"Syn..."maingat na tawag ni Cas sa akin.

Hindi ko alam kung dahil sa pagbubuntis ko lang ba ito kaya ako emosyonal o dahil sa kalagayan ng nanay ko.

Dapat galit ako sa kanya,dapat kinakamuhian ko siya. Sa loob ng ilang taon na walang paramdam sa amin, sa ilang beses akong nasaktan dahil sa kanya. Dapat hindi ako nakakaramdam ng awa. Palagi kong isinasaisip ito noon pa man na dapat kapag bumalik siya ulit,hindi ko siya tatanggapin.

But seeing her situation right now,make me want to run our distance and give her a tight hug. Sabi ko pa sa sarili ko noon na hinding-hindi ko siya mapapatawad sa lahat ng nagawa niya. That it will always pin in my heart no matter how long it takes.

Pero ngayon,habang nakikita siyang nanghihina at payat. Gusto ko nalang bumawi sa kanya,gusto kong punan ang bawat taon na hindi kami nagkasama. Na kakalimutan ko ang ano mang nangyari sa pagitan namin noon.

I will set aside my anger towards her...that all I  want to do is  to take care of her.

Walang pagdadalawang isip kong binuksan ang pintuan ng sasakyan. Lakad takbo pa ang ginawa ko papasok sa café.

My knees wobble  and my hands are shaking while approaching their place. Nagsibagsakan na rin ang mga luha ko. Seing my mother weak and fragile made my heart shattered into small pieces.

Nilulukumos ang dibdib ko at naninikip ito. Ganito pala ang pakiramdam na makita ang magulang mong nanghihina. Na kahit pa sabihin at itatak sa  isip mo ang mga masamang nangyari sa inyo noon dahil sa kanya...mangingibabaw pa rin iyong lukso ng dugo na tinatawag nila.

Palagi kong tinatatak sa isip ko yung pag iwan niya sa akin. Iyong panahong nangangailangan ako ng magulang at wala siya. Iyong mga oras na hindi ko alam ang gagawin sa sarili ko ngunit wala akong mahingan ng tulong dahil malayo siya. Iyong unang beses akong umakyat ng entablado na para sana sa kanya.

Iyong mga panahong umiiyak ako sa sakit ng puson dahil sa unang regla. Iyong mga panahong kailangan siya sa meeting sa school pero palaging si kuya ang nandoon. Unang achievements ko na masaya sana kung nandoon din siya. Iyong matataas na grades dahil naisip ko na baka kapag magaling ako sa school ay uuwi na siya.

Iyong mga panahong gusto ko nang magtrabaho para hindi na siya mahihirapan sa ibang bansa. Iyong gusto kong tumulong sa mga gastuhin para makauwi siya pero nabigo ako. Lahat nang 'yon,tinatak ko sa isipan ko. Nakatatak na sa akin na siya ang dahilan kung bakit ako galit sa mga taong nangangako. Siya ang dahilan kung bakit ilang beses akong nadapa pero pinilit bumangon dahil kung hindi,walang tutulong.

Siya rin ang dahilan kung bakit ako nagtatapang-tapangan sa harap ng marami. Dahil kung hindi, magiging talunan na naman ako sa paningin ng iba. Magiging mahina ako at aapak-apakan lang nila ang pagkatao ko.

But I am thankful that it happened. It made me strong and independent woman. It made become better version of me. It made me do my best to prove myself that I can stand on my own.

And it has a positive outcome afterall. Na may mabuting naidulot din pala iyong pag iwan niya.

"M-mama..."my voice cracked.

Halos sabay pa silang napalingon sa gawi ko ng makalapit na ako sa kanila. Walang tigil ang luha sa aking mga mata at tila may nakabarang bato sa lalamunan ko.

"S-syneca...anak..." Agad ko siyang nilapitan at lumuhod sa harapan niya. I covered her with my arms while sobbing. She's so small and weak and it made me cry even more.

Wala na iyong matapang na itsura niya,wala na iyong kagandahan ng katawan niya noon. She is now thin,na mag aalangan kang yakapin siya dahil sa sobrang payat. Iyong tipong parang isang hawak mo lang masasaktan na siya. At mas lalo lang akong nasasaktan.

How long she's been like this? Ang lusog pa niya noong umalis siya,ah. Ilang taon na nga ba 'yon? Hindi ko na matandaan pa.

Umiyak lang ako ng umiyak habang yakap yakap siya. This is what I am long for, I am longing for a mother's hug for year. Iyong akala kong napunan na ni tita Helena 'yon,iba pa rin pala ang pakiramdam ng ganito. Iyong yakap mo talaga ang tunay mong ina.

Nanatiling tahimik lang din ang mga kasama namin. I also feel Casimir's presence beside me but I still hug my mother. Parang ayaw ko nang bitawan siya dahil pakiramdam ko ay mawawala na naman siya ulit sa akin.

But Casimir help me to stand up, kumuha rin siya ng upuan at pinuwesto ito sa tabi ng upuan ni Mama. My tummy is bigger now, kung kanina ay hindi ako nakaramdam ng hirap. Ngayon ko lang napagtanto na nahirap na pala ako sa paglunod. I mentally caress my tummy and murmur my sorry to my child.

Habang nakaupo ay nakayakap parin ako kay Mama ng patagilid.

"N-naikwento ka ng Papa mo sa akin," Napaayos ako ng upo ng magsalita siya. Kahit nakasuot ng mask at halata ang kanyang pag ngiti.

Mataman ko lang siyang tinitigan,naghihintay ng kadugtong sa sasabihin niya.

"Masaya ako para sa inyo ng kuya mo...t-totoo 'yon anak...at s-sana mapatawad mo ako sa mga n-nagawa ko sa inyo..."may tumakas na luha sa kanyang mga mata. Agad ko namang pinalis 'yon gamit ang aking hintuturo.

Dahan dahan akong tumango sa kanya,naiiyak.

Tahimik parin ang mga kasama namin na tila binibigyan kami ng pagkakataon para makapag usap. Nag angat ako ng tingin kay Papa,ngumiti lang siya sa akin at tumango. As if telling me to continue talking to Mama. 

"Sino po ang kasama niyong umuwi?" Nag aalangang tanong ko.

The last time I remembered,she has her new husband too. Iyong katrabaho niya rin noon ang napangasawa niya at nagpakasal sa ibang bansa.

"S-si  Bernard...iyong asawa ko. He stayed in the hotel..."ngumiti siya.

"Wala kayong anak?" Umiling lang siya sa akin. Oh? I thought...

"Hindi na ako pwedeng magkaanak pagkatapos sa'yo. I was diagnosed with ovarian cancer fifteen years ago...the reason why I decided to be with Bernard..."nag iwas siya ng tingin sa akin. "I don't want to be a burden to our family, I badly want to heal but if I stay with you,naging pabigat lang ako sa inyo..." Dugtong pa niya.

"But we are willing to help you Mama...we are family to start with. May paraan pa noon kung nanatili ka lang sa amin."umiling siya.

"Pero walang kasiguraduhan anak...Bernard offered his help,he's a doctor and willing to help me  just to be with him...and that time... I was stuck in between, but when my relationship to your Papa became blurry, I decided to go with him. Not because I loved him but because I want to cure my sickness. I was so desperate to used someone for myself...but that's the only way on my mind...ayaw kong iwan kayo noon pero wala na akong maisip na paraan,anak..." She cried that made me hugged her even more.

Maybe it's too shallow for other people but I get her reason. She's impulsive and desperate but that's what she think is right. Kaya niya lang nagawa 'yon noon dahil ayaw niyang maging pabigat sa amin lalo na kay Papa. Because for some reason, I saw how she cheated on him maybe before she found out her sickness. Siguro nahihiya rin siya kay Papa.

"Syn...we can talk to your Mama again next time. She need to rest for now..."malumanay na saad ni tita Helena.

Funny how our worlds become like this, I never thought that it will be this easy for everyone to forgive. Diba? Kasi ako noon takot akong magkamali at may magkamali sa akin. Dahil mahirap akong magpatawad. But now, seeing them being good towards each other made me realized alot.

Na dapat hindi tayo nagtatanim ng galit at poot sa kapwa. Na dapat marunong tayong makinig sa mga paliwanag ng iba at magpatawad kung deserve naman nila.

Tumango lang ako kay tita.

"W-we can see each other again,right?" Walang pagdadalawang isip akong tumango sa kanya.

Of course,we can!

She hold my hands and kissed them both. Hinimas niya ang malaki kong tiyan.

"I know you would be a great mother than me, and I am sorry for lacking as your mother,anak..." Umiyak na naman siya na siyang nagpaiyak din sa akin.

"You are forgiven Mama..." For the second time,I hugged her again.

"Salamat,mahal..."wala sa sariling sabi ko kay Hymier. Nasa veranda kami ngayon ng bahay nila, after having a dinner with his family,we decided to stay.

"For what?" Kunot noo'ng tanong niya.

"For staying with me...for showing your love to our baby,kahit hindi pa siya lumalabas... After all, I still don't know if I deserve you...kasi sobrang swerte ko na nakilala kita,kahit nagsuplado ka pa noong una..."we both chuckled. "I have nothing to ask for...kundi ang magtagal tayo hanggang sa dulo." He kissed the top of my head.

"Thank you for accepting me with all my flaws and imperfections. Salamat dahil hindi mo nagawang hanapin ang wala ako sa iba...mahal na mahal kita,Hymier. Kayo ng anak natin."emosyunal kong saad.

Inikot niya ako upang makaharap sa kanya. Hindi siya nagsalita,nilapat niya lang ang labi niya sa noo ko. Pumikit ako at ninanamnam ang init nito.

"No matter what happen in the future,mahal. Dapat hindi tayo sabay na mawawala,ah? Dapat kapag ako ang mauuna-"

"Syneca!" Dumagundong ang boses niya.

"What if lang naman mahal, at tsaka matagal pa 'yon."natatawa kong sabi dahil galit siya. "Kung sakali lang, na isa sa atin ang mauuna,like halimbawa ako... Dapat kung magluluksa ka,saglit lang...iyong iiyak ka parin naman kahit kailan mo gusto o nararamdaman basta huwag mo lang kalimutan na may isa pang rason kung bakit ka nabubuhay. Isipin mo yung anak natin, na kailangan mong bumangon para sa kanya. Kailangan mong magpatuloy dahil nandiyan pa siya..."I said seriously.

He is intently looking at me. He is eyes were full of coldness. Hindi rin makikitaan ng kahit na anong emosyon,basta nakatitig lang siya sa akin.

"At kapag dumating ang oras na mapagod kana dahil hindi mo na ako kasama...Sana magpahinga ka lang,ah? Tapos babangon ka ulit at magsisimula para sa anak natin. Pero siyempre,huwag kang maghanap ng iba...mumultuhin kita. Selfish man 'yon mahal, pero ayaw ko nang ganoon ka. Dapat tatanda kang anak lang natin ang kasama mo at ganoon din ako." Natatawa kong saad sa kanya. Mas lalo lang naging malamig ang tingin niya sa akin.

"Pero siyempre, ayaw ko naman iwan kayo,'no!? Mahal na mahal ko kayo at magpapakasal pa tayo,diba?"

Umigting ang panga niya at hinigit na ako palapit sa kanya.

"Stop talking nonsense,Syneca!?" Galit niyang sabi. Tumawa ako at hinigpitan ang yakap sa kanya.

"Kahit suplado ka,mahal na mahal kita...kayo ng anak natin ang buhay ko..." He hugged me even tighter.

"I hate this side of yours since you were pregnant...aside from being so emotional, you always said those words as if telling me goodbye." Suplado niyang saad. Ngumiti lang ako,kasi totoo naman 'yon.

"Kahit anong mangyari,Syn. Mag aaway man tayo o darating man yung araw na hindi natin maintindihan ang isa't isa. Walang maghihiwalay,walang aalis at walang mawawala. We will grow old together,we will took care of our children until grey. Buhay kita at ikaw ang ang pahinga sa lahat ng pagod ko." He said.

Agad kong pinalis ang luhang nakatakas sa aking mga mata. The night made me more emotional, with every blow of the wind and  every sound of crickets made me want to cry more.

The peacefulness of the night, and the person with me. It's different kind of happiness, nakung p'pwede sana ay hindi na mawawala sa akin 'to. Kung p'pwedeng habang buhay na kaming ganito...

But with what is happening now, I feel that our lives are unlike before. Knowing  that there's evil people who are threatening and plotting something against us,it is very impossible for us to be at peace.

Pinapanalangin ko nalang na sana kung ano man ang masasamang balak ng mga NPA. Sana hindi 'yon magiging successful, I am praying that good will prevail over evil.

Hanggang ngayon,simula noong may nagpadala ng box sa akin. I act normal infront of my family, I act as if I didn't know what's really happening. I never asked Hymier about those people, I don't want him to worry more just because I know.

At sa awa ng diyos nang sumunod na linggo ay naging payapa naman ang paligid ng school. Wala ng nakakahinala na mga tao at wala na rin may nagpapadala ng sulat o regalo. That felt relieve for me. Kaya patuloy parin ako sa pagtuturo, 'yon nga lang mas naging mahigpit si Cas sa seguridad ko. He  sent someone to watch me whenever I am teaching. Naghihintay lang 'yon sa labas ng classroom kung saan ako nagtuturo at aalis lang kapag oras na ng uwi ko at nasusundo na ni Casimir o ni Hymier.

"The baby is normal and healthy, and thank you for following what I told you,mommy. I suggest you must stop teaching for your the last two month. Para mas makapahinga ka at iwas na rin sa stress sa school." Sabi ng doctor ko.

Bumuntong-hininga si Hymier na nasa tabi ko, ito lang naman ang hinihintay ko,eh.

"I took my leave already,doc. Thank you po!" Pasasalamat ko.

She gave me my vitamins and the list of the food that are good for me.

"Are you sure that you have your leave now?" Diskumpiyadong tanong ni Hymier. Tumango ako at ngumiti sa kanya.

"Yes, I sent the letter last week and my leave is effective on monday..." Hinahawakan niya ang kamay ko at hinalikan ito.

"Good,then. We can have a family time everyday now."malambing niyang saad.

Anong family time? May trabaho siya!

"No, you have your work..." I said.

"From home,yes! No need for me to go in the company. My people can handle that."

Napailing nalang ako at hindi na kumubo.

Nag shopping nalang kami sa malapit na mall at namili ng iilang gamit ng baby. We already knew the gender and it made me more excited to take care of her. Lalo na si Hymier, magkakaroon na raw kami ng mini me sa bahay na pinapatayo niya. And it's almost finish, after I give birth we can start our new life there as a family.

At sa ilang araw din, palagi kong nakakasama si Mama. Kung hindi siya ang nadalaw sa amin ay ako naman ang dumadalaw sa kanya. And as the days goes by, I can see her struggle. Nakikita ko kung paano siya nahihirapan sa tuwing may nararamdamang sakit.

At mas lalo lang naninikip ang dibdib ko dahil kahit ganoon ang pakiramdam niya ay tinitiis niya 'yon para makasama pa niya kami ni kuya. And it hurts me even  more. She want to see her grand daughter to me, and I am praying that it will happen.

But my prayers didn't granted by our almighty, after having our happiest day with her. After seeing her genuinely happy, after years and finally we have the chance to be complete on her special day. After month of being with her, and  after celebrating her  fifty eight  birthday.

God take her away from me.