OLIN

"Isa siyang Tambaluslos! Takbo!" sigaw ko, na pumailanlang dito sa loob ng kagubatan. Dali-dali kong ibinigay kay Talay ang paso at tinulak siya sa ibang direksyon. Kumaripas naman ako ng takbo patungo sa kabila. "Luslus! Habulin mo 'ko! Yoo-hoo!" Pero sinuntok ko kaagad ang sarili ko sa isip ko dahil sa labis na pagsisisi.

Habang tumatakbo ay rinig ko ang hininga ng katakut-takot na nilalang na nasa likod ko at pati na rin ang ingay na nililikha ng mga puno't halaman na nadaraanan niya.

Napa-sign of the cross ako at nag-ungot ng madaliang panalangin na sana'y tantanan na 'ko ng pangit na halimaw na 'to. 'Tapos, ang puso ko naman ay walang humpay sa pagkabog na animo'y may karera ding nagaganap sa aking dibdib.

Umalingawngaw ang kakaiba nitong ingay at hindi iyon nagustuhan ng pandinig ko.

Pawisan at ang dungis-dungis ko na katatakbo sa masukal na kagubatan na 'to. Punit-punit na rin ang pinahiram sa 'kin ni Mounir na balabal dahil sa mga malalagong halaman at sangang nasasagi ko. 'Yong iba'y may tinik kaya nagpakawala ako ng impit na tunog.

Maya't maya akong yumuyukod, pasimpleng nangolekta ng mga bato sa paligid ko na may sapat na bigat lang para ihagis sa Tambaluslos kapag magkakaroon ako ng pagkakataon na umatake sa kaniya.

Habang patuloy pa rin sa pagtakbo, naisipan ko pang humiling na sana'y okay lang sina Talay, Saya, Alog, at Lish. Kailangan ko lang pagurin ang isang 'to. Hahanapin ko na lang sila rito pagkatapos. Pero parang ako yata ang unang mapapagod sa senaryong 'to. Yawa!

Rumehistro sa magkabila kong tainga ang pagkaluskos sa tabi kaya mas binilisan ko pa sa pagtakbo. Hindi ako puwedeng sumuko rito, may naghihintay pa sa 'min sa gingharian ng Melyar. Pero pa'no ko tatakasan ang buwisit na nilalang na 'to?

Habang ang mga mata'y naka-focus sa dinaraanan ko, nagtapon ako ng ilang bato sa likuran ko, umaasang matamaan ko siya at mapahinto siya sa pagbuntot sa 'kin. Subalit nagkamali ako. Ramdam ko pa rin ang presensya niya hanggang ngayon.

Dili na g'yod ko molukso sa inidoro sunod. 'Nimal!

['Di na talaga ako tatalon sa inidoro sa susunod. 'Nimal!]

Sa unang pagkakataon, tumigil ako at humarap sa nilalang na may malaking bibig at ari para sabuyan siya ng bato nang sunod-sunod. Pagkatapos kong marinig ang pagdaing niya ay nagpatuloy na 'ko sa pagtakbo. Pasimple akong napatingin sa kaniya at nakitang sinusundan niya pa rin ako.

"Mama! Kuhaa ko dinhi, please!" Halos maputol na ang litid ko sa sigaw na 'yon.

["Mama! Kunin mo na 'ko rito, please!"]

Ngunit sa kasamaang palad, napagtanto kong pamilyar ang dinaraanan ko ngayon kaya kaagad na kumunot ang aking noo. Hindi ako sigurado pero parang dumaan na 'ko rito. Sinalakay muli ako ng matinding takot at saka mariing napalunok nang maglakbay sa bakuran ng dalawa kong tainga ang nakapangingilabot na tawa ng Tambaluslos.

Hanggang sa may nabangga akong tao. Si Talay! At dahil sa pagtama ng aming katawan, nabitawan niya ulit ang paso kung saan nakalagay sina Saya, Alog, at Lish. Buwisit! Ito 'yong puwesto kung saan siya natisod kanina. Pinaglalaruan ba kami ng Tambaluslos na 'yon?

Pareho kaming naghagis ng isang kamay patungo sa 'ming bibig nang makitang nabasag ang lalagyan ng mga nagsasalitang bulaklak at ito'y nahati sa dalawa. Mabuti na lang at hindi sila namatay kasi nanatili pa rin sila sa lupa na nakahulma na parang paso.

Biglang umihip ang malamig na hangin dahilan para maalarma kami. Gumalaw ang mga puno na tila ba gusto nang kumawala ang mga ugat nito sa lupa saka narinig din namin sa 'di kalayuan ang malulutong na tunog ng mga tuyong dahon at ang pagkabali ng mga sanga.

Napalunok ako ng laway.

"Ano'ng gagawin natin?" tanong ni Talay sa 'kin. Umupo siya at sinubukang ayusin ang lalagyan ng tatlong bulaklak pero nabigo lang siya at napabuntonghininga na lamang.

"If you're really the Olin, you must save us," mangiyak-ngiyak na sambit ni Lish.

"Iwan n'yo na lang kami rito," suhestiyon pa ni Alog.

"Hindi puwede," giit ni Talay. "Kailangan namin kayo para mahanap ang Boac." Rinig ko ang pagsinghot niya.

Muli, napalunok ako at mariing napapikit. "Mounir . . ."

Bawat pagkabali ng sanga sa paligid ay nagdaragdag sa 'min ng kaba.

Ano'ng gagawin ko? Sana, tinanggap ko na lang 'yong espada kahit 'di ako marunong gumamit.

Hanggang sa may biglang kumalabit sa tagiliran ko. Halos mapatalon ako sa gulat nang lingunin ko siya.

Tumambad sa 'kin ang isa pang pangit na nilalang na parehong ginamit ang paa at kamay sa paglakad at saka ito'y nakabahag lang. 'Tapos, may sundang na nakakabit sa kaniyang baywang. Dagli kong itinulak ang pang-itaas kong labi patungo sa mga butas ng aking ilong dahil sa nakasusulasok niyang amoy. Parang natuyong ihi ang kaniyang samyo. Mukhang isa siya sa mga nilalang na 'di ipinakilala sa salitang "ligo."

"S-Sino ka?" nauutal kong sambit dala ng pinaghalong takot at gulat.

"Ako ang hinahanap ninyo, hindi ba?" sinagot niya ang tanong ko sa pamamagitan ng paghagis ng panibagong kuwestiyon.

Doon na namilog ang mga mata ko.

"Langas?" bulalas ni Talay. Dali-dali siyang tumayo at lumapit sa 'min.

Tama ba ang narinig ko? Siya si Langas? Ang nilalang na may alam sa pasikut-sikot sa buong Kahadras. Ang magiging gabay namin at makatutulong sa 'min sa pagpunta sa Kagubatan ng Sayre.

"Langas, tulungan mo kami," nagkukumahog na pakiusap ni Talay. Pagkatapos, tinakpan din niya ang kaniyang ilong.

'Pag 'tong kaharap namin ay mao-offend, lagot talaga kami rito. Baka 'di kami tulungan ng isinumpang nilalang na 'to.

Napalinga-linga kami sa paligid nang marinig namin ang pagkaluskos. Palapit na siya!

"Hubarin ninyo ang inyong kasuotan, baliktarin, at isuot ulit. Dali!" panuto sa 'min ni Langas, ang mga kamay niya ay tapon dito at tapon doon. May tumagos na liwanag sa loob ng gubat at tumama iyon sa kaniyang kulay-ginto at matutulis na mga ngipin. "Ano pa ang hinihintay ninyo riyan? Ang lamunin kayo ng lupa? Mga ugok! Bilisan ninyo!"

Naguguluhan, sinunod namin ang sinabi niya at tinalikuran namin ni Talay ang isa't isa. Hinubad ko ang suot kong balabal at saka ang uniporme kong kulay-abo. Binaliktad ko ang polo ko at sinuot ulit pagkatapos. Parang pamilyar 'tong ginagawa namin.

'Di naglaon, biglang umalagwa mula sa halamanan ang naglalaway na Tambaluslos at unti-unting lumalapit sa kinalulugaran namin. Ang hitsura niya ngayon ay parang pagod na sa kahahabol sa 'kin at parang gusto na kaming kainin.

"Humanda kayo," ani Langas. "Kapag tumawa na iyang Tambaluslos, kailangan ninyong kuhanin ang mga bulaklak at sumunod kayo sa akin papuntang Porras," direktiba niya.

Tumango na lang ako at napahawak sa kamay ni Talay.

Hoy, dili ta puwedeng mag-igat-igat dinhi, 'dong!

[Hoy, 'di tayo puwedeng lumandi rito, 'dong!]

Hinarap kami ng Tambaluslos at tinitigan nang ilang segundo na para bang sinusuri niya ang aming damit. Maya-maya pa'y humagalpak ito ng tawa dahilan upang matakpan ng kaniyang malaking bibig ang kaniyang mga mata.

"Dali! Kunin n'yo na ang mga bulaklak," utos ni Langas sa mahinang tinig.

Kaagad namang tumalima si Talay sa atas niya at kinuha sina Saya, Alog, at Lish. Nirolyo ni Talay ang balabal niya at inilagay roon ang mga bulaklak na nakakapit pa rin hanggang ngayon ang mga ugat nito sa lupa. Kinuha ko naman ang bag at balabal na ipinahiram ni Mounir sa 'kin.

Patuloy pa rin sa pagpakawala ng malakas na halakhak ang halimaw na may malaking bibig at ari.

"Dito," bulong ni Langas.

Maingat kaming sumunod sa kaniya at sinadya naming gaanan ang pagtapak sa mga dahon, sinisigurong 'di kami makalilikha ng ano mang ingay. Pareho rin naming tinakpan ni Talay ang aming ilong. Hindi puwede 'to. Kasama namin siya sa paglalakbay patungo sa Kagubatan ng Sayre, baka siya pa ang magiging sanhi ng pagkamatay namin. O ang mas malala pa, baka 'di na kami makaaabot do'n.

Unti-unti nang humihina ang tawa ng Tambaluslos kasi medyo malayo na kami sa kinatatayuan niya. Pero bago ito tuluyang mawala sa 'ming paningin, bumulong pa si Saya ng, "Unta tanan dako ug bunal."

["Sana all daks."]

Humagikhik naman sina Alog at Lish sa sinabi niya.

Habang naglalakad, iniisip ko pa rin ang nilalang na 'yon—'yong Tambaluslos. Ngayon ay napagtagpi-tagpi ko na ang lahat. 'Pag makasasalubong namin 'yong halimaw na 'yon, kailangan pala naming hubarin ang aming damit, baliktarin ang mga ito, at saka muling isuot. Nang sa gano'n, hahalakhak ang Tambaluslos dahil sa 'ming nakatatawang kasuotan at matatakpan ng bunganga niya ang kaniyang dalawang mata. 'Tapos, magkakaroon kami ng sapat na oras para tumakas.

Ang galing! Ba't 'di ko naisip 'yon? May nabasa lang ako sa libro noon tungkol sa hitsura ng Tambaluslos pero 'di nakalagay roon kung pa'no ito takasan 'pag pinaglalaruan niya ang mga tao sa loob ng kagubatan.

Hindi nagtagal, nalagpasan na namin ang matataas na mga puno at mayayabong na mga halaman. Nagbunyi na ang mga kasama naming bulaklak nang bumati sa 'min ang nakasisilaw na liwanag na nanggagaling sa dakong itaas.

Bumuntonghininga ako.

Pagkatapos, dumapo ang aming mga mata sa isang kaharian na gawa sa bato. Sinalakay iyon ng mga lumot na nagsama-sama at wasak na rin ang gilid nito dahil sa kalumaan.

"Maligayang pagdating sa patay na gingharian!" anunsyo ni Langas.

Patay na gingharian? Ito na ba ang sinasabi nilang Porras?

Unti-unting lumingon sa 'min si Langas, suot ang kahindik-hindik na ngisi. Marami pa naman ang kaniyang buhok, ang mga mata niya ay may kalakihan, at may mabalahibong katawan, buntot, paa, at kamay na tulad ng isang unggoy.

Nang mag-angat ako ng tingin, tila kumislap ang dulo ng kaniyang ngipin na kulay-ginto. Nanayo ang mga balahibo ko habang nakatitig sa kaniya, mariing napalunok, at bahagyang humakbang paurong.

"Totoo bang masarap ang mga taga-Melyar?" nakangising tanong niya sabay taas ng kaniyang sundang sa ere.

t.f.p

GLOSSARY

• Langas – another Visayan term for loud or noisy. However, in some places in Cebu, like Aloguinsan, langas means "frisky" or "moving a lot."

• Sundang – a Filipino-made big cutting tool akin to the machete. Also known as itak in Tagalog.