Cao nhị, lớp 2.

Đại biểu môn văn viết bài tập lớp tự học buổi chiều ở trên bảng đen xong trở lại chỗ ngồi thấy sắc mặt Nhiệm Khinh Khinh hoảng hốt, lo lắng hỏi, "Nhiệm Khinh Khinh, cậu không đợi ở bệnh viện quan sát mấy ngày sao ? Thật sự không có chuyện gì ?"

Nhiệm Khinh Khinh đang nắm chặt thời gian chuẩn bị viết từ đơn tiếng Anh, sợ bản thân lại bị Nguyễn Trà đánh bại ở môn am hiểu nhất nghe vậy sắc mặt đột nhiên cứng đờ, trong lòng khó chịu, giọng điệu cứng nhắc, " Không có việc gì đâu, cảm ơn cậu quan tâm."

Thấy Nhiệm Khinh Khinh không cảm kích, đại biểu môn văn mím môi xoay người, tâm tư muốn kéo quan hệ làm quen cùng bạn học mới cũng nhạt vài phần.

[ Tình bạn nhắc nhở, một học bá ưu tú chưa bao giờ chỉ có một mình, ký chủ cần cùng bạn học có mối quan hệ thâm hậu tình nghĩa, đặc biệt là bạn học vừa quan tâm tình huống của ký chủ.]

Nhiệm Khinh Khinh cười lạnh, " Quan tâm ? Không phải là chế giễu sao ? Ban ngày ban mặt ở trong lớp học lại bị sét đánh trúng, có chắc bọn họ không cảm thấy buồn cười ?"

Trong lời đáp, Nhiệm Khinh Khinh cũng oán hận hệ thống, hận hệ thống nói trừng phạt liền trừng phạt, vì sao lại để cô ta trước mặt nhiều người mất mặt !

Sau khị Nhiệm Khinh Khinh từ bệnh viện trở về, cứ nhìn thấy bạn học nào nhỏ giọng nói chuyện phía sau liền không nhịn được bọn họ đang nghị luận cô ta.

[ Bị sét đánh là phần tự thiết lập, hệ thống không thể thay đổi.]

Hệ thống có thể cảm thấy áy náy với Nhiệm Khinh Khinh nói xong lại bố trí một nhiệm vụ mới, [ Thỉnh ký chủ vào trước giữa trưa, học thuộc hoàn chỉnh hai cổ văn "Tỳ bà hành", "Thục đạo nan", nhiệm vụ hoàn thành thì sẽ rút ra 2 điểm trí lực của liên mục tiêu.]

Nhiệm Khinh Khinh quay đầu nhìn đống sách giáo khoa ngữ văn trên bàn, không thể hoàn hồn khỏi cái kinh hỉ như cái bánh thịt lớn từ trên trời rơi xuống này, "Tỳ bà hành" tối qua cô ta đã học thuộc xong ! Nói cách khác, hiện tại chỉ cần nốt bài "Thục đạo nan" liền có thể hoàn thành nhiệm vụ !

Đề tiếng Anh nghe viết năm cấp cùng đề vật lý lần trước, Nguyện Trà đều là chó ngáp phải ruồi làm được, mà bây giờ chắc chắn Nguyễn Trà căn bản không thể nào tự nhiên nghĩ đến việc đọc thuộc cổ văn !

Coi như Nguyễn Trà đột nhiên muốn học cổ văn, khi bắt đầu thì đã thua mình rồi !

Nhiệm Khinh Khinh đang cố gắng bình tĩnh, để mình khônh bị Nguyễn Trà hố quá thảm, cô ta không thể không xác nhận lại, " Hệ thống, Nguyễn Trà có học thuộc lòng "Tỳ bà hành" và "Thục đạo nan" chưa ?"

[ Theo thăm dò, liên mục tiêu chưa bao giờ học thuộc lòng qua hai bài đó, hiện tại ký chủ rất có ưu thế.]

Nghe được lời nói của hệ thống, Nhiệm Khinh Khinh hưng phấn đến sắt mặt hồng đào, muốn nhảy nhót vô cùng !

------

Nhiệm Khinh Khinh đoán không sai, ở cao nhị thì mỗi lớp đều có thời khóa biểu không giống nhau.

Như bây giờ, tiết sau lớp 2 là môn văn, lớp 10 lại là môn toán. Nhiệm vụ vừa bố trí xong thì trống vào giờ, lớp 10 vẫn còn những tiếng động lớn ầm ĩ.

[ Đinh ! Thỉnh ký chủ trong vòng 3 canh giờ(6 tiếng) học thuộc hai bài "Tỳ bà hành","Thục đạo nan" . Nhiệm vụ hoàn thành sẽ rút được 2 điểm trí lực của liên mục tiêu.]

Hệ thống chó má !!!!

Nhiệm Khinh Khinh sau khi bị sét đánh vẫn như cũ không hết hy vọng làm nhiệm vụ B ?!

Nguyễn Trà ở trong lòng hung hăng mắng một câu, sau đó nghiêm mặt, trở tay khép lại bài thi vậy lý, từ trong ngăn bàn cầm sách ngữ văn, lật đến 《Tỳ bà hành》.

Nhìn chữ trong bài, Nguyễn Trà nhẹ nhàng thở ra một hơi, may mắn văn chương không khó đọc. Hơi khâm phục bản thân rồi tự điều tiết cảm xúc, lập tức bình tĩnh, không quan tâm bốn phía tiếng động lớn ầm ĩ, thần sắc nghiêm túc nghiên cứu một dòng lại một dòng.

Tạ Trường An đang muốn gọi Nguyễn Trà vào chơi game tổ đội, vừa quay đầu thấy cô đang chuyên tâm tỉ mỉ đọc thuộc 《Tỳ bà hành》 nhất thời vui vẻ, lớp 10 bọn họ luôn luôn không có học sinh chuẩn bị trước bài.

"Nguyễn Trà, trong vòng 10 phút, cậu có thể học thuộc được mấy câu ?" Cậu ta nói chuyện, tay cầm điện thoại đung đưa, một bộ dáng học tra muốn kéo người khác xuống nước, "Bỏ đấy đi, tôi đưa cậu vào tổ đội đi bay ?"

Nguyễn Trà lắc đầu, chững chạc đoàng hoàng, "Không được, tôi yêu học tập." Haizzzz.., nói mình cũng tin được.

Nói xong, Nguyễn Trà không nhanh không chậm lật một tờ, buông xuống con mắt đen hạnh sáng sủa, cả người hết sức chăm chú, để lại Tạ Trường An còn lời chưa nói, cũng không thể nói nên lời.

Quấy rầy ngườu khác học tập, có hay không sẽ bị sét đánh nhỉ ?

Nghe nói, Nhiệm Khinh Khinh bị sét đánh ở lớp 2 lúc ấy đang hỏi bạn học cùng bàn đang ôn tập một đề vật lý... Tạ Trường An cúi mặt, rơi vào hoài nghi thật sâu.

《 Tỳ bà hành》cùng《Thục đạo nan》là hai cổ văn của cao nhị, tương đối dài, Tạ Trường An nhìn một nửa trên, vừa nhìn được một chút liền đau đầu. Đang định trở về tiếp tục chơi game đã nhìn thấy Nguyễn Trà rất nhanh đem hai cổ văn đọc xong, ngẩng lên nhìn thời gian, không đến năm phút !

Nguyễn Trà xác định đã học thuộc xong, nhưng đợi lại chờ, đều không thấy thanh âm của hệ thống, trong lòng không khỏi hốt hoảng, vì sợ mình đoạt nhiệm vụ, trở thành BUG bị hệ thống thanh trừ.

"Nguyễn Trà, cậu không chuẩn bị bài nữa sao ?"

Nguyễn Trà nhìn chằm chằm sách vở, thanh âm nặng nề, " Học thuộc xong rồi." Mình ở trong sách đã học đi học lại đến hai lần, hệ thống đồng dạng cũng trầm mặc như chết.

Tạ Trường An vừa mới nhìn thấy, Nguyễn Trà mới đọc từ đầu đến đuôi một lần mà thôu.

Cậu ta nhìn biểu tình Nguyễn Trà tôi thực sự học thuộc xong rồi, cầm điện thoại đến bàn vỗ, hai tay ôm ngực khẽ nhếch cằm, " Đi, cậu cùng tôi đi học thuộc lòng. Nếu thật sự cậu đọc thuộc lòng đúng hết, lịch trực nhật một tháng tới của cậu tôi làm hết."

"...Đi." Bởi vì chuyện của hệ thống, Nguyễn Trà mặt mày có chút buồn rầu, nhưng miệng vẫn đọc thuộc lòng rất rõ ràng," Tầm Dương giang đầu dạ tiễn khách; Phong điệp điệp Địch Hoa....."

Tạ Trường An lúc đầu chỉ muốn cùng Nguyễn Trà nói chơi, nghe nghe, ánh mắt có chút thẳng, nhìn rõ ra điểm không thích hợp, Nguyễn Trà học thuộc quá thuận, không bị ngấp ngứ, " Đợi đã, Nguyễn Trà đợi một lát, tôi đi lật sách, cậu đừng mong đọc vớ vẩn."

Nghe vậy Nguyễn Trà quả thật ngừng, đưa tay ra làm động tác mời, ý bảo Tạ Trường An cứ đi lấy sách đi.

Tạ Trường An thấy bộ dáng nhàn nhã không sợ của Nguyễn Trà, suy đoán trong lòng có chút không chắc chắn bận bịu trở lại bàn lật 《Tỳ bà hành》toàn chữ là chữ, tìm đến vị trí Nguyễn Trà đang ngừng, hai mắt quét phía trước, tuy rằng không nhớ lại được, nhưng Nguyễn Trà vừa đọc nghe cũng rất giống, lại gật đầu, "Cậu tiếp tục."

"Thêm rượu hồi đèn nặng mở yến...."

Trong phòng học rất nhiều tiếng động ầm ĩ, Tạ Trường An nghe vẫn rất rõ ràng, Nguyễn Trà thực sự là một chữ cũng  không sai ! Thậm chí ở giữa chưa bao giờ bị kẹt lại !

Đ*t mẹ, cái đầu óc gì thế này !

《Tỳ bà hành》 kết thúc, Nguyễn Trà thuận tiện nhờ Tạ Trường An kiểm tra nốt phần 《Thục đạo nan》.

Cả hai bài cổ văn đều không ngoại lệ, tất cả đều được đọc vô cùng lưu loát từ đầu đến đuôi, Nguyễn Trà không hề bị kẹt, "Khó với thượng thanh thiên..."

Tạ Trường An :"!!!'

Toàn bộ quá trình, Tạ Trường An vẻ mặt hoảng hốt nghe  Nguyễn Trà lưu loát đọc thuộc, trong lúc cậu ta nhìn thấy đồng hồ treo tường, trong thời gian nửa giờ học, lại mới chỉ đọc một lần, Nguyễn Trà đã có thể đem 《 Tỳ bà hành》 cùng 《 Thục đạo nan》 đều học thuộc xong ???

[Đinh ! Bởi vì liên mục tiêu đã hoàn thành nhiệm vụ xong trước ký chủ, hoàn thành học thuộc hai cổ văn《Tỳ bà hành》 cùng 《Thục đạo nan》, phán định ký chủ hoàn thành nhiệm vụ thất bại, khẩu trừ 1 điểm tích phân.]

Nguyễn Trà :"!!!"

Nguyễn Trà tuy có chút đáng tiếc hệ thống không có tiếp tục trừng phạt Nhiệm Khinh Khinh bị sét đánh, nhưng cũng lại thật cao hứng, bản thân có biện pháp đối phó với hệ thống, lại thêm nhiệm vụ học thuộc lòng, Nhiệm Khinh Khinh có hệ thống mà bản thân cô chỉ có thể tìm người khác giám sát.

Viết từ đơn có giáo viên tiếng Anh  mà học thuộc lòng lần này có Tạ Trường An.

"Ông trời ơi ! Nguyễn Trà, cậu làm thế nào chưa đến năm phút đem cả hai bài văn cổ học thuộc ? Đọc nhanh như gió, nhìn rồi nhớ luôn sao ?" Tạ Trường An hưng phấn thiếu chút nữa gọi ra tiếng, bản thân là một cái học tra, lại được ngồi cạnh một học bá ẩn mình có siêu trí nhớ ?"

Nguyễn Trà khép sách lại, nghiêng đầu nhớ lại trong chốc lát, "Nhìn một lần liền học thuộc được, nhưng tôi nhìn rất chậm, từ nhỏ đến lớn, ba mẹ tôi luôn thuộc nhanh hơn tôi."

Hồi còn học tiểu học, một nhà ba người thường xuyên thi đấu học thuộc lòng câu chuyện trong sách, ai thuộc chậm nhất liền phải đi tưới nước cho hoa trong sân. Từ sau đó, Nguyễn Trà biến thành một công nhân làm vườn chuyên nghiệp.

Tạ Trường An :"..."

Đầu óc trời sinh à ?

Cho nên tôi là học tra, nguyên bản là tại cha tôi ?

Về phần Nhiệm Khinh Khinh ban đầu rất tự phụ, nghe thấy âm thanh điện tử thông báo nhiệm vụ thất bại lần thứ ba, ánh mắt nhất thời đỏ lên, hai tay nhắm chặt mép bàn, trong lòng muốn lập tức đánh người lại không tìm thấy có ai thì vô cùng nghẹn khuất cùng phẫn nộ.

Một cái học tra môn ngữ văn có 10 điểm lại lần nữa cản trở cô ta !

"Hệ thống, Nguyễn Trà cũng có hệ thống học bá sao ? Còn có thêm chỉ số thông minh của hệ thống học bá sao ?"

[ Đã kiểm nghiệm, liên mục tiêu của ký chủ Nguyễn Trà vẫn chưa bị trói buộc bởi hệ thống học bá, liên mục tiêu cũng là dựa vào chỉ số thông minh của bản thân hoàn thành nhiệm vụ không tính là kỳ quái.]

[ Ký chủ thực sự không muốn khẩu trừ 10 điểm tích phân chuyển từ nhiệm vụ B thành nhiệm vụ A sao ?]

"Tôi dựa vào cái gì vì Nguyễn Trà, tự nhiên phải khẩu trừ 10 điểm tích phân !" Nhiệm Khinh Khinh nhất thời mất khống chế, trực tiếp ném sách ngữ văn trong tay văng ra ngoài, mang theo lửa giận không thể khống chế.

Chỉ nghe "ba" một tiếng, quyển sách ngữ văn vừa lúc nện xuống cửa phòng học lớp 2, nện vào mũi giày của giáo viên dạy văn đang chuẩn bị vào lớp.

Vị giáo viên ngữ văn được gọi là sát thần, nhìn thẳng vào Nhiệm Khinh Khinh đang chột dạ, sắc mặt có phần nặng, tiếng nói rõ ràng không vui, " Nhiệm Khinh Khinh, ra đầy cầm lấy sách văn của cô, đi là ngoài phòng học đứng đến hết tiết !"

Trong lúc đó, ánh mắt của những bạn học khác đều tập hợp về phía Nhiệm Khinh Khinh, dù bọn họ có bất mãn với giáo viên đến mấy cùng không dám thẳng tay ném sách trước mặt giáo viên thế này đâu !

Quả nhiên người bị sét đánh trúng đều không phải người bình thường.

Trên môi Nhiệm Khinh Khinh lưu lại dấu răng vô cùng nhẹ, sắt mặt lúc đỏ lúc trắng, khi nghe thấy âm thanh cười nhạo của các học sinh phía dưới thì như cả người bị cởi hết quần áo trước mặt công chúng, xấu hổ cực điểm.

Giành được cơ hội hoàn thành nhiệm vụ trước, Nguyễn Trà vẫn bảo hộ được giá trị trí lực của mình đã từng từ rõ ràng cao hứng biến thành không quá kinh ngạc.

Thậm chí sau khi học thuộc xong, cô vẫn có thể lập tức bình tĩnh lật thêm mấy trang nữa, trong lòng âm thầm suy nghĩ đem giải thích của hai bài cổ văn học luôn không thì thật mất công.

Tâm tình sung sướng của Nguyễn Trà  kéo dài không được bao lâu, vừa vào tiết, chủ nhiệm lớp lại thông báo thời gian của kỳ thi tháng. Qua 2 tuần, 23 lớp của cao nhị có một bài thi tháng, phạm vi bao gồm cả lý khoa sinh.

Các học sinh lớp 10 cũng không quá quan tâm, chỉ có Nguyễn Trà tâm vừa bình tĩnh lại nặng nề.

Lại nói, Nhiệm Khinh Khinh vào được lớp 2 nhờ quan hệ, nhưng đầu óc không ngu ngốc, thành tích các môn cũng cân bằng. Bản thân cô có thể dùng đúng hai tuần học vững chắc được mấy môn  ngữ văn, lý, sinh đang hoang phế sao ?

Theo như kinh nghiệm Nguyễn Trà đối phó với hệ thống, nhiệm vụ rơi vào kỳ thi tháng này lên tới 99,999%.

Giờ nghỉ giữa trưa, Nguyễn Trà cự tuyệt lời mời đi ăn cơm chung với nhóm Hoàng Giai Giai, cầm chìa khóa phòng radio, đè nhẹ lại khóe môi nặng đi phòng radio.

Phòng radio của Nhị trung, mỗi lớp phải phụ trách một tuần, mà đến tuần này vừa đúng là lớp 10 phải phụ trách, mà lúc trước người phụ trách vốn là Lâm Lăng, giờ lại cắm Nguyễn Trà vào danh sách.

Một nữ sinh chơi tương đối thân cùng Lâm Lăng kéo tay cô ta, khinh miệt nhìn bóng lưng đang rời đi của Nguyễn Trà, giọng nói khó nén niềm vui muốn cười trên nỗi đau của người khác, "Lâm Lăng, mày thấy biểu tình suy sụp của Nguyễn Trà không? Mày nói Nguyễn Trà lần đầu tiên làm ở phòng radio có bị khẩn trương đến nỗi không nói lên lời đấy chứ ?"

Những học sinh năm nhất thay phiên nhau làm phát thanh thường xuyên lời nói lưu loát nhưng âm cuối vẫn còn mang run rẩy. Có thể nói, đài phát thanh của phòng radio vào giữa trưa lưu lại không ít quá khứ đen tối lại khôi hài của học sinh Nhị trung.

"Có bị nói không nên lời hay không thì không rõ, nhưng..." Lâm Lăng đưa tay sờ tóc mình, híp mắt hết sức tự đắc, "Nguyễn Trà hẳn sẽ rất thích bản thảo tin mà tao chuẩn bị. Dù sao một tin ấy có thể sẽ khiến nó nổi tiếng khắp trường đấy."

《 Thục đạo nan》- Lý Bạch

蜀道難  

噫吁戲！
危乎高哉！
蜀道之難難於上青天！
蠶叢及魚鳧，
開國何茫然。
爾來四萬八千歲，
不與秦塞通人煙。
西當太白有鳥道，
可以橫絕峨眉巔。
地崩山摧壯士死，
然後天梯石棧方鉤連。
上有六龍回日之高標，
下有衝波逆折之回川。
黃鶴之飛尚不得過，
猿猱欲度愁攀援。
青泥何盤盤，
百步九折縈巖巒。
捫參歷井仰脅息，
以手撫膺坐長歎。
問君西遊何時還？
畏途巉巖不可攀。
但見悲鳥號古木，
雄飛雌從繞林間。
又聞子規啼夜月，愁空山，
蜀道之難難於上青天，
使人聽此凋朱顏。
連峯去天不盈尺，
枯松倒掛倚絕壁。
飛湍瀑流爭喧豗，
砅厓轉石萬壑雷。
其險也如此，
嗟爾遠道之人，
胡為乎來哉！
劍閣崢嶸而崔嵬，
一夫當關，
萬夫莫開。
所守或匪親，
化為狼與豺。
朝避猛虎，
夕避長蛇。
磨牙吮血，
殺人如麻。
錦城雖云樂，
不如早還家。
蜀道之難難於上青天，
側身西望長咨嗟。
 

Thục đạo nan

Y hu hy
Nguy hồ cao tai
Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên
Tàm Tùng cập Ngư Phù
Khai quốc hà mang nhiên
Nhĩ lai tứ vạn bát thiên tuế
Bất dữ Tần tái thông nhân yên
Tây đương Thái Bạch hữu điểu đạo
Khả dĩ hoành tuyệt Nga My điên
Địa băng sơn tồi tráng sĩ tử
Nhiên hậu thiên thê thạch sạn phương câu liên
Thượng hữu lục long hồi nhật chi cao tiêu
Hạ hữu xung ba nghịch chiết chi hồi xuyên
Hoàng hạc chi phi thượng bất đắc quá
Viên nhứu dục độ sầu phan viên
Thanh Nê hà bàn bàn
Bách bộ cửu chiết oanh nham loan
Môn Sâm lịch Tỉnh ngưỡng hiếp tức
Dĩ thủ phủ ưng toạ trường thán
Vấn quân tây du hà thời hoàn
Uý đồ sàm nham bất khả phan
Đãn kiến bi điểu hào cổ mộc
Hùng phi tòng thư nhiễu lâm gian
Hữu văn tử quy đề dạ nguyệt, sầu không san.
Thục đạo chi nan nan ư thướng thanh thiên
Sử nhân thính thử điêu chu nhan
Liên phong khứ thiên bất doanh xích
Khô tùng đảo quái ỷ tuyệt bích
Phi suyền bộc lưu tranh huyên hôi
Phanh nhai chuyển thạch vạn hác lôi
Kỳ hiểm dã nhược thử
Ta nhĩ viễn đạo chi nhân
Hồ vi hồ lai tai
Kiếm Các tranh vanh nhi thôi ngôi
Nhất phu đang quan
Vạn phu mạc khai
Sở thủ hoặc phi thân
Hoá vi lang dữ sài
Triều tị mãnh hổ
Tịch tị trường xà
Ma nha doãn huyết
Sát nhân như ma
Cẩm thành tuy vân lạc
Bất như tảo hoàn gia
Thục đạo chi nan nan ư hướng thanh thiên
Trắc thân tây vọng trường tư ta
 

Dịch nghĩa

Ôi,
Nguy hiểm thay, cao thay!
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Các vua Tàm Tùng và Ngư Phù
Ở chốn xa xôi biết bao!
Từ đó đến nay, đã bốn vạn tám nghìn năm,
Mới thông suốt với chỗ có khói người ở ải Tần.
Phía tây là núi Thái Bạch có đường chim bay,
Có thể vắt ngang đến tận đỉnh núi Nga Mi.
Đất lở, núi sập, tráng sĩ chết,
Rồi mới có thang trời, đường đá móc nối liền nhau.
Phía trên có ngọn cao sáu rồng lượn quanh mặt trời.
Phía dưới có dòng sông uốn khúc sóng xô rẽ ngược.
Hạc vàng còn không bay qua được;
Vượn khỉ muốn vượt qua, cũng buồn khi vin tới, leo trèo.
Rặng núi Thanh Nê khuất khúc biết bao!
Cứ trăm bước lại có chín khúc quặt vòng quanh núi non hiểm trở.
Đứng trên cao, tưởng chứng như mó được sao Sâm, lướt qua sao Tỉnh ngẩng trông nín thở,
Đưa tay vỗ bụng, ngồi than thở hoài.
Hỏi bạn đi chơi phía Tây, bao giờ trở lại?
Đường đi cheo leo, nguy hiểm, không với tới được.
Chỉ nghe thấy tiếng chim kêu đau thương trong hàng cây cổ thụ,
Con trống bay theo con mái, lượn quanh trong rừng.
Lại nghe thấy tiếng chim tứ quí kêu dưới bóng trăng đêm, buồn trong núi vắng.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Khiến người ta nghe nói đến cảnh đó, phải héo hắt vẻ mặt trẻ trung.
Các ngọn núi liền nhau, cách trời không đầy một thước.
Cây thông khô vắt vẻo tựa vào vách đá cao ngất.
Nước bay, thác chảy đua tiếng ào ào.
Đập vào sườn núi, rung động đá, muôn khe suối vang ầm như sấm.
Đường Thục hiểm trở là như thế!
Thương thay cho các bạn, những người đi đường xa,
Tại sao đến nơi đây?
Miền Kiếm Các cheo leo, chót vót!
Chỉ một người canh giữ ải,
Đến muôn người cũng không mở nổi.
Những kẻ giữ ải có thể không phải là người thân,
Lại biến đổi thành ra loài sài lang.
Còn những người đi đường thì ban sáng phải lánh cọp dữ,
Buổi tối phải tránh rắn dài;
Bọn chúng mài nanh, hút máu,
Giết hại người nhiều như cây gai.
Thành Cẩm Quan tuy rằng có vui,
Nhưng sao bằng sớm trở về nhà.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Nghiêng mình trông sang phía tây, than thở hoài.

《Tỳ bà hành》- Bạch Cư Dị

琵琶行  

潯陽江頭夜送客，
楓葉荻花秋瑟瑟。
主人下馬客在船，
舉酒欲飲無管弦。
醉不成歡慘將別，
別時茫茫江浸月。
忽聞水上琵琶聲，
主人忘歸客不發。
尋聲暗問彈者誰，
琵琶聲停欲語遲。
移船相近邀相見，
添酒回燈重開宴。
千呼萬喚始出來，
猶抱琵琶半遮面。
轉軸撥弦三兩聲，
未成曲調先有情。
弦弦掩抑聲聲思，
似訴生平不得志。
低眉信手續續彈，
說盡心中無限事。
輕攏慢撚抹復挑，
初為霓裳後六么。
大弦嘈嘈如急雨，
小弦切切如私語。
嘈嘈切切錯雜彈，
大珠小珠落玉盤。
閒關鶯語花底滑，
幽咽流景水下灘。
水泉冷澀弦凝絕，
凝絕不通聲漸歇。
別有幽愁暗恨生，
此時無聲勝有聲。
銀瓶乍破水漿迸，
鐵騎突出刀鎗鳴。
曲終收撥當心畫，
四弦一聲如裂帛。
東船西舫悄無言，
惟見江心秋月白。
沈吟放撥插弦中，
整頓衣裳起斂容。
自言本是京城女，
家在蝦蟆陵下住。
十三學得琵琶成，
名屬教坊第一部。
曲罷曾教善才服，
妝成每被秋娘妒。
五陵年少爭纏頭，
一曲紅綃不知數。
鈿頭銀篦擊節碎，
血色羅裙翻酒污。
今年歡笑復明年，
秋月春風等閒度。
弟走從軍阿姨死，
暮去朝來顏色故。
門前冷落車馬稀，
老大嫁作商人婦。
商人重利輕別離，
前月浮梁買茶去。
去來江口守空船，
繞船明月江水寒。
夜深忽夢少年事，
夢啼妝淚紅闌干。
我聞琵琶已歎息，
又聞此語重唧唧。
同是天涯淪落人，
相逢何必曾相識。
我從去年辭帝京，
謫居臥病潯陽城。
潯陽地僻無音樂，
終歲不聞絲竹聲。
往近湓城地底濕，
黃蘆苦竹繞宅生。
其間旦暮聞何物，
杜鵑啼血猿哀鳴。
春江花朝秋月夜，
往往取酒還獨傾。
豈無山歌與村笛，
嘔啞嘲哳難為聽。
今夜聞君琵琶語，
如聽仙樂耳暫明。
莫辭更坐彈一曲，
為君翻作琵琶行。
感我此言良久立，
卻坐促弦弦

Tỳ bà hành

Tầm Dương giang đầu dạ tống khách,
Phong diệp địch hoa thu sắt sắt.
Chủ nhân há mã khách tại thuyền,
Cử tửu dục ẩm vô quản huyền.
Tuý bất thành hoan thảm tương biệt,
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt.
Hốt văn thuỷ thượng tỳ bà thanh,
Chủ nhân vong quy khách bất phát.
Tầm thanh âm vấn đàn giả thuỳ,
Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì.
Di thuyền tương cận yêu tương kiến,
Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến.
Thiên hô vạn hoán thuỷ xuất lai,
Do bão tỳ bà bán già diện.
Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh,
Vị thành khúc điệu tiên hữu tình.
Huyền huyền yểm ức thanh thanh tứ,
Tự tố bình sinh bất đắc chí.
Đê mi tín thủ tực tực đàn,
Thuyết tận tâm trung vô hạn sự.
Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu,
Sơ vi Nghê thường hậu Lục yêu.
Đại huyền tào tào như cấp vũ,
Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ.
Tào tào thiết thiết thác tạp đàn,
Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn.
Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt,
U yết lưu cảnh thuỷ hạ than.
Thuỷ tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt,
Ngưng tuyệt bất thông thanh tiệm yết.
Biệt hữu u sầu ám hận sinh,
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh.
Ngân bình sạ phá thuỷ tương bính,
Thiết kỵ đột xuất đao thương minh.
Khúc chung thu bát đương tâm hoạch,
Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch.
Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn,
Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch.
Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung,
Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung.
Tự ngôn bản thị kinh thành nữ,
Gia tại Hà Mô lăng hạ trú.
Thập tam học đắc tỳ bà thành,
Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ.
Khúc bãi tằng giao thiện tài phục,
Trang thành mỗi bị Thu Nương đố.
Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu,
Nhất khúc hồng tiêu bất tri số.
Điền đầu ngân tì kích tiết toái,
Huyết sắc la quần phiên tửu ố.
Kim niên hoan tiếu phục minh niên,
Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ.
Đệ tẩu tòng quân a di tử,
Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố.
Môn tiền lãnh lạc xa mã hy,
Lão đại giá tác thương nhân phụ.
Thương nhân trọng lợi khinh biệt ly,
Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ.
Khứ lai giang khẩu thủ không thuyền,
Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thuỷ hàn.
Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự,
Mộng đề trang lệ hồng lan can.
Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức,
Hựu văn thử ngữ trùng tức tức.
Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân,
Tương phùng hà tất tằng tương thức.
Ngã tòng khứ niên từ đế kinh,
Trích cư ngoạ bệnh Tầm Dương thành.
Tầm Dương địa tích vô âm nhạc,
Chung tuế bất văn ty trúc thanh.
Trú cận Bồn giang địa thế thấp,
Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh.
Kỳ gian đán mộ văn hà vật,
Đỗ quyên đề huyết viên ai minh.
Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ,
Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh.
Khởi vô sơn ca dữ thôn địch,
Âu á triều triết nan vi thính.
Kim dạ văn quân tỳ bà ngữ,
Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh.
Mạc từ cánh toạ đàn nhất khúc,
Vị quân phiên tác Tỳ bà hành.
Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập,
Khước toạ xúc huyền huyền chuyển cấp.
Thê thê bất tự hướng tiền thanh,
Mãn toạ trùng văn giai yểm khấp.
Toạ trung khấp hạ thuỳ tối đa,
Giang Châu tư mã thanh sam thấp.
 

Dịch nghĩa

Ban đêm đưa tiễn khách ở đầu sông Tầm Dương
Gió thu thổi vào lá phong, hoa lau hiu hắt
Chủ nhân xuống ngựa, khách trong thuyền
Nâng chén rượu muốn uông (mà) không có đàn sáo
Say mà không vui vẻ gì (vì) biệt ly sầu thảm
Lúc chia tay lòng mang mang, sông đượm bóng trăng
Chợt nghe có tiếng tỳ bà trên mặt nước
Chủ nhân quyên về, khách cũng không khởi hành
Tìm theo tiếng để hỏi người đàn là ai
Tiếng tỳ bà im bặt, muốn nói mà còn (ngại ngùng) trì hoãn
Bèn dời thuyền lại xin được gặp mặt
Rót thêm rượu, khêu đèn lên, trùng tân tiệc rượu
Gọi đến ngàn lần vạn lần mới bước ra
Tay ôm tỳ bà che khuất nửa gương mặt
Vặn trục gảy dây hai ba tiếng (để thử)
Chưa có khúc điệu gì mà nghe đã hữu tình
Dây nào cũng nghẹn ngào, tiếng nào cũng có ý
Bày tỏ nỗi bất đắc chí trong cuộc đời
Hạ thấp lông mày cứ gảy cứ gảy mãi
Giãi bày hết tâm sự vô cùng hạn
Nhẹ nắn, chậm vuốt, rồi lại gảy tiếp
Thoạt đầu là khúc Nghê thường, sau đó là khúc Lục yêu
Dây lớn ào ào như mưa rào
Dây nhỏ nỉ non như tỉ tê chuyện riêng
(Rồi tiếp đến) tiếng rào rào lẫn tiếng nỉ non
(Nghe như) hạt châu lớn hạt châu nhỏ rắc vào trong mân ngọc
(Nghe như) tiếng chim oanh giọng (líu lo) qua lại trong hoa
Nhịp suối ngập ngừng, nước chảy xuống bãi
Suối nước bỗng lạnh đông, dây đàn ngưng bặt
Tiếng đàn ngưng bặt, không thuận, bấy giờ bỗng yên lặng
Tự có mối sầu u uất riêng, nỗi hận âm thầm phát sinh
Lúc này không có âm thanh mà nghe con hay hơn có
(Bỗng dưng nghe như) tiếng nước bắn tung ra khỏi thành bình bạc vị phá vỡ
(Nghe như) đoàn quân thiết kỵ ào ào đến, đao thương sáng ngời
Nàng dạo tay vào giữa bốn dây (và) chấm dứt ca khúc
Bốn dây vang lên một âm thanh như lụa xé
Thuyền mảng đông tây lặng im, không một tiếng nói
Chỉ thấy vầng trăng thu rọi sáng giữa sông
Nàng trầm ngâm gỡ phím, cài vào giữa các dây đàn
Sửa gọn xiêm áo lại, đứng dậy chỉnh vẻ mặt
Tâm sự rằng, nàng nguyên là con gái chốn kinh thành
Nhà ở lăng Hà Mô
Mười ba tuổi học được ngón đàn tỳ bà
Tên thuộc bộ thứ nhất của giáo phường
Mỗi gảy hết khúc đàn, từng khiến các nhà dạy đàn phục
Mỗi trang điểm xong là đến nàng Thu Nương cũng đố kỵ
Những chàng trai trẻ ở Ngũ Lăng tranh nhau tặng biếu
Một bài ca, thưởng không biết bao là tấm lụa đào
Vành lược bạc, cành trâm vàng đánh nhịp vỡ tan
Quần lụa màu huyết dụ để rượu đổ ra hoen ố
Năm này vui cười, năm sau cũng như vậy
Trăng thu gió xuân, trải một đời nhàn hạ
Em trai đi lính, rồi dì chết
Chiều qua, sớm lại, nhan sắc cũng lão đi
Trước cổng dần vắng tanh, thưa thớt đi ngựa xe
Cũng có tuổi rồi mới làm vợ người lái buôn
Người lái buôn chỉ tham lợi, coi thường biệt ly
Tháng trước đi Phù Lương mua trà
Từ đó đến giờ ở đầu sông một mình với con thuyền không
Quanh thuyền trăng sáng, nước sông lạnh lẽo
Đến khuya bỗng mộng thấy lại thời trẻ trung
Trong mộng thấy khóc nhoè má hồng phấn son
Tôi nghe tiếng tỳ bà đã thán tức
Giờ nghe thêm những lời tâm sự lại càng bùi ngùi
Cùng là kẻ luân lạc ở chốn chân trời
Gặp gỡ nhau đây hà tất đã từng quen biết
Năm ngoái tôi từ biệt kinh vua
Bị biếm đến thành Tầm Dương cho đến nay nằm bệnh
Tầm Dương xứ hẻo lánh không có âm nhạc
Cả năm chưa nghe được tiếng đàn sáo
Tôi ở gần sông Bồn, chỗ thấp và ẩm ướt
Lau vàng, trúc võ mọc quanh nhà
Ở nơi đây sáng chiều nghe được những gì
Có tiếng quốc khóc ra máu và tiếng vượn hú bi ai
Mùa xuân sáng hoa nở, mùa thu ban đêm có ánh trăng
Tôi thường thường đem rượu ra uống một mình
Có phải không có sơn ca thôn địch đâu
Khốn nỗi líu lo, líu liết, thật khó nghe
Đêm nay nghe được tiếng tỳ bà của nàng
Như nghe được tiếng nhạc tiên, tai tạm nghe rõ ràng
Xin ngồi lại đàn một khúc
Tôi sẽ vì nàng làm bài Tỳ Bà hành
Cảm động vì lời tôi nói, nàng đứng một lúc lâu
Rồi ngồi xuống gảy đàn, tiếng bỗng chuyển thành cấp xúc
Buồn thảm không giống như tiếng đàn vừa rồi
Hết những người trong tiệc nghe lại đều che mặt khóc
Trong những người ấy ai là người khóc nhiều nhất
Tư mã Giang Châu ướt đẫm vạt áo xanh