LỜI THƯA  CỦA TÁC GIẢ

Thưa các bạn! Tôi đã đăng hết số truyện của 2 tập truyện ngắn "Ngờ vực" và "Âm bản". Trong mấy chương tiếp, tôi sẽ đăng bài viết của một số bạn viết, nhà văn về hai tập truyện này. Mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của các bạn. Nếu đã vào đọc trang này, mong các bạn ủng hộ bằng cách nhấn nút "Bình chọn" ở phía trên, bên phải màn hình. Chân thành cảm ơn các bạn!

Âm bản, tập truyện có nhiều thành công của Phạm Việt Long

Ma Văn Kháng

Mười sáu truyện ngắn gọn ghẽ, xinh xắn và nói chung có khuynh hướng tuân theo các nguyên tắc cổ điển là có một cái gì đó có thể kể lại được; một cái gì đó được kể lại trong sự trọn vẹn của hình thức, tập trung vào một ấn tượng và có tính thống nhất về hiệu quả - những yêu cầu quan trọng của thể loại.

Cảm giác chung khi đọc tập truyện này là bắt gặp một tâm hồn dung dị, trong trẻo và hồn nhiên, chưa bị níu kéo, ràng buộc và do đó là tự nhiên. Tự nhiên cả trong những câu chuyện kể về cái ngày hôm nay bộn bề, có chủ định, có ý đồ giáo huấn về thế thái nhân tình, luân thường đạo đức.

Cá ông, Âm bản, Ngộ nhận, Quả báo, Đường xưa - Đường nay, Sức mạnh... Những truyện lộ rõ ý tưởng ngay ở cả tựa đề, đậm nhạt rung động và khác nhau về sự hợp lý, nhưng ở đây là sự tỉnh táo, rành mạch trong mỗi câu chữ, trong lý giải, nhất là ở sự tiếp nhận chất liệu đời sống khá tinh nhậy nên mỗi miêu thuật có sức thuyết phục ở sự sinh động và thêm nữa ở tấm lòng. Bỏ lại ở sau mình những đề tài ăn khách thời thượng, Phạm Việt Long quan tâm đến số phận những người lao động bình thường, quen thuộc trong cuộc sống hôm nay. Một chàng ngư dân chài lưới. Một người lính năm xưa nay bươn chải giữa cuộc sống thường nhật, vẫn giữ vững phẩm chất người lính. Một nhà báo và người vợ hám của, bạc tình. Một ông giáo và người con trai dốt nát, tàn nhẫn. Một cán bộ thuế tham lam, hư hỏng...

Chân dung mỗi nhân vật được khắc hoạ đây đó dẫu còn đôi nét chưa toàn vẹn, vẫn gây niềm tin tưởng về sự cần thiết phải hoàn thiện nhân cách như ý tưởng khá đặc sắc được bộc lộ ở truyện ngắn Âm bản của anh.

Cái khó của mỗi truyện ngắn là sự kết hợp hài hoà giữa câu chuyện được kể lại trong khoảng khắc với ý tưởng sâu xa gây xúc động lâu bền hàm chứa ở cốt truyện và mỗi tình tiết câu chuyện. Các truyện ngắn viết về những con người cụ thể trong chiến tranh ở tập truyện này thuộc loại truyện ấy. Và tôi có thiện cảm đặc biệt với chúng - những Chú bé vùng Ranh, Cõi mơ, Anh Bảy Trương, Mùa trông đợi, Những người con gái quê hương.

Ở những truyện này, người viết nhập thần vào nhân vật, vào dòng mạch chuyện kể, càng viết càng say, càng tự nhiên, đôi khi mất cả tự chủ, nhưng để lại những bắt gặp cảm động chân thành, trong những tình huống bất ngờ và cả những đối thoại ngẫu nhiên. Một chú bé liên lạc thông minh, gan góc. Những nữ giao liên, dân quân du kích hồn hậu, quả cảm. Những chiến sĩ Giải phóng quân dũng cảm nhưng thật hiền lành, chất phác. Các nhân vật này tự biểu hiện mình lần lần qua mỗi dòng kể và ở những giây phút cần thiết, quan trọng nhất, họ bất ngờ hiện lên trọn vẹn và chân thực, đó cũng là một điểm lý thú của loại truyện ngắn này. Đọc những truyện ngắn này thấy rõ tình yêu bền chặt của người viết với cuộc sống và nhân vật của mình. Cái tình ở đây tràn đầy, lắng động, tạo nên những trang viết xúc động và tin yêu, đôi khi đã lấn át cả cái nhược điểm đơn chiều sơ lược ở đôi chỗ. Một cô Nghị, một anh Bảy Trương, cái không khí rộn rực đêm du kích về thôn... đọc xong, gấp sách lại, tự hỏi: làm sao có thể viết được nếu không có sức quấn quyến của tình yêu và sự từng trải? Sự từng trải, tôi tin ở điều đó như tin một chân lý khi biết rằng: tác giả tập truyện này đã lặng lẽ, dòng dã viết đều đặn suốt 46 năm nay, kể từ truyện ngắn đầu tay viết 1970; Anh cũng đã là một người lính cầm bút của cuộc chiến tranh chống Mỹ, những truyện ngắn của anh đều là những kỷ niệm chắt lọc từ những gì anh đã trải qua, chứng kiến, chiêm nghiệm và in dấu trong trái tim.

Văn chương đem lại những xúc động cao quý cho người đọc. Đó là nguyên tắc bất biến. Nâng cao chất lượng nghệ thuật để văn chương có hiệu quả cao hơn trong việc bồi bổ tình cảm tâm hồn cho con người, đó cũng là một yêu cầu không thể dao động, điều đó có lẽ càng đặc biệt có ý nghĩa với tác giả của tập truyện ngắn đầu tay có nhiều thành công này.

MVK