Put your story text here..Cau35. Trình bày các hình thức thể hiện giả thuyết nghiên cứu.

1.6. Các hình thức thể hiện giả thuyết (cấu trúc lôgic của giả thuyết).

Đây là cách diễn đạt giả thuyết (hay phát biểu giả thuyết). Cách diễn đạt rất quan trọng, ảnh hưởng tới việc hiểu chính xác và nắm vững trong quá trình chứng minh.

Có thể diễn đạt giả thuyết nghiên cứu dưới các hình thức như sau:

- Giả thuyết là phán đoán đơn.

Theo lôgic học, phán đoán là hình thức của tư duy nhờ liên kết các khái niệm có thể khẳng định hay phủ định thuộc tính đặc trưng nào đó của sự vật, hiện tượng.

Phán đoán đơn là phán đoán chỉ có một chủ từ, một vị từ.

Giả thuyết là phán đoán đơn chỉ có 2 yếu tố có thể khẳng định hay phủ định nhau.

Ví dụ: "Nghiên cứu khoa học là chấp nhận rủi ro". Trong giả thuyết này hai yếu tố: nghiên cứu khoa học và rủi ro là khẳng định lẫn nhau. Hoặc: "Lợi bao nhiêu lần về lực thì thiệt bấy nhiêu lần về đường đi". Trong đó hai yếu tổ: lực và đường đi phủ định lẫn nhau.

Giả thuyết là phán đoán đơn có các dạng cụ thể sau:

1.6.1. Giả thuyết dạng phán đoán khẳng định.

Giả thuyết này có hình thức là một phán đoán xác nhận mối quan hệ giữa đối tượng được phán đoán với thuộc tính của đối tượng.

Ví dụ: Động cơ học tập không đúng đắn là nguyên nhân của kết quả học tập không cao. Ở đây, tính không đúng đắn của động cơ và kết quả học tập khẳng định lẫn nhau.

- Giả thuyết dạng phán đoán xác xuất.

Giả thuyết được diễn đạt là một phán đoán mà sự nhận thức về đối tượng chưa đạt đến khẳng định chắc chắn.

Ví dụ: Xác xuất trúng đích của các phát bắn vào một mục tiêu có thể tuân theo quy luật Gauss. Ở đây, quy luật Gauss là phân bố xác suất, không phải là một giá trị xác định.

- Giả thuyết có phán đoán tất nhiên.

Giả thuyết được diễn đạt là một phán đoán chắc chắn xảy ra.

Ví dụ: Nếu giảm được ma sát trượt trong các khâu chuyển động tương đối, chắc chắn nâng cao công suất động cơ. Ở đây, mối quan hệ nhân quả có tính xác định cao.

- Dạng phán đoán chung.

Giả thuyết được diễn đạt dưới dạng tất cả các đối tượng nghiên cứu đều có chung một thuộc tính.

Ví dụ: Tất cả học viên HVKTQS đều là những người có phương pháp tư duy khoa học. Ở đây, phương pháp tư duy khoa học là thuộc tính chung của học viên KTQS cần chứng minh.

- Dạng phán đoán riêng.

Giả thuyết được diễn đạt dưới dạng một hoặc một số đối tượng của khách thể nghiên cứu có thuộc tính được xem xét.

Ví dụ: Có một số học viên chưa có kỹ năng nghe giảng ở đại học.

- Dạng phán đoán đơn nhất.

Giả thuyết được diễn đạt dưới dạng chỉ có một đối tượng mang thuộc tính cần nghiên cứu.

Ví dụ: Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

1.6.2. Giả thuyết là một phán đoán phức.

Là giả thuyết được diễn đạt bằng nhiều phán đoán đơn. Loại này gồm:

- Giả thuyết dạng phán đoán phân liệt (còn gọi là phán đoán lựa chọn hay phán đoán phân tuyển).

Trong loại này, giả thuyết được diễn đạt bởi hai hay nhiều mệnh đề nối với nhau bởi liên từ "hoặc" để có thể lựa chọn khẳng định hay bác bỏ vấn đề.

Ví dụ 1: Có thể sử dụng động cơ xăng hoặc động cơ diegien làm nguồn động lực cho thiết kế xe vận tải.

Đây là giả thuyết sử dụng phán đoán phân liệt tuyệt đối: chỉ được chọn một trong hai loại động cơ.

Ví dụ 2: Có thể sử dụng thuỷ điện, phong điện hoặc điện mặt trời để hạn chế sự nóng lên của trái đất.

Đây là giả thuyết sử dụng phán đoán phân liệt không tuyệt đối: có thể sử dụng một, hoặc hai hoặc cả ba loại điện năng đó

- Giả thuyết dạng phán đoán liên kết.

Giả thuyết được diễn đạt bằng một số yếu tố có chức năng ngang nhau và được nối với nhau bằng các liên từ: và, nhưng, song, cũng, đồng thời.

Ví dụ: Những học viên có động cơ học tập đúng đắn thì kết quả học tập cao, đồng thời rèn luyện cũng tự giác. Ở đây, kết quả học tập cao có thể xảy ra đồng thời với kết quả rèn luyện tốt

- Giả thuyết dạng phán đoán giả định (còn gọi là phán đoán kéo theo).

Giả thuyết được diễn đạt dưới dạng các phán đoán đơn nối với nhau theo kết cấu: "Nếu" - "thì", có tính chất điều kiện của nhau.

Ví dụ: Nếu xây dựng được môi trường kỷ luật trong đơn vị thì khả năng hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị sẽ được nâng lên