NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG QUA NUÔI CẤY PHÁT SINH PHÔI SOMA

1. Phôi soma

Phôi soma là phôi được hình thành từ các tế bào soma ( tế bào đã biệt hóa) à không phải là kết quả của quá trình sinh sản hữu tính nên cũng được gọi là phôi vô tính.

Những tế bào phôi vô tính có khả năng tái sinh thành cây hoàn chỉnh hoặc được dùng làm nguyên liệu sản xuất hạt giống nhân tạo

Ưu điểm của kỹ thuật tạo phôi vô tính:

- Là kỹ thuật mang lại nhiều hiệu quả đặt biệt dưới những loại cây mà kỹ thuật nhân vô tính có nhiều hạn chế

- Có thể được thực hiện trên quy mô công nghiệp

- Có thể nuôi cấy trên môi trường rắn hoặc lỏng

2. Sự phát sinh phôi soma

Tế bào phôi (PEDC – Preembryogenic determined cell) giai đoạn trước khi hình thành phôi soma, tế bào tiền phôi có thể phân chia để hình thành tế bào phôi trực tiếp

Tế bào phát sinh phôi (IEDC – inluced embryonic determined cell) là các tế bào có khả năng hình thành tế bào phôi.

PEDC và IEDC là danh từ dùng để phân loại mô nhưng thực chất là một quy trình nối tiếp nhau

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành phôi:

- Auxin: thúc đẩy nhanh sự phân chia tế bào và thường tạo ra tế bào xốp, giúp hình thành các tế bào có tính phân cực, gây tổn hại đến sự phát triển bình thường của tế bào phôi soma.

- Tỷ lệ đạm Amonium và nitrat

- pH của môi trường nuôi cấy

Các bước hình thành phôi:

- Sự biệt hóa tế bào có khả năng phát sinh phôi  => môi trường cần có sự phát sinh phôi ( cần có Auxin)

- Sự phát triển của tế bào phôi mới hình thành => môi trường có Auxin nồng độ thấp hay không có Auxin

Con đường hình thành phôi soma

1. Phát sinh trực tiếp

Là thể phôi phát triển từ mẫu nuôi cấy

Mẫu nuôi cấy có thể là biểu bì, chu bì, tiền phôi hợp tử, tế bào nuôi cấy huyền phù, tế bào trần.

Nói chung, sự phát sinh trực tiếp phôi soma là do tế bào mẫu nuôi cấy tồn tại trong tế bào tiền phôi phát sinh phôi (PEDC), trong nuôi cấy thì tế bào này trực tiếp bước vào giai đoạn phát sinh phôi, hình thành thể phôi soma.

2. Phát sinh gián tiếp

Là thể phôi phát triển từ mô sẹo hoặc huyền phù tế bào thông qua phản phân hóa đồng thời do cảm ứng định hướng phát triển tạo tế bào quyết định cảm ứng phát sinh phôi ( IEDC) và chúng phát triển thành phôi soma