CÂU 23. Trình bày khái niệm, vai trò và đặc trưng của phủ định biện chứng. VD minh hoạ.

* Khái niệm:

- Phủ định là sự thay thế sự vật này bằng 1 sự vật khác trong quá trình vận động và phát triển.

- Phủ định biện chứng là 1 phạm trù triết học dùng để chỉ sự phủ định tự thân, là mắt khâu trong quá trình dẫn tới sự ra đời của sự vật mới, tiến bộ hơn sự vật cũ.

* Vai trò của phủ định biện chứng:

-  Phủ định biện chứng giữ vai trò tạo ra những điều kiện, tiền đề phát triển của sự vật.

+  Phủ định biện chứng biện chứng là phủ định tự thân - xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của sự phát triển.

+ Quá trình phủ định, 1 mặt kế thừa những yếu tố của sự vật cũ và mặt khác lọc bỏ, vượt qua được những hạn chế của sự vật cũ, nhờ đó sự vật phát triển ở trình độ cao hơn.

* Đặc điểm của phủ định biện chứng:

- Tính khách quan:

+ Sự phủ định nằm trong bản thân sự vật, hiện tượng.

+ Là kết quả của quá trình đấu tranh, giải quyết tất yếu bên trong bản thân sự vật, hiện tượng.

+ Tạo khả năng ra đời của cái mới thay thế cái cũ, nhờ đó tạo nên xu hướng phát triển của chính bản thân nó.

- Tính kế thừa:

+ Kế thừa những nhân tố hợp quy luật và loại bỏ những nhân tố trái quy luật.

+ Trên cơ sở  những hạt nhân hợp lý của cái cũ để phát triển thành cái mới, tạo nên tính liên tục của sự phát triển.

+ Sự phủ định mà trong đó cái mới hình thành và phát triển tự thân, thông qua quá trình chọn lọc những tiêu cực, lỗi thời, giữ lại những nội dung tích cực.

* VD: Các giống loài đều có tính di truyền từ thế hệ trước đến thế hệ sau, kế thừa theo những yếu tố tích cực của bố và mẹ.