21.Chức năng của NHTW

1.NHTW là ngân hàng phát hành

NHTW ra đời sau khi vai trò độc quyền phát hành đã được ấn định vào NH phát hành và là cơ sở để NHTW có thể thực hiện các chức năng khác.

Sở dĩ độc quyền phát hành tiền là đo

- Chính phủ các nước muôn kiểm soát sự biến động của lượng tiền trong lưu thông ở phạm vi trong nước.

- Khi độc quyền phát hành tiền, NHTW có cơ hội để kiểm soát khả năng mở rộng tín dụng và do đó điều chỉnh lượng tiền cần phát hành

- Giây bạc do NHTW phát hành sẽ nhận đc sự ưu đãi từ chính phủ, sẽ có uy tín cao trong lưu thông

- Việc phát hành tiền mang lại lợi nhuận vì thế tốt nhất nên tập trung vào 1 NH để tiên cho việc phân phối  và sử dụng các nguồn lợi đó 1 cách hợp lí

-Các nguyên tắc phát hành tiền:

* Nguyên tắc phát hành dựa trên cơ sở có trữ kim

Chế độ này quy định giấy bạc ngân hàng phát hành vào lưu thông phải đảm bảo bằng trữ kim hiên hữu trong kho của ngân hàng.

+ Cho phép dự trữ kim khí quý chiếm một tỉ lệ nhất định trong tổng số khối lượng tiền phát hành ra

+ Cho phép lượng giây bạc NH  vượt quá lượng trữ kim một số lượng nhất định

Ưu điểm:

Tạo điều kiện tăng cường việc ổn định lưu thông tiền tệ

Nhược điểm

Khối lượng tiền trong lưu thông do nhu cầu lưu thông hàng hóa quyết định, trong khi đó việc tính toán khối lượng tiền lại căn cứ vào lượng trữ kim khí quý do đó xảy ra tình trạng thừa thiếu (không thể áp dụng đối với các nước có dự trữ vàng thấp)

* Nguyên tắc phát hành tiền có đảm bảo bằng hàng hóa

Khắc phục sự thếu linh hoạt trong việc phát hành tiền có đảm bảo bằng trữ kim

Theo Fisher, nếu sản lượng có xu hướng tăng thì lượng tiền cần phát hành sẽ tăng và ngược lại nếu sản lượng giảm xuống thfi lượng phát hành tiền lưu thông sẽ giảm xuống

Theo cơ chế này, nhà nước không cứng nhắc một lượng tiền giấy  phát hành vào lưu thông mà thay vào đấy  việc tính toán lượng tiền trong lưu thông căn cứ vào nhu cầu tiền tệ của nền kinh tế và được phát hành trên cơ sở khối lượng hàng hóa và DV luân chuyển được thể hiện bằng các giây tờ có giá cải CP hoặc DN. NHTW cso thể điều chỉnh linh hoạt lượng tiền phát hành phù hợp vơi sự biến động của nền KT và đảm bảm lượng tiền lưu thông ổn định

+ Xác định khối lượng tiền cần phát hành

M* = P* + Q* -V*

M*: tốc độ tăng tiền cung ứng

P*: mức biến động giá dự tính

Q*: tỷ lệ tăng trưởng thự tế dự tính

V*: sự biến động tốc độ lưu thông tiền tệ dự tính

Trên cơ sở xác định theo khối lượng tiền cung ứng cần thay đổi và hệ số tạo tiền m theo dự tính, NHTW có thể xác định được lượng cung tiền là bảo nhiêu theo công thức:  MB= MS/m để đạt đc mức MS mong muốn

+ Xác đihn kênh phát hành tiền trên cơ sở dự đoán sự biến động của hệ số gia tăng tiền và lượng tiền cung ứng

Phát hành qua NSNN cho vay

Tuy nhiên NHTW cho NS vay không có bất kì gì làm đảm bảo nên chứa đựng nhiều nguy cơ gây lạm phát

NHTW cho NS vay bằng cách mua trái phiếu kho bạc do nhà nước phát hành  sẽ đẩy lãi suất của thị trường lên,làm giảm nhu cầu đầu tư của tư nhân

Phát hành qua nghiệp cụ thị trường mở

Phát hành qua NHTG

Phát hành qua thị trường vàng và ngoại tệ

* NHTW làm trung tâm thanh toán cho hệ thống NHTG

Vì các NHTG đều mở tài khoản và kì gửi các khoản dự trữ bắt buộc và sự trữ vượt mức nên chúng có thể thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt thông qua NHTW thay vì thanh toán trực tiếp với nhau. Vì lợi thế của mình NHTW có thế thực hiện thanh toán bù trừ cho các NHTG.Thông qua dịch vụ thanh toán bù trừ mà NHTW góp phần tiết kiệm được chi phí thanh toán cho các NHTG và toàn XH, đảm bảo vốn luân chuyển nhanh và chính xác.Mặt khác, thông qua hoạt động này, NHTW có thể kiểm tra sự biến động vốn khả dụng cảu từng NHTG , là cơ sở để có những kiến nghị kịp thời

* Cấp tín dụng cho các NHTG

NHTW cho các NHTG vay nhằm mục đích

- Phát hành thêm tiền trung ương theo kế hoạch

- Bổ xung vốn khả sunhj cho hoạt động của các NHTG một cách thường xuyên

- Là cứu cánh cuối cùng nhằm cứu nguy chocasc NHTG khi cần thiết, nếu sự đổ vỡ của nó có thể ảnh hưởng đến toàn hệ thống

* NHTW là NH của chính phủ

NHTW cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho CP, đồng thời làm đại lí và tư vasnchinhs sách cho CP

Các dịch vụ mà NHTW cung cấp cho CP bao gồm

- Làm thủ quỹ cho kho bạc nhà nước thông qua quản lí tài khoản của kho bạc

- Làm dại lí và tư vấn cho CP

- Cho Cp vay

* Chức năng quản lí nhà nước của NHTW

- NHTW cso trách nhiệm xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia

- Thanh tra, giám sát các hoạt động của hệ thống NH

+ Đảm bảo sự ổn định của hệ thống NH

+ Bảo vệ công chúng đầu tư

22. Các thuật ngữ về NHTW

* NHTW là ngân hàng của các ngân hàng:

NHTW cung ứng đầy đủ cac dịch vụ của 1 ngân hàng cho các NH TG bao gồm

- Mở tài khoản và nhận tiền gửi của các NHTG

+ TG dự trữ bắt buộc là nhằm bỏa đảm khả năng thanh toán trước nhu cầu rút tiền mặt của khách hàng

+ Tiền gủi thanh toán : ngoài khoản sự trữ bắt buộc các NHTG phải duy trì thường xuyên một lương tiền gửi trên rài khoản tại NHTW 1 lượng tiền đủ để thực hiện các nhu cầu chi trả trong thanh toán của các ngân hàng khác hoặc đáp ứng nhu cầu giao dịch với NHTW

- Là trung tâm thanh toán cho hệ thống ngân hàng trung gian

Vì các NHTG đều mở tài khoản và kì gửi các khoản dự trữ bắt buộc và sự trữ vượt mức nên chúng có thể thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt thông qua NHTW thay vì thanh toán trực tiếp với nhau. Vì lợi thế của mình NHTW có thế thực hiện thanh toán bù trừ cho các NHTG.Thông qua dịch vụ thanh toán bù trừ mà NHTW góp phần tiết kiệm được chi phí thanh toán cho các NHTG và toàn XH, đảm bảo vốn luân chuyển nhanh và chính xác.Mặt khác, thông qua hoạt động này, NHTW có thể kiểm tra sự biến động vốn khả dụng cảu từng NHTG , là cơ sở để có những kiến nghị kịp thời

- Cấp tín dụng cho ác NHTG nhằm mục đích

- Phát hành thêm tiền trung ương theo kế hoạch

- Bổ sung lượng vốn khả dụng cho hoạt động của các NHTG một cách thường xuyên

- Là cứu cánh cho vay cuối cùng nhằm cứu nguy cho các NHTG khi cần thiết, nếu sự đổ vỡ của nó có thể ảnh hưởng đên sự an toàn của cả hệ thống

* NHTW là người cho vay cuối cùng

NHTW là NH quản lí nhà nước vể hoạt động của NH, nhằm đặt ra để ngăn cản nguy cơ phá sản của toàn hệ thống. Chính vì vậy mà khi có 1 ngân hàng có dấu hiệu bị phá sản và sự phá sản đó có thể ảnh hưởng đến các NH khác và cả hệ thống thì lúc này NHTW mới là người cho vay cuối cùng .Để đạt được mục đích đó, NHTW sử dụng công sụ tái chiết khâu nhằm cung ứng vốn cho NHTG

23.Phân biệt NHTW và NHTM

* Giống nhau

- Đềuc có 3 chức năng chung đó là: làm thủ quỹ,làm trung gian thanh toán và làm trung gian tín dụng

* Khác nhau

- Khách hàng:

+ Khách hàng của các NHTM là cá nhân, gia đình, các tổ chức, doanh nghiệp

+ Khách hàng của NHTW là các NHTG và CP

- Hoạt động : NHTW có thêm chức năng:

+ Là ngân hàng duy nhất được thực hiện việc phát hành tiền

+ Quản lí nhà nước, bao gồm: xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, thanh tra các hoạt động của hệ thông NH