Chào các cậu, hôm nay chúng ta bắt đầu chuyên mục chuyển lời bằng thơ và nhạc nhé. Để xem chủ đề tuần đầu tiên này là gì nào, à, chủ đề chính là "Sự thấu hiểu"...

Trước khi tìm hiểu về 3 từ vừa nghe thấy là "Sự thấu hiểu", chúng ta cùng thử đặt mình vào nhân vật của ví dụ sau đây nhé: Một đứa trẻ lên năm đang buồn chán, đứa trẻ ấy muốn được chơi cùng người khác, nhất là ba mẹ. Nhưng đặt tình huống ba mẹ chúng đang rất bận, họ không kịp xoay sở cho công việc của họ nhưng cậu bé kia cứ quấy khóc đòi chơi không ngừng, bậc làm cha mẹ, làm sao có thể đành lòng để con mình khóc mãi như thế, họ đành lòng bỏ công việc mà bên cạnh con trai họ. Đến khi đứa bé ngủ thiếp đi, họ quay lại công việc với tốc độ mạnh hơn nữa để hoàn thành.

Đấy, các cậu hãy thử nghĩ xem cậu bé kia có thấu hiểu cho cha mẹ của nó hay không?

Câu trả lời chính là không. Vì trẻ em đều luôn cho rằng mình là chủ nhân của thế giới nó đang sống, cho nên chúng coi tất cả các trạng thái tâm lý của người khác cũng giống hệt như các trạng thái của chúng cả thôi.

Nhưng dần dần từng bước, chúng ta học cách ly tâm, tức là chúng ta được chuẩn bị về mặt nhận thức vượt ra khỏi cái không gian của riêng mình, bước vào một không gian khác. Chúng ta có đủ khả năng vứt bỏ tư tưởng, trung tâm nhận thức. Nhưng liệu như vậy đã phải là chúng ta đang lớn dần, vượt ra khỏi nó chỉ một lần và vĩnh viễn, để rồi với tư cách người lớn, chúng ta sẵn sàng đi theo xu hướng phát hiện ra sự khác biệt ở người thứ hai đồng thời hiểu rõ quan điểm của người ấy không? Đó lại là một vấn đề khác. Cậu bé dã từng cho mình làm chủ nhân thế giới ấy từng ngày lớn lên, đến khi cậu trở thành ba mới thật sự thấu hiểu được cảm giác của ba khi ấy rất mệt mỏi, rất bực bội, nhưng hơn cả những cảm xúc của bản thân, ba lo lắng cho con trai của mình nhất, tất thảy những điều đó chẳng còn là gì nữa. Cuộc sống gia đình họ hạnh phúc vì cả gia đình họ đã dành hơn nửa đời để thấu hiểu lẫn nhau kia mà.

Chúng ta đến ví dụ thứ hai nhé, một người đàn ông đi làm về, tâm trạng khó chịu lại thấy căn nhà bừa bộn, anh chàng quát với vợ : "Căn nhà bừa bãi thế này, ai mà chịu cho nổi!". Nếu người vợ kia căn bản trả lời lại "Em sẽ dọn ngay mà, anh đừng nóng" thì mọi chuyện sẽ chẳng có gì, nhưng cô vợ cũng nóng tính quát lại "Tôi cả ngày đi làm cũng mệt mỏi cơ mà, anh thấy không chịu được thì anh tự đi mà dọn lấy!" và hai người cãi vã. Như các cậu vừa tự mình trải qua, người đàn ông mang trọng tâm là trụ cột gia đình, những việc người đàn ông làm sẽ vất vả hơn nên việc thấu hiểu của bạn đời sẽ rất quan trọng đối với họ. Một người thấu hiểu hết những gì bạn làm và một người chỉ biết nghĩ đến bản thân, ai trong chúng ta cũng sẽ chọn người đầu tiên so vì chọn người thứ 2 trong ví dụ trên. Chọn là một việc nhưng đôi khi chính bạn lại trở thành kẻ thứ 2 trong ví dụ trên đấy vì khi đó bạn không đủ bình tĩnh và hiểu về tâm ý của người khác.

Vậy, thấu hiểu người khác là gì?

Hmm, phát hiện chính xác nhu cầu, mục đích, nỗi lo lắng, niềm hy vọng, cách nhìn thế giới các mối quan tâm, hiện trạng cảm xúc của người đó gọi là sự thấu hiểu đấy.

Để có thể thấu hiểu người khác, các cậu cần phải thật sự quan tâm đến người đó, phải dành cho người đó khoảng thời gian nhất định của mình, phải có năng lực nhận thức và phải có nhiệt tình.

Nhưng chúng ta có thể tập trung vào người khác thế nào được khi chúng ta còn bận bịu với biết bao suy nghĩ về các vấn đề của chính mình? Đối với bản thân chúng ta, những người tự đánh giá mình thấp hay quá cao thì cũng đánh giá thiếu chính xác nhất xúc cảm của người khác, còn những người đánh giá tích cực, trung thực về bản thân mình thì bao giờ cũng hiểu người khác một cách đúng đắn nhất. Chưa hết, nếu những người đang trải qua nỗi khó khăn, buồn phiền liên quan trực tiếp đến bản thân mình được tác động để nâng cao những đánh giá vẻ bản thân thì về cơ bản họ sẽ trở nên nhạy cảm hơn trước nhu cầu và những vấn đề đang gặp phải của người khác, họ hiểu thấu hơn những người kể trên.

Người ta hay nói: "Những người thân nhau thường là vì ánh nhìn đầu tiên đều tốt như vậy". Không, đó là một mệnh đề sai. Mọi người có thể đánh giá nhau qua ánh nhìn đầu tiên không? Chẳng hạn nhìn một người khác đang cười rất tươi, nhưng cậu có chắc rằng họ đang vui? Chúng ta không nên đánh giá sự vật ở bề mặt khác mà thiếu sự thấu hiểu. Nếu cậu chỉ vì vẻ bề ngoài thô kệch, xấu xí của người ta mà không biết rằng dưới lớp áo rách nát ấy, chính là một trái tim chân thành. Nhưng nếu chỉ vì cái đánh giá bề ngoài, suy nghĩ của chúng ta sẽ mang đến một luồng tiêu cực cho người kia. Liệu nó có mang lại kết quả tốt hay không?

Thấu hiểu người khác không phải là một điều dễ dàng mà chúng ta cứ muốn là được. Khi gặp một người, chúng ta đều có quan niệm "gán" cho họ những đặt tính, nhu cầu hay trạng thái cảm xúc muôn màu muôn vẻ của bản thân, của cái "tôi" trong chúng ta, như một điểm xuất phát, như một khuôn khổ để so sánh chúng ta với họ. Điều này đã hạn chế mối quan hệ của chúng ta với người khác, và cũng ảnh hưởng khá lớn đến cuộc sống của chúng ta khi chỉ có ánh nhìn phiến diện như thế về mọi người xung quanh.

"Học cách lắng nghe chính là học cách cải tạo chính mình"_ Khi cậu học được cách lắng nghe người khác, học được cách thấu hiểu người khác cũng chính là thấu hiểu bản thân. Nhưng đã biết từ trước, thấu hiểu không phải việc dễ và cách thức để thấu hiểu là lắng nghe cũng không dễ dàng như vậy.

Mọi người thường không thấu hiểu lẫn nhau, những cặp vợ chồng hay chia li cũng vì thế. Những lá đơn li hôn gửi đến toàn án, họ nhận ra đối phương vốn không phải là bạn đời nữa, họ kể nhau nghe những ước mơ, nhu cầu ấp ủ bao năm qua, những tình cảm và hy vọng cho đến khi họ lạc mất nhau mới ngoảnh mặt lại : "À, hóa ra là thế".

Chúng ta mất vài tháng để học nói, mất vài năm để học viết, nhưng lại không ai dạy chúng ta học lắng nghe cả, vì thế nên những gì nghe được đều từ tai này lọt sang tai kia, chúng ta không chú ý đến những gì nghe được. Chúng ta chỉ biết nói, chỉ muốn truyền đạt ý nghĩ của mình cho người khác, muốn thể hiện ý mình bằng suy nghĩ mà chẳng đặt mình vào vị trí của người kia, tóm gọn lại đó chính là sự ích kỉ của chính bản thân chúng ta.

Chúng ta có thể suy nghĩ khác nhau, có những niềm tin, kinh nghiệm và mục tiêu khác nhau, nhưng chúng ta trải nghiệm nỗi đau, nỗi tức giận, niềm vui, tình yêu, sự xấu hổ, sự xúc phạm hay nỗi sợ hãi như nhau. Nếu tìm được bản thân mình trong chính hoàn cảnh của người kia, thì việc đó sẽ là nút thắt cho giao cảm giữa hai người vì đôi khi thấu hiểu không phải là thừa nhận, mà chính là trái tim kết nối với trái tim trong một phạm vi mà đối phương cho người khác chạm đến. Có một số người nghĩ sai lầm về "sự thấu hiểu dành cho người khác", họ cho mình cái quyền quyết định về tình cảnh hoặc bước đi tiếp theo của người kia, họ cho đó là việc của mình và thực hiện, khuyên nhủ bằng cảm xúc của riêng mình mà hoàn toàn không quan tâm đến tâm tư, ý nghĩ của người kia, họ quên mất họ không phải là người trong cuộc. Đến khi họ chạm đến nơi mà người kia không cho phép, giữa họ sẽ chỉ còn là một ranh giới mong manh, có thể tan vỡ bất kì lúc nào, người kia sẽ dần dần không còn muốn chia sẻ điều gì với họ vì người đó cảm thấy mình không nhận được sự cảm thông của người bên cạnh, mà thay vào đó lại chính là áp lực, sự trách móc, sự đau lòng khi người kia không hiểu mình... Cuối cùng họ hoàn toàn trở thành hai người xa lạ.

Muốn thật sự hiểu được người khác, chúng ta cần phải chú ý đến họ, dùng sự nhạy cảm, sự thông tinh và quan trọng nhất chính là lòng chân thành biết cảm thông đặt lên người của họ, bằng sự ấm áp, sự chân thành thật sự, bạn sẽ cho họ nhận được sự tin tưởng như nói với họ rằng : "Tôi đến đây làm bạn với bạn, hãy tin tôi, tôi muốn giúp bạn". Không có bất kì lí do gì để họ đáp lại "Không", và khi đó, họ sẽ tự nhiên mở lòng với chúng ta.

Nếu một ngày, bạn thấu hiểu được trái tim của người khác, bạn sẽ hiểu được bản thân. Giữa bạn bè, sự thấu hiểu lẫn nhau mang sẽ giữ chặt nhau hơn. Giữa tình yêu đôi lứa, người đàn ông cần sự thấu hiểu của người kia để tiếp tục công việc mưu sinh và hoài bão, người đàn bà cũng cần vòng tay ấm áp đó của người sẽ che chở cho mình cả đời.

Bao dung, chân thành và thấu hiểu, bạn sẽ nhận được tình yêu từ mọi người và bạn sẽ cảm thấy thế giới tươi đẹp biết bao.

Hóa ra lắng nghe và chân thành chính là thấu hiểu....