Nhiều học sinh, tân sinh viên, cho rằng Sinh học là một môn học bài, một quan điểm khác cho rằng đây là môn học này quá khó vì kiến thức đan xen móc méo rất khó nhớ. Hiểu một cách khoa học thì cả hai vẫn là đánh giá chưa hoàn hảo.

Thứ nhất, sinh học là một môn khoa học thực nghiêm, muốn học tốt người học phải có kiến thức cơ bản về Toán, Lý, Hóa. Tuy nhiên, cũng như các môn học khác người học cần phải ghi nhớ kiến thức với các khái niệm cơ bản và biết vận dụng kiến thức kỹ năng. 

- Thứ hai, sinh học là khoa học nghiên cứu về sự sống nên kiến thức rất rộng bao gồm từ mức độ phân tử đến tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái. Chính vì khó nên ngành Y phải học thời gian dài nhất, tĩ mĩ nhất!

Sau đây là cách thức tự học mời các em tham khảo:

Tự học phải phối hợp nhuần nhuyễn cả lý thuyết và thực hành - trong thi cử người ta phân loại kiến thức lý thuyết và kỹ năng vận dụng. Tránh trường hợp học lý thuyết thấy rất dễ, vận dụng thì không trôi, thậm chí một số câu hỏi bài tập trắc nghiệm đơn giản vẫn không hoàn thành nổi!

Học ở đâu?

- Rõ ràng và khoa học, các em vẫn học từ tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo, trên sườn đề cương tự soạn và cuối cùng là tài liệu ôn thi, đề thi thử, đề thi cũ.

Học lúc nào?

- Chúng ta thường ngộ nhận, phải học nhiều giờ trong ngày, học sáng, học chiều và cả đêm đến tận 23 giờ. Làm như vậy là không nên, không khoa học và không ai yêu cầu như vậy.

- Học theo thời khóa biểu, theo chương trình hiện hành. Nếu buổi sáng học 4 tiết lý thuyết theo hướng dẫn của thầy cô, thì buổi chiều học 4 tiết rèn luyện kỹ năng ở các môn tương ứng. Buổi tối học 2 tiết với các môn lý thuyết nhiều, tài liệu tham khảo, văn thơ, báo chí... là quá đủ.

- Nếu một em học sinh có năng lực thật sự, có phương pháp học tập tốt mà bảo rằng học ngày hai buổi, ngoài ra còn học cua học kèm 3 môn thi hết 6 giờ mỗi ngày nữa là hỏng bét! Với kinh nghiệm vừa làm cha mẹ vừa thầy cô, tôi đoán ngay là học sinh ấy đang lừa dối điều gì! Có thể là lấy lòng thầy cô, có thể bị lãng phí thời gian sức khỏe vì lỗi không tự tin mình.

Học như thế nào?

- Xưa sao nay vậy. Học có đề cương có thứ tự, “học phải hành”! trước tiên là soạn ra một đề cương, lúc này vừa kiểm tra lại mình đang hỏng chỗ nào. Đề cương phải bám vào chương trình đang học cho tiết kiệm thời gian dễ nhớ, và thừa hưởng tính logic của khoa học giáo dục.

- Chia thời gian biểu, vừa phải, phù hợp nhưng thật nghiêm túc. Lúc nào ôn lại lý thuyết của bài này chương này, thời lượng bao nhiêu? Phần rèn luyện kỹ năng bao nhiêu bài tập áp dụng? 

 VD:.Loài bông của châu Âu có 2n = 26 nhiễm sắc thể đều có kích thước lớn, loài bông hoang dại ở Mĩ có 2n = 26 nhiễm sắc thể đều có kích thước nhỏ hơn. 

Loài bông trồng ở Mĩ được tạo ra bằng con đường lai xa và đa bội hóa giữa loài bông của châu Âu với loài bông hoang dại ở Mĩ. Loài bông trồng ở Mĩ có số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng là

13 nhiễm sắc thể lớn và 26 nhiễm sắc thể nhỏ. 13 nhiễm sắc thể lớn và 13 nhiễm sắc thể nhỏ.

26 nhiễm sắc thể lớn và 13 nhiễm sắc thể nhỏ. 26 nhiễm sắc thể lớn và 26 nhiễm sắc thể nhỏ.

Suy luận và nhớ lại: { Lai xa chúng có bộ NST song dị bội 13 lơn.13 nhỏ, khó sinh sản khi đa bội được 13.13 lớn //13.13 nhỏ sinh sản bình thường }

$$$$$$$$$$$$$$$$$

Lý thuyết chính là nền tảng để bạn xây dựng nên khung kiến thức. Hãy ôn lại lý thuyết Sinh học ngay từ bây giờ. Sách sinh học lớp 12 được nhiều bạn đánh giá là khá dài, nặng và khó học nên nếu không học ngay từ đầu mà giờ mới lặn lội cầy lại lý thuyết trong đó thì rất dễ dẫn đến tình trạng chán nản do có quá nhiều kiến thức. Thay bằng quyển sách sinh học dày cộp, các bạn có thể xem lại vở ghi. Thường những kiến thức quan trọng sẽ được các thầy cô cho ghi chép một cách cẩn thận. Đọc lại và đánh dấu những phần mà bạn cho là quan trọng hơn những phần khác.Sinh là môn thi trắc nghiệm, tuy nhiên đề thi không chỉ bao gồm lý thuyết mà còn cả bài tập tính toán. Do vậy, ngoài việc học lý thuyết thì các kĩ năng tính toán cũng rất quan trọng. Muốn tính toán được thì các bạn phải nắm chắc được kiến thức lý thuyết. Do đó, lý thuyết chính là mấu chốt của vấn đề.

Các bạn cũng nên dùng một cuốn sổ nhỏ tổng hợp lại những công thức tính toán. Điều này sẽ giúp bạn tìm dễ hơn và học cũng đơn giản hơn. Ghi chép lại cũng là một cách học thuộc. Tuy nhiên, bạn không nên học vẹt công thức. Chỉ có hiểu mới có thể áp dụng vào bài tập. Do đó, khi viết xong công thức nào, các bạn nên lấy ví dụ và áp dụng chúng luôn. Nếu làm đúng tức là bạn đã hiểu. Những bài tập áp dụng đó không ở đâu xa, ngay trong cuốn bài tập Sinh học của bạn đấy, hoặc bạn nào muốn luyện tập thành thục hơn thì có thể ra hiệu sách chọn những cuốn bài tập trắc nghiệm Sinh để về tự học.

Ngoài học thuộc lòng lý thuyết, bạn cũng nên áp dụng chúng vào thực tiễn cuộc sống với những hiện tượng xảy ra xung quanh mình. Hãy tìm hiểu những khái niệm, hiện tượng một cách thấu đáo để tránh cảm giác lúng túng khi bắt gặp những câu hỏi vận dụng.

Luôn tự đặt câu hỏi tại sao như vậy? Vì sao hiện tượng nó lại diễn ra thế này, thế kia? Chỉ có tìm hiểu và giải đáp được thì bạn mới hiểu sâu được vấn đề. Bạn có thể học thuộc lòng cả trang sách chỉ trong 10 phút nhưng học thuộc nhanh thì cũng sẽ quên nhanh. Nếu khi học các bạn tìm hiểu kỹ thông tin, biết cách xử lý kiến thức bằng hàng loạt các câu hỏi để hiểu bài một cách sâu sắc thì khi bắt gặp những câu hỏi vận dụng, các bạn sẽ giải quyết rất nhanh, mặc dù thời gian đầu tư để học có lâu hơn cách học thuộc kia.

Sau khi học xong, bạn nên đóng vở lại và tự tưởng tượng trong đầu, tái hiện lại kiến thức xem mình đã thực sự thuộc và hiểu chưa? Phần nào còn lúng túng không nhớ được thì mở lại vở ra xem, rồi lại tái hiện lại trong đầu. Chỉ đọc thuộc ra miệng thì sẽ rất mau quên. Tái hiện lại kiến thức trong đầu là một cách để kiến thức khắc sâu vào bộ não.

Một số điều nên tránh khi học Sinh - Cách ôn thi đại học môn Sinh hiệu quả

Không nên học thuộc các câu hỏi và câu trả lời trong các sách bài tập Sinh. Nhiều bạn do lười hoặc không biết cách làm nên thường mở phần đáp án ra khoanh vào rồi học thuộc lòng với hy vọng đề thi sẽ rơi vào câu đó. Đó là một cách học thụ động và không hiệu quả. Một bài bạn may mắn đã trúng được một vài câu, tuy nhiên các đề thi thường không ra đúng 100% so với các câu hỏi trong sách mà số liệu sẽ thay đổi đi một chút. Do đó, nếu không hiểu thực chất của vấn đề hay không biết cách tính toán bài tập đó thì dù có gặp bài tương tự các bạn cũng không thể giải quyết được.

Không nên học theo trình tự sách giáo khoa. Nhiều bạn không biết phần nào là trọng tâm nên cứ học tràn lan theo chương trình sách. Điều này không nên chút nào, vừa tốn thời gian lại không hiệu quả. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể hỏi giáo viên xem chương nào quan trọng để tập trung ôn kỹ phần đó. Việc xác định được phương hướng đóng góp một phần quan trọng vào thành công của bài thi.

Cuối cùng, không nên ỷ lại cho rằng không cần học thì vẫn có thể qua mà không bị điểm liệt do Sinh là môn thi trắc nghiệm. Đúng là chỉ cần không có môn nào bị điểm liệt và tổng các môn đạt trên 30 điểm (bao gồm cả điểm cộng) là đỗ tốt nghiệp. Tuy nhiên, không có kiến thức nào là thừa. Hãy học tập chăm chỉ để thu được thành quả.

Mỗi ngày hãy bỏ 15 phút ra để đọc lại những kiến thức mình đã tổng hợp và chịu khó thường xuyên làm bài tập vận dụng. Hi vọng những kinh nghiệm trên sé giúp bạn đạt được điểm cao môn Sinh trong kì thi tốt nghiệp tới.