Sự phát triển của các hình thái KT - XH là một quá trình lịch sử tự nhiên

Hình thái kinh tế xã hội là 1 phạm trù triết học dùng để chỉ 1 xã hội cụ thể trong một giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu quan hệ sx đặc trưng của XH đó. Phù hợp với trình độ LLSX và kiến trúc thượng tầng tương úng được xây dựng trên những QHSX đó. Kết cấu bao gồm:

-          LLSX: là cở sở vật chất kỹ thuật của 1 hình thái xã hội.

-          QHSX: là cơ cấu KT-XH của 1 hình thái kinh tế xã hội.

-          Kiến trúc thượng tầng: nói lên đời sống chính trị, tinh thần văn hóa của XH, nó cũng chỉ rõ kiểu nhà nước trong lịch sử.

Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội không tách rời nhau mà có mối quan hệ biện chứng với nhau tạo thành một hệ thống các quy luật:

-          Quy luật về sự phù hợp giữa của QHSX với trình độ LLSX

-          Quy luật về cơ sở hạ tầng quyết định cấu trúc thượng tầng.

-          Các quy luật khác của xã hội.

Chính sự tác động của những quy luật đó mà các hình thái kinh KT - XH vận động, phát triển và thay thế nhau từ thấp đến cao như một quá trình vận động biến đổi của tự nhiên.

Quá trình phát triển lịch sử tự nhiên của xã hội có nguồn gốc sâu xa từ sự phát triển của LLSX, LLSX được thế hệ sau kế thừa và phát huy nên nó đảm bảo tính liên tục nối tiếp sự phát triển của XH. Sự phát triển của LLSX tất yếu dẫn đến mâu thuẩn với QHSX đã lỗi thời  mà buộc phải thay thế bằng một QHSX mới cao hơn. Từ đó phương thức sản xuất mới xuất hiện, kéo theo toàn bộ hình thái kinh tế xã hội mới xuất hiện.

Cho đến nay, lịch sử loài người đã trải qua các hình thái KT – XH: công xã nguyên thủy, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản, chủ nghĩa cộng sản. Hiện nay loài người đang bước vào xây dựng hình thái xã hội mới là hình thái kinh tế chủ nghĩa cộng sản.

Có nhiều nguyên nhân làm cho quá trình chung của lịch sử. Thế giới mang tính đa dạng như môi trường, văn hóa truyền thống, sự ảnh hưởng của chiến tranh, cướp bóc, sản xuất và buôn bán hàng hóa.

Do những đặc điểm về lịch sử, về không gian, thời gian những điều kiện khách quan chủ quan, những nguyên nhân bên trong, bên ngoài chi phối mà một số nước thực hiện bước nhảy vọt đến một hình thái kinh tế xã hội nào đó trong tiến trình lịch sử của mình.

Sự thật lịch sử của những quốc gia bỏ qua 1 hình thái kinh tế nào đó trong tiến trình phát triển lịch sử của mình chỉ là một quá trình lịch sử tự nhiên của quốc gia đó. Vì con đường phát triển của lịch sử đều do các quy luật khách quan và điều kiện khách quan quy định do sự phát triển không đồng đều của lịch sử thế giới.

Như vậy là lịch sử thế giới chúng ta thấy rằng: trong quá trình lịch sử tự nhiên của sự phát triển XH chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự mà còn bao hàm bỏ qua 1 hình thái KT – XH nào đó. Đó là quá trình lịch sử tự nhiên của các hình thái xã hội.

·         Vận dụng:

Vận dụng chủ nghĩa Mac – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đảng ta đã khẳng định độc lập dân tộc và CNXH không tách rời nhau. Đó là quy luật phát triển của CMVN, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt đường lối CM của đảng. Việc Đảng ta luôn kiên định con đường CM tiến lên XHCN vì nó phù hợp với quy luật, xu hướng của thời đại và điều kiện cụ thể của nước ta.

Con đường đi lên của nước ta là sự phát triển quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN tức là bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị của quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng TBCN nhưng kế thừa tiếp thu những thành tựu khoa học kỹ thuật đạt được dưới chế độ TBCN.

Xây dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra sự biến đổi về chất của XH trên tất cả các lĩnh vực là sự nghiệp khó khăn, phức tạp nên phải trải qua 1 thời kỳ lâu dài với nhiều chặng đường.

Vận dụng quy luật phù hợp của QHSX với trình độ LLSX. Đảng và nhà nước ta chủ trương thực hiện chủ trương nhất quán và lâu dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường dưới sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN đó chính là nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. KTTT định hướng XHCN có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế trong đó kinh nhà nước giữ vai trò chủ đạo.

à Xây dựng và phát triển KTTT định hướng CNXH phù hợp với xu hướng phát triển của nhân loại vừa phù hợp với yêu cầu phát triển của LLSX nước ta.

Nước ta tiến lên CNXH từ một nề kinh tế phổ biến là sản xuất nhỏ, lao động chủ yếu là thủ công. Vì vậy cần phải hiện đại hóa công nghiệp hóa. Trong thời đại ngày nay công nghiệp hóa phải gắn liền với hiện đại hóa. Công nghiệp hóa hiện đại hóa ở nước ta nhầm xây dựng cơ sở vật chât kỹ thuật cho CNXH. Đó là nhiệm vụ trọng tâm trong suốt thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta.

Gắn liền với phát triển KT, xây dựng nền KTTT định hướng XHCN, đẩy mạnh CNH – HĐH đất nước, phải không ngừng đổi mới hệ thống chính trị, nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng nhà nước phát quyền XHCN, nâng cao vai trò của tổ chức quần chúng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng vào bảo vệ tổ quốc.

Đồng thời với phát triển kinh tế, phát triển văn hóa, xây dựng nề văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, phát triển giáo dục nhầm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực bồi dưỡng nhân tài, giải quyết tốt các vấn đề xã hội, thực hiện công bằng XH nhằm thực hiện mục tiêu: “dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”