CARMEN

For Mama's 65thbirthday, dumating ang mga kaibigan niya sa church.

Before her stroke, active siya sa parokya namin kaya naman ng hindi na siya nakakapunta, namiss nila ang nanay ko.

     There were two na laging pumupunta sa bahay—si Tita Dulce at Tita Leonora.

     Lahat sila puro biyuda.

     Kapag pumupunta sila sa bahay, lagi silang may dalang pagkain.

The two looked very opposite.

     Kung si Tita Dulce ay matangkad at payat, si Tita Leonora naman ay maliit at mataba.

     Pati sa buhok, magkaiba din dahil maikli at puro puti na ang kay Tita Dulce while mahaba at light brown ang hair color ni Tita Leonora.

     They were both nice and funny.

     When I arrived from Canada, dumalaw sila two days later at pag-uwi, binigyan sila ni Mama ng Dove and Olay soap bars pati white Toblerone chocolates.

I shouldn't be surprised when they asked how I'm doing pero nagulat pa din ako.

     Pag-alis nila, sinabi sa akin ni Mama na they knew about Helene kaya ganun na lang sila makapagtanong.

     I didn't take offense naman.  

     It just happened that I was out of touch with what's going on at the homefront.

     Kahit noong mga bata pa kami, marami na talagang kilala si Mama at saka makuwento siya.

     Nag-aaway nga kami dati dahil she tells people a lot of personal things.

     Pati yung first period ko, alam ng mga kaibigan niya and I was so embarrassed then kaya inaway ko si Mama.

     I yelled at her to keep some things private at hindi iyong alam ng lahat ng kapitbahay na may regla na ako.

     Pero ganun talaga yata.

     Very outgoing ang personality ni Mama and people are the same towards her.

     Kaya naman kahit saan siya galing, ang dami niyang kuwento pagdating sa bahay.

     I remember how Papa used to admonish her about it.

     Ang hilig daw ni Mama sa tsismis.

     Ang katwiran naman ni Mama, hindi siya nakikitsismis.

     They voluntarily tell her things and that's different.

     Bukod sa mga friends niya, dumating din ang mga ka-office nina Christine at Martin pati mga barkada ng mga anak nila.

     Charles was also there with his family and friends kaya ang daming tao.

     Around five o' clock, dumating si Michelle at Zac.

     Sa sobrang excitement ni Benji, iniwan niya ang mga pinsan at kalaro sa kalagitnaan ng Super Mario game para salubungin ang bestfriend niya.

     Kahit nakangiti si Michelle, there was something off about her.

     But since hindi naman kami close, I kept my observations to myself.

     It was only when I had to go to the kitchen to get ice when I heard the tail end of their conversation.

     Hindi tumigil sa pagsasalita si Christine about how big of a loser Edward was.

     Ang lakas daw ng loob na ito pa ang tuluyang makipaghiwalay kay Michelle.

     I grabbed the bag of ice from the fridge at iniwan ko na silang dalawa.

     Dahil birthday, hindi mawawala ang inuman and videoke.

     Sa aming magkakapatid, I was the one who doesn't know how to sing.

     Kinakantiyawan nga ako ni Christine and Charles.

     Nung nagsabog daw ng singing talent ang Diyos, baka tulog si Mama.

     Pero kahit alam nila na sintonado ako, it doesn't stop them from asking me to sing.

     Very entertaining daw kasi.

     I used to be so mad kapag ginagawa nila iyon but as I got older, I learned to go with the flow.

     Ako na mismo ang nagi-initiate na kunin ang microphone during a lull in videoke.

     Ang maganda lang sa family ko, todo palakpak pa din sila after ko kumanta.

     Just like old times, pinakanta na naman nila ako.

     Si Charles ang pasimuno at game naman na kinuha ko ang songbook.

     I picked my favorite Cindy Lauper song—True Colors.

     Pagbanat ko sa first line, tumigil sa pagkikuwentuhan ang mga bisita ni Mama at mga teenager na naglalaro ng video games para tumingin sa pwesto ko sa gitna ng living room.

     Ako naman, dedma lang sa kanila.

     I was used to this kind of reaction.

     What I didn't expect was how Michelle was looking at me as if I had the most beautiful voice in the world.

     She was leaning by the doorframe holding a glass with dark brown liquid.

     With the way her cheeks were turning pink, I had a hunch she wasn't drinking Coke.

     Pagkatapos ng kanta, nagpalakpakan ang mga bisita.

     I gamely bowed, smiled and wished Mama a happy birthday.

     She was the one with the thunderous clap.

     Ganun lagi ang ginagawa niya after ko kumanta kaya naman kahit alam ko na masakit sa tenga ang boses ko, I still do it dahil it makes her happy.

     Bandang alas-otso, I was talking to Carly, officemate ni Martin, ng lumapit sa akin si Christine.

     Dinala niya ako sa old bedroom niya.

     Nandun si Michelle at nakasandal sa kama.

     Nakapikit siya at namumula pa din ang mukha.

     "What happened?"

     "Pwede mo ba silang ihatid pauwi?" Christine looked worried.

     "Ano bang nangyari?"

     "She had a lot to drink." Yun lang ang sagot ni Christine.

     "Sabi ni Mama, hinatid mo daw siya minsan."

     "I did."

     "Do you still remember kung saan siya nakatira?"

     "Oo naman."

     "Good. I don't want to let her drive in her condition."
     Sa itsura niya, I knew there was more to this than Michelle being drunk.

     Nagkatinginan kaming magkapatid at kahit hindi niya sabihin, I knew it had something to do with Edward.

     Michelle was so drunk she can barely stand.

     I was holding on to her waist while Christine called Zac in the living room to tell them they're going home.

     Pinabaunan sila ni Mama ng bihon, lumpiang shanghai, fried chicken at tatlong slice ng black forest cake.

     Dinala ko na si Michelle sa kotse habang hinihintay si Christine at si Zac.

     Inalalayan ko siyang umupo sa passenger seat at pinaupo ni Christine si Zac sa backseat.

     "Is mommy okay?" Tanong ni Zac kay Christine habang sinusuotan siya nito ng seatbelt.

     "Yes." Yun lang ang sagot niya.

     Michelle was already snoring in the front seat and I felt bad and mad at the same time.

     How can she be this irresponsible lalo na at kasama niya ang anak niya?

     But I shouldn't judge her harshly since I don't know the whole story.

     "Do you have your phone?" Tanong ni Christine ng umakyat ako sa sasakyan.

     "Yeah."
     "Text mo ako kung nandun na kayo ha?"

     "Oo." Sinara ko ang kotse at binuksan ang makina.

     "Huwag mong kalimutang iwanan sa kanila yung food. Nasa tabi ni Zac yung plastic bag. Nandiyan din ang purse ni Michelle." Paalala niya.

     "I won't." Tumayo siya sa gilid ng pinaandar ko ang sasakyan.

     Michelle was asleep on the way home.

     Sinilip ko si Zac sa rearview mirror at nakatingin siya sa labas ng bintana.

     Madilim na at there was nothing to see.

     I don't know if I was wrong pero I saw sadness in his eyes too.

     "Are you okay, buddy?" Tanong ko sa kanya.

     "Tita, is Mommy okay?" Pabulong na tanong niya.

     "Yes. I think she's just tired." I know it's bad to lie to him but what am I supposed to say?

     You're mom is plastered at nakalimutan na kasama ka niya?

     I would rather be a liar than an irresponsible human being.

     Sumandal si Zac sa upuan.

     "Don't worry, bud. I'm here and I'll make sure you get home safe."

     Pagdating ko sa village nila, I had to tell the guard where I'm going.

     Naglog-in ako ulit and signed the visitor sheet.

     Nang sinilip ng guard ang passenger seat, kumunot ang noo niya ng makita ang itsura ni Michelle.

     Nakasandal siya sa bintana at tulog na tulog pa din.

     I wonder if she's a lightweight pagdating sa inuman?

     But then again, I wasn't monitoring how much she's drinking dahil I was busy talking to other people.

     Madilim ang bahay nila ng pumarada ako sa tapat.

     Bumaba ako at tinulungan si Zac na alisin ang seatbelt niya.

     Iniwan ko si Michelle sa loob dahil I don't want him to see how incapable she was at that moment.

     Kids are smart.

     Alam ko na he can tell his mom was drunk.

     Kinarga ko si Zac pababa ng sasakyan and he held my hands tight.

     It felt weird holding someone else's hand like that.

     He clutched my fingers tightly as if he was afraid I was going to let him go.

     I rang the doorbell at saglit na naghintay.  

     Bumukas ang ilaw sa sala at lumabas ang isang babae.

     Natandaan niya yata ako from my last visit dahil ngumiti siya.

     "Hi." Sabi ko.

     "I'm Carmen. Hinatid ko lang si Zac at ang mommy niya."

     Binuksan niya ang gate.

     Umingit ang tunog nito sa katahimikan.

     Michelle better put some oil on those handlebars dahil ang sakit sa tenga.

     Pinapasok ko si Zac.

     "Babalik ako." Sabi ko sa katulong.

     Pumasok na silang dalawa ni Zac sa bahay.

     Pagbalik ko sa sasakyan, Michelle was just waking up.

     Good. Naisip ko.

     I have been wondering kung gigising ba siya o hindi.

     "Nandito na tayo sa inyo." Sabi ko when I opened the door.

     Hindi siya nagsalita.

     Bigla siyang bumaba at I was going to step aside dahil nabasa ko ang gagawin niya but I wasn't fast enough.

     Sumuka siya at sakto sa sapatos ko tumama.

     Great!

     This night just keeps getting better.

     Nakahawak si Michelle sa pintuan habang patuloy sa pagsuka.

     Kahit galit ako sa nangyari lalo na at naramdaman ko ang pagpasok ng liquid sa loob ng paborito kong red slip-on Vans shoes, hinawakan ko ang buhok niya para hindi niya masukahan.

     What the fuck, Michelle? I thought to myself while she keeps retching.

     Mabuti na lang at wala si Zac to witness all these dahil baka matrauma iyon.

     Umalingawngaw sa tahimik na gabi ang tunog niya na parang uwak.

     I'm sure her neighbors will have a field day tomorrow.

     Ako naman, I was seething and tightened my hold on her hair.

     Makaganti man lang sa ginawa niya sa sapatos ko.

     Pagkatapos niya sumuka, tumayo siya ng diretso.

     She was crying.