Tinh thần dân tộc là mạch nguồn chảy xuyên suốt chiều dài lịch sử, khơi dậy bản lĩnh, ý chí quật cường và lòng tự tôn của một quốc gia. Đối với Việt Nam, một đất nước đã trải qua biết bao thăng trầm, tinh thần dân tộc chính là linh hồn, là sức mạnh nội tại giúp dân tộc này vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt nhất. Từ lời thơ đanh thép trong "Nam quốc sơn hà" của Lý Thường Kiệt đến chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy, tinh thần dân tộc luôn là ánh sáng soi đường, là bức tường thành bất khả xâm phạm của người Việt. Trong thời kỳ hội nhập toàn cầu, tinh thần ấy vẫn không ngừng lan tỏa, khẳng định bản sắc và vị thế của dân tộc trên trường quốc tế.

Tinh thần dân tộc không đơn thuần là lòng yêu nước hay niềm tự hào về lịch sử, mà là ý thức sâu sắc về trách nhiệm, nghĩa vụ và sự đoàn kết vì lợi ích chung của cộng đồng quốc gia. Đó là sự kiên cường, bất khuất trước mọi thách thức, là ý chí bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và khát vọng xây dựng một đất nước phồn vinh. Tinh thần dân tộc không chỉ nằm trong những trận chiến bảo vệ quê hương, mà còn tồn tại trong từng nếp nhà, trong văn hóa, và trong từng hành động nhỏ bé hằng ngày. Tựa như ngọn lửa âm ỉ cháy, nó không bao giờ lụi tàn mà luôn rực sáng mỗi khi đất nước cần.

Người Việt Nam từ xưa đến nay luôn mang trong mình một tinh thần dân tộc sâu sắc, được hun đúc qua những thử thách lớn lao của lịch sử. Ngày nay, tinh thần ấy vẫn hiện hữu mạnh mẽ trong lòng mỗi người dân, thể hiện qua những hành động thiết thực trong mọi lĩnh vực. Khi đối mặt với thiên tai, dịch bệnh hay các thách thức toàn cầu, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của dân tộc trở thành sức mạnh vượt qua khó khăn.

Những hình ảnh xúc động trong đại dịch COVID-19 – từ những bác sĩ tuyến đầu quên mình vì sức khỏe cộng đồng, đến những chuyến xe nghĩa tình đưa thực phẩm tới vùng dịch – là minh chứng hùng hồn cho tinh thần ấy. Đồng thời, nó còn hiện diện trong sự cống hiến của các vận động viên Việt Nam trên đấu trường quốc tế, trong các công trình sáng tạo và khát vọng đưa đất nước vươn cao, vươn xa.

Tuy nhiên, trong dòng chảy của hội nhập và toàn cầu hóa, tinh thần dân tộc cũng đứng trước những thách thức lớn. Một bộ phận giới trẻ hiện nay dần xa rời giá trị văn hóa truyền thống, chạy theo những xu hướng ngoại lai mà quên mất cội nguồn dân tộc. Đây là vấn đề đáng suy ngẫm, bởi mất đi tinh thần dân tộc chính là mất đi cốt lõi của bản sắc.

Tinh thần dân tộc là linh hồn của đất nước, là gốc rễ để bảo vệ và phát triển quốc gia. Trong lịch sử, chính tinh thần này đã giúp dân tộc Việt Nam viết nên những trang sử vàng son, từ chiến thắng Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng, đến lời tuyên ngôn chủ quyền vang vọng trong bài thơ thần"Nam quốc sơn hà".

"Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư."

Không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ lãnh thổ, tinh thần dân tộc còn là động lực để người Việt vươn lên, xây dựng một đất nước độc lập, tự cường. Trong thời hiện đại, tinh thần dân tộc không chỉ là sự bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, mà còn là cách chúng ta gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, khẳng định bản sắc trước làn sóng toàn cầu hóa.

Tinh thần dân tộc còn tạo ra sức mạnh nội tại, giúp con người vượt qua khó khăn và thử thách. Đó là sự gắn kết cộng đồng, sự chia sẻ trong hoạn nạn và niềm tin mãnh liệt vào tương lai

Tinh thần dân tộc đã được thể hiện rõ trong dòng chảy lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" không chỉ là bản tuyên ngôn chủ quyền, mà còn là nguồn cổ vũ tinh thần cho quân dân Đại Việt chống lại quân xâm lược nhà Tống. Hay như trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, hưởng ứng khẩu hiệu: "Tất cả cho tiền tuyến - tất cả vì chiến thắng", cả đất nước đã tập trung toàn bộ sức mạnh của quân và dân, đánh sập cứ điểm, tạo nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Hoặc như trong cơn bão số 3 vừa rồi, hình ảnh từng đoàn xe từ các tỉnh mang theo lương thực, tình nguyện viên, từng dòng tiền ủng hộ từ khắp các nơi gửi về nơi "Đầu rồng" của Tổ Quốc đã gây xúc động, không chỉ với nhân dân Việt Nam mà còn với thế giới, qua đó có thể thấy tinh thần dân tộc vô cùng mạnh mẽ của nhân dân Việt Nam ta khi đồng bào mình đang gặp khó khăn, hoạn nạn, đồng thời khẳng định rằng: "Không một ai bị bỏ lại phía sau."

Tinh thần dân tộc là điều quý giá, nhưng nếu hiểu sai, nó có thể dẫn đến hệ quả tiêu cực. Một số người mượn danh nghĩa tinh thần dân tộc để kích động thù hận, chia rẽ quan hệ quốc tế. Hoặc có người cực đoan, đề cao quá mức bản thân dân tộc mà khước từ việc học hỏi những giá trị tốt đẹp từ các quốc gia khác. Đây là biểu hiện của tư tưởng dân tộc hẹp hòi, cản trở sự phát triển trong thời đại hội nhập.

Ngoài ra, sự phai nhạt tinh thần dân tộc ở một số cá nhân, đặc biệt là giới trẻ, cũng là vấn đề cần được quan tâm. Việc tiếp thu văn hóa ngoại lai một cách thiếu chọn lọc có thể làm lu mờ những giá trị truyền thống.

Tinh thần dân tộc không chỉ là bài học lịch sử, mà còn là trách nhiệm và hành động cụ thể của mỗi người. Để giữ gìn và phát huy tinh thần dân tộc, chúng ta cần bắt đầu từ những việc làm thiết thực: yêu quý tiếng Việt, trân trọng văn hóa truyền thống, và không ngừng nâng cao tri thức để góp phần đưa Việt Nam hội nhập và phát triển bền vững.

Đặc biệt, thế hệ trẻ cần ý thức rằng tinh thần dân tộc không phải là sự cô lập, mà là sự tự hào về bản sắc và sự tự tin trong việc giao lưu, học hỏi quốc tế. Chỉ khi ấy, ngọn lửa dân tộc mới được truyền mãi từ thế hệ này sang thế hệ khác, như lời thơ bất diệt trong "Nam quốc sơn hà":

"Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư."

Tinh thần dân tộc Việt Nam là biểu tượng thiêng liêng của bản lĩnh và khát vọng, là ngọn hải đăng dẫn lối cho mọi hành trình của đất nước. Hơn bao giờ hết, mỗi người cần ý thức rằng tinh thần ấy không phải chỉ để hoài niệm, mà còn là động lực sống mãnh liệt cho hiện tại và tương lai. Hãy giữ vững tinh thần dân tộc, để Việt Nam mãi là đất nước tự hào với những giá trị độc đáo và bền vững trên bản đồ thế giới.

Ngày 04/12/2024: Kirin - KA.