Hoàn thiện

bản thân và

lãnh đạo tập thể

Những cuộc chiến tranh thế giới là một dấu ấn lớn

trong lịch sử loài người khi nó giúp chúng ta hiểu rằng vũ

lực không phải là phương tiện có thể kiểm soát và ?iều

khiển con người. Dù không ?i sâu phân tích và tường

thuật chi tiết những cuộc chiến tranh thì chúng ta cũng

biết rằng vũ lực, sự ?ộc tài chính là nền tảng thống trị mà

người Đức ?ã áp dụng và thất bại. Chủ nghĩa phát xít Đức

?ã tạo một ấn tượng mạnh trên toàn thế giới, nhưng nó

lại tác ?ộng theo chiều hướng hoàn toàn tiêu cực. Đó là

nguyên nhân dẫn ?ến sự sụp ?ổ của chủ nghĩa phát xít

Đức.

Cơ thể của con người có thể bị cầm tù hoặc bị kiểm

soát bởi vũ lực, nhưng tâm trí thì không. Không một ai

trên trái ?ất này có thể kiểm soát tâm trí của một người

bình thường và khỏe mạnh nếu như người ?ó không chối

bỏ quyền ?ược tự chủ trong hành ?ộng và suy nghĩ. Tuy

nhiên, có một sự thật là hầu hết chúng ta ?ều bị ?ộng làm

theo sự sắp ?ặt của người khác mà không dám thể hiện

rõ cái tôi của mình. Họ sống cùng mọi người, và dưới hệ

thống giáo dục còn nhiều bất cập, họ không bao giờ nhận

ra những sức mạnh ?ang ẩn sâu trong chính con người

NHỮNG NGUYÊN TẮC VÀNG CỦA NAPOLEON HILL

177

mình. Đôi lúc, một chuyện xảy ra ngẫu nhiên sẽ giúp họ

thức tỉnh và khám phá ngọn nguồn khả năng của mình,

từ ?ó biết cách sử dụng chúng ?ể phát triển bản thân. Kết

quả là: một thiên tài mới xuất hiện!

Tâm trí con người thường tồn tại một ?iểm giới hạn,

ngăn chúng ta không thể nhận ra thế mạnh của bản thân;

và chỉ khi một chuyện nào ?ó thật ?ặc biệt xảy ra thì nó

mới có thể thúc ?ẩy con người vượt qua ?iểm giới hạn ?ó.

Đối với một số người, ?iểm giới hạn này rất thấp, nhưng

?ối với một số khác thì lại rất cao. Với không ít người,

?iểm giới hạn này không cố ?ịnh mà sẽ di ?ộng giữa hai

thái cực cao và thấp. Người nào biết cách kiểm soát và

?iều phối tâm trí của mình cũng như có khả năng vượt

qua ?iểm giới hạn một cách thường xuyên sẽ nhận ?ược

những kết quả tích cực, miễn sao họ kiên trì nỗ lực và

không ngừng rèn luyện bản thân.

Người nào biết cách truyền cảm hứng và thúc ?ẩy

tinh thần người khác ?ể họ có thể tự vượt qua ?iểm giới

hạn của mình mà không ?ể lại những hệ quả ?áng tiếc sẽ

trở thành người có công khai sáng nhân loại. Lẽ dĩ nhiên,

chúng tôi không ?ề cập ?ến những loại chất kích thích

hay hóa chất gây nghiện. Những chất này tuy tạo ?ược

cảm giác hưng phấn tức thì nhưng cuối cùng, chúng sẽ

mất tác dụng khi thuốc tan ?i. Chúng tôi muốn ?ề cập

?ến một trạng thái tinh thần thuần túy tạo nên cảm giác

thôi thúc và phấn khởi như khi bạn ?ang theo ?uổi một

sở thích hay nuôi dưỡng một khát vọng…

NAPOLEON HILL’S GOLDEN RULES

178

Ai có khả năng làm ?ược ?iều này sẽ có công rất lớn

trong việc giải quyết vấn nạn tội phạm xã hội. Bạn có thể

yêu cầu một người làm tất cả mọi việc nếu bạn biết cách

tác ?ộng ?ến tâm trí của họ. Tâm trí con người cũng giống

như một cánh ?ồng màu mỡ luôn sản sinh trên nó những

vụ mùa tươi tốt, nhưng gặt hái ?ược bao nhiêu còn phụ

thuộc rất lớn vào loại hạt giống mà bạn gieo trồng. Cho

nên, vấn ?ề chính là bạn cần học cách lựa chọn loại hạt

giống phù hợp và cách gieo trồng ?ể hạt giống mau chóng

nảy mầm và bám rễ sâu vào ?ất. Mỗi ngày, chúng ta ?ều

gieo vào cánh ?ồng tâm trí những loại hạt giống trong

từng giờ, từng phút, thậm chí từng giây, nhưng quá trình

?ó lại diễn ra một cách vô thức và ?ôi khi không có hệ

thống. Chúng ta phải học cách thực hiện quá trình thông

qua một kế hoạch cụ thể và theo một khuôn mẫu nhất

?ịnh! Nhiều loại hạt giống cùng gieo trồng trên một cánh

?ồng sẽ sản sinh ra một vụ mùa không ?ồng nhất, và khi

?ó vừa khó phân loại mà thu hoạch cũng không dễ dàng!

Lịch sử loài người ?ã ghi dấu rất nhiều trường hợp

một công dân tốt bụng, lương thiện bị biến chất trở thành

một kẻ lang thang, một tên tội phạm nguy hiểm, ngược

lại cũng có trường hợp những tên tội phạm hoàn lương

trở thành một công dân tốt của xã hội. Trong mỗi trường

hợp như thế, sự biến chuyển hành vi ?ều diễn ra ngay

trong tâm trí con người. Từ một lý do nào ?ó, họ tạo ra

trong tâm trí mình hình ảnh về ?iều mà họ ao ước, sau

?ó cố gắng hiện thực hóa chúng. Cho nên, nếu một người

thật sự chú tâm và tập trung ?ủ lâu ?ể hình thành trong

NHỮNG NGUYÊN TẮC VÀNG CỦA NAPOLEON HILL

179

tâm trí một hình mẫu nào ?ó ?ồng thời nuôi dưỡng chúng

bằng lòng kiên trì và quyết tâm thì chắc chắn họ sẽ sớm

biến suy nghĩ thành sự thật hoặc ít ra là ?ịnh dạng một

cách rõ nét ý tưởng trong ?ầu mình. Đó là nguyên tắc tự

ám thị mà chúng ta ?ã cùng tìm hiểu ở những chương

trước.

Ở phạm trù tập thể, Gideon H. Diall trong quyển

Psychology of the Aggregate Mind of an Audience (Tâm lý

?ám ?ông) ?ã nhận ?ịnh rằng trí tuệ tập thể sẽ thăng hoa

dưới tác ?ộng của một diễn giả xuất sắc. Chúng tôi gọi

quá trình này là sự hợp nhất ý tưởng khi mỗi cá nhân tạm

quên ?i cái tôi của mình và cùng hướng về cái chung ?ể

tạo thành một cá thể mới ?ộc lập, thống nhất có khả năng

?ưa ra những ý tưởng vượt trội, nhưng ?ổi lại, rất khó tập

hợp sức mạnh và ý chí của cá thể mới này. Nhà tâm lý học

người Pháp Gabriel Tarde cũng ?ã ?ưa ra những lý luận

tương tự.

Giáo sư Joseph Jastrow cũng từng nêu lên quan ?iểm

của mình trong quyển Fact and Fable in Psychology (Những

phạm trù tâm lý học của con người):

Để ?ạt ?ược giới hạn tâm lý này, cần thiết phải có sự

xuất hiện của hiện tượng lan truyền cảm xúc – yếu tố ?óng

vai trò cốt lõi trong quá trình trí tuệ tập thể thăng hoa. Giữa

cái thiện và cái ác, bên nào vượt trội hơn sẽ vươn lên thống

trị tâm lý chung của tập thể. Và dưới tác ?ộng của hiệu ứng

lây lan cảm xúc, trí tuệ tập thể sẽ thăng hoa. Mọi hiệu ứng

lây lan ban ?ầu ?ều không rõ ràng, chính vì vậy rất khó

NAPOLEON HILL’S GOLDEN RULES

180

?ể phát hiện và chỉ ?ến thời khắc quyết ?ịnh, những mầm

mống cảm xúc ?ã ?ược ?ịnh hình sẽ phát triển thành một

sức mạnh hết sức nguy hiểm – tương tự như trường hợp lan

truyền cảm xúc những xúc cảm tiêu cực như sợ hãi, cuồng

tín, hoài nghi, mê tín… Nói chung, ?ể kiểm soát ?ám ?ông

và tạo ra hiệu ứng dây chuyền như mong muốn, chúng ta

phải cân nhắc bổ sung một chút mưu mẹo bởi vì tâm lý ?ám

?ông ?ã mất ?i phần nào tính duy lý vốn có của nó. Những

pháp sư, những người ?ược mệnh danh là phù thủy ?ều biết

cách kiểm soát tâm lý ?ám ?ông, bởi vì họ hiểu rằng rất dễ

?ể khơi dậy từ ?ám ?ông lòng ngưỡng mộ và sự thông cảm,

rất dễ ?ể khiến người khác quên ?i chính mình nếu ?ưa họ

vào một thế giới tâm linh nhiệm mầu. Có thể nói trong một

số trường hợp, tiếng nói chung của tập thể lại xuất phát từ

tiếng nói của một cá thể không mấy vượt trội nhưng biết

cách kiểm soát và ?iều phối tâm lý ?ám ?ông.

Giáo sư Gustave Le Bon, trong quyển The Crowd, ?ã viết:

Khi những cảm xúc và ý tưởng của tất cả thành viên

trong một nhóm hợp nhất và phát triển theo một hướng,

ý thức riêng lẻ của mỗi người sẽ dần biến mất ?ể cùng hòa

vào trí tuệ tập thể hình thành dựa trên những cá tính nổi

bật của ?ám ?ông. Lúc ?ó, ?ám ?ông sẽ trở thành một tập

thể có tổ chức, hoặc gọi một cách chuyên biệt hơn là tập thể

hợp nhất. Còn tập thể thì trở thành một khối chung ?ộc lập

và tuân theo quy luật tâm lý ?ám ?ông.

Nét ?ặc trưng của một tập thể có tổ chức, hay tập thể

hợp nhất chính là: nếu tập thể ?ược hình thành từ nhiều cá

NHỮNG NGUYÊN TẮC VÀNG CỦA NAPOLEON HILL

181

thể riêng biệt thì dù quan ?iểm của mỗi cá nhân có giống

hay khác nhau thì khi hòa mình vào tập thể hợp nhất, tất

cả những người này sẽ là một mắt xích tạo nên hiệu ứng tập

thể, họ sẽ nhận thấy rằng mỗi hành ?ộng, suy nghĩ và trải

nghiệm xúc cảm lúc này khác xa so với khi họ là một cá thể

?ộc lập. Họ sẽ nhận ra có những suy nghĩ, ý tưởng hay cảm

xúc mà họ không thể nào ?ạt ?ến ?ược trừ phi tham gia

vào tập thể hợp nhất. Trong một tập thể, không có sự tồn

tại của sự khờ khạo, cũng không xuất hiện một trí tuệ bẩm

sinh nào, tư duy cá thể và cái tôi riêng lẻ của mỗi người sẽ

dần biến mất khi trí tuệ tập thể thăng hoa.

Các quan sát ?ã chứng minh một cá nhân khi hòa mình

vào tập thể trong khoảng thời gian ?ủ dài sẽ cảm nhận ?ược

trạng thái tinh thần giống như khi họ bị ?ặt vào trạng thái

thôi miên. Cái tôi riêng lẻ của họ ?ã hoàn toàn biến mất,

lập trường và ý chí cá nhân cũng không còn. Tất cả suy nghĩ

và cảm giác ?ều phát triển theo hướng ?iều phối của người

thủ lĩnh. Dưới tác ?ộng của sự ám thị, cá nhân ?ó sẽ chủ ý

thực hiện một số hành ?ộng nhất ?ịnh một cách dứt khoát.

Và trong trường hợp trí tuệ tập thể thăng hoa, sự ám thị lại

thôi thúc mỗi cá nhân hành ?ộng một cách dứt khoát mà

không thể cưỡng lại. Lực ám thị tác ?ộng ?ến mỗi người là

như nhau và sự tương tác sẽ khiến lực tác ?ộng ngày càng

mạnh hơn. Hơn nữa, do mỗi cá nhân là một mắt xích của

tập thể nên khi hòa mình vào một tập thể có tổ chức, họ sẽ

không hoàn toàn là một con người duy lý. Nếu là một cá thể

?ộc lập, họ có khả năng tư duy cao nhưng khi tồn tại trong

tập thể, họ sẽ có xu hướng mất khả năng tự chủ và hành

NAPOLEON HILL’S GOLDEN RULES

182

?ộng theo bản năng, nghĩa là trong họ tiềm ẩn hai thái cực:

cái thiện và cái ác. Dưới tác ?ộng của hiệu ứng lây lan cảm

xúc, một người sẽ bứt phá và làm nên những việc khác xa

với bản tính vốn có của họ - tất nhiên, việc làm ?ó sẽ vẫn

xoay quanh hai thái cực hoặc tốt hoặc xấu. Mỗi cá nhân

trong tập thể là một hạt cát, và luồng gió tâm trí sẽ có thể

thổi bay hạt cát ?ó theo bất kỳ hướng nào.

Giáo sư Frederick Morgan Davenport trong quyển

Primitive Traits in Religious Revivals ?ã nói rằng:

Trí tuệ tập thể có thể ?ược so sánh với trí tuệ của một

người nguyên thủy. Mọi cảm xúc, suy nghĩ của mỗi người

trong nhóm có thể không giống nhau hoàn toàn, nhưng

cuối cùng ?ều cho ra một kết quả tương tự. Lực tác ?ộng lập

tức thôi thúc con người phải hành ?ộng, lý trí không còn là

yếu tố kiểm soát hàng ?ầu. Người thủ lĩnh cần có khả năng

trình bày tốt, nhưng quan trọng hơn, họ cần phải có khả

năng dẫn dắt tâm lý ?ám ?ông. Đám ?ông thường tư duy

bằng hình ảnh, vì vậy hãy chắc rằng bài thuyết giảng của

bạn mang tính khơi gợi và thúc ?ẩy khả năng liên tưởng

của mọi người. Những hình ảnh này không trực tiếp liên kết

với nhau, nhưng chúng sẽ hoán ?ổi vị trí cho nhau như các

mặt của một chiếc ?èn lồng thần kỳ xoay liên tục. Cứ như

thế, trí tưởng tượng của con người sẽ không ngừng thăng

hoa ?ể tạo ra ngày càng nhiều những hình ảnh khác.

Mỗi cá nhân trong tập thể sẽ ?ược liên kết với nhau

phần lớn bằng yếu tố tâm lý chứ không phải bằng lý trí. Xúc

cảm chính là sợi dây ràng buộc tự nhiên vì con người linh

NHỮNG NGUYÊN TẮC VÀNG CỦA NAPOLEON HILL

183

hoạt về cảm xúc hơn linh hoạt về tư duy. Chẳng hạn, trong

một tập thể gồm một nghìn người, số lượng những cảm xúc

thực ?ược tạo ra trên thực tế gấp nhiều lần tổng số cảm

xúc của từng người cộng lại. Kết quả này có thể giải thích

là do tâm lý ?ám ?ông thay ?ổi vừa tùy vào hoàn cảnh

môi trường, vừa dựa trên sự ?iều phối của người thủ lĩnh –

tương tự như “sự cứu rỗi linh hồn” trong các buổi hội họp

tôn giáo. Tâm lý mỗi cá nhân trong tập thể ?ều bị tác ?ộng

nhưng chỉ một phần là do họ bị tác ?ộng thật sự, phần còn

lại là do họ biết rằng những người khác cũng bị tác ?ộng

và hành ?ộng như mình. Điều này càng tác ?ộng nhiều vào

tâm lý của họ, tạo thành một lực vô cùng lớn tác ?ộng vào

cả tập thể. Như ?ối với vấn ?ề tâm lý của người nguyên

thủy, sức tưởng tượng và khả năng liên tưởng không ngừng

?ã tạo nên những dòng cảm xúc mãnh liệt trong họ, có khi

là trạng thái vui mừng phấn khích, có khi là sự ?iên loạn

theo ?úng nghĩa của những con người sơ khai.

Émile Durkheim ?ã ?ưa ra kết luận dựa vào những

nghiên cứu tâm lý của mình rằng một người bình thường

chịu tác ?ộng rất lớn từ môi trường tập thể xung quanh

và những người có cá tính ?ặc biệt khác với họ. Họ không

chỉ phản ứng với kiểu ám thị của những nhà truyền giáo

mà còn chịu tác ?ộng của kiểu ám thị trực tiếp qua việc

bắt chước những ?ối tượng mà mình tiếp cận hằng ngày.

Cả tiếng hô của người chăn cừu lẫn tiếng kêu leng keng

của con cừu ?ầu ?àn ?ều vang lên rõ ràng, và lần lượt

?àn cừu có xu hướng làm theo những hành ?ộng mà con

cừu phía trước ?ã làm cho ?ến tận con cừu cuối cùng.

NAPOLEON HILL’S GOLDEN RULES

184

Như vậy, chỉ cần một con cừu ?ầu ?àn làm mẫu một hành

?ộng thì cả ?àn cứu sẽ làm theo một cách vô thức. Hiện

tượng này cũng áp dụng tương tự như ?ối với con người

– và thật sự không phải chúng tôi ?ang phóng ?ại mọi

chuyện. Con người khi sợ hãi, lo lắng hoặc khi ?ang có

một cảm xúc mãnh liệt nào ?ó ?ều có xu hướng bắt chước

và nương theo hành ?ộng của những người xung quanh

– giống như trường hợp những con cừu bắt chước hành

?ộng của con ?ầu ?àn.

185