Mở bài:
Thân bài:

N

guồn gốc Đất Nước.

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa..." mẹ thường hay kể.
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó...

Các từ hệ thống quá trình hình thành Đất Nước "lớn lên", "có trong", "bắt đầu", "có từ".
Xuất hiện trong Đất Nước là những gương mặt quen thuộc "bà", "cha mẹ".
Đất Nước được hình thành từ:
Câu chuyện cổ tích "ngày xửa ngày xưa...", sự tích "trồng tre đánh giặc"
Văn hóa "miếng trầu", "búi tóc", "đặt tên".
Phẩm chất "thương nhau bằng gừng cay muối mặn", "một nắng hai sương".

ND:

NT: Đoạn thơ thể hiện rõ chất trữ tình - chính luận - một điểm nổi bật của thơ Nguyễn Khoa Điềm. Đồng thời khai thác thể mạnh của chất liệu văn hóa dân gian: những câu chuyện thần thoại, cổ tích, những bài ca dao tục ngữ. Nhưng đặc biệt là ông không trích nguyên văn cả câu ca dao, tục ngữ nào mà khéo léo gợi mở trong tâm trí mỗi người Việt. Nét thơ vì vậy mà vừa lạ vừa quen, thu hút mà không nhàm chán, khô khan giáo điều.

Kết bài: