Trước những chiến trận thảm hại mà chúng nhận lấy khi đối đầu với nước ta ở đoạn văn trên dường như vẫn chưa làm dập tắt tham vọng của chúng, một "lũ giặc" cứng đầu không chịu đầu hàng. "Nhân họ Hồ chính sự phiền hà", để mà "thừa cơ" mà "gây loạn":

                                                                "Nhân họ Hồ chính sự phiền hà

                                                                 Để trong nước lòng dân oán hận

                                                                 Quân cuồng Minh thừa cơ gây loạn..."

Và rồi nhân thời cơ đó, ông căm phẫn chỉ ra từng điều tàn bạo chúng đã làm đối với nhân dân ta. Chúng sử dụng những đòn tra tấn vô cùng tàn bạo và những việc làm vô nhân đạo hủy hoại đến môi trường, được thể hiện qua đoạn văn:

                                                                   Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn

                                                                   Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ

                                                                   Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế

                                                                   Gây thù kết oán trải mấy mươi năm

                                                                    Bại nhân nghĩa nát cả đất trờị

                                                                    Nặng thuế khóa sạch không đầm núi.

                                                                    Người bị ép xuống biển dòng lưng mò ngọc,

                                                                    Ngán thay cá mập thuồng luồng.

                                                                    Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng,

                                                                    Khốn nỗi rừng sâu nước độc.

Một lũ giặc tâm địa tàn độc. Chúng chẳng tha thứ cho thiên nhiên mà còn phá tan đi chốn thiên nhiên:

                                                                    Vét sản vật, bắt dò chim sả, chốn chốn lưới chăng.

                                                                    Nhiễu nhân dân, bắt bẫy hươu đen, nơi nơi cạm đặt.

                                                                    Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ,

                                                                     Nheo nhóc thay kẻ góa bụa khốn cùng.

                                                                     Thằng há miệng, đứa nhe răng,

                                                                     Máu mỡ bấy no nê chưa chán,

                                                                     Nay xây nhà, mai đắp đất,

                                                                     Chân tay nào phục dịch cho vừa?

Tác giả đã gọi nhân dân là "dân đen, con đỏ" để thể hiện sự thương yêu, xót xa vô tận. Ông vạch ra tội ác của bọn xâm lược: vùi chôn nhân dân trong lửa, trong máu,... rồi chôn sống, dối lừa, bắt thuế, bắt người xuống biển đi mò sản vật, lên rừng săn quý hiếm,... Những việc làm của chúng khiến cho nhân dân không những không thể sống yên ổn mà còn chịu biết bao khổ sở đau đớn, người mất mạng, kẻ lầm than ở khắp nơi. Nhân dân chúng ta xem chúng như những con quỷ khát máu khát thịt lúc nào cũng nhe nanh đòi máu, đì mỡ, là những kẻ "tội đầy đầu" đến nỗi:

                                                                      Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,

                                                                      Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi!

Tac giả đã đặt những cụm từ "độc ác thay", "dơ bẩn thay" lên đầu câu nhấn mạnh vào sự căm hờn vô tả của chính ông đối với tội ác của bọn xâm lăng, những tội ác ấy không sao đếm hết, không gì có thể rửa sạch, không có nước ở đâu để gột sạch được máu mà chúng ta rấy lên đất Đại Việt. Sự tàn nhẫn và tội ác mà chúng để lại cho dân tộc ta đã chồng chất, nhiều vô kể, khiến cho: 

                                                                      " Lòng người đều căm giận,

                                                                       Trời đất chẳng dung tha"

Những việc tàn ác của chúng chẳng thế nào tha thứ được, trời đất sẽ chẳng tha thứ cho những kẻ ác, sẽ chẳng bao giờ đứng nhìn người lành đau khổ.