Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người đã có nhiều quan niệm về

vai trò của quần chúng nhân dân đối với lịch sử khác nhau, thậm chí l à đối

lập nhau. Chủ nghĩa duy tâm, tôn giáo, giai cấp thống trị áp bức, bóc lột họ

coi thường và đi đến phủ nhận vai trò của QCND trong lịch sử, họ cho rằng

cá nhân, anh hùng, lãnh tụ đóng vai trò quyết định, quần chúng nhân dân chỉ

là những người để cá nhân, lãnh tụ sai khiến.

Triết học Mác-Lênin cho rằng quần chúng nhân dân đóng vai tr ò quyết

định, là người sáng tạo chân chính ra lịch sử, còn cá nhân có vai trò to lớn

quan trọng trong quá trình đó. Triết học Mác-Lênin khẳng định điều đó dựa

vào các căn cứ sau:

- Quần chúng nhân dân là người sáng tạo ra của cải vật chất -cơ sở

cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người.

Xã hội muốn tồn tại và phát triển thì cần phải LĐSX ra của cải vật chất để

thỏa mãn những nhu cầu của con người và xã hội. Chính QCND là những

người lao động sản xuất ra những của cải ấy.

- Quần chúng nhân dân là lực lượng cơ bản của mọi cuộc cách mạng

xã hội.

Như chúng ta đã biết, QCND là những người bị thống trị, áp bức, bóc lột,

đó là giai cấp đối kháng với giai cấp thống trị, áp bức, bóc lột. Cuộc đấu

tranh đó tất yếu dẫn đến đỉnh cao là cách mạng xã hội, cách mạng xã hội sẽ

làm thay thế hình thái kinh tế-xã hội này bằng hình thái kinh tế-xã hội khác

cao hơn.

- Quần chúng nhân dân còn là người sáng tạo ra những giá trị tinh

thần của xã hội.

Lịch sử của loài người không chỉ là lịch sử của lao động sản xuất của cải

vật chất, của đấu tranh giai cấp, của cách mạng xã hội mà còn là lịch sử của

lao động sản xuất của cải tinh thần. QCND l à chủ thể sáng tạo và hưởng thụ

của cải tinh thần. QCND vừa l à người trực tiếp, vừa là người gián tiếp sáng

tạo và hưởng thụ của cải tinh thần.

- Ngoài ra, Lợi ích của quần chúng nhân dân vừa l à điểm khởi đầu,

vừa là điểm kết thúc của mọi sự biến đổi trong x ã hội-lịch sử.

Khẳng định vai trò quyết định của quần chúng nhân dân, triết học Mác -

Lênin không hề xem nhẹ vai trò của cá nhân, anh hùng, lãnh tụ trong lịch sử.Cá nhân, anh hùng, lãnh tụ có vai trò to lớn trong lịch sử, điều đó phụ thuộc

vào nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quyết định vẫn l à vai trò quyết định của

quần chúng nhân dân, nhân cách của cá nhân.