm ri-Ä'Ã' mà u xanh Ä'ã Ä'ược kéo phủ tấm kính ở Ä'ằng trÆ°á»›c. Chúng tÃ'i rá»i Pall Mall và o há»"i 7 giá» kém 15 và dừng lại và o lúc 9 giá» kém 10. Chà ng trai hạ kính xe và tÃ'i nhận ra má»™t vòm cổng trên có má»™t ngá»n Ä'èn lá»"ng thắp sáng. Khi tÃ'i xuá»'ng xe thì cổng Ä'ã mở ra. 

Trong nhà có má»™t có má»™t cây Ä'èn mà ngá»n lá»­a quá nhá» Ä'ến mức tÃ'i chỉ vừa Ä'ủ phân biệt Ä'ược má»™t gian tiá»n sảnh thật lá»›n, có trang hoà ng nhiá»u há»a phẩm. TÃ'i cÅ©ng quan sát thấy ngÆ°á»i ra mở cá»­a là má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng trạc năm mÆ°Æ¡i tuổi, nhá» bé gầy gò, Ä'Ã'i vai còng, mắt kiếng. Ã"ng ta há»i. 

- Có phải Ã'ng Melas Ä'ấy khÃ'ng, Harold? 

- Phải. 

- Xin Ã'ng Ä'ừng giận chúng tÃ'i, chúng tÃ'i rất cần Ä'ến Ã'ng. Nếu Ã'ng xá»­ sá»± Ä'à ng hoà ng thì Ã'ng sẽ khÃ'ng có gì phải há»'i tiếc cả. 

Ã"ng ta nói má»™t cách Ä'ứt khúc, vá»›i nhiá»u tiếng cÆ°á»i nhá» cắt ngang má»-i câu nói. TÃ'i thú nhận là tÃ'i sợ Ã'ng ta hÆ¡n là sợ ngÆ°á»i thanh niên. 

- Ã"ng muá»'n gì nÆ¡i tÃ'i? 

- Chúng tÃ'i nhá» Ã'ng phiên dịch. Dịch chính xác và khÃ'ng Ä'ược thêm bá»›t tí gì cả. 

Ã"ng ta lại phát ra tiếng cÆ°á»i nho nhá», rá»"i mở má»™t cánh cá»­a ra và Ä'Æ°a tÃ'i và o má»™t căn phòng thật rá»™ng rãi, tấm thảm rất dà y, ghế bà nh bá»c nhung, má»™t cái lò sưởi cao mà u trắng. DÆ°á»›i ngá»n Ä'èn có má»™t cái ghế dá»±a: ngÆ°á»i lá»›n tuổi má»i tÃ'i ngá»"i xuá»'ng Ä'ó. NgÆ°á»i trẻ tuổi Ä'ã ra khá»i phòng, nhÆ°ng rá»"i anh ta quay lại qua má»™t ngả cá»­a khác, dẫn theo má»™t nhân vật mặc má»™t loại áo ngủ rá»™ng và bÆ°á»›c Ä'i chậm chạp. Khi ngÆ°á»i Ä'ó tá»›i trong vùng ánh sáng, tÃ'i thấy Ã'ng ta cá»±c kỳ tái mét, gÆ°Æ¡ng mặt há»'c hác, Ä'Ã'i mắt lá»"i ra, mặt Ã'ng ta quấn chằng chịt nhiá»u lá»›p vải má»ng có phết há»" dán: ngay cả cái miệng cÅ©ng bị che kín bằng má»™t dải rá»™ng là m cho miệng Ã'ng bị nghẽn kín hoà n toà n. 

- Cậu có cái bảng nhá» Ä'ó khÃ'ng, Harold? - ngÆ°á»i lá»›n tuổi kêu lên trong lúc ngÆ°á»i bịquấn vải buÃ'ng rÆ¡i mình xuá»'ng má»™t cái ghế dá»±a. - Äã cởi trói cho Ã'ng ấy chÆ°a? Tá»'t. ÄÆ°a cho Ã'ng ấy cây viết chì. Chúng tÃ'i sẽ Ä'ặt ra những câu há»i, thÆ°a Ã'ng Melas, và Ã'ng ấy sẽ viết ra các câu trả lá»i. TrÆ°á»›c hết, xin Ã'ng há»i xem Ã'ng ấy có sẵn sà ng ký giấy khÃ'ng. 

ÄÃ'i mắt ngÆ°á»i lạ phóng ra những tia lá»­a. KhÃ'ng bao giá» Ã'ng ta chịu viết trên bảng Ä'en. 

- KhÃ'ng ký vá»›i bất cứ Ä'iá»u kiện nà o hay sao? - TÃ'i dịch, sau khi bá»n kia nêu ra câu há»i. 

- TÃ'i chỉ ký khi mà cÃ' ấy là m lá»... cÆ°á»›i trÆ°á»›c mặt tÃ'i, do má»™t linh mục Hy Lạp mà tÃ'i quen biết Ä'ứng chủ lá».... 

NgÆ°á»i ná» thá»'t ra nụ cÆ°á»i hiểm Ä'á»™c: 

- Thế thì, anh biết cái gì chá» Ä'ợi anh chứ? 

- TÃ'i chẳng sợ cái gì cả. 

Äó là má»™t mẩu những câu há»i và câu trả lá»i trong cuá»™c nói chuyện kỳ lạ, phân ná»­a há»i, phân ná»­a viết. Má»™t cách Ä'á»u Ä'ặn, tÃ'i phải há»i xem Ã'ng ta có chịu nhượng bá»™ và ký tên và o bản cam kết khÃ'ng. CÅ©ng khÃ'ng kém Ä'á»u Ä'ặn, tÃ'i luÃ'n luÃ'n nhận Ä'ược câu trả lá»i phẫn ná»™. NhÆ°ng ngay sau Ä'ó má»™t ý nghÄ© chợt Ä'ến vá»›i tÃ'i. TÃ'i tá»± ý thêm những câu ngắn (do chính mình nghÄ© ra) và o sau những câu há»i: thoạt Ä'ầu thật vÃ' hại, ngõ hầu Ä'ể thá»­ xem hai tay bạo ngược Ä'ó có biết chút ít tiếng Hy Lạp khÃ'ng. Khi thấy chúng khÃ'ng có phản ứng nà o, tÃ'i chÆ¡i bạo hÆ¡n. Cuá»™c Ä'á»'i thoại của chúng tÃ'i lúc Ä'ó giá»'ng nhÆ° thế nà y: 

- Anh sẽ chẳng Ä'ược lợi ích nếu cứ ngoan cá»' mãi. Ã"ng là ai? 

- TÃ'i cóc cần. TÃ'i là má»™t ngÆ°á»i lạở London. 

- Ã"ng thí mạng Ä'ó. Ã"ng Ä'ã ở Ä'ây từ bao lâu? 

- Thây kệ. Ba tuần. 

- Những của cải Ä'ó sẽ khÃ'ng bao giá» còn thuá»™c vá» Ã'ng nữa. Ã"ng bị Ä'au ra sao? 

- Của cải sẽ khÃ'ng rÆ¡i và o tay bá»n vÃ' lại. Bá»n chúng bá» Ä'ói tÃ'i. 

- Ã"ng sẽ Ä'ược tá»± do, nếu nhÆ° Ã'ng chịu ký. Nhà nà y là nhà nà o? 

- TÃ'i sẽ khÃ'ng bao giá» ký. TÃ'i khÃ'ng biết. 

- Ã"ng chẳng giúp ích Ä'ược chút nà o cho cÃ' ấy Ä'âu. Ã"ng tên là gì? 

- CÃ' ấy cứ việc Ä'ến Ä'ây nói cho tÃ'i biết! Kratides. 

- Ã"ng sẽ gặp cÃ' ấy nếu Ã'ng chịu ký. Ã"ng từ Ä'âu tá»›i.? 

- Thế thì tÃ'i sẽ chẳng bao giá» gặp lại cÃ' ấy. Từ Athènes 

ThÆ°a Ã'ng Holmes, chỉ cần thêm năm phút nữa là tÃ'i có thể là m sáng tá» câu chuyện, nhÆ°ng ngay lúc Ä'ó, cánh cá»­a lại mở ra và má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà bÆ°á»›c và o. CÃ' ta cao, mảnh mai, tóc nâu và mặc má»™t cái áo trắng rá»™ng thùng thình. 

- Harold, - cÃ' ta kêu lên vá»›i má»™t âm tiết tá»"i. - Em khÃ'ng thểở nÆ¡i Ä'ó Ä'ược nữa. Em cảm thấy quá cÃ' Ä'Æ¡n. á»', anh Paul Ä'ây mà ! 

CÃ' ấy nói câu sau chót bằng tiếng Hy Lạp. Cùng lúc, nạn nhân trong má»™t ná»- lá»±c mạnh mẽ, Ä'ã bứt lá»›p vải má»ng có phết há»" dán trên Ä'Ã'i mÃ'i ra và hét lên: 

- Sophy! Em! 

Ã"ng lao và o trong vòng tay ngÆ°á»i phụ nữ. Hai ngÆ°á»i chỉ Ã'm nhau trong má»™t thoáng, bởi vì ngÆ°á»i trẻ tuổi Ä'ã nắm lấy ngÆ°á»i Ä'à n bà , Ä'ẩy ra khá»i phòng, trong lúc ngÆ°á»i già kia túm lấy ngÆ°á»i tù nhân và dẫn ra ngã cá»­a kia. Còn lại mình tÃ'i. TÃ'i Ä'ứng lên, suy nghÄ© xem tÃ'i có thể nà o tìm ra nÆ¡i Ä'ây là Ä'âu. NhÆ°ng thật may là tÃ'i Ä'ã khÃ'ng Ä'á»™ng Ä'ậy. Vừa ngÆ°á»›c mắt lên, tÃ'i thấy ngÆ°á»i Ä'ứng tuổi Ä'ang quan sát tÃ'i. 

- Thế là Ä'ủ rá»"i, Ã'ng Melas! Chúng tÃ'i Ä'ánh giá cao những phẩm chất của Ã'ng. 

TÃ'i nghiêng mình. 

- Äây là 5 sovereigns. - Ã"ng ta nói, khi tiến lại bên tÃ'i. - Má»™t món thù lao trá»ng hậu. NhÆ°ng Ã'ng hãy nhá»› Ä'ấy! - Ã"ng ta nói thêm, tay vá»- nhẹ lên vai tÃ'i và buÃ'ng ra tiếng cÆ°á»i nho nhá». - Nếu Ã'ng nói ra chuyện nà y vá»›i bất cứ ai... vá»›i bất cứ ai, Ã'ng nghe rõ chÆ°a? Thì lúc Ä'ó Chúa cÅ©ng khÃ'ng cứu nổi Ã'ng. Xe Ä'ang chá» Ã'ng. 

TÃ'i gần nhÆ° bị ném ra căn phòng ngoà i, rá»"i và o trong cá»- xe. Má»™t lần nữa tÃ'i lại thấy cây cá»'i và thá»­a ruá»™ng. Gã Latimer ngá»"i trÆ°á»›c mặt tÃ'i. Sau má»™t chuyến Ä'i bất tận, chúng tÃ'i dừng lại: 

- Ã"ng hãy xuá»'ng Ä'ây, thÆ°a Ã'ng Melas. TÃ'i rất tiếc phải bá» Ã'ng xuá»'ng cách nhà Ã'ng quá xa, nhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng Ä'ược quyá»n chá»n lá»±a. 

Anh ta mở cánh cá»­a xe và tÃ'i có vừa Ä'ủ thì giá» Ä'ể nhảy xuá»'ng, bởi vì ngÆ°á»i Ä'ánh xe Ä'ã quất roi và o con ngá»±a và cá»- xe phóng Ä'i thật nhanh. TÃ'i nhìn chung quanh, thấy mình Ä'ang ở trong má»™t Ä'á»"ng cá», rải rác có những bụi kim tÆ°á»›c. Äằng xa có má»™t dãy nhà , rải rác Ä'ó Ä'ây những ánh sáng hắt ra ngoà i khuÃ'n cá»­a sổ trên những tầng lầu. Nhìn vá» phía bên kia, tÃ'i thấy những tín hiệu Ä'èn Ä'á» của Ä'Æ°á»ng sắt. Cá»- xe Ä'ã vượt ngoà i tầm mắt. TÃ'i Ä'ang phân vân khÃ'ng biết mình Ä'ang ở Ä'âu thì chợt thấy má»™t ngÆ°á»i tiến tá»›i. Äó là má»™t phu khuân vác ở nhà ga. 

- Xin Ã'ng vui lòng cho tÃ'i biết Ä'ây là Ä'âu? 

- Hạt Wandsworth. 

- Là m sao Ä'áp tà u Ä'i London. 

- Cách Ä'ây hai cây sá»'. Nếu Ä'i nhanh thì còn kịp chuyến chót. 

ThÆ°a Ã'ng Holmes, chuyến phiêu lÆ°u của tÃ'i kết thúc nhÆ° vậy Ä'óâ€. 

Chúng tÃ'i ngá»"i yên lặng há»"i lâu. Sau cùng Holmes liếc sang Mycroft. 

- Anh có thấy má»™t hÆ°á»›ng Ä'iá»u tra nà o khÃ'ng? 

Mycroft lấy tá»› báo Daily News trên mặt bà n: 

- “Má»™t phần thưởng Ä'ược tặng cho ngÆ°á»i nà o biết chá»-ở của cÃ'ng dân Hy Lạp tên là Paul Kratides, từ Athènes tá»›i; và là ngÆ°á»i khÃ'ng biết nói tiếng Anh. Má»™t phần thưởng khác sẽ Ä'ược Ä'ổi lấy bất cứ tin tức nà o liên quan Ä'ến má»™t phụ nữ Hy Lạp tên là Sophy. Trả lá»i vá» X2473.†Tất cả các nhật báo Ä'á»u Ä'ăng lá»i nhắn tin nà y. Cho tá»›i nay chÆ°a có há»"i âm. 

- Thế còn Ä'ại diện của nÆ°á»›c Hy Lạp? 

- TÃ'i Ä'ã tá»›i há»i thăm. NgÆ°á»i ta chẳng biết gì hết. 

- Má»™t bức Ä'iện gá»­i cho cảnh sát ở Athènes, thế nà o? 

- Sherlock có tất cả nghị lá»±c của gia Ä'ình. - Mycroft nói vá»›i tÃ'i. - Vậy thì, hãy nhận lấy trách nhiệm và hãy báo cho anh biết tin, nếu chú thà nh cÃ'ng. 

- Em sẽ báo tin cho anh biết cÅ©ng nhÆ° sẽ báo cho Ã'ng Melas rõ. Trong khi chá» Ä'ợi, thÆ°a Ã'ng Melas, Ã'ng hãy Ä'á» phòng cẩn thận. 

Trên Ä'Æ°á»ng, Holmes dừng lại bÆ°u cục và Ä'ánh Ä'i nhiá»u bức Ä'iện tín. 

- Anh Watson, chúng ta Ä'ã khÃ'ng lãng phí buổi tá»'i nay. Vấn Ä'á» nà y có và i dữ kiện khÃ'ng kém tầm thÆ°á»ng. 

- Anh giải quyết Ä'ược chứ? 

- Khi Ä'ã biết Ä'ược phân ná»­a mà khÃ'ng khám phá ra ná»'t phần còn lại, thì còn bất hạnh nà o hÆ¡n! 

- CÃ' gái Hy Lạp Ä'ó Ä'ã bị chà ng trai ngÆ°á»i Anh tên là Harold Latimer bắt cóc - TÃ'i nói. 

- Bắt cóc từ Ä'âu? 

- Từ Athènes. 

Sherlock lắc Ä'ầu nói: 

- NgÆ°á»i thanh niên Ä'ó khÃ'ng nói Ä'ược má»™t tiếng Hy Lạp, còn cÃ' gái nói Ä'ược tiếng Anh. Vậy là cÃ' ta Ä'ã sá»'ng trong má»™t thá»i gian ở nÆ°á»›c Anh, nhÆ°ng còn hắn thì khÃ'ng sang Hy Lạp. 

- Äược. Thế thì chúng ta giả thiết rằng cÃ' ấy lÆ°u lại nÆ°á»›c Anh và gã lÆ°u manh dụ dá»-Ä'ược cÃ' ta. - TÃ'i nói. 

- Rất có lý. 

- Anh ruá»™t cÃ' ta tá»›i nÆ°á»›c Anh Ä'ể can thiệp, nhÆ°ng Ã'ng rÆ¡i và o tay bá»n chúng. Chúng giam giữ Ã'ng, dùng vÅ© lá»±c buá»™c Ã'ng phải ký và o má»™t văn kiện chuyển tà i sản của cÃ' gái cho chúng, bởi vì Ã'ng ta là ngÆ°á»i quản lý tà i sản Ä'ó. Ã"ng từ chá»'i. Äể có thể Ä'ạt tá»›i sá»± thoả hiệp, chúng cần có má»™t ngÆ°á»i thÃ'ng ngÃ'n và chúng Ä'ã chá»n Ã'ng Melas, sau khi Ä'ã dùng má»™t ngÆ°á»i khác từ trÆ°á»›c Ä'ó. CÃ' gái khÃ'ng biết là anh cÃ' Ä'ã tá»›i Ä'ây và cÃ' chỉ biết Ä'ược sá»± kiện nà y nhá» sá»± tình cá». 

- Hoan hÃ', Watson. - Holmes kêu lên. - Anh Ä'ã gần Ä'oán ra. Chúng ta nắm tất cả má»i quân bà i, chỉ còn lo ngại chúng dùng bạo lá»±c. 

- Là m sao tìm ra sà o huyệt chúng. 

- Nếu cÃ' gái tên là Sophy Kratides, chúng ta sẽ dá»... dà ng tìm ra cÃ'. Bởi vì gã Harold Ä'ã là m quen vá»›i cÃ' ít ra Ä'ã Ä'ược và i tuần. Nếu há»á»Ÿ cùng má»™t nÆ¡i thì tin nhắn của Mycroft Ä'ược há»"i âm. 

Chúng tÃ'i vá» tá»›i nhà Holmes lên cầu thang trÆ°á»›c và cá»­a mở, anh rất ngạc nhiên khi thấy Mycroft Ä'ang ngá»"i trong ghế bà nh và bình thản hút thuá»'c. 

- Và o Ä'i, Sherlock. Hãy và o Ä'i, Ã'ng Watson. - Mycroft nói, khi thấy chúng tÃ'i. - chú khÃ'ng ngá» là tÃ'i chịu dấn thân và o vụ nà y, phải thế khÃ'ng Holmes? Vụ nà y là m tÃ'i thích thú. 

- Anh Ä'ến Ä'ây bằng gì? 

- Xe ngá»±a. 

- Có tin gì má»›i chăng? 

- Anh Ä'ã nhận Ä'ược há»"i âm. 

- A! 

- Phải, thÆ° trả lá»i tá»›i anh và i phút, sau khi các chú ra vá». 

- ThÆ° nói gì? 

Mycroft rút ra má»™t tá» giấy. 

- Nó Ä'ây nà y. TÃ'i xin Ä'á»c nhé. â€ThÆ°a Ã'ng, Ä'ể trả lá»i cho tin nhắn của Ã'ng vá» ngà y hÃ'm nay, tÃ'i cho Ã'ng biết rằng tÃ'i hiểu rất rõ vá» ngÆ°á»i phụ nữấy. Nếu Ã'ng Ä'ến gặp tÃ'i, tÃ'i sẽ cho Ã'ng biết và i chi tiết liên quan tá»›i câu chuyện Ä'au buá»"n của cÃ' ấy. Hiện nay cÃ' Ä'ang ở tại biệt thá»± Myrtles tại Beckenham. NgÆ°á»i bạn tận tâm của Ã'ng J.DavenPorlockt“. Ã"ng ấy viết từ Hạ Brixton. Nà y Holmes, em có nghÄ© rằng chúng ta nên Ä'i tá»›i khÃ'ng? 

- Mạng sá»'ng của anh cÃ' ta quan trá»ng hÆ¡n câu chuyện Ä'au buá»"n của cÃ' ta. Chúng ta cần tá»›i ngay Scoland Yard Ä'ể tìm thanh tra Gregson và cùng nhau Ä'i tá»›i Bekenham. Má»™t cái chết Ä'ang Ä'ược tính từng giá»! 

- Chúng ta tá»›i rủ Ã'ng Melas Ä'i cùng. Biết Ä'âu chúng ta chẳng cần tá»›i má»™t ngÆ°á»i thÃ'ng ngÃ'n. - TÃ'i gợi ý. 

- à kiến tuyệt vá»i! - Holmes nói. - Hãy sai ngÆ°á»i Ä'i tá»›i má»™t cá»- xe. 

Holmes mở ngăn kéo và nhét khẩu súng lục và o túi. 

- Phải, - anh nói Ä'ể trả lá»i cho tia nhìn của tÃ'i. - Chúng ta phải Ä'á»'i phó vá»›i má»™t băng nhóm Ä'áng sợ. 

Mà n Ä'êm buÃ'ng xuá»'ng khi chúng tÃ'i tá»›i Pall Mall. chúng tÃ'i gá»i chuÃ'ng căn há»™ của Ã'ng Melas. 

- Bà vui lòng cho tÃ'i biết Ã'ng Melas có ở nhà khÃ'ng? - Mycroft há»i. 

- TÃ'i khÃ'ng biết Ã'ng Ä'i Ä'âu. - NgÆ°á»i Ä'à n bà mở cá»­a cho chúng tÃ'i trả lá»i. - TÃ'i chỉ biết là Ã'ng ấy Ä'ã ra Ä'i cùng vá»›i má»™t Ã'ng trong má»™t cá»- xe. 

- Ã"ng kia có xÆ°ng tên khÃ'ng? 

- KhÃ'ng, thÆ°a Ã'ng. 

- Có phải ngÆ°á»i Ä'ó là má»™t thanh niên tóc nâu, vạm vỡ? 

- Äó là má»™t ngÆ°á»i nhá» con, mang mắt kiếng, gà y gò nhÆ°ng rất ngá»™ nghÄ©nh: Ã'ng ta cứcÆ°á»i luÃ'n trong khi nói. 

- Äi thÃ'i! - Holmes kêu lên vá»›i chúng tÃ'i. - Chuyện nghiêm trá»ng lắm rá»"i! 

Trong lúc chúng tÃ'i cho xe chạy tá»›i trụ sở của Scotland Yard, anh nói vá»›i chúng tÃ'i: - Bá»n cÆ°á»›p Ä'ã bắt cóc Melas, rất có thể là chúng còn cần tá»›i Ã'ng. NhÆ°ng sau khi dùng Ã'ng xong rá»"i, chúng sẽ trừng phạt Ã'ng. 

Tá»›i Scoland Yard, phải mất má»™t giá», chúng tÃ'i má»›i tiếp xúc Ä'ược vá»›i thanh tra Gregson, rá»"i sau Ä'ó vá»™i vã tá»›i ngay biệt thá»± Myrtles: ngÃ'i nhà lá»›n tá»'i tăm, nằm trên má»™t thá»­a Ä'ất cách xa Ä'Æ°á»ng. Sau khi cho xe ngá»±a vá», chúng tÃ'i Ä'i trên lá»'i và o nhà . 

- Các cá»­a sổ Ä'á»u khÃ'ng có ánh Ä'èn và o cái tổ Ä'ã trá»'ng trÆ¡n. - Holmes nói. 

- Tại sao anh lại nói vậy? 

- Cách Ä'ây gần má»™t tiếng Ä'á»"ng há»", má»™t cá»- xe chở Ä'ầy hà nh lý Ä'ã Ä'i ngang qua Ä'ây: nó từ trong nhà chạy ra. 

Viên thanh tra cất tiếng cÆ°á»i vang: 

- Ngá»n Ä'èn ở hà ng rà o Ä'ã chỉ cho tÃ'i thấy những vết bánh xe, nhÆ°ng còn hà nh lý thì... 

- Ã"ng hãy quan sát những vết của cùng những bánh xe Ä'ó, trong chiá»u ngược lại: những vết Ä'i ra cánh Ä'á»"ng thì hằn rõ hÆ¡n trong ná»n Ä'ất. Vậy là xe phải chịu Ä'á»±ng má»™t trá»ng tải nặng hÆ¡n rất nhiá»u. 

- Thế là Ã'ng Ä'ã Ä'i xa hÆ¡n tÃ'i. - Viên thanh tra nhún vai mà trả lá»i. - Cánh cá»­a nà y chẳng dá»... gì mở Ä'ược. NhÆ°ng trÆ°á»›c hết, chúng ta hãy thá»­ gá»i cá»­a xem sao? 

Ã"ng dùng búa gõ rất dữ dá»™i, giật mạnh dây chuÃ'ng, nhÆ°ng khÃ'ng có kết quả. Holmes lỉnh Ä'i. Và i phút sau, anh trở lại, nói: 

- Má»™t cá»­a sổ Ä'ã mở. 

- Thật may mà anh lại Ä'ứng vá» phía cảnh sát. - Viên thanh tra quan sát và khâm phục cái cách mà Holmes nạy then móc cá»­a sổ ra. - Chúng ta có thể và o nhà mà khÃ'ng cần Ä'ược má»i. 

Chúng tÃ'i lần lượt và o trong má»™t gian phòng lá»›n, hiển nhiên là nÆ¡i Ã'ng Melas Ä'ã Ä'ược Ä'Æ°a và o. Viên thanh tra thắp Ä'èn. Trên bà n có hai cái ly, má»™t chai brandy Ä'ã cạn và và i món ăn dÆ°. 

- Cái gì vậy nhỉ? - Äá»™t nhiên Holmes há»i. 

Chúng tÃ'i giá»ng tai lên nghe ngóng, Ä'ứng bất Ä'á»™ng. Từ má»™t nÆ¡i nà o Ä'ó trên lầu vá»ng xuá»'ng má»™t tiếng rên rỉ nhá», nghẹn. Holmes vá»™i leo lên, viên thanh tra và tÃ'i bám theo bén gót, anh Mycroft cÅ©ng Ä'uổi theo chúng tÃ'i. Lên tá»›i thá»m cầu thang lầu hai, chúng tÃ'i thấy có ba cánh cá»­a: tiếng kêu xé ruá»™t phát ra từ phía sau cánh cá»­a giữa. Cánh cá»­a bị Ä'óng, nhÆ°ng chìa khóa lại cắm ở bên ngoà i. Holmes mở cá»­a, lao và o, nhÆ°ng rá»"i anh quay ra ngay sau Ä'ó và giÆ¡ tay chặn lấy cuá»'ng há»ng. 

- Khói quá! - Anh kêu lên. - Chúng ta chá» má»™t chút. 

Liếc và o bên trong, chúng tÃ'i thấy ở giữa phòng có má»™t ngá»n lá»­a xanh, bá»'c lên từmá»™t cái giá ba chân Ä'á»"ng. Ngá»n lá»­a vẽ trên sà n nhà má»™t vòng tròn nhá», nhợt nhạt; chúng tÃ'i nhận ra hai bóng ngÆ°á»i co quắp dá»±a và o tÆ°á»ng. Holmes leo lên bậc thang trên cao Ä'ể hít thở khÃ'ng khí ít khói, Ä'oạn trở và o phòng, mở má»™t cá»­a sổ ra và liệng cái giá ba chân nóng rá»±c xuá»'ng dÆ°á»›i vÆ°á»n. 

- Trong má»™t phút nữa, chúng ta có thể và o Ä'ược. - Anh hổn hển nói khi trở ra ngoà i. - Là m sao có ngá»n nến nhỉ. KhÃ'ng khí nhÆ° vầy khÃ'ng thể Ä'ánh diêm quẹt Ä'ược. Mycroft, anh hãy cầm lấy cây Ä'èn lá»"ng Ä'ứng ngay cá»­a, rá»i sáng Ä'ể chúng tÃ'i khiêng há» ra ngoà i. Nà o! Chúng ta xÃ'ng và o! 

Chúng tÃ'i nín thở, túm lấy những kẻ bất bạnh, lÃ'i há» ra ngoà i cầu thang. Cả hai Ä'á»u bất tỉnh. Má»™t trong hai ngÆ°á»i là viên thÃ'ng ngÃ'n Hy Lạp. Ã"ng bị trói ở chân và ở tay, má»™t con mắt sÆ°ng vù. NgÆ°á»i kia cÅ©ng bị trói tÆ°Æ¡ng tá»±, cao và gầy trÆ¡ xÆ°Æ¡ng, mặt Ã'ng ta trÃ'ng kỳ quái vá»›i những dải vải má»ng có phết há»" dán. Khi chúng tÃ'i Ä'ặt Ã'ng ta xuá»'ng Ä'ất thì Ã'ng ta ngừng rên rỉ: Ã'ng Ä'ã chết, Melas thì còn sá»'ng. 

Câu chuyện của Melas rất Ä'Æ¡n giản: ngÆ°á»i khách Ä'ến kêu cá»­a, khi nhìn thấy cây dùi cui, Ã'ng Ä'ã khiếp sợ, Ä'à nh Ä'ể cho bị bắt cóc má»™t lần thứ hai, bị Ä'em vá» Beckenham và phải là m thÃ'ng ngÃ'n cho má»™t cuá»™c Ä'á»'i thoại còn bi thảm hÆ¡n cuá»™c nói chuyện lần Ä'ầu. Sau chót, thấy rõ là khÃ'ng thể nà o lay chuyển Ä'ược còn má»"i, chúng Ä'Æ°a Ã'ng vá» chá»-giam cÅ©. Sau khi nói vá»›i Ã'ng Melas rằng chúng Ä'ã Ä'á»c Ä'ược tin nhắn trên các báo; chúng nện má»™t cú dùi cui, và Ã'ng bị ngất Ä'i... cho tá»›i lúc chúng tÃ'i Ä'ến cứu Ã'ng. 

Chúng tÃ'i khám phá ra Ä'ược vụ nà y nhá» ngÆ°á»i viết thưở Hạ Brixton. NgÆ°á»i nà y cho biết rằng thiếu phụ bất hạnh thuá»™c má»™t gia Ä'ình Hy Lạp già u có và cÃ' sang nÆ°á»›c Anhở chÆ¡i nÆ¡i nhà bạn bè. CÃ' gặp Harold, gã nà y thuyết phục cÃ' bá» trá»'n theo y. Các bạn cÃ' ngao ngán báo tin cho anh cÃ' ở Athènes rá»"i sau Ä'ó há» khÃ'ng còn bậm tâm gì nữa. NhÆ°ng khi vừa tá»›i nÆ°á»›c Anh, anh của cÃ' rÆ¡i và o tay Harold và Wilson Kemp. Hai tên lÆ°u manh Ä'ó giam giữ Ã'ng và ra sức ép buá»™c Ã'ng ký tên và o má»™t văn kiện chịu từ bá»tà i sản của hai anh em Ã'ng. Chúng Ä'ã giam giữ Ã'ng và ngụy trang Ã'ng bằng những dải vải má»ng có phết há»" dán, ngỡ tưởng cÃ' em 

gái khÃ'ng nhận ra ngÆ°á»i anh, trong trÆ°á»ng hợp cÃ' nhìn thấy Ã'ng. Tuy nhiên, cái trá»±c giác của ngÆ°á»i Ä'à n bà giúp cÃ' nhận ra anh mình. Thế là Ä'ến phiên cÃ' bị cầm giữ trong nhà ngÆ°á»i Ä'ánh xe ngá»±a và cÃ' vợ y. Khi hai tên bất lÆ°Æ¡ng biết rằng bí mật của chúng bị phát giác và ngÆ°á»i bị chúng giam khăng khăng khÃ'ng chịu ký tên, thì chúng bá» trá»'n cùng vá»›i cÃ' gái. NhÆ°ng trÆ°á»›c khi bá» Ä'i, chúng ra tay trả thù con ngÆ°á»i Ä'ã cả gan thách thức chúng. 

Và i tháng sau, má»™t bản tin kỳ lạ Ä'ánh Ä'i từ Budapest Ä'ược Ä'ăng trên các báo. Tin cho hay hai ngÆ°á»i anh du hà nh cùng má»™t thiếu phụ Ä'ã có má»™t kết cuá»™c bi thảm. Cả hai ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng Ä'á»u bị Ä'âm chết. 

Bản hiệp ước hải quân

Tháng 7, ngay sau Ä'ám cÆ°á»›i của tÃ'i, là má»™t tháng Ä'áng ghi nhá»› bởi 3 vụ phá án của Sherlock Holmes mà tÃ'i có tham gia. Äiá»u thú vị là những vụ án nà y có liên quan Ä'ến từng vấn Ä'á» trong xã há»™i theo má»™t cách trình tá»±: gia Ä'ình, quá»'c gia và cuá»'i cùng là quần chúng. Trong vụ án mà tÃ'i sắp kể lại dÆ°á»›i Ä'ây, nó minh há»a má»™t cách rõ nét cho phÆ°Æ¡ng pháp phân tích và những má»'i liên hệ sâu xa của Holmes. TÃ'i vẫn còn giữnhững ghi chép của Ã'ng Dubugue của sở cảnh sát Paris và ngà i Fritz von Waldbaum, chuyên viên nổi tiếng của Dantzig, cả hai Ä'á»u mất khá nhiá»u cÃ'ng sức Ä'ể tiếp cận vụviệc. Tuy nhiên, có nhiá»u vấn Ä'á» còn trong vòng bảo mật. Bản ghi chép dÆ°á»›i Ä'ây của tÃ'i sẽ trình bà y má»™t sá»' yếu tá»' quan trá»ng, có thể sẽ dẫn Ä'ến những biến cá»' của quá»'c gia. Nó chỉ có thể Ä'ược phép cÃ'ng khai vá» sau nà y, khi những yếu tá»' bảo mật khÃ'ng còn hiệu lá»±c. 

Lúc còn Ä'i há»c tÃ'i rất thân vá»›i Percy Phelps, cÅ©ng trạc tuổi tÃ'i nhÆ°ng há»c trên tÃ'i hai lá»›p. Là há»c sinh Æ°u tú già nh Ä'ược nhiá»u giải thưởng và má»™t há»c bổng ở Cambridge; thuá»™c dòng dõi danh giá: Ã'ng cậu của anh là huân tÆ°á»›c Holdhurst. Ở tại trÆ°á»ng, cái quan hệ há» hà ng ấy chẳng Ä'em lại cho anh cái gì. Trái lại, chúng tÃ'i còn thấy thích thú khi lÃ'i anh ra sân chÆ¡i và Ä'á và o mÃ'ng anh và i cú. NhÆ°ng lúc ra Ä'á»i thì khác hẳn: ảnh hưởng của Ã'ng cậu Ä'ã Ä'Æ°a anh lên má»™t Ä'ịa vị tá»'t ở Bá»™ ngoại giao. Thế rá»"i tÃ'i quên bẵng anh, cho tá»›i khi nhận Ä'ược lá thÆ° dÆ°á»›i Ä'ây. 

“Briarbrae, Woking. 

Watson thân mến, 

Hy vá»ng cậu chÆ°a quên tÃ'i, Phelps “Nòng ná»c†thá»i há»c trung há»c. Có thể cậu cÅ©ng Ä'ã biết rằng tÃ'i Ä'ang nắm giữ má»™t chức vụ quan trá»ng ở Bá»™ ngoại giao và Ä'ược tin cẩn. NhÆ°ng gần Ä'ây má»™t bất hạnh xảy Ä'ến, phá tan sá»± nghiệp của tÃ'i. KhÃ'ng có cách nà o Ä'ể diá»...n tả sá»± việc khủng khiếp Ä'ó. Trừ phi tÃ'i có thể kể má»™t cách tÆ°á»ng tận trá»±c tiếp vá»›i cậu. Ngoà i ra, tÃ'i lại vừa ra khá»i má»™t cÆ¡n sá»'t viêm não, phải nghỉ ngÆ¡i 9 tuần lá»... và vẫn còn Ä'ang rất yếu. Cậu có thể má»i Ã'ng Holmes tá»›i nhà tÃ'i Ä'ược khÃ'ng? TÃ'i mong Ä'ược biết ý kiến Ã'ng ấy vá» vụ nà y, tuy nhà chức trách Ä'ã khẳng Ä'ịnh rằng chẳng còn gì Ä'ể mà tìm kiếm nữa. TÃ'i mong Ã'ng ấy Ä'ến Ä'ây cà ng sá»›m cà ng hay. Má»-i phút dà i nhÆ° cả tiếng Ä'á»"ng há»" kể từ lúc chuyện Ä'ó xảy ra. Cậu nhá»› nói rõ vá»›i Ã'ng ấy rằng nếu tÃ'i khÃ'ng há»i ý kiến sá»›m hÆ¡n, Ä'ó khÃ'ng phải là vì tÃ'i nghi ngá» tà i năng của Ã'ng ấy mà vì tÃ'i Ä'ã mất lý trí. Giá» Ä'ây tÃ'i Ä'ã tỉnh táo lại, nhÆ°ng chÆ°a dám suy nghÄ© nhiá»u, sợbệnh tái phát. Cậu thấy Ä'ó, tÃ'i suy nhược Ä'ến Ä'á»™ phải Ä'á»c thÆ° nà y cho ngÆ°á»i khác viết. 

Cậu hãy cá»' má»i Ã'ng Holmes Ä'ến Ä'ây giúp tÃ'i. 

Bạn há»c cÅ© của cậu. 

Percy Phelpsâ€. 

TÃ'i xúc Ä'á»™ng Ä'ến ná»-i, dù cho việc Ä'ó có khó khăn Ä'ến mấy tÃ'i cÅ©ng vẫn là m. Vợ tÃ'i Ä'á»"ng ý là khÃ'ng nên Ä'ể lỡ má»™t phút nà o. Thế là tÃ'i vá»™i và ng tá»›i ngÃ'i nhà cÅ© ở phá»'Baker, và Ä'Æ°a lá thÆ° ra. Holmes chăm chú Ä'á»c. 

- ThÆ° chẳng cho chúng ta biết chi nhiá»u? - Holmes nói, lúc Ä'Æ°a trả lại tÃ'i. 

- Hầu nhÆ° chẳng có gì. 

- Ấy thế mà tuá»"ng chữ thì lại Ä'áng chú ý. 

- NhÆ°ng Ä'âu có phải là anh ấy viết. 

- Äúng. Äó là chữ của Ä'à n bà . 

- Chữ Ä'à n Ã'ng chứ - TÃ'i phản Ä'á»'i. 

- KhÃ'ng. ThÆ° nà y do Ä'à n bà viết. Äó là má»™t phụ nữ có cá tính hiếm có. Anh xem, việc bắt Ä'ầu má»™t sá»± khảo sát, Ä'ó là cần biết rằng khách hà ng của bạn thÆ°á»ng xuyên tiếp xúc vá»›i những ngÆ°á»i nà o, hoặc tá»'t hoặc xấu, hoặc má»™t mÃ'i trÆ°á»ng khác thÆ°á»ng. Vụnà y gây hứng thú cho tÃ'i rá»"i Ä'ó. Nếu anh Ä'ã sẵn sà ng, chúng ta Ä'i Working ngay tức khắc, Ä'ể gặp nhà ngoại giao và ngÆ°á»i Ä'à n bà viết thÆ°. 

Chúng tÃ'i bắt kịp ngay chuyến tà u ở ga Waterloo. ChÆ°a Ä'ầy má»™t giá» sau, chúng tÃ'i Ä'ã tá»›i giữa khu rừng thÃ'ng ở Working. Nhà bạn tÃ'i nằm giữa má»™t khu Ä'ất mênh mÃ'ng, cách nhà ga khoảng năm phút Ä'i Ä'Æ°á»ng. Chúng tÃ'i Ä'ược má»i và o trong má»™t phòng khách sang trá»ng, nÆ¡i Ä'ó có ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng vạm vỡ Ä'ón tiếp chúng tÃ'i vá»›i má»™t lòng hiếu khách nhất. Ã"ng ta gần 40 tuổi, nhÆ°ng cặp má thật há»"ng hà o và Ä'Ã'i mắt rất vui khiến Ã'ng giữ Ä'ược sắc mặt của má»™t Ä'ứa bé mÅ©m mÄ©m và tinh nghịch. 

- TÃ'i vui mừng khi thấy quý Ã'ng Ä'ã tá»›i - Ã'ng ta nói, ná»"ng nhiệt bắt tay chúng tÃ'i - Suá»'t buổi sáng nay, Phelps khÃ'ng ngá»›t lo âu. Bá»' mẹ Phelps yêu cầu tÃ'i tiếp quý Ã'ng, bởi vì má»-i lần nhắc Ä'ến câu chuyện là hai cụ Ä'au buá»"n. 

- Chúng tÃ'i chÆ°a Ä'ược biết gì cả - Holmes nhận xét - Cứ theo tÃ'i thấy, Ã'ng khÃ'ng phải là thà nh viên trong gia Ä'ình. 

NgÆ°á»i tiếp chuyện chúng tÃ'i tá» vẻ ngạc nhiên, rá»"i sau khi Ä'ã Ä'Æ°a mắt lên nhìn bá»™quần áo, Ã'ng ta bật cÆ°á»i: 

- A, Ã'ng Ä'ã thấy chữ "J.H" thêu trên áo của tÃ'i? Lúc Ä'ầu, tÃ'i cứ tưởng Ã'ng là nhà tiên tri. TÃ'i là Joseph Harrison. Vì Phelps sắp cÆ°á»›i em gái Annie của tÃ'i nên tÃ'i sẽ là anh vợ cậu ấy. Quý Ã'ng sẽ gặp em gái tÃ'i trong phòng của Phelps, cÃ' ấy Ä'ã chăm sóc Phelps suá»'t 2 tháng nay. Chúng ta tá»›i Ä'ó ngay. Phelps Ä'ang rất sá»'t ruá»™t. 

Gian phòng Ä'ược trang trí ná»­a nhÆ° má»™t phòng khách của phụ nữ, ná»­a nhÆ° phòng ngủ. Nhiá»u hoa Ä'ược trÆ°ng bà y vá»›i phong cách nhã nhặn khắp các căn phòng. Trên má»™t trÆ°á»ng ká»· kê bên má»™t cá»­a sổ mở rá»™ng, má»™t thanh niên xanh xao, Ä'ang nằm dà i. Má»™t thiếu nữ ngá»"i cạnh anh ta, Ä'ứng lên khi thấy chúng tÃ'i bÆ°á»›c và o. 

- Em ra ngoà i, phải thế khÃ'ng Percy? - CÃ' há»i. Phelps giÆ¡ tay ra, níu cÃ' lại. 

- Cậu khoẻ chứ, Watson? - Anh ta nói vá»›i giá»ng thân mật - TÃ'i khó nhận ra cậu vá»›i bá»™ria kia. Chắc Ä'ây là Ã'ng Sherlock Holmes? 

Sau khi giá»›i thiệu xong, chúng tÃ'i ngá»"i xuá»'ng ghế. NgÆ°á»i anh của vị hÃ'n thê lẩn Ä'i, nhÆ°ng em gái thì ở lại, tay cÃ' trong tay ngÆ°á»i bệnh. CÃ' thật rất Ä'áng chú ý: hÆ¡i thấp và Ä'ầy mình, là n da khÃ'ng bóng láng, cặp mắt Ä'en lá»›n sẫm tá»'i của phụ nữ à và má»™t mái tóc mun Ä'en nhÆ° hạt huyá»n. 

- TÃ'i khÃ'ng muá»'n là m Ã'ng mất thì giá» - Anh bắt Ä'ầu nói - Khi gượng ngá»"i dậy, tÃ'i xin Ä'i thẳng và o vấn Ä'á». TÃ'i Ä'ã thà nh cÃ'ng mỹ mãn. NhÆ°ng ngay trÆ°á»›c ngà y lá»... thà nh hÃ'n, má»™t bất hạnh Ä'ã giáng xuá»'ng Ä'ầu tÃ'i. 

“TÃ'i là m việc tại Bá»™ ngoại giao và nhá» có Huân tÆ°á»›c Holdhurst, tÃ'i mau chóng Ä'ạt tá»›i má»™t chức vị có trách nhiệm. Khi cậu tÃ'i Ä'ược bổ nhiệm là m Bá»™ trưởng Bá»™ ngoại giao, Ã'ng giao cho tÃ'i nhiệm vụ tế nhị và tÃ'i Ä'ã hoà n thà nh má»™t cách mỹ mãn. Ã"ng Ä'ã tá»›i chá»- tuyệt Ä'á»'i tin tưởng và o những khả năng và sá»± kín Ä'áo của tÃ'i. Cách Ä'ây hai tháng rưỡi, chính xác là ngà y 23 tháng 5, cậu tÃ'i gá»i tÃ'i tá»›i văn phòng, báo cho tÃ'i biết rằng tÃ'i sắp nhận má»™t nhiệm vụ má»›i. Ã"ng Ä'ặt lên bà n má»™t cuá»™n giấy mà u xám, nói: 

- Äây là bản chính của bản hiệp Æ°á»›c bí mật giữa Anh và Ã. Thật khÃ'ng may là má»™t sá»'chi tiết linh tinh Ä'ã lá»t và o tay báo giá»›i. KhÃ'ng thể Ä'ể lá»t thêm má»™t chi tiết nhá» nà o nữa. Các tòa Ä'ại sứ Pháp và Nga sẽ chi rất nhiá»u tiá»n Ä'ể Ä'ược biết ná»™i dung của văn kiện nà y. Nó khÃ'ng Ä'ược Ä'Æ°a ra khá»i bà n giấy của ta, nhÆ°ng ta cần có má»™t bản sao. Bà n giấy cháu có khóa chứ? 

- Dạ có. 

- Thế thì cháu hãy cầm bản hiệp Æ°á»›c vá» và cất kỹ nó. Ta sẽ cho những chỉ thị Ä'ể tá»'i nay cháu có thểở lại trong văn phòng, sau khi các bạn Ä'á»"ng sá»± của cháu Ä'ã ra vá», cháu sẽ chép má»™t cách yên tÄ©nh. Khi chép xong, cháu cất bản chính cùng vá»›i bản sao và o trong ngăn kéo có khóa và sáng mai cháu sẽ tận tay Ä'em cả hai Ä'ến cho ta. 

TÃ'i nhận lấy những tà i liệu và ...†

- Xin lá»-i - Holmes nói - Chỉ có mình Ã'ng trong cuá»™c nói chuyện Ä'ó thÃ'i chứ? 

- Vâng, chỉ có hai ngÆ°á»i. 

- Trong má»™t gian phòng lá»›n? 

- Má»-i cạnh 30 feet. 

- Hai ngÆ°á»i ở giữa phòng. 

- Phải. 

- Và hai ngÆ°á»i nói thấp giá»ng. 

- Cậu tÃ'i luÃ'n luÃ'n nói thấp giá»ng. Vá» phần tÃ'i, hầu nhÆ° tÃ'i chỉ nói có 2 tiếng. 

- Cám Æ¡n Ã'ng - Holmes nói, nhắm mắt lại - Xin Ã'ng vui lòng kể tiếp 

“TÃ'i chá» cho các nhân viên khác ra vá». Má»™t nhân viên khác là Charles Gorot còn ở nán lại Ä'ể là m cho xong má»™t cái gì Ä'ó. TÃ'i Ä'ể anh ta ở lại và ra phá»' ăn bữa tá»'i. Khi tÃ'i trởvá» thì anh ấy Ä'ã Ä'i. TÃ'i vá»™i chép bản hiệp Æ°á»›c cho xong, bởi vì Joseph, anh vợ tÃ'i Ä'ang ở London, sẽ Ä'áp chuyến tà u 11 giá» Ä'ể Ä'i tá»›i Ä'ây. Ná»™i dung bản hiệp Æ°á»›c xác Ä'ịnh vị trí của nÆ°á»›c Anh Ä'á»'i vá»›i Liên minh tay ba. Nó cÅ©ng dá»± kiến cho Ä'Æ°á»ng lá»'i chính trị mà nÆ°á»›c Anh sẽ Ä'i theo trong trÆ°á»ng hợp hạm Ä'á»™i Pháp có Æ°u thế hÆ¡n hạm Ä'á»™i của Ã. Văn kiện nà y hoà n toà n Ä'á» cập Ä'ến các vấn Ä'á» thuá»™c vá» hải quân. Bên dÆ°á»›i có chữ ký của những nhân vật cao cấp. Sau khi Ä'á»c xong, tÃ'i bắt Ä'ầu chép. 

Văn kiện nà y rất dà i, bằng tiếng Pháp và gá»"m 26 Ä'iá»u khoản. TÃ'i chép thật nhanh nhÆ°ng tá»›i 9 giá» chỉ má»›i Ä'ược có 9 Ä'iá»u khoản. Lúc Ä'ó tÃ'i biết là bị nhỡ chuyến tà u 11 giá». TÃ'i thấy ngÆ°á»i mình mụ Ä'i, má»™t phần vì thức ăn khó tiêu, má»™t phần vì là m việc cảngà y. TÃ'i bắt Ä'ầu thèm má»™t tách cà phê. Ở dÆ°á»›i chân cầu thang có má»™t nhân viên phục vụ, Ã'ng thÆ°á»ng pha cà phê cho các viên chức phải trá»±c Ä'êm. TÃ'i giật chuÃ'ng, gá»i Ã'ng ta lên. 

TÃ'i rất ngạc nhiên khi thấy ngÆ°á»i bÆ°á»›c và o phòng tÃ'i là má»™t ngÆ°á»i Ä'à n bà luá»'ng tuổi, to lá»›n Ä'eo tạp dá». Bà ta nói rằng chá»"ng bà ta Ä'ang bận... TÃ'i bảo bà Ä'em cà phê lên cho tÃ'i. TÃ'i chép thêm Ä'ược 2 Ä'iá»u khoản nữa. Rá»"i cà ng lúc cà ng thêm buá»"n ngủ, tÃ'i Ä'ứng lên, Ä'i Ä'i lại lại trong phòng cho giãn gân giãn cá»'t. Vẫn chÆ°a có cà phê và tÃ'i tá»±há»i vì sao lâu quá nhÆ° vậy? TÃ'i mở cá»­a, Ä'i và o hà nh lang ná»'i liá»n nÆ¡i tÃ'i là m việc tá»›i má»™t cầu thang xoáy á»'c ở mé dÆ°á»›i là căn phòng nhá» của ngÆ°á»i phục vụ. LÆ°ng chừng cầu thang có má»™t bá»±c thá»m, vá»›i má»™t hà nh lang khác thẳng góc vá»›i hà nh lang nà y. Cái hà nh lang thứ hai, qua má»™t cầu thang nhá», dẫn tá»›i má»™t cánh cá»­a dà nh cho nhân viên phục vụ hoặc những viên chức và o từ phá»' Charles. TÃ'i xuá»'ng cầu thang và thấy ngÆ°á»i phục vụ ngủ vùi trong phòng; ấm nÆ°á»›c Ä'ặt trên ngá»n Ä'èn cá»"n sÃ'i sùng sục, nÆ°á»›c trà n ra cả sà n nhà . TÃ'i lay Ã'ng ta thì có tiếng chuÃ'ng reo phía trên Ä'ầu tÃ'i và Ã'ng ta cÅ©ng giật mình thức giấc. 

- Ã"ng Phelps, thÆ°a Ã'ng! - Anh ta nói. 

- TÃ'i xuá»'ng Ä'ể xem cà phê xong chÆ°a. 

- TÃ'i ngủ thiếp Ä'i, thÆ°a Ã'ng. 

Ã"ng ta nhìn tÃ'i rá»"i ngÆ°á»›c mắt nhìn lên cái chuÃ'ng vẫn còn kêu vang, sau cùng Ã'ng nói: 

- Ã"ng Ä'ang ở Ä'ây, vậy ai gá»i chuÃ'ng? 

- Gá»i chuÃ'ng? - tÃ'i lặp lại. - Cái chuÃ'ng nà o? 

- Cái chuÃ'ng trong văn phòng Ã'ng Ä'ó. 

TÃ'i có cảm tưởng nhÆ° có má»™t bà n tay lạnh giá bóp tim tÃ'i. TÃ'i leo lên cầu thang, nhảy từng bá»'n bÆ°á»›c má»™t, tÃ'i chạy trong hà nh lang; khÃ'ng có ai trong văn phòng tÃ'i cả. Tất cả vẫn y nguyên nhÆ° khi tÃ'i bá» ra ngoà i. Bản sao chép của hiệp Æ°á»›c còn Ä'ó, nhÆ°ng nguyên bản thì Ä'ã biến mất.†

Holmes nhá»m dậy trên ghế và xoa hai bà n tay và o nhau. 

- Vậy lúc Ä'ó Ã'ng là m gì? - Holmes há»i. 

- TÃ'i Ä'oán rằng kẻ trá»™m Ä'ã lẻn và o qua ngả cá»­a nhá» và lá»'i cầu thang thứ hai. Nếu khÃ'ng, thì tÃ'i Ä'ã gặp y rá»"i. 

- Ã"ng có chắc là ngÆ°á»i Ä'ó khÃ'ng ẩn nấp trong văn phòng hoặc trong hà nh lang chứ? 

- KhÃ'ng thể nà o Ä'ược? Ngay Ä'ến má»™t con chuá»™t cÅ©ng khÃ'ng thểẩn mình trong văn phòng tÃ'i hoặc trong hà nh lang. KhÃ'ng có má»™t chá»- nà o Ä'ể nấp cả. 

- Cám Æ¡n, xin Ã'ng tiếp tục. 

- Bấy giá» ngÆ°á»i phục vụ cÅ©ng Ä'ã chạy lên. Chúng tÃ'i cùng chạy bổ và o hà nh lang thứhai và tuá»™t xuá»'ng cầu thang chật hẹp trổ ra phá»' Charles. Bên dÆ°á»›i, cánh cá»­a Ä'ó Ä'óng lại nhÆ°ng khÃ'ng khóa. Chúng tÃ'i mở cá»­a và chạy ra ngoà i. Lúc Ä'ó tháp chuÃ'ng nhà thá» Ä'iểm 3 tiếng: 10 giá» thiếu 15. 

- Chi tiết nà y hết sức quan trá»ng - Holmes nói và ghi vá»™i và o cổ tay áo anh. 

“Äêm Ä'ó trá»i tá»'i, và có má»™t cÆ¡n mÆ°a nhá». KhÃ'ng thấy bóng má»™t ai, nhÆ°ng ở cuá»'i phá»'Charles, xe cá»™ vẫn Ä'i lại nÆ°á»m nượp nhÆ° má»i ngà y. Chúng tÃ'i chạy trên vỉa hè, tá»›i góc Ä'Æ°á»ng, gặp má»™t cảnh sát Ä'ang Ä'ứng gác. 

- Vừa xảy ra má»™t vụ trá»™m - TÃ'i kêu lên vá»›i Ã'ng ta - Má»™t tà i liệu quan trá»ng vừa bị Ä'ánh cắp tại Bá»™ ngoại giao. Ã"ng có thấy ngÆ°á»i nà o Ä'i ngang qua Ä'ây khÃ'ng? 

- TÃ'i Ä'ứng gác ở Ä'ây Ä'ã 15 phút và chỉ thấy có má»-i má»™t ngÆ°á»i Ä'i qua: má»™t bà to lá»›n, luá»'ng tuổi, Ä'ầu choà ng khăn san. 

- Äó là bà vợ tÃ'i - NgÆ°á»i phục vụ vá»™i nói - KhÃ'ng có má»™t ai khác Ä'ã Ä'i qua Ä'ây sao? 

- KhÃ'ng má»™t ai. 

- Thế thì kẻ trá»™m hẳn Ä'ã bá» trá»'n qua Ä'ầu bên kia - ngÆ°á»i phục vụ kêu lên, sau khi kéo và o tay áo tÃ'i. 

NhÆ°ng Ä'iá»u Ä'ó khÃ'ng là m tÃ'i hà i lòng, và sá»± nà i nỉ lại cà ng là m cho tÃ'i thêm há»" nghi. 

- Bà ấy Ä'i lá»'i nà o? - TÃ'i há»i. 

- TÃ'i khÃ'ng biết, thÆ°a Ã'ng. TÃ'i chỉ thấy bà ấy Ä'i ngang qua, Ä'i rất nhanh - NgÆ°á»i cảnh sát báo cáo. 

- Bao lâu rá»"i? 

- á»', chÆ°a lâu lắm. 

- Năm phút? 

- KhÃ'ng tá»›i năm phút Ä'âu. 

- Ã"ng chỉ phí thì giá» - NgÆ°á»i phục vụ kêu lên â€" Và má»-i má»™t phút là Ä'áng kể. TÃ'i Ä'ã nói vá»›i Ã'ng rằng vợ tÃ'i chẳng liên can gì Ä'ến vụ nà y hết. Tá»'t hÆ¡n chúng ta nên tá»›i Ä'ầu phía Ä'ằng kia. Nếu Ã'ng khÃ'ng Ä'i, thì tÃ'i Ä'i. 

Nói xong, Ã'ng ta bá» chạy vá» hÆ°á»›ng ngược lại. NhÆ°ng tÃ'i Ä'ã bắt kịp ngay và tÃ'i nắm lấy cổ tay Ã'ng ta. 

- Nhà Ã'ng ở Ä'âu? 

- Sá»' 16 Ä'Æ°á»ng Ivy Lance ở Brixton. NhÆ°ng thÆ°a Ã'ng Phelps, Ã'ng hãy tá»›i Ä'ầu phá»' bên kia Ä'ể thá»­ xem chúng ta có biết Ä'ược Ä'iá»u gì chăng. 

Cùng vá»›i ngÆ°á»i cảnh sát, chúng tÃ'i chạy lại Ä'ầu Ä'ằng kia. NhÆ°ng chúng tÃ'i chỉ thấy Ä'Æ°á»ng phá»' chật ních má»™t dòng lÆ°u thÃ'ng dà y Ä'ặc. Những ngÆ°á»i qua Ä'Æ°á»ng há»'i hả, tìm chá»- trú mÆ°a. Chẳng có những ngÆ°á»i thÆ¡ thẩn Ä'i chÆ¡i rong Ä'ể chúng tÃ'i có thể há»i thăm. Thế là chúng tÃ'i quay trở lại Bá»™. Lùng khắp cầu thang và hà nh lang, nhÆ°ng khÃ'ng có kết quả. Cái hà nh lang dẫn tá»›i văn phòng tÃ'i có lót má»™t tấm thảm bằng vải nhá»±a. Chúng tÃ'i Ä'ã quan sát kỹ lưỡng nhÆ°ng chúng tÃ'i khÃ'ng tìm thấy má»™t dấu chân nà o!†

- Trá»i mÆ°a suá»'t buổi tá»'i Ä'ó? 

- Trá»i mÆ°a lúc 7 giá». 

- Thế thì tại sao ngÆ°á»i Ä'à n bà và o trong văn phòng Ã'ng lúc 9 giá» mà lại khÃ'ng Ä'ể lại các dấu bùn? 

- TÃ'i sung sÆ°á»›ng thấy Ã'ng nhấn mạnh trên Ä'iểm Ä'ó. Ngay lúc Ä'ó nó cÅ©ng Ä'ã là m tÃ'i chú ý. NhÆ°ng mấy bà quét dá»n trong nhà có thói quen khi tá»›i Bá»™, thÆ°á»ng tháo già y ra trong căn phòng nhá» của ngÆ°á»i phục vụ Ä'ể thay bằng Ä'Ã'i già y vải nhẹ. 

- Thế là rõ rá»"i. Vậy là khÃ'ng có dấu vết nà o cả trong lúc bên ngoà i trá»i vẫn có mÆ°a. Sau Ä'ó Ã'ng là m gì? 

- Chúng tÃ'i quan sát văn phòng. KhÃ'ng có má»™t lá»'i cá»­a bí mật nà o, còn các cá»­a sổ thì cao hÆ¡n mặt Ä'ất tá»›i 30 feet. Vả chăng cả hai cá»­a sổ Ä'á»u Ä'ã Ä'óng kín từ bên trong. TÃ'i dám Ä'em mạng sá»'ng mà Ä'ánh cá rằng kẻ cắp Ä'ã lẻn qua ngả cá»­a chính. 

- Thế còn lò sưởi? 

- KhÃ'ng dùng Ä'ến. Sợi dây giật chuÃ'ng treo ngay bên phải bà n giấy Ä'ể vá»›i lấy nó. NhÆ°ng tại sao má»™t kẻ phạm tá»™i lại muá»'n giật chuÃ'ng? Äiá»u nà y quả thật khó hiểu. 

- Sau Ä'ó thì Ã'ng là m gì? Các Ã'ng Ä'ã quan sát căn phòng, thá»­ xem kẻ lén nhập có Ä'ểlại dấu vết nà o khÃ'ng? KhÃ'ng có tà n thuá»'c, hoặc má»™t cái bao tay mà y có thể Ä'ánh rÆ¡i, hoặc má»™t cây trâm cà i tóc, hoặc bất cứ má»™t cái gì Ä'ó. 

- Hoà n toà n khÃ'ng có má»™t cái gì hết. 

- KhÃ'ng có cái mùi gì sao? 

- Chúng tÃ'i khÃ'ng nghÄ© tá»›i Ä'iá»u nà y. 

- Má»™t mùi thuá»'c hút có thể giúp chúng ta nhiá»u trong cuá»™c Ä'iá»u tra. 

“TÃ'i khÃ'ng hút thuá»'c. Cho nên nếu có má»™t mùi thuá»'c ắt hẳn tÃ'i Ä'ã ngá»­i thấy. KhÃ'ng, tuyệt Ä'á»'i khÃ'ng có má»™t dấu vết nà o. Cái việc xác Ä'ịnh duy nhất là vợ ngÆ°á»i phục vụhá»'i hả rá»i khá»i hiện trÆ°á»ng. NgÆ°á»i cảnh sát và tÃ'i Ä'á»u Ä'á»"ng ý là cần phải tóm lấy ngÆ°á»i Ä'à n bà Ä'ó, trÆ°á»›c khi bà ta tẩu tán tà i liệu. 

Trong thá»i gian Ä'ó, Scotland Yard Ä'ã Ä'ược báo Ä'á»™ng. Thám tá»­ Forbes Ä'ã tá»›i ngay sau Ä'ó và nắm lấy ná»™i vụ vá»›i lòng hăng hái nhất. Chúng tÃ'i mÆ°á»›n má»™t cá»- xe ngá»±a và ná»­a giá» sau tá»›i Ä'ịa chỉ Ä'ã Ä'ược biết. Má»™t cÃ' gái ra mở cá»­a: Ä'ó là con gái lá»›n của bà Tangey. Mẹ cÃ' chÆ°a vá» tá»›i. CÃ' Ä'Æ°a chúng tÃ'i và o trong căn phòng phía trÆ°á»›c Ä'ể chá»bà . MÆ°á»i phút sau, có tiếng gõ cá»­a. Và lúc Ä'ó chúng tÃ'i Ä'ã mắc phải lá»-i lầm nghiêm trá»ng. Thay vì chúng tÃ'i ra mở cá»­a thì chúng tÃ'i lại Ä'ể cho cÃ' gái là m việc Ä'ó. Chúng tÃ'i nghe cÃ' nói: “Mẹơi, có hai Ã'ng Ä'ang Ä'ợi mẹâ€. Liá»n Ä'ó, chúng tÃ'i nghe tiếng những bÆ°á»›c chân bÆ°á»›c vá»™i ngoà i hà nh lang. Forbes Ä'ã mở cánh cá»­a ra và cả hai chúng tÃ'i Ä'á»u nhà o vá» phía căn phòng ở cuá»'i nhà bếp, nÆ¡i mà ngÆ°á»i Ä'à n bà Ä'ã tá»›i trÆ°á»›c chúng tÃ'i. Bà ấy nhìn chằm chặp và o chúng tÃ'i vá»›i cặp mắt ngá» vá»±c, rá»"i bất chợt bà ấy nhận ra tÃ'i và hết sức ngạc nhiên. 

- NhÆ°ng... NhÆ°ng Ä'ây là Ã'ng Phelps ở Bá»™ Ngại giao mà ! 

- Vậy bà tưởng chúng tÃ'i là ai, khi bà bá» chạy? - NgÆ°á»i Ä'i cùng vá»›i tÃ'i há»i bà . 

- TÃ'i cứ tưởng các Ã'ng là cảnh sát. Chúng tÃ'i Ä'ang gặp khó khăn vá»›i má»™t nhà buÃ'n. 

- Chúng tÃ'i tin rằng bà Ä'ã lấy má»™t tà i liệu quan trá»ng ở Bá»™ ngoại giao và vá»™i vã và o Ä'ây Ä'ể giấu nó. Bà phải Ä'i vá» trụ sở của Scotland Yard. 

Bà ta phản Ä'á»'i và kháng cá»±, nhÆ°ng uổng cÃ'ng. Má»™t cá»- xe ngá»±a lá»›n Ä'ược gá»i Ä'ến và cả chúng tÃ'i lên xe. TrÆ°á»›c Ä'ó chúng tÃ'i quan sát khắp gian bếp, Ä'ặc biệt là cái lò, Ä'ểxem bà ta có tẩu tán tà i liệu trong thá»i gian ngắn ngủi chỉ có mình bà ở trong bếp. KhÃ'ng có dấu vết tà n tro hoặc mẩu giấy nà o. Ngay khi vá» tá»›i Scotland Yard, bà ta Ä'ược giao cho má»™t nữ cảnh sát. Thá»i gian chá» Ä'ợi cuá»™c khám xét dÆ°á»ng nhÆ° dà i bất tận: tim tÃ'i nhÆ° hấp há»'i. Sau chót, ngÆ°á»i nữ cảnh sát tá»›i báo cáo rằng bà khÃ'ng mang theo cái gì trong ngÆ°á»i. 

Lần Ä'ầu tiên trong Ä'á»i, tÃ'i thấy hiện ra má»™t ná»-i khủng khiếp. Cho Ä'ến lúc Ä'ó, tÃ'i vẫn tin chắc là mình sẽ thâu lại Ä'ược bản hiệp Æ°á»›c. NhÆ°ng giá» Ä'ây chẳng còn gì Ä'ể là m nữa. Nó thật là thê thảm. ThÆ°a Ã'ng Holmes, cậu Watson sẽ cho Ã'ng biết là há»"i còn Ä'i há»c, tÃ'i là má»™t Ä'ứa bé nhạy cảm, dá»... kích Ä'á»™ng. TÃ'i nghÄ© tá»›i cậu tÃ'i, tá»›i ná»-i nhục nhã mà tÃ'i sắp bắt Ã'ng phải hứng chịu, tÃ'i phải hứng chịu và tất cả những ai thân cận vá»›i tÃ'i Ä'á»u phải liên quan. TÃ'i khÃ'ng biết Ä'iá»u gì Ä'ã xảy Ä'ến vá»›i tÃ'i. DÆ°á»ng nhÆ° thần kinh tÃ'i bị kích Ä'á»™ng quá mãnh liệt. TÃ'i còn nhá»› má»™t cách mÆ¡ há»" rằng má»™t toán nhân viên cá»' tìm cách là m cho tÃ'i bình tÄ©nh lại. Má»™t ngÆ°á»i trong toán Ä'ó Ä'ã dẫn tÃ'i ra ga và Ä'Æ°a tÃ'i vá» Ä'ây. Mẹ tÃ'i tan nát cõi lòng vì buá»"n phiá»n. Anh bạn Joseph Ä'ã bị tá»'ng ra khá»i căn phòng xinh Ä'ẹp nà y Ä'ể nó Ä'ược biến thà nh bệnh xá. Trong 9 tuần, tÃ'i cứ nằm Ä'ây trong cÆ¡n mê sảng, bị già y vò bởi chứng sá»'t viêm não. Nếu khÃ'ng có cÃ' Harrison và Ã'ng bác sÄ© Ä'ã tận tình chăn sóc thì chắc tÃ'i Ä'ã chết rá»"i. CÃ' là ngÆ°á»i Ä'iá»u dưỡng ban ngà y. Ban Ä'êm má»™t nữ Ä'iá»u dưỡng chuyên nghiệp khác thức chanh chừng tÃ'i. Dần dà trí nhá»› trở lại vá»›i tÃ'i. Việc Ä'ầu tiên tÃ'i là m là Ä'ánh Ä'iện cho Ã'ng Forbes. Ã"ng ta tá»›i Ä'ây, nói rằng vẫn chÆ°a có má»™t mấu chá»'t nà o Ä'ược phát hiện. NgÆ°á»i phục vụ và bà vợÄ'ã bị thẩm vấn Ä'ến cùng vẫn khÃ'ng Ä'em lại má»™t ánh sáng nhá» nhoi nà o. 

Thế là những má»'i nghi ngá» Ä'ược chuyển sang Gorot, là ngÆ°á»i Ä'ã là m việc Ä'ến khuya hÃ'm Ä'ó ở văn phòng. Việc anh ta ở lại Bá»™ và cái tên gá»'c Pháp của anh ta là hai Ä'iểm duy nhất có thể là m anh ta bị nghi ngá». NhÆ°ng rõ rà ng tÃ'i chỉ ghi chép khi anh ta Ä'ã ra vá». Rá»'t cuá»™c ngÆ°á»i ta chẳng tìm ra Ä'ược cái gì và ná»™i vụ dừng lại ở Ä'ó. Vậy là tÃ'i hÆ°á»›ng vá» Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Holmes. Ã"ng là nguá»"n hy vá»ng cuá»'i cùng của tÃ'i. Nếu Ã'ng khÃ'ng thà nh cÃ'ng thì danh dá»± và sá»± nghiệp của tÃ'i vÄ©nh viá»...n sụp Ä'ổ.†

Bị kiệt sức vì câu chuyện kể dà i, ngÆ°á»i bệnh lại nằm xuá»'ng NgÆ°á»i nữ tá cho anh uá»'ng má»™t thứ thuá»'c nà o Ä'ó. Holmes vẫn ngá»"i yên, Ä'ầu ngả ra Ä'ằng sau, hai mắt nhắm nghiá»n lại Ä'ể tập trung tÆ° tưởng. Sau cùng anh nói: 

- Bản tÆ°á»ng trình của Ã'ng thật quá minh bạch. Tuy nhiên có má»™t Ä'iểm mà tÃ'i cho là rất quan trá»ng. Ã"ng có nói vá»›i bất cứ ai vá» việc Ã'ng Ä'ược giao phó cho là m cÃ'ng việc Ä'ó khÃ'ng? 

- TÃ'i khÃ'ng nói vá»›i ai cả. 

- Ngay vá»›i cÃ' Harrison? 

- KhÃ'ng. TÃ'i khÃ'ng trở vá» Working trong khoảng thá»i gian từ lúc nhận Ä'ược lệnh tá»›i lúc bắt Ä'ầu ghi chép. 

- KhÃ'ng má»™t ai tình cá» gặp Ã'ng? 

- KhÃ'ng má»™t ai. 

- Có ai trong những thà nh viên thuá»™c gia Ä'ình Ã'ng lại biết con Ä'Æ°á»ng Ä'i tá»›i văn phòng Ã'ng khÃ'ng? 

- á»', có. Tất cả Ä'á»u biết. 

- Nếu Ã'ng khÃ'ng nói vá»›i ngÆ°á»i nà o vá» bản hiệp Æ°á»›c, thì những câu há»i Ä'ó quả là thừa. 

- TÃ'i Ä'ã khÃ'ng nói Ä'iá»u gì, vá»›i bất cứ ai! 

- Ã"ng biết gì vá» ngÆ°á»i phục vụ. 

- Chỉ biết Ã'ng ta là cá»±u quân nhân. 

- Trung Ä'oà n nà o? 

- á»', ngÆ°á»i ta nói vá»›i tÃ'i... Coldstream Guards! 

- Cám Æ¡n. TÃ'i sẽ Ä'ược Forbes cho biết những chi tiết. Nhà cầm quyá»n thu thập tà i liệu giá»i nhÆ°ng khÃ'ng sá»­ dụng chúng theo cách tá»'t nhất. 

Anh Ä'i từ bên giÆ°á»ng ra khuÃ'n cá»­a sổ mở rá»™ng và nâng lên má»™t bÃ'ng hoa Ä'ã rủ, chiêm ngưỡng nét hà i hòa của mà u Ä'á» và mà u xanh. 

- Tất cả những thá»±c phẩm Ä'á»u thá»±c sá»± cần thiết cho Ä'á»i sá»'ng chúng ta. NhÆ°ng Ä'óa hoa há»"ng nà y là má»™t món xa hoa. HÆ°Æ¡ng thÆ¡m và sắc mà u của nó là má»™t sá»± tÃ' Ä'iểm cho cuá»™c sá»'ng. Chính lòng nhân từ của Thượng Ä'ế Ä'ã tạo cho con ngÆ°á»i những cái dÆ°thừa ấy, và vì thế chúng ta phải hy vá»ng nhiá»u nÆ¡i những Ä'óa hoa. 

Phelps và cÃ' y tá nhìn Holmes vá»›i nét mặt Ä'ầy vẻ ngạc nhiên và thất vá»ng. Holmes Ä'ã Ä'ắm chìm và o mÆ¡ má»™ng và bÃ'ng há»"ng trên tay. Sau và i phút im lặng, cÃ' thiếu nữchen và o. 

- Ã"ng có má»™t phÆ°Æ¡ng cách nà o Ä'ể giải Ä'áp cái bí ẩn nà y khÃ'ng, thÆ°a Ã'ng Holmes? - CÃ' há»i vá»›i má»™t thoáng chua chát trong giá»ng nói. 

- á»', Ä'iá»u bí ẩn à ? - Holmes lặp lại khi bất thình lình bị lÃ'i trở vá» vá»›i thá»±c tại - Quả thật Ä'ây là má»™t vấn Ä'á» rắc rá»'i, nhÆ°ng tÃ'i sẽ chú tâm Ä'ến. TÃ'i sẽ thÃ'ng báo cho cÃ' biết. 

- Ã"ng có thấy má»™t dấu vết nà o khÃ'ng? 

- Quý vị Ä'ã cho chúng tÃ'i biết tá»›i 7 vấn Ä'á». NhÆ°ng tÃ'i phải kiểm tra lại chúng, trÆ°á»›c khi có thể bà y tỠý kiến. 

- Ã"ng có nghi ngá» ai khÃ'ng? 

- TÃ'i nghi... 

- Ai? 

-... Rằng tÃ'i Ä'ã rút ra những kết luận của mình má»™t cách quá nhanh. 

- Vậy thì Ã'ng hãy trở lại London và kiểm tra lại chúng. 

- Lá»i khuyên của cÃ' thật là chí lý, thÆ°a cÃ' Harrison. - Holmes nói khi Ä'ứng lên. - Watson, tÃ'i tin rằng chúng ta chẳng có thể là m gì khá hÆ¡n. Ã"ng Phelps, Ã'ng Ä'ừng có quá hy vá»ng. Vấn Ä'á» rất là rá»'i rắm. 

- TÃ'i sẽ sá»'ng trong cÆ¡n sá»'t cho tá»›i lúc Ä'ược gặp lại Ã'ng. - Nhà ngoại giao kêu lên. 

- Thế thì ngà y mai tÃ'i sẽ trở lại bằng cùng má»™t chuyến tà u. NhÆ°ng rất có thể là bản tÆ°á»ng trình của tÃ'i sẽ khÃ'ng mấy lạc quan. 

- Khi Ä'ược biết là có ngÆ°á»i Ä'ang cá»' là m má»™t cái gì Ä'ó, tÃ'i có thêm má»™t chút khí lá»±c. Nhân Ä'ây, tÃ'i vừa nhận Ä'ược thÆ° của Huân tÆ°á»›c Holhurst. 

- Thế à ? Ã"ng ta nói gì vậy? 

- Má»™t lá thÆ° lạnh nhạt, nhÆ°ng khÃ'ng khÃ' khan. Ã"ng lặp lại là vụ nà y có tầm quan trá»ng hà ng Ä'ầu và thêm rằng Ã'ng sẽ khÃ'ng ký má»™t quyết Ä'ịnh nà o vá» tÆ°Æ¡ng lai của tÃ'i trÆ°á»›c khi tÃ'i Ä'ược bình phục và có khả năng Ä'ể sá»­a chữa cái tai há»a do tÃ'i gây ra. 

- Vậy thì, Ä'ó là ngÆ°á»i biết Ä'iá»u và Ä'ầy lòng nhân hậu - Holrnes nói - Ta Ä'i thÃ'i, Watson, chúng ta còn có cả má»™t ngà y Ä'ể là m việc. 

Ã"ng Joseph tiá»...n chúng tÃ'i ra ga và ngay Ä'ó chúng tÃ'i lên tà u. Holmes chìm Ä'ắm trong suy tÆ° sâu lắng. Anh chỉ mở miệng khi tá»›i vùng phụ cận London. 

- Anh chà ng Phelps khÃ'ng uá»'ng rượu chứ? 

- TÃ'i nghÄ© là khÃ'ng. 

- TÃ'i cÅ©ng vậy. NhÆ°ng cần phải tính Ä'ến má»i tình huá»'ng bất trắc có thể xảy ra. Anh chà ng Ä'ó Ä'ang lún mình trong những là n nÆ°á»›c thật sâu, và tất cả vấn Ä'á» là liệu chúng ta có thể kéo anh ta lên bá» Ä'ược chăng. Anh nghÄ© sao vá» cÃ' Harrison? 

- CÃ' là ngÆ°á»i có cá tính riêng. 

- Äúng, nhÆ°ng hoặc là má»™t cá tính hÆ°á»›ng vá» Ä'iá»u thiện, hoặc là tÃ'i bị lầm to. CÃ' ta và ngÆ°á»i anh là con của má»™t ngÆ°á»i thợ cả xưởng rèn ở bên Northumberland. Phelps Ä'ính hÃ'n vá»›i cÃ' trong má»™t chuyến Ä'i và o mùa Ä'Ã'ng năm ngoái và cÃ' Ä'ã cùng anh mình tá»›i Ä'ây Ä'ể Ä'ược giá»›i thiệu vá»›i gia Ä'ình bên chá»"ng. Rá»"i thì tai há»a nổ ra và cÃ' ở lại Ä'ểchăm sóc cho hÃ'n phu, trong lúc Ã'ng anh Joseph, thấy mình Ä'ược chăm chút má»™t cách Ä'ầy Ä'ủ, nên cÅ©ng ở lại luÃ'n. Anh thấy Ä'ó, có lúc tÃ'i là m và i cuá»™c Ä'iá»u tra hoà n toà n biệt lập. NhÆ°ng ngà y hÃ'm nay chúng ta Ä'i tìm... 

- Các bệnh nhân của tÃ'i. 

- á»', nếu anh thấy những cÃ'ng việc của anh lại lý thú hÆ¡n thì... - Holmes nói vá»›i má»™t giá»ng trách cứ. 

- TÃ'i Ä'ịnh nói vá»›i anh rằng các bệnh nhân của tÃ'i có thể khÃ'ng cần Ä'ến tÃ'i trong hai hay ba ngà y, bởi vì lúc nà y Ä'ang mùa ít việc. 

- Tuyệt vá»i! - Anh kêu lên, lấy lại tính khí vui vẻ - Thế thì chúng ta cùng nhau chăm lo cái vụ nà y. TÃ'i nghÄ© là khởi Ä'ầu chúng ta cần phải gặp Forbes Ä'ể có những chi tiết mà chúng ta cần biết. Rá»"i chúng ta sẽ biết cần tấn cÃ'ng theo chiá»u hÆ°á»›ng nà o. 

- Anh Ä'ã nói là có má»™t dấu vết? 

- Chúng ta có nhiá»u dấu vết. NhÆ°ng sau cuá»™c Ä'iá»u tra, ta sẽ kiểm tra lại giá trị của các Ä'iểm Ä'ó. Vụ án khó giải thích nhất, là vụ án Ä'ược thá»±c hà nh khÃ'ng mục Ä'ích. Vụ án nà y ở Ä'ây có má»™t mục Ä'ích. Nó Ä'Æ°a lại lợi ích cho ai? Có Ã'ng Ä'ại sứ nÆ°á»›c Pháp nà y, Ã'ng Ä'ại sứ nÆ°á»›c Nga nà y, và có cả ngÆ°á»i trả giá cao hÆ¡n hai Ã'ng Ä'ại sứ Ä'ó, và còn có huân tÆ°á»›c Holdhurst nữa. 

- Huân tÆ°á»›c Holdhurst? 

- Thật khÃ'ng tưởng tượng nổi má»™t chính khách bị rÆ¡i và o hoà n cảnh nhÆ° thế mà lại khÃ'ng tiếc nuá»'i vá» sá»± biến mất của má»™t tà i liệu quan trá»ng Ä'ến nhÆ°á»ng Ä'ó. 

- NhÆ°ng huân tÆ°á»›c Holdhurst là má»™t chính khách có má»™t quá khứ khả kính. 

- NhÆ°ng chúng ta khÃ'ng thể chỉ má»›i thoạt nhìn mà gạt bá» nó. Ngà y hÃ'm nay chúng ta sẽ tá»›i Ä'ó, Ä'ể xem Ã'ng nói vá»›i chúng ta Ä'iá»u gì. Trong lúc chá» Ä'ợi, tÃ'i Ä'ã cho phát Ä'á»™ng cuá»™c Ä'iá»u tra rá»"i. 

- Thế à ? 

- Phải. Từ ga Working tÃ'i Ä'ã Ä'ánh hai bức Ä'iện cho các tá» báo ở London. Lá»i nhắn tin nà y sẽ Ä'ược Ä'ăng tải trên các báo phát hà nh và o chiá»u nay. 

Anh Ä'Æ°a cho tÃ'i má»™t tá» giấy xé ra từ cuá»'n sổ tay. Trên Ä'ó Ä'ược viết bằng bút chì: “Thưởng 10 bảng cho ngÆ°á»i nà o biết sá»' xe của cá»- xe ngá»±a Ä'ã Ä'ổ má»™t ngÆ°á»i khách xuá»'ng cổng hoặc gần cổng Bá»™ ngoại giao trên phá»' Charles, và o há»"i 10 giá» kém 15 Ä'êm 23 tháng 5. Trả lá»i vá» 221B, phá»' Bakerâ€. 

- Kẻ trá»™m Ä'i xe ngá»±a Ä'ến à ? 

- Nếu Ã'ng Phelps khÃ'ng lầm lẫn khi khai rằng khÃ'ng có má»™t chá»-ẩn nấp nà o trong văn phòng cÅ©ng nhÆ° ngoà i hà nh lang thì ngÆ°á»i khách tất phải từ bên ngoà i và o. Nếu ngÆ°á»i Ä'ó tá»›i và o má»™t Ä'êm ẩm Æ°á»›t mà khÃ'ng Ä'ể lại má»™t vết chân nà o trên vải nhá»±a lót nhà (Ä'ược quan sát và i phút sau khi y Ä'i qua), thì chắc chắn là y Ä'ã tá»›i bằng xe ngá»±a. 

- Äiá»u Ä'ó có thể chấp nhận Ä'ược. 

- Có thể dấu vết nà y sẽ dẫn chúng ta Ä'ến má»™t nÆ¡i nà o Ä'ó. NhÆ°ng, còn có há»"i chuÃ'ng, chi tiết lá»' lăng nhất trong vụ nà y. Tại sao y lại gá»i chuÃ'ng? Có phải tên trá»™m là m thếÄ'ể tá» thái Ä'á»™ anh hùng? Hoặc có má»™t ai khác Ä'i cùng vá»›i kẻ trá»™m Ä'ã giật chuÃ'ng Ä'ểngăn chặn vụ trá»™m? Hoặc việc Ä'ó chỉ là ngẫu nhiên? Hoặc Ä'ó là ... - Holmes lại rÆ¡i và o trạng thái suy tÆ° thầm lặng. NhÆ°ng tÃ'i thấy dÆ°á»ng nhÆ° có má»™t giả thiết má»›i bất chợt hình thà nh trong óc anh. 

Chúng tÃ'i xuá»'ng tà u và o há»"i 3 giá» 20. Sau khi Ä'ã nuá»'t vá»™i và ng má»™t miếng ở quầy ăn nhà ga, chúng tÃ'i Ä'i thẳng tá»›i Scotland Yard. Forbes là má»™t ngÆ°á»i thấp nhá», gÆ°Æ¡ng mặt thÃ'ng minh và những Ä'Æ°á»ng nét kiên quyết, nhÆ°ng kém dá»... thÆ°Æ¡ng. Cuá»™c tiếp xúc thật lạ lùng và thái Ä'á»™ của Ã'ng còn lạ lùng hÆ¡n nữa khi Ã'ng Ä'ược biết mục Ä'ích chuyến viếng thăm của chúng tÃ'i. 

- Äã từ lâu tÃ'i biết phÆ°Æ¡ng pháp là m việc của Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Holmes - Ã'ng ta nói vá»›i má»™t giá»ng mỉa mai cay Ä'á»™c - Ã"ng luÃ'n luÃ'n sá»­ dụng những tin tức mà cảnh sát cung cấp cho Ã'ng và rá»"i tìm cách tá»± mình kết thúc vụ án Ä'ể là m mất uy tín của những cÆ¡quan cÃ'ng quyá»n. 

- Trái lại - Holmes Ä'áp - Trong 53 vụ, tên tÃ'i chỉ xuất hiện có 4 lần, và cảnh sát Ä'ã lấy vá» phần mình 49 vụ. TÃ'i khÃ'ng trách Ã'ng vì Ã'ng chÆ°a biết Ä'ến Ä'iá»u Ä'ó, bởi lẽ Ã'ng còn trẻ và thiếu kinh nghiệm. NhÆ°ng nếu nhÆ° Ã'ng muá»'n nổi danh trong cái vụ má»›i nà y, Ã'ng cần phải cá»™ng tác vá»›i tÃ'i, chá»› khÃ'ng phải chá»'ng lại tÃ'i. 

- TÃ'i khÃ'ng mong gì hÆ¡n là có Ä'ược má»™t và i thà nh tích - Ã'ng thanh tra thay Ä'ổi giá»ng nói - Cho tá»›i nay, thật sá»± tÃ'i khÃ'ng thâu Ä'ạt Ä'ược chút gì. 

- Ã"ng Ä'ã áp dụng những biện pháp nà o? 

- Khi theo dõi Ã'ng Tangey, chúng tÃ'i biết Ã'ng ấy là má»™t ngÆ°á»i dÅ©ng cảm và rất tá»'t. NhÆ°ng bà vợ thì chẳng ra gì. TÃ'i có cảm tưởng là bà ấy biết rất nhiá»u, nhÆ°ng chẳng muá»'n nói ra. 

- Ã"ng cÅ©ng cho theo dõi bà ấy chứ? 

- Phải. Bà ấy uá»'ng rượu, và nhân viên của chúng tÃ'i Ä'ã hai lần ngá»"i bên bà khi bà Ä'ã quá chén, nhÆ°ng cÅ©ng khÃ'ng moi ra Ä'ược Ä'iá»u gì. 

- Những kẻ mÃ'i giá»›i Ä'ã tá»›i nhà há» phải khÃ'ng? 

- Phải, nhÆ°ng há» Ä'ã thanh toán cái món nợ cho nhà buÃ'n xong rá»"i. 

- Tiá»n do Ä'âu mà có? 

- Tiá»n lÆ°Æ¡ng hÆ°u của Ã'ng chá»"ng. Há» chẳng có vẻ gì là có tiá»n cả. 

- Bà ta giải thích ra sao vá» cú chuÃ'ng gá»i của Ã'ng Phelps kêu Ä'Æ°a cà phê lên? 

- Bà nói rằng chá»"ng bà rất mệt và bà muá»'n là m Ä'ỡ cho chá»"ng. 

- Äiá»u Ä'ó phù hợp vá»›i việc ít lâu sau ngÆ°á»i chá»"ng ngủ vùi trong phòng. Vậy là chẳng có gì chá»'ng lại há», ngoại trừ tính nết của bà vợ. Ã"ng có há»i tại sao bà há»'i hả ra vá»trong Ä'êm tá»'i Ä'ó? 

- Bà Ä'ã ra vá» muá»™n hÆ¡n ngà y thÆ°á»ng và muá»'n trở vá» nhà ngay. 

- Ã"ng có cho bà ta biết Ã'ng và Ã'ng Phelps Ä'ã Ä'i sau bà ta tá»›i 20 phút mà lại Ä'ến nhà trÆ°á»›c bà khÃ'ng? 

- Bà ta giải thích rằng Ä'i xe ngá»±a phải nhanh hÆ¡n Ä'i bá»™. 

- Bà ta có giải thích cái lý do Ä'ã khiến cho bà ta ngay khi vừa vá» tá»›i nhà Ä'ã chạy vá»™i và o trong bếp khÃ'ng? 

- Tiá»n Ä'ể trả nợ nằm trong bếp. 

- Ãt ra thì bà có câu trả lá»i cho má»i chuyện. Ã"ng có há»i bà ta xem, khi ra khá»i trụ sởBá»™, bà có gặp ai khÃ'ng, hoặc có thấy ai thÆ¡ thẩn bên phía phá»' Charles khÃ'ng? 

- Bà chỉ trÃ'ng thấy có ngÆ°á»i cảnh sát thÃ'i. 

- Vậy thì tÃ'i thấy Ã'ng Ä'ã thẩm vấn bà ta rất kỹ cà ng! Thế Ã'ng còn là m những gì khác? 

- Nhân viên Gorot Ä'ã Ä'ược theo dõi trong suá»'t 9 tuần qua, nhÆ°ng khÃ'ng có kết quả gì. KhÃ'ng có gì chá»'ng lại Ã'ng ta. 

- Và còn gì nữa? 

- Nói thật, chúng tÃ'i chẳng có gì Ä'ể mà tiến hà nh. 

- Ã"ng nghÄ© gì vá» cái chuÃ'ng trong lúc Ã'ng Phelps ở trong phòng của ngÆ°á»i phục vụ? 

- TÃ'i xin thú thật là tÃ'i còn chÆ°a hết ngạc nhiên. Phải là má»™t kẻ to gan lá»›n mật má»›i vừa ăn trá»™m vừa báo Ä'á»™ng. 

- Äúng, thật là kỳ cục! TÃ'i xin cảm Æ¡n Ã'ng vá» tất cả những chỉ dẫn Ä'ó. Ta Ä'i thÃ'i, Watson. 

- Bây giá» chúng ta Ä'i Ä'âu? - TÃ'i há»i khi Ä'ã ra bên ngoà i. 

- Chúng ta tá»›i huân tÆ°á»›c. 

Chúng tÃ'i gặp may: Huân tÆ°á»›c Huldhurst vẫn còn ở trong văn phòng Ã'ng. Holmes cho trình danh thiếp và ngay Ä'ó chúng tÃ'i Ä'ược má»i và o. Nhà chính khách Ä'ón tiếp chúng tÃ'i vá»›i vẻ mặt lịch sá»±. Ã"ng má»i chúng tÃ'i ngá»"i trong hai ghế bà nh sang trá»ng kê hai bên lò sưởi. Äứng trên tấm thảm giữa hai chúng tÃ'i, Ã'ng có má»™t dáng thật Ä'ẹp vá»›i thân hình cao mảnh, bá»™ mặt nhá»n và trầm tÆ°. 

- Tên Ã'ng Ä'á»'i vá»›i tÃ'i rất quen thuá»™c, thÆ°a Ã'ng Holmes? - Ã'ng cÆ°á»i nói - Và Ä'Æ°Æ¡ng nhiên tÃ'i khÃ'ng thể là m nhÆ° khÃ'ng biết lý do của chuyến viếng thăm nà y. NhÆ°ng tÃ'i muá»'n Ä'ược biết Ã'ng hà nh Ä'á»™ng vì lợi ích của ai, nếu nhÆ° tÃ'i có thể tá»± cho phép Ä'ặt ra vá»›i Ã'ng câu há»i Ä'ó. 

- Vì lợi ích của Ã'ng Percy Phelps. 

- A! Vì Ä'ứa cháu của tÃ'i Ã'ng thừa biết rằng tÃ'i rất thích câu: Luật pháp khÃ'ng chừa bất cứ ai. 

- NhÆ°ng nếu tÃ'i tìm ra tập tà i liệu Ä'ó? 

- A! Vấn Ä'á» sẽ lại khác hẳn! 

- Có má»™t hoặc hai câu há»i mà tÃ'i mong muá»'n Ä'ược Ä'ặt ra vá»›i huân tÆ°á»›c! 

- TÃ'i sẽ sung sÆ°á»›ng Ä'ược thÃ'ng báo cho Ã'ng Ä'iá»u gì tÃ'i có thể nói, trong phạm vi quyá»n hạn của tÃ'i. 

- Có phải ngà i Ä'ã ban những chỉ thị sao chép bản văn tại gian phòng nà y. 

- Phải. 

- Thế thì khÃ'ng má»™t ai có thể nghe Ä'ược lá»i ngà i? 

- Phải. 

- Ngà i có nói vá»›i má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó rằng ngà i có ý Ä'ịnh chép lại bản hiệp Æ°á»›c khÃ'ng? 

- KhÃ'ng. 

- Ngà i tuyệt Ä'á»'i tin chắc nhÆ° vậy chứ? 

- Tuyệt Ä'á»'i. 

- Thế thì, bởi vì ngà i khÃ'ng bao giá» nói Ä'ến, bởi vì Ã'ng Phelps khÃ'ng bao giá» nói Ä'ến, bởi vì khÃ'ng má»™t ai ngoà i hai cậu cháu ngà i biết Ä'ược, nên sá»± có mặt của kẻ trá»™m trong văn phòng là hoà n toà n do ngẫu nhiên. Kẻ Ä'ó Ä'ã thấy mình bá»-ng nhiên gặp cÆ¡may. Và y Ä'ã lấy trá»™m. 

Nhà chính khách mỉm cÆ°á»i nói: 

- Äiá»u Ä'ó Ä'ã vượt khá»i phạm vi của tÃ'i. 

Holmes suy nghÄ© trong má»™t lát: 

- Theo chá»- tÃ'i biết, ngà i e sợ rằng sá»± phổ biến bản hiệp Æ°á»›c sẽ kéo theo nhiá»u hậu quả trầm trá»ng. 

Ã"ng bá»™ trưởng sa sầm nét mặt: 

- Äúng thế. 

- NhÆ°ng những hậu quả Ä'ó chÆ°a xảy ra? 

- ChÆ°a. 

- Nếu bản hiệp Æ°á»›c Ä'ã lá»t tá»›i Bá»™ ngoại giao Pháp hoặc Nga thì hẳn là ngà i Ä'ã nghe thấy tiếng vá»ng? 

- Hẳn là nhÆ° thế - Huân tÆ°á»›c nhăn mặt, nói. 

- Gần 10 tuần lá»... Ä'ã trÃ'i qua mà ngà i vẫn còn chÆ°a nghe thấy má»™t Ä'á»™ng tÄ©nh nà o. Vậy phải chăng vì má»™t lý do nà o Ä'ó, bản hiệp Æ°á»›c vẫn chÆ°a Ä'ến Ä'ó? 

Huân tÆ°á»›c nhún vai: 

- Chúng ta khÃ'ng thể tin rằng tên ăn trá»™m Ä'em bản hiệp Æ°á»›c vá» nhà rá»"i Ä'óng khung treo lên tÆ°á»ng. 

- Có thể là y Ä'ợi má»™t cuá»™c Ä'ấu giá. 

- Nếu y Ä'ợi quá lâu thì y sẽ chẳng còn Ä'ược cái gì. Trong và i tháng, bản hiệp Æ°á»›c sẽkhÃ'ng còn gì là bí mật cả. 

- Phải chăng tên trá»™m Ä'ã Ä'á»™t nhiên ngã bệnh. 

- Má»™t cÆ¡n sá»'t viêm não, chẳng hạn? - Nhà chính khách há»i, phóng lên ngÆ°á»i Holmes má»™t tia nhìn sắc sảo. 

- TÃ'i Ä'ã khÃ'ng dám nói nhÆ° thế - Holmes Ä'iá»m tÄ©nh trả lá»i - Giá» Ä'ây, thÆ°a ngà i, chúng tÃ'i Ä'ã là m ngà i tá»'n nhiá»u thì giá», và chúng tÃ'i xin từ giã. 

- TÃ'i xin cầu chúc Ã'ng tất cả sá»± thà nh cÃ'ng, cho dù kẻ phạm tá»™i là ai? - Ã'ng Bá»™ trưởng nói khi tiá»...n chúng tÃ'i ra cá»­a. 

- Má»™t cá tính cao quý! NhÆ°ng Ã'ng ấy phải tranh Ä'ấu Ä'ể bảo vệ cÆ°Æ¡ng vị mình. Ã"ng ấy chẳng già u có gì cả và có nhiá»u việc phải là m. Chắc hẳn anh Ä'ã thấy là Ä'Ã'i già y của Ã'ng Ä'ã phải thay Ä'ế. Anh Watson, anh hãy trở lại vá»›i cÃ'ng việc của anh, nhÆ°ng nhá»›trở lại Working và o ngà y mai. 

Sáng hÃ'm sau, tÃ'i Ä'i cùng anh xuá»'ng Working. Anh cho tÃ'i biết là anh khÃ'ng nhận Ä'ược há»"i âm cho lá»i nhắn tin trên các tá» báo và anh cÅ©ng chẳng có gì Ä'ể cho tÃ'i biết thêm. Chúng tÃ'i gặp lại Phelps, anh ta Ä'ã khá hÆ¡n buổi tá»'i hÃ'm trÆ°á»›c, Ä'ã có thể Ä'ứng lên Ä'ược. 

- Ã"ng có tin gì má»›i khÃ'ng? - Phelps há»i ngay tức khắc. 

- NhÆ° Ä'ã tiên liệu bản báo cáo của tÃ'i là tiêu cá»±c - Holmes Ä'áp. 

- NhÆ°ng Ã'ng khÃ'ng nản chí chứ? 

- KhÃ'ng. 

- Nếu chúng ta kiên trì thì sá»± thật sẽ thắng. â€" CÃ' Harrison nói. 

- Ở Ä'ây, chúng tÃ'i có nhiá»u Ä'iá»u Ä'ể nói vá»›i Ã'ng hÆ¡n - Phelps nói khi ngá»"i xuá»'ng trÆ°á»ng ká»·. 

- TÃ'i hy vá»ng Ã'ng Ä'ã có tin gì má»›i. 

- Chúng tÃ'i Ä'ã gặp má»™t biến cá»'... 

GÆ°Æ¡ng mặt Phelps trở thà nh rất nghiêm trá»ng và ở Ä'ằng sau tia nhìn của anh, là sá»±sợ hãi. 

- TÃ'i bắt Ä'ầu tin rằng tÃ'i là mục tiêu của má»™t âm mÆ°u quá»· quái nà o Ä'ó. 

- A! - Holmes kêu lên. 

- Äiá»u Ä'ó khó mà tin nổi, bởi vì tÃ'i khÃ'ng có kẻ thù nà o. Tuy nhiên, sau Ä'êm qua, tÃ'i Ä'ã Ä'i tá»›i má»™t kết luận nhÆ° thế. 

- Mong Ã'ng kể cho nghe. 

- TrÆ°á»›c hết, Ä'ó là Ä'êm Ä'ầu tiên khÃ'ng có ngÆ°á»i canh chừng trong phòng tÃ'i. TÃ'i cảm thấy mình khoẻ mạnh Ä'ến mức khÃ'ng còn cần Ä'ến cÃ' y tá nữa. Tuy nhiên, tÃ'i khÃ'ng tắt Ä'èn trong khi ngủ. Và o khoảng 2 giá» sáng, tÃ'i Ä'ang ngủ thì bị Ä'ánh thức bởi má»™t tiếng Ä'á»™ng nhẹ. Má»™t tiếng Ä'á»™ng giá»'ng nhÆ° tiếng con chuá»™t gây ra khi nó gặm tấm ván. TÃ'i nằm yên Ä'ể lắng nghe, vá»›i cảm tưởng Ä'ó chỉ là má»™t con chuá»™t nhắt. Rá»"i tiếng Ä'á»™ng lại mạnh hÆ¡n và từ của sổ vang lên má»™t tiếng Ä'á»™ng gá»n của kim khí. TÃ'i ngá»"i dậy. Chẳng còn nghi ngá» gì nữa: má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó Ä'ang cá»' nhét má»™t dụng cụ qua khe hở giữa các khung của và cái tiếng Ä'á»™ng lá»›n là do then móc cá»­a sổ bị Ä'ẩy ra. Trong 10 phút, tÃ'i khÃ'ng nghe thấy gì hÆ¡n: tá»±a há»" nhÆ° ngÆ°á»i ta muá»'n kiểm tra xem tiếng Ä'á»™ng có Ä'ánh thức tÃ'i dậy khÃ'ng. Rá»"i má»™t tiếng kêu cá»t kẹt và cánh của mở ra từ từ. TÃ'i khÃ'ng biết cách tá»± chủ Ä'ể chá» xem sá»± việc ra sao, nên Ä'ã nhảy ra khá»i giÆ°á»ng. Má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng ngá»"i xổm bên khuÃ'n cá»­a sổ. TÃ'i khÃ'ng nhìn rõ y vì y chuá»"n Ä'i nhÆ°má»™t tia chá»›p, má»™t tấm áo choà ng che kín phần dÆ°á»›i mặt y. Má»™t Ä'iá»u mà tÃ'i tin chắc, là trong tay y có cầm má»™t con dao dà i. 

- Thế rá»"i sau Ä'ó Ã'ng là m gì? 

- TÃ'i Ä'ịnh gá»i chuÃ'ng và Ä'ánh thức cả nhà dậy. NhÆ°ng chuÃ'ng thì Ä'ặt trong bếp còn các gia nhân thì ngủ tuá»'t trên cao. TÃ'i la lên. Joseph chạy xuá»'ng và anh báo Ä'á»™ng cho những ngÆ°á»i còn lại trong nhà . Joseph và ngÆ°á»i hầu phòng tìm thấy những dấu chân trong cái bá»"n hoa ở mé dÆ°á»›i cá»­a sổ, nhÆ°ng thá»i tiết khÃ' ráo của mùa nà y Ä'ã khiến há»khÃ'ng còn theo Ä'ược dấu vết trên bãi cá». Tuy nhiên có má»™t chá»- trên hà ng rà o gá»- dá»c theo con Ä'Æ°á»ng là nÆ¡i có những dấu vết. Há» cho rằng có ai Ä'ó Ä'ã nhảy qua và Ä'ã là m cho hà ng rà o bị hÆ°. TÃ'i chÆ°a báo vá»›i cảnh sát Ä'ịa phÆ°Æ¡ng, bởi vì tÃ'i mong Ä'ược biết ý kiến Ã'ng trÆ°á»›c Ä'ã. 

Câu chuyện kể của Phelps Ä'ã tạo ra má»™t tác dụng khác thÆ°á»ng nÆ¡i Holmes. Anh Ä'ứng lên khá»i ghế và Ä'i Ä'i lại lại trong phòng trong má»™t trạng thái bị kích Ä'á»™ng. 

- Hoạ vÃ' Ä'Æ¡n chí! - Phelps cÆ°á»i, kết luận. 

- Ã"ng có thể Ä'i dạo má»™t vòng quanh nhà vá»›i tÃ'i Ä'ược chăng? - Holmes nói. 

- TÃ'i rất mong Ä'ược hưởng chút nắng trá»i. Joseph sẽ cùng Ä'i. 

- Và cả em nữa - cÃ' Harrison nói. 

- CÃ' cứ ngá»"i ngay tại cái chá»- mà cÃ' Ä'ang ngá»"i Ä'ây - Holmes kêu lên. 

CÃ' thiếu nữ ngá»"i xuá»'ng, bất mãn. Anh cÃ' nhập bá»n, và bá»'n ngÆ°á»i chúng tÃ'i ra khá»i nhà . Chúng tÃ'i Ä'i dá»c theo bãi cá» Ä'ể tá»›i khuÃ'n cá»­a sổ. Quả thật ở Ä'ó có những dấu chân trên bá»"n hoa, nhÆ°ng những dấu Ä'ó Ä'ã bị là m rá»'i và khÃ'ng còn rõ nữa. Holmes cúi nghiêng xuá»'ng trong chá»'c lát rá»"i Ä'ứng lên và nhún vai: 

- Chẳng ai rút ra từ Ä'ây dược má»™t cái gì! Chúng ta hãy Ä'i quanh nhà Ä'ể xem vì sao căn phòng nà y lại Ä'ược chá»n lá»±a. 

- Căn phòng Ä'ược nhìn thấy rõ hÆ¡n từ ngoà i Ä'Æ°á»ng - Ã'ng Joseph gợi ý. 

- À phải, Ä'Æ°Æ¡ng nhiên ở Ä'ây có má»™t cánh cá»­a ắt hẳn hắn Ä'ịnh cạy phá. Cá»­a nà y dùng Ä'ể là m gì? 

- Äây là lá»'i và o của những ngÆ°á»i giao hà ng, ban Ä'êm Ä'ược khóa lại. 

- TrÆ°á»›c Ä'ây Ä'ã có lần nà o báo Ä'á»™ng tÆ°Æ¡ng tá»± khÃ'ng? 

- ChÆ°a bao giá» - Phelps Ä'áp. 

- Trong nhà Ã'ng có cất giữ những bát Ä'Ä©a hoặc Ä'á»" dùng bằng bạc khiến cho kẻ trá»™m dòm ngó chăng? 

- Chẳng có món Ä'á»" Ä'ắt tiá»n nà o cả. 

Holmes Ä'i dạo, tay Ä'út trong túi, và dáng vẻ vÃ' tÆ° lá»± Ä'ó hoà n toà n trái ngược vá»›i các thói quen của anh. 

- Nhân Ä'ây, - anh nói vá»›i Joseph, - Ã'ng Ä'ã tìm ra má»™t chá»- mà từ Ä'ó kẻ trá»™m Ä'ã leo lên hà ng rà o. Chúng ta tá»›i Ä'ó coi qua? 

NgÆ°á»i thanh niên dẫn chúng tÃ'i Ä'ến má»™t nÆ¡i mà thanh trên của hà ng rà o Ä'ã bị nứt rạn. Má»™t mẩu gá»- nhá» hãy còn vÆ°á»›ng trên Ä'ó. Holmes rút mẩu gá»- ra và quan sát kỹlưỡng. 

- Ã"ng tin là cái nà y má»›i có từ Ä'êm qua? TÃ'i có cảm tưởng là nó có từ lâu rá»"i, phải thếkhÃ'ng? 

- Rất có thể là nhÆ° Ã'ng nói. 

- TÃ'i khÃ'ng thấy nÆ¡i nà o mà má»™t ai Ä'ó lại nhảy từ phía bên kia sang. KhÃ'ng, chúng ta khÃ'ng thu Ä'ược má»™t tin tức nà o ở Ä'ây: Hãy trở vá» phòng Ä'ể bà n chuyện. 

Phelps Ä'i rất chậm và vịn và o cánh tay ngÆ°á»i anh vợ tÆ°Æ¡ng lai. Holmes băng thật mau qua bãi cá» và chúng tÃ'i tá»›i khuÃ'n cá»­a sổ trÆ°á»›c hÆ¡n hai ngÆ°á»i kia. 

- ThÆ°a cÃ' Harrison - Holmes nói vá»›i má»™t giá»ng nghiêm trá»ng - CÃ' phải ở lại Ä'ây suá»'t ngà y, khÃ'ng Ä'ược rá»i khá»i phòng má»™t giây phút nà o cả. Việc nà y rất quan trá»ng. 

- Chắc chắn rá»"i, bởi vì Ã'ng muá»'n thế, thÆ°a Ã'ng Holmes - CÃ' thiếu nữ trả lá»i, vẻ ngạc nhiên. 

- Khi Ä'i ngủ, cÃ' hãy khóa cá»­a phòng từ bên ngoà i và cÃ' hãy cất giữ chìa khóa. CÃ' hứa vá»›i tÃ'i sẽ là m nhÆ° thế chứ? 

- NhÆ°ng còn Phelps... 

- Anh ấy sẽ Ä'i London cùng vá»›i chúng tÃ'i. 

- Và Ã'ng buá»™c tÃ'i phải ở lại nÆ¡i Ä'ây? 

- Vì anh ấy. CÃ' giúp cho anh ấy. Mau lên! Hãy hứa Ä'i. 

CÃ' gật Ä'ầu và o lúc hai ngÆ°á»i kia Ä'i tá»›i ngang tầm chúng tÃ'i. 

- Tại sao em lại cứ phiá»n muá»™n trong căn phòng Ä'ó, Annie? - Anh cÃ' kêu lên - Hãy Ä'i dạo má»™t vòng dÆ°á»›i nắng Ä'i. 

- KhÃ'ng, cám Æ¡n Joseph. Em hÆ¡i bị nhức Ä'ầu. Phòng nà y lại mát mẻ và thoải mái nên em thích lắm. 

- Giá» Ä'ây Ã'ng Ä'á» nghị Ä'iá»u gì, thÆ°a Ã'ng Holmes? - Phelps há»i. 

- Nếu Ã'ng có thể cùng Ä'i tá»›i London vá»›i chúng tÃ'i thì Ä'iá»u Ä'ó sẽ giúp ích cho tÃ'i rất nhiá»u. 

- Ngay tức khắc sao? 

- Trong vòng má»™t tiếng Ä'á»"ng há»" nữa. 

- TÃ'i hoà n toà n mạnh khoẻ. Ã"ng sẽ yêu cầu tÃ'i ở lại London trong Ä'êm nay? 

- TÃ'i Ä'ang Ä'ịnh Ä'á» nghị nhÆ° vậy. 

- Nếu vị khách Ä'êm qua trở lại tìm gặp tÃ'i thì y sẽ thấy con chim Ä'ã bay rá»"i. ThÆ°a Ã'ng Holmes, Ã'ng có muá»'n anh Joseph cùng Ä'i khÃ'ng, Ä'ể chăm sóc tÃ'i? 

- á»' khÃ'ng! Anh bạn Watson là bác sÄ©, anh ấy sẽ chăm sóc cho Ã'ng. Chúng ta sẽ dùng bữa ở Ä'ây, sau Ä'ó chúng ta sẽ cùng Ä'i London. 

Tất cả Ä'ược thu xếp nhÆ° anh Ä'ã Ä'á» nghị. CÃ' Harrison xin lá»-i khÃ'ng thể ra khá»i phòng. TÃ'i khÃ'ng hiểu Ä'ược cái dá»± Ä'ịnh của bạn, ngoà i cái việc anh muá»'n tách xa hai ngÆ°á»i Ä'ã hứa hÃ'n. NhÆ°ng sau khi Ä'ã cùng vá»›i chúng tÃ'i ra ga và Ä'ã Ä'Æ°a chúng tÃ'i lên toa tà u rá»"i, Holmes báo cho chúng tÃ'i biết là anh phải ở lại Working: 

- Còn có hai hoặc ba Ä'iá»u mà tÃ'i muá»'n là m cho sáng tá». Sá»± vắng mặt của Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Phelps, sẽ có má»™t tầm lợi ích nà o Ä'ó. Anh Watson, khi vá» tá»›i London, anh Ä'Æ°a Phelps vá» phá»' Baker và ở bên anh bạn cho tá»›i lúc tÃ'i trở vá». Là bạn cÅ©, hai anh hẳn có rất nhiá»u chuyện Ä'ể nói vá»›i nhau. Ã"ng Phelps có thể ngủ trong phòng của tÃ'i. TÃ'i sẽtrở vá» nhà dùng bữa Ä'iểm tâm. 

- NhÆ°ng còn việc Ä'iá»u tra của chúng ta ở London thì sao? - Phelps há»i, cáu kỉnh. 

- Chuyện Ä'ó có thể Ä'ợi Ä'ến ngà y mai. 

- Ã"ng có thể báo cho gia Ä'ình tÃ'i biết là tÃ'i sẽ trở vá» và o tá»'i mai - Phelps kêu lên, và o lúc con tà u chuyển bánh. 

- Äâu có ai trÃ'ng thấy tÃ'i ở nhà anh. - Holmes Ä'áp, vui vẻ vẫy tay. 

Phelps và tÃ'i tán chuyện trong lúc Ä'i Ä'Æ°á»ng. 

- Anh ấy muá»'n thu thập má»™t Ä'ầu má»'i liên quan tá»›i vụ trá»™m Ä'êm vừa qua. Riêng tÃ'i, tÃ'i khÃ'ng cho Ä'ó là má»™t tên trá»™m bình thÆ°á»ng. 

- Thế ý anh ra sao? 

- Có lẽ cậu sẽ nói rằng Ä'ó là do hệ thần kinh của tÃ'i bị mệt má»i, nhÆ°ng tÃ'i thật sá»± tin rằng có má»™t âm mÆ°u chính trị triển khai quanh tÃ'i và những kẻ chủ mÆ°u lại còn muá»'n ám hại tÃ'i. Äiá»u Ä'ó nghe ra có vẻ phi lý, nhÆ°ng cậu cứ xem sá»± việc thì rõ. Tại sao kẻtrá»™m lại cạy phá cá»­a sổ má»™t phòng ngủ trong Ä'ó khÃ'ng có cái gì Ä'ể mà Ä'ánh cắp cả, và tại sao y lại tá»›i vá»›i má»™t con dao lá»›n? 

- Äó có thể chỉ là dụng cụ mà kẻ trá»™m dùng Ä'ể cạy cá»­a. 

- Nó chính là má»™t con dao. TÃ'i Ä'ã thấy lưỡi dao lóe lên má»™t cách rõ rà ng. 

- NhÆ°ng chẳng hiểu vì sao anh lại bị theo dõi vá»›i má»™t sá»± ác tâm tá»›i nhÆ°á»ng Ä'ó! 

- A! Äó chính là vấn Ä'á». 

- Nếu Holmes tin lá»i anh nói là chính xác thì anh ấy hẳn tiến Ä'ược má»™t bÆ°á»›c lá»›n vá» sá»±nhận dạng kẻ Ä'ã Ä'ánh cắp bản hiệp Æ°á»›c vá» hải quân. Thật vÃ' lý khi giả thiết rằng anh có tá»›i hai kẻ thù, má»™t kẻ Ä'ánh cắp tà i liệu và má»™t kẻ muá»'n ám hại anh. 

- NhÆ°ng Ã'ng Holmes Ä'ã nói rằng Ã'ng ấy sẽ khÃ'ng trở vá» nhà tÃ'i. 

- Anh ấy chÆ°a bao giá» hà nh Ä'á»™ng mà khÃ'ng có lý do chính Ä'áng. Hãy tin lá»i chúng tÃ'i. 

Tá»›i Ä'ó câu chuyện của chúng tÃ'i chuyển sang những Ä'á» tà i khác. Bữa Ä'ó là má»™t ngà y kiệt sức Ä'á»'i vá»›i tÃ'i. Phelps hãy còn yếu sau cÆ¡n bệnh dà i ngà y và nÃ'n nóng. TÃ'i cá»'gắng là m cho Phelps quan tâm tá»›i những vấn Ä'á» xã há»™i, tất cả những cái gì có thểlà m cho anh khuây khá»a, nhÆ°ng tÃ'i chỉ uổng cÃ'ng. Anh luÃ'n luÃ'n quay lại vá»›i bản hiệpÆ°á»›c bị mất. Anh tá»± há»i Holmes Ä'ang là m gì, huân tÆ°á»›c sẽ xá»­ trí ra sao, sáng mai chúng tÃ'i sẽ nhận Ä'ược những tin tức nà o. Äến tá»'i, anh trở thà nh hoà n toà n khó chịu. 

- Cậu có tin ở Holmes khÃ'ng? - Phelps há»i. 

- Anh ấy Ä'ã hoà n thà nh Ä'ược nhiá»u vụ Ä'áng kể. 

- NhÆ°ng có bao giá» anh ấy là m sáng tá» Ä'ược má»™t việc Ä'en tá»'i nhÆ° vụ nà y chÆ°a? 

- á»', có chứ? 

- NhÆ°ng khÃ'ng có vấn Ä'á» mà những tầm lợi ích lá»›n lao Ä'ến thế bị lâm nguy? 

- Cái Ä'ó tÃ'i khÃ'ng biết. Trái lại, anh ấy Ä'ã hoạt Ä'á»™ng thay cho ba gia Ä'ình trị vì ở châu Âu trong những vụ trá»ng Ä'ại. 

- TÃ'i chẳng còn biết nghÄ© sao nữa. Cậu có tin là anh ấy có hy vá»ng khÃ'ng? Cậu có tin là anh ấy chắc sẽ thà nh cÃ'ng khÃ'ng? 

- Anh ấy khÃ'ng nói gì hết. 

- Dấu hiệu xấu? 

- Chính khi anh ấy ở trên má»™t hÆ°á»›ng tá»'t, anh má»›i ít nói. Bạn thân mến Æ¡i, sá»± bá»±c dá»c chẳng Ä'ược việc gì. Anh hãy Ä'i ngủ, ngõ hầu Ä'ược tỉnh táo. 

Bạn tÃ'i theo lá»i khuyên của tÃ'i, nhÆ°ng bản thân tÃ'i cÅ©ng trằn trá»c mãi. TÃ'i Ä'ã Ä'ặt ra cả trăm câu há»i. Tại sao Holmes lại ở lại Working? Tại sao anh lại yêu cầu cÃ' Harrisonở nguyên trong phòng ngÆ°á»i bệnh suá»'t ngà y hÃ'm Ä'ó? Tại sao anh lại khÃ'ng báo cho gia Ä'ình Phelps biết việc anh ở lại? TÃ'i hà nh hạ bá»™ óc mình cho tá»›i khi hai mắt sụp xuá»'ng vì mệt má»i. 

TÃ'i thức giấc và o lúc 7 giá» và tÃ'i Ä'i ngay sang phòng Phelps: suá»'t Ä'êm qua anh khÃ'ng ngủ. Câu há»i Ä'ầu tiên của anh là chuyến trở vá» của Holmes. 

- Holmes Ä'ã hứa là Holmes giữ lá»i. Và giá» giấc Ä'á»'i vá»›i anh ấy là giá» giấc: khÃ'ng sá»›m quá mà cÅ©ng khÃ'ng muá»™n quá. 

TÃ'i nói Ä'úng, bởi khÃ'ng lâu sau lúc 8 giá», má»™t cá»- xe ngá»±a dừng lại trÆ°á»›c nhà và bạn tÃ'i ra khá»i xe. Äứng trên cá»­a sổ, chúng tÃ'i thấy bà n tay trái anh bị quấn băng; bá»™ mặt anh thật u tá»'i, nhợt nhạt. Anh và o trong nhà , nhÆ°ng và i giây Ä'ã trÃ'i qua, tÃ'i má»›i thấy anh lên tá»›i cầu thang. 

- Anh ấy có vẻ nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bại trận? â€" Phelps kêu lên. 

TÃ'i buá»™c phải nhìn nhận là Phelps có lý. TÃ'i nói: 

- Cuá»'i cùng, chìa khóa của sá»± bí mật chắc chắn là ở Ä'ây, ở London. 

Phelps thá»'t ra má»™t tiếng rên rỉ: 

- TÃ'i khÃ'ng biết chìa khóa Ä'ó là cái gì. NhÆ°ng tÃ'i Ä'ã hy vá»ng biết bao vá» chuyến trởvá» của Ã'ng ấy. HÃ'm qua tay Ã'ng ta Ä'âu có bị băng bó? Có chuyện gì xảy ra vậy? 

- Anh khÃ'ng bị thÆ°Æ¡ng Ä'ấy chứ, Holmes? - TÃ'i há»i, khi anh bÆ°á»›c và o phòng khám. 

- Suỵt! Má»™t vết xÆ°á»›c do tÃ'i vụng vá» mà ra. Vụ của Ã'ng, thÆ°a Ã'ng Phelps, là má»™t trong những vụ hắc ám nhất mà chÆ°a bao giá» tÃ'i nắm trong tay. 

- Có vượt quá sức Ã'ng khÃ'ng? 

- Äó là má»™t sá»± gian truân rất lý thú. 

- Chuyện gì Ä'ã xảy ra? 

- Äể ăn Ä'iểm tâm xong Ä'ã, bạn Watson thân mến. TÃ'i Ä'oán chừng rằng khÃ'ng có há»"i âm nà o cho lá»i nhắn của tÃ'i liên quan tá»›i cá»- xe ngá»±a? Ừ phải, Ä'âu cứ lần nà o tấn cÃ'ng là cÅ©ng thắng. 

Bà n ăn Ä'ã dá»n sẵn và bà Hudson Ä'em trà và cà phê tá»›i. Holmes háu ăn, tÃ'i tò mò, còn Phelps thì ở Ä'á»™ chót của sựủ rÅ© 

- Bà Hudson quả rất khéo léo - Holmes nói khi thấy Ä'Ä©a thịt gà nấu cà ri - Nghệ thuật nấu ăn của bà khÃ'ng Ä'ược Ä'a dạng, nhÆ°ng vá»›i tÆ° cách là má»™t phụ nữ xứ Scotland, bà biết thế nà o là má»™t bữa Ä'iểm tâm. Anh có món sò Ä'ằng Ä'ó khÃ'ng, Watson? 

- Trứng chiên jambon. 

- Tá»'t, Ã'ng dùng món gì nà o, Ã'ng Phelps: gà nấu cà ri, trứng hay là Ã'ng muá»'n tá»± mình chá»n lấy món ăn? 

- Cám Æ¡n, tÃ'i chẳng nuá»'t nổi cái gì. 

- Ã", coi nà o! Hãy dùng cái món nà y, Ä'ể ngay trÆ°á»›c mặt Ã'ng Ä'ó. 

- Xin cám Æ¡n, tÃ'i khÃ'ng thể nà o ăn Ä'ược! 

- Thế thì - Holmes nói vá»›i má»™t cái nháy mắt tinh nghịch - Ã'ng nhÆ°á»ng ná»'t món Ä'ó cho tÃ'i chứ? 

Phelps mở cái vung ra và anh thá»'t lên má»™t tiếng kêu. Mặt anh trở thà nh trắng bệch. Ởgiữa cái liá»...n Ä'á»±ng thức ăn có má»™t cuá»™n giấy nhá» mà u xám xanh. Anh vá»" lấy cuá»™n giấy, chăm chăm nhìn và o nó, Ä'ứng lên và múa may trong phòng. Anh hét lên vì sung sÆ°á»›ng. Äoạn anh rÆ¡i xuá»'ng má»™t ghế bà nh và kiệt sức. 

- ThÃ'i chứ! ThÃ'i chứ - Holmes nói khi vá»- nhẹ lên vai anh - TÃ'i biết Ã'ng Ä'ã mòn má»i chá» Ä'ợi. 

Phelps nắm lấy bà n tay anh và hÃ'n nó: 

- Chúa phù há»™ cho Ã'ng! Ã"ng Ä'ã cứu Ä'ược danh dá»± cho tÃ'i. 

- Danh dá»± của tÃ'i cÅ©ng bị lâm nguy, nếu tÃ'i thất bại trong vụ nà y. 

Phelps nhét bản tà i liệu và o túi trong của áo vét. 

- TÃ'i khÃ'ng dám là m gián Ä'oạn lâu hÆ¡n bữa Ä'iểm tâm của hai Ã'ng, nhÆ°ng tÃ'i lại mong muá»'n Ä'ược biết, Ã'ng Ä'ã thu há»"i Ä'ược nó nhÆ° thế nà o. 

Sherlock Holmes uá»'ng má»™t tách cà phê và lÆ°u ý Ä'ến món trứng chiên jambon. Sau Ä'ó, anh Ä'ứng lên, má»"i má»™t mẩu thuá»'c và ngá»"i thoải mái trong chiếc ghế bà nh: 

- Sau khi Ä'ã tạm biệt các bạn ở nhà ga, tÃ'i Ä'i ngang qua vùng Ä'á»"ng quê ở Surrey, tá»›i má»™t là ng nhá» tên là Riphey. Tá»›i Ä'ó, tÃ'i uá»'ng trà ở lữ quán và chế Ä'ầy bầu nÆ°á»›c, nhét bánh sandwich và o Ä'ầy túi. TÃ'i ở lại Ä'ó cho tá»›i chiá»u tá»'i. Äoạn tÃ'i quay trở lại Working và o Ä'úng lúc mặt trá»i lặn. TÃ'i Ä'ợi cho con Ä'Æ°á»ng vắng hẳn bóng ngÆ°á»i rá»"i má»›i leo lên hà ng rà o vá» nhà . 

- NhÆ°ng cá»­a song sắt mở mà ? - Phelps nói. 

- Äúng. NhÆ°ng tÃ'i có những sở thích Ä'ặc biệt trong lãnh vá»±c nà y. TÃ'i Ä'ã chá»n cái chá»-có ba cây thÃ'ng và , nhá» những cà nh nhánh của ba cây Ä'ó che chở mà tÃ'i lá»t Ä'ược và o trong mà khÃ'ng má»™t ai trÃ'ng thấy. TÃ'i náu mình giữa những bụi cây, rá»"i bò từ bụi nà y sang bụi kia... Các bạn cứ coi tình trạng thảm hại của hai Ä'ầu gá»'i quần tÃ'i thì Ä'ủ? Sau chót, tÃ'i tá»›i Ä'ược lùm cây Ä'á»- quyên Ä'á»'i diện vá»›i cá»­a sổ phòng Ã'ng Phelps. Tá»›i Ä'ó tÃ'i ngá»"i xổm xuá»'ng và chá» Ä'ợi. Tấm mà nh còn chÆ°a Ä'ược buÃ'ng xuá»'ng; tÃ'i trÃ'ng thấy cÃ' Harrison ngá»"i Ä'á»c sách bên cạnh bà n. Tá»›i 10 giá» 15, cÃ' gấp sách lại, cá»™t những cánh cá»­a lá chập lại và lui ra. TÃ'i nghe tiếng cÃ' khép cánh cá»­a và cảm thấy gần nhÆ° chắc chắn cÃ' Ä'ã xoay chìa khóa trong ổ khóa. 

- Chìa khóa? - Phelps ngạc nhiên. 

- Phải. TÃ'i Ä'ã cho cÃ' Harrison những chỉ thị Ä'ể khóa cá»­a lại từ bên ngoà i và Ä'em theo chìa khóa ấy vá» phòng ngủ. CÃ' Ä'ã là m theo lá»i dặn dò của tÃ'i Ä'úng từng ly từng tý, cÃ' Ä'i ra, các ngá»n Ä'èn bị thổi tắt. Äêm rất Ä'ẹp trá»i, nhÆ°ng tÃ'i mệt má»i. Ở Working, tháp chuÃ'ng má»™t giáo Ä'Æ°á»ng báo từng khắc. Sau chót, và o khoảng 2 giá» sáng, bất thình lình tÃ'i nghe thấy má»™t tiếng Ä'á»™ng nhá» của má»™t cái then cà i bị ngÆ°á»i ta Ä'ẩy ra và tiếng kêu cá»t kẹt của má»™t cái chìa khóa. Má»™t lát sau, cánh cá»­a bên dà nh cho những ngÆ°á»i giao hà ng mở ra và Ã'ng Joseph xuất hiện dÆ°á»›i ánh trăng. 

- Joseph? - Phelps kêu lên. 

- Ã"ng ta Ä'ể Ä'ầu trần, nhÆ°ng trên vai có vắt má»™t cái áo choà ng Ä'en. Ã"ng ta nhón gót Ä'i trong bóng tá»'i, dá»c theo bức tÆ°á»ng. Khi tá»›i trÆ°á»›c cá»­a sổ, Ã'ng lùa má»™t con dao dà i xen qua khung cá»­a sổ và Ä'ẩy then móc cá»­a sổ lên. Thế rá»"i Ã'ng mở thật rá»™ng cánh cá»­a sổra và dùng con dao Ã'ng lùa nó qua khe hở giữa những cá»­a lá chập, nậy cái thanh lên và tách chúng ra. 

Từ chá»- mai phục, tÃ'i nhìn và o trong phòng thật rõ. Ã"ng ta Ä'á»'t hai cây nến, Ä'ặt trên mặt lò sưởi, Ä'oạn lật cái góc tấm thảm gần cánh cá»­a ra và o lên. Liá»n Ä'ó Ã'ng cúi xuá»'ng và rút ra má»™t miếng ván chân tÆ°á»ng, lấy ra cuá»™n giấy, Ä'ặt má»™t miếng ván chân tÆ°á»ng lại, phủ tấm thảm lại nhÆ° trÆ°á»›c, thổi tắt những ngá»n nến và rÆ¡i và o trong hai cánh tay tÃ'i Ä'ang chá» Ä'ợi sẵn. Mẹ kiếp, hắn ta hung dữ cầm dao xÃ'ng thẳng và o tÃ'i. TÃ'i phải Ä'á»'n ngã hắn xuá»'ng Ä'ất tá»›i hai lần. Hắn Ä'ã là m Ä'ứt mạch máu ở ngón tay tÃ'i. Tất cả chuyện Ä'ó xảy ra trÆ°á»›c khi tÃ'i có thể chế ngá»± Ä'ược hắn. Hắn chỉ còn có thểnhìn Ä'á»i bằng má»™t con mắt thÃ'i, nhÆ°ng từ con mắt Ä'ó, hắn Ä'ã ném cho tÃ'i má»™t tia nhìn giết ngÆ°á»i... Nói tóm lại, sau cùng hắn chịu giao trả cho tÃ'i tập tà i liệu. Khi Ä'ã thu há»"i lại Ä'ược bản hiệp Æ°á»›c, tÃ'i Ä'ể cho hắn Ä'i nhÆ°ng sáng nay tÃ'i Ä'ã gá»­i cho Forbes và i chi tiết. Nếu Forbes nhanh tay bắt kịp con chim thì anh ta cứ tá»± xoay xở lấy: nhÆ°ng nếu anh ta lại thấy cái tổ Ä'ã trá»'ng rá»-ng thì cà ng hay. TÃ'i có cảm tưởng rằng cảhuân tÆ°á»›c lẫn Ã'ng Phelps, chẳng ai muá»'n Ä'Æ°a vụ nà y ra tòa? 

- Vậy là trong mấy tuần lá»..., giấy tá» bị Ä'ánh cắp Ä'ã ở trong phòng tÃ'i? 

- Äúng vậy! 

- Và Joseph là má»™t tên vÃ' lại? 

- Hừm! TÃ'i Ä'ược anh ta cho biết anh ta Ä'ã thua Ä'ậm khi chÆ¡i ở thị trÆ°á»ng chứng khoán, và anh ta dám là m bất cứ chuyện gì Ä'ể tạo dá»±ng lại Ä'ịa vị của mình. Anh ta chẳng cần quan tâm chi tá»›i hạnh phúc của em gái mình và cÅ©ng cóc cần Ä'ến danh tiếng của Ã'ng. 

Phelps lún xuá»'ng trong ghế bà nh. 

- Những Ä'iá»u Ã'ng nói là m tÃ'i choáng váng. 

- TÃ'i bắt Ä'ầu nghi ngá» Joseph, vì trong Ä'êm xảy ra vụ trá»™m, Ã'ng Ä'ã có ý Ä'ịnh trở vá»cùng vá»›i anh ta. Mặt khác, thật là tá»± nhiên khi anh ta tá»›i rủ Ã'ng cùng vá», bởi vì anh ta biết Ä'Æ°á»ng và o văn phòng Ã'ng. Rá»"i khi Ä'ược biết có ngÆ°á»i muá»'n bẻ khoá cá»­a sổ Ä'ểvà o phòng ngủ của Ã'ng, trong cái phòng mà khÃ'ng má»™t ai, ngoà i Joseph, có thể cất giấu má»™t cái gì Ä'ó, thì những nghi ngá» của tÃ'i chuyển thà nh má»™t sá»± tin chắc. Vậy thì kẻ muá»'n Ä'á»™t nhập phải là kẻ biết rõ những chuyện xảy ra trong nhà . 

- TÃ'i mù quáng biết chừng nà o! 

- Những sá»± việc Ä'ược tóm tắt nhÆ° thế nà y: Joseph và o trong Bá»™ ngoại giao qua ngảphá»' Charles, anh ta Ä'i thẳng tá»›i văn phòng Ã'ng Ä'úng và o lúc Ã'ng vừa bá» ra ngoà i. Vì thấy khÃ'ng có ai, anh ta Ä'ã giật chuÃ'ng. Trong lúc gá»i chuÃ'ng, anh ta trÃ'ng thấy tá»giấy trải trên mặt bà n. Chỉ lÆ°á»›t qua, anh ta thấy ngay là thần may mắn Ä'ã mỉm cÆ°á»i vá»›i mình. Anh ta vá»™i nhét nó và o túi rá»"i bá» Ä'i. Anh ta trở vá» Working bằng chuyến tà u Ä'ầu tiên Ä'ể xem cất giấu và o trong má»™t chá»- mà anh ta cho là nÆ¡i cất giấu thật tá»'t, vá»›i ý Ä'ịnh Ä'ến ngà y hÃ'm sau hoặc ngà y hÃ'm sau nữa sẽ lấy Ä'ể Ä'Æ°a ra là m tiá»n. NhÆ°ng bất thình lình Ã'ng lại trở vá». Anh ta khÃ'ng Ä'ược báo trÆ°á»›c, và bị Ä'uổi ra khá»i căn phòng trÆ°á»›c Ä'ó dà nh cho anh ta. Và từ Ä'ó cho mãi tá»›i ngà y hÃ'm qua, lúc nà o trong phòng cÅ©ng có hai ngÆ°á»i, khiến anh ta khÃ'ng thể lấy lại Ä'ược kho báu. Cái tình huá»'ng Ä'ó hẳn Ä'ã là m cho anh ta Ä'iên lên Ä'ược. Anh ta Ä'ã thá»­ lấy cắp nó Ä'êm hÃ'm trÆ°á»›c, nhÆ°ng Ä'ã thất bại bởi vì Ã'ng Ä'ã thức giấc. Ã"ng hãy nhá»› lại là buổi tá»'i hÃ'm trÆ°á»›c, Ã'ng Ä'ã khÃ'ng uá»'ng thuá»'c ngủ nhÆ° má»i khi. 

- Äúng vậy. 

- Anh ta Ä'ã phải thu xếp Ä'ể cho thuá»'c nÆ°á»›c phải có cÃ'ng hiệu, và anh ta tin rằng Ã'ng sẽ khÃ'ng thức dậy. TÃ'i tin chắc rằng anh ta sẽ là m lại mÆ°u toan Ä'ó khi tÃ'i Ä'Æ°a Ã'ng vá»London. TÃ'i Ä'ã yêu cầu cÃ' Harrison khÃ'ng rá»i phòng suá»'t ngà y hÃ'm Ä'ó Ä'ể anh ta khÃ'ng thể ra tay trÆ°á»›c chúng ta... TÃ'i nghi là giấy tá»á»Ÿ trong phòng, nhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng muá»'n tá»± mình tìm kiếm. Äể cho anh ta lấy chúng ra, thì tÃ'i Ä'ỡ mất cÃ'ng biết bao. 

- Tại sao anh ta lại muá»'n và o phòng qua ngả cá»­a sổ, trong lúc mà anh ta có thể và o bằng cá»­a chính? 

- Muá»'n tá»›i Ä'ược cá»­a ra và o chính, anh ta phải qua trÆ°á»›c bảy căn phòng ngủ. Phần khác, anh ta có thể bá» chạy trá»'n qua ngả vÆ°á»n. 

- Anh ta khÃ'ng có ý Ä'ịnh giết ngÆ°á»i sao? Con dao có thể chỉ là má»™t dụng cụ. 

CÃ'ng việc cuá»'i cùng của Holmes

TÃ'i vÃ' cùng Ä'au Ä'á»›n khi viết lên những dòng cuá»'i cùng của thiên phóng sá»± có liên quan Ä'ến những thiên tà i hiếm có của ngÆ°á»i bạn vÃ' cùng thân thiết Ä'á»'i vá»›i tÃ'i, anh Sherlock Holmes. Thú thật, tÃ'i muá»'n im lặng, khÃ'ng muá»'n nhắc Ä'ến sá»± kiện Ä'ã Ä'ể lại trong lòng tÃ'i má»™t ná»-i cÃ' Ä'Æ¡n hoang vắng, trá»'ng trải, khÃ'ng biết lấy gì Ä'ể bù Ä'ắp cho ná»-i mất mát lá»›n lao nà y, mặc dù câu chuyện Ä'ã xảy ra Ä'ã hai năm rá»"i. Những lá thÆ°cuá»'i cùng của ngà i Ä'ại tá James Moriarty, trong Ä'ó Ã'ng ta muá»'n bảo vệ danh dá»± cho ngÆ°á»i anh trai quá cá»' của mình, buá»™c lòng tÃ'i phải cầm lấy bút má»±c. TÃ'i tá»± Ä'ặt cho mình trách nhiệm phải giá»›i thiệu trÆ°á»›c cÃ'ng chúng tất vả những sá»± kiện xảy ra theo Ä'úng nhÆ° trong thá»±c tế. Chỉ má»™t mình tÃ'i là ngÆ°á»i có may mắn chứng kiến, biết Ä'ược toà n bá»™ sá»± thật ấy Ä'iá»u nà y là m tÃ'i thấy xúc Ä'á»™ng. Giá» Ä'ây khÃ'ng còn lý do gì Ä'ể che dấu sá»± thật. Theo tÃ'i Ä'ược biết, chỉ có ba thÃ'ng báo sau Ä'ây là Ä'ược Ä'ăng trên báo chí: má»™t mẩu tin Ä'ăng trên "Tạp chí Geneva" ngà y 6-5-1891, má»™t bức Ä'iện của hãng thÃ'ng tin Reuter Ä'ăng trên báo từ ngà y 7-5; cuá»'i cùng là những thÃ'ng báo má»›i Ä'ây. Trong sá»' những thÃ'ng báo Ä'ó, thì thÃ'ng báo thứ nhất và thứ hai quá tórn tắt; thÃ'ng báo bóp méo sá»± thật má»™t cách trắng trợn. Trách nhiệm của tÃ'i là là m sao nói cho toà n thế giá»›i biết, những sá»± kiện Ä'ã xảy ra giữa giáo sÆ° Moriarty và Sherlock Holmes Ä'úng nhÆ° sá»± thật của nó. 

Có lẽ bạn Ä'á»c còn nhá»›, ngay sau khi tÃ'i lấy vợ và ra phòng mạch, má»'i quan hệ mật thiết giữa tÃ'i và Sherlock Holmes Ä'ã có thay Ä'ổi trong má»™t chừng má»±c nà o Ä'ó. TÃ'i bận bịu vá»›i cÃ'ng việc chữa bệnh. Còn anh vẫn ghé lại chá»- tÃ'i khi cần có ngÆ°á»i bạn Ä'á»"ng hà nh cùng tham gia giải quyết những cÃ'ng việc khám phá của mình, nhÆ°ng ngà y cà ng thÆ°a dần, ít dần. Vì thế trong năm 1890 tÃ'i chỉ thu thập Ä'ược có ba bà i vá»chuyện phá án của anh. Mùa Ä'Ã'ng năm ấy và chá»›m xuân 1891, báo chí Ä'ăng tin Holmes Ä'ược chính phủ Pháp má»i sang giải quyết má»™t chuyện rất quan trá»ng; qua hai bức Ä'iện anh gá»­i cho tÃ'i từ Narbonne và Nimes, tÃ'i Ä'inh ninh cuá»™c viếng thăm của anhở nÆ°á»›c Pháp chắc sẽ còn kéo dà i. Vì vậy tÃ'i vÃ' cùng ngạc nhiên khi và o lúc chập tá»'i ngà y 24 tháng 4, anh Ä'á»™t ngá»™t xuất hiện trong phòng là m việc của tÃ'i. Äầu tiên Ä'ập và o mắt tÃ'i là dáng hình anh gầy gò xanh xao hÆ¡n má»i khi rất nhiá»u. 

- Äúng, tá»› Ä'ã tiêu hao gần hết sức lá»±c của mình - Anh Ä'áp, nhÆ° muá»'n thanh minh cho cái nhìn e ngại của tÃ'i. - Trong thá»i gian gần Ä'ây, tá»› túng bấn quá. Tá»› kéo tấm rèm lại Ä'ược chứ? 

Căn phòng chỉ thắp má»™t chiếc Ä'èn bà n, thÃ'ng thÆ°á»ng tÃ'i vẫn Ä'á»c dÆ°á»›i ngá»n Ä'èn nà y. Rón rén Ä'i dá»c theo bức tÆ°á»ng, Holmes Ä'i vòng khắp căn nhà và kéo kín các tấm rèm, vén kín má»™t cách kỹ lưỡng khÃ'ng Ä'ể hở má»™t chá»- trá»'ng nà o. 

- Cậu Ä'ang có chuyện phải lo sợ hả? - TÃ'i há»i. 

- Äúng, tá»› rất sợ. 

- Sợ cái gì? 

- Má»™t loại súng hÆ¡i. 

- Anh bạn yêu quý Æ¡i, cậu muá»'n ám chỉ cái gì? 

- Watson, chắc cậu biết tá»› khá rõ Ä'ấy, từ lâu cậu Ä'ã biết tá»› khÃ'ng phải là má»™t con thá». Äừng cho là có má»'i nguy hiểm Ä'ang Ä'e dá»a cậu. Nó chỉ là má»™t hà nh Ä'á»™ng mù quáng, khÃ'ng phải là má»™t hà nh Ä'á»™ng anh hùng. Cậu cho tá»› xin que diêm. 

Anh châm thuá»'c hút, và dÆ°á»ng nhÆ° khói thuá»'c lá là m anh tÆ°Æ¡i tỉnh hẳn lên. 

- TrÆ°á»›c hết tá»› cần phải xin lá»-i vì cuá»™c viếng thăm quá muá»™n, - Anh lên tiếng. - Ngoà i ra tá»› xin phép Ä'ược là m má»™t việc hÆ¡i bất nhã, thứ hai là sẽ trèo qua bức tÆ°á»ng sau vÆ°á»n nhà cậu. Tá»› Ä'ịnh Ä'i ra bằng cách nhÆ° vậy Ä'ấy. 

- Những chuyện ấy có ý nghÄ©a gì vậy? - TÃ'i há»i. 

Anh chìa cánh tay lại sát ngá»n Ä'èn, tÃ'i trÃ'ng thấy hai khá»›p ngón tay bị xây sát và rá»›m máu. 

- Cậu thấy Ä'ấy, khÃ'ng phải là chuyện Ä'ùa Ä'âu. - Anh vừa cÆ°á»i vừa nói. - Cái nà y có thể là m mất cả bà n tay nhÆ° khÃ'ng. Vợ cậu Ä'âu rá»"i? Có ở nhà khÃ'ng? 

- KhÃ'ng, cÃ' ấy Ä'i thăm ngÆ°á»i quen. 

- Hay quá! NghÄ©a là cậu ở nhà má»™t mình. 

- Chỉ má»™t mình. 

- Nếu thế thì, tá»› dá»... dà ng má»i cậu cùng Ä'i vá»›i tá»› qua biên giá»›i trong vòng má»™t tuần lá».... 

- Äi Ä'âu vậy? 

- Äi Ä'âu mà chả Ä'ược, tá»› thì thế nà o cÅ©ng Ä'ược. 

Tất cả những chuyện nà y tÃ'i thấy kỳ quặc thế nà o ấy. Trong khuÃ'n mặt trắng bệch, mệt má»i của anh, tÃ'i cảm thấy hệ thá»'ng thần kinh của anh Ä'ang ở trạng thái căng thẳng tá»™t Ä'á»™. Qua cái nhìn của tÃ'i anh biết rằng tÃ'i khÃ'ng hiểu. Chá»'ng cùi chá» lên bắp Ä'ùi và xiết chặt các ngón tay lại vá»›i nhau, anh bắt Ä'ầu giải thích cho tÃ'i nghe tình hình của cÃ'ng việc. 

- Tá»› nghÄ© là cậu chÆ°a Ä'ược nghe nói gì vá» giáo sÆ° Moriarty? - anh há»i. 

- ChÆ°a. 

- Äó là má»™t ngÆ°á»i Ä'ại tà i vá» việc giữ kín tung tích của mình. Hắn ta Ä'ã thiết lập má»™t mạng lÆ°á»›i khắp thà nh London. Thậm chí chÆ°a ai nói vá» hắn. Riêng chuyện nà y cÅ©ng Ä'áng liệt hắn ta và o bậc Ä'à n anh trong giá»›i hình sá»±. Watson, tá»› có thể nói chắc rằng, nếu tá»› chiến thắng con ngÆ°á»i nà y, tức là là m Ä'ược việc vạch mặt chỉ tên hắn ta ra trÆ°á»›c xã há»™i thì Ä'ó Ä'úng là má»™t thà nh cÃ'ng lá»›n trong sá»± nghiệp của tá»›. Lúc ấy, tá»› sẽkết thúc bÆ°á»›c Ä'Æ°á»ng cÃ'ng danh của mình và tá»› sẵn sà ng chuyển sang nghiên cứu các lÄ©nh vá»±c khác yên tÄ©nh hÆ¡n. Nói riêng vá»›i cậu nhé. Hai sá»± việc cuá»'i cùng Ä'ã tạo cho tá»›khả năng thuyết phục vÆ°Æ¡ng quá»'c Scandinavia và nÆ°á»›c cá»™ng hòa Pháp cho tá»› những cÃ'ng cụ, Ä'iá»u kiện tiến hà nh má»™t cuá»™c Ä'ổi má»›i, hợp vá»›i sở thích của tá»› hÆ¡n. Lúc Ä'ó tá»›sẽ toà n tâm nghiên cứu trong lÄ©nh vá»±c hóa há»c. NhÆ°ng tá»› chÆ°a thể ngá»"i yên trong chiếc ghế bà nh của mình, má»™t khi con ngÆ°á»i kia, cái tay giáo sÆ° Moriarty Ä'ang tá»± do tung hoà nh ngang dá»c trên các Ä'Æ°á»ng phá»'ở London. 

- Hắn ta Ä'ã phạm những tá»™i ác gì? 

- Ã"i! Hắn có má»™t tiểu sá»­ thật khác thÆ°á»ng! Hắn xuất thân trong má»™t gia Ä'ình tá»'t, Ä'ược Ä'à o tạo Ä'ến nÆ¡i Ä'ến chá»'n, hắn có má»™t tà i năng hiếm có vá» toán há»c. Khi tròn 21 tuổi, hắn Ä'ã viết xong má»™t luận văn vá» nhị thức Newton, là m cho tên tuổi của hắn nổi tiếng khắp châu Âu. Sau Ä'ó, hắn Ä'ược phụ trách khoa toán trong má»™t trÆ°á»ng Ä'ại há»c tổng hợp của nÆ°á»›c Anh. Má»™t tÆ°Æ¡ng lai sán lạn, rạng rỡ Ä'ang chá» Ä'ón hắn. NhÆ°ng hắn bá»-ng biến mất má»™t cách lạnh lùng và trở thà nh má»™t tên hung Ä'á»" Ä'á»™c ác. Trong huyết quản của hắn dòng máu của kẻ phạm tá»™i Ä'ang chảy. Do có trí óc thÃ'ng minh hiếm có nên hà nh Ä'á»™ng Ä'á»™c ác của hắn cà ng nguy hiểm. Trong trÆ°á»ng Ä'ại há»c, những lá»i Ä'á»"n Ä'ại khÃ'ng hay vá» hắn Ä'ã bay Ä'i khắp nÆ¡i, cuá»'i cùng buá»™c lòng hắn phải rá»i bá» trÆ°á»ng Ä'ể Ä'ến cÆ° trú tại London. Ở Ä'ấy hắn ta bắt Ä'ầu chuẩn bị má»™t Ä'á»™i ngÅ© những tên ăn cắp, lÆ°u manh chuyên nghiệp trẻ tuổi. Äó là những Ä'iá»u tá»› biết vá» hắn. Chính cậu biết Ä'ấy, khÃ'ng ai nắm vững giá»›i hình sựở London nà y bằng tá»›. Cách Ä'ây khÃ'ng lâu, tá»›bắt Ä'ầu cảm thấy là ở sau lÆ°ng của bá»n tá»™i phạm, có má»™t thế lá»±c khÃ'ng lÆ°á»ng Ä'ược Ä'ang bảo vệ, che chở cho chúng - má»™t thế lá»±c hùng mạnh, có tổ chức Ä'ang hoạt Ä'á»™ng trái vá»›i pháp luật, Ä'ược núp dÆ°á»›i những bá»™ mặt giả tạo. Rất nhiá»u lần, trong các trÆ°á»ng hợp khác nhau, qua những vụ ăn cắp hoặc giết ngÆ°á»i, tá»› Ä'á»u nhận thấy sá»± có mặt của cái thế lá»±c ấy. Bằng con Ä'Æ°á»ng tính toán rất logic, tá»› Ä'ã phát hiện ra dấu vết của nó, ngay cả trong những vụ chÆ°a Ä'ược khám phá, hay trong những vụ án Ä'ã tìm ra, mà bản thân tá»› khÃ'ng trá»±c tiếp tham gia, tá»› Ä'á»u thấy thấp thoáng thế lá»±c Ä'ó. Trong nhiá»u năm, tá»› có ý Ä'ịnh xé toạc bức bình phong che Ä'ậy tá»™i ác kia, và Ä'ã Ä'ến lúc tá»› lần theo Ä'ầu má»'i của cuá»™n dây, bắt Ä'ầu má»™t cÃ'ng cuá»™c gỡ dần từng má»'i rá»'i ren, cho Ä'ến khi nà o phanh ra, tóm Ä'ược cái nút cuá»'i cùng dẫn tá»›i vị giáo sÆ° Moriarty - má»™t nhà toán há»c lá»-i lạc. 

Hắn nhÆ° má»™t Napoléon trong giá»›i tá»™i phạm hình sá»±, hắn là má»™t nhà tổ chức lãnh Ä'ạo gần má»™t ná»­a sá»' vụ Ä'á»™c ác và tất cả các vụ phạm pháp chÆ°a Ä'ược khám phá Ä'ã xảy ra trung thà nh phá»' nà y. Phải thừa nhận Ä'ó là má»™t thiên tà i, má»™t triết gia, má»™t con ngÆ°á»i có Ä'ầu óc suy luận những vấn Ä'á» có tính chất trừu tượng. Hắn có má»™t bá»™ óc thuá»™c loại thÃ'ng thái sá»' má»™t. Hắn ngá»"i bất Ä'á»™ng nhÆ° má»™t con nhện trong mạng tÆ¡ của mình, trong mạng nhện có hà ng nghìn sợi dây, hắn sẽ tóm lấy, giải quyết khi có má»™t sá»± rung Ä'á»™ng nho nhá» của từng sợi dây. Rất hãn hữu, hắn má»›i trá»±c tiếp hà nh Ä'á»™ng, hắn chỉ tổchức, xây dá»±ng kế hoạch. Tay chân của hắn thì rất nhiá»u, và Ä'ược tổ chức Ä'ến nÆ¡i Ä'ến chá»'n. Nếu có ai cần ăn cắp má»™t tập tà i liệu, cần Ä'á»™t nhập và o nhà , cần giết, thủtiêu má»™t ngÆ°á»i nà o Ä'ó... thì chỉ cần trình bà y nguyện vá»ng Ä'ó vá»›i giáo sÆ°. Ngay lập tức má»™t vụ án sẽ Ä'ược chuẩn bị và thi hà nh. Bá»n tay chân của hắn có thể sẽ bị bắt, trong những trÆ°á»ng hợp nhÆ° vậy, bao giá» hắn cÅ©ng tung tiá»n ra mua chuá»™c hoặc nhá»ngÆ°á»i bảo lãnh. NhÆ°ng tên chỉ huy chính, cầm Ä'ầu, bao giá» cÅ©ng nằm ngoà i diện nghi vấn. 

Tổ chức ấy là nhÆ° vậy, bằng con Ä'Æ°á»ng suy luận tá»› Ä'ã xác Ä'ịnh Ä'ược bá»™ máy hoạt Ä'á»™ng của nó. Tá»› Ä'ã dá»"n toà n bá»™ sức lá»±c của mình Ä'ể phát hiện và quyết bẻ gãy nó. NhÆ°ng tay giáo sÆ° cÅ©ng rất láu cá, hắn luÃ'n thay hình Ä'ổi dạng, nguy trang rất khéo và Ä'ược bảo vệ vững chắc Ä'ến ná»-i mặc dù tá»› tập trung má»i cá»' gắng nhÆ°ng vẫn khÃ'ng sao có Ä'ủ chứng cá»› Ä'ể buá»™c tá»™i hắn trÆ°á»›c tòa. Watson thân mến, cậu rất biết khảnăng của tá»›, thú thật vá»›i cậu là phải mất 3 tháng ròng rã, cuá»'i cùng tá»› má»›i tìm thấy Ä'á»'i thủ xứng Ä'áng của mình. Những việc là m phạm pháp của hắn gây cho tá»› má»™t ná»-i lo lắng, sợ hãi thì bây giá» Ä'ã nhÆ°á»ng chá»- cho sá»± kính nể trÆ°á»›c năng lá»±c tà i ba của hắn. Tuy vậy; cuá»'i cùng hắn cÅ©ng sÆ¡ hở, mặc dù má»™t sÆ¡ hở khÃ'ng Ä'áng kể, Ä'áng lý hắn khÃ'ng nên Ä'ể xảy ra sá»± sÆ¡ hở Ä'ó má»›i phải bởi tá»› Ä'ang bám riết hắn nhÆ° má»™t con Ä'ỉa. Tá»› Ä'ã lợi dụng sÆ¡ hởấy, sau khi dùng nó là m xuất phát Ä'iểm cho cuá»™c tấn cÃ'ng tay Ä'Ã'i, tá»› bắt Ä'ầu giăng xung quanh hắn má»™t cái bẫy. Hiện nà y cái bẫy ấy hầu nhÆ°Ä'ã chuẩn bị xong; sau ba ngà y nữa, nghÄ©a là Ä'úng và o tá»'i thứ hai, má»i chuyện sẽÄ'ược giải quyết. Ngà i giáo sÆ° cùng vá»›i những kẻ cầm Ä'ầu băng Ä'ảng ấy sẽ rÆ¡i và o tay tòa Ä'ại hình. Còn sau Ä'ó má»™t cÃ'ng cuá»™c hình sá»± lá»›n nhất thế ká»· chúng ta sẽ bắt Ä'ầu: Bức mà n Ä'ã che giấu hÆ¡n 40 vụ án sẽ Ä'ược vén lên; tất cả những tên tá»™i phạm sẽ bị trừng trì dịch Ä'áng. NhÆ°ng cần phải khẩn trÆ°Æ¡ng, chỉ cần má»™t tính toán sai lầm là chúng nó sẽ trượt khá»i bà n tay chúng ta và o Ä'úng thá»i Ä'iểm cuá»'i cùng. 

Má»i việc sẽ tá»'t Ä'ẹp nếu tá»› có thể hà nh Ä'á»™ng má»™t cách kín Ä'áo, sao cho tay giáo sÆ°Moriarty khÃ'ng há» biết vá» chuyện nà y. NhÆ°ng hắn là má»™t tên thâm hiểm và xảo quyệt. Má»-i cá»­ Ä'á»™ng của tá»› nhằm Ä'Æ°a hắn và o tròng, hắn Ä'á»u biết hết. Hắn Ä'ã nhiá»u lần mÆ°u toan phá vỡ, Ä'ể thoát khá»i cái lÆ°á»›i mà tá»› Ä'ã giăng, nhÆ°ng má»-i lần nhÆ° vậy, tá»› Ä'á»u tìm cách cản trở khÃ'ng cho hắn thá»±c hiện ý Ä'á»". Nếu cứ miêu tả cặn kẽ, tỉ mỉ cuá»™c chiến Ä'ấu thầm lặng và Ä'em xuất bản thì sẽ có má»™t quyển sách há»"i há»™p nhất và tuyệt vá»i nhất trong là ng sách vá» thể loại trinh thám. ChÆ°a bao giá» tá»› phải căng thẳng nhÆ°bây giá»; cÅ©ng chÆ°a bao giá» tá»› phải chật vật Ä'á»'i phó vá»›i Ä'ịch thủ của mình nhÆ° hiện nay. Äòn của hắn rất mạnh và tá»› Ä'ỡ lại bằng má»™t sức còn mạnh hÆ¡n. 

Sáng nay, tá»› Ä'ã Ä'i Ä'ến má»™t quyết Ä'ịnh và chỉ cần thêm 3 ngà y nữa Ä'ể dứt Ä'iểm cÃ'ng việc. Tá»› Ä'ang ngá»"i trong phòng của mình, Ä'ang suy Ä'i tính lại nÆ°á»›c cá», thì bá»-ng cánh cá»­a bật mở. TrÆ°á»›c mặt tá»› là tay giáo sÆ° Moriarty Ä'ang Ä'ứng sừng sững. Watson ạ, thần kinh của tá»› khá vững, nhÆ°ng phải thú thật vá»›i cậu, tá»› khÃ'ng thể nà o nén Ä'ược tiếng thở ra khi nhìn; thấy trÆ°á»›c mặt mình con ngÆ°á»i Ä'ã chiếm toà n bá»™ ý nghÄ© của tá»›. Hình dáng bên ngoà i của hắn khÃ'ng có gì thay Ä'ổi, vì tá»› Ä'ã quen thuá»™c từ trÆ°á»›c. Hắn ta rất gầy và cao lêu ngêu. Trán hắn dÃ' nhÆ°ng rá»™ng, da trắng trẻo, cặp mắt sâu hoắm trÃ'ng rất sắc. KhuÃ'n mặt Ä'ược cạo nhẵn thín, nhìn hắn có phần khổ hạnh. ÄÃ'i vai hÆ¡i còng, có lẽ do ngá»"i nhiá»u bên bà n là m việc, còn cái Ä'ầu thì nhÃ' tá»›i trÆ°á»›c trÃ'ng nhÆ°má»™t con rắn, ngó bên nà y, nghiêng bên kia. Cặp mất cú vá» của hắn nhÆ° Ä'âm xuyên và o ngÆ°á»i tá»›. 

“Há»™p sá» của ngà i chÆ°a Ä'ến ná»-i bị vỡ nhÆ° tÃ'i Ä'ã nghÄ©". Cuá»'i cùng hắn lên tiếng. "ThÆ°a ngà i Holmes, bá» khẩu súng Ä'ã lên Ä'ạn ở trong túi áo choà ng của mình là má»™t thói quen nguy hiểm". 

Äúng nhÆ° thế thật, khi hắn ta bÆ°á»›c và o, tá»› hiểu ngay là má»™t má»'i nguy Ä'ang Ä'e dá»a tá»›. Khả năng duy nhất Ä'ể tá»› tá»± cứu mình, Ä'ó là tá»› buá»™c phải im lặng mãi mãi. Vì vậy, tá»› nhanh nhÆ° chá»›p, Ä'ã chuyển khẩu súng lục từ ngăn kéo bà n và o túi áo choà ng và ngay lập tức cho tay và o cò súng. Sau khi bị hắn Ä'iểm huyệt, tá»› Ä'ã lÃ'i khẩu súng ra khá»i túi áo, kéo quy lát và Ä'ể trÆ°á»›c mặt. Moriarty tiếp tục cÆ°á»i và nheo nheo cặp mắt, nhÆ°ng có má»™t cái gì Ä'ấy trong mắt hắn ta Ä'ã là m cho tá»› phải cảnh giác và buá»™c tá»›phải Ä'ến gần khẩu súng của mình. 

"Rõ rà ng là ngà i chÆ°a biết tÃ'i". Hắn ta lên tiếng. 

"Ngược lại,†tá»› phản Ä'á»'i, “tÃ'i cảm thấy ngà i khó mà hiểu nổi tÃ'i Ä'ã biết ngà i. Xin má»i ngà i ngá»"i, nếu ngà i có việc gì muá»'n nói vá»›i tÃ'i, tÃ'i có thể dà nh cho ngà i năm phút". 

"Những gì tÃ'i muá»'n nói vá»›i ngà i, chắc ngà i Ä'ã Ä'oán Ä'ược" Hắn ta lạnh lùng Ä'áp. "Ngà i vẫn cÆ°Æ¡ng quyết giữ lập trÆ°á»ng của mình?" 

"Hoà n toà n khÃ'ng thay Ä'ổi". 

Hắn Ä'út tay và o túi, còn tá»› vá»™i và ng chá»™p lấy khẩu súng trên bà n. NhÆ°ng hắn chỉ rút ra từ trong túi má»™t quyển sổ ghi chép, trong Ä'ó có ghi nguệch ngoạc những con sá»'ngà y tháng gì Ä'ó. 

"Ngà i Ä'ã cản Ä'Æ°á»ng của tÃ'i từ ngà y má»"ng 4 tháng giêng,†hắn ta tiếp. “Ngà y 23, ngà i Ä'ã là m cho tÃ'i má»™t phen hú vía, và giữa tháng hai ngà i lại là m cho tÃ'i má»™t cú hoảng há»"n. Cuá»'i tháng 3, ngà i Ä'ã là m Ä'ảo lá»™n má»i kế hoạch của tÃ'i. Hiện nay, vì những vụliên tiếp của ngà i, tÃ'i Ä'ã rÆ¡i và o má»™t tình thế có thể mất hết tá»± do. KhÃ'ng thể tiếp tục nhÆ° vậy Ä'ược". 

"Ngà i Ä'ịnh là m gì?" Tá»› há»i lại. 

"ThÆ°a ngà i Holmes, ngà i hãy chấm dứt cÃ'ng việc của mình,†hắn ta nói và lắc Ä'ầu “Ngà i hãy từ bá» cÃ'ng việc Ä'ó". 

"Äến hết ngà y thứ hai kia". Tá»› Ä'áp. 

"Äủ rá»"i, thÆ°a ngà i Holmes. Ngà i là má»™t ngÆ°á»i khá thÃ'ng minh, tất nhiên ngà i hiểu tÃ'i, tÃ'i muá»'n giải lao Ä'ầu óc má»™t chút, trong lúc theo dõi cách thức hà nh Ä'á»™ng của ngà i. Mong ngà i hiểu cho tÃ'i lấy là m buá»"n phiá»n, nếu nhÆ° ngà i cứ cá»' tình buá»™c tÃ'i phải dùng những biện pháp khÃ'ng hay Ä'á»'i vá»›i ngà i. Ngà i phải tránh ra má»™t bên, ngà i hãy tin là tÃ'i nói rất chân thà nh". 

"Hiểm nguy, Ä'ó là ngÆ°á»i bạn Ä'á»"ng hà nh khÃ'ng thể thiếu Ä'ược trong nghá» nghiệp của tÃ'i". Tá»› Ä'áp. 

"Äấy khÃ'ng phải chỉ là sá»± nguy hiểm, mà là sá»± tiêu diệt khÃ'ng thể tránh khá»i,†hắn ta phản Ä'á»'i, “Ngà i Ä'ứng ra cản Ä'Æ°á»ng khÃ'ng phải chỉ má»™t ngÆ°á»i, mà là cả má»™t tổ chức hùng mạnh, mà toà n bá»™ sức mạnh của nó, vá»›i trí thÃ'ng minh của ngà i, ngà i khÃ'ng thểnà o hiểu nổi Ä'âu. Mong ngà i hãy tránh ra má»™t bên, thÆ°a ngà i Holmes. Bằng khÃ'ng ngà i sẽ bị trừng trị". 

"TÃ'i sợ rằng,†tá»› Ä'ứng dậy và Ä'áp, “từ buổi nói chuyện thú vị của chúng ta, tÃ'i có thểbá» mất má»™t cÃ'ng việc quan trá»ng, nó sẽ Ä'Æ°a tÃ'i Ä'ến vị trí khác". 

Hắn ta cÅ©ng Ä'ứng dậy, lặng thinh nhìn tá»› và buá»"n bã lắc Ä'ầu. 

"Biết là m sao Ä'ược!†Cuá»'i cùng hắn lên tiếng. “TÃ'i rất lấy là m tiếc, nhÆ°ng tÃ'i Ä'ã là m má»i việc mà tÃ'i có thể là m Ä'ược. TÃ'i biết từng Ä'Æ°á»ng Ä'i nÆ°á»›c bÆ°á»›c trong cÃ'ng việc của ngà i. Äến ngà y thứ hai, ngà i sẽ khÃ'ng còn cá»­ Ä'á»™ng Ä'ược nữa rá»"i. Äó là cuá»™c Ä'á»sức giữa hai chúng ta, thÆ°a ngà i Holmes. Ngà i hy vá»ng sẽ cho tÃ'i ngá»"i và o chiếc ghếbị cáo. TÃ'i nói cho ngà i biết, Ä'iá»u Ä'ó sẽ khÃ'ng bao giá» xảy ra. Ngà i hy vá»ng sẽ thắng tÃ'i. TÃ'i xin nói cho ngà i biết rằng khÃ'ng Ä'á»i nà o ngà i Ä'ạt Ä'ược Ä'iá»u Ä'ó. Nếu ngà i có Ä'ủ sức mạnh Ä'ể giết tÃ'i, thì tÃ'i xin thá» vá»›i ngà i rằng cả ngà i nữa sẽ cùng chết vá»›i tÃ'i". 

"ThÆ°a ngà i Moriarty, ngà i Ä'ã dùng quá nhiá»u lá»i Ä'ể tán tụng tÃ'i má»™t cách quá Ä'áng, cho nên tÃ'i cÅ©ng muá»'n Ä'áp lại bằng những lá»i lẽ tán tụng nhÆ° thế. Nhân danh cho cÃ'ng lý, vì sá»± phá»"n vinh của xã há»™i, tÃ'i rất vui lòng chấp thuận Ä'iá»u kiện thứ hai, mặc dù tÃ'i hy vá»ng ở Ä'iá»u thứ nhất". 

"Äiá»u thứ nhất tÃ'i khÃ'ng thể hứa vá»›i ngà i Ä'ược, nhÆ°ng Ä'iá»u thứ hai tÃ'i sẵn sà ng hứa". Hắn ta Ä'áp và cÆ°á»i man rợ. 

Sau khi quay cái lÆ°ng khòm vá» phía tá»›, hắn bÆ°á»›c ra, nhÆ°ng còn quay lại nheo nheo con mắt nhìn tá»›. Cuá»™c gặp gỡ Ä'ặc biệt của tá»› vá»›i tay giáo sÆ° Moriarty là nhÆ° vậy! Thú thật vá»›i cậu, cuá»™c gặp gỡ nà y là m cho tá»› khó chịu. Phong thái má»m mại, chính xác của hắn là m cho cậu sẽ tin và o lòng chân thật của hắn, mà lòng chân thật ấy khÃ'ng bao giá» có ở những kẻ tá»™i phạm tầm thÆ°á»ng. Äấy khÃ'ng phải là má»™t kẻ thích khoe khoang những Ä'iá»u rá»-ng tuếch. Tất nhiên cậu sẽ há»i tá»›: "Tại sao khÃ'ng Ä'i báo cáo cho Sở cảnh sát?". Vấn Ä'á» là ở chá»-, khÃ'ng phải tá»± tay hắn hà nh Ä'á»™ng, mà chính bá»n tay chân của hắn má»›i là ngÆ°á»i thá»±c hiện. Tá»› tin nhÆ° vậy, vì tá»› có Ä'ầy Ä'ủ chứng cứ. 

- Có kẻ Ä'ã tấn cÃ'ng và o cậu hay sao? 

- Anh bạn Watson thân mến! Giáo sÆ° Moriarty khÃ'ng phải thuá»™c hạng ngÆ°á»i thích Ä'ểcÃ'ng việc nằm lâu trong sá»t rác. Sau khi hắn cút khá»i, khoảng gần 24 giá» Ä'êm, tá»› có việc phải ghé phá»' Oxford. Trong khi băng qua Ä'Æ°á»ng ở chá»- góc phá»' Bentinck và phá»'Welbeck, tá»› trÃ'ng thấy má»™t cá»- xe song mã Ä'ang phóng nhÆ° bay Ä'âm thẳng và o tá»›. Tá»› vừa kịp nhảy lui lại bÆ°á»›c lên vệ Ä'Æ°á»ng, chỉ trậm trá»... trong vòng má»™t phần mÆ°á»i giây, có lẽ tá»› Ä'ã bị bẹp dí rá»"i. Chiếc xe rẽ ngoặt và biến mất. Lúc ấy tá»› quyết Ä'ịnh khÃ'ng nên bÆ°á»›c xuá»'ng khá»i vỉa hè, nhÆ°ng từ trên mái nhà ở chá»- phá»' Vere có má»™t viên gạch bay tá»›i và vỡ thà nh từng mảnh vụn ngay dÆ°á»›i chân tá»›. Tá»› liá»n gá»i cảnh sát và ra lệnh khám xét ngay nÆ¡i xảy ra sá»± việc. Ở trên mái nhà có chất mấy chá»"ng gạch chuẩn bị cho cÃ'ng việc sá»­a chữa; và bá»n chúng muá»'n khẳng Ä'ịnh viên gạch kia là do gió thổi bay tá»›i thÃ'i. Tá»› biết rõ thủ Ä'oạn của chúng, nhÆ°ng lại khÃ'ng Ä'ủ bằng chứng Ä'ể buá»™c tá»™i. Tá»› gá»i má»™t cá»- xe và Ä'i Ä'ến nhà ngÆ°á»i anh trai ở phá»' Pall Mall, sá»'ng tại Ä'ó cả ngà y hÃ'm nay, rá»"i từ Ä'ó tá»› Ä'i thẳng tá»›i chá»- cậu. Dá»c Ä'Æ°á»ng có má»™t thằng cầm dùi cui Ä'ểu cáng xÃ'ng và o tá»›. Tá»› Ä'ã tóm hắn ná»™p cho cảnh sát giam giữ. Tá»› bảo Ä'ảm vá»›i cậu là , khÃ'ng má»™t ai có thể khám phá ra má»'i liên hệ giữa má»™t tên, mà những chiếc răng cá»­a Ä'ã bị tá»› dùng tay Ä'ánh gãy trong ngà y hÃ'm nay vá»›i má»™t tên giáo sÆ° dạy toán mà có lẽ giá» Ä'ây Ä'ang giảng cách giải bà i tập cho há»c sinh trên chiếc bảng cách Ä'ấy 10 dặm. Bây giá» chắc cậu Ä'ã hiểu, vì sao khi và o phòng cậu, trÆ°á»›c tiên tá»› phải kéo kín các tấm rèm che cá»­a sổ, và vì sao tá»› phải xin phép cậu Ä'i ra khá»i nhà khÃ'ng phải bằng cổng trÆ°á»›c, mà bằng má»™t lá»'i nà o Ä'ó ít bị chú ý hÆ¡n. 

TÃ'i Ä'ã nhiá»u lần khâm phục lòng can Ä'ảm của bạn tÃ'i, nhÆ°ng hÃ'm nay khi anh ngá»"i kểlại những sá»± việc vừa má»›i xảy ra trong ngà y má»™t cách Ä'iá»m tÄ©nh, tÃ'i lại cà ng Ä'ặc biệt kính nể anh hÆ¡n. 

- Có lẽ, cậu nên ở lại ngủ qua Ä'êm vá»›i tá»›. - TÃ'i Ä'á» nghị. 

- KhÃ'ng Ä'ược bạn thân mến. Tá»› sẽ là má»™t ngÆ°á»i khách nguy hiểm cho cậu. Tá»› Ä'ã suy tính kỹ lưỡng kế hoạch hà nh Ä'á»™ng, và má»i việc sẽ kết thúc tá»'t Ä'ẹp. Hiện nay cÃ'ng việc Ä'ang ở giai Ä'oạn cuá»'i, cảnh sát có thể tiến hà nh bắt bá»› mà khÃ'ng cần tá»› phải tham gia. Tá»› chỉ cần trong thá»i gian xét há»i. Thá»i gian chá» Ä'ợi cảnh sát hà nh Ä'á»™ng cÅ©ng chỉcòn và i ba ngà y nữa, tá»'t nhất là tá»› nên Ä'i Ä'âu Ä'ó. Tá»› rất sung sÆ°á»›ng nếu cậu cùng Ä'i qua biên giá»›i vá»›i tá»›. 

- Hiện nay bệnh nhân của tá»› khÃ'ng nhiá»u, - TÃ'i Ä'áp, - Anh bạn Ä'á»"ng nghiệp sẵn sà ng thay tá»›, tá»› sẽ cùng Ä'i vá»›i cậu. 

- Ngay sáng sá»›m ngà y mai cậu có thể Ä'i Ä'ược khÃ'ng? 

- Äược, nếu cần. 

- Ã"i, hoà n toà n rất cần bây giá» cậu hãy nghe kỹ lá»i dặn của tá»›. Watson, yêu cầu cậu hãy là m Ä'úng khÃ'ng Ä'ược sai má»™t ly nà o, bởi hai chúng ta Ä'ang tiến hà nh má»™t cuá»™c Ä'á»'i Ä'ầu chá»'ng lại má»™t tên bợm tà i năng nhất và má»™t tập Ä'oà n tá»™i phạm lá»›n nhất, hùng mạnh nhất ở châu Âu. Cậu hãy lắng nghe Ä'ây! Hà nh lý khÃ'ng Ä'ược Ä'á» Ä'ịa Ä'iểm hẹn nhận, ngay bây giá» cậu nhá» má»™t ngÆ°á»i tin cẩn nhất mang ra ga Victoria. Sáng sá»›m ngà y mai, cậu phải sai ngÆ°á»i giúp việc gá»i má»™t cá»- xe, nhÆ°ng cậu phải dặn há» là hãy bá» qua chiếc xe Ä'ầu tiên cÅ©ng nhÆ° chiếc xe thứ hai mà anh ta bắt gặp. Cậu ngá»"i và o cá»- xe và Ä'i tá»›i phá»' Strand, Ä'ến cầu ná»'i Lowther. Cần nói thêm là cậu Ä'ừng Ä'á»c Ä'ịa chỉ cho ngÆ°á»i xà ích mà viết lên giấy Ä'Æ°a cho Ã'ng ta và dặn Ã'ng ta tuyệt Ä'á»'i khÃ'ng Ä'ược vứt mảnh giấy Ä'ó xuá»'ng Ä'Æ°á»ng. Cậu hãy trả tiá»n trÆ°á»›c; khi chiếc xe vừa dừng lại cậu hãy nhẩy ngay và o chá»- cầu ná»'i tính toán sao cho Ä'úng 9 giá» 15, cậu có mặt bên kia cầu. Ngay cạnh vỉa hè cậu sẽ nhìn thấy má»™t cá»- xe khÃ'ng lá»›n lắm. NgÆ°á»i Ä'ánh xe bận chiếc áo khoác mà u Ä'en, cổ áo Ä'ược kẹp bằng má»™t Ä'Æ°á»ng viá»n mà u Ä'á». Cậu hãy ngá»"i và o xe và Ä'i Ä'ến nhà ga Ä'úng lúc tà u chuẩn bị chuyển bánh. 

- Thế tá»› sẽ gặp cậu ở Ä'âu? 

- Tại nhà ga, ngÆ°á»i ta sẽ dà nh cho chúng mình má»™t buá»"ng hai ngÆ°á»i hạng nhất. 

- NghÄ©a là chúng ta sẽ gặp nhau ở trong toa? 

- Äúng thế. 

TÃ'i Ä'ã hoà i cÃ'ng Ä'ể thuyết phục Holmes ở lại ngủ vá»›i tÃ'i. TÃ'i biết rằng anh sợ gây ra chuyện khÃ'ng hay cho gia Ä'ình ngÆ°á»i bạn thân thiết của mình. Äấy là nguyên nhân duy nhất khiến anh phải vá»™i vã ra Ä'i. Sau khi Ä'ã vá»™i và ng căn dặn má»i cách thức thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä'á»™ng cho ngà y mai, anh Ä'ứng lên và cùng tÃ'i Ä'i ra ngoà i vÆ°á»n. Anh trèo qua hà ng rà o, Ä'i ngay ra hẻm Mortimer, huýt sáo gá»i má»™t chiếc xe. TÃ'i lắng nghe tiếng lá»c cá»c của bánh xe Ä'ang xa dần. 

Sáng ngà y hÃ'm sau, tÃ'i là m Ä'úng theo lá»i Holmes căn dặn vá»›i tất cả sá»± thận trá»ng cảnh giác cần thiết khi gá»i má»™t cá»- xe. Cá»- Ä'ó khÃ'ng thể nà o là má»™t cái bẫy Ä'ược. Sau khi ăn sáng xong, tÃ'i Ä'i Ä'ến Ä'ịa Ä'iểm Ä'ã Ä'ược quy Æ°á»›c trÆ°á»›c. Khi xe tiến Ä'ến chiếc cầu Lowther, tÃ'i lao và o trong cầu vá»›i sá»± nhanh nhẹn hiếm có. Khi trÃ'ng thấy cá»- xe Ä'ang Ä'ứng Ä'ợi tÃ'i Ä'úng nhÆ° Holmes mÃ' tả, tÃ'i vừa kịp ngá»"i và o xe thì ngÆ°á»i xà ích tầm thÆ°á»›c, bịt kín bằng chiếc áo ấm mà u Ä'en liá»n ra roi quất ngá»±a. Chỉ má»™t loáng Ä'ã Ä'ến ga Victoria. TÃ'i vừa bÆ°á»›c xuá»'ng ngá»±a thì ngÆ°á»i xà ích Ä'ánh xe quay lại, và phóng nhÆ° bay, thậm chí khÃ'ng thèm quay nhìn tÃ'i. 

Má»i việc Ä'á»u tiến triển Ä'úng nhÆ° ý Ä'ịnh. Hà nh lý của tÃ'i Ä'ã có sẵn ở nhà ga; và tÃ'i cÅ©ng khÃ'ng khó khăn gì tìm thấy căn buá»"ng mà Holmes Ä'ã chỉ dẫn, bởi nó là buá»"ng duy nhất Ä'ược treo tấm biển "Ä'ã có ngÆ°á»i". Bây giá» chỉ còn má»™t việc là m tÃ'i lo lắng nhất, Ä'ó là sá»± vắng mặt của Holmes. TÃ'i nhìn lên Ä'á»"ng há»" nhà ga, chỉ còn 7 phút nữa là tà u xuất phát. Thật vÃ' ích khi tÃ'i lục kiếm trong Ä'ám ngÆ°á»i ra Ä'i và những ngÆ°á»i Ä'Æ°a tiá»...n thân hình gầy gò của anh bạn tÃ'i. Anh khÃ'ng có trong Ä'ám ngÆ°á»i ấy. TÃ'i Ä'ã giết thá»i gian, bằng cách giúp má»™t cha cá»' ngÆ°á»i à trÃ'ng rất Ä'áng kính, khi Ã'ng ta, bằng má»™t giá»ng lÆ¡ lá»› tiếng Anh, Ä'ang cá»' gắng giải thích cho ngÆ°á»i phu khuân vác rằng hà nh lý của Ã'ng cần Ä'ược gởi thẳng Ä'ến Paris. Sau Ä'ó tÃ'i dạo quanh sân ga má»™t lần nữa và quay vá» buá»"ng mình. Ở Ä'ó tÃ'i gặp lại Ã'ng cha cá»' ngÆ°á»i à lá»m khá»m, mà tÃ'i má»›i là m quen. Mặc dù vé của Ã'ng khÃ'ng phải và o phòng nà y, nhÆ°ng ngÆ°á»i phu khuân vác vẫn cứẩy và o chá»- tÃ'i. Thật vÃ' ích Ä'ể giải thích cho ngÆ°á»i bạn Ä'Æ°á»ng khÃ'ng má»i của tÃ'i hiểu rằng, cuá»™c Ä'á»™t nhập của Ã'ng Ä'ã là m tÃ'i bá»±c bá»™i nhÆ° thế nà o, tÃ'i nói tiếng à còn tá»"i hÆ¡n là Ã'ng nói tiếng Anh. Vì vậy tÃ'i chỉ biết nhún vai và lo lắng nhìn qua cá»­a sổ, sá»'t ruá»™t chá» Ä'ợi Holmes. Má»™t ná»-i lo sợ bao trùm lấy tÃ'i; sá»± vắng mặt của anh có nghÄ©a là có chuyện gì Ä'ã xảy ra Ä'êm qua. Các cánh cá»­a lên xuá»'ng Ä'ã Ä'ược khép chặt, tiếng còi tà u Ä'ã vang lên, Ä'úng lúc ấy bá»-ng dÆ°ng... 

- Watson thân mến, thậm chí cậu khÃ'ng thèm hạ cá»' Ä'oái hoà i chà o tá»› má»™t lá»i. 

Má»™t giá»ng phát ra ngay bên cạnh tÃ'i. TÃ'i nhìn quanh, toà n thân lạnh toát. Bây giá» cha cá»' Ä'ứng ngay trÆ°á»›c mặt tÃ'i. Trong má»™t giây phút những nếp nhăn của Ã'ng bá»-ng giãn ra, chiếc mÅ©i kéo dà i ra khá»i chiếc cằm, mÃ'i dÆ°á»›i thÃ'i khÃ'ng Ä'Æ°a ra phía trÆ°á»›c nữa, còn miệng thì nhÆ° Ä'ang thì thầm, cặp mắt lá» Ä'á» bây giá» Ä'ã sáng lên ánh lá»­a thÆ°á»ng ngà y; chiếc lÆ°ng khòm Ä'ược vÆ°Æ¡n thẳng. NhÆ°ng tất cả những việc ấy kéo dà i chỉ vòng má»™t khoảnh khắc, và Holmes lại vụt biến Ä'i nhanh chóng, cÅ©ng giá»'ng nhÆ° khi anh xuất hiện. 

- Lạy Chúa Ä'áng kính! - TÃ'i thá»'t lên, - Cậu là m tá»› hoảng cả há»"n. 

- Chúng ta cần thận trá»ng Ä'ến mức tá»'i Ä'a. - Anh thì thầm, - tá»› có Ä'ủ chứng cá»› Ä'ể nghÄ© là tụi chúng nó Ä'ã lần Ä'ược theo dấu vết. Kìa! Chính thằng Moriarty ở kia kìa! 

Holmes vừa nói xong thì tà u chuyển bánh. TÃ'i nhìn qua cá»­a sổ vá» phía sau, trÃ'ng thấy má»™t ngÆ°á»i cao cao, Ä'ang tức tá»'i xÃ' Ä'ẩy chen lấn Ä'ám Ä'Ã'ng và vẫy vẫy tay nhÆ° níu Ä'oà n tầu lại. Tuy nhiên má»i chuyện Ä'ã muá»™n rá»"i. Vận tá»'c con tà u Ä'ang tăng dần và chẳng mấy chá»'c nhà ga Ä'ã nằm lại khá xa phía sau. 

- Cậu thấy khÃ'ng, - Holmes nói và cÆ°á»i, - Mặc dù chúng ta cảnh giác tá»›i mức tá»'i Ä'a, nhÆ°ng cÅ©ng phải chật vật lắm má»›i thoát khá»i Ä'ược bá»n ngÆ°á»i kia Ä'ấy. 

Anh Ä'ứng dậy cởi chiếc áo thụng mà u Ä'en và chiếc mÅ© ra, - những thứ thuá»™c vẻ hình kì dị của anh - và cho tất cả và o má»™t chiếc túi du lịch. 

-Watson, cậu có Ä'á»c báo buổi sáng khÃ'ng? 

- KhÃ'ng. 

- NghÄ©a là cậu khÃ'ng hay biết tí gì vá» chuyện xảy ra tại hẻm Baker của chúng ta à ? Äêm hÃ'm qua, chính xác hÆ¡n là và o gần sáng ngà y hÃ'm nay, chúng nó Ä'ã tập kích nhà tá»›, nhÆ°ng gây tổn thất khÃ'ng Ä'áng kể. 

- Là m thế nà o bây giá»? Äiá»u ấy thật quá quắt khÃ'ng thể nà o chịu nổi. 

- Hình nhÆ°, sau khi tên Ä'ặc phái viên dùng dùi cui xÃ'ng và o tá»› bị bắt, tụi chúng Ä'ã mất hẳn dấu vết vá» tá»›. Lúc Ä'ầu chúng cho rằng tá»› sẽ quay vá» nhà . NhÆ°ng sau Ä'ó chúng Ä'ã Ä'ánh hÆ¡i và theo cậu từng bÆ°á»›c. Chính Ä'iá»u nà y Ä'ã dẫn thằng Moriarty Ä'ến ga Victoria. Trên Ä'Æ°á»ng Ä'i tá»›i nhà ga, khÃ'ng biết cậu có sÆ¡ xuất gì khÃ'ng? 

- Tá»› Ä'ã là m Ä'úng nhÆ° cậu dặn. 

- Cậu thấy cá»- xe ngay vị trí chứ? 

- Äúng, chiếc xe Ä'ã Ä'ợi tớở chá»-ấy. 

- Thế cậu có nhận ra ngÆ°á»i xà ích khÃ'ng? 

- KhÃ'ng. 

- Äấy là anh trai tá»›, Mycroft. Trong cÃ'ng việc nhÆ° vậy tá»'t nhất là khÃ'ng cho ngÆ°á»i ngoà i cuá»™c biết những Ä'iá»u bí mật của mình. Còn bây giá» chúng ta phải tìm cách Ä'á»'i phó vá»›i Moriarty. 

- Tá»› nghÄ©, chúng mình Ä'i chuyến tà u nà y là m sao hắn ta có thể Ä'uổi kịp? 

- Watson thân mến! Tá»› Ä'ã nói vá»›i cậu, hắn là má»™t ngÆ°á»i có trí tuệ cao, hắn có má»™t trình Ä'á»™ ngang vá»›i tá»›. Chẳng lẽ, ví nhÆ° tá»› là má»™t ngÆ°á»i Ä'uổi theo, lúc ấy má»™t cản trởkhÃ'ng Ä'áng kể nhÆ° vậy sẽ là m tá»› bó tay hay sao? Tại sao cậu Ä'ánh giá hắn quá thấp nhÆ° vậy? 

- NhÆ°ng hắn có thể là m gì Ä'ược bây giá»? 

- Là m Ä'iá»u mà trong trÆ°á»ng hợp Ä'ó tá»› cÅ©ng là m. 

- Cậu hãy cho tá»› biết cậu sẽ hà nh Ä'á»™ng ra sao? 

- Tá»› sẽ thuê hẳn má»™t chuyến tà u tá»'c hà nh danh riêng cho tá»›. 

- NhÆ°ng dẫu sao cÅ©ng vẫn chậm trá».... 

- KhÃ'ng trá»... chút nà o. Chuyến tà u của chúng ta sẽ dừng lại ở Canterbury, ở Ä'ó chúng ta phải Ä'ợi tà u thủy ít ra cÅ©ng phải mất 15 phút. Và hắn sẽ bắt gặp chúng ta ở Ä'ấy. 

- Nên nhá»› hắn là thằng tá»™i phạm chứ khÃ'ng phải là chúng ta. Vậy nếu hắn mang xác Ä'ến Ä'ây, chúng ta sẽ ra lệnh bắt giữ. 

- Là m nhÆ° vậy sẽ Ä'ổ xuá»'ng sÃ'ng, xuá»'ng biển những cÃ'ng lao của ba tháng là m việc cật lá»±c của tá»›. Chúng ta chỉ bắt Ä'ược má»™t con cá to, còn những con cá nhá» khác sẽtìm Ä'Æ°á»ng chạy thoát. Thứ hai nà y tất cả bá»n chúng sẽ lá»t và o tay cảnh sát. Bây giá»chúng ta khÃ'ng Ä'ược phép bắt bá»›. 

- Thế chúng ta là m gì? 

- Chúng ta cần Ä'i Ä'ến Canterbury. 

- Sau Ä'ó? 

- Sẽ Ä'i Newhaven, và từ Ä'ó sẽ Ä'i Dieppe. Moriarty cÅ©ng sẽ là m Ä'iá»u nà y, mà trong trÆ°á»ng hợp ấy tá»› cÅ©ng là m nhÆ° vậy. Hắn Ä'i Ä'ến Paris, Ä'ánh dấu những chiếc va li của chúng ta, nằm Ä'ợi ở phòng gởi hà nh lý hai ngà y. Còn chúng ta trong thá»i gian ấy sẽmua má»™t cặp bao dệt bằng thảm và sẽ Ä'i buÃ'n bán các mặt hà ng cÃ'ng nghệ phẩm ởcác Ä'ịa phÆ°Æ¡ng mà chúng ta sẽ Ä'i ngang qua. Rá»"i chúng ta sẽ bình tÄ©nh ghé thăm Ä'ất nÆ°á»›c Thụy Äiển, qua cá»­a ngõ thà nh phá»' Luxembourg và Basle. 

TÃ'i là má»™t nhà du lịch dà y dặn kinh nghiệm, vì thế khÃ'ng bao giá» tÃ'i cho phép mình buá»"n rầu vì chuyện mất mát hà nh lý. NhÆ°ng thú thá»±c, tÃ'i khÃ'ng chịu nổi ý nghÄ© là chúng tÃ'i sẽ né tránh tên tá»™i phạm có má»™t tiá»n sá»­ quá kinh khủng, toà n là những chuyện rùng rợn, dã man. Tuy thế Holmes là ngÆ°á»i hiểu rõ tình thế hÆ¡n tÃ'i. Và chúng tÃ'i Ä'ã Ä'ến Canterbury. Ở Ä'ây chúng tÃ'i Ä'ược biết còn má»™t giá» nữa má»›i có tà u thủy Ä'i Newhaven. TÃ'i lặng lẽ nhìn chiếc tà u chở hà nh lý của chúng tÃ'i Ä'ang khuất dần từ xa. Lúc Ä'ó, Holmes cầm lấy tay áo tÃ'i và chỉ vá» phía con Ä'Æ°á»ng sắt. 

- Cậu thấy Ä'ấy, nhanh nhÆ° chá»›p! - Anh ta lên tiếng. 

Từ xa, trong cánh rừng Kent, má»™t dòng khói nhá» bá»'c lên. Có má»™t con tà u chỉ kéo có má»™t toa Ä'ã xuất hiện chá»- khúc cua trÆ°á»›c khi và o nhà ga. Chúng tÃ'i vừa kịp nấp sau những kiện hà ng, chiếc tà u Ä'ã rú lên má»™t tiếng Ä'inh tai nhức óc chạy băng qua chá»-chúng tÃ'i và phả và o mặt chúng tÃ'i má»™t luá»"ng hÆ¡i nóng bá»ng. 

- Äã Ä'ến! - Holmes thá»'t lên và Ä'Æ°a cặp mắt nhìn và o toa tà u Ä'ang chạy từ từ và dừng lại trên Ä'Æ°á»ng ray. - Cậu thấy khÃ'ng, sá»± thÃ'ng thái của anh bạn cÅ©ng có má»™t giá»›i hạn Ä'ấy chứ. Nếu hắn rút ra kết luận Ä'úng nhÆ° tá»› Ä'ã là m và hà nh Ä'á»™ng thích hợp vá»›i nó thì có lẽ má»i chuyện thật quá phi thÆ°á»ng. 

- Hắn sẽ là m gì nếu hắn Ä'uổi kịp chúng ta? 

- Còn nghi ngá» gì nữa, hắn muá»'n giết tá»›. Kệ thây hắn, tá»'t nhất là tá»› khÃ'ng nên Ä'ợi Ä'ến lúc hắn ta hạ tay xuá»'ng. Bây giá» chỉ còn má»™t vấn Ä'á» nan giải nhất: chúng ta nên ăn sáng ở Ä'ây hay là cứ chịu mang bụng Ä'ói Ä'ến Newhaven? 

Ngay Ä'êm hÃ'm ấy, chúng tÃ'i Ä'ã Ä'i Ä'ến Brussels và lÆ°u lại Ä'ấy hai ngà y. Sang sáng thứ ba Ä'ến Strasbourg. Sáng thứ hai, Holmes Ä'ã Ä'ánh má»™t bức Ä'iện cho cảnh sát London, và Ä'ến tá»'i khi quay vá» khách sạn, chúng tÃ'i Ä'ã thấy bức Ä'iện trả lá»i. Holmes lật xem bức Ä'iện, và tức tá»'i ném nó và o lò. 

- Äáng lý ra, tá»› phải tiên liệu trÆ°á»›c chuyện Ä'ó má»›i phải - Anh ta rá»n rÄ©. - Nó Ä'ã tẩu thoát, Ä'ã lá»t lÆ°á»›i! 

- Moriarty? 

- Cảnh sát Ä'ã tóm gá»n cả băng, nhÆ°ng chỉ riêng hắn ta lại lá»t lÆ°á»›i! Bởi tá»› Ä'ã Ä'i khá»i, bá»n cảnh sát kia là m sao Ä'ịch nổi hắn, mặc dù tá»› rất tin là Ä'ã cung cấp cho cảnh sát tất cả các Ä'ầu má»'i. Watson, có lẽ tá»'t nhất cậu nên quay vá» nÆ°á»›c Anh. 

- Tại sao vậy? 

- Bây giá» tá»› là má»™t ngÆ°á»i bạn Ä'Æ°á»ng nguy hiểm. Con ngÆ°á»i ấy Ä'ã bị mất hết tất cả. Nếu trở lại Anh quá»'c hắn sẽ bị bắt ngay. Theo tá»› Ä'ược biết vá» tính cách của hắn thì bây giá» hắn Ä'ang tập trung tất cả ná»- lá»±c của mình Ä'ể trả thù tá»›. Hắn Ä'ã trắng trợn nói Ä'iá»u Ä'ó vá»›i tá»› trong cuá»™c gặp gỡ ngắn ngủi hÃ'm ấy. Tá»› tin Ä'ó khÃ'ng phải là má»™t lá»i dá»a suÃ'ng. Tá»› thà nh thật khuyên cậu hãy trở vá» nÆ°á»›c Anh. 

NhÆ°ng tÃ'i là má»™t cá»±u chiến binh, là bạn cÅ© lâu Ä'á»i của Holmes, tất nhiên tÃ'i khÃ'ng thểnà o ra Ä'i trong giây phút nà y và mặc lòng Ä'ể anh ở lại má»™t mình. Khi ngá»"i ăn trong nhà hà ng của khách sạn Strasbourg, chúng tÃ'i Ä'ã tranh luận vá» chuyện nà y hÆ¡n ná»­a giá». Ngay ngà y hÃ'm Ä'ó, chúng tÃ'i Ä'i Ä'ến Geneva. 

Suá»'t má»™t tuần chúng tÃ'i Ä'i lang thang khắp thung lÅ©ng Rhone, và bá» lại Ä'ằng sau thịtrấn Leuk; chúng tÃ'i vượt qua những con sÃ'ng còn phủ Ä'ầy má»™t lá»›p băng cứng; tiếp tục tiến qua Interlaken, Ä'ến Meiringen. Má»™t cuá»™c dạo chÆ¡i Ä'ầy thú vị. Mà u xanh của mùa xuân Ä'ang mÆ¡n mởn, dÆ°á»›i Ä'ất, trên Ä'ầu chúng tÃ'i là má»™t mà n tuyết trắng bao phủ. NhÆ°ng tÃ'i biết Holmes khÃ'ng khi nà o sao lãng má»'i Ä'e dá»a Ä'ang treo trên Ä'ầu anh. Trong những xóm là ng trù phú, ấm cúng, hay trên các con Ä'Æ°á»ng mòn quạnh hiu dá»c sÆ°á»n núi Ä'âu Ä'âu tÃ'i cÅ©ng bắt gặp cái nhìn rất nhanh và chòng chá»c của anh, nhÆ°muá»'n xem xét từng khuÃ'n mặt của từng ngÆ°á»i mà anh gặp. Rõ rà ng anh hoà n toà n tin và o má»'i nguy hiểm khÃ'ng thể tránh khá»i Ä'ang từng bÆ°á»›c Ä'uổi theo chúng tÃ'i. 

TÃ'i vẫn nhá»› mãi má»™t trÆ°á»ng hợp thế nà y: Chúng tÃ'i Ä'i qua vùng Gemmi và Ä'ang dạo dá»c bá» há»" Daubensee, bá»-ng có má»™t tảng Ä'á lá»›n từ bên phải Ä'ang lao xuá»'ng và rÆ¡i xuá»'ng há»" ngay sau lÆ°ng chúng tÃ'i. Holmes vá»™i lao lên tít trên Ä'ỉnh ngá»n tháp chăm chú quan sát, theo dõi. NgÆ°á»i phiên dịch nói cho anh yên tâm là chuyện Ä'á lở và o mùa xuân là má»™t hiện tượng rất bình thÆ°á»ng ở vùng nà y. Holmes khÃ'ng nói gì, nhÆ°ng Ä'ã cÆ°á»i vá»›i tÃ'i vá»›i dáng Ä'iệu của má»™t ngÆ°á»i biết trÆ°á»›c sá»± kiện nà y từ lâu. Trái vá»›i sá»±lo lắng của mình, anh khÃ'ng chút nà o tá» ra rầu rÄ© u phiá»n. Ngược lại, chÆ°a bao giá» tÃ'i thấy anh Ä'ang trong má»™t tâm trạng phấn chấn vui vẻ nhÆ° hÃ'm ấy. Anh Ä'ã lặp Ä'i lặp lại nhiá»u lần má»™t Ä'iá»u là nếu tay giáo sÆ° Moriarty bị vạch trần trÆ°á»›c xã há»™i, anh sẽ vui lòng chấm dứt cÃ'ng việc của mình. 

- Watson, tá»› cảm thấy tá»› hoà n toà n có quyá»n Ä'ể nói rằng tá»› Ä'ã sá»'ng má»™t cuá»™c Ä'á»i khÃ'ng phải là vÃ' ích. - Anh nói. â€" Và thậm chí ngay bây giá» con Ä'Æ°á»ng Ä'á»i của tá»› kết thúc, tá»› cÅ©ng có phần nà o khuây khá»a trong lòng: Nhá» tá»› mà bầu khÃ'ng khí của thà nh London Ä'ược trong sạch hÆ¡n. Tá»› Ä'ã tham gia hÆ¡n má»™t nghìn vụ án và Ä'ảm bảo vá»›i cậu tá»› chÆ°a bao giá» lạm dụng uy tín, ảnh hưởng của mình Ä'ể giúp Ä'ỡ những việc phi nghÄ©a. Thật ra, trong thá»i gian gần Ä'ây, cÃ'ng việc lÃ'i cuá»'n, hấp dẫn tá»› hÆ¡n là nghiên cứu những câu Ä'á»' mà bản thân thiên nhiên Ä'ặt ra trÆ°á»›c mặt; cÅ©ng nhÆ° những vấn Ä'á»cấp thiết cần Ä'ược giải quyết mà trách nhiệm của bá»™ máy chính quyá»n quá non ná»›t khÃ'ng thể Ä'ảm nhận nổi. Watson, và o ngà y mà tá»› kết thúc Ä'Æ°á»ng cÃ'ng danh của mình bằng má»™t cú bắt sá»'ng tóm gá»n, cÅ©ng có khi sẽ phải tiêu diệt má»™t tên phạm pháp nguy hiểm nhất và tà i ba nhất châu Âu, thì lúc ấy, cuá»'n sổ ghi chép những há»"i ký của cậu sẽ Ä'i Ä'ến chá»- kết thúc. Giá» tá»› Ä'ang cá»' gắng Ä'ể hoà n thà nh ná»'t cÃ'ng việc chÆ°a Ä'ược nói Ä'ến, sao cho thật chính xác. Tá»› cá»' gắng nắm thật kỹ những tình tiết, Ä'iá»u nà y khÃ'ng phải là dá».... NhÆ°ng tá»› Ä'ặt ra cho mình trách nhiệm là khÃ'ng bá» sót chi tiết nà o là nhá» nhặt. 

Ngà y 3 tháng 5, chúng tÃ'i Ä'ến là ng Meiringen, và dừng trú ở khách sạn "Anh quá»'c". Ã"ng chủ khách sạn là má»™t ngÆ°á»i vui nhá»™n, thính pha trò và nói tiếng Anh rất sõi, bởi Ã'ng Ä'ã từng là m bá»"i bà n ở khách sạn "Grosvenor" ở Anh gần ba năm. Má»"ng 4 tháng 5, sau buổi trÆ°a, theo lá»i khuyên của Ã'ng chủ, cả hai chúng tÃ'i rủ nhau lên núi dạo chÆ¡i, vá»›i ý Ä'ịnh sẽ ngủ lại ở là ng Rosenlaui. Ã"ng ta cÅ©ng khuyên chúng tÃ'i nên tham quan thưởng thức thác Reichenbach nằm lÆ°ng chừng ngá»n núi; nhÆ°ng gần Ä'ấy má»™t chút là khu vá»±c Ä'áng sợ nhất. Má»™t dòng thác lÅ© do những tảng băng tan Ä'ang tuÃ'n xá»'i xả xuá»'ng má»™t vá»±c thẳm khÃ'ng Ä'áy, bá»t nÆ°á»›c tung nhÆ° hÆ¡i khói bá»'c lên từ má»™t ngÃ'i nhà . Má»™t khe rãnh: nÆ¡i dòng thác Ä'ổ và o, Ä'ược chất Ä'ầy những tảng Ä'á to tÆ°á»›ng Ä'en Ä'ủi nhÆ° than. Ở phía dÆ°á»›i, trong lòng Ä'á»™ sâu khÃ'ng thể nà o Ä'o Ä'ược ấy là các khe bịthu hẹp lại, biến thà nh cá»™t cái giếng Ä'ang sÃ'i ầm ầm, giếng nà y luÃ'n luÃ'n Ä'ược bổsung thêm nÆ°á»›c từ trên róc xuá»'ng vá»›i má»™t sức mạnh kinh khủng Ä'ã là m cho nÆ°á»›c bắn tung toé trở lại, hất ngược lên tá»›i má»m núi cao. Tất cả những cảnh tượng ấy, là m cho con ngÆ°á»i cảm thấy choáng ngợp, là m cho ta Ä'iếc tai, bởi những tiếng gầm khÃ'ng ngá»›t. 

Chúng tÃ'i Ä'ã leo lên theo con Ä'Æ°á»ng có hình dáng má»™t ná»­a vòng tròn; nhá» vậy mà những nhà du lịch có thể nhìn thấy quang cảnh thác nÆ°á»›c. Con Ä'Æ°á»ng kết thúc má»™t cách Ä'á»™t ngá»™t, khÃ'ng còn Ä'Æ°á»ng nà o Ä'i tiếp. Vì vậy, ngÆ°á»i nà o Ä'ã leo lên rá»"i, buá»™c lòng phải quay lại chính con Ä'Æ°á»ng Ä'ã Ä'i lên. Vừa lúc chúng tÃ'i quay xuá»'ng, thì bá»-ng dÆ°ng trÃ'ng thấy má»™t thằng bé Thuỵ Äiển. Thằng bé chạy lại chá»- chúng tÃ'i, trên tay cầm má»™t bức thÆ°. Trên phong bì có Ä'óng dấu của khách sạn, nÆ¡i chúng tÃ'i thuê trá». DÆ°á»ng nhÆ° Ä'ó là bức thÆ° do Ã'ng chủ khách sạn viết và gởi cho tÃ'i. Ã"ng ta viết rằng: Chúng tÃ'i vừa ra khá»i khách sạn và i phút, có má»™t bà ngÆ°á»i Anh Ä'i Ä'ến, bà ta Ä'ang nằm trong giai Ä'oạn cuá»'i cùng của bệnh lao phổi. Bà ta sá»'ng qua mùa Ä'Ã'ng ở Davos Platz , bà Ä'ịnh Ä'ến thăm bạn bè ở Lucerne. NhÆ°ng trên Ä'Æ°á»ng Ä'i bá»-ng bà ta ho ra máu. Hình nhÆ° bà ta khÃ'ng còn sá»'ng Ä'ược bao lâu nữa, cùng lắm chỉ trong và i tiếng Ä'á»"ng há»". NhÆ°ng Ä'á»'i vá»›i bà ta khÃ'ng có gì an ủi Ä'á»™ng viên bằng việc Ä'ược trÃ'ng thấy má»™t ngÆ°á»i bác sỹ ngÆ°á»i Anh ở bên cạnh. Nếu tÃ'i Ä'i Ä'ến vá»›i bà ta thì... ở Ä'oạn tái bút, Ã'ng ta còn nói thêm, chính Ã'ng ta sẽ Ä'á»™i Æ¡n tÃ'i rất nhiá»u, nếu tÃ'i Ä'á»"ng ý quay lại khách sạn, bởi ngÆ°á»i Ä'à n bà kiên quyết cá»± tuyệt khÃ'ng muá»'n thuê nhá» má»™t bác sỹngÆ°á»i Thụy Äiển. 

TÃ'i khÃ'ng thể nà o từ chá»'i, khÃ'ng thể nà o thoái thác yêu cầu của má»™t bạn Ä'á»"ng hÆ°Æ¡ng Ä'ang chết dần chết mòn nÆ¡i Ä'ất khách quê ngÆ°á»i. NhÆ°ng cùng lúc ấy tÃ'i rất lo ngại nếu bá» mặc Holmes ở lại má»™t mình. Cuá»'i cùng chúng tÃ'i quyết Ä'ịnh nhÆ° sau: thằng bé mang thÆ° Ä'ến sẽ là ngÆ°á»i phiên dịch và bạn Ä'Æ°á»ng vá»›i anh, còn tÃ'i sẽ quay lại xóm Meiringen. Bạn tÃ'i còn muá»'n ở lại nÆ¡i thác nÆ°á»›c má»™t lúc; sau Ä'ó sẽ Ä'i băng qua mấy ngá»n Ä'á»"i Ä'ể Ä'i Ä'ến Rosenlaui, và ở Ä'ấy tá»'i tÃ'i sẽ gặp anh. Khi Ä'i ra Ä'ược má»™t Ä'oạn, tÃ'i quay lại nhìn; Holmes Ä'ang Ä'ứng, cúi nhìn xuá»'ng tảng Ä'á, hai tay bắt chéo sau lÆ°ng. Lúc bấy giá», tÃ'i Ä'âu có hay rằng khÃ'ng bao giá» tÃ'i còn gặp bạn tÃ'i nữa. 

Äến chân núi, tÃ'i còn nhìn lên má»™t lần nữa, tÃ'i khÃ'ng còn nhìn thấy thác nÆ°á»›c, nhÆ°ng tÃ'i dõi theo con Ä'Æ°á»ng dẫn tá»›i thác nÆ°á»›c chạy dá»c theo sÆ°á»n núi. Có má»™t ngÆ°á»i Ä'à n Ã'ng Ä'ang gấp gáp trên con Ä'Æ°á»ng Ä'i lên. Hình nhÆ° bóng Ä'en sậm của Ã'ng ta trÃ'ng rất rõ trên ná»n xanh rá»±c rỡ kia. TÃ'i ngá» ngợ ra cái dáng Ä'i tất bật của Ã'ng ta, nhÆ°ng chính tÃ'i lúc ấy cÅ©ng rất vá»™i Ä'ến bệnh nhân của mình, nên chỉ má»™t thoáng tÃ'i Ä'ã quên con ngÆ°á»i ấy. Gần má»™t giá» sau tÃ'i Ä'ến khách sạn ở Meiringen, Ã'ng chủ khách sạn Ä'ang Ä'ứng ở cá»­a. 

- Thế nà o? - TÃ'i Ä'ến gần Ã'ng ta và lên tiếng há»i. - Hy vá»ng là tình hình bà ấy khÃ'ng quá bi Ä'át? 

Nét mặt Ã'ng ta lá»™ rõ vẻ ngạc nhiên, sá»­ng sá»'t cặp lÃ'ng mà y rÆ°á»›n lên. Tim tÃ'i bá»-ng thót lại, nhói Ä'au. 

- NghÄ©a là khÃ'ng phải ngà i Ä'ã viết cái nà y? - TÃ'i lấy bức thÆ° trong túi ra và há»i. - Ởkhách sạn có má»™t bà bệnh nhân ngÆ°á»i Anh khÃ'ng? 

- Tất nhiên là khÃ'ng - Ã'ng ta thét lên. - Có chuyện gì thế? Ngoà i phong bì Ä'óng dấu khách sạn tÃ'i? À, tÃ'i nhá»› ra rá»"i! Có lẽ bức thÆ° nà y do má»™t ngÆ°á»i Anh cao cao Ä'ã viết. Ã"ng ta Ä'ến khi hai ngà i vừa bÆ°á»›c ra. Ã"ng ta nói rằng... 

NhÆ°ng tÃ'i khÃ'ng tà i nà o ngá»"i nghe những lá»i giải thích dà i dòng của Ã'ng ta. Bị má»™t ná»-i lo sợ bao trùm, tÃ'i vá»™i và ng cắm Ä'ầu cắm cổ chạy theo con Ä'Æ°á»ng tắt dẫn Ä'ến chân núi. TÃ'i mất gần trá»n má»™t giá» Ä'ể chạy xuá»'ng núi, và hoặc dù tÃ'i Ä'ã dá»"n tất cả sức lá»±c của mình Ä'ể chạy, nhÆ°ng cÅ©ng mất Ä'ứt hai giá» Ä'á»"ng há»" tÃ'i má»›i Ä'ến Ä'ược thác nÆ°á»›c ban nãy. Chiếc gậy của Sherlock Holmes vẫn nằm bên cạnh tảng Ä'á, còn anh thì khÃ'ng thấy Ä'âu. TÃ'i Ä'ã gá»i, Ä'ã gà o thét tên anh, nhÆ°ng vÃ' ích. Câu trả lá»i duy nhất là tiếng vá»ng dá»™i lại tiếng gà o thét của tÃ'i từ những tảng Ä'á dá»'c dá»±ng Ä'ứng bao quanh. 

Khi thấy cây gậy, tÃ'i lạnh toát cả ngÆ°á»i: nghÄ©a là Holmes khÃ'ng Ä'i Ä'ến Rosenlaui. Anh Ä'ang còn quanh quẩn Ä'âu Ä'ây, trên con Ä'Æ°á»ng mòn bá» rá»™ng chỉ có 3 feet, Ä'ược bá»c bởi má»™t phía bức tÆ°á»ng Ä'á dá»±ng Ä'ứng. Kẻ thù Ä'ã gặp anh tại Ä'ây. Thằng bé ngÆ°á»i Thụy Äiển cÅ©ng biến mất. Có lẽ thằng bé Ä'ã bị tên Moriarty mua chuá»™c Ä'ể cho hai kẻÄ'á»'i mặt vá»›i nhau. Còn chuyện gì Ä'ã xảy ra? Ai có thể nói Ä'ược! TÃ'i Ä'ứng yên nhÆ° vậy chừng hai phút, hết sức bá»'i rá»'i vì sợ hãi, và cá»' trấn tÄ©nh lại. TÃ'i nhá»› lại những phÆ°Æ¡ng pháp của bạn tÃ'i, và tÃ'i thá»­ Ä'em ra vận dụng, vá»›i hy vá»ng sẽ là m sáng tá» những gì tang thÆ°Æ¡ng Ä'ã xảy ra. Than Ã'i! Chuyện ấy má»›i dá»... là m sao? 

Trong lúc chuyện trò chúng tÃ'i chÆ°a Ä'i hết lá»'i mòn, và cây gậy rÆ¡i và o Ä'úng chá»- chúng tÃ'i dừng lại. Mảnh Ä'ất Ä'en mà u mỡ, chÆ°a bao giá» khÃ' vì quanh năm suá»'t tháng những giá»t nÆ°á»›c tung tóe bắn lên. Ngay cả con chim Ä'ậu cÅ©ng Ä'ể lại dấu nữa là . Có hai hà ng bÆ°á»›c chân còn in rõ nét ở Ä'oạn cuá»'i chá»- lá»'i mòn. Những vết chân nà y Ä'á»u Ä'i ra xa, còn dấu quay trở lại khÃ'ng thấy Ä'âu hết. Cách mấy bÆ°á»›c chân nữa là tá»›i chá»-vá»±c, toà n bá»™ Ä'ất ở Ä'ây bị già y xéo, dẫm nát và Ä'à o bá»›i tung lên. Những cây dÆ°Æ¡ng xỉmá»c gần vá»±c thẳm Ä'ã bị dẫm lên và dây bẩn. TÃ'i nằm sấp xuá»'ng và bắt Ä'ầu nhìn chăm chú và o dòng nÆ°á»›c Ä'ang gà o thét. Bây giá» tÃ'i Ä'ã trÃ'ng thấy những tảng Ä'á vừa má»›i Ä'ược bóng lên do ai dẫm lên. TÃ'i gà o thét nhÆ°ng những tiếng vang dá»™i Ä'ã lấn át hết giá»ng hét của tÃ'i. 

Thật may mắn, lá»i chà o cuá»'i cùng của bạn tÃ'i Ä'ã Ä'ến vá»›i tÃ'i. Chiếc gậy nằm lại Ä'ược dá»±ng nghiêng và o vách Ä'á, và ngay phía trên có má»™t vật gì Ä'ó lấp lánh sáng. TÃ'i Ä'Æ°a tay vá»›i lấy, và thấy Ä'ó là há»™p Ä'á»±ng thuá»'c bằng bạc mà Holmes vẫn hay mang nó trong ngÆ°á»i. Khi tÃ'i cầm lên có và i tá» giấy nằm phía dÆ°á»›i bá»-ng rÆ¡i xuá»'ng Ä'ất. TÃ'i nhặt lên. Äó là ba tá» giấy Ä'ược xé từ má»™t quyển sổ tay, và trên Ä'ó có Ä'á» dòng chữgởi cho tÃ'i. Äịa chỉ ghi khá rõ nét, chữ rõ rà ng, chững chạc, dÆ°á»ng nhÆ° Holmes Ä'ang viết nó trong phòng. 

"Watson thân mến, Ä'iá»u ghi trong mẩu thÆ° nà y là do sá»± nhã ý của ngà i Moriarty. Tá»›ngá»"i viết cho cậu mấy dòng. Ã"ng ta Ä'ang Ä'ợi tá»› Ä'ể giải quyết dứt Ä'iểm những vấn Ä'á»có liên quan Ä'ến tá»›i cả hai. Ã"ng ta Ä'ã kể qua loa cho tá»› nghe cách thức mà Ã'ng ta Ä'ã Ä'ánh lạc hÆ°á»›ng cảnh sát nÆ°á»›c Anh, và nắm Ä'ược cuá»™c hà nh trình của chúng mình. Tất cả những Ä'iá»u Ä'ó, má»™t lần nữa khẳng Ä'ịnh nhận xét của tá»› vá» khả năng hiếm có của Ã'ng ta là Ä'úng. Tá»› thật thích thú, khi nghÄ© rằng có thể vạch trần những việc là m khÃ'ng hay, những việc dính líu Ä'ến sá»± tá»"n tại của con ngÆ°á»i nà y. NhÆ°ng tá»› sợ rằng, Ä'iá»u Ä'ó có thể cÅ©ng phải trả má»™t cái giá khá Ä'ắt. Việc nà y có thể là m cho bạn bè tá»› buá»"n, Ä'ặc biệt là cậu, Watson ạ! Cần nói thêm vá»›i cậu là cuá»™c Ä'á»i tá»› Ä'ã Ä'ến lúc Ä'i Ä'ến tá»™t Ä'ỉnh của nó rá»"i, tá»› khÃ'ng thể nà o mong Æ°á»›c kết cục tá»'t hÆ¡n. CÅ©ng nói cho cậu hay, bức thÆ° từ khách sạn Meiringen - Ä'ó là cái bẫy, chuyện nà y tá»› khÃ'ng mảy may nghi ngá». Sau khi cậu ra Ä'i, tá»› hoà n toà n yên tâm khÃ'ng còn ân hận gì hết. Cậu hãy chuyển cho ngà i thanh tra Patterson những giấy má cần thiết dùng Ä'ể vạch mặt băng cÆ°á»›p ấy. Hiện nay những tà i liệu Ä'ó nằm ở trên bà n, trong chiếc há»™p dÆ°á»›i chữ "M". Chiếc phong bì mà u xanh vá»›i dòng chữ "Moriarty". TrÆ°á»›c khi từ giã nÆ°á»›c Anh, tá»› Ä'ã kịp là m tất cả những gì cần thiết và gởi nó ở Ä'ằng anh trai tá»› Mycroft. Nhá» cậu gá»­i lá»i chà o thân thiết của tá»› tá»›i vợ cậu. 

NgÆ°á»i bạn chung thủy của cậu, Sherlock Holmes" 

Những gì còn lại có thể gói gá»n trong hai câu. Sau cÃ'ng việc khám xét hiện trÆ°á»ng, ngÆ°á»i ta Ä'á»u thá»'ng nhất cho rằng cuá»™c vật lá»™n giữa hai Ä'ịch thủ Ä'ã kết thúc nhÆ° thếnà y: Cả hai cùng bị rÆ¡i xuá»'ng vá»±c thẳm mà vẫn khÃ'ng chịu buÃ'ng tay ra. NgÆ°á»i ta cÅ©ng có ý Ä'ịnh tìm kiếm tá»­ thi, nhÆ°ng cÅ©ng khÃ'ng mang lại kết quả gì. Thân thể của má»™t tên tá»™i phạm nguy hiểm nhất và của má»™t ngÆ°á»i bảo vệ cÃ'ng lý trứ danh nhất sẽvÄ©nh viá»...n nằm dÆ°á»›i vá»±c sâu thẳm, quanh năm nÆ°á»›c sÃ'i réo ầm Ä©. 

NgÆ°á»i ta cÅ©ng khÃ'ng tìm thấy thằng bé con ngÆ°á»i Thụy Äiển Ä'âu cả. Có lẽ Ä'ó là má»™t trong sá»' những Ä'ặc phái viên do Moriarty tuyển chá»n. Còn băng cÆ°á»›p Ä'á»™c ác có lẽởLondon má»i ngÆ°á»i vẫn còn nhá»›, những chứng cứ do Holmes thu thập khá Ä'ầy Ä'ủ Ä'ã vạch mặt chỉ tên tất cả tổ chức ấy; và ngÆ°á»i ta Ä'ã khám phá ra Ä'ầu Ä'ảng cÅ©ng nhÆ°linh há»"n của tổ chức ấy chính là tay giáo sÆ° Moriarty mà Ä'áng lẽ phải bị còng bằng chiếc gÃ'ng sắt. Trong quá trình ấy bản thân con ngÆ°á»i Ä'áng sợ kia còn chÆ°a Ä'ược là m sáng tá». Nếu buá»™c lòng tÃ'i phải nói lên toà n bá»™ sá»± thật vá» quá trình phạm pháp của hắn thì Ä'iá»u nà y sẽ Ä'á»™ng viên má»™t sá»' ngÆ°á»i bà o chữa thiếu lÆ°Æ¡ng tâm và trách nhiệm, há» sẽ mÆ°u toan minh oan cho hắn bằng những Ä'òn cÃ'ng kích chá»'ng lại má»™t con ngÆ°á»i, mà con ngÆ°á»i Ä'ó bao.