Được dùng đập nhỏ VL đến 3-8mm hoặc nghiền mịn đến kích thước 0.2-0.5mm các loại VL như cát, samốt, mảnh sứ, clinke xi măng. Có thề nghiền khô hay nghiền ẩm.

Nguyên tắc tác dụng lực: VL bị ép và mài giữa bánh xe và đĩa. Hai bánh xe nằm trên đĩa cố định, khi trục đứng quay thì bánh xe vừa quay quanh trục đứng vừa quay quanh trục ngang của nó. Như vậy những điểm nằm trên chiều rộng của bánh xe lăn trên đó sẽ bị đập nghiền. VL trong máy đc nghiền nhỏ do trọng lượng của bánh xe, vì thế bánh xe bị mòn. Sự mòn của bánh xe còn do sự trượt của bánh xe, bánh xe càng rộng sự mài mòn càng nhanh. Tùy theo yêu cầu sp mà cần tấm lót trên đĩa và bánh xe làm bằng VL kim loại hay phi kim loại.

-Ưu điểm:có thể nghiền VL có kích thước tương đối lớn. Mức độ đập nghiền lớn. Có thể nghiền vật liệu dẻo.

-Khuyết điểm: cấu tạo máy cồng kềnh. Sửa chữa phức tạp. Tiêu hao năng lượng lớn. 

Máy nghiền con lăn đứng: nguyên liệu cung cấp vào máy qua cửa tiếp liệu vào bề mặt đĩa quay. Con lăn nghiền hình trụ, lực nghiền đc điều chỉnh bằng hệ thống thủy lực. không khì đc thổi vào để vận chuyển vật liệu nghiền đến bộ phận phân loại, VL chuyển động ở thiết bị phân loại và đc tách ra; khí thải và hạt mịn đc đưa đến cyclon thu hồi.

-Bánh xe có thể chế tạo bằng gang, thép, đá hoa cương hoặc các VL phi kim loại khác.

-Đĩa thường chế tạo bằng đá hoa cương hoặc kim loại và trên đĩa cũng có các tấm lót bằng kim loại. Nếu sp nghiền ko cho phép lẫn mạt kim loại thì tấm lót chế tạo bằng VL phi kim loại như đá hoa cương, gốm.