Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, chúng ta không thể phủ nhận sự ảnh hưởng lớn lao của các nền tảng mạng xã hội và công nghệ thông tin đối với cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà chúng mang lại, một vấn đề không thể không nhắc đến là lối sống ảo, khi con người bị cuốn vào một thế giới tưởng tượng, xa rời thực tế. Lối sống này đã trở thành một căn bệnh tinh thần trong xã hội hiện đại, khiến cho nhiều người quên mất những giá trị thực của cuộc sống. Vậy, lối sống ảo là gì, thực trạng của nó như thế nào, và làm sao để từ bỏ? Bài viết này sẽ đưa ra những phân tích về tác hại của lối sống ảo và cách thức từ bỏ để hướng đến một cuộc sống thực tế, ý nghĩa hơn.

Lối sống ảo là khi một người sống chủ yếu trong thế giới ảo, dành phần lớn thời gian để tương tác với các nền tảng mạng xã hội, trò chơi điện tử, hay các hoạt động trực tuyến khác thay vì tham gia vào cuộc sống thực tế xung quanh. Họ tạo dựng một hình ảnh, một cuộc sống lý tưởng trên các nền tảng trực tuyến, làm việc, giao tiếp và thậm chí yêu thương qua màn hình. Đây là hiện tượng phổ biến ở giới trẻ, đặc biệt là những người có xu hướng tìm kiếm sự công nhận từ những lượt thích, bình luận trên mạng xã hội hơn là các thành quả trong đời sống thực tế. Có thể nói: Lối sống ảo giống như một chiếc mặt nạ mà chúng ta đeo vào mỗi khi ra ngoài, che giấu con người thật của mình. Dù có thể khiến chúng ta trông hoàn hảo trong mắt người khác, nhưng dưới lớp mặt nạ đó, chúng ta lại mất đi sự chân thật và cảm giác thoải mái khi là chính mình.

Trong xã hội ngày nay, lối sống ảo đang ngày càng trở nên phổ biến. Theo một khảo sát gần đây, hơn 50% thanh thiếu niên dành hơn 4 giờ mỗi ngày cho các hoạt động trực tuyến, chủ yếu là mạng xã hội, trò chơi điện tử, hay các nền tảng phát trực tuyến như YouTube, TikTok. Điều này dẫn đến một sự thiếu hụt thời gian cho các hoạt động xã hội thực tế như giao tiếp mặt đối mặt, học tập, làm việc hay thậm chí chăm sóc sức khỏe bản thân. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, cảm thấy không thỏa mãn với cuộc sống thực tế và tìm kiếm sự an ủi trong không gian mạng, nơi họ có thể tạo ra một phiên bản hoàn hảo của chính mình. Có thể thấy rằng, mạng xã hội giống như một chiếc cạm bẫy ngọt ngào, ban đầu chỉ là những chút thỏa mãn nho nhỏ qua các like và comment, nhưng dần dần, chúng ta bị cuốn vào và mất kiểm soát, không nhận ra mình đang rơi vào cái bẫy mà chính mình đã đặt ra.

Lối sống ảo có những tác hại nghiêm trọng đối với cả sức khỏe tinh thần và thể chất của con người. Đầu tiên, nó dẫn đến tình trạng cô đơn, trầm cảm. Mặc dù người ta có thể kết nối với hàng nghìn người qua mạng, nhưng cảm giác cô đơn trong lòng lại không thể xóa bỏ. Nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, tìm kiếm sự công nhận từ các like, follow mà quên mất rằng những con số ấy không thể thay thế cho mối quan hệ thật ngoài đời. Thứ hai, lối sống ảo còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, khi con người dành quá nhiều thời gian ngồi trước màn hình, dẫn đến các vấn đề về mắt, cơ thể không được vận động và tăng nguy cơ béo phì, các bệnh lý về tim mạch. Cuối cùng, lối sống ảo còn làm mờ đi khả năng phân biệt giữa thực tế và ảo tưởng, khiến con người mất phương hướng trong cuộc sống và có thể đưa ra những quyết định sai lầm, thiếu chính xác. 

Để từ bỏ lối sống ảo, đầu tiên, mỗi người cần nhận thức rõ về những hậu quả mà nó mang lại. Giống như một cơn nghiện, lối sống ảo chỉ có thể được từ bỏ khi người ta thực sự thấy nó gây hại và cần thay đổi. Một giải pháp hiệu quả là giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội mỗi ngày. Thay vì dành hàng giờ cho các nền tảng trực tuyến, người ta có thể chọn tham gia các hoạt động ngoài trời, gặp gỡ bạn bè, hoặc thử sức với các sở thích mới mẻ, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống. Để làm được điều này, người ta cũng có thể áp dụng nguyên tắc "tắt màn hình, mở cửa", tức là khi không làm việc, học tập, hoặc giao tiếp qua mạng, hãy tắt các thiết bị điện tử và ra ngoài tận hưởng thiên nhiên. Thêm vào đó, việc xây dựng các mối quan hệ thực tế, không chỉ qua các kết nối ảo, sẽ giúp người ta cảm thấy được yêu thương và thấu hiểu. Cuộc sống thực giống như một vườn hoa đa sắc màu, đầy sự tươi mới và hương thơm từ những trải nghiệm thực tế. Ngược lại, mạng xã hội như một bức tranh vẽ, tuy có thể đẹp mắt nhưng thiếu đi sự sống động và thực tế.

Lối sống ảo, dù có thể mang lại những giây phút giải trí, nhưng nếu lạm dụng quá mức sẽ gây ra những hệ quả nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất. Tuy nhiên, mỗi người đều có thể từ bỏ lối sống này bằng cách nhận thức đúng đắn về nó, thiết lập các giới hạn sử dụng mạng xã hội và dành thời gian cho cuộc sống thực tế. Hãy nhớ rằng, cuộc sống là một hành trình thực tế, và những giá trị thật không nằm trong các con số trên màn hình, mà là trong những khoảnh khắc thực sự mà chúng ta tận hưởng bên những người thân yêu. Chỉ khi sống trọn vẹn với thực tế, chúng ta mới có thể tìm thấy hạnh phúc và sự bình an thật sự.

Ngày 06/12/2024: Kirin - KA.