Tác giả: Krosline Darle

Thể loại: học đường

Link:

https://www.wattpad.com/story/156459896-amelia-or-eva

-----------------

Review cho truyện "Amelia hoặc Eva" hay "Amelia or Eva" của bạn Dorothy Krosline. Như hầu hết các truyện mà mình từng review, nội dung bài review này sẽ tập trung vào hai phần chính: nội dung và kỹ thuật. Về tổng quan, truyện không phải là không có ý tứ và tác giả cũng không phải dạng cẩu thả buông tuồng với con chữ. Nhưng có thể do tuổi tác(?), thời gian viết chưa lâu(?) hoặc đang giai đoạn tiền mãn teen :v, nên người viết chưa nắm rõ những yếu tố xây dựng một câu chuyện hoàn chỉnh, cũng như chưa để ý các yếu tố kỹ thuật. Bởi vậy rất khó xác định truyện dành cho lứa tuổi teen hay cho tuổi trưởng thành hơn một chút. Hy vọng phân tích của mình có thể giúp bạn điều chỉnh lại tốt hơn. Bài review có thể spoil nội dung truyện nên ai không muốn đọc có thể bỏ qua.

Đầu tiền, về mặt nội dung. Truyện diễn ra trong trường trung học Manchester với hai nhân vật chính là Amelia – một đứa con gái đầu bò đầu bướu và Eva – một em học giỏi siêng năng nhưng hay bị bắt nạt :v. Truyện đề cập tình trạng bạo lực học đường, tâm lý cảm xúc của một Amelia giàu sang quyền lực nhưng không có tình thương gia đình, và của một Eva là nạn nhân bạo lực học đường. Truyện có sự chuyển biến khá lớn khi hai con người hoán đổi linh hồn cho nhau, kẻ chuyên bắt nạt người khác lọt vào vị trí của người bị bắt nạt và ngược lại. Mình không coi truyện thể loại này, tuy nhiên đứng trên cương vị người đọc thì đó là một cốt truyện thú vị, khiến người ta muốn xem tiếp dù tình tiết có thể không mới và đã từng lặp lại ở đâu đó. Nó có đầy đủ yếu tố để thu hút độc giả. Nói chung, tác giả đã đúng khi chọn nội dung này.

Tuy nhiên, cách thể hiện của tác giả chưa ổn để nêu bật nội dung truyện. Đầu tiên, truyện không có bối cảnh rõ ràng. Có những thể loại truyện không cần bối cảnh như truyện tự sự, tùy bút, tản văn... Truyện bạn không thuộc những dạng trên, nó là câu chuyện diễn biến liên tiếp với thời gian tịnh tiến, vì vậy nó cần một bối cảnh. Tất cả những gì mình biết thì cái khung truyện chỉ có trường trung học Manchester và không rõ là thành phố nào. Những con đường, những khung cảnh phố sá mà hai nhân vật đi học về, những bộ mặt cuộc sống thành phố gần như bị lược bỏ. Có chăng một vài chi tiết nhỏ về gia đình mà Amelia bắt gặp cuối Chương 1, hay như quán café mà Amelia và Eva gặp nhau ở Chương 7. Tình tiết truyện chủ yếu cũng chỉ xoay quanh hai nhân vật này và diễn biến tâm lý của họ, ngoài ra chưa có một yếu tố ngoại cảnh nào thực sự đáng kể. Có lẽ do truyện mới có 8 chương nên chưa đề cập đến phần này nhiều. Tuy nhiên, có thể nhận ra tác giả chưa thoát hoàn toàn lối viết truyện teen, cũng như tư duy nhất truyện tranh mà ở đó, các yếu tố ngoại cảnh bị xóa bỏ gần như hoàn toàn, chỉ tập trung diễn biến truyện và dành hầu hết mặt bằng cho các nhân vật chính diễn. Nhưng truyện chữ và xa hơn là một tác phẩm văn học thì cần nhiều hơn vậy, mong bạn chú ý.

Nội dung truyện, theo đánh giá cá nhân mình thì đang tiến triển ổn. Tuy nhiên, phân đoạn Amelia đánh một đứa con gái cuối Chương 1 mà không bị túm cổ thì khá gượng gạo và không hợp lý. Trong khi con nhỏ đáng lẽ phải xộ khám vì tội hành hung nơi công cộng. Thứ hai là khi con bé này trong thân xác Eva trả đũa lại thằng ôn đã chơi khăm đổ nước vào người mình, sự việc diễn ra không hợp lý, bởi lẽ tác giả nhồi quá nhiều suy nghĩ vào đám học sinh cấp 3, trong khi ở tuổi ấy chúng nó không nghĩ được nhiều như vậy. Mặt khác là văn hóa, cái "phông bạt" phía sau truyện. Bạn từng nói rằng tại sao khi đọc lại truyện thì có cảm giác như truyện Việt Nam chứ không phải truyện phương tây? Lý do nằm ở phông bạt văn hóa mà bạn đặt vào truyện.

Đầu tiên, bạn không cho các nhân vật có một lai lịch rõ ràng lắm, mà tập trung vào nội tình gia đình họ ngay lập tức. Về nhân vật Eva, mình không rõ cô ta là dân bản địa hay người nhập cư với họ "Larsson" (đây là một họ có nguồn gốc Bắc Âu) – việc xác định nguồn gốc hay xuất xứ sẽ ảnh hưởng phần nào tới tính cách nhân vật. Hay như nhân vật Amelia, thì chỉ biết đây là một cô gái giàu sang, đầy tiền nhưng thiếu vắng tình yêu thương gia đình, chỉ sống với quản gia và người giúp việc; nhưng mãi tới khoảng chương 4, 5 mới nói đến việc mẹ cô ta là một chính trị gia, ông bố thì chưa xuất hiện. Hoặc như thằng đầu bò Lance – người tình của Amelia thì cũng không rõ là nhà thằng này làm gì, chỉ biết giàu :v. Đây là một chi tiết ngược. Nếu bạn để ý, kể cả những bộ truyện tranh hồng hào hường lụa nhất dành cho các bạn gái, tác giả thường giới thiệu xuất xứ nhân vật chính càng sớm càng tốt, ngoại trừ một số nhân vật đặc biệt mới giấu thân phận. Thứ hai, hệ thống giáo dục trường Manchester có vẻ không ổn lắm khi ông thày dạy Lý công bố điểm số công khai của học sinh. Mình không ở nước ngoài nhưng cũng học tại môi trường nước ngoài khoảng 4 năm, và biết rằng các giáo viên phương tây không bao giờ công bố điểm từng cá nhân trước cả lớp. Việc công bố điểm này giống môi trường Á Đông hơn. Thứ ba, bạn mô tả khá kỹ bữa ăn của Eva gồm những trứng, bánh mì, bơ... nhưng đến lúc về nhà con bé lại "rửa bát đũa", khá kỳ cục. Thứ tư, việc Amelia là con chính trị gia có tiếng mà lại hình thành một hệ thống bắt nạt và bạo lực học đường mà ai cũng biết nhưng không ai dám nói; điều này khá ngược ở phương tây, nơi mà chính trị gia bị soi mói rất kỹ và là mục tiêu của đảng đối lập. Tuy nhiên mình có thể bỏ qua cái này, tạm gọi đó là logic riêng của truyện. Thứ năm, nếu Lance là con nhà mafia mà Amelia phải sợ thằng này thì hơi buồn cười :v, nếu đây là Mexico hoặc Nga thì có thể hiểu, còn như bối cảnh Tây Âu thế này thì hơi quá. Thứ sáu, việc thằng Lance đến gọi con bé đi chơi mà đập phá cả nhà người ta như Chương 8 thì cũng... quá thể :v. Thứ bảy, hệ thống quản gia và người phục vụ coi các cậu ấm tiểu thư là ông hoàng bà chúa thì khá Á Đông, điều này trái ngược ở phương Tây, khi quản gia là những người có học thức cao và là người uốn nắn con cái nhà giàu hoặc quý tộc. Bạn có thể tham khảo bài viết "Sự cao quý của người Châu Âu" được chia sẻ rộng rãi trên mạng. Bởi những lý do trên, mà phông bạt văn hóa của truyện mang đậm chất Á Đông chứ không phải phương Tây. Hãy lưu ý điểm này.

Giờ đến phần kỹ thuật. Tác giả không tới nỗi cẩu thả trong câu chữ, tuy nhiên không tiết chế được mặt cảm xúc nên vào chương 5 trở đi, việc sử dụng câu từ thiếu thận trọng xảy ra khá nhiều. Nó buông tuồng hơn, thiếu chỉn chu hơn thay vì sự cẩn thận trong các chương đầu. Trong các chương đầu, nhiều phần lời thoại thiếu các dấu câu để biểu thị câu hỏi hoặc nhấn mạnh, hãy xem lại. Ngoài ra, việc đặt vấn đề cho tình tiết truyện cũng đáng bàn. Nhân vật Dora xuất hiện quá đột ngột, khiến mình không hiểu thực sự là đã quên ở chỗ nào, phải tới đoạn sau và đọc về sau mới rõ đây là bạn thân của Eva. Nguyên nhân là do thiếu các trạng từ liên kết, một phân đoạn mô tả hay một câu nối để chuyển đoạn. Ngoài ra việc chặt đoạn cũng không hợp lý, nguyên do bởi thiếu các đoạn – trạng từ liên kết, và bởi tác giả dựa quá nhiều vào cảm xúc lúc viết mà không để ý kỹ thuật viết. Ví dụ như vài đoạn sau:

"Amelia nhân thức được..." cho tới chỗ "...điên khùng" (Chương 1). Vì thiếu các trạng từ hay câu chuyển đoạn nên các khung cảnh bị cắt ghép khá nhanh.

Hoặc:

"Eva liếc nhìn đồng hồ..." tới "...cuối góc lớp" (Chương 2). Bị dài dòng, trong khi có thể viết "Eva trở lại chỗ ngồi ở cuối góc lớp".

Ngoài ra còn một vài chỗ khác bị dài dòng, không phải do chủ ý viết, mà do thiếu các trạng từ và câu chuyển đoạn. Mình không thể nêu ra hết vì quá dài so với bài review. Tuy vậy, có một điều khá tốt là bạn ít mắc các lỗi chặt đoạn tùm lum vốn là điểm yếu cố hữu ở các tác giả nữ. Điều này sẽ tốt cho bạn khi bắt đầu cho câu chuyện phức tạp hơn hoặc viết một bộ truyện mới có độ khó cao hơn. Nhưng hầu hết kỹ thuật viết của bạn đang tập trung vào phần mô tả nội tâm nhân vật, diễn tả họ nghĩ sao, họ nghĩ như thế nào và họ sẽ làm gì trong tương lai. Trong khi còn rất nhiều yếu tố khác để quyết định một tác phẩm bao gồm tả cảnh, xây dựng bối cảnh, những tác động từ ngoại cảnh vào nhân vật và ngược lại... thì chưa nhiều. Hãy lưu ý phần này.

Ngoài ra, bạn phải để ý logic để truyện không khập khiễng. Đầu tiên là các lỗi bên trên, bao gồm "bát đũa" với việc thằng đầu bò Lance phá nhà người ta. Kế đến là một lỗi khác về việc Eva bị bắt nạt. Truyện nói Eva bị cả trường bắt nạt, nhưng ngay trong chương 1 lại có câu "Còn con Eva đằng kia, tại sao nó luôn được bênh vực và nhận được nhiều đồng cảm như vậy?". Thế này là sao? Ngoài ra hãy thận trọng trong việc dùng từ, khi mà con bé Dora nghe con Eva giảng và coi mấy ngôn từ đó là dạng "cao siêu", trong khi đó chỉ là dạng kiến thức học sinh, trừ phi con bé đó tôn thờ Eva như chúa trời thì hẵng nói. Việc sử dụng từ ngữ, kỹ thuật viết là yếu tố nhỏ nhưng sẽ quyết định truyện đi được tới đâu.

Về tổng quan là vậy, truyện hiện chưa dài nên mình chỉ nói được vậy thôi. Nó có lẽ là truyện dành cho tuổi lớn hơn teen một chút, còn nếu người lớn tuổi hơn nữa thì chắc là khó đọc. Bạn cần đưa ra hướng đi cho truyện từ chương 9, lựa chọn nên viết kiểu trưởng thành hay quay lại cái phông nền truyện teen như cũ. Viết cho đối tượng nào không quan trọng, vấn đề là phải nhất quán nội dung lẫn tư tưởng truyện, tránh nửa nạc nửa mỡ. Quan trọng hơn là bạn cần học tập thêm lối tư duy văn học, vì truyện chữ dù trong hình thái nào cũng khác khá nhiều truyện tranh. Hiện tại, mình hình dung cốt truyện này khá giống việc đang đọc một cuốn truyện tranh. Bạn cần làm nhiều thứ hơn để điều chỉnh lại các tình tiết cũ và bắt đầu ý tưởng mới. Cũng may truyện chưa có các quả tình tiết ung não, vậy là cũng may rồi -_-. Hy vọng các gợi ý của mình sẽ giúp được bạn nhiều. Thân!

--------Get Backer------------