Mao: Câu Chuyện Không

Ðược Biết

Chương 1:

Trong cuốn Mao tuyển, Mao Trạch Ðông viết là chủ nghiã

cộng sản (CS) ở Trung Quốc (TQ) phải bắt đầu với sự nổi

dậy của giới nông dân, thay vì công nhân như Marx và

Lenin vận động, và tự cho đây là 1 khám phá đặc thù của

ông ta khi áp dụng chủ nghiã CS vào TQ vì rằng ông ta là

người xuât thân nông dân và hồi còn trẻ ông ta đã rất xúc

động khi chứng kiến sự nổi dậy và bị đàn áp của giới nông

dân nơi ông ta sinh trưởng. Thực ra đây là chuyện ba xạo,

vì tất cả các bản báo cáo của Mao cho Đảng CS Liên Xô

(ĐCSLX) trong năm năm sau khi Mao gia nhập đảng

không có 1 dòng nào về giới nông dân. Tất cả các cuôc nổi

dậy và bị đàn áp của nông dân trong những năm này

không hề làm Mao xúc động như ông ta viết sau này. Các

báo cáo của ông cho Quốc tế Cộng sản đệ tam về con số

nông dân chết vì đói lên đến hàng trăm người mỗi ngày

không bày tỏ một sự xúc động nào về những thảm kịch

này, thế nhưng lại chứa đựng đầy sự hưng phấn khi ông

ta viết về giới sinh viên. Sau này Mao viết sách tự cho

mình là người gốc nông dân, nhưng thực ra khi còn trẻ

ông ta luôn tìm cách chối bỏ nguồn gốc nông dân của ông.

Mao bắt đầu được đi học năm 8 tuổi, nhưng chỉ là học với

thầy đồ dậy tại nhà. Vốn là một đứa trẻ ngỗ nghịch Mao bị

đuổi học nhiều lần. Mao không bao giờ tỏ ra thích thú làm

ruộng. Khi bị cha ép ra làm ruộng, Mao bỏ nhà trốn đi và

chính thức ghi danh học ở một ngôi trường cách quê ông

25 km, khi đó Mao mới 16 tuổi và vừa mới chết vợ (Mao bị

ép lấy vợ năm 14 tuổi, người vợ này hơn Mao 4 tuổi).

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chính ở ngôi trường này Mao được nghe tới châu Âu,

châu Mỹ lần đầu tiên và được học về Napoleon,

Washington, vân vân. Thế nhưng Mao chỉ ở đây có 6

tháng. Mùa xuân 1911, Mao lại khăn gói đi Trường sa.

Trường Sa là một thành phố lớn với rất nhiều trường học,

nhưng không có trường nào giữ Mao được lâu. Bị cha đe

dọa cắt trợ cấp Mao ghi danh vào một trường sư phạm

năm 1913, lúc đó Mao mới 19 tuổi. Năm 1918 Mao ra

trường nhưng không kiếm được việc làm, ông bỏ đi Bắc

kinh một năm mà cũng không kiếm được việc, nên lại trở

về Trường sa, đúng lúc một giáo sư cũ của ông đang cần

người.

Chương 2:

Ðảng CSTQ được thành lập theo lệnh của Liên Xô: Tháng

4 năm 1920 Cộng sản Quốc tế đệ tam gởi một đại biểu,

Grigori Voitinsky, sang Trường Sa gặp giáo sư Trần Ðộc

Tú để thành lập đảng CSTQ với lời hứa hẹn sẽ được Liên

Xô giúp đỡ 100% về mặt tài chính, nhân sự cũng như vũ

khí. Ðảng được thành lập vào tháng 8 năm đó. Dù Mao

chẳng phải là đảng viên lúc đó, ông đã được Trần Ðộc-Tú

giao nhiệm vụ trông coi tiệm sách của đảng ở Trường sa.

Sau vài tháng làm việc, Mao đã nhờ một người bạn trông

coi cửa tiệm, còn Mao thì dựa vào uy tín của giáo sư Trần

Ðộc-Tú để làm các dịch vụ khác như liên lạc với các nhà

xuất bản sách, thư viện, đại học khắp nước. Nhờ thế khi

có chút uy tín, Mao được tuyển chọn làm Hiệu trưởng một

trường tiểu học.

Không ai được biết Mao gia nhập đảng năm nào, nhưng

chắc chắn Mao không phải là một trong những người

thành lập đảng, như tài liệu hiện thời tuyên truyền. Sự kiện

ĐCSTQ được thành lập vào tháng 8 năm 1920, chứ không

phải 1921 như tài liệu sau này của đảng, được in rõ ràng

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

trong những sách báo xuất bản bởi Cộng sản Quốc tế đệ

tam khi đó. Lý do của sự sửa đổi này có lẽ là để ghép Mao

vào thành phần thành lập đảng.

Chương 3:

Ngay sau khi thành lập ĐCSTQ, Liên Xô đã bí mật xây

dựng một trại huấn luyện lính Trung quốc ở Siberia. Liên

Xô cũng bí mật thành lập một tổ chức tình báo với rất

nhiều nhân viên của họ, theo kiểu KGB (Komitet

Gosudarstvennoĭ Bezopasnosti)và GRU (Glavnoye

Razvedovatel noye Upravlenie, Main Intelligence

Directorate), ở Quảng đông, Thượng hải và Bắc kinh.

Ngày 3 tháng 6 năm 1921, hai nhân viên tình báo thuộc

Ban Viễn Ðông của Cộng sản Quốc tế đệ tam, Nikolsky và

Maring, tới Thượng hải yêu cầu ĐCSTQ tổ chức đại hội

đảng lần thứ nhất. Khi đó ĐCSTQ đã thành lập được 7 cơ

sở, mỗi cơ sở được gởi hai đại biểu tham dự đại hội, và

được cung cấp 200 quan chi phí di chuyển. Số tiền 200

quan thời đó là rất lớn, bằng hai năm lương của Mao. Ðại

diện Trường Sa là Mao Trạch đông và một người bạn thân

của ông tên Ho Shu-heng. Ðây là bằng cớ đầu tiên Mao

nhận tiền của Liên Xô. Ðại hội ĐCSTQ lần đầu này chỉ có

13 đại biểu, đại diện cho 57 đảng viên, gồm toàn ký giả,

sinh viên và thầy giáo. Không có ai là công nhân. Ở đại hội

này Mao hoàn toàn chìm lỉm, hầu như ông không có phát

biểu gì. Khi đại hội chấm dứt, mỗi đại biểu được phát 50

quan nữa để đi về và Mao đã dùng số tiền này để đi thăm

cảnh ở Hàng châu và người bạn gái Si-Yung ở Nam kinh,

dù lúc đó Mao vừa lấy người vợ thứ

Dương Khai Tuệ (1901-1930) - Vợ thứ 2 của

Mao

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Người vợ thứ hai này tên là Dương Khai Tuệ, con gái của

một người thầy cũ của Mao. Dựa vào những bài thơ Mao

viết khi tán tỉnh Dương Khai Tuệ, ta có thể đoán biết là

Mao thật lòng yêu Dương Khai Tuệ dù rằng tình yêu này

chắc hẳn đã kết thúc sau ngày cưới. Dương Khai Tuệ để

lại một cuốn nhật ký trong đó bà bày tỏ tình yêu với Mao

một cách sâu sắc. Bà có 3 con với Mao. Sau khi bị Mao bỏ

rơi bà bị quân Tưởng bắt, và được đề nghị nếu chấp thuận

công khai tuyên bố ly dị Mao thì sẽ được tha bằng không

thì sẽ bị xử tử. Bà từ chối và bị xử tử ngày 14 tháng 11

năm 1930 cùng với đứa con lớn, lúc đó mới 8 tuổi. Cũng

cần biết là dù yêu Mao sâu sắc, Dương Khai Tuệ lại rất

khinh bỉ chủ nghiã CS.

Sau đại hội, Mao được trả lương 60 quan một tháng, và

sau này tăng lên đến 100 rồi có lúc lên tới 170 quan. Việc

nhận tiền Liên Xô đã làm nhiều đảng viên bức xức, nhưng

Mao thì không. Trong một lá thư gởi cho bạn, ông viết năm

1920, khi đang làm hiệu trưởng một trường tiểu học: "Ðời

sống thật là thê thảm. Mỗi ngày tôi phải liên tục làm việc từ

ba tới bốn tiếng không được nghỉ", và sau khi đi dự hội

nghị về ông viết: "Bây giờ tôi sống rất hạnh phúc. Thời

gian trong ngày tôi chỉ dùng để ăn và chăm sóc sức khoẻ.

Thiệt đã."

Tháng 1 năm 1923 với ý đồ xâm nhập Quốc dân đảng TQ

Liên Xô ra lịnh cho tất cả đảng viên ĐCSTQ phải gia nhập

Quốc dân đảng. Rất nhiều đảng viên ĐCSTQ chống lại lịnh

này, nhưng Mao thì tóm ngay lấy cơ hội này mà gia nhập

Quốc dân đảng. Mao thủ đắc hai điều lợi: phía Liên Xô thì

coi Mao là kẻ biết vâng lời, do đó đã thăng chức cho Mao

làm phụ tá cho Tổng bí thư đảng lúc ấy là giáo sư Trần

Ðộc-Tú ; Phiá Quốc dân đảng thì cũng bổ nhiệm Mao vào

1 trong 16 người dự khuyết của Ủy ban Thường vụ Quốc

dân đảng. Chỉ trong vòng một năm cái đảng cộng sản TQ

nhỏ xíu đã giành được những vị trí béo bở trong Quốc dân

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

đảng, thế nhưng sự tận tụy của Mao với Quốc dân đảng

đã có phản ứng ngược: Mao bị tố cáo là "cơ hội" và "hữu

khuynh", vì thế Mao bị thanh trừng khỏi Ủy ban Trung

ương ĐCSTQ, và cũng không được mời tham dự hội nghị

đảng vào năm sau, 1925.

Chương 4:

Bị đá văng ra khỏi vị trí lãnh đạo ở DCS, Mao bèn thử thời

vận ở Quốc dân đảng . Ông rời Trường Sa mà đi Quảng

đông. Chỉ trong hai tuần ông được giao cho quản lý bộ

tuyên truyền, và làm chủ bút tờ Chính trị Tuần báo. Tháng

2 năm 1926, 32 tuổi, Mao được QDÐ phong làm thành

viên sáng lập Ủy ban Vận động Nông dân Quốc gia và

đồng thời làm Hiệu trưởng trường đào tạo cán bộ cho tổ

chức này. Những cán bộ này có nhiệm vụ đi về nông thôn

xách động nông dân nổi lên lập thành phong trào nông dân

chống kẻ giàu. Khi Quốc dân đảng bắt đầu chiến dịch bắc

tiến để lật đổ chính phủ Viên thế Khải thì phong trào này

đang lập được nhiều thành tích, và dĩ nhiên hậu quả là xã

hội bị xáo trộn, bạo loạn nổi lên khắp nơi. Mao được QDÐ

điều về Hồ Nam để chỉ đạo phong trào.

Chính nơi đây Mao tận mắt chứng kiến phong trào đã biến

những người nông dân hiền lành thành những kẻ bạo

động. Họ đội cho nạn nhân một cái mũ giấy ghi tội và lôi

kéo các nạn nhân đi khắp phố, theo sau là một đám đông.

Nhiều nạn nhân bị đánh đập tới chết, trong khi những

người đứng coi la lớn: "giết nó đi". Sự kiện này đã kích

thích Mao. Ông viết trong bản báo cáo tháng 3 năm 1927:

"Sự dã man nơi đây đã bơm vào người tôi một kích thích

tố mới. Thật tuyệt vời". Theo Mao, trật tự xã hội cần phải

được đập nát trước khi xây dựng một xã hội mới, và điều

này lọt vào mắt xanh của những người Cộng sản Liên Xô.

Vì thế, Mao được chọn cho trở lại Ủy ban Trung ương

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

đảng, dù chỉ là dự khuyết.

Trong khi đó, càng ngày càng có nhiều đảng viên Quốc

dân đảng lên tiếng chống đối sự bạo loạn đang gia tăng

này. Ngày 6 tháng 4 năm 1927 trong một cuộc kiểm tra đột

xuất tại một cơ sở của Liên Xô, chính phủ Bắc kinh đã

khám phá những tài liệu chứng tỏ Liên Xô đã móc nối và

gài gián điệp với mục đích lật đổ chính phủ dân quốc.

Những tài liệu này cũng tiết lộ liên hệ giữa Liên Xô và

ĐCSTQ. Ngày 12 tháng 4, tư lệnh quân đội Tưởng Giới

Thạch ban lệnh thanh trừng ĐCSTQ. Ông ra lệnh cho

quân đội tấn công vào những cơ sở của ĐCSTQ, bắn

thẳng vào những đám biểu tình chống đối, và giam giữ

nhiều thành viên lãnh đạo Công đoàn, một số bị tra tán và

giết chết. Một danh sách 197 đảng viên ĐCSTQ cần bắt

được công bố, Mao có tên trong đó. Một điều trớ trêu là

phụ tá đắc lực của Chủ tịch Quốc dân đảng Uông Tinh Vệ

chính là Mao trạch Ðông. Uông Tinh Vệ bàn giao chức

Chủ tịch đảng lại cho Tưởng Giới Thạch.

Trong khi đó, phía ĐCSTQ Trần Ðộc Tú cũng đã bị

Lominadze thay thế bởi Chu Ch'iu pai, và Mao được thăng

thưởng vào Bộ chính trị.

Chương 5:

Phản ứng lại lệnh săn bắt của Tưởng, Stalin ban lệnh cho

ĐCSTQ cấp tốc rút quân đội ra khỏi quân đội của Tưởng

mà lập quân đội riêng và rút về bờ biển phía nam để nhận

súng đạn do Liên Xô chuyển đến. Tháng 7 năm 1927 trong

một cuộc họp khẩn của đảng Mao tuyên bố một câu sau

này được nổi tiếng khắp thế giới: "Sức mạnh đến từ nòng

súng". Thế nhưng với Mao thì súng thôi chưa đủ, để đạt

được những gì mình muốn Mao phải có cả súng và đảng.

Một kế hoạch được thành hình.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Khi đó 20 ngàn quân CS đã kịp thời rút ra khỏi quân đội

Tưởng và kéo về tụ tập ở Nam xương, thủ đô của Quảng

tây. Ðoàn quân này được lệnh tiến về Shantow để nhận

quân viện do Liên Xô gởi tới bằng đường tàu. Mao biết

rằng họ phải đi ngang Trường Sa nên Mao xin Trung ương

ĐCSTQ cho phép ông tổ chức một cuộc nổi dậy cho nông

dân ở Trường Sa để tạo nơi đây thành một căn cứ cho

đảng. Không biết gì về ngụy kế của Mao, Trung ương

ĐCSTQ cho phép. Các tay lãnh đạo cuộc nổi dậy họp

nhau tại tòa lãnh sự Liên Xô ở Hồ Nam từ ngày 15 tháng 8

để bàn biện pháp tổ chức cuộc nổi dậy nhưng tới ngày 18

tháng 8 Mao mới xuất hiện với lời xin lỗi là ông ta bận đi

điều nghiên thực tế. Lý do chính là Mao câu giờ để chờ coi

20 ngàn hồng quân có đi tới Trường Sa không. Khi biết

chắc là đoàn quân này đã bị tan rã, một phần chết vì uống

nước dơ, một phần đào ngũ, chỉ còn một số nhỏ chừng 1

ngàn người tới được biên giới Trường sa, Mao xuất hiện

và đề nghị tấn công Trường sa. Lúc đó lực lượng cộng sản

ở giáp giới Trường Sa có 3 nhóm: nông dân, thợ thuyền

thất nghiệp, và toán quân vừa tan vỡ còn sót lại. Lý do của

đề nghị này là nếu ở trên chấp thuận, Mao sẽ đương nhiên

được cử lãnh đạo 3 nhóm này. Mưu kế của Mao thành

công, Mao được cử làm Chủ tịch Ủy ban Mặt trận.

Thế nhưng vốn không có một căn bản quân sự, Mao phải

nghĩ ra một kế khác để bảo toàn lực lượng của mình. Cái

kế đó là Mao không có mặt cùng quân sĩ ngày dự định tấn

công vào Trường sa. Ba ngày sau trước khi đoàn quân

này bị chính phủ tấn công Mao xuất hiện, tuyên bố là đã

mất thiên thời nên đề nghị rút lui để bảo toàn quân đội.

Trung ương ĐCSTQ phải đồng ý, mà không biết đây là âm

mưu ngay từ đầu của Mao. Cuộc tấn công Trường Sa này

được sử sách TQ gọi là cuộc khởi nghiã mùa thu Trường

Sa do Mao lãnh đạo, thực ra đây không phải là một cuộc

khởi nghiã, vì chính Mao đã giết nó từ trứng nước. Kết quả

thì như ý muốn của Mao: bây giờ Mao đã có trong tay một

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

đạo quân khoảng 1500 người.

Chuyện kế tiếp là Mao phải di chuyển đám quân này tới

một nơi khác để xây dựng cơ sở cho mình. Mao kiếm

được một số binh sĩ ủng hộ ông, và dùng họ làm bồi pha

nước trước khi mời các sĩ quan của toán quân này tới họp.

Vì Mao là cán bộ Cộng sản duy nhất ở đây nên cuộc họp

tuy có căng thẳng mà cuối cùng các sĩ quan phải tuân lịnh

Mao để dời tới một căn cứ nằm sâu trong núi thuộc huyện

Ninh Cương, tỉnh Cường Sơn, cách đó 170 km. Tuy thế

khi tới nơi Mao chỉ còn khoảng 600 người. Tại đây Mao

sống nương nhờ một băng cướp khoảng 500 người, do

Viên Văn Tài và Vương Tặc (biệt danh Hổ Vương) cầm

đầu, vốn có quen biết Mao từ trước. Băng cướp này ban

đầu cũng nghi ngờ Mao tới để chiếm đất mình, thế nhưng

chỉ bốn tháng sau, khi thấy Mao và đồng bọn tấn công vào

thành Ninh Cương, và thẳng tay tàn sát sĩ quan và địa chủ

một cách quá ư man rợ thì họ thấy mình thua xa Mao, nên

đã tự nguyện phục tùng Mao. Thế là Mao đã cướp được

đất và quân của kẻ cướp.

Khi những chuyện của Mao đã làm tới tai Trung ương

đảng đặt tại Thượng hải thì Mao bị triệu hồi, nhưng Mao

đã phớt lờ lệnh này. Trung ương đảng bèn quyết định trục

xuất Mao ra khỏi đảng, thế nhưng vì Mao đã ẩn sâu trong

núi, phương tiện đi lại khó khăn, quân sĩ Mao không biết

chuyện này.

Tháng 4 năm 1928, một lực lượng gần 4 ngàn người của

hồng quân bị thất bại sau cuộc tấn công Hồ Nam đã chạy

tới nương nhờ Mao sau khi bị phe chính phủ ráo riết truy

đuổi. Ðứng đầu nhóm này là một tướng cộng sản tên Chu

Ðức (Chu Đức). Chu Ðức đã từng đi Ðức, và gia nhập

đảng cộng sản trước khi sang Nga thụ huấn về quân sự.

Một liên minh Chu Ðức-Mao được thành hình, Chu Ðức

lãnh đạo về quân sự, Mao lãnh đạo về đảng. Ðơn xin phép

được hợp thức hoá vai trò của Mao tới tay Stalin ngày 26

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tháng 6 năm 1928 và mọi đòi hỏi của Mao được Stalin

chấp thuận hoàn toàn. Theo Stalin Mao có đầy đủ đức tính

của một lãnh tụ cộng sản, và bây giờ với quân đội trong

tay Mao hơn hẳn các nhóm cộng sản khác. Mao được

Stalin đánh giá có khả năng cao nhất thành công thiết lập

chế độ CS ở TQ.

Hà Tử Trân (1909-1984) - Vợ thứ 3 của Mao

Cũng trong năm 1928 tại căn cứ này Mao lấy vợ lần thứ

ba. Hà Tử Trân lấy Mao vì cần bảo vệ tại một nơi mà đàn

ông nhiều hơn đàn bà, thế nhưng chỉ sau một năm bà

cương quyết đòi bỏ Mao nhưng Mao không cho phép. Bà

có 6 con với Mao sau 10 năm sống chung, sang Moscow

chữa bệnh tháng 10 năm 1937 và sống luôn ở đó cho tới

khi chết trong một nhà thương tâm thần.

Chương 6:

Ngày 14 tháng 1 năm 1929 lực lượng Chu Ðức-Mao xuống

núi, chỉ vài ngày trước khi căn cứ của họ bị Tưởng tấn

công. Khi tin tức căn cứ của họ bị tấn công, và vợ Chu

Ðức bị chặt đầu tới tai Chu Ðức thì ông này mất hết tinh

thần. Ðây là cơ hội bằng vàng cho Mao lật Chu Ðức mà

nắm gọn luôn vừa đảng vừa quân sự. Chu Ðức cũng

không chống đối gì.

Tháng 3 năm đó Mao tấn công và thành công chiếm được

Tinh Châu, một thành phố khá lớn và giàu có. Quân đội

Mao lần đầu tiên được phát quân trang.

Tháng 6 cùng năm Thượng hải gởi tới một nhân viên tên

Liu An-gong để nắm vị trí thứ 3, sau Mao và Chu Ðức. Thế

nhưng với An-gong bên cạnh, Chu Ðức đã thách thức vai

trò lãnh đạo của Mao. Vì hầu hết quân sĩ đều theo Chu

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ðức, Mao bị loại ra khỏi ban lãnh đạo một lần nữa trong

một cuộc bỏ phiếu.

Phải giã từ bộ chỉ huy, nhưng không chiụ thua, Mao chờ

đợi cơ hội. Ngày 10 tháng 7, khi đại hội đảng vừa bắt đầu

khai mạc thì Mao tung tin là quân chính phủ đang tới đánh.

Các đại biểu nhanh chóng giải tán, thế là Mao cho người

điền vào các chỗ trống và bỏ phiếu bầu người của Mao

vào các chức vụ quan trọng. Ðể trả thù Chu Ðức, Mao bí

mật liên minh với một sĩ quan của Chu Ðức là Lâm Bưu,

và cuối tháng 7 năm 1929 khi quân Tưởng tới đánh thì lực

lượng của Lâm Bưu thay vì tới họp mặt với Chu Ðức theo

kế hoạch để chống Tưởng, đã rút đi theo Mao. Chỉ còn lại

với một nửa quân đội, Chu Ðức chỉ đành nhờ Trung ương

đảng tìm biện pháp giải quyết. Vận may một lần nữa lại

đến với Mao vì lúc đó Stalin đang sợ hãi phong trào

Trotsky mà giáo sư Trần Ðộc-Tú , sáng lap vien ĐCSTQ,

là một thành viên đắc lực. Trần Ðộc-Tú một thời là người

đỡ đầu của Mao, nên Stalin quyết định ra mặt ủng hộ Mao,

vì sợ nếu không thì Mao sẽ theo Trần Ðộc-Tú mà gia nhập

phe Trotsky. Chu Ðức đành viết thư mời Mao trở lại ghế

lãnh đạo, và dĩ nhiên một người như Mao thì phải để Chu

Ðức khẩn khoản năn nỉ nhiều lần trước khi cho phép Chu

Ðức được gởi quân tới đón về.

Chương 7:

Sau khi Tưởng Giới Thạch thành lập chính phủ dân quốc

ở Nam kinh năm 1930, việc làm đầu tiên của ông là càn

quét đám lãnh chuá. Nhiều trận chiến đẫm máu xảy ra.

Liên Xô thấy đây là cơ hội để họ bành trướng thế lực của

đảng, nên Chu Ân Lai được gọi sang Moscow báo cáo về

tình hình ĐCSTQ lúc đó. Chu khi đó đã nắm nhiều chức vụ

quan trọng trong đảng như lãnh tụ tổ chức guồng máy gián

điệp và ám sát, cũng như đã từng nắm chức vụ bí thư

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

đảng tại Thượng hải từ năm 1928. Chu báo cáo hiện có

62700 quân, chia thành 13 quân đoàn, trong đó quân đòan

Mao-Chu Ðức là lớn nhất với 15 ngàn người.

Trong khi Chu Ân Lai đi vắng, người thay thế Chu là Lý

Lập Tam quyết định phát triển thế lực bằng cách chiếm lấy

mấy thành phố lớn như Nam xương và Trường sa. Mao

được phân công tác đánh Nam xương, nhưng vốn là một

người thực tế Mao không nghĩ là hồng quân có thể chiếm

được những thành phố này. Thế nhưng Mao thấy đây lại là

một cơ hội cho Mao lãnh đạo luôn quân đoàn lớn thứ hai

của ĐCSTQ, lúc đó dưới quyền Bành Ðức Hoài, nên sốt

sắng nhận lời. Mao dẫn quân đòan của mình đi theo

hướng bắc tiến về Nam xương, thế nhưng khi tới địa đầu

Nam xương thì Mao lại dẫn quân quay về Trường Sa mà

Bành đã vừa chiếm được ngày 25 tháng 7, nhưng đang bị

chính quyền Nam kinh (có sự trợ giúp của Mỹ) cố giành lại.

Mao cho người báo về Thượng hải là quân đòan Bành

đang bị thiệt hại nặng, thế nhưng lại báo với Bành là cần

Bành tới giúp. Khi Bành tới gặp Mao thì Mao giành ngay

lấy quyền chỉ huy và ép Bành làm phụ tá, và ra lệnh đánh

chiếm lại Trường sa. Mao lý luận là với hai quân đòan hiệp

lực họ dư sức đánh chiếm Trường sa, thế nhưng trong khi

Bành ra sức tấn công thì Mao chỉ đứng ngó (theo báo cáo

của GRU cho Moscow). Sau ba tuần tấn công với nhiều

tổn thất, dĩ nhiên quân đòan Bành tổn thất nhiều hơn, Mao

đề nghị hưu chiến và rút ra. Khi các sĩ quan dưới quyền

Bành không chiụ tuân lệnh rút lui, Mao ra lệnh thanh trừng

họ. Mao đổ lỗi sự thất bại trong cuộc hành quân này cho

Lý Lập Tam vì Lý Lập Tam ban lệnh tấn công, và ông này

bị triệu hồi về Moscow sau đó bị thất chức. Sách sử TQ

sau này cũng đổ lỗi cho Lý Lập Tam nhưng chính ra Mao

mới là người gây ra sự thất bại này. Trong khi đó, Mao

thành lập một ủy ban cách mạng toàn quốc, Mao làm chủ

tịch, để nắm trọn quyền lãnh đạo về quân đội, chính quyền

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

cũng như đảng.

Chương 8:

Theo lệnh của Moscow, Giang Tây được chọn làm căn cứ

hồng quân TQ. Một lần nữa Mao phải bày kế để giựt

quyền lãnh đạo ở đây, từ tay một cán bộ cộng sản tên là Li

Wenlin. Mao đề nghị triệu tập một hội nghị gồm tất cả các

đại diện đảng ở Giang Tây tại Pitou. Hội nghị dự trù bắt

đầu ngày 10 tháng 2, thế nhưng Mao đột nhiên đổi lại là

ngày 6, vì thế Li Wenlin không đến kịp. Mao và tay chân

chia nhau tóm gọn quyền hành. Những kẻ chống đối bị

thanh trừng một cách dã man. Trung ương đảng đóng ở

Thượng hải dĩ nhiên không chấp nhận, nên gởi một đại

biểu, Cai Shenxi, tới nắm quyền lãnh đạo thay Mao và đòi

Mao trở về trình diện. Biết được chuyện này Mao bàn giao

quyền lãnh đạo cho người em rể, Liu Shiqi, và để không

còn phải gởi báo cáo về Thượng hải nữa cũng như để đặt

Trung ương đảng vào sự kiện là đã có người thay Mao rồi,

Mao liền giả chết.

Hai tuần sau đó khi Thượng hải biết được Mao vẫn còn

sống, một văn kiện được gởi đi khắp các cơ sở của đảng

loan báo là mọi đảng viên chỉ nhận lệnh từ Trung ương

đảng bộ ở Thượng hải mà thôi. Dù văn kiện không nêu tên

Mao, nhưng đã khơi dậy một cuộc nổi loạn chống Mao ở

Giang Tây. Mao và Liu thẳng tay đàn áp. Trong vòng một

tháng cả ngàn người bị giết. Cuộc tàn sát chỉ chấm dứt khi

Mao kẹt đánh nhau ở Trường Sa giành quyền với Bành,

quân đội Giang Tây nổi dậy và đuổi Liu ra khỏi Giang Tây.

Liu trở về Thượng hải nhận lệnh mới, còn Mao trên đường

trở về Giang Tây, hy vọng giành lại được quyền lãnh đạo,

thì nhận được tin Cộng sản Quốc tế đệ tam đã thăng chức

cho Mao thành nhân vật số 1 của ĐCSTQ. Với quyền sinh

sát trong tay, Mao ra lệnh mở một cuộc thanh trừng quy

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

mô, tàn sát tất cả những ai chống đối ông ta. Chỉ trong một

tháng số người chết lên tới 4 ngàn người. Không chiụ

đựng được sự tàn ác của Mao, binh sĩ và dân chúng nổi

dậy chống Mao, thì may mắn thay cho Mao lúc đó có mặt

một phái đòan của đảng bộ Thượng hải. Phái đoàn khuyên

họ giải tán vì Mao có sự ủng hộ của quốc tế, và đề nghị

với họ là gởi bằng cớ dã man của Mao về cho Trung ương

ở Thượng hải. Dù với đầy đủ bằng cớ, Mao vẫn được

Stalin hết lòng tin tưởng. Ðược sự ủng hộ từ Moscow và

sự đồng loã từ Thượng hải, Mao lần này mở rộng cuộc

thanh trừng, hậu quả hàng chục ngàn người nữa, đa số là

đảng viên và quân sĩ, chết ở Giang Tây. Trang sách bi

thảm này của ĐCSTQ cho tới ngày hôm nay vẫn bị che

giấu.

Tuy nhiên chính sách khủng bố của Mao đã dẫn tới một

hiệu quả không ngờ trong cuộc chiến với quân Tưởng giới

Thạch sau đó. Khi quân Tưởng mở chiến dịch càn quét

hồng quân thì chiến lược của Mao là rút vào vùng an toàn,

dụ quân Tưởng đi sâu vào và khi thuận tiện thì bất ngờ đổ

ra đánh. Mao ra lệnh tất cả nhà cửa nơi quân Tưởng sắp

đi tới đều phải bị thiêu hủy, thực phẩm phải được chôn

giấu kỹ, và mọi người dân đều phải di tản. Vì khiếp sợ sự

tàn bạo của Mao, ai nấy đều tuân lệnh răm rắp. Chiến lược

này của Mao thành công không ngờ, tuy thế sự thành công

của Mao còn tùy thuộc thêm một yếu tố nữa mà khi đó

không ai biết: Liên Xô đã thiết lập được một mạng lưới tình

báo ở Trung quốc, và đã chia xẻ các tin tức tình báo này

cho ĐCSTQ. Ngày 30 tháng 12 năm 1930, nắm được

chính xác số lượng quân đội Tưởng và ngày giờ hành

quân Mao dùng một quân số hơn gấp năm lần mà bao vây

tiêu diệt toàn bộ quân đội Tưởng. Viên tướng tư lệnh bị

bắt, bị chặt đầu và thả trôi sông. Tháng 4 năm 1931 lại một

lần nữa Mao đẩy lui được đợt tấn công lần thứ hai của

quân Tưởng. Tức giận trước sự thất bại này, đầu tháng 7

năm 1931 Tưởng giới Thạch đích thân dẫn theo 300 ngàn

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

quân đi đánh, quân số của Tưởng gấp 10 lần hơn Mao.

Chỉ trong hai tháng quân Mao liên tục tháo lui, căn cứ điạ

hồng quân càng ngày càng rút nhỏ lại và quân đội Mao

đứng trước cơ nguy sụp đổ. Khi đó một cứu tinh của Mao

xuất hiện: Nhật bản. Nhật bản vừa chính thức phát động

cuộc chiến xâm lăng Mãn châu.

Ngày 18 tháng 9 năm 1931 Tưởng giới Thạch lên tàu ở

Nam kinh đi Giang Tây chuẩn bị tấn công căn cứ điạ cuối

cùng của Mao ở đó thì lúc 10 giờ tối cùng ngày quân Nhật

tấn công Shenyang, thủ đô của Mãn châu và một số thành

phố lớn. Viên tướng trấn thủ Mãn châu là Trương Học

Lương rút quân bỏ chạy mà không bắn một phát súng.

Ngày 19 tháng 9 Tưởng tới Giang Tây thì được tin Mãn

châu thất thủ, ông liền rút quân về lại Nam kinh. Tưởng

Giới Thạch, cũng như Trương Học Lương, tự biết quân đội

mình thua xa Nhật về mọi mặt nên ông không chính thức

tuyên chiến với Nhật, mà chỉ hy vọng sẽ thắng Nhật nhờ

vào điạ thế rộng lớn của TQ. Ông cũng hy vọng vào sự

can thiệp của Hội Quốc liên, và nhờ đó có đủ thời gian để

hiện đại hoá quân đội.

Ðể có đủ tiềm lực đánh Nhật, Tưởng phải ngưng chiến

dịch tiêu diệt Mao và kêu gọi Mao hợp tác đánh Nhật. Thế

nhưng trong con mắt chiến lược của Mao thì Tưởng nguy

hiểm hơn Nhật nhiều, nên Mao cương quyết tẩy chay

chuyện hợp tác, và khi quân Tưởng rút ra khỏi Giang Tây

quân Mao nhanh chóng chiếm lại những đất đã mất. Sự

kiện này đã được các sách giáo khoa ĐCSTQ viết ngược

lại là chính Tưởng đã không chiụ hợp tác chống Nhật.

Thực ra thì chính sách của Mao không bao giờ là chống

Nhật. Sau này chính Mao xác nhận: "Nếu không có Nhật,

giờ này chúng tôi còn ở trên rừng".

Ngày 7 tháng 11 năm 1931 Mao tuyên bố thành lập chính

phủ cách mạng ở Giang Tây, lấy Thụy Kim làm thủ đô, dù

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

không một quốc gia nào thừa nhận kể cả Liên Xô. Một ủy

ban nhân dân ra đời và Mao là thủ tướng kiêm luôn Chủ

tịch nước. Danh từ Chairman Mao (Mao chủ tịch) có từ đó.

Chương 9:

Mặc dù Moscow đã phong Mao làm Chủ tịch Ủy ban nhân

dân, nhưng cũng đã phong Chu Ân-Lai làm tổng bí thư

đảng, và Chu Ðức làm tư lệnh quân đội. Tổng Bí thư đảng

CSTQ trước đó là Hướng Trung Phát đã bị QDÐ bắt giết

dựa vào một nguồn tin mật, mà có khả năng là đến từ

ĐCSTQ. Chu Ân-Lai, chứ không phải Mao, là người giữ

nhiệm vụ liên lạc và báo cáo với Liên Xô. Mục đích của

Liên Xô rõ ràng là không muốn Mao tự biên tự diễn.

Người dân ở đây ngay từ 6 tuổi phải gia nhập đoàn thiếu

niên, tới 15 tuổi thì có đoàn thanh niên, người lớn nếu

không vào quân đội thì cũng phải gia nhập đủ loại ủy ban,

đoàn thể. Mục đích là để kiểm soát lẫn nhau, và để chính

quyền dễ kiểm soát.

Tháng 3 năm 1933 Mao bắt đầu chiến dịch cải cách ruộng

đất. Ðịa chủ bị đấu tố, nếu không bị giết thì cũng bị phạt

đóng thuế, hoặc bắt đi dân công. Hàng chục ngàn người bị

bắt đi dân công, mà kết quả kinh tế càng ngày càng tụt

giốc. Dân chúng nhiều người bỏ trốn. Có nơi nổi dậy

chống lại chính phủ, và bị đàn áp dã man.

Trong 5 năm DCS nắm quyền (1931 - 1935) chỉ ở Thụy

Kim thôi đã có ít nhất 700 ngàn người chết, mà hơn phân

nửa có liên hệ tới "AB đoàn" (Anti-Bolshevik).

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 10:

Ngày 28 tháng 1 năm 1932 Nhật bản tấn công Thượng

hải. Quân đội TQ (Tưởng) chống lại kịch liệt và chịu nhiều

thiệt hại. Qua sự can thiệp của Hội Quốc liên, một hiệp

ước ngừng bắn tạm thời được ký kết. Trong thời gian hai

bên đánh nhau ĐCSTQ không bỏ lỡ cơ hội bành trướng

đất đai, nên sau khi ký ngừng bắn với Nhật, Tưởng giới

Thạch cương quyết phải "ổn định nội bộ" trước. Tháng 5

năm 1932 Tưởng bắt đầu chiến dịch tiêu diệt CS lần thứ

tư.

Trong khi đó tại Thụy Kim, Mao đã giành được quyền lãnh

đạo quân đội từ tay Chu Ðức sau khi được sự hậu thuẩn

của Chu Ân-Lai. (Ðể đạt được sự hậu thuẩn này Mao cho

rải truyền đơn khắp nơi ký tên Chu Ân-Lai lên án chế độ

Cộng sản dã man và trong khi đảng cố gắng thanh minh

với công chúng cũng như với Moscow rằng đây chỉ là thư

giả mạo, Mao ép Chu Ân-Lai phải liên hiệp với ông.) Khi

Tưởng mở đợt tấn công vào Giang Tây, Liên Xô ban lệnh

cho quân cộng sản trực diện đối kháng, thì Mao một lần

nữa chống lại lệnh đó mà ra lệnh rút quân, chiến lược của

Mao là wait and see. Các tướng lãnh hồng quân nhất định

chống lại lệnh của Mao, tình hình chỉ tạm thời lắng dịu khi

Moscow rút lại lệnh tấn công mà tuyên bố ủng hộ Mao.

Tháng 1 năm 1933 Bạc Cổ, một cán bộ cộng sản trung

ương được cử tới Thụy Kim (Bạc Cổ là người luôn luôn

xúi giục đảng hất cẳng Mao). Bạc Cổ, nhỏ hơn Mao 14

tuổi, được sự ủng hộ của tập thể thay thế Chu (Chu Ân Lai

không tham quyền cố vị như Mao) làm tổng bí thư đảng.

Bạc Cổ và Chu đánh thắng quân Tưởng nhiều trận và

buộc Tưởng phải rút quân vào tháng 3 năm 1933, chấm

dứt chiến dịch diệt Cộng lần thứ tư của Tưởng. Trong cuộc

chiến này, quân Tưởng không những phải chiến đấu

chống Cộng, mà còn phải đối phó với quân Nhật đang uy

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

hiếp Bắc kinh, sau khi họ đã dựng lên một chính phủ TQ

thân Nhật. Liên Xô cũng góp phần không nhỏ trong cuộc

chiến này bằng cách cung cấp những tin tức tình báo họ

thu lượm được cho hồng quân TQ.

Chương 11:

Tháng 9 năm 1933 Tưởng Giới-Thạch đem theo nửa triệu

quân tấn công vào Thụy Kim, mở đầu chiến dịch diệt Cộng

lần thứ năm. Lần này Tưởng đã có nhiều chuẩn bị hơn

qua việc ký hiệp ước hưu chiến với Nhật (tháng 5) và mở

mang thêm nhiều đường xá. Trước một lực lượng quá

hùng mạnh mà lại đông gấp 10 lần, quân Cộng sản co

cụm lại. Tháng 10 năm 1934, Mao không còn sự lựa chọn

nào ngoài đường di tản. Những người không được tin

tưởng đều bị hành quyết, con số lên tới hàng ngàn người.

Cuộc hành quyết diễn ra ở một ngọn đồi hoang vắng, cả

ngàn người bị giết và chôn chung trong một hố. Khi cái hố

quá đầy thì nạn nhân phải tự đào cho mình một lỗ và sau

đó họ bị buộc phải nhảy xuống hố rồi bị đâm chết. Có

người bị chôn sống.

Chế độ Cộng sản dã man ở Giang Tây chấm dứt khi Mao

rời bộ tổng tham mưu leo lên tàu bắt đầu một cuộc phiêu

lưu chứa đầy huyền thoại, lịch sử gọi là "Trường chinh".

Chương 12:

Khoảng 80 ngàn người chia thành ba đạo quân rút lui. Mao

cầm đầu một đạo quân, còn hai đạo quân kia do Lâm Bưu

và Bành Ðức Hoài cầm đầu. Ðoàn người, kéo dài cả mười

cây số, hiển nhiên là một mục tiêu dễ dàng cho quân

Tưởng truy kích, thế nhưng chính Tưởng Giới Thạch ra

lệnh cho quân đội chỉ theo dõi chứ không được tấn công.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Kế hoạch của Tưởng là mong muốn Mao đi ngang hai tỉnh

Quý Châu và Tứ Xuyên. Ðây là hai tỉnh lớn của TQ, nằm

trên lộ trình của Mao. Hai tỉnh này không chịu sự cai quản

của Tưởng, mà Tưởng thì không muốn gây thêm một cuộc

chiến tranh nữa với đám lãnh chúa ở đó. Theo tính toán

của Tưởng, khi đám quân của Mao đi ngang qua đó chắc

chắn sẽ làm đám lãnh chúa ở đó sẽ sợ hãi mà cầu cứu

Tưởng, đây là cơ hội cho Tưởng giành lại quyền kiểm soát

hai tỉnh này.

Một lý do thứ hai nữa mà Tưởng cho phép Mao an toàn rút

quân di tản là vì Tưởng đang muốn lấy lòng Liên Xô, trong

khi một cuộc chiến tranh với Nhật có thể bùng nổ bất cứ

lúc nào.

Lý do thứ ba là Tưởng đang vận động với Moscow để cho

phép con trai ông, Tưởng Kinh Quốc, được trở về TQ.

Tưởng Kinh Quốc qua Liên Xô du học khi Quốc dân đảng

còn đang được bảo trợ bởi Liên Xô vào những năm đầu

của thập niên 1920. Trong thời gian này Liên Xô đã gài rất

nhiều gián điệp vào bộ máy hành chánh của TQ và Quốc

dân đảng. Sau này khi Tưởng tuyên chiến với ĐCSTQ,

nhiều gián điệp được lệnh nằm yên chờ lệnh. Nhiều kẻ leo

lên tới những vị trí chóp bu trong chính quyền Tưởng, mà

Tưởng không hề hay biết. Người dẫn Tưởng Kinh Quốc

sang Liên Xô du học để bị giữ ở đó làm con tin là Thiệu

Lực Từ, hiển nhiên là một con cờ của Liên Xô thế nhưng

trong suốt 22 năm Tưởng cầm quyền Thiệu Lực Từ được

Tưỏng giao nắm những vai trò quan trọng trong Quốc dân

đảng cho tới ngày chiến thắng của ĐCSTQ. Bộ mặt thật

của Shao vẫn được giữ kín ngay cả dưới chế độ CS, tới

nay nhiều người vẫn cứ tưởng Shao chỉ là một cảm tình

viên, mà không biết hắn chính là một trong những thành

phần nồng cốt thành lập ĐCSTQ.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Tưởng Giới Thạch chỉ biết con mình đã bị giữ làm con tin

qua vợ Tôn Dật tiên, bà Tống Khánh Linh. Bà là chị của

Tống Mỹ Linh, vợ Tưởng Giới Thạch và cũng là một gián

điệp của Liên Xô. Sự thật bà là gián điệp của Liên Xô

được tiết lộ qua bức thư bà viết cho Vương Minh ngày 26

tháng 1 năm 1937: "Tôi phải báo cho đồng chí hay là

những diễn biến hiện tại có thể gây nguy hiểm cho vai trò

của tôi ở TQ trong những ngày sắp tới". Ðây là một sự

thật: Vợ của Chủ tịch Quốc dân đảng Tôn Dật tiên là cán

bộ cộng sản.

Chương 13:

Tháng 12 năm 1934 đoàn quân di tản "Trường chinh" tới

Quý Châu. Và đúng như Tưởng dự đoán, Mao đã nhanh

chóng biến từ khách thành chủ nhà. Tưởng liền điều động

quân chận các ngã đường khác mà để ngỏ hướng tiến về

Tứ Xuyên. Thế nhưng thực tế đã không diễn ra như

Tưởng mong muốn.

Trên đường đi tới Quý Châu Mao đã lôi kéo được hai

người, Wang Jia-xiang và Lạc Phủ, vào vòng tay mình

trong một âm mưu giành quyền lãnh đạo đảng. Cả ba đi

chung với nhau, thông thường là nằm võng. Mao tiết lộ

sau này: "Trong cuộc vạn lý trường chinh, tôi nằm trên

võng. Vậy tôi làm gì? tôi đọc sách". Tại cuộc họp ngày 15 -

17 tháng 1 năm 1935 để thảo luận tại sao hồng quân thất

bại ở Thụy Kim, Bạc Cổ và Otto Braun (một cán bộ cộng

sản người Ðức do Liên Xô gởi tới làm cố vấn) bị đổ hết

mọi lỗi lầm. Cuộc họp đưa tới quyết nghị sau: Braun bị

cách chức, Mao được vào ban bí thư (lúc đó gồm 7 người:

Bạc Cổ, Chu Ân-Lai, Lạc Phủ, Trần Vân (Trần Thiệu Vũ),

Hạng Anh, Vương Minh và Trương Quốc Ðào) và Bạc Cổ

vẫn được tín nhiệm là nhân vật số 1 cuả đảng. Dù chỉ sau

đó 3 tuần, cùng với Chu và Lạc Phủ, Mao thành công ép

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Bạc Cổ nhường ghế lãnh đạo đảng cho Lạc Phủ. Ðể lôi

kéo sự hợp tác của Chu, Lạc Phủ (xúi bẩy bởi Mao) viết

báo cáo cho Moscow với tựa đề như sau: "Phúc trình về

thất bại quân sự của các đồng chí Bạc Cổ, Chu Ân-Lai và

Otto Braun". Sau khi Chu đồng ý hợp tác với Lạc Phủ và

Mao, tên Chu được rút ra.

17 tháng 1 quyết định là tất cả sẽ đi tới Tứ Cuộc họp ngày

15 để bắt tay với Trương Quốc Ðào đang đóng quân ở

phía bắc-Xuyên, Tứ Xuyên và để nhận viện trợ của Liên

Xô vì Tứ Xuyên rất gần với Mông cổ (hiện đang bị Liên Xô

chiếm đóng) và Tân cương. Thế nhưng Mao biết rõ là vị

thế của Lạc Phủ và Mao trong đảng có thể bị nguy hiểm vì

Trương Quốc Ðào từng làm Chủ tịch hội nghị đảng lần thứ

nhất năm 1921, Trương Quốc Ðào còn là thành viên

thường trực của Cộng sản Quốc tế đệ tam, và rất có uy tín

với Stalin. Trương Quốc Ðào cũng không "hiền", chính hắn

đã chủ trì và đích thân tham dự nhiều cuộc thanh trừng tàn

khốc.

Thế là thay vì tiến lên phía bắc bắt tay với Trương Quốc

Ðào, Mao lại quay về nam tấn công quân đội Tưởng đang

theo đuôi Mao. Ðây là một chuyện làm ngu ngốc, vì quân

Tưởng không hề có ý định tấn công Mao. Dĩ nhiên thoạt

đầu không ai chịu nghe ý kiến của Mao, nhưng Mao đã có

sự dàn xếp sẵn với Chu và Lạc Phủ. Bốn ngàn quân Mao

chết và bị thương trong trận này. Tàn quân hối hả làm

phao chạy trốn sang bên kia sông Hồng hà, bỏ lại các

quân cụ nặng. Trận đánh này gây ra một tổn thất lớn cho

hồng quân, nhưng đã cho Mao một lý do chính đáng để

không tiến về Tứ Xuyên: không còn sức đề kháng nếu gặp

quân Tưởng chận đầu ở Tứ Xuyên. Sử sách Trung quốc

viết là trong trận đánh này Mao đã kịp thời rút quân, cứu

hồng quân khỏi bị thiệt hại nặng nề, mà không viết rằng

chính Mao là kẻ đã chọn chiến trường.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Trong hai tháng liền sau đó, Tưởng liên tục bỏ bom sau

lưng quân Mao để ép quân Mao tiến về Tứ Xuyên, thế

nhưng mặc kệ mưa pháo, Mao vẫn cứ dẫn quân tiến về

nam, và khi bị pháo nặng quá thì rút chạy về bắc, nhưng

rồi sau đó lại quay vòng về nam. Hồng quân liên tục hứng

chịu nhiều thiệt hại, cho mãi tới ngày 28 tháng 4 thì Mao

mới đồng ý tiến về Tứ Xuyên, dưới áp lực của Lâm Bưu,

Bành Ðức Hoài và Lạc Phủ (dù ông này đã bị Mao mua

chuộc). Chính Lâm Bưu đã phải la lên: "Cứ tiếp tục như

vầy thì toàn quân sẽ chết hết".

Thế nhưng khi hồng quân tới Hiuli, một tỉnh nhỏ cực nam

của Tứ Xuyên, Mao lại ra lệnh đóng quân và vì thế, phải

hứng chiụ hai mặt trận: bị Tưởng thả bom sau lưng, và bị

phải giao chiến với quân đội của lãnh chuá vùng này.

Trước sự chống đối mạnh mẽ của Lâm Bưu và Bành, Mao

cuối cùng phải nhượng bộ. Hồng quân lại tiếp tục bắc tiến

và ngày 25 tháng 6 thì Mao gặp mặt Trương Quốc Ðào.

Tổng cộng Mao đã dẫn quân đi vòng vòng ở Quý Châu 4

tháng, làm chết khoảng 30 ngàn quân, tức là hơn phân

nửa số quân đi theo Mao từ Thụy Kim. Ðổi lại, Mao không

những đã có chân trong bộ chính trị đảng mà còn có sự

hậu thuẩn của 3 người trong bộ chính trị: Chu Ân-Lai, Lạc

Phủ và Trần Vân.

Sách sử TQ sau naỳ còn ghi thêm là ngày 31 tháng 5 năm

1935 trước khi gặp được Trương Quốc Ðào, Mao có đụng

một trận oai hùng với quân Tưởng khi băng cầu qua sông

Ðại Ðộ. Những chứng nhân còn sống ở đây thuật lại là

không có một cuộc đụng độ nào xảy ra lúc đó.

Chương 14:

Khi hai bên gặp mặt nhau, quân Mao còn có 10 ngàn

người, tất cả đều rã rời. Tất cả vũ khí nặng đều mất hết.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Vũ khí cá nhân chỉ là súng trường mà mỗi người chỉ còn

chừng 5 viên đạn. Quân đội Trương Quốc Ðào có 80

ngàn, tất cả đều khoẻ mạnh, được huấn luyện và có trang

bị vũ khí tự động. Trong tình hình đó thì Trương Quốc Ðào

đương nhiên phải được giao cho chức vụ số một của đảng

hoặc của quân đội. Thế nhưng với sự trợ giúp của Lạc

Phủ, Chu và Bạc Cổ, Mao nhất định phản đối. Lúc đó Trần

Vân đang trên đường đi qua Moscow báo cáo. Còn Bạc

Cổ, vì không muốn bị kết án bất lực không điều khiển

được Mao trong cuộc trường chinh, đã chấp nhận theo

Mao. Mãi tới tháng 7 năm 1935 Mao mới chịu nhượng bộ

cho Trương Quốc Ðào vị trí số 1 trong quân đội, còn Mao

thì điều khiển đảng.

Tháng 8 năm đó ban lãnh đạo đảng đồng ý tiến về phía

bắc cho gần với Liên Xô thêm, để dễ tiếp nhận quân viện.

Ðịa điểm tới là 1 vùng cộng sản ở phía bắc Thiểm Tây.

Theo kế hoạch, quân đội chia ra hai đoàn, một đoàn do

Trương Quốc Ðào và Chu Ðức chỉ huy, đi về phía tây

chiếm Aba rồi mới bắc tiến, đoàn kia, ít hơn, do Mao chỉ

huy đi về phía đông chiếm Banyou rồi theo ngã đó đi về

hướng bắc. Chín ngày sau, Mao đánh điện cho Trương

Quốc Ðào lấy danh nghiã đảng, yêu cầu (và sau đó là ra

lệnh) Trương Quốc Ðào phải quay lại mà đi theo đường

Mao đã đi qua. Mục đích của Mao là: thứ nhất, Mao phải

tới Liên Xô trước, và thứ hai, vì con đường đi tới Banyou

phải trèo núi, vượt sông, vất vả hơn con đuờng đi Aba

nhiều, nên quân đội Trương Quốc Ðào phải chịu chung số

phận như quân đội Mao, mà nếu bị tồi tệ hơn thì lại càng

tốt hơn. Quả nhiên, quân Trương Quốc Ðào không những

bị thiếu lương (vì phải quay lại đi theo ngả Banyou) mà còn

bị ăn bom của Tưởng (như đã nói ở trên, Tưởng đồng ý

cho Mao con đường sống để đổi lại sự an toàn cho con trai

mình, nhưng Tưởng cũng không muốn quân Mao tới nơi

còn mạnh khoẻ, nên khi biết quân Mao đói khát và rách

rưới như một lũ ăn mày thì Tưởng để yên cho qua, còn

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

quân Trương Quốc Ðào mạnh khỏe hơn thì bị Tưởng cho

ăn bom).

Ngày 18 tháng 10 năm 1935 quân Mao tới điểm hẹn trước

Trương Quốc Ðào.

Cuộc trường chinh bắt đầu ở Thụy Kim với 80 ngàn người

và kết thúc nơi đây gần một năm sau, khi quân đội của

Mao còn lại không tới 4 ngàn người, tất cả đều đói khát,

rách rưới và mệt lả, sau một đọan đường dài chừng 10

ngàn cây số.

Chương 15:

Sự có mặt của Mao tại đây đã kịp thời ngăn chặn một cuộc

thanh trừng của Trung ương đảng đối với Liu Chih-tah,

một lãnh tụ công sản điạ phương. Mao đã xuất hiện như

một ân nhân cứu mạng của Liu Chih-tah, vì thế Chih-tah

không chống đối gì khi Mao giành quyền làm chủ ở đây.

Tháng 2 năm 1936 Mao quyết định vượt sông Hoàng hà

để qua Ngoại Mông nhận viện trợ của Liên Xô. Vùng này

hiện do Liên Xô cai trị. Một cuộc chiến nhỏ xảy ra giữa

quân Mao và Tưởng khi quân Mao đang vượt sông đã gây

ra cái chết cho Liu Chih-tah. Ðiểm đáng nói là (1) Liu bị

bắn chết bằng một viên đạn ngay đầu khi Liu đang ở hậu

cứ quan sát trận đánh bằng ống nhòm, (2) khi Liu bị bắn

có hai người bên cạnh, một là người bảo vệ và một là một

sĩ quan của Mao. Sau khi Liu bị bắn thì người sĩ quan này

sai người bảo vệ chạy đi kiếm bác sĩ, và khi bác sĩ tới thì

Liu đã chết. Một sự kiện trùng hợp "ngẫu nhiên" nữa là cả

hai sĩ quan thân tín của Liu đồng thời bị giết trong vòng

một tháng sau.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 16:

Ðể tạo điều kiện cho Mao được an toàn ở đây (Mao ở đây

10 năm), Liên Xô đã sắp xếp cho Mao liên lạc với viên

tướng của Tưởng từng là lãnh chuá Mãn châu, hiện được

Tưởng giao cai quản Thiểm Tây là Trương Học Lương.

Trương đóng bản doanh ở Tây An. Cuộc tiếp xúc đầu tiên

diễn ra ngày 20 tháng 1 năm 1936 giữa Trương và người

đại diện của Mao. Trong cuộc tiếp xúc này, Trương được

cho biết là ĐCSTQ và Liên Xô ủng hộ Trương lên thay

Tưởng. Trương Học-Lương bày tỏ muốn sự ủng hộ của

Liên Xô phải được cụ thể hơn. Thực tế đây chỉ là một cái

bẫy của Mao vì Mao thì chỉ có một mục đích là chiếm trọn

TQ cho Mao, còn Stalin thì đang lo sợ Nhật sẽ tấn công

Liên Xô, nên muốn Nhật tấn công TQ trước, và sẽ bị sa lầy

ở đó. Vì thế Stalin ủng hộ Tưởng ở vị trí quốc trưởng.

Trong khi đó Stalin vẫn tiếp tục viện trợ quân sự cho Mao

qua ngã Ngoại Mông. Tưởng cương quyết ngăn chận

chuyện này, nên đích thân bay lên Tây An, tổng hành dinh

của Trưong Học Lương. Nhận thấy đây là cơ hội cho mình

lấy điểm với Mao và Stalin, Trương nẩy ra ý định bắt cóc

Tưởng. Khi được hỏi ý kiến Mao hết sức hả hê, nhưng

Mao biết Stalin sẽ hết sức chống đối nên Mao quyết định

giấu không cho Stalin biết, trong khi vẫn nói với Trương là

kế hoạch đã được Stalin duyệt và chấp thuận.

Tưởng tới Tây An ngày 4 tháng 12. Ngoại trừ vài chục sĩ

quan phụ tá và mấy người hầu cận, Tưởng vẫn giao việc

gìn giữ an ninh cho Trương Học Lương. Sáng sớm ngày

12 tháng 12, Tưởng vừa tập thể dục xong, thì nghe súng

nổ. Tưởng thoát ra ngã sau nhưng bị bắt lại sau mấy tiếng

đồng hồ trốn trong một hang đá. Khi đó Tưởng còn mặc

quần áo ngủ và chưa kịp xỏ giầy.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 17:

Khi nhận được tin Tưởng đã bị bắt cóc, Mao lăn bò trên

mặt đất mà cười, trong khi Stalin giận dữ điên cuồng.

Stalin gửi Mao một điện tín lên án vụ bắt cóc. Làm như

không nhận được bức điện, Mao vừa dụ dỗ vừa ép buộc

Trương giết Tưởng cho nhanh. Thế nhưng khi khám phá

là mình không được ban phép lành bởi Stalin, Trương Học

Lương tới gặp Tưởng lúc đó đang là con tin của mình mà

khóc lóc và xác nhận là mình làm chuyện tầm bậy, và hứa

sẽ thả Tưởng nếu Tuởng can thiệp để chính phủ Nam kinh

đừng dẫn quân tới đánh. Trương Học Lương cũng đề nghị

là để cho Tưởng bắt mình lại bằng cách theo Tưởng đi

Nam kinh. Tưởng nhận lời.

Trong khi đó Moscow vận động để Tưởng gặp Chu Ân Lai,

lúc đó đang làm sứ giả cho Mao ở tư dinh của Trương Học

Lương. Tưởng không chiụ, vì không thừa nhận đảng cướp

cộng sản là một thế lực chính trị. Nhưng cuối cùng ông

chiụ gặp Chu khi Stalin đưa ra lá bài tẩy: Liên Xô đồng ý

trao trả Tưởng Kinh Quốc lại cho ông.

Chiều 25 tháng 12 Tưởng bay về Nam kinh cùng với

Trương Học-Lương. Dân chúng đổ ra đầy đường phố Nam

kinh hoan nghênh ông trở về như là một kẻ chiến thắng.

Nhưng Tưởng biết mình đã thua khi thừa nhận đảng cướp

cộng sản là một đảng đối lập chính trị.

Trương Học Lương sau đó được cho qua Hawaii tỵ nạn,

và ông này mất ở đây năm 2001, hưởng thọ 100 tuổi.

Chương 18:

Cuộc thương lượng giữa Mao và Tưởng đem đến những

kết quả ngoài dự đoán của Mao: Mao được giao cho quản

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

lý một diện tích rộng 130 ngàn cây số vuông, với dân số 2

triệu và thủ đô là Diên An. Mao còn được chính phủ Nam

kinh trang bị vũ khí và trả lương cho 46 ngàn quân (Tưởng

chỉ chấp nhận quân số này thôi). Sự hào phóng này cuối

cùng đạt được mục tiêu: Tưởng Kinh Quốc được trao trả

ngày 19 tháng 4 năm 1937.

Không biết vì vô tình hay cố ý mà vào tháng 2 năm 1937,

Tưởng Giới Thạch phong một gián điệp Liên Xô, Thiệu

Lực Từ, làm bộ trưởng tuyên truyền. Ông này đã đánh

bóng Mao Trạch Ðông thành một anh hùng của Trung

quốc, và xoá bỏ hết tội ác của Mao. Một ký giả người Mỹ,

Edgar Snow, cũng bị Mao cho vào tròng mà không biết, cứ

phom phom viết trên Saturday Evening Post và New York

Herald Tribune những bài báo tự cho là "tối mật", thực ra

tòan là biạ đặt theo lời kể của chính Mao, về cuộc đời đầy

huyền thoại của Mao.

Ðối với Mao, một người vốn sinh ra từ một vùng quê

nghèo khó, Diên An đã đem đến cho ông một đời sống thật

sự trưởng giả. Mao đã nhanh chóng thích nghi với đời

sống mới, ông học nhảy, ham đi coi hát, và say mê đàn bà.

Một trong số những người đàn bà hớp được hồn Mao là

Giang Thanh mà sau này ông cưới làm vợ thứ tư.

Giang Thanh là con gái của vợ hờ của một chủ khách sạn.

Bà bỏ nhà ra đi gia nhập đòan hát từ năm 14 tuổi vì không

chiụ nổi phải chứng kiến cảnh đấm đá nhau hoài của cha

mẹ. Trước khi gặp Mao, Giang Thanh đã có bốn đời

chồng, không kể những kẻ qua đường. Người ta còn đồn

là có một lần bị bắt vì tình nghi là cộng sản, bà đã phải ngủ

với lính gác để được thả. Tin Mao muốn cưới Giang Thanh

đã tạo ra một làn sóng chống đối, cả Tổng bí thư đảng Lạc

Phủ cũng viết thư ngăn cản, nhưng Mao bất cần. Một đám

cưới rình rang được tổ chức mà Lạc Phủ không nhận

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

được thiệp mời.

Chương 19:

Ngày 7 tháng 7 năm 1937 một cuộc chạm súng giữa hai

toán quân TQ và Nhật xảy ra tại cầu Marco Polo. Ðến cuối

tháng đó, hai tỉnh lớn của TQ bị chiếm: Bắc kinh và Thiên

tân. Dẫu thế, TQ và Nhật vẫn chưa chính thức tuyên

chiến. Tưởng Giới Thạch cần thêm thời gian chuẩn bị.

Nhưng Stalin muốn cuộc chiến TQ-Nhật phải được xẩy ra

càng sớm càng tốt, để buộc chân Nhật.

Vì thế một gián điệp của Nga được ủy thác. Người gián

điệp này là một tướng của Tưởng, tên Trương Trị Trung,

một quân đoàn trưởng của quân đoàn Thượng hải sĩ quan

và-Nam kinh. Ngày 9 tháng 8, Trương Trị Trung bắn chết 1

1 hạ sĩ quan Nhật, và đổ thừa là 2 người này giết chết 1

lính TQ. Sau đó ông xin lệnh tấn công, nhưng Tưởng vẫn

từ chối. Ngày 14, Trương Trị Trung cho thả bom tàu Izumo

của Nhật và ban lệnh tổng tấn công. Nhưng một lần nữa,

Tưởng cản ngăn lại. Ngày 15, Trương Trị Trung ra tuyên

cáo báo chí là Thượng hải bị Nhật tấn công và tạo lên một

phong trào chống Nhật khắp nước. Tưởng lầm là Thượng

hải đã bị tấn công, Tưởng Giới Thạch ban lệnh tổng tấn

công. Ngày 18, khi biết mình bị gạt, Tưởng cách chức

Trương Trị Trung và ra lệnh ngưng chiến. Thế nhưng cuộc

chiến đã lan rộng tới mức không thể dừng được.

Khi cuộc chiến Trung-Nhật bùng nổ, Mao là người thủ lợi

nhiều nhất: Ðể cùng đánh Nhật, Tưởng Giới Thạch phải

đồng ý cho Mao được quyền tự quản quân đội. Ðảng CS

không còn bị đặt ra ngoài vòng pháp luật, đảng viên đang

bị giam giữ được thả ra, và quan trọng hơn nữa, DCS

được có trụ sở khắp nước, được công khai vận động

tuyên truyền, và được tuyển quân. Sau 8 năm chiến tranh

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Trung Nhật, TQ tổn thất cỡ 20 triệu người, chính phủ dân

quốc và Quốc dân đảng bị suy yếu, trong khi quân đội

cộng sản tăng vọt lên 1.3 triệu, gấp 20 lần lớn hơn trước

chiến tranh. Căn cứ Jinchaji của DCS chỉ cách Bắc kinh có

80 km, với hơn 25 triệu dân.

Sau khi thành công châm ngòi nổ cuộc chiến, Stalin ra

lệnh cho ĐCSTQ phải hợp tác với Quốc dân đảng để đánh

Nhật, "không vì một lý do gì mà từ chối".

Khi đó hồng quân có 46 ngàn quân đóng ở Diên An, được

lập thành quân đòan 8 dưới quyền điều khiển của Chu

Ðức và Bành Ðức Hoài, và 10 ngàn quân đóng ở đông bộ

đồng bằng sông Dương tử, được lập thành quân đoàn 4

do Hạng Anh điều khiển. Các cấp chỉ huy và binh sĩ hồng

quân đều sẵn sàng chiến đấu chống Nhật. Nhưng Mao thì

không. Ông ta ban lệnh cho các cấp chỉ huy phải "mở rộng

căn cứ điạ Cộng sản chứ không phải chiến đấu với Nhật".

Chiến lược này gặp sức chống đối mãnh liệt từ Trung

ương đảng. Tháng 12 năm 1937 tại cuộc hội nghị của bộ

chính trị ĐCSTQ, dù có sự chống đối của Mao, bộ chính

trị, đứng đầu là Vương Minh, có sự ủng hộ của Hạng Anh,

Trương Quốc Ðào, Bạc Cổ và Chu Ân Lai chủ trương

đánh Nhật, đã thông qua một nghị quyết là hồng quân phải

nhận lệnh từ bộ chỉ huy quân sự quốc gia (tức là chấp

nhận sự lãnh đạo của Tưởng để đánh Nhật). Vương Minh

cũng được sự ủng hộ bởi đa số để đọc bản báo cáo tại đại

hội đảng được dự trù tổ chức vào năm sau (người đọc báo

cáo thường là người số 1 trong đảng).

Chương 20:

Trường chinh (1934-1935)

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Người cương quyết lật đổ Mao nhất là Trương Quốc Ðào.

Không hận thù sao được khi chỉ trong mấy tháng Mao tiêu

diệt toàn bộ lực lượng 80 ngàn quân của Trương. Lần đầu

tiên ông gặp Mao tháng 6 năm 1935 ông có 80 ngàn quân

dưới tay, vậy mà khi cuộc Trường Chinh kết thúc ông chỉ

còn phân nửa; Qua năm sau, vào tháng 10 năm 1936 Mao

chỉ định cho quân đội Trương mở đường tới Ngoại Mông

để nhận vũ khí viện trợ của Liên Xô, kết quả 20 ngàn quân

của Trương bị đánh tan. Liên Xô bèn đề nghị chuyển giao

vũ khí ở Tín Giang, và Mao sai Trương dẫn 20 ngàn đám

tàn quân còn lại mở đường. Ðây là con đường tử thần, dài

1500 km, xuyên qua sa mạc và một lãnh điạ kiểm soát bởi

một đạo quân hồi giáo, rất cuồng tín và rất hận thù cộng

sản. Kết quả 20 ngàn quân chỉ còn lại 400 người tới được

Tín Giang.

Thế nhưng Trương Quốc Ðào không thuyết phục được

Vương Minh hất Mao ra khỏi bộ chính trị. Lý do là khi đó

Vương Minh hoàn toàn tự tin mình đã nắm được vị trí số 1

của ĐCSTQ, ông không thấy cần thiết để làm rạn nứt tính

thống nhất của đảng. Trương quyết định rời bỏ hàng ngũ

CS mà sang đầu thú Quốc dân đảng. Tuy thế trong suốt

phần đời còn lại ông đã không tiết lộ một bí mật gì của

ĐCSTQ cho Quốc dân đảng.

Trở lại chuyện của Mao. Mao có một con cờ rất lợi hại, đó

là đặc sứ của ĐCSTQ ở Liên Xô từ tháng 6 năm 1936,

thay thế Vương Minh. Người này là Vương Gia Tường.

Vương Gia Tường trở về mang theo một mệnh lệnh của

Cộng sản Quốc tế đệ tam: ĐCSTQ phải được thống nhất

dưới sự lãnh đạo của Mao. Vương Minh không (dám)

chống đối.

Ngày 29 tháng 9 ĐCSTQ mở đại hội, Mao kéo dài cuộc đại

hội tới 2 tháng, không cho các tướng hồng quân trở về căn

cứ tham gia đánh Nhật. Ngày 28 tháng 10 sau khi Vương

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Minh phải đi Trùng Khánh tham dự Nghị hội Quốc gia, Mao

lôi kéo được sự ủng hộ của Lưu thiếu Kỳ, Bành Ðức Hoài

và Chu Ðức. Mao ra lệnh cho các tướng bắt đầu từ bây

giờ hồng quân phải sẵn sàng tấn công bất cứ ai cản

đường giành chính quyền của DCS. Ðây là một bước

ngoặc lịch sử: ĐCSTQ được lệnh tấn công vào quân đội

chính phủ dân quốc.

Thế nhưng khi báo cáo với Liên Xô, Mao luôn luôn nói là

ĐCSTQ chỉ tự vệ. Các sách giáo khoa TQ bây giờ cũng

viết y như thế.

Chương 21:

Ngày 23 tháng 8 năm 1939 Liên xô ký hiệp ước bất tương

xâm với Ðức quốc xã, và tháng sau hai nước xâm lăng Ba

Lan. Rất nhiều người TQ bất bình trước chuyện này và lên

án "quỷ dữ" Liên xô, trong số đó có giáo sư Trần Ðộc Tú,

người sáng lập ĐCSTQ. Trong khi Tưởng Giới Thạch lo

ngại Liên xô sẽ ký một hiệp ước tương tự với Nhật, và sẽ

cùng với Nhật xâm lăng TQ thì ngược lại Mao rất mừng rỡ,

cho rằng nếu Liên xô xâm lăng TQ, chắc chắn Mao sẽ

được đưa lên cầm quyền chính phủ sô viết do Nga thành

lập.

Ðối nội Mao tiếp tục chính sách đánh Tưởng thay vì đánh

Nhật. Không những thế, Mao còn mượn tay Nhật đánh

Tưởng bằng cách cung cấp tin tức tình báo của quân đội

Tưởng cho Nhật qua một nhân viên làm ở lãnh sự quán

Nhật ở Thượng hải, tên Pan Hannian. Mao cũng không

ngần ngại ký một hiệp ước với Nhật, theo đó quân Nhật

được toàn quyền xử dụng đường xe lửa đông bộ TQ, đổi

lại Nhật không được tấn công vào quân đội Mao.

Mùa xuân năm 1940 ở mặt trận phiá bắc TQ, hồng quân

dưới quyền điều khiển của Chu Ðức và Bành Ðức Hoài

đang chuẩn bị một cuộc tấn công quy mô vào quân Nhật.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Tưởng Giới Thạch, khi đó là tổng tư lệnh quân đội liên

quân Quốc-Cộng, mời Chu Ðức về bàn kế hoạch. Trên

đường về, Chu Ðức ghé Diên An và bị Mao giữ lại ở đây

cho tới hết chiến tranh. Người thay thế Chu Ðức là Chu Ân

Lai. Theo chiến lược của Mao kẻ thù mà hồng quân nên

đánh phải là Tưởng chứ không phải Nhật. Trong thời gian

này, Mao đã rất nhiều lần đánh điện yêu cầu Stalin đưa

quân sang giúp ông đánh Tưởng, nhưng Stalin chỉ giúp

tiền bạc và vũ khí.

Tháng 5 năm 1940 cuộc chiến Trung-Nhật càng ngày càng

tồi tệ. Nhật bản bắt đầu leo thang chiến tranh bằng cách

thả bom thủ đô Trùng khánh. Tư lệnh quân đòan 8 của

hồng quân, Bành Ðức Hoài ban lệnh hành quân, dù không

có sự đồng ý của Mao, phá hủy các đường rầy xe lửa

vùng bắc bộ TQ, nhằm ngăn cản bước tiến của quân Nhật

về Trùng khánh. Báo chí TQ ca ngợi sự tấn công này là

một đòn đánh vào tin đồn là quân đội TQ rạn nứt. Chu Ân

Lai vuốt ve Mao là cuộc tấn công này gây tiếng vang tốt

cho DCS về mặt tuyên truyền. Nhưng Mao thì nổi điên,

không phải vì 90 ngàn hồng quân bị thiệt hại khi Nhật phản

công mà vì Bành Ðức Hoài bất tuân lệnh của ông. Mối hận

này Mao để trong lòng cho mãi tới năm 1945 Mao mới đòi.

Dù sau đó khi thấy trận đánh quả nhiên mang lại tiếng tốt

cho ĐCSTQ, thanh niên thi nhau đăng ký quân dịch với

DCS, thì Mao lại kể công là trận đánh này do lệnh của

Mao.

Ngày 16 tháng 7 năm 1940 Tưởng Giới Thạch ban lệnh

cho quân đoàn 4 (hồng quân) rút ra khỏi vùng Dương tử

mà kéo về phía bắc, đóng quân chung với quân đòan 8.

Mục đích của Tưởng là tách rời hai lực lượng Quốc-Cộng,

phiá bắc thuộc Cộng sản, phiá nam thuộc dân quốc. Như

thế sẽ tránh được sự tương tàn giữa hai bên cùng người

TQ. Nhưng Mao khước từ. Ông ban lệnh cho quân đòan 4

tấn công vào quân đội Tưởng đầu tháng 8 năm 1940, giết

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

chết 11 ngàn quân cùng hai viên tướng của Tưởng. Theo

sự tính toán của Mao, nếu Tưởng trả thù thì sẽ gây ra một

cuộc nội chiến, và Liên xô sẽ có đủ lý do để kéo quân vào

TQ. Tưởng hoàn toàn không có phản ứng gì. Biết được

yếu điểm của Tưởng là e sợ một cuộc nội chiến lan rộng,

ngày 7 tháng 11 năm 1940 Mao đánh điện cho Quốc tế

Cộng sản đệ tam xin 150 ngàn quân viện để chính thức

phát động cuộc chiến với Tưởng. Thế nhưng khi đó trong

một cuộc tiếp xúc ngầm giữa Liên xô và Nhật để chia đất

TQ, Nhật chỉ muốn giao cho Liên xô quản lý vùng Tân

cương và Ngoại Mông, và ba tỉnh phía bắc TQ mà Cộng

sản đã chiếm được. Ðiều kiện này không thỏa mãn Stalin,

nên Stalin ra lệnh cho Mao án binh bất động, "chỉ được tấn

công nếu Tưởng tấn công trước".

Mao chỉ còn có cách ép buộc Tưởng phải bóp cò trước.

Chương 22:

Phương cách Mao chọn để buộc Tưởng bóp cò là "thí

quân", dùng đó làm lý do yêu cầu Liên xô can thiệp. Con

bài thí là Chính ủy quân đòan 4 Hạng Anh, vốn đã nhiều

lần ra mặt chống đối Mao. Ðây là dịp để Mao mượn tay

Tưởng trừ khử.

Tháng 12 năm 1940 Mao ban lệnh cho Hạng Anh dời quân

khỏi Dương tử, rút về bắc. Có hai ngã rút: bắc lộ và đông

lộ. Mao báo cho Tưởng biết là mình thỏa thuận rút quân

theo yêu cầu của Tưởng hồi tháng 7, và xin mở đường.

Khi nhận được tin Tưởng cho phép quân đoàn 4 được an

toàn rút ra theo bắc lộ, Mao điện cho Hạng Anh là Tưởng

cho lệnh rút qua ngã đông lộ. Ngày 6 tháng 1 năm 1941,

quân Hạng Anh đụng đầu một lực lượng lớn hơn nhiều

của Tưởng, ông đánh điện về cầu cứu với Mao nhưng

Mao không trả lời. (Sau này Mao trả lời với điện Cẩm linh

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

là máy liên lạc bị hư từ ngày 6 tới ngày 9 tháng 1.) Tối

ngày 11 tháng 1 Chu Ân Lai thông báo với báo chí là quân

đòan 4 bị quân Tưởng bao vây và tấn công. Chỉ là thông

báo mà thôi, chứ không xin Tưởng ban lệnh ngừng tấn

công. Ngày 12 tháng 1, Tưởng tự ý ban lệnh ngừng đánh,

và không những thế, ông còn cho phép quân đoàn 4 được

đóng quân tại chỗ, để dưỡng quân. Hạng Anh thoát chết vì

quân Tưởng, nhưng bị người tùy phái của mình giết hai

tháng sau trong khi đang ngủ.

Hiện tại Hạng Anh vẫn bị sử sách hiện thời của TQ phê

bình là làm tiêu hao quân đòan 4 vì đi lầm đường.

Mao liên tục đánh điện cho Moscow, "hết cái này tới cái

khác", theo một nguồn tin tình báo Liên xô,: "kế hoạch của

Tưởng là tiêu diệt lần mòn quân đội của tôi, trước là quân

đoàn 4, sau đó sẽ là quân đoàn 8. Nếu không được phản

công thì chỉ có đường chết".

Moscow tung tin là quân đòan 4 của ĐCSTQ thiệt hại cả

chục ngàn người, thực tế chỉ cỡ hai, ba ngàn, vì một bộ

phận lớn của quân đoàn 4 đã được rút ra trước, do Lưu

Thiếu Kỳ chỉ huy. Vì ngu ngốc chính phủ Tưởng loan báo

là quân đoàn 4 đã bị đánh tan. Ðiều này khiến thế giới

phương tây cho rằng chính Tưởng đạo diễn cuộc tấn

công. Nhật báo New York Herald Tribune ngày 22 tháng 1

năm 1940 đăng một bài báo của Edgar Snow bắt đầu như

sau: "Theo một nguồn tin đáng tin cậy về cuộc đụng độ

gần đây ...". Thực ra tin tức của Snow do một cán bộ cộng

sản ở Hồng kông cung cấp. Do những tin tức sai lầm, cả

Roosevelt và Churchill cùng đánh giá Tưởng là kẻ hiếu

chiến. Ðại sứ Anh quốc ở TQ, Clark Kerr, công khai tuyên

bố là Chu Ân Lai đáng giá bằng hết tất cả các lãnh tụ Quốc

dân đảng gộp lại.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 23:

Ngày 22 tháng 6 năm 1941 Ðức quốc xã xâm lăng Liên xô.

Ðây là một diễn biến ra ngoài suy đoán của Mao và làm

Mao mất ngủ nhiều ngày. Vốn lệ thuộc vào Liên xô quá

nhiều, Mao biết rằng một Liên xô suy yếu sẽ không thể

nào giúp Mao đạt được mục đích của mình. Mao ban lệnh

cho hồng quân: Ngưng ngay chiến dịch chống Tưởng.

Tháng 7 năm đó Stalin yêu cầu Mao xuất quân đánh Nhật

(để ngăn chận Nhật hợp tác với Ðức quốc xã tấn công

Liên xô), Mao đòi chi tiền. Dimitrov (Chủ tịch Quốc tế Cộng

sản đệ tam) chi ngay 1 triệu Mỹ kim. Ấy thế mà tại cuộc

họp Trung ương đảng Mao đưa ra kế hoạch: Nếu Nhật

đánh Liên xô, hồng quân không được can thiệp, vì "quân

ta không đủ sức đánh Nhật, mọi sự can thiệp đều đưa tới

những thiệt hại to lớn không thể sửa chữa được. Tuy thế

bề ngoài vẫn phải giả bộ là đang hết lòng giúp Liên xô." Dĩ

nhiên không phải Stalin không biết chuyện đó, nhưng vì

quyền lợi lâu dài Liên xô vẫn tiếp tục giúp Mao.

Trong khi không phải đánh nhau với Nhật và Tưởng, Mao

quay về củng cố quyền hành và xây dựng một chế độ

cộng sản dựa vào khủng bố và tẩy não tại Diên an. Lúc

này hồng quân có khoảng 700 ngàn người, đa số là mới

gia nhập khi phong trào chống Nhật lên cao. Những hăng

say ngày mới gia nhập hồng quân đã nhanh chóng đổi

thành bất mãn, khi chứng kiến sự bất công ở đây: Chế độ

ăn uống chia làm ba loại: tiểu táo, trung táo và đại táo.

Tiểu táo chỉ ăn bằng nửa của trung táo, còn đại táo thì

muốn gì được nấy. Lãnh đạo có nhà thương riêng, con cái

của họ thì có người hầu, còn dân chúng không có gì ăn,

bệnh hoạn không được cứu chữa, thuốc men cũng không

có. Cán bộ đảng giải thích sự bất bình đẳng này là do yêu

cầu của đảng: "Mao chủ tịch phải ăn một ngày một con gà

do yêu cầu của đảng". Mao chủ tịch còn trưng dụng luôn

chiếc xe duy nhất ở Diên an lúc đó làm xe riêng. Chiếc xe

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

này do Công đoàn giặt TQ ở New York gởi tặng để chở

thương binh, nhưng Mao đã tư hữu nó.

Dưới bàn tay phù thủy của Mao, Diên an biến thành một

nhà tù khổng lồ. Những kẻ bỏ trốn bị xử tử công khai khi bị

bắt lại. Mao phát động chiến dịch "Chỉnh huấn", theo đó

bất cứ ai cũng có thể là gián điệp do Tuởng gài lại nên tất

cả đều phải trải qua thanh lọc và học tập. Hàng trăm ngàn

người bị ép phải tố giác lẫn nhau qua phong trào phê và tự

phê. Mọi người bị buộc phải viết nhật ký và phải nộp cho

đảng kiểm soát. Họ bị buộc phải tố cáo nhau là gián điệp

để đạt được yêu cầu của Mao (Mao ra lệnh cho các vùng

cộng sản khác cũng phải tổ chức phong trào "chỉnh huấn"

giống như Diên an, và phải móc ra 10% là gián điệp). Biết

bao nhiêu thanh niên tình nguyện vào đây chỉ vì lòng yêu

nước đã bị giết vì bị nghi ngờ là gián điệp. Một số khác

phải tự tử, hoặc phát điên.

Chỉ sau hai năm chính sách tẩy não và khủng bố của Mao

đã biến mấy trăm ngàn thanh niên thành những bộ máy.

Họ nói y hệt như nhau về mọi vấn đề, kể cả về tình yêu.

Không ai dám kể một chuyện cười, Mao không những

chính thức ban lệnh cấm mà bất cứ một lời than phiền hay

bất mãn gì đều bị coi là gián điệp. Mao hoàn toàn thành

công: Chính sách khủng bố tàn bạo của Mao đã không

những không để lọt lưới một gián điệp nào của Tưởng mà

còn bẻ cong hết mọi ý chí phản kháng của dân chúng.

Ðiển hình là Vương Thực Vị, một văn sĩ trẻ, chỉ 35 tuổi khi

đợt chỉnh huấn đầu tiên bắt đầu năm 1942, đã viết những

bài báo tường sôi nổi về sự bất công ở Diên an. Năm 1944

khi báo chí được phép vào Diên an, ông được đẩy xe lăn

ra và luôn miệng lắp bắp: "Tôi đã chống Mao chủ tịch. Tội

tôi đáng chết, nhưng Người đã tha tôi sống, tôi muôn ngàn

lần cảm ơn". (Ông bị cộng sản xử tử khi họ rời bỏ Diên an

năm 1947)

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mùa xuân năm 1945, để chuẩn bị chiến tranh với Tưởng,

Mao công khai xin lỗi những nạn nhân của mình bằng

những lời nói giả dối trơ trẽn, kiểu như: "Thay mặt Trung

ương đảng tôi xin lỗi", "Chúng ta đánh kẻ thù trong đêm

tối, chẳng may làm tổn thương người mình" hoặc đạo đức

giả "Cũng giống như cha đánh con mà, đừng buồn bực

nữa". Mặc dù thế, những lời nói giả dối này đã tỏ ra có

hiệu quả: Những nạn nhân còn sống sót của Mao đã tiếp

tục theo Mao đánh Tưởng, giúp Mao xây dựng thành công

chế độ cộng sản phi nhân tính trên nước TQ và được Mao

ban ơn bằng không phải chỉ một mà nhiều đợt chỉnh huấn

khác nữa.

Ngoài ra trong âm mưu biến Tưởng thành một hình ảnh

tàn nhẫn, hòng khơi dậy lòng căm thù của đảng viên đối

với Tưởng, Mao đã lạnh lùng không động một ngón tay khi

em mình, Mao Trạch Dân, vợ và con cùng với hơn 140

đảng viên cộng sản bị bắt ở Tín giang. Tin này tới tai Liên

xô qua ngã Trùng khánh, và Liên xô đã thông báo cho Chu

Ân Lai để báo lại cho Mao. Sở dĩ Mao không làm gì vì ý đồ

Mao là sẽ biến cuộc xử bắn 140 người này thành một sìcăng-

đan, nào ngờ Tưởng cuối cùng chỉ xử tử Mao Trạch

Dân và hai cán bộ cộng sản khác. Những người khác, kể

cả vợ và con của Mao Trạch Dân được thả.

Chương 24:

Cuộc "Chỉnh huấn 42-45" ở Diên an cũng cải tạo thành

công các cán bộ gộc như Lạc Phủ và Bác Cổ. Hai ông này

tuyên thệ trung thành với Mao. Thế nhưng Vương Minh

cương quyết không chiụ khuất phục. Ông này dự trù sẽ

đưa vấn đề ra trước đại hội đảng, và nếu cần, cả Quốc tế

Cộng sản đệ tam. Thế nhưng tháng 10 năm 1941 ông ngã

bịnh và được đưa vào nhà thương. Một bác sĩ của bệnh

viện, Bác sĩ Jin Mao-yue, được lệnh của Mao đầu độc

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Vương Minh cho đến chết. Vương Minh không chết vì đã

không uống thuốc, và cũng vì đã có sự can thiệp kịp thời

của Liên xô. Nhưng ông không còn có thể đứng dậy được

nữa. Ông được đưa đi Moscow trị bệnh ngày 19 tháng 8

năm 1943 và chết ở đó năm 1974. (Bác sĩ Jin sau này bị

kết tội là gián điệp của Quốc dân đảng)

Khi đó Chu Ân Lai (đang ở Trùng khánh làm đại diện cho

Mao) được gọi về, và ông này hết lời xiểm nịnh Mao. Dù

thế, Mao vẫn bắt Chu phải tự thú trước Bộ Chính Trị và tại

các cuộc đấu tố đảng liên tục trong 5 ngày liền là "tôi đã

phạm rất nhiều tội không thể tha" và "Chính Mao chủ tịch

đã cứu tôi". Chu hoàn toàn bị khuất phục bởi Mao.

Bành Ðức Hoài cũng bị gọi về Diên an và ông được để yên

cho tới đầu năm 1945 thì cũng bị đấu tố liên tục 40 ngày

với đủ các lời xỉ nhục và tố cáo. Cuộc đấu tố chỉ chấm dứt

khi Nhật đầu hàng. Khi đó Mao cần Bành trong cuộc chiến

với Tưởng sắp xảy ra.

Chương 25:

Dĩ nhiên một kẻ chuyên tạo khủng bố như Mao rất sợ

người ta trả thù.

Mao cho cất một căn nhà ở ngoại ô Diên an, chung quanh

có hàng rào cao, và có lính gác. Ai cũng tưởng Mao sống

ở đây, nhưng không phải. Mao còn một căn nhà khác sâu

vào trong núi, có khả năng chống được bom, nối với căn

nhà ở ngoài bằng một con đường đủ rộng cho xe chạy.

Con đường được che kín bởi cây cối, người ngoài khó

thấy. Toàn bộ căn nhà được ngụy trang kín đáo, chỉ khi

đến thật gần, bước lên bậc thềm mới thấy nó. Không ai

được tới đây, ngoại trừ những người Mao cho đòi tới. Và

cũng chỉ có thể tới một mình gặp Mao mà thôi. Lính hầu bị

giữ lại bên ngoài. Mao sống ở đây.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Trùm mạng lưới KGB của TQ là hung thần Khang Sinh.

Khang có phải là đảng viên CS không, không ai biết.

Những người bảo lãnh Khang vào đảng, dựa theo hồ sơ

của Khang, đều khai không biết gì về chuyện đó. Khang

cũng từng bị tù bởi Quốc dân đảng. Dimitrov cũng kết tội

Khang là không đáng tin cậy. Nhưng Mao đã xử dụng

Khang, như Stalin xử dụng Vyshinsky (gốc Menshevik),

cho Khang toàn quyền tra tấn và kết tội kẻ khác. Trong

cương vị này Khang đã bộc lộ hết bản chất tàn ác cũa y,

nhưng với một gốc gác mơ hồ như vậy, Khang lúc nào

cũng thấp thỏm lo sợ, vì thế Khang tuyệt đối trung thành

với Mao cho tới lúc chết. Ðây cũng là một cách dùng

người của Mao.

Quyền uy của Khang lớn tới độ chính Lưu Thiếu Kỳ đã

phải nhờ Khang che chở nhiều lần để khỏi bị thanh trừng

trong cuộc chỉnh huấn ở Diên an.

Jiang Qing (1914-1991) - Vợ thứ 4 của Mao

Trong cuộc chỉnh huấn ở Diên an có hai người đàn bà.

Một là Diệp Quần, vợ Lâm Bưu và một là Giang Thanh, vợ

Mao. Một ngày tháng 3 năm 1943, trong khi Lâm Bưu

đang ở Trùng khánh, Diệp Quần bị cột vào ngựa và cho

ngựa kéo. Khi về tới, Lâm Bưu đến gặp mặt Mao và chửi

thẳng vào mặt Mao: "Ð.M. mày. Chúng tao chiến đấu ở

mặt trận để ở nhà mày đối xử với vợ tao như vậy hả?"

Mao phải trả tự do cho Diệp Quần, và còn cho bà trắng án.

Giang Thanh, ngược lại, không được Mao che chở như

vậy. Bà cũng phải bị kiểm thảo và bị đấu tố, dù không

nặng nề như những người khác, thế nhưng cũng đủ để

khiến bà sợ Mao tới suốt đời.

Sự khủng bố của cuộc chỉnh huấn Diên an đã xây dựng

thành công một ông vua kiểu Tần Thủy Hoàng: không ai

dám trái ý. Mọi người phải học tập các bài nói chuyện của

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mao, và tung hô: Mao Chủ tịch muôn năm. Bài hát "Ðông

phương hồng" trở thành phổ thông khắp mọi nhà. Hình

Mao được phổ biến khắp nơi. Mao cũng cho sửa lại lịch sử

theo kiểu "cái gì sai là do kẻ khác làm, cái gì đúng là do

công của Mao". Vì thế, những trận đánh thua của hồng

quân là do làm trái ý Mao, cuộc chiến phá hủy đường rầy

xe lửa chống Nhật đưa đến kết quả lẫy lừng cho hồng

quân là do lệnh của Mao. Thậm chí trận đánh cầu Dadu,

một trận đánh mà tài liệu giáo khoa kể là bên Mao chỉ chết

một con ngựa, không có cũng biến thành có.

Không còn đối thủ, Mao tổ chức đại hội đảng lần thứ 7

ngày 23 tháng 4 năm 1945 (lần thứ sáu là 17 năm trước)

và nghiễm nhiên trở thành Chủ tịch ĐCSTQ thực sự, với

đầy đủ uy quyền của một hoàng đế.

Chương 26:

Bí thư đảng bộ Diên an là Xie Juezai. Tay này đã bí mật

viết nhật ký kể lại đầy đủ những diễn biến tại đây. Những

cuốn nhật ký này sở dĩ không bị tiết lộ, cho tới ngày nay,

có lẽ vì Xie là bạn thân của Mao từ thời niên thiếu nên

được Mao tin tưởng.

Theo Xie, đây là số gạo mà người dân Diên an phải đóng

thuế cho chính quyền CS:

Năm 1937: 13,859 shi (một shi là 150 kilo).

Năm 1938: 15,972 shi

Năm 1939: 52,250 shi

Năm 1940: 97,354 shi

Năm 1941: 200,000 shi.

Chính Xie viết trong nhật ký là "người dân chỉ có chết vì

thuế mà thôi" (21/6/1939). Cũng theo Xie, vì quá nghèo, có

nơi số tử vong gấp năm lần số sinh sản. Di dân bị lùa tới

những vùng núi non, và bị bỏ mặc ở đây. Họ chết như ruồi.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ðó là chưa kể những đóng góp của Chính phủ Trùng

khánh (vào những năm đầu tiên) và Liên xô, mà chính tay

Stalin phê chuẩn cho mỗi tháng 300 ngàn Mỹ kim.

Ấy vậy mà Mao còn kiếm thêm tiền bằng đường trồng và

buôn bán ma túy. Có khoảng 30 ngàn mẫu đất được trưng

dụng để trồng ma túy. Năm 1943 Liên xô đánh giá là Mao

bán được 44,760 kilo ma túy.

Tất cả tiền lời từ buôn bán ma túy đều vào tay DCS, người

dân không những không được sơ múi chút nào mà còn

phải đối phó với sự lạm phát, Xie viết "Chúng ta đã tạo ra

lạm phát vì chúng ta quá giàu" (6/3/1944). Dĩ nhiên chữ

"chúng ta" đây chỉ DCSTQ. Theo Xie, từ năm 1937 tới năm

1944, muối tăng giá gấp 2131 lần, dầu ăn 2250 lần, tơ sợi

6750 lần, vải vóc 11,250 lần, diêm quẹt 25 ngàn lần.

Chính Mao là tạo ra lạm phát bằng cách in tiền vô tội vạ và

cho phép bộ máy cồng kềnh của Mao được xử dụng nó

không giới hạn. (Bọn VC xài y chang bài bản)

Chương 27:

Tháng 2 năm 1945 tại Hội nghị Thượng đỉnh Yalta, Stalin

khẳng định với Roosevelt và Churchill sẽ tham gia mặt trận

Thái bình dương khi Ðức quốc xã đầu hàng. Hai tay lãnh

tụ tây phương này cho Stalin hay sẽ có bồi thường xứng

đáng, mà không biết là Stalin đang rất nóng lòng muốn

xâm lăng TQ, dù có bồi thường hay không. Ðiều này đối

với Mao có nghiã là quân đội sô viết sẽ tiến vào TQ, và

Mao sẽ được đưa lên lập chính phủ cộng sản, như mơ

ước Mao đã ấp ủ 22 năm.

Mười hai giờ 10 phút đêm 9 tháng 8 năm 1945, chỉ 3 ngày

sau khi Mỹ thả bom nguyên tử xuống Hiroshima, một triệu

rưỡi quân Liên xô vượt biên giới Mông cổ tràn vào TQ, mở

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

một mặt trận dài 4600 cây số. Mao ban lệnh cho hồng

quân nhanh chóng bắt tay với quân đội Liên xô, và thành

lập chính phủ CS nơi nào họ đi qua. Theo hiệp định Yalta

Stalin phải thông báo cho Tưởng trước khi đem quân vào

TQ, nhưng Stalin chỉ làm chuyện này một tuần sau.

Nhật đầu hàng ngày 15 tháng 8. Người dân TQ nhảy múa

ăn mừng chiến thắng. Tám năm chiến tranh (nếu tính luôn

thời gian Nhật xâm lăng Mãn châu là 14 năm), ít nhất cả

10 triệu người chết, chưa kể số thương binh và tỵ nạn.

Phải ăn mừng chứ. Theo hiệp định Yalta, quân Liên xô sẽ

dừng quân và bàn giao các đất đai đã chiếm được của

Nhật lại cho Tưởng, thế nhưng thực tế xảy ra khác hẳn.

Quân Liên xô vẫn tiếp tục tiến về Nam, và theo sau là

hồng quân TQ. Cuối tháng 8, quân Liên xô đã giúp Mao

phát triển lãnh thổ tới tận tỉnh Chahar và Jehol, cả hai nơi

này chỉ cách Bắc kinh có 150 km. Phần thưởng lớn nhất

cho Mao là Mãn châu, nơi Nhật đã chiếm đóng 14 năm.

Không những quân Liên xô lấy được kho vũ khí của Nhật,

lên tới cả trăm ngàn súng và hàng ngàn vũ khí nặng, và

giao lại cho Mao mà còn bàn giao cho Mao 200 ngàn quân

vốn là lính của chính phủ Mãn châu thân Nhật. Khi đó

quân Tưởng còn đang kẹt ở Nam TQ và Miến điện, Tưởng

cầu cứu với Mỹ. Tổng thống Mỹ Harry Truman (lên thay

Roosevelt chết ngày 12 tháng 4) đòi hỏi Tưởng đàm phán

với Mao. Tưởng đánh điện mời Mao đến Trùng khánh họp.

Sau nhiều lần từ chối, cuối cùng trước áp lực từ Stalin (và

có bảo đảm an ninh của cả Liên xô và Mỹ) Mao đồng ý

gặp Tưởng.

Ngày 28 tháng 8 Mao bay đến Trùng khánh trên một chiếc

máy bay của Mỹ. Cuộc hội nghị diễn ra trong 45 ngày. Mao

luôn miệng ca tụng Tưởng, nhưng cả hai đều biết là họ chỉ

đóng kịch. Tưởng cần có một cái hiệp định hòa bình để

chiều lòng Mỹ, và Mao phải chiều lòng Stalin. Trong khi

Mao đang ở Trùng Khánh, quân đội Mỹ chiếm được hai

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

thành phố lớn, Thiên tân và Bắc kinh, và họ sẵn sàng bàn

giao cho quân Tưởng.

Mao trở về Diên an ngày 11 tháng 10 và ngay lập tức ban

lệnh đánh đuổi quân Tưởng ra khỏi Mãn châu. Thế nhưng

quân đội Mao vốn chưa quen đánh giặc (chiến lược của

Mao xưa nay là né tránh đụng độ để bảo toàn lực lượng),

chưa kể về mặt tâm lý là chỉ muốn hưởng thái bình, nên

chưa đánh đã hàng. Trong 10 ngày cuối năm 1945, 40

ngàn hồng quân đầu hàng quân Tưởng, theo tài liệu của

DCSTQ. Lâm Bưu báo cáo với Mao: "Dân chúng nói là

quân đoàn 8 không nên đánh nhau với quân chính phủ

nữa. Theo họ, Quốc dân đảng mới là Chính phủ". Nhiều

cuộc biểu tình nổ lớn đòi quân Liên xô rút về. Tin tức quân

Liên xô hãm hiếp đàn bà TQ và cướp bóc của cải loan

truyền. DCSTQ cũng bị đàm tiếu vì có dính liú tới quân

Liên xô. Có lần trong một cuộc triệt thoái, Lâm Bưu bị

chính quân mình hỏi: "Có phải quân ta rút về xứ bọn tóc đỏ

(ý nói Liên xô) không?".

Ngày 1 tháng 6 năm 1946 Lâm Bưu xin lệnh di tản khỏi

Harbin, đây là thành phố lớn cuối cùng của Mao ở Mãn

châu. Mao nhiều lần xin Stalin đưa quân trở lại giúp nhưng

bị từ chối. Stalin chỉ cho phép hồng quân TQ được phép

qua biên giới Liên xô trú quân. Ngày 3 tháng 6 Mao chấp

thuận cho di tản.

Mao chỉ chờ giờ bị treo cổ. Thì lúc đó Mao được cứu. Cứu

tinh của Mao là chính phủ Mỹ.

Chương 28:

Tháng 12 năm 1945 Truman gởi tướng George Marshall

sang TQ để nghiên cứu tình hình, và đưa kế hoạch giúp

TQ chấm dứt cuộc nội chiến. Tại cuộc họp mặt đầu tiên

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

với Chu Ân lai, Marshall được Chu cho biết là DCSTQ

muốn thành lập một chính phủ dân chủ thân Mỹ ở TQ. Khi

được hỏi là nghe nói Mao sắp sang thăm Liên xô, Chu

cười lớn: "Không có đâu, Mao chủ tịch muốn đi thăm Mỹ

kìa". Tất cả những bản báo cáo của Marshall về Mỹ đều

bày tỏ sự bất mãn của ông với sự bất hợp tác của phe dân

quốc. Sau này, tháng 2 năm 1948 Marshall còn báo cáo

cho Quốc hội Mỹ "không có bằng cớ nào là DCSTQ được

sự giúp đõ của các đảng cộng sản nước ngoài", mặc dù

Mỹ và Anh đã giải mã nhiều bức điện qua lại giữa Moscow

và Diên an.

Chính Marshall đã ép Tưởng phải ngừng ngay những cuộc

tấn công vào quân Mao. Marshall cho biết chính phủ Mỹ sẽ

ngưng giúp Tưởng (khi đó Mỹ giúp Tưởng chuyển quân

bằng tàu từ các nơi về Mãn châu) nếu ông không ngừng

ngay. Tưởng đồng ý ngưng bắn 15 ngày, nhưng sau đó

dưới áp lực của Marshall và Tổng thống Mỹ Truman (ông

này viết cho Tưởng một lá thư đe doạ là nếu không tìm

được một giải pháp hoà bình thì Mỹ sẽ xét lại sự giúp đỡ

của Mỹ), từ 15 ngày đổi thành 4 tháng. Thời gian này đủ

để hồng quân thiết lập được căn cứ an toàn ở Bắc Mãn

châu với hậu phương là Liên xô. Chính Liên xô đã đóng

vai trò quyết định trong trận chiến sắp tới. Về mặt vũ khí,

Liên xô gởi cho Mao 900 máy bay lấy được của Nhật, 700

xe bọc sắt và vô số súng ống đạn dược. Liên xô cũng sửa

lại hệ thống đưòng rầy xe lửa, và nối nó sang tới biên giới

Nga. Về mặt nhân sự, Liên xô gởi hàng chục ngàn tù nhân

chiến tranh Nhật làm huấn luyện viên cho hồng quân TQ.

Liên xô cũng gởi sang 200 ngàn lính Bắc Hàn tham chiến

với hồng quân TQ. Ðể cám ơn hậu tình của Liên xô, Mao

đã gởi sang Moscow một triệu tấn thức ăn mỗi năm, kết

quả cả chục ngàn nông dân Diên an bị chết đói vào năm

1947, và sang năm 1948 con số chết đói ở Mãn châu lên

đến cả trăm ngàn.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Một cộng sự viên của Tưởng, ông Ch'en Li fu, khuyên

Tưởng" Nếu muốn đánh CS, phải đánh tới nơi. Ðánh rồi

nghỉ, rồi mới đánh chỉ có thất bại thôi". Nhưng Tưởng

không thể bỏ qua sự viện trợ của Mỹ, lúc đó trị giá khoảng

3 tỷ Mỹ kim. Tưởng phải cúi đầu trước áp lực của Mỹ.

Chương 29:

Tháng 10 năm 1946 bốn tháng sau ngày ký hiệp định

ngừng bắn, quân Tưởng bắt đầu mở lại những cuộc tấn

công vào căn cứ điạ Bắc Mãn châu của Mao. Hồng quân,

dưới quyền chỉ huy của Lâm Bưu, lần này đã tỏ ra chiến

đấu hữu hiệu. Cuộc chiến kéo dài dằng dai cả năm. Uy tín

Tưởng xuống thấp. Ông cần một chiến thắng quân sự.

Ngày 1 tháng 3 năm 1947 Tưởng ủy thác cho một tướng

tâm phúc của mình, Hu Tsung-man, thực hiện một kế

hoạch táo bạo: đánh chiếm Diên an. Ngày 18 tháng 3 Hu

chiếm được Diên an, nhưng Mao đã trốn thoát. Sau này

Hu cho một người bạn của ông, Hu Kung mien, biết là ông

đã điện cho Mao biết kế hoạch của Tưởng, kịp thời cho

Mao di tản toàn bộ ban tham mưu của mình. Thì ra Hu là

một gián điệp nằm vùng của Mao. Hu chiếm đưọc Diên an,

nhưng chỉ đóng quân ở ngay thành phố Diên an. Ngoại ô

Diên an vẫn thuộc quyền kiểm soát của cộng sản. Nhiều

lần, Hu gởi quân đi truy sát Mao đều mang thất bại. Lần

nào quân Hu cũng đi thẳng vào ổ phục kích của Mao, kết

quả không ai sống sót trở về. Những trận đánh chỉ có

thắng này của Mao đã đưa tên tuổi Mao lên hàng danh

tướng.

Một bằng chứng khác Hu nằm vùng là ngày 8 tháng 6,

hoàn toàn bất ngờ một toán quân của Hu, do Liu Kan điều

khiển, xuất hiện sát chỗ Mao đang đóng quân. Mao vội vã

băng rừng chạy, mọi điện đài đều được tắt hết, ngoại trừ

một đường dây. Mao liên tục gọi cho Hu yêu cầu Hu rút Liu

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Kan về. Hu ban lệnh cho Liu Kan: bỏ hết mọi thứ mà kéo

quân về Bảo an. Sau này Mao khoe khoang: "Bốn quân

đoàn của Liu Kan diễn hành qua lại ngay trước mắt chúng

tôi, trong khi chúng tôi chỉ đứng ngó". Liu Kan phải trả giá

bằng cái chết, dàn dựng bởi chính Hu: Tháng 2 năm 1948,

Hu ra lệnh cho Liu Kan đánh chiếm Yichuan, đoàn quân

trên đường đi lọt ổ phục kích của Mao. Liu điện về cho Hu

xin rút, nhưng Hu không cho. Liu Kan tự sát. Cái chết của

Liu và sự tan rã của quân đoàn 29 của ông đập tan mọi hy

vọng của Tưởng. Một tháng sau, Hu được lệnh rút khỏi

Diên an. Tưởng vẫn đánh giá Hu là một người đáng tin

cậy, và đã dùng quyền của mình che chở cho Hu không bị

kết tội, ông không học gì được từ sự thất bại ở Diên an.

Hu chết ở Ðài loan năm 1962, tung tích vẫn không bị bại

lộ.

Gián điệp đóng một vai quan trọng trong sự thất bại của

Tưởng. Năm 1948 Tưởng giao cho một tướng khác Wei Li

huang nắm chức tư lệnh vùng Mãn châu, cầm đầu nửa

triệu quân, dù đã nhận được báo cáo là Wei có thể là một

cán bộ cộng sản. Wei cũng hành động y như Hu, rút hết

quân đội về thành phố để ngỏ vùng nông thôn cho Mao tự

do phát triển. Lâu lâu, Wei cử những toán quân lẻ tẻ đi

hành quân vào những chỗ đã bị phục kích sẵn. Khi thấy

tình hình tuyệt vọng, Tưởng ra lệnh cho Wei rút quân về

Tinh châu để chuẩn bị rút ra khỏi Mãn châu, thì Wei bỏ lại

toàn bộ quân đội của mình cho Mao tàn sát (theo ý muốn

của Mao). Ngày 2 tháng 11 Thẩm Dương sụp đổ, toàn bộ

Mãn châu rơi vào tay Mao. Wei cũng không bị Tưởng trị

tội, ông qua sống ở Hồng kông một thời gian rồi mới về

Bắc kinh sống ở đó cho tới chết năm 1960.

Quân đội Mao sau khi chiếm Mãn châu tiếp tục tiến về Bắc

kinh. Quân số của Mao lúc này là 1 triệu 3, sẵn sàng đánh

Bắc kinh, lúc đó có 6 trăm ngàn quân, dưới quyền điều

khiển của tướng Fu Tso-yi. Fu không phải là cộng sản,

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

nhưng Fu không còn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Tưởng

nên quyết định đầu hàng, tránh đổ máu. Nhưng Mao muốn

mình trở thành một danh tướng đánh bại được Fu, một

chiến tướng có tên tuổi, nên giữ sứ giả của Fu lại bàn

chuyện thương thuyết cả hai tháng trong khi đó quân đội

Mao tiếp tục tấn chiếm từng thành một. Chỉ khi Mao lấy

được Thiên tân ngày 15 tháng 1 năm 1949, Mao mới nhận

lời cho Fu đầu hàng. Lịch sử DCSTQ ghi là Mao thành

công ép Fu đầu hàng vì Mao oanh liệt tạo nên hết chiến

thắng này tới chiến thắng khác trên trận điạ. Thực ra cả

hàng chục ngàn người đã chết lãng nhách chỉ vì Mao

muốn nổi tiếng.

Trong khi đó mặt trận Hoài hải, phía bắc Nam kinh, đã xảy

ra những trận đánh kinh hồn từ tháng 11 năm 1948 tới

tháng giêng năm 1949. Tư lệnh mặt trận của chính phủ

dân quốc không phải là gián điệp, dù dưới quyền ông có

không ít gián điệp. Thế nhưng, ở bộ Tổng Tư lệnh dưới

quyền Tưởng có hai người là gián điệp cộng sản: Lưu Phi

và Kuo Ju kuei, mà Tưởng rất tin tưởng. Hai người này đã

chuyển giao mọi kế hoạch quân sự của Tưởng cho hồng

quân. Chính con trai của Tưởng xác nhận hai người này là

gián điệp mà Tưởng cũng không tin. Sau này Tưởng

thuyên chuyển Lưu Phi tới Tứ xuyên, và ông này dâng Tứ

xuyên cho Mao không một phát súng.

Khi quân Nhật đầu hàng, Tưởng được mọi người coi là

một anh hùng dân tộc. Thế nhưng chỉ sau một thời gian

ngắn chính phủ của ông đã để cho tham nhũng lan tràn,

tạo ra lạm phát và khủng hoảng kinh tế. Dưới áp lực của

báo chí, ông cho mở cuộc điều tra, và kết quả cho thấy là

Thủ tướng chính phủ TV Song và gia đình nhà vợ của ông

đã ăn cắp công quỹ tới 380 triệu Mỹ kim. Mấy ngày sau,

dưới áp lực của vợ, ông ra lệnh cho báo chí sửa lại là chỉ

có 3 triệu Mỹ kim. Sự thất bại của Tưởng trong công cuộc

trong sạch hoá guồng máy chính quyền đã đưa Mao tới

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

thành công.

Chương 30:

Trong khi Tưởng nhu nhược không dám có những quyết

định tàn nhẫn, thì Mao lại hoàn toàn khác. Năm 1948 khi

Mao tấn chiếm Mãn châu, Mao đụng độ với tướng Cheng

Tung-kuo ở Trường xuân. Cheng nhất định không đầu

hàng, dù bị vây hãm tứ phiá. Mao ra lệnh không cho một

người dân thường nào được thoát, "hãy biến Trường xuân

thành một thành phố chết". Lâm Bưu báo cáo như sau:

"Hàng ngàn dân chúng vì quá đói phải bỏ thành chạy trốn,

họ quỳ mọp xuống van khóc, xin chúng tôi tha cho đi.

Nhưng quân sĩ đánh đập, bắt họ quay về thành, kẻ nào

không chiụ thì bị trói và đốt chết". Sau năm tháng bao vây,

con số người chết lên tới 300 ngàn.

Thế nhưng khi những sự tàn khốc do Mao thực hiện được

kể lại thì người nghe đều cho đây là sự tuyên truyền dối trá

của Quốc dân đảng. Càng chán ghét Quốc dân đảng bao

nhiêu, người ta lại càng kỳ vọng Mao sẽ đem đến cho họ

một đời sống tốt đẹp hơn.

Ngày 20 tháng 4 năm 1949 quân đội Mao qua sông Dương

tử tiến vào Nam kinh. Ngày 23 Tưởng bay đi Xi kou thăm

mộ mẹ, và sau đó lên tàu đi Thượng hải, rồi Ðài loan.

Tưởng đem theo hầu hết máy bay dân sự, rất nhiều mỹ

thuật cổ và một số linh kiện điện tử, nhưng đã để lại hầu

như trọn vẹn mọi nhà máy, không phá huỷ, cho Mao.

Ngày 1 tháng 10 năm 1949 Mao đứng trên cổng Thiên An

môn tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Trung

hoa. Ðám đông cả trăm ngàn người hô lớn: "Mao chủ tịch

muôn năm".

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ðiều không ai biết là Mao cần tới gần 6 tháng để chuẩn bị

an ninh tối đa cho mình trong ngày tuyên bố thành lập

nước. Trong thời gian này vợ Lạc Phủ có tới thăm Giang

Thanh và hỏi thăm sức khoẻ Mao, bà này cho biết Mao

thường hay run khi gặp kẻ lạ. Mao sợ bị ám sát. Bất cứ

chỗ nào Mao muốn tới đều phải có chuyên viên Liên xô tới

dò mìn trước, đó là chưa kể hàng ngàn lính TQ được đưa

tới đi qua đi lại, vai sát vai: họ được xử dụng làm máy dò

mìn "nhân tạo".

Chương 31

Cuộc chuyển đổi quyền hành từ Quốc Dân đảng sang

Cộng Sản đảng diễn ra tốt đẹp. Thương gia, kỹ nghệ gia

được tiếp tục kinh doanh và làm việc cho tới gần cuối năm

1950. Chỉ có luật pháp và báo chí bị thay đổi ngay: Quan

toà được thay thế bằng các đảng viên, còn báo chí bị kiểm

duyệt gay gắt. Nơi nào chống đối bị đàn áp thẳng tay.

Tháng 10 năm 1950 Mao phát động một chiến dịch chống

phản cách mạng toàn quốc. Mao cũng đồng thời phát động

cuộc cải cách ruộng đất và cải tạo công thương nghiệp ở

những vùng mới chiếm. Mục tiêu của Mao là phân chia xã

hội ra nhiều thành phần: phản cách mạng, kẻ thù giai cấp,

gián điệp, tôn giáo, địa chủ, tư sản, phú nông, cho tới kẻ

cướp. Mỗi thành phần bị đối xử khác nhau. Mao hạ lệnh

mỗi tỉnh phải gay gắt hơn nữa, phải tăng con số người bị

bắt theo tiêu chuẩn của Mao. Mao cũng biết người ta ưa

thích bạo động, nên Mao muốn những cuộc hành quyết

phải được thực hiện ở nơi công cộng, càng được nhiều

người chứng kiến la ó càng tốt. Một nhân chứng cho biết

ngay giữa Bắc kinh, cô chứng kiến một đám đông đi theo

hò reo la ó bao quanh 200 người bị Công an lôi đi trên

đuờng phố và bị hành quyết ngay trên viả hè. Các xác chết

mặc dù còn nhỏ máu được kéo đi khắp đường phố. Khi

chiến dịch kết thúc một năm sau, Mao tuyên bố có khoảng

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

700 ngàn bị giết, con số thực sự phải cỡ 3 triệu.

Những người không bị giết chết thì bị bắt đi lao động cải

tạo. Họ bị đưa tới những vùng hẻo lánh và bị bắt làm cho

tới khi kiệt lực mà chết, theo kiểu mẫu của những trại tù

gulag của Liên Xô. Mức độ dã man của những phương

pháp hành hạ cải tạo viên khiến một nhà ngoại giao Liên

Xô phải thốt lên: "Tụi Quốc Dân đảng cũng không tàn ác

tới như thế". Trong thời gian Mao cai trị, con số người chết

vì lao động khổ sai lên đến 27 triệu.

Mao còn một biện pháp thứ ba, gọi là quản chế. Dưới thời

Mao có hàng chục triệu người bị quản chế. Người bị quản

chế được sống ở thành phố, nhưng lúc nào cũng bị theo

dõi, thường xuyên phập phồng lo sợ, chưa kể những liên

lụy đến gia đình và hàng xóm.

Chỉ trong một năm Mao hoàn toàn thành công đè bẹp mọi

hình thức đối kháng, dù đó chỉ là những lời đồn. Cuối năm

1951 Mao lại đề xướng một chiến dịch mới, gọi là "tam

phản": chống tham nhũng, chống phí phạm và chống tư

tưởng phong kiến (lè phè). Về mặt chống tham nhũng,

mục đích là không để sứt mẻ một đồng nào từ số tiền

đảng gom góp được. Quốc Dân đảng thất bại vì để cho

tham nhũng lan tràn, nên trong chiến dịch này bất cứ

người nào bỏ túi tiền của chính phủ trên 10 ngàn quan đều

bị xử tử. Mao tổ chức cho các đơn vị chính phủ và quân

đội ở mọi tỉnh thành phải tổ chức thi đua bắt tham nhũng.

Nếu Mao hoàn toàn thành công về mặt chống tham nhũng

thì về mặt chống phí phạm Mao lại thất bại nặng: Mao phí

phạm nhân lực vào những cuộc điều tra kéo dài ngày này

sang ngày khác, người dân phí phạm thời giờ bởi những

cuộc tra vấn liên tục. Ðã thế Mao còn đưa ra thêm chiến

dịch "Ngũ phản": chống hối lộ, chống trốn thuế, chống ăn

cắp của công, chống ăn gian và ăn cắp tin tức liên hệ đến

kinh tế. Chiến dịch này dẫn tới hàng trăm ngàn người phải

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tự tử.

Trong khi vật giá leo thang, hàng hoá càng ngày càng

khan hiếm, kinh tế TQ đi vào khủng hoảng thì Mao sống

như một ông vua. Mao thích ăn ngon, và lạ. Nhiều món ăn

phải chuyên chở cả ngàn cây số tới, thí dụ cá hồ Vũ hán,

mà khi tới nơi phải còn sống Mao mới ăn. Mọi thức ăn,

uống của Mao đều có bác sĩ thử nghiệm. Mao thích bơi,

mà nước hồ bơi phải đủ ấm kẻo Mao bị cảm vì lạnh. Mao

không thích tắm, Mao không hề vào bồn tắm hay đứng

dưới vòi sen trong 25 năm. Mỗi ngày Mao đều để cho

người hầu lau mình bằng khăn ấm. Mao thích gái đẹp.

Ngày 9 tháng 7 năm 1953 quân đội được lệnh kiếm gái

cho Mao, Tư lệnh quân đội Bành Ðức Hoài chống đối

nhưng không có kết quả. Một đạo quân được thành lập

gồm toàn gái trẻ đẹp, được dạy muá hát và chiêu đãi, mà

ai cũng biết là để hầu hạ Mao.

Chương 32

Năm 1947 đắc chí trước những chiến thắng cận kề, Mao

hy vọng sẽ được một ký giả Mỹ, kiểu Edgar Snow, đánh

bóng mình trên diễn đàn quốc tế. Vì Edgar Snow đã bị

cấm ở Liên Xô, Mao tìm tới một ký giả hạng nhì, cô Anna

Louise Strong. Theo lời Mao, Strong viết một bài báo tựa

đề: "Tư tưởng Mao Trạch Ðộng" và một cuốn sách tên:

Bình minh ở TQ. Bài báo và cuốn sách có những câu tự

cao tự đại như: Ngay cả Marx và Lenin cũng không thể

nằm mơ tới", hoặc "Các nước Á châu hãy học hỏi TQ, chứ

đừng học Liên Xô". Quyển sách này bị cấm ở Liên Xô.

Tháng 11 năm 1947, Mao đề nghị với Stalin cho ông đến

thăm Liên Xô. Stalin nhận lời. Mao rất mừng. Thế nhưng 3

tháng sau vẫn chưa có tin gì của Stalin, Mao hỏi lại lần thứ

hai ngày 22 tháng 4 năm 1948, và Stalin đồng ý một lần

nữa. Thế nhưng khi sắp tới ngày Mao khởi hành thì Stalin

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

thông báo hoãn lại. Ngày 4 tháng 7 Mao thông báo cho

Stalin hay là mình sẵn sàng đi ngày 15 tháng 7, và cũng

muốn đi viếng thăm các nước Ðông Âu luôn. Tới ngày 14,

Mao nhận được điện báo hãy hoãn lại chuyến đi. Rõ ràng

Stalin muốn dạy Mao một bài học.

Mao nhượng bộ. Mao cho cạo sửa chữ "Tư tưởng Mao

Trạch Ðông" thành "Chủ nghiã Marx-Lenin", thừa nhận

những tư tưởng của mình không có gì mới mẻ, chỉ là

những đóng góp cho Chủ nghiã Marx. Trong buổi tiếp tân

dành cho đặc sứ Mikoyan của Nga, Mao tuyên bố: "Stalin

là ông thầy của nhân dân TQ và nhân dân toàn thế giới".

Và "Là học trò của Stalin, tôi (Mao) sẵn sàng nghe lời chỉ

bảo của thầy". Khi đó Mikoyan mới đưa ra đề nghị của

Stalin là muốn Mao lãnh đạo phong trào cộng sản ở Ðông

Á, chứ đừng dây dưa tới Âu châu hay Mỹ. Stalin muốn đẩy

Mao ra sân sau. Ðối thủ một thời của Mao là Vương Minh,

khi đó đang chờ được đi Liên Xô chữa bệnh, muốn lấy

lòng Mao mới tuyên bố là tư tưởng Mao không chỉ thích

nghi ở Á châu mà rất thích hợp cho các quốc gia thuộc điạ

và bán thuộc điạ. Mao khoái quá. Mao bắt đầu mơ tưởng

tới chia xẻ thế giới với Stalin.

Chương 33

Sau khi thành lập chính phủ nhân dân Mao biết là mình đã

lộ đuôi cáo nên không còn hy vọng gì vào sự giúp đỡ của

người Mỹ, ông bèn hết lời ve vãn Stalin để xin viện trợ.

Mặt khác để chứng tỏ lòng trung thành của mình với

Stalin, Mao bày tỏ một thái độ hằn học với Anh và Mỹ (khi

đó cuộc chiến tranh lạnh đã bắt đầu).

Mao cử Chu Ân Lai tới gặp Ðại sứ Liên Xô xin cho Mao

được gặp Stalin vào ngày sinh nhật 70 tuổi sắp tới đây của

Stalin, 21 tháng 12 năm 1949. Stalin đồng ý, nhưng không

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

mời Mao làm quốc khách. Mao đi bằng xe lửa, khởi hành

ngày 6 tháng 12. Ông không mang theo một cán bộ cao

cấp nào, lý do là ông biết chắc chắn mình sẽ bị Stalin "cạo

đầu". Không ai biết chuyện gì đã xảy ra trong lần gặp mặt

đầu tiên, vì ngay cả đại sứ TQ ở Liên Xô cũng không có

mặt. Chúng ta chỉ biết là sau đó Mao được đưa tới tư dinh

số 2 của Stalin, ở đó liền mấy ngày mà không được tiếp

xúc với ai và cũng không ai được tiếp xúc, ngoại trừ những

nhân viên mật vụ có nhiệm vụ theo dõi Mao và báo cáo lại

cho Stalin. Tại bữa tiệc mừng sinh nhật Stalin, Mao được

xếp ngồi ngay cạnh Stalin và là người khách nước ngoài

duy nhất được phát biểu. Sau bài phát biểu, Mao hô lớn:

"Stalin vĩ đại muôn năm". "Vinh quang này thuộc về Stalin".

Hai ngày sau Mao được đưa tới gặp Stalin, nhưng khi

được yêu cầu giúp Mao phát triển quân sự, Stalin lạnh

lùng từ chối. Mao được đưa về lại tư dinh số hai và trong

nhiều ngày sau không được gặp mặt ai. Sinh nhật 65 tuổi

của Mao, 26 tháng 12, trôi qua không có tiệc tùng gì. Biết

rằng mọi cuộc nói chuyện ở đây đều bị nghe lén, Mao điện

thoại cho Chu Ân Lai hay là ông sẵn sàng bình thường hoá

với các quốc gia tây phương. Ngày 6 tháng 1 năm 1950,

báo chí Anh quốc đăng tin Mao bị giam lỏng ở Moscow.

Chính phủ Anh tuyên bố thừa nhận chính quyền Mao. Lá

bài tây phương quả nhiên hiệu nghiệm. Mao được Stalin

cho gặp mặt và cuộc thương thuyết giữa Mao và Stalin

thực sự bắt đầu.

Ngày 14 tháng 2 năm 1950 Stalin và Mao (có thêm Chu Ân

Lai mới tới) ký hiệp ước.

Theo hiệp ước này, Stalin cho TQ vay 300 triệu Mỹ kim

trong vòng 5 năm. Stalin chấp thuận bảo trợ 50 dự án kỹ

nghệ hạng nặng, nhỏ hơn con số Mao mong muốn nhiều.

Ðổi lại, Mao đồng ý cho Liên Xô mọi đặc quyền kinh tế, kỹ

nghệ và thương mại ở hai vùng Mãn châu và Tín giang.

Ðây là hai vùng có trữ lượng lớn về quặng mỏ. Sau này

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ðặng Tiểu Bình nói với Gorbachev là "Sau cuộc chiến

tranh nha phiến 1842 TQ bị nhiều thế lực ngoại bang xâm

lăng, Nhật là kẻ gây thiệt hại nhiều nhất cho TQ, còn Liên

Xô là kẻ hưởng lợi nhiều nhất". Hiển nhiên Ðặng ám chỉ

hiệp ước này.

Chương 34

Mao Trạch Đông và Hồ Chí Minh - TQ, 1957

Ngày 16 tháng 2 năm 1950 tại bữa tiệc chia tay trước khi

Mao về lại TQ, một nhân vật được đưa tới gặp Mao: Hồ

Chí Minh. Stalin cho Hồ biết viện trợ cho VN sẽ là trách

nhiệm của Mao Cả hai về lại TQ chung một xe lửa, Mao

cho Hồ biết kế hoạch đầu tiên sẽ là thiết lập một hệ thống

đường xá nối liền hai nước, giống như Liên Xô đã làm cho

TQ năm 1945-46. Lịch sử được lập lại ở VN: Nhờ số quân

viện khổng lồ của TQ đổ sang, gồm cả vũ khí và cố vấn

người TQ, VN đã lao vào một cuộc chiến tranh trong 25

năm với Pháp và sau đó là Mỹ. Dưới sự chỉ đạo của cố

vấn TQ, VN đã mở ra một cuộc cải cách ruộng đất tàn bạo

hơn cả chính TQ. Bất chấp chống đối của dân chúng, Hồ

đã nhắm mắt cho Mao biến VN thành một con rối của TQ.

Tháng 10 năm 1950 Mao nhảy vào một mặt trận thứ hai:

Triều Tiên. Sau thế chiến thứ hai, Triều Tiên chia đôi: miền

bắc thuộc phe cộng sản, do Kim Nhật Thành lãnh đạo,

miền nam thuộc phe tự do, do Phác Chánh Hy làm tổng

thống. Tháng 3 năm 1948 Kim viếng thăm Liên Xô và đề

nghị Liên Xô giúp Kim thống nhất đất nước. Stalin không

đồng ý vì e ngại sự can thiệp của Mỹ. Kim tìm tới Mao, và

được Mao nồng nhiệt hứa hẹn sẽ giúp đỡ. Mao thuyết

phục Stalin là cuộc chiến Triều Tiên sẽ là đất cho Liên Xô

thử các vũ khí mới của họ. Sau nữa, với quân số hùng hậu

của TQ gởi sang tham chiến Mao có khả năng đánh bại

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

quân Mỹ, và thế chiến lược giữa hai siêu cường vì thế sẽ

có thay đổi. Ngày 25 tháng 6 năm 1950 Bắc Hàn xua quân

tràn qua vĩ tuyến 38 tấn công Nam Hàn. Liên Hiệp Quốc

nhanh chóng thông qua một nghị quyết sẽ gởi quân sang

giúp Nam Hàn. Lý do Liên Xô không phủ quyết chuyện này

vì Liên Xô muốn Mỹ đọ sức với TQ ở chiến trường này. Ai

thắng ai thua Liên Xô đều có lợi.

Ðầu tháng 8 năm 1950 Bắc Hàn đã chiếm được 90% Nam

Hàn. Ngày 15 tháng 9 Mỹ bắt đầu đổ quân vào Nam Hàn

và đẩy quân Bắc Hàn trở lui. Ngày 29 tháng 9 Kim điện

cầu cứu Stalin cho phép Mao gởi Chí nguyện quân. Ngày

1 tháng 10 Stalin bật đèn xanh cho Mao gởi quân. Mao

nhảy dựng mừng vui, ra lệnh cho quân đội đang đóng ở

biên giới với Triều Tiên: hãy sẵn sàng. Tại cuộc họp Bộ

chính trị, mọi người đều chống lấy lý do là: quân Mỹ hơn

hẳn TQ về mặt kỹ thuật, chưa kể Mỹ còn có bom nguyên

tử, nhưng dưới sự lãnh đạo của Mao, bộ chính trị không

còn khả năng chống đối ý của Mao nữa.

Ngày 2 tháng 10 Mao đánh điện cho Stalin là quân TQ

chưa sẵn sàng. "Chúng tôi còn đang bàn thảo". Thực ra

Mao đã sẵn sàng mọi thứ, Bành Ðức Hoài đã được cử làm

tư lệnh chiến trường, nhưng Mao đang muốn mặc cả với

Liên Xô.

Ngày 5 tháng 10 Stalin đánh điện: "Còn chờ gì nữa".

Ngày 8 tháng 10 Mao gởi Lâm Bưu và Chu Ân Lai sang

Moscow thương lượng với Stalin về quân dụng. Lý do Lâm

Bưu được chọn vì Lâm Bưu chống cuộc chiến này từ đầu.

Mao đánh giá là nếu mình càng làm eo thì sẽ càng có

thêm nhiều quân dụng tốt. Không ngờ Stalin đã biết tẩy

của Mao, ông cho biết là mọi thứ đã sẵn sàng như đề nghị

ban đầu của Mao chỉ trừ một đon vị 124 chiếc máy bay

chiến đấu để bảo vệ trên không cho quân TQ. Stalin cũng

cho hai người biết là TQ không cần phải tham chiến nếu

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

không muốn. Chu và Lâm điện về TQ tham khảo Mao thì

được Mao cho hay: Chúng ta vẫn cứ tham chiến, dù có

hay không có bảo vệ trên không.

Chương 35

Đồng chí! Tôi chết oan uổng vì Chủ tịch Kim Nhật Thành.

Có thể đây sẽ là số mệnh của đồng chí? - Truyền đơn,

Korea, 2/1/1953

Nguồn: faculty.kirkwood.edu

Chỉ sau 2 tháng tham chiến, quân TQ đã đẩy bật quân

Liên hiệp quốc ra khỏi Bắc Hàn và lập lại chế độKim Nhật

Thành. Bành Ðức Hoài làm tư lệnh liên quân TQ-Triều

Tiên, Kim chỉ là bù nhìn, vì quân Bắc Hàn chỉ có 75 ngàn

người so với 450 ngàn quân TQ.

Bành Ðức Hoài muốn ngừng lại ở vĩ tuyến 38 như cũ,

nhưng Mao ra lệnh phải tiếp tục tiến về Nam. Ðầu tháng 1

năm 1951, thủ đô Hán thành sụp đổ. Ngày 25 tháng 1,

quân đội Mỹ bắt đầu phản công. Quân TQ thiệt hại vô kể

bởi chiến thuật biển người của họ. Bành bay về TQ gặp

Mao, và được biết kế hoạch của Mao là "Chúng ta sẽ đánh

thắng Mỹ bằng nguồn nhân lực dồi dào của ta. Ðừng nóng

lòng thắng liền, mỗi đợt đưa 300 ngàn quân sang, chết hết

lại đưa tiếp."

Tháng giêng năm 1952, cuộc chiến kéo dài đã cả năm,

Kim yêu cầu Mao chấp nhận đàm phán, nhưng Mao chống

đối. Mao muốn dùng cuộc chiến Triều Tiên để đòi hỏi

Stalin xây dựng nhà máy chế vũ khí cho TQ. Mặc dù muốn

TQ đánh Mỹ thay mình, Stalin không muốn giúp TQ thành

một cường quốc về quân sự nên Stalin từ chối, nhưng sau

nhiều đòi hỏi cuối cùng Stalin đồng ý cất cho TQ vài nhà

máy chế súng cỡ nhỏ. Mao không hài lòng.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Tháng 8 năm 1952 quân Mỹ tổn thất khoảng 37 ngàn

người ở chiến trường Triều Tiên. Con số này quá khiêm

nhường so với tổn thất của TQ, nhưng sự ủng hộ của dân

chúng Mỹ về sự tham chiến của Mỹ đã tụt xuống chỉ còn

33%. Nước Mỹ dân chủ không thể nào đương đầu với

nước TQ độc tài về chuyện đếm xác chết. Chu Ân Lai lại

được phái sang Liên Xô, lần này ông mang theo một lý lẽ

vững chắc: TQ cuối cùng đã thắng Mỹ. Do đó, ông xin Liên

Xô giúp cho 2 chuyện: "TQ cần được trang bị vũ khí tốt

hơn, hiện đại hơn, nhất là về mặt không và hải quân" và

"TQ phải là đầu tàu của phong trào cộng sản ở Á châu".

Stalin vẫn bác bỏ yêu cầu đầu mà chỉ chấp thuận yêu cầu

sau: TQ được phép thành lập và ủng hộ các mầm cộng

sản ở các nước Á châu.

Một mặt khác, Stalin cũng biết ý đồ của Mao muốn cạnh

tranh với mình nên đã nhiều lần bày tỏ một thái độ thân

thiện khác thường với Bành Ðức Hoài và Lưu Thiếu Kỳ.

Trong lần Bành Ðức Hoài và Chu Ân Lai công du Liên Xô,

Stalin kéo Bành ra nói chuyện riêng, làm Chu rất tức giận.

Một lần khác Lưu Thiếu Kỳ viếng thăm Liên Xô được báo

Pravda gọi Lưu là Tổng bí thư DCSTQ. Lưu phải đính

chính là ở TQ chỉ có Chủ tịch Mao Trạch Ðông mà thôi.

Stalin muốn hai người này lật đổ Mao, nhưng cả hai đều

không dám làm chuyện đó.

Mao và An-Ying (Mao Ngạn Anh, sinh 1922

tại Hunan 1), TQ 1946 - Nguồn:

bjcpdag.gov.cn

Ngày 5 tháng 3 năm 1953 Stalin chết. Mao được cho biết

nếu sớm giải quyết cuộc chiến ở Triều Tiên thì Liên Xô sẽ

cứu xét xây dựng nhà máy chế tạo vũ khí nặng cho TQ,

nhưng lúc đó Mao đang mong muốn có bom nguyên tử

nên từ chối đề nghị này của Liên Xô. Thêm nữa, để gây

căm phẫn Mao còn tố cáo là quân đội Mỹ xử dụng vũ khí

hoá học. Sau này dưới áp lực của Liên Xô, Mao phải rút lại

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

lời tố cáo này và chấp nhận ngừng chiến.

Ngày 27 tháng 7 năm 1953 hiệp định ngưng bắn diễn ra.

TQ gởi sang Triều Tiên 3 triệu lính, theo ước tính của Liên

Xô, TQ tổn thất khoảng 1 triệu quân. Ðặng Tiểu Bình cho

rằng TQ tổn thất khoảng 400 ngàn.

An-Ying và Siqi - Nguồn: bjcpdag.gov.cn

Trong số người chết có con trai của Mao, Mao An-ying. Vợ

An-ying là Siqi (Tư Tề), "con nuôi" không chính thức của

Mao. Khi An-ying báo cho Mao biết là An-ying muốn lấy

Siqi, Mao lồng lên tức giận la hét tới độ An-ying té xiủ. Sự

tức giận này có lẽ vì Mao "nuôi" Siqi cho mình hưởng,

không ngờ bị con trai mình chiếm lấy.

Khi cuộc chiến kết thúc, 2 phần 3 trong số 20 ngàn tù binh

TQ chọn xin tỵ nạn ở Ðài loan. Những người chọn quay

trở về TQ bị Mao gọi là phản quốc vì đã đầu hàng kẻ địch

và bị trừng phạt. Một chuyện ít người biết nữa là Bắc Hàn

còn giữ 60 ngàn tù binh Nam Hàn, và đã không giao trả,

theo lời xúi bẩy của Mao. Những kẻ bất hạnh này bị giam

giữ ở những xó kẹt hẻo lánh ở Bắc Hàn cho tới chết.

-------------

(1. Bạn đọc Feng Nguyễn giúp phần phiên âm Việt ngữ

các nhân danh và địa danh từ tiếng Trung Quốc và thông

này: Mao Anqing hay Mao Ngạn Thanh và Ngạn Anh là

con của Mao với bà Dương Khai Tuệ. Ngoài ra Mao còn

có 1 con gái tên Lý Mẫn với bà Hạ Tử Trân và 1 người con

gái khác tên Lý Nạp với Giang Thanh. Mao Ngạn Thanh,

Lý Mẫn và Lý Nạp hiện nay vẫn còn sống).

------------------

Chương 36

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Với 91 công trình sản xuất vũ khí nặng được Liên Xô chấp

thuận xây cất lần này, Mao hăng hái đưa ra một kế hoạch

biến TQ thành một cường quốc quân sự trong vòng 15

năm. Kế hoạch ngũ niên 1953-57 sử dụng 61% ngân sách

để xây dựng ước mơ này của Mao (trong khi giáo dục, văn

hoá và y tế chỉ được 8%). Dân chúng bị đảng dối gạt là

những công trình này do Liên Xô trợ cấp trong khi thực ra

nó nằm trong chương trình trao đổi giữa hai nước: TQ đổi

thực phẩm lấy viện trợ quân sự. Mao xuất cảng cả gạo,

vốn là thứ mà TQ luôn phải nhập cảng, mặc kệ dân chúng

chết đói. Mao là tác giả câu nói bất hủ: "Nếu chỉ còn lá cây

mà ăn thì cứ để chúng ăn lá cây".

Mao cũng không quên ước mơ được dẫn đầu khối cộng

sản, nên ngoài chương trình xuất cảng thực phẩm đổi lấy

viện trợ quân sự, Mao còn viện trợ và cho vay không điều

kiện cho một số quốc gia khác, như Bắc Việt, Bắc Hàn và

thậm chí ngay cả Ðông Ðức khi xảy ra cuộc nổi loạn giữa

dân chúng và chính quyền tháng 6 năm 1953. Bức tường

Bá Linh được xây nên theo ý kiến của Mao, khi Tổng Bí

thư đảng Cộng sản Ðông Ðức thăm xã giao TQ năm 1956.

Người chống đối chương trình trao đổi thực phẩm lấy viện

trợ quân sự mạnh nhất là Lưu Thiếu Kỳ, nhân vật thứ hai

sau Mao ở TQ. Theo Lưu, mức sống người dân phải được

đặt trên ý đồ bánh trướng quân sự. Vì đang còn cần Lưu,

Mao cho thanh trừng Cao Cương (Gao Gang), bí thư Mãn

châu, với tội danh là âm mưu chia rẽ cán bộ đảng. Gao là

người ủng hộ chương trình trao đổi thực phẩm lấy viện trợ

của Mao 100%. Khi biết tin Stalin sắp chết, Mao lập tức

công bố những dấu hiệu cho thấy Lưu sắp bị thanh trừng:

Không cho Lưu đi theo Mao trong những lần công du, đòi

hỏi Lưu phải đưa cho Mao coi xét mọi công văn trước khi

phổ biến, tố cáo Lưu (dù không nêu đích danh) có những

hành động hữu khuynh, hạ bệ những cộng sự viên thân tín

của Lưu. Lưu e sợ sẽ tới phiên mình bị thanh trừng. Bỗng

nhiên, ngày 24 tháng 12 năm 1953, Mao chỉ định Lưu sẽ

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

thay mình làm chủ tịch nước để ông được nghỉ đi chơi một

thời gian, có nghiã là Lưu vẫn được tín nhiệm. Từ đó Lưu

không dám chống đối Mao nữa.

Chuyến đi chơi của Mao đem tới một lạc thú cho Mao: gái

đẹp. Bất cứ nơi nào Mao đặt chân tới các cán bộ điạ

phương phải sẵn sàng gái tơ, đẹp và còn trinh dâng cho

Mao.

Chương 37

Ðể có đủ thực phẩm trao đổi Mao hô hào cán bộ phải xiết

chặt hầu bao người dân hơn nữa. Từ tiêu chuẩn 200 kg

gạo mỗi người một năm, Mao rút xuống còn 140 kg, có nơi

chỉ còn 110 kg. Có nơi cán bộ xông vào nhà dân, trói chủ

nhà, lục xét đồ đạc để tìm kiếm thực phẩm. Nhiều người tự

tử. Có người làm đơn khiếu nại gởi Mao, cứ tưởng là cấp

dưới làm sai, chứ không biết đây hoàn toàn là kế hoạch

của Mao. Mao vận động nông dân tham gia hợp tác xã để

cho cán bộ đảng dễ dàng kiểm soát. Một chiến dịch thanh

trừng khổng lồ được Mao dựng ra với chỉ tiêu: "5% phản

động". Chiến dịch lan rộng đến mọi lãnh vực: phim ảnh bị

cấm đoán, các tác phẩm văn nghệ được viết bởi các tác

giả không cộng sản bị phê phán, các tác giả còn sống ở

TQ bị trù dập. Một nhà văn nổi tiếng của TQ là Hồ Phong

bị công kích công khai trên báo chí và bị bỏ tù. Mục đích

của Mao là tạo khủng bố để mọi người không ai còn dám

có ý kiến khác, và như thế, chỉ lo làm ăn, tạo ra thực phẩm

cho Mao thu góp. Mao phác hoạ chiến lược của Mao cho

nhóm đầu não của mình vào đầu năm 1956 như sau:

"Nửa năm đầu 1955 chỉ toàn đen tối: Ði đến đâu cũng

nghe chửi. Dân chúng chửi chúng ta vì lấy đi một ít gạo

của họ. Nửa năm sau, không còn ai chửi nữa. Ai cũng lo

làm lụng. Kết quả là một mùa gặt hái thắng lợi. Sau mùa

gặt đó chúng ta lại phải tổ chức chống phản động nếu

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

muốn có thêm một mùa gặt thắng lợi nữa."

Chúng ta chắc còn nhớ năm 1953 Mao phải gác chuyện

đòi hỏi Liên Xô giúp chế tạo bom nguyên tử. Tháng 7 năm

1954 Mao cử Chu Ân Lai sang Moscow thông báo cho

Liên Xô hay là Mao sắp tấn công "giải phóng" Ðài loan.

Ngày 3 tháng 9 Mao cho nổ súng thị uy vào đảo Kim Môn

(Quemoy), đảo này chỉ cách Ðài loan vài cây số. Ngày 1

tháng 10 nhân ngày quốc khánh TQ, một phái đòan hùng

hậu do Khrushchev dẫn đầu sang thăm TQ. Mao xin

Khrushchev giúp chế tạo bom nguyên tử, nhưng vẫn bị từ

chối. Sau khi Khrushchev về, Mao gia tăng thả bom và bắn

súng vào những hòn đảo quanh Ðài loan. Tổng thống Mỹ

Eisenhower phản ứng bằng một hiệp định phòng thủ với

Ðài loan. Mao vẫn tiếp tục tấn công, và còn làm như sắp

đổ bộ. Eisenhower đe doạ sẽ dùng bom nguyên tử nếu TQ

không dừng lại. Ðây là điều Mao mong muốn: TQ có thể

sẽ lâm vào một cuộc chiến tranh nguyên tử với Mỹ. Dĩ

nhiên không muốn một cuộc chiến tranh nguyên tử xảy ra

ở Liên Xô, Khrushchev nhận lời viện trợ kỹ thuật cho TQ

chế bom nguyên tử.

Chương 38

Mao Trạch Đông và Nikita Khrushchev ôm

nhau ở Phi cảng Beijing, 8/1958 - Ảnh: Mao:

The Unknown Story

Chỉ vài tháng sau khi chiến dịch hạ bệ Stalin do

Khrushchev đưa ra thì ở Ðông Âu một loạt các cuộc nổi

loạn xảy ra. Thoạt đầu là Ba Lan, sau đó lây lan sang

Hung và Nam Tư. Mao đánh giá đây là cơ hội để giành vị

trí lãnh đạo với Liên Xô, nên thoạt đầu ông dứt khoát

chống Liên Xô gởi quân sang dẹp loạn, thế nhưng sau

những cuộc đi đêm bất thành với các lãnh tụ Ðông Âu tìm

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

kiếm sự ủng hộ cho một kiểu mẫu TQ ở Ðông Âu, Mao

quay sang ủng hộ Liên Xô đưa quân sang dẹp loạn. Mao

thất vọng khi các lãnh tụ cộng sản Ðông Âu đều bày tỏ

lòng khao khát cho người dân của họ có thêm tự do, chứ

không phải thêm độc tài kiểu Stalin và thêm nghèo đói.

Mao cũng ve vãn Ai Cập trong vụ kinh đào Suez bằng

cách tổ chức những cuộc biểu tình ủng hộ Ai Cập lên tới

cả trăm ngàn người. Mao gởi ngay cho Nasser 20 triệu

đồng tiền Pháp, không cần trả, và hứa hẹn với Nasser sẽ

gởi 250 ngàn chí nguyện quân sang đánh nhau với Do

Thái, nếu Nasser muốn. Nhưng Nasser không cần người,

ông chỉ cần vũ khí hiện đại là thứ mà Mao chưa có.

Khi nhận tin Liên Xô mời tham dự cuộc họp thượng đỉnh

khối cộng sản ngày 7 tháng 11 năm 1957, Mao đặt điều

kiện: giúp Mao xây dựng chế bom nguyên tử và hoả tiễn.

Ba tuần trước khi họp thượng đỉnh, Liên Xô ký với TQ một

hiệp định giúp Mao xây lò nguyên tử.

Tại phiên họp thượng đỉnh Mao không che dấu dã tâm

muốn lật đổ Khrushchev giành ghế lãnh đạo khối cộng

sản, và ông cũng biết Khurshchev không thể công khai

chống đối ông vì Khrushchev muốn bảo vệ sự thống nhất

trong khối cộng sản.

Sau phiên họp Mao yêu cầu Liên Xô giúp xây dựng tàu

ngầm và lại bị từ chối. Mao lại áp dụng bài bản cũ: tấn

công đảo Quemoy. Lại một lần nữa Washington đánh giá

là Mao muốn chiếm Ðài loan. Không ai nghĩ ra mục đích tối

hậu của Mao: dụ cho Mỹ hăm dọa sẽ trả đũa bằng bom

nguyên tử, để dùng đó làm bàn đạp thương thuyết với

đồng minh Liên Xô. Ngày 4 tháng 9 năm 1958 Ngoại

Trưởng Mỹ John Dulles tuyên bố Mỹ sẽ bảo vệ Ðài loan và

Quemoy bằng mọi giá, nếu cần sẽ thả bom ở TQ.

Khrushchev tuyên bố: "tấn công vào TQ là tấn công vào

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Liên Xô", và bí mật phái ngoại trưởng Gromyko sang TQ

gặp Mao. Ông này bị Mao dụ dỗ: hãy giúp chúng tôi xây

dựng tàu ngầm, chúng tôi sẽ chiến đấu chống Mỹ trên đất

chúng tôi. Khrushchev đồng ý.

Dĩ nhiên để có tiền đầu tư vào những công trình quân sự

tốn kém này, Mao càng cần phải xiết chặt người dân TQ

thêm.

Chương 39

Phương thuốc "khủng bố trước công tác sau" của Mao đã

chứng tỏ hết sức hiệu nghiệm. Thế nhưng sau khi thế giới

phương tây đồng loạt lên án xe tăng Liên Xô tàn sát dân

lành ở Ðông Âu, Mao phải thay đổi chiến lược.

Ngày 27 tháng 2 năm 1957 trong một bài nói chuyện trước

Quốc hội dài 4 tiếng đồng hồ, Mao phát động phong trào

trăm hoa đua nở, kêu gọi dân chúng, nhất là các nhà trí

thức, hãy thẳng thắn phê bình đảng. Rất ít người được

biết cái bẫy này của Mao, kể cả thành phần trong Trung

ương đảng.

Một phong trào chống đảng cộng sản rầm rộ nổ ra khắp

nước. Một trong những sự chống đối đầu tiên là sự độc

quyền lãnh đạo của đảng, mà có người gọi là "nguồn gốc

của mọi tội lỗi". Chế độ cộng sản bị người ta so sánh với

Hitler, bản hiến pháp của TQ bị coi là giấy đi cầu. Ðâu đâu

cũng kêu gọi dân chủ.

Chu Ân Lai, Mao Trạch Đông, Lưu Thiếu Kỳ

Ngày 6 tháng 6 năm 1957 Mao đặt vấn đề có sự rạn nứt

trong nội bộ Trung ương đảng và kêu gọi dân chúng đứng

sau lưng ông chống lại thành phần bảo thủ trong đảng.

Mao làm ra vẻ mình là người cấp tiến, nhưng lại bí mật

ban lệnh cho quân đội và đảng bắt và thủ tiêu cho được

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

những kẻ "hữu khuynh" trong giới trí thức. Ðể đạt chỉ tiêu

do Mao đề ra, rất nhiều người bị chết oan. Cuộc thanh

trừng kéo dài một năm, với khoảng nửa triệu người bị giết.

Mục đích tối hậu là để xiết bụng người dân cho có đủ tiền

theo đuổi kế hoạch bành trướng quân sự của Mao.

Ngay cả Lưu Thiếu Kỳ và Chu Ân Lai cũng bị Mao sỉ nhục

trước mặt thuộc cấp của họ vì đã nhiều lần ngăn cản và

làm chậm trể kế hoạch phát triển quân sự của Mao.

Những cán bộ cấp thấp này được Mao xúi giục đấu tố

thượng cấp của mình. Chu bị bắt phải viết và đọc tờ kiểm

điểm xác nhận mình xém chút đi vào đường hữu khuynh

trước 1360 đại biểu tại đại hội đảng tháng 5 năm 1958.

Cũng tại đại hội này Mao lập Lâm Bưu lên làm Phó Chủ

tịch, cùng với Lưu, Chu, Chu Ðức và Trần Vân. Mao cũng

thừa cơ hội đẩy mạnh phong trào sùng bái Mao lên thêm

một tầng nữa: Mọi người phải tuyệt đối tuân lệnh Mao. Bất

cứ nơi nào Mao đi tới phải có chục ngàn, nếu không trăm

ngàn, người hô hào "Mao Chủ tịch muôn năm". Lời nói của

Mao là mệnh lệnh, phải được tuân theo một cách mù

quáng.

Chương 40

Khi Mao đã hoàn toàn đập nát mọi ý đồ chống Mao từ

trong đảng cũng như của giới trí thức, Mao hãnh diện

tuyên bố là kế hoạch kỹ nghệ hoá Trung Quốc (TQ), đưa

TQ lên hàng siêu cường có thể được rút ngắn lại, thay vì

15 năm, nó có thể thành công trong 8 năm, 7 năm, hoặc 5

năm, mà cũng có thể chỉ 3 năm. Vì thế tháng 5 năm 1958

Mao phát động phong trào "Bước tiến nhảy vọt".

Dân TQ được Mao cho biết là "bước tiến nhảy vọt" này sẽ

đưa TQ qua mặt các cường quốc kinh tế tư bản trong một

thời gian ngắn. Mao không che giấu ý đồ muốn thôn tính

toàn thế giới. Người dân TQ vì thế bị động viên làm việc

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

ngày đêm cho mau đạt được mục đích này. Bộ máy tuyên

truyền của Mao không ngớt rầm rộ đưa tin là hợp tác xã

Sputnik ở tỉnh Henan trồng được 1,8 tấn thóc mỗi sào đất

(bằng 1/6 mẫu), gấp 10 lần các nơi khác. Ðây là một con

số khó tin. Ngày 4 tháng 8 Mao công khai tuyên bố đã đến

lúc TQ phải nghĩ đến cách giải quyết số gạo dư thừa. Ðây

là một chuyện khó tin thứ hai, vì chỉ mới 6 tháng trước TQ

còn bị thiếu gạo. Tháng 9 tờ Nhân Dân nhật báo đưa tin

Quảng tây gặt được 70 tấn thóc trên một mảnh đất nhỏ

bằng 1/5 mẫu. Tất cả những tuyên truyền láo khoét này chỉ

nhằm một mục đích là thúc đẩy dân TQ cật lực làm việc,

và cho cán bộ đảng tha hồ vơ vét và bóc lột. Thừa biết là

dân TQ không có gạo mà ăn, nhưng Mao vẫn kiên trì

tuyên truyền bắt cán bộ đảng phải đi tra xét và lục lọi nhà

dân cố tìm cho ra chỗ giấu gạo để tịch thu và trừng phạt

họ.

Võ Văn Kiệt ký nghị định Số. 207/TTH

(11/4/1996) thanh lập khu kinh tế Dung Quất

Mao là tác giả của nhiều công trình hoang tưởng: Trong 4

năm từ 1958 hàng trăm triệu dân công bị khai thác làm

đập, hồ chứa nước và kênh đào, mà dụng cụ chỉ là đồ cá

nhân như búa, dùi và xẻng. Dân công không những phải

dùng dụng cụ của mình mà còn phải mang theo thức ăn,

có nơi còn phải tự cất lều lấy mà ở. Dĩ nhiên tai nạn không

tránh khỏi. Công trình càng lớn, số người chết càng nhiều.

Công trình xây đập ở Hà Nam (Henan) chẳng hạn, vừa

xây xong thì vỡ làm chết 85 600 người (con số chính

thức). Rất nhiều công trình phải bỏ dở vì lý do không thực

tế. (Dịch tới đây người dịch không khỏi không liên tưởng

tới những chuyện xảy ra ở Việt Nam (VN) sau 1975, tôi tự

hỏi tại sao những người cộng sản (CS) VN vẫn còn hoang

tưởng về chủ nghiã CS. Thử hỏi bao nhiêu người dân phải

chết oan ức vì chế độ kinh tế mới? Bao nhiêu tài sản quốc

gia bị tàn phá qua những kế hoạch hoang tưởng kiểu xây

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

nhà máy làm gạch trong rừng ở tỉnh Thái Bình để rồi nhà

máy xây xong, gạch làm xong mà không chuyển ra ngoài

được vì không có kế hoạch làm đường? Gần đây là nhà

máy lọc dầu Dung Quất, tốn gần 3 tỷ đồng xây xong thì để

đó ngó chơi).

Mao cũng là tác giả của một kế hoạch điên khùng: xua

đuổi chim két ra khỏi TQ vì chim ăn thóc. Toàn dân TQ bị

trưng dụng ra đồng với gậy gộc và liên tục la ó ồn ào để

chim không dám đậu xuống, rồi khi mệt quá thì sẽ rớt

xuống và bị bắt bởi đám đông. Sau này khi biết rằng chim

két ăn thóc nhưng cũng ăn một số sâu bọ nguy hại cho

mùa màng, Mao đánh điện cho Toà đại sứ Liên Xô ở Bắc

kinh: "Tối mật: Xin gởi ngay cho 200 ngàn chim két".

Một thất bại to lớn nữa đã hủy diệt hết năng lực của dân

TQ là kế hoạch làm thép. Ðể qua mặt Anh quốc trong vòng

3 năm theo ý muốn của Mao, Mao hỏi ông bộ trưởng năng

lực: "Chúng ta sản xuất 5 triệu tấn thép năm vừa rồi,

chúng ta có khả năng tăng lên gấp đôi năm nay không?".

Dĩ nhiên nói không là chết, ngài bộ trưởng hăng hái gật

đầu: "Dạ, có ngay". Thế là thành chỉ tiêu của Mao cho năm

1958. Các nhà máy làm thép phải hoạt động 24 trên 24

cho tới lúc máy móc hư hỏng mà vẫn chưa đạt được tiêu

chuẩn, Mao liền ra lệnh cho mọi nhà đều phải làm thép:

dân chúng phải tình nguyện đem các vật dụng trong nhà

bằng thép ra nộp cho các lò nấu được xây dựng sơ sài

sau vườn, hàng chục triệu người phải bỏ công việc để đi

nấu thép. Kết quả là 6 triệu tấn thép được sản xuất từ

những nhà máy thép vườn mà không xử dụng gì được.

Một sự lãng phí nhân lực và vật lực khủng khiếp.

Trong số 1,639 công trình quân sự nặng chỉ có 28 công

trình hoàn thành. Lần đầu tiên trong lịch sử lòai người TQ

đã sản xuất được máy bay mà không cất cánh được, xe

tăng không chạy đường thẳng (phanh) được, tàu chiến bị

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

chìm trước khi có thể nổ súng. Mao đem tặng Hồ Chí Minh

một chiếc trực thăng mà xưởng sản xuất chỉ dám chở tới

biên giới rồi bỏ đó.

Trong phong trào "bước tiến nhảy vọt" Mao cũng cho

thành lập rất nhiều công xã mà mục đích chính là để kiểm

soát đời tư của người dân. Dân chúng phải sống theo giờ

giấc quy định của cán bộ đảng. Ở Henan và một số thí

điểm khác, Mao còn phát cho mỗi người một con số và

người dân phải mặc áo với con số này trên lưng.

Mao không ngần ngại phá hủy đền chùa, di tích để xây

công xưởng. Ở Bắc kinh có 8 ngàn di tích, Mao chỉ muốn

để lại 78 cái. Nhiều bức tường cổ kính bị phá hủy, một hồ

nước bị lấp, nhưng rất may là lệnh của Mao đã không

được thực hiện tới nơi.

Sau 4 năm thực hiện "bước tiến nhảy vọt", Lưu Thiếu Kỳ

ước tính có tới 38 triệu người chết đói. Thế nhưng TQ đã

xuất cảng 7 triệu tấn gạo chỉ trong hai năm 1958-9. Mao

ban lệnh cho trồng rau cải trên mộ người chết, vì "người

chêt cũng có lợi: xác họ làm thành phân bón". Người dân

không được khóc than cho kẻ chết. Mao chẳng đã từng nói

"Chúng ta sẵn sàng hy sinh 300 triệu dân TQ (một nửa

dân số) để hoàn thành chủ nghiã Cộng sản" đó sao.

Chương 41

Thống tướng Bành Ðức Hoài (24/10/1898 -

29/11/1974)

Chỉ có một người duy nhất trong Bộ Chính trị đảng CSTQ

dám chống lại Mao trong phong trào "Bước tiến nhảy vọt"

là Bành Ðức Hoài. Ngay từ năm 1930 Bành đã từng phê

phán các đối xử dã man của Mao với các cấp dưới quyền,

ông cũng đã thách thức Mao trong vị thế lãnh đạo quân đội

trong cuộc "Trường chinh". Năm 1950 ông chống Mao khi

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mao xây dinh thự khắp nơi và tuyển gái đẹp phục vụ Mao.

Thế nhưng khi cuộc chiến ở Triều Tiên xảy ra, ông lại là

một tay sai đắc lực của Mao khi được giao quyền Tổng tư

lệnh quân đội liên quân.

Khi "bước tiến nhảy vọt" được phát động, Bành cùng với

khoảng 1400 sĩ quan cao cấp bị Mao bắt phải phê và tự

phê liên tục đến độ Bành xin từ chức, nhưng Mao không

cho. Mao lại phong Lâm Bưu làm Phó Chủ tịch, đặt Lâm

Bưu lên trên Bành.

Bành biết mình không có cách gì ngăn chặn Mao thực hiện

bước tiến nhảy vọt nên ông xin đi tham quan Ðông Âu. Ở

Ðông Ðức Tổng bí thư đảng CSÐ Ðức Ulbricht cho ông

hay là Ðông Ðức đã không còn phải ăn theo khẩu phần

nữa, nhờ vào số thực phẩm nhập từ TQ, và ông xin Bành

hãy báo lại với Mao cho tăng thêm số thịt xuất khẩu sang

Ðông Ðức. Bành ngậm ngùi tiết lộ là những báo cáo về

thành công nông nghiệp gần đây của TQ chỉ là báo cáo

láo, và TQ đang có nguy cơ chết đói, nhưng những lời nói

này không dao động Ulbricht. Các nơi khác Bành đi tới đều

chịu chung một số phận: không ai màng tới chuyện TQ sắp

bị chết đói. Chặng chót ở Albania, đột nhiên Bành được

gặp Khrushchev. Mặc dù không có thông dịch, chắc chắn

Bành cũng đã có được một sự hậu thuẫn nào đó từ

Khrushchev.

Bành trở về Bắc kinh ngày 13 tháng 6 năm 1959, và mệnh

lệnh đầu tiên của ông cho bí thư trưởng quân đội của ông

Huang Kecheng là di chuyển một số quân đội để "chuyển

gạo tới cứu đói". Vì mọi cuộc chuyển quân đều phải có sự

đồng ý của Mao, nên âm mưu này của Bành bị chận lại.

Bành không hề hay rằng mọi hành động của ông ở Ðông

Âu đều được theo dõi và báo cáo cho Mao.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mao cho triệu tập một cuộc họp cấp lãnh đạo tại Lư Sơn

(Lushan) ngày 2 tháng 7. Ðây là một trung tâm du lịch do

Tây phương xây dựng từ đầu thế kỷ 19. Dưới thời Mao nó

được tu sửa lại thành một pháo đài, cư dân quanh vùng bị

ép phải bỏ đi để bảo đảm an toàn 100% khi Mao cần tới

đây nghỉ mát. Bành muốn nhân cơ hội này tố cáo Mao báo

cáo láo về số lượng sản xuất gạo của TQ, và buộc Mao

phải có trách nhiệm về kế hoạch chế tạo thép tại gia. Bành

cũng âm mưu liên kết với Lạc Phủ để lật Mao nhưng Lạc

Phủ từ chối. Bành hoàn toàn không biết là tất cả thành

viên trong phiên họp đều một lòng theo Mao. Kẻ tấn công

Bành dữ dội nhất là Lâm Bưu.

Kết quả phiên họp: Bành và bí thư trưởng Hoàng Khắc

Thành (Huang Kecheng) bị buộc tội chống đảng. Bành bị

giam tại gia trong khi thuộc hạ của ông bị những cách

trừng phạt khác nhau.

Sau khi thành công thanh trừng Bành, Lâm Bưu càng xiểm

nịnh Mao thêm. Ông cho in một quyển sách nhỏ những lời

nói chuyện của Mao và phân phát cho binh sĩ bắt học

thuộc lòng.

Quyển sách nhỏ này sau này được in phát khắp nước, trở

thành một cuốn sách tùy thân cho mọi người dân TQ.

Chương 42

Mao quyết định chiếm Tây Tạng từ năm 1950, khi mới

chiếm được TQ. Thế nhưng vì Tây tạng nằm trên núi cao,

không thuận tiện cho xe cộ nên Mao phải hòa hoãn trước.

Ông thừa nhận vai trò của đức Ðạt Lai Lạt Ma, và hứa hẹn

cho Tây Tạng được quyền tự trị, trong khi đó ông cho xây

hai con đường dẫn đến Tây Tạng.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ðầu năm 1956 khi hai con đường này hoàn tất, Mao tấn

công Kham, một vùng kế cận với Tây tạng và gặp sự

chống đối quyết liệt. Quân chống đối lên tới 60 ngàn

người, phần đông là người Tây tạng. Mao biết rằng đây là

bài học cho Mao khi chiếm đóng Tây tạng, nên ông ban

lệnh ngừng chiến tháng 9 năm đó.

Năm 1958 Mao ban lệnh gia tăng số thực phẩm thu mua,

sự chống đối lan rộng khắp nước Tây tạng. Mao ra lệnh

cho quân đội đàn áp. Mao viết: "Bọn nổi loạn càng nổ lớn,

càng cho ta một lý do chính đáng chiếm đóng Tây tạng"

Ngày 10 tháng 3 năm 1959 phản ứng trước tin đồn Mao

dự trù bắt cóc đức Ðạt Lai Lạt Ma, một cuộc biểu tình nổ

lớn ở thủ đô Lhasa. Dân chúng bao vây kín dinh thự đức

Lạt ma, để bảo vệ ngài. Ngày 17, sau nhiều thuyết phục

đức Lạt ma đồng ý bí mật rời bỏ Lhasa và sang tỵ nạn ở

Ấn độ sau 15 ngày đi bộ, phần lớn đi ban đêm dưới thời

tiết khắc nghiệt để tránh tai mắt lính TQ. Không hay biết là

đức Lạt ma đã trốn thoát, đám đông vẫn bao kín dinh thự

ngài khi quân đội TQ khai hoả. Ứơc lượng có tới 87 ngàn

người Tây tạng bị giết chết, bắt bớ và lưu đày đến các trại

lao động cưỡng bức. Ngày hôm sau TQ công bố một văn

thư ký tên Chu Ân Lai là cuộc nổi loạn ở Tây tạng đã bị

dẹp yên, và chính phủ Tây tạng sẽ do Ban Thiền Lạt Ma

lãnh đạo, nhưng thực ra TQ đã chính thức chiếm đóng Tây

tạng cho tới ngày nay. (Lời Người Dịch: Ðoạn văn này

không có trong sách mà do tôi dịch từ tài liệu phân phát

bởi văn phòng đức Ðạt Lai Lạt Ma)

Một chính sách khắc nghiệt được Mao ban hành vì Mao

cho rằng dân Tây tạng "ngu dốt, dơ bẩn và vô dụng". Mao

cũng phàn nàn là ở Tây tạng có quá nhiều sư sãi, thiếu

người lao động, vì thế Mao ban lệnh đóng cửa tu viện, bắt

sư sãi hoàn tục. Trước đó Tây Tạng có 2500 tu viện, tới

năm 1961 chỉ còn 70 cái. Mao đóng thuế và thu mua thực

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

phẩm tới mức dân Tây tạng không còn gì để sống. Ngay

cả dầu để đốt đèn cũng không có. Người dân Tây tạng

chết như rạ, nhiều khi cái chết đến dễ dàng chỉ vì một cơn

cảm cúm. người bị chết sau 3 ngày

Chương 43

Tháng 9 năm 1958 một hỏa tiễn của Mỹ bắn đi từ Ðài loan

rớt xuống TQ không phát nổ. Khrushchev yêu cầu TQ cho

người Nga khám xét hỏa tiễn này. TQ trả lời là họ không

tìm được nó. Khrushchev đe doạ sẽ ngưng công trình làm

hoả tiễn R-12, chiếc hoả tiễn được tìm thấy ngay, thế

nhưng hệ thống hướng dẫn hoả tiễn bay đã bị tháo mất.

Ðánh giá là TQ chỉ muốn lợi dụng Liên xô giúp họ chế vũ

khí nặng để thống trị thế giới, đích thân Khrushchev ra

lệnh làm chậm lại tiến trình chế bom nguyên tử, và ngày

20 tháng 6 năm 1959 thì ngừng hẳn. (Nhưng khi đó TQ đã

học và có được phần cơ bản của bom).

Tháng 9 năm đó Khrushchev qua thăm Mỹ. Khrushchev

đánh giá là có thể chung sống hoà bình với phương tây.

Mao lại đánh giá sách lược mới của Liên xô sẽ là một cơ

hội cho TQ lãnh đạo khối Cộng sản, thay Liên xô, trong 8

năm. Ông ban lệnh tiếp tục vắt sữa Liên xô mà đừng cho

họ biết ý đồ của mình, trong khi đó phải tuyên truyền chủ

nghiã Mao-ít làm khuôn mẫu cho các quốc gia khác.

Ðể truyền bá chủ nghiã Mao-ít Mao phải bưng bít sự thật

là dân TQ đang chết đói. Chỉ có cán bộ ngoại giao TQ mới

được xuất ngoại. Khi được hỏi bởi lãnh tụ cánh tả Pháp

Francois Mitterand (sau này thành tổng thống Pháp) là ở

TQ có nạn đói không. Mao lạnh lùng trả lời: "Tôi lập lại một

lần nữa, hãy nghe cho rõ: TQ không có nạn đói". Mitterand

tin thật. Ngay cả Pierre Trudeau (sau này là thủ tướng

Canada) cũng tin thật. Bản báo cáo của CIA Mỹ cũng viết

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

là "có 1 sự tăng triển rất đáng chú ý về hàng sản xuất của

TQ). Con bài Edgar Snow (cùng với hai văn sĩ khác là Han

Suyin và Felix Greene) cũng được xử dụng lại để đánh

bóng chế độ.

Ðối ngoại, Mao không ngần ngại xử dụng tiền bạc để mua

chuộc các chính quyền Cộng sản khác (như Cuba và

Albania), cũng như để giúp thành lập các phong trào cộng

sản theo Mao ở các quốc gia khác. Sau này một cán bộ

tình báo CIA của Mỹ tiết lộ là ông ta khám phá ra một cách

rất dễ dàng để xâm nhập TQ là chỉ cần thành lập một đảng

Mao-ít, thì ngay lập tức sẽ nhận được viện trợ của Mao và

sẽ được mời đi thăm TQ.

Một cuộc hội nghị thượng đỉnh 4 nưóc Mỹ, Anh, Pháp và

Nga được triệu tập, dự trù tổ chức tại Paris ngày 16 tháng

5 năm 1960. Mao không được mời. Mao tố cáo Liên xô đi

theo chủ nghiã xét lại. (Thế nhưng chỉ hai tuần trước ngày

hội nghị, một chiếc máy bay do thám U-2 của Mỹ bị bắn rơi

ở Nga. Khi Tổng thống Mỹ Eisenhower từ chối xin lỗi,

Khrushchev tuyên bố không đi dự hội nghị và vì thế hội

nghị tan vỡ.) Ðối lại, Khrushchev hủy bỏ đồng loạt một số

công trình lớn Liên xô đang xây dựng cho TQ, mà Mao sau

này đổ thừa là làm tê liệt nền kinh tế của TQ khiến gây ra

nạn đói ở TQ.

Tháng 10 năm 1962 Khrushchev bí mật gài hoả tiễn có

gắn đầu đạn nguyên tử ở Cuba. Khi đó Mao đang chuẩn bị

một cuộc chiến tranh biên giới với Ấn độ nên cả hai lại

quay ra ủng hộ nhau. Ngày 20 tháng 10 Mao hạ lệnh tấn

công. Quân đội TQ tiến sâu vào lãnh thổ Ấn tới 150 cây

số, và sau khi chứng tỏ sức mạnh quân sự của mình hơn

Ấn độ, Mao cho triệt thoái quân về. Ngày 22 tháng 10

Tổng thống Mỹ Kennedy công bố tối hậu thư đòi

Khrushchev rút hoả tiễn về và hạ lệnh phong toả bờ biển

Cuba. Cả thế giới hồi hộp theo dõi hai cường quốc nguyên

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tử. Ngày 28 tháng 10 Khrushchev ban lệnh rút hoả tiễn về

sau khi Kennedy đồng ý không xâm lăng Cuba. Tháng 7

năm 1963 Khrushchev ký hiệp ước chống thử bom nguyên

tử với Anh và Mỹ, nới rộng thêm sự rạn nứt giữa hai quốc

gia cộng sản. Mao gia tăng cuộc khẩu chiến: ông mạnh

miệng tố cáo Khrushchev là "đồ xét lại".

Chương 44

Tháng 4 năm 1961 Lưu Thiếu Kỳ có dịp về quê và mắt

thấy tai nghe những sự thật đang xảy ra cho người dân TQ

do chính sách của "bước tiến nhảy vọt" mà ông góp sức.

Ông xin lỗi dân làng, ông nói: "Tôi rất xúc động chứng kiến

bà con của tôi đang sống quá cực khổ. Tôi thấy phải có

trách nhiệm đã làm cho bà con đau khổ, và tôi xin lỗi". Khi

trở về Bắc kinh ông đã hết sức vận động với Mao để rút

chỉ tiêu thu mua gạo của dân xuống, nhờ thế số nạn nhân

chết vì đói năm 1961 chỉ còn phân nửa năm trước (dù vẫn

còn khoảng gần 12 triệu).

Cũng năm này DCSTQ sẽ có phiên họp đảng nên Mao e

sợ sẽ mất phiếu. Mặc dù đã đổ thừa nạn đói xảy ra do cán

bộ cấp dưới làm sai, và Liên xô đã góp phần phá hủy kinh

tế TQ, Mao phải giả bộ là ông sẽ không ăn thịt nữa, dù

thực tế thực đơn của ông vẫn đầy đủ 7 món: hải sản, gà,

vịt, heo, cừu, bò và cháo. Dư biết là những trò giả bộ của

mình không thể nào giúp ông giữ được ghế chủ tịch, Mao

bày ra một kế khác: đại hội đảng sẽ không có bỏ phiếu.

Tháng 1 năm 1962 bảy ngàn đảng viên kéo về Bắc kinh

họp đại hội đảng. Mao sắp xếp cho các đảng viên có hai

tuần để đọc báo cáo mà trước đó đã được thảo luận ở tổ.

Tại cuộc họp tổ, đại biểu nào ương ngạnh muốn đặt vấn

đề đều bị đe doạ. Ðại hội sẽ kết thúc với bài nói chuyện

sau cùng của Lưu thiếu Kỳ vào ngày bế mạc 27 tháng 12.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mao không ngờ Lưu không đọc bản tổng kết mà Mao đã

duyệt trước mà công khai đặt vấn đề dân chúng thiếu ăn,

thiếu mặc đều vì chính sách sai lầm của Mao. Ông nói:

"Bước tiến nhảy vọt chỉ là một bước thụt lùi vĩ đại". Ông

kêu gọi các đại biểu hãy dũng cảm phân tách bước tiến

nhảy vọt, và đặt câu hỏi TQ có nên xóa bỏ công xã và

chương trình kỹ nghệ hoá không.

Bài nói chuyện của Lưu được sự đáp ứng nồng hậu của 7

ngàn đảng viên đại biểu. Biết rằng có Lưu Thiếu Kỳ chống

lưng, cả 7 ngàn cái miệng hùa nhau kết án chính sách của

Mao. Mao hoàn toàn không ngờ sự việc lại xảy ra như vậy,

nhưng Mao biết một mình ông không thể chống lại 7 ngàn

người. Bước đầu tiên Mao phải nhượng bộ: Ông cho kéo

dài đại hội để cho các đại biểu có thêm thì giờ phát biểu,

xổ hết tức giận ra, mà sau đó nơi riêng tư ông gọi là xổ

trung tiện ra.

Ngày 29 Lâm Bưu phát biểu. Ông này hết lời bênh vực

Mao với luận điệu như "Mao chủ tịch không hề sai", và

"trong hoàn cảnh khó khăn chúng ta phải gắn bó với Mao

Chủ tịch hơn nữa". Ngay sau đó, không ai còn dám tố cáo

Mao trực tiếp nữa. Tuy thế, Mao vẫn phải tự nhận lỗi kiểu

chung chung và hủy bỏ chương trình thu mua lúa gạo.

Nhờ thế, hàng chục triệu người thoát chết đói.

Ngay sau khi đại hội đảng kết thúc, Mao bay đi Thượng hải

để Lưu thiếu Kỳ và phe cánh của ông, Chu Ân Lai, Trần

Vân và một ngôi sao đang lên Ðặng Tiểu Bình, đưa ra

những thay đổi to lớn cho chính sách của Mao. Những

thay đổi như ngưng lại các kế hoạch kỹ nghệ tốn kém như

chế tàu ngầm nguyên tử, rút bớt kinh phí từ các cơ xưởng

sản xuất vũ khí, tăng gia tài trợ cho các kỹ nghệ thực

phẩm. Bọn Lưu cũng cho phục hồi danh dự cho hàng chục

triệu người bị Mao kết tội "hữu khuynh" những năm trước.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Trong mấy năm tới Lưu và những người đồng chí cố gắng

vãn hồi lại nền kinh tế TQ, trong khi Mao hoạch định một

kế hoạch trả thù.

Chương 45

Mao, Lưu Thiếu Kỳ, Chu Đức (Zhu De) đón

Chu Ân Lai sau chuyến công tác ở Moscow

- 11/1964

Một công trình của Mao không bị cắt xén: công trình chế

bom nguyên tử. Tháng 4 năm 1964 Mao được biết là quả

bom có thể sẽ được hoàn thành vào mùa thu năm ấy, Mao

liền thay đổi thái độ với Liên xô. Mao ve vãn Khrushchev

bằng những lời lẽ như "TQ vẫn là một thành viên của khối

cộng sản", và "hãy để bọn đế quốc run sợ vì sự đòan kết

của chúng ta". Về mặt an ninh, dù công xưởng chế bom

nguyên tử Lop Nor được xây cất trong sa mạc Gobi, hoàn

toàn cô lập với bên ngoài và mọi nhân viên đều đã phải ở

trong đó không được ra ngoài trong nhiều năm, có người

cả 10 năm rồi không được về nhà, Mao vẫn không yên

tâm. Ông bí mật cho dời cơ xưởng này tới một địa điểm

khác, được xây cất sâu trong núi. Ðiạ điểm mới này tốn

hơn 200 tỷ nhân dân tệ, và quy tụ công sức của hơn 4

triệu người.

Vẫn còn một điểm Mao phải quan tâm: Việt nam ở phiá

nam TQ. Vào năm 1963 Mỹ có khoảng 15 ngàn cố vấn ở

Nam VN. Mao lập luận là Mỹ sẽ không dám tấn công vào

lò nguyên tử của TQ nếu Mỹ có quân đông ở VN vì một

cuộc tấn công như thế của Mỹ sẽ khiến quân TQ có lý do

tràn sang VN giết quân Mỹ đang đóng ở VN. Vì thế Mao

khuyến khích Bắc Việt mở rộng cuộc chiến với Mỹ sang

Lào và Thái lan, và tăng cường gởi người vào Nam VN.

Mao cố vấn Hồ: "Ðừng sợ Mỹ đưa thêm quân. Ngay cả

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

nếu Mỹ xâm lăng Bắc Việt, quân đội TQ sẽ lập tức gởi

quân sang, lập lại bài học Triều tiên." Chu Ân Lai tuyên bố

với Tổng thống Nasser của Ai cập: "Nếu Mỹ có thêm quân

ở VN chúng tôi sẽ càng vui thêm, vì chúng tôi sẽ có thêm

nhiều con tin" Chu cũng tuyên bố với Tổng thống Nyerere

của Tanzania: "Bắc kinh sẽ đổ quân vào Bắc Việt ngay khi

Mỹ tấn công lò nguyên tử TQ, dù có hay không có sự đồng

ý của chính phủ Hà nội".

Ngày 16 tháng 10 năm 1964 TQ thử trái bom nguyên tử

đầu tiên ở lò nguyên tử Lop Nor. Không nói tới những tai

hoạ ghê gớm gây ra bởi trái bom cho môi trường chung

quanh lò Lop Nor, chỉ kể những chi phí mà TQ đã bỏ ra để

chế tạo quả bom này lên tới 4 tỷ Mỹ kim (tiền năm 1957),

một số tiền lớn đủ để mua gạo cho toàn dân TQ xử dụng

trong hai năm. Số tiền này đủ để cứu sống 38 triệu nhân

mạng đã chết vì đói ở TQ. Trái bom của Mao đã gây thiệt

hại về nhân mạng gấp 100 lần hai trái bom Mỹ thả xuống

Nhật.

Chương 46

Từ giữa sang phải: Lưu Thiếu Kỳ, Chu Ân

Lai, Đặng Tiểu Bình (1964) - Nguồn:

bjreview.com.cn

Ngày 14 tháng 10 năm 1964 Khrushchev bị loại ra khỏi bộ

chính trị, và được thay thế. Nhận thấy đây là một cơ hội để

TQ được Liên Xô tiếp tục giúp đỡ cho hoàn thành kế

hoạch chế tạo hoả tiễn, mà vốn đã bị đình trệ từ khi Liên

Xô rút cố vấn kỹ thuật về từ năm 1959, Mao bắn tiếng qua

đại sứ Liên Xô là ông mong muốn cải thiện quan hệ hai

nước. Brezhnev cũng muốn vậy, thế nhưng khi biết là Mao

chỉ muốn thủ lợi cho riêng mình, Brezhnev bèn thử dò tìm

một cơ hội lật đổ Mao. Tại bữa tiệc chiêu đãi phái đoàn

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chu Ân Lai tại điện Cẩm Linh (Kremlin) ngày 7 tháng 11,

bộ trưởng quốc phòng Liên Xô, Malinovsky, nói với Chu:

"Chúng tôi không muốn cả Mao lẫn Khrushchev đứng giữa

quan hệ của hai chúng ta". Làm như không biết ông này

nói gì, Chu bỏ đi chỗ khác. Malinovsky quay sang thống

chế Ho Lung, khi đó là quyền Tổng tư lệnh quân đội TQ:

"Chúng tôi đã gạt bỏ Khrushchev, các ông hãy gạt bỏ Mao

đi rồi ta sẽ có quan hệ tốt hơn". Ho Lung phản kháng vài

câu rồi cũng bỏ đi. Tối hôm đó, Chu điện cho Mao hay mọi

chuyện. Ngày hôm sau, Chu chính thức phản đối với

Brezhnev khi ông này và bốn cán bộ cao cấp (không có

Malinovsky) tới thăm ông ở tư dinh, Brezknev đổ thừa là

Malinovsky say, nói bậy, thế nhưng sự kiện là Malinovsky

không bị khiển trách gì chứng tỏ ông này chỉ làm theo ý

của Brezhnev.

Ý thức rằng Brezhnev đang âm mưu lật đổ ông, Mao

không cho một cán bộ cấp cao nào của TQ được sang

thăm Liên Xô nữa. Lệnh này được tuân thủ cho tới khi

Mao chết. Chỉ một người duy nhất được ngừng chân ở

Moscow trên đường đi dự đại hội đảng Romania vào năm

1965 là Ðặng Tiểu Bình, chứng minh là ông này được Mao

hoàn toàn tín nhiệm. Khi Hồ Chí Minh chết (1969), e ngại

sẽ gặp mặt phái đoàn Liên Xô, Chu Ân Lai đã bay sang Hà

nội và sau đó bay về TQ trước khi đám tang bắt đầu. Ðám

tang của Hồ chỉ có sự có mặt của một phái đoàn cấp thấp

của TQ. Mao cũng đánh giá là Bắc kinh chỉ cách Ngoại

Mông của Liên Xô chỉ 500 cây số, đa số là đồng ruộng

trống trải và bằng phẳng, nên rất dễ trở thành mục tiêu tấn

công của xe tăng Liên Xô. Ðể đề phòng chuyện này, Mao

cho xây dựng một số đồi núi nhân tạo giống như những

pháo đài khổng lồ ở bắc TQ. Kế hoạch này bị hủy bỏ vài

năm sau vì quá tốn kém.

Một số cán bộ cao cấp có liên hệ với Liên Xô cũng bị thanh

trừng. Thống chế Ho Lung bị bắt và bị đưa đi cải tạo cho

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tới chết (1969). Thứ trưởng quốc phòng TQ, Xu Guangda,

chỉ vì có mặt ở Liên Xô trong lúc Malinovsky nói câu đó đã

bị thẩm vấn tới 416 lần trong 18 tháng.

Cũng trong năm 1965 một cuộc họp thượng đỉnh các nước

Á châu và Phi châu dự trù sẽ được tổ chức ở Algeria. Ðể

hy vọng kiếm phiếu, Mao ve vãn tổng thống Sukarno của

Indonesia bằng quà cáp và hứa hẹn sẽ giúp Indonesia chế

bom nguyên tử. Mao cũng hứa hẹn y như vậy với Ai cập.

(LND: Sao tôi nhớ tới Nhạc Bất Quần và lời hứa sẽ truyền

thụ Tịch Tà kiếm phổ quá). Mao cũng hứa sẽ xây dựng

cho Zambia một hệ thống đường rầy xe lửa dài tới 2000

cây số, một kế hoạch lên tới 1 tỷ Mỹ kim. Xui cho Mao là

tổng thống Ben Bella của nước chủ nhà Algeria bị lật đổ

trong một cuộc chính biến xảy ra chỉ 10 ngày trước ngày

hội nghị khai mạc. Vì thế cuộc hội nghị thượng đỉnh bị hủy

bỏ, dù Mao hết sức vận động cửa hậu. Ước mộng của

Mao được làm chủ một hội nghị quốc tế Á-Phi lại bị tan

tành.

Mao cũng bị thất vọng khi không sai khiến được Pakistan

đánh Ấn độ. Tháng 9 năm 1965, Ấn độ và Pakistan xảy ra

chiến tranh biên giới. Mao cũng dàn quân ở biên giới TQ-

Ấn, và ra tối hậu thư cho Ấn độ trong ba ngày phải giải giới

một số căn cứ của Ấn đặt dọc theo biên giới hai nước, ở

những chỗ mà Mao cho là thuộc đất TQ. Ấn độ đề nghị

cùng thanh tra, nhưng Mao khước từ. Ý đồ của Mao là Ấn

độ không thể nào đương đầu với hai mặt trận một lúc:

Pakistan và TQ. Ý đồ này bị thất bại vì Pakistan bỗng

nhiên chấp nhận đình chiến, theo đề nghị của Liên hiệp

quốc. Pakistan cho Mao hay là một cuộc chiến tranh với

Ấn độ sẽ rất tốn kém. Cuộc chiến tranh biên giới giữa Ấn

và TQ vì thế cũng tạm chấm dứt.

Mao cũng là kẻ đỡ đầu cho lực lượng cộng sản ở Thái.

Ngày 7 tháng 8 năm 1965 đảng cộng sản Thái đụng độ với

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

lực lượng quân đội của chính phủ theo lời khuyến dụ của

Mao, nhưng không đem lại kết quả như ý.

Thất vọng lớn nhất của Mao về mặt đối ngoại trong năm

1965 phải nói là cuộc đảo chánh ở Indonesia.

Leonid I. Brezhnev (10/1964 - 10/1982) -

Nguồn: numismondo.com

Tổng thống Sukarno thân Bắc kinh, nên đã giao cho đảng

cộng sản Indonesia nắm giữ một số cơ quan quan trọng

trong chính quyền và quân đội. Ðây là một đảng cộng sản

lớn nhất không nắm chính quyền vì có tới 35 triệu đảng

viên. Ngày 30 tháng 9 đảng cộng sản tổ chức một cuộc

đảo chính để giành chính quyền theo lời khuyên của Mao:

"Phải nắm lấy cơ hội mà giành chính quyền", tổng tư lệnh

quân đội và năm viên tướng khác bị bắt giữ và bị giết. Thế

nhưng âm mưu này đã bị tiết lộ, và một viên tướng không

nằm trong danh sách phải cần bị bắt của phe đảo chánh

đã lật ngược được tình thế. Tướng Suharto ban lệnh bắt

và tàn sát cả trăm ngàn người, đảng viên đảng cộng sản,

cảm tình viên cũng như thường dân. Tất cả thành viên của

bộ chính trị đều bị giết, ngoại trừ một người, Jusuf

Adjitorop, khi đó đang ở TQ.

Về mặt đối nội, lợi dụng uy tín Mao xuống thấp, Lưu Thiếu

Kỳ đã tạo cho mình được một vị trí ngang ngửa với Mao.

Báo chí TQ không còn chỉ tôn vinh Mao Chủ tịch, mà luôn

luôn Mao Chủ tịch và Lưu Chủ tịch (Lưu là Chủ tịch nước,

Mao là Chủ tịch đảng). Vì là người đã đưa TQ ra khỏi nạn

chết đói, Lưu được rất nhiều người ủng hộ, kể cả từ

những kẻ đã từng ủng hộ Mao trước kia. Thậm chí, có

người đề nghị chỉ treo tranh Lưu (không treo tranh Mao)

trên tường Thiên An môn, nhưng Lưu đã bác bỏ ý kiến đó

ngay lập tức.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 47

Tháng 11 năm 1965, Mao bố trí một kế hoạch trả thù tàn

khốc được gọi là "Cách mạng văn hoá" với sự tiếp tay của

hai người: Lâm Bưu và Giang Thanh. Lâm Bưu được bí

mật mời đến gặp Mao tối ngày 1 tháng 12, Mao cho Lâm

hay kế hoạch thanh trừng của mình và yêu cầu tiếp tay.

Lâm chấp nhận với một yêu cầu: cho Lâm thanh trừng một

người bạn rất thân và hoàn toàn tín cẩn của Mao hiện

đang làm tổng tham mưu quân đội, Luo Ruiqing. Lý do

Lâm ghét Luo là vì ông này được Mao tin tưởng hơn Lâm.

Mao biết rằng âm mưu thanh trừng lần này của Mao không

thể thành công nếu không có sự tiếp tay của Lâm, nên

Mao đồng ý với Lâm để thanh trừng Luo.

Lâm Bưu và Mao tại Bắc Kinh -Nguồn:

marxists.org

Ngày 8 tháng 12 vợ Lâm Bưu đọc một bài diễn văn trước

bộ chính trị dài 10 tiếng tố cáo Luo có lòng tham vô đáy.

Ðây là một chuyện chưa từng xày ra vì vợ Lâm Bưu không

phải là thành viên của bộ chính trị. Luo không có mặt tại

buổi họp, nhưng khi nghe tin ông không còn đứng vững

nổi. Ông bị bắt giam tại gia. Nhưng Lâm Bưu chưa hài

lòng, Lâm đòi hỏi Mao kết tội Luo phản đảng. Mao lưỡng

lự không muốn làm chuyện này.

Trong khi Mao nóng lòng chờ đợi trả thù tới độ phải dùng

thuốc ngủ gấp 10 lần một người bình thường mới ngủ

được thì thị trưởng Bắc kinh Bành Chân (Peng Zhen) vốn

đoán biết Mao đang sắp đặt một cuộc thanh trừng quy mô,

và với sự đồng ý của Lưu thiếu Kỳ, đưa ra một số quy định

nghiêm cấm xử dụng các chiêu bài chính trị để đàn áp văn

hoá và người làm văn hoá. Ông cũng bay đi Tứ Xuyên, bề

ngoài là thanh tra xưởng vũ khí, mà bí mật gặp Bành Ðức

Hoài đang bị giam lỏng ở đó. Mặc dù Bành Ðức Hoài đã bị

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tước hết binh quyền, ông vẫn được rất nhiều người cảm

phục.

Bành Chân cũng dùng quyền hành của mình cố ngăn chận

một bài báo của Mao phê phán vở nhạc kịch "Hai Rui bị sa

thải", trong đó một người dân bị vua trừng phạt vì dám nói

thay cho nông dân. Bành Chân công khai phê phán Mao là

có ý đồ chính trị vì theo ông vở kịch chỉ có giá trị lịch sử,

không phải là một biến cố chính trị. Mao lại cho là vở nhạc

kịch này châm biếm quan hệ giữa Mao và Bành Ðức Hoài.

Trước những diễn biến bất lợi Mao tự biết ông phải xúc

tiến cuộc cách mạng văn hoá ngay, ông cho Lâm Bưu hay

là ông đồng ý kết tội Luo Ruiqing phản đảng. Ngày 18

tháng 3 năm 1966 sau khi bị Mao kết tội "phản đảng", Luo

nhảy lầu tự tử, nhưng chỉ bị gãy chân. Ngay ngày hôm

sau, Giang Thanh yêu cầu Lâm Bưu phê chuẩn bản tuyên

ngôn cách mạng văn hoá do bà soạn mà chính Mao đã

duyệt với lời phê trên tựa đề: "Ðồng chí Lâm Bưu đã phê

chuẩn cho đồng chí Giang Thanh...". Sự tham gia của

Lâm Bưu đã khiến Chu Ân Lai xoay chiều: ông cho Bành

Hoài biết là ông ủng hộ Mao.

Ngày 14 tháng 4 Giang Thanh công bố bản tuyên ngôn

cách mạng văn hoá. Một tháng sau bộ chính trị họp (vắng

mặt Mao) để thông qua danh sách những nạn nhân đầu

tiên: Bành Chân, Luo Ruiqing, Lu Dingyi (chủ bút báo

Nhân Dân, vì không đăng bài viết của Mao), Yang

Shangkun (vì những liên hệ của ông này với Liên Xô mà

cũng vì ông đã đặt máy nghe lén ở trên xe lửa của Mao và

một nhân viên thu âm đã không khôn ngoan khoe khoang

với một người bạn gái của Mao là "tôi nghe hết cô và Mao

Chủ tịch nói gì với nhau"). Lưu Thiếu Kỳ chủ toạ phiên họp,

và mặc dù Lưu đã lớn tiếng chống đối, cuối cùng tất cả

mọi người có mặt, cà Lưu và Bành Chân, cũng giơ tay bỏ

phiếu thông qua bản án. (LND: Có phải đây là cách thức

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

họp hành của đảng cộng sản phải không, tức là ai cũng

phải nhất trí hết, ai biết xin chỉ dùm? Giả sử Lưu hoặc

Bành chống đối tới cùng thì sao?)

Chương 48

Ðể bắt đầu chiến dịch cách mạng văn hoá, Mao gia tăng

chiến dịch tôn sùng Mao. Ngày nào báo Nhân Dân cũng

đăng hình Mao thiệt lớn trên trang nhất cùng với lời trích

dẫn của Mao. Mọi người bị bắt buộc phải mang trên mình

một cuốn sách đỏ in những lời nói chuyện của Mao và phải

thuộc lòng.

Tháng 6 năm 1966 học sinh sinh viên được hướng dẫn để

đấu tố thầy giáo "để bảo vệ Mao Chủ tịch". Hàng loạt giáo

sư và nhân viên của đại học Bắc kinh bị đánh đập, bị bắt

quỳ gối, bị lôi kéo trên đường phố, bị lăng mạ và xỉ nhục.

Không một trường học nào trên khắp đất nuớc TQ thoát

khỏi cảnh thầy cô giáo bị học sinh cột giây vào cổ, bị bắt

quỳ giữa đám đông và bị bắt buộc phải nhận tội và xin

được chết.

Tháng 8 năm 1966 cùng đứng với Mao trên Thiên An môn,

Lâm Bưu kêu gọi hồng vệ binh hãy phá hủy cho bằng hết

nền văn hoá cổ. Lần này nạn nhân của Mao là đền thờ

Khổng tử, thư viện, nhạc viện và các người có liên quan

như học giả, văn sĩ, ca sĩ. Những người nổi tiếng bị hành

hạ trước. Vệ binh xông vào nhà bắt người, phá huỷ sách

vở, tranh ảnh và lấy đi các đồ quý giá. Những món đồ này

sau này được đem ra phân phát hay bán lại với giá rẻ mạt

cho các quan chức cộng sản. Giang Thanh mua được một

cái đồng hồ bằng vàng có gắn kim cương với giá 7 đồng

nhân dân tệ.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Tháng 9 năm 1966 Mao và Lâm Bưu xúi giục mọi người

hãy tiêu diệt những cán bộ đi theo con đường tư bản. Dân

chúng được cho biết là trong đảng có quá nhiều thành

phần xấu, và đây là cơ hội để mọi người góp phần làm

trong sạch đảng. Hàng triệu người bị bắt bớ và tra tấn vì

những tội danh vu vơ. Chính Mao cũng biết là không có

cách gì phân biệt được người nào có tội hay vô tội. Những

chuyện hành hình xảy ra mỗi ngày. Cơ quan nào cũng có

nhà tù để giam người và tra tấn người. Xã hội TQ bị xáo

trộn tới tận gốc rễ.

Ðối với một vài tiếng nói phản đối lẻ loi đến từ các cán bộ

cao cấp như bộ trưởng canh nông Tan Zhenlin, ông này

cho rằng đây thực chất chỉ là do Mao muốn thanh trừng

các đồng chí của Mao hay ngoại trưởng Chen Yi, ông này

gọi đây là một lò tra tấn khổng lồ thì Mao chỉ cần làm bộ

nóng giận là những kẻ này im lặng liền. Cần lắm thì đã có

Lâm Bưu và Chu ra tay, và sau đó ông thăng chức cho

mấy người này là đâu lại vào đấy. Chỉ có một người anh

hùng duy nhất dám dùng tính mạng mình để chống Mao là

một nữ sinh viên tên Wang Rongfen. Cô viết một lá thư

cho Mao kết án Mao hành động y như Hitler, và tuyên bố

rút lui ra khỏi Ðoàn Thanh niên Cộng sản. Sau đó cô viết

một lá thư khác bằng tiếng Ðức rồi mua bốn chai thuốc

độc và uống hết trước toà đại sứ Liên Xô. Cô hy vọng là

nhân viên sứ quán Liên Xô sẽ thấy xác cô và sẽ cho phổ

biến lá thư bằng tiếng Ðức của cô. Thế nhưng cô đã tỉnh

dậy ở nhà thương công an và bị kết án tù chung thân. Hai

tay bị cùm sau lưng, cô phải lăn trên đất và dùng miệng

hốt thức ăn quăng giục trên sàn để ăn như vậy trong nhiều

tháng.

Trong khi nạn nhân của Mao bị tra tấn thì Mao bình yên

hưởng thụ cuộc sống của một ông vua tại Zhongnanhai.

Sàn nhảy tại đây không bao giờ thiếu gái và nhạc, kể cả

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

những bản nhạc Mao cấm công chúng không được nghe.

Chương 49

Ngày 25 tháng 12 một đám sinh viên khoảng 5000 người

dẫn đầu bởi một sinh viên vệ binh tên Kuai Dafu biểu tình

rầm rộ trên đường phố hò reo "đả đảo Lưu Thiếu Kỳ".

Lưu Thiếu Kỳ (1888-1969) và vợ - Nguồn:

english.rednet.com.cn

Ngày 6 tháng 1 nhóm Kuai bắt cóc con gái của Lưu,

Pingping, và điện thoại cho vợ Lưu, Guangmei, tới nhà

thương để ký giấy chấp thuận cho nhà thương cưa chân

Pingping. Bọn này không ngờ là cả Lưu và vợ cùng tới.

Kuai viết về câu chuyện này như sau: "Chúng tôi hoàn

toàn ngạc nhiên khi gặp Lưu Thiếu Kỳ. Chúng tôi không

dám đụng tới ông. Trung ương chưa cho lệnh. Chúng tôi

biết đả đảo hôm nay có thể thành hoan hô ngày mai, nên

chúng tôi đành yêu cầu ông Lưu Thiếu Kỳ đi về". Rõ ràng

bọn Kuai chỉ là một bọn hèn nhát và cơ hội. Sau đó, Kuai

được điện thoại của Chu Ân Lai và Giang Thanh thả luôn

Guangmei.

Tối ngày 13 tháng 1 Lưu được đưa tới gặp Mao. Trong

cuộc nói chuyện, Lưu vẫn cương quyết không cúi đầu.

Ông yêu cầu Mao chỉ trừng phạt một mình ông, và hãy

ngưng ngay cuộc cách mạng văn hoá. Mấy ngày sau, điện

thoại của Lưu bị cắt. Kuai tổ chức một cuộc biểu tình quy

tụ tới cả 300 ngàn người để hạ bệ Guangmei. Nhận lệnh

từ Giang Thanh là nhóm Kuai có thể làm gì cũng được,

Kuai kể lại: "Bà ta thật quật cường. Chúng tôi đè bà qùy

xuống, nhưng ngay lập tức bà đứng thẳng dậy" Bà trả lời

một cách bình tĩnh "tôi không sợ gì hết". Cả Lưu Thiếu Kỳ

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

và thuộc hạ cũng bị hạ nhục ở những nơi công cộng.

Biết rằng Lưu rất yêu vợ, và sức mạnh của Lưu được vợ

chia xẻ, Mao tách rời hai vợ chồng Lưu ngày 18 tháng 7.

Họ chỉ gặp lại nhau một lần sau đó tại phiên tòa ngày 5

tháng 8. Ðây là một phiên tòa phường tuồng, vì Lưu không

có quyền biện hộ (chứng tỏ Mao vẫn còn sợ Lưu phát biểu

bất lợi cho mình). Mỗi lần Lưu tính nói gì thì đám đông la ó

ồn ào, ông bị đấm và đá, ông cũng bị nắm tóc giựt ra đằng

sau cho ký giả chụp hình và quay phim. Dù vậy, cả hai ông

bà cũng đã có được một phút nắm tay nhau dưới cơn mưa

đấm đá.

Lưu Thiếu Kỳ chết ba năm sau, dù người giữ tù có báo

cáo cả năm về trước là ông hoàn toàn không còn biết gì

hết. Khi ấy Chu Ân Lai kết án ông là phản bội, và xin Mao

cho ông được lãnh án tử hình. Nhưng Mao không chấp

nhận cho ông chết chóng vánh.

Chương 50:

Cuộc đại thanh trừng mang tên cách mạng văn hóa không

những đã loại Lưu Thiếu Kỳ mà luôn cả những kẻ đã từng

thách đố Mao: Bành Đức Hoài, Lý Lập Tam (Li Lisan) cùng

bà vợ người Nga, Lạc Phủ (Lo Fu). Một chuyện đáng để ý

là khi toán nổi loạn đầu tiên được gởi bắt Bành đã bị Bành

thuyết phục mà quay sang ủng hộ ông. Người này bị Mao

bắt bỏ tù, nhưng cho biết là ông không hề hối hận đã bênh

vực Bành.

Bành Đức Hoài bị lôi đi làm mục tiêu cho hàng ngàn cuộc

biểu tình hạ bệ uy tín ông. Có lần ông bị đá gẫy xương

sườn, nhiều lần ông bị ngất xỉu. Ông cũng bị tra vấn về

những liên hệ giữa ông và Liên xô. Ông bị hành hạ như

vậy cho tới chết (tháng 11 năm 1974) tám năm sau. Cũng

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

như Lưu, xác ông bị đốt dưới một cái tên khác và cái chết

của ông cũng như Lưu không được công bố khi Mao còn

sống.

Tới giữa năm 1967 Mao đã thanh trừng hàng triệu đảng

viên "khuynh hữu" và thay thế họ bằng sĩ quan quân đội.

Thế nhưng quân đội vốn có trật tự, họ không tàn ác như

những kẻ nổi loạn và cũng không tin tưởng là những kẻ

nổi loạn lại có thể làm được việc, nên họ đã thuê mướn lại

những người đã bị sa thải trước kia. Tại Vũ hán chẳng

hạn, tư lệnh quân đội là tướng Chen Zaidao đã xử dụng lại

một số lớn các nhân viên đã bị sa thải trước kia, và ông đã

giải tán một số băng đảng nổi loạn và bắt giữ những kẻ

chủ mưu. Ông cũng ra mặt bênh vực một tổ chức quy tụ

cả triệu những người trung dung, không theo phe nổi loạn.

Tháng 7 năm 1967 Mao tới Vũ hán thanh tra. Ông nghĩ

rằng sự có mặt của ông ở đây sẽ khiến tướng Chen khiếp

sợ, thế nhưng ông không ngờ tướng Chen lại cứng đầu

mà cho là mình đang làm đúng.

Ngày hôm sau xảy ra một chuyện chưa từng nghe tới:

hàng ngàn người của nhóm trung dung cùng với cảm tình

viên trong quân đội đổ ra đường biểu tình. Khi họ được

cho biết là Mao kết án nhóm của họ là "bảo thủ" thì cuộc

biểu tình nổ lớn. Hàng chục ngàn người trang bị gậy gộc,

cùng với cả ngàn quân sĩ có súng ống, biểu tình quanh tư

dinh Mao. Dù không ai có can đảm tấn công Mao, họ bắc

loa tố cáo Giang Thanh và nhóm của bà đả lấn quyền. Một

nhóm nhỏ đã xông vào trong tư dinh Mao và bắt đi một

thành viên của nhóm Giang Thanh là Wang Li. Đây là lần

đầu tiên trong 18 năm Mao thật sự sợ hãi: Ông bắt Chu Ân

Lai phải cấp tốc bay lên (từ Bắc kinh) cùng với 200 hộ vệ

quân và hộ tống Mao trốn ra cửa sau vào lúc 2 giờ sáng

(ngày 21 tháng 7 năm 1967).

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Dĩ nhiên sau đó tướng Chen cùng với thuộc hạ bị bắt và

thay thế bởi những người biết nghe lời hơn. Nhưng một

chuyện đáng nói tiếp là nhóm Chen bị áp tải tới Bắc kinh,

và họ bị trói ké và bị đánh đập dã man không phải ở một

nhà tù nào mà ở ngay giữa phiên họp của bộ chính trị

ĐCSTQ, cơ quan cao nhất của ĐCS và nhà nước Trung

quốc. Đây là chuyện xảy ra lần đầu tiên trên thế giới, dù đó

là thế giới tự do hay thế giới găng tơ của Mao. (LND: Trùm

găng tơ Al Capone dùng gậy côn cầu (baseball) đập chết

thuộc hạ của mình ngay giữa phiên họp. Có lẽ là Mao bắt

chước chăng?)

Cuộc nổi dậy ở Vũ hán đem đến cho Mao một kết luận:

75% sĩ quan quân đội không đáng tin cậy. Thế nhưng đã

vừa thanh trừng giới dân sự xong, nếu bây giờ thanh trừng

luôn quân đội thì (1) sẽ có quá nhiều kẻ thù và (2) dùng ai

để thanh trừng quân đội? Mao phải kiếm một con dê tế

thần để xoa dịu những căm phẫn đang dâng lên trong

quân đội, sau cuộc thanh trừng tướng Chen. Con dê đó là

Wang Li, người bị nhóm nổi dậy bắt cóc ngay trong tư dinh

Mao ở Vũ hán. Sau khi tướng Chen bị bắt, Wang Li được

Chu Ân Lai đích thân tới nhà tù thả ra, ôm hôn và đưa về

Bắc kinh. Tại phi trường Bắc kinh anh hùng Wang Li được

chào đón bởi một đám đông đến cả mấy chục ngàn người.

Sau đó Wang Li lại được cả triệu người chào mừng ở

Thiên An môn. Một tháng sau, Wang Li bị Mao ra lệnh bắt

giam.

Yang Chengwu và Mao - Nguồn:

english.pladaily.com.cn

Khi thấy sự kiện bắt giam Wang Li không giải quyết được

vấn đề gì, Mao đành chọn một giải pháp thứ hai: Mao giao

cho Lâm Bưu được quyền thành lập thêm một cơ quan

mới, đặt tên "Văn phòng Hành chánh" để điều khiển quân

đội. Cơ quan này do vợ Lâm Bưu và một số sĩ quan thân

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tín của Lâm Bưu điều khiển. Những sĩ quan này, cũng như

những người lãnh đạo khác trong quân đội đều do Lâm

Bưu, chứ không phải Mao, chỉ định. Mao đã có lần cắt cử

một viên tướng tâm phúc của mình là Yang Chengwu làm

Quyền Tổng Tham mưu nhưng Lâm Bưu không chịu. Mao

chỉ còn giữ lại một quyền hành: Lâm Bưu muốn di chuyển

quân phải có sự đồng ý của Mao. Lâm Bưu bổ nhiệm một

viên tướng trẻ măng làm Tổng Tham mưu quân đội,

Huang Yongsheng. Ông này sau này thành tình nhân của

Diệp Quần, vợ Lâm Bưu. Lâm cũng bổ nhiệm đứa con trai

24 tuổi của mình làm phó cho cục chiến tranh của không

quân và ra lệnh cho không quân phải báo cáo mọi chuyện

với y cũng như phải nghe lệnh của y.

Cuộc cách mạng văn hóa của Mao mà mục đích chính là

tàn sát cánh hữu (còn gọi là bảo thủ) do chính phủ bảo trợ

đạt đến cao điểm vào năm 1968 đã ra ngoài tầm kiểm soát

của Mao khi ông ra lệnh cho các phe phái "cánh tả", "trung

dung" và "bảo thủ" ngừng đánh nhau mà không ai nghe.

Nhiều cuộc đánh giết nhau xảy ra giữa các nhóm liên can

đến hàng trăm ngàn người. "Cánh tả" có nhiều ưu thế vì

được Mao phát cho súng đạn, nhưng các nhóm khác cũng

có những cách của họ để có được súng. Với súng trong

tay, ai cũng có thể trở thành ăn cướp. Không ai còn muốn

đi làm công nữa. Nền kinh tế TQ có cơ nguy sụp đổ. Mọi

công trình kỹ nghệ, quân sự, ngay cả kế hoạch nguyên tử,

cũng bị ảnh hưởng. Để chấm dứt tình trạng này Mao ban

lệnh giải tán các nhóm sinh viên học sinh và đưa họ đi làm

ở các làng mạc và nông trường xa xôi. Mao cũng dùng

quân đội đàn áp các nhóm khác. Tuy thế cũng phải mất cả

năm mới ổn định tình hình.

Đầu năm 1969 Mao triệu tập đại hội đảng lần thứ 9, khi bộ

máy quyền hành của ông hoạt động trở lại. Các đại biểu

được lựa chọn dựa vào lòng trung thành, mà thước đo

lòng trung thành này là sự tàn ác và dã man của họ đối với

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

kẻ thù trong cuộc cách mạng văn hóa. Khi Mao đọc diễn

văn, đám đại biểu này không ngớt ngắt lời Mao bằng cách

tung hô "Mao Chủ tịch muôn năm", Mao phải cần 20 phút

mới đọc xong hai trang giấy. Bực mình vì chuyện này, Mao

phải ra lệnh cho thư ký đại hội ra một điều luật cấm hoan

hô không có phép.

Thành phần lãnh đạo mới dưới quyền Mao gồm có Lâm

Bưu, Chu Ân Lai, Trần Bá Đạt (Chen Boda), Khang Sinh

(Kang Sheng), hai người này được thưởng công vì vai trò

của họ trong cuộc cách mạng văn hóa. Giang Thanh được

đưa vào Bộ Chính trị cùng với Diệp Quần và người tình

của bà Huang Yongshen. Lâm Bưu chính thức thành nhân

vật số hai của ĐCSTQ.

Mao thành công cuộc thanh trừng vĩ đại nhất lịch sử TQ,

dù rằng những cuộc giết chóc vẫn tiếp diễn cả 10 năm

sau. Cuộc cách mạng văn hóa đã giết chết khoảng 3 triệu

người. Các nhà lãnh đạo TQ sau Mao xác nhận khoảng

100 triệu người, tức 1/9 dân số TQ, bị thiệt hại cách này

hay cách khác vì cuộc cách mạng văn hóa. Những cuộc

giết chóc, tra tấn và khủng bố này được nhà nước Trung

quốc bảo trợ. Chỉ một số rất nhỏ bị giết bởi hồng vệ binh

trong cuộc khủng bố, phần lớn còn lại là công trình trực

tiếp có chỉ đạo của Mao.

Chương 51:

Một mục đích khác của cuộc cách mạng văn hóa là thanh

trừng thành phần theo Liên xô trong đảng CSTQ. Vì thế

khi cuộc cách mạng văn hóa kết thúc, ngày 2 tháng 3 năm

1969 Mao chọn một hòn đảo nhỏ, tiếng TQ là Trân Bảo

(Zhenbao), tiếng Nga là Damansky trên sông Ussuri dọc

theo biên giới TQ-Nga mà tổ chức một cuộc phục kích

quân đội Nga trú đóng ở đây, lấy cớ là hòn đảo này thuộc

chủ quyền TQ. Mao không ngờ Liên xô phản ứng lại bằng

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

một trận đánh dữ dội có xe tăng và pháo binh. Kết quả 800

lính TQ thiệt mạng (bên Liên xô tổn thất 60 lính). Quân

Liên xô cũng bắn pháo vào đất liền TQ xa tới 20 cây số.

Điều này làm Mao lo sợ là Liên xô sẽ xâm lăng TQ. Mao

liền ra lệnh ngừng chiến.

Đại hội ĐCSTQ lần thứ 9 xảy ra như đã kể ở trên trong lúc

Mao đang lo sợ Liên xô xâm lăng. Vì thế 2000 đại biểu về

dự đại hội đều bị nhốt trong khách sạn, không ai được ra

ngoài, thậm chí có lệnh không ai được mở màn ngó ra

ngoài đường. Đại sảnh tổ chức đại hội cũng thế, được che

màn kín để ở ngoài không ai biết là bên trong đang có đại

hội.

Sau đó Mao cho xây dựng một số núi giả, bề ngang 250

tới 400 m, dầy 120 tới 200 m, cao 20 tới 40 m phía bắc

Bắc kinh nhằm ngăn chận xe tăng Liên xô tiến vào Bắc

kinh. Đây là một công trình rất tốn kém, và hoàn toàn vô

ích, nên sau này bị hủy bỏ.

Mao cũng e sợ Liên xô sẽ tấn công căn cứ chế bom

nguyên tử của mình, nên đã nhiều lần cử Chu Ân Lai gặp

Thủ tướng Nga Kosygin để yêu cầu đặt căn cứ chế bom

nguyên tử ra ngoài mục tiêu tấn công của Liên xô, nhưng

không được Kosygin đồng ý.

Mao có nhiều cái sợ vô lý. Thí dụ khi phái đoàn Liên xô

bay tới Bắc kinh tham dự cuộc họp giữa hai nước về biên

giới, Mao lo sợ là chiếc máy bay chở phái đoàn Liên xô sẽ

mang theo bom nguyên tử, chứ không phải nhân viên

thương thuyết, nên ông rời Bắc kinh đi Vũ hán "lánh nạn"

trước đó mấy ngày. Cả Chu Ân Lai, Giang Thanh và Lâm

Bưu cũng đi trốn, trong khi quân đội TQ nhận được báo

động đỏ. Cuộc báo động giả này vậy mà kéo dài tới 4

tháng, lôi kéo hàng triệu người vào một công trình đào

hầm chống bom nguyên tử cho Mao và cán bộ cấp cao trú

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

ẩn. Một căn hầm ở Trung nam hải được xây cất nối liền

với Thiên An môn, Nhà Đại sảnh Nhân dân, tư dinh Lâm

Bưu và một nhà thương bí mật bằng những đường hầm

rộng lớn đủ cho 4 chiếc xe chạy song song. Căn hầm

được xây cất kiên cố đủ sức chống đỡ bom nguyên tử.

Chương 52:

Ngôi vị chủ tịch nước TQ bị bỏ trống khi Lưu Thiếu Kỳ

chết. Lâm Bưu muốn Mao nắm chức đó để Lâm được

chính thức làm Phó Chủ tịch nước, nhưng Mao lại muốn

bãi bỏ chức đó. Mao rất tức giận khi được biết toàn bộ 5

người chóp bu trong bộ chính trị (Mao, Lâm, Chu, Khang

Sinh và Trần Bá Đạt), trừ Mao, đều hậu thuẫn Lâm Bưu.

Lin Biao (1907-1971) - Nguồn: antorcha.org

Mao lập tức cho bắt giam Trần Bá Đạt, và sau đó tại cuộc

họp của Bộ Chính trị ở Lư sơn (tháng 8 năm 1970) Mao

yêu cầu Lâm Bưu tự phê là đã bị Trần Bá Đạt lừa gạt. Lâm

từ chối. Mao quyết định phải thanh trừng Lâm, nhưng vì

toàn thể nhân viên chính quyền đều do Lâm lựa chọn Mao

phải hành động một cách kín đáo.

Lâm Bưu họp ban tham mưu của mình. Con trai lớn của

Lâm, Liguo (Lập Quả), vốn quen thuộc với lối sống tây

phương nên luôn coi Mao là kẻ độc tài, quyết định ám sát

Mao. Được sự đồng ý của cha, cậu và các bạn cùng tuổi

bán thảo về rất nhiều phương cách để ám sát Mao, dùng

hơi ngạt, thả bom, bắn vào xe lửa của Mao, vân vân,

nhưng không ai thấy cậu có hành động cụ thể gì.

Quan hệ Mao-Lâm càng ngày càng tồi tệ, vì cả hai không

ai chịu nhượng bộ ai. Một năm sau cuộc họp Lư Sơn, Mao

đã xử dụng thời gian này đi lại các nơi vận động các quan

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

chức được bổ nhiệm bởi Lâm Bưu khuyến dụ họ ngã theo

Mao, trong khi Lâm Bưu càng ngày càng cô đơn và không

biết nên tin ai để thực hiện kế hoạch ám sát Mao của

mình. Thậm chí ông cũng không biết có nên còn tin tưởng

Tổng Tham mưu quân đội Hoàng Vĩnh Thắng (Huang

Yongsheng, người tình của vợ ông) hay không.

Ngày 12 tháng 9 năm 1971 Lâm Bưu quyết định đào thoát

vào sáng hôm sau. Ông cho nhân viên hay là ông và gia

đình sẽ bay đi Dalian (Đại Liên), chỉ là một phi trường gần

đó để không ai nghi ngờ. Khoảng 9 giờ tối Liguo nói thật

với chị Doudou (Đậu Đậu, các gọi thân thiết của con gái

Lâm Bưu, tên thật là Lâm Lập Hành) là gia đình sẽ đào

thoát bằng cách bay đi Quảng Đông, sau đó đi Hồng Kông.

Đây là lầm lỗi chí mạng của họ Lâm, vì Doudou vốn coi

Mao như thần thánh như bao nhiêu thanh niên của TQ thời

đó, cô không chấp nhận cho cha mình phản bội Mao.

Doudou bí mật thông báo ý định đào tẩu của gia đình cho

lính bảo vệ, và họ điện thoại cho Chu Ân Lai. Chu Ân Lai

tức khắc cho lệnh đòi đem cho ông xem lịch trình bay của

các máy bay, kể cả máy bay riêng của Lâm Bưu. Khi được

biết là Chu đòi xem lịch trình bay, Lâm Bưu quyết định cất

cánh ngay, thay vì chờ tới 6 giờ sáng như kế hoạch. Ông

cũng quyết định bay đi Ngoại Mông, và sau đó đi Liên Xô.

Sợ rằng Mao sẽ cho máy bay truy kích, ông cần rút ngắn

thời gian bay trên đất TQ. Không hay biết rằng bí mật của

mình bị bại lộ vì Doudou phản bội, Liguo thông báo cho chị

là gia đình sẽ đi ra phi trường ngay bây giờ chứ không chờ

tới sáng nữa, Doudou trốn ra khỏi nhà và sang tỵ nạn với

lính bảo vệ.

Khoảng 11 giờ 50 tối gia đình Lâm Bưu (không có

Doudou), một người bạn của Liguo và người đầu bếp

chính của Lâm lên xe ra phi trường. Khi ra tới cổng thì lính

bảo vệ đòi kiểm soát, Lâm cho lệnh bỏ chạy. Người đầu

bếp khi đó nghi ngờ ý định của Lâm Bưu, nên nhảy khỏi xe

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

và bị Liguo bắn trúng tay. Chiếc xe của Lâm Bưu chạy

thoát, nhưng bị lính bảo vệ đuổi theo. Lâm Bưu tới phi

trường, nhưng chỉ đủ thì giờ để leo lên máy bay và ra lệnh

cất cánh ngay lập tức, dù khi đó chiếc máy bay đang được

bơm xăng và kiểm soát máy móc. Chiếc máy bay cất cánh

lúc 0 giờ 32 phút, đem theo Lâm Bưu, vợ, con trai Liguo,

một người bạn của Liguo, người tài xế lái xe và 4 người

trong phi hành đoàn gồm một phi công và ba nhân viên

sửa máy. Hai tiếng sau, chiếc máy bay đâm đầu xuống đất

ở biên giới Mông Cổ, phát nổ và giết chết hết chín người,

vì một lý do đơn giản: không đủ xăng bay tiếp.

Ngay khi chiếc máy bay của Lâm Bưu cất cánh, Mao được

Chu đánh thức để thông báo tình hình, nhưng khi đó Mao

không có bao nhiêu lựa chọn. Ông không tin tưởng không

quân hoàn toàn để yêu cầu họ truy kích Lâm Bưu trên

không. Mao chọn giải pháp đi trốn, ông dọn vào ở trong

phòng 118 trong tòa nhà đại sảnh, nơi đó ông đã vừa xây

xong một đường hầm chịu được bom nguyên tử như đã kể

ở chương trước. Mao chỉ ra khỏi đó chiều ngày 14 khi có

tin chính thức là máy bay Lâm Bưu đã lâm nạn.

Khi Mao biết Lâm Bưu có một kế hoạch ám sát ông, có

dính dáng tới nhiều người đang nắm những chức vụ cao

cấp, tinh thần ông hoàn toàn suy sụp. Trong nhiều ngày

ông không ngủ được, dù đã uống không biết bao nhiêu

thuốc ngủ. Ông bị ho và nóng. Ông cũng không thở được

khi nằm xuống. Khi đó bác sĩ cũng cho biết ông bị bịnh tim.

Khi đó Mao là một ông già 78 tuổi. Mao không còn lực

lượng và sức lực để thanh trừng cho hết phe đảng của

Lâm Bưu.

Chen-Yi (1901-1972). Mao xuất hiện trước

công chúng lần cuối tại đám tang Chen-Yi -

Nguồn: paulnoll.com

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Ngày 6 tháng 2 năm 1972 thống chế Trần Nghị (Chen Yi)

chết vì ung thư. Ban đầu Mao dự trù chỉ cho tổ chức một

đám ma nhỏ vì Trần Nghị là người lớn tiếng chống cuộc

cách mạng văn hóa của Mao. Thế nhưng khi ông thấy có

quá nhiều cán bộ cũ đến thăm viếng và càng ngày càng có

nhiều lời ong tiếng ve chống đối ông, ông thay đổi thái độ:

Mao thân hành tới viếng lễ. Tại tang lễ Trần Nghị, Mao đổ

thừa là cuộc cách mạng văn hóa hoàn toàn là ý đồ của

Lâm Bưu trong mục đích gạt bỏ ra ngoài những người già

như Trần Nghị và Mao.

Chương 53:

Mao luôn luôn nuôi tham vọng làm bá chủ thế giới. Ông nói

với trùm Mao-ít Úc Edward Hill: "Tôi nghĩ thế giới cần phải

được thống nhất. Trong quá khứ người Mông Cổ, người

La Mã, đại đế Alexander, Napoleon và đế quốc Anh đều

muốn thống nhất thế giới. Hitler cũng muốn thống nhất thế

giới, nhưng họ đều thất bại. Ngày nay Mỹ và Liên xô muốn

thống nhất thế giới, nhưng dân số họ quá nhỏ, họ không

có đủ nhân lực để phân tán đi các nơi. Ngoài ra, họ còn sợ

một cuộc chiến tranh nguyên tử. Họ không sợ các dân tộc

khác chết bớt vì chiến tranh, mà họ sợ chính dân họ sẽ

chết bớt." Ý của Mao quá rõ ràng: ông không sợ dân TQ

chết bớt.

Chính cái tham vọng này đã khiến Mao lao vào các

chương trình hiện đại hóa tốn kém với một tốc độ ghê hồn,

bất chấp những nguy hiểm. Chẳng hạn ngày 27 tháng 10

năm 1966 một đầu đạn hỏa tiễn có gắn bom nguyên tử

được bắn thử, đường bay dài 800 cây số đi ngang qua

một số tỉnh thành đông dân ở tây bắc TQ. Những người

trong đội bắn thử nghiệm ai nấy đều sợ hãi nếu chẳng may

có vấn đề, nhưng Mao cương quyết cho bắn. Cũng may

mà chiếc hỏa tiễn thử nghiệm lần đầu tiên này lại thành

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

công nên cả đội tai qua nạn khỏi (dù các cuộc thử nghiệm

sau lần này đều thất bại, tất cả đều bay vòng vèo rồi rớt

xuống ngay khi vừa ra khỏi nòng súng, Mao kết tội là có

phá hoại vì thế có biết bao khoa học gia bị tra tấn, xử tử,

kể cả xử tử giả).

Khi TQ thành công chế bom khinh khí năm 1967 Mao lại

càng tin tưởng là ông sẽ lãnh đạo thế giới. Khi ấy bộ máy

tuyên truyền của TQ dốc toàn lực vào chuyện truyền bá

"tư tưởng Mao Trạch Đông" ra khắp thế giới. Miến Điện là

một điển hình. Các cộng đồng người Hoa được phân phát

cuốn sách đỏ (trích đăng các lời tuyên bố của Mao), chân

dung Mao và các bài hát ca tụng Mao. Mao đưa về Miến

Điện những cán bộ cộng sản Miến đã được huấn luyện ở

TQ và dụ dỗ họ nổi lên cướp chính quyền. Mao hứa hẹn:

"Nếu các bạn không thành công và nếu chính quyền Miến

tuyệt giao với TQ thì chúng tôi sẽ càng có cơ hội ủng hộ

các bạn cụ thể hơn."

Rất nhiều căn cứ được thiết lập trên đất TQ để huấn luyện

cán bộ cộng sản của các quốc gia muốn theo gương Mao,

bài học bao gồm luôn cách xử dụng súng ống và chất nổ.

(LND: Những căn cứ này là bằng chứng TQ huấn luyện và

đào tạo khủng bố).

Tới cuối thập kỷ 60 sự tuyên truyền của Mao đạt được một

số thắng lợi ở Tây phương. Mao được đánh giá là một nhà

tư tưởng học, được triết gia Pháp Jean Paul Sartre ca

ngợi. Tuy nhiên, thế giới đã không có thêm được một đảng

cộng sản nào khác theo mô hình của Mao. Mao thất bại ở

Phi châu, Trung Đông, châu Mỹ La Tinh (Castro gọi Mao là

cục cứt) và ngay cả Việt nam.

Việt nam hoàn toàn lệ thuộc vào TQ những năm 1950 và

60. Khi TQ ngưng chiến với Mỹ ở Triều tiên, Mao đã gởi

một số các tướng từng tham chiến ở Triều tiên sang giúp

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

VN đánh nhau với Pháp. Khi TQ bắt được một bản kế

hoạch Navarre, do tướng Pháp Henri Navarre, đệ trình lên

chính phủ Pháp, TQ đã bắt Vi Quốc Thanh (Wei Guoqing)

giao nó tận tay Hồ Chí Minh. Mao cũng chỉ thị cho Vệ

Quốc Thanh phải "dứt điểm Điện biên phủ vào thượng

tuần tháng năm và giải phóng Vientianne (Lào) vào tháng

tám hay chín". Ngày 7 tháng 5 Điện biên phủ thất thủ, ngày

17 tháng 6 chính phủ Pháp sụp đổ. Đây là cơ hội cho TQ

nhảy vào, ngày 23 tháng 6 Chu Ân Lai gặp mặt tân thủ

tướng Pháp Pierre Mendès-France ở Thụy sĩ và đề nghị

giải pháp thương thuyết. Pháp đồng ý, nhưng VN không

chịu đàm phán. Chu Ân Lai nói với Hồ Chí Minh: "Nếu các

đồng chí không ngồi vào bàn thương thuyết thì các đồng

chí đánh Pháp một mình đi". Phạm văn Đồng khóc khi

được Hồ cử làm chủ tịch phái đoàn thương thuyết phía

VN. Chu Ân Lai đại diện phía TQ. Đây là lần đầu tiên VN

và TQ có chuyện bằng mặt chẳng bằng lòng.

Vào năm 1965, chính phủ Brezhnev bắt đầu gia tăng viện

trợ quân sự cho VN bằng cách cung cấp các vũ khí tối tân

mà TQ không có như súng bắn máy bay và hỏa tiễn địakhông,

một số phải được điều khiển bởi người Nga, thì TQ

không còn cạnh tranh được. Chính phủ VN từ từ ngả sang

Liên xô, dù rất nhiều lần Mao và Chu dụ dỗ họ theo TQ.

Chu Ân Lai có lần giải thích với Hồ Chí Minh là "Liên xô

giúp các đồng chí chỉ là để hoàn thiện quan hệ của họ với

Mỹ thôi", một giải thích mà con nít nghe cũng không lọt tai.

Mao có lần dụ với Hồ là hãy quay về với TQ, Mao sẽ kiếm

cho Hồ một người vợ TQ. (LND: Khi Hồ còn long đong ở

Tàu những năm 1920 thì khi nghe vậy Hồ tuân lệnh Mao

liền. Mao có biết đâu lúc này Hồ đã là chủ tịch nước

VNDCCH có cả bầy con gái bao quanh, nên đề nghị của

Mao đã không còn tác dụng).

Mao cũng nhận được một cái tát vào mặt khi Lào yêu cầu

TQ rút hết các cán bộ của họ về nước. Chính sách bành

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

trướng chủ nghĩa Mao đã đi vào ngõ cụt. Mao tìm ra một

giải pháp: ông sẽ mời tổng thống Mỹ Nixon đến thăm TQ.

Cuộc viếng thăm này sẽ đưa Mao ra trước ánh đèn sân

khấu chính trị.

Chương 54

Nixon và các cố vấn trên trong Air Force One

trền đường đến Beijing - Ảnh: Ollie Atkins

Ngay từ khi thành lập chính phủ Mao luôn lớn tiếng chống

Mỹ. Thậm chí Mao còn tố cáo chính sách sống chung hòa

bình của điện Cẩm Linh là một nhượng bộ thua thiệt cho

Mỹ.

Năm 1969 tổng thống Mỹ Nixon công khai bắn tiếng muốn

phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc (TQ), Mao

không thèm trả lời vì khi đó Mao còn nuôi tham vọng trở

thành lãnh tụ khối thứ ba, thiết lập quan hệ với Mỹ sẽ làm

hư hỏng hình tượng của Mao trong các quốc gia của khối

này. Chỉ sau đó 1 năm Mao thấy rằng chủ nghĩa Mao

không còn hấp dẫn với các quốc gia này, Mao quyết định

mời Nixon sang thăm TQ. Nhưng mời như thế nào để

không bị mất mặt (nếu chẳng may Nixon từ chối)?

Tháng 11 năm 1970 Mao nhắn lời mời qua người Lỗ Ma Ni

(Romania) để thăm dò phản ứng của Mỹ. Nixon nhận

được ngày 11 tháng 1 năm 1971, nhưng ông được ban

tham mưu khuyên không nên nhận lời một cách sốt sắng.

Vì thế Kissinger viết thư trả lời Mao là một cuộc thăm viếng

như vậy là quá sớm.

Tháng 3 năm 1971 khi đội thể thao bóng bàn của TQ được

gởi sang tranh giải ở Nhật (lần đầu tiên kể từ cuộc cách

mạng văn hóa), đội bóng bàn Mỹ yêu cầu cho phép họ

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

được qua thăm TQ. Đội thể thao bóng bàn TQ phải điện về

Bắc kinh hỏi ý kiến, và Mao thẳng thừng bác bỏ. Thế

nhưng chỉ mấy tiếng đồng hồ sau, Mao đổi thái độ và ra

lệnh mời. Cuộc viếng thăm của đội bóng bàn Mỹ được cả

TQ và Mỹ loan tin trên trang nhất như là một sự kiện lịch

sử hy hữu. Nixon nhận thấy đây là cơ hội để ông nhận lời

mời viếng thăm TQ của Mao. Kissinger được bí mật cử

sang gặp Mao, và mang theo rất nhiều quà cáp của Nixon.

Chu, thông dịch viên, Mao, Nixon, và

Kissinger (tháng 2, 1972) - Ảnh: Tân Hoa xã

Những món quà mà Nixon tin chắc Mao sẽ không thể từ

chối, gồm có (1) TQ sẽ được gia nhập Hội đồng Thường

trực Liên hiệp quốc thế chỗ Đài loan ngay, (2) TQ sẽ được

Mỹ cung cấp những tin tức tình báo Mỹ biết về Liên Xô, kể

cả những hình ảnh vệ tinh Mỹ chụp được về cuộc bố trí

quân sự của Liên Xô ở biên giới Trung-Xô, (3) Mỹ sẽ rút

hết quân đội khỏi Indonesia trong vòng 12 tháng, (4) Mỹ sẽ

rút quân từ từ ra khỏi Nam Hàn (mà không đòi hỏi TQ phải

hứa hẹn không giúp Bắc Hàn xâm lăng Nam Hàn), (5) Mỹ

sẽ rút quân ra khỏi Nam Việt Nam, dù có đạt được kết quả

ở bàn thương thuyết hay không, và hứa sẽ không đem

quân trở lại. Sợ Mao không hiểu, Kissinger còn nói thêm rõ

ràng là: "khi đó Mỹ sẽ cách xa VN cả 10 ngàn dặm, trong

khi Hà nội thì vẫn gần ngay đó" (We will be 10000 miles

away and Hanoi will still be there). Khi bị Chu Ân Lai vặn

hỏi về những hứa hẹn này, Kissinger hứa chắc là Mỹ sẽ

không đòi hỏi TQ phải ngừng viện trợ cho Bắc Việt và

cũng không yêu cầu TQ cắt giảm giọng điệu chửi Mỹ trên

trường quốc tế. Thế nhưng món quà hấp dẫn nhất của

Nixon dành cho TQ là "Mỹ sẽ chính thức bỏ rơi Đài loan và

sẽ chính thức tái lập quan hệ bình thường với TQ vào năm

1975 nếu ông đắc cử Tổng thống năm 1972".

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Rõ ràng Nixon rất nóng lòng muốn thiết lập quan hệ bình

thường với TQ tới độ sẵn sàng bán đứng không những

người bạn đồng minh của mình (Đài loan, Nam Hàn,

Indonesia và Nam Việt Nam) mà cả kẻ cựu thù của mình

(Liên Xô), không hay biết rằng Mao còn muốn bình thường

hóa quan hệ với Mỹ hơn gấp nhiều lần.

Khi Mao được Chu báo cáo kết quả cuộc họp giữa Chu và

Kissinger, Mao kết luận ngay là Nixon rất dễ xỏ mũi và TQ

có thể lấy lợi rất nhiều mà không cần phải thay đổi thái độ

bài Mỹ hay chế độ độc tài của mình.

Ngày 25 tháng 10 năm 1971 Đài loan bị hất ra khỏi 5 quốc

gia thành viên hội đồng thường trực, thay thế bởi TQ. Sự

sắp xếp này diễn ra khi Kissinger trở lại thăm TQ lần thứ

hai, chuẩn bị cho chuyến đi của Nixon. Mao không quên

dặn dò phái đoàn TQ trước khi lên đường tới Liên Hiệp

Quốc phải tiếp tục lớn tiếng chửi Mỹ "một cách công khai",

phải coi Mỹ là kẻ thù số 1.

Chín ngày trước khi Nixon tới, Mao ngất xỉu. Mao đã rất

gần ngày chết. Căn phòng ngay cạnh phòng tiếp tân được

tu sửa thành một bệnh viện thu nhỏ. Ngày Nixon đến TQ,

Mao nóng lòng gặp Nixon, ông hỏi thăm từng chi tiết lộ

trình của Nixon mỗi vài phút. Cả Mao và Nixon đều nóng

lòng gặp nhau.

Cuộc gặp mặt cuối cùng cũng diễn ra, nhưng chỉ ngắn

ngủi có 65 phút. Ngoài những lời thăm hỏi xã giao, Nixon

muốn thảo luận về Đài Loan, Việt Nam và Đại Hàn nhưng

Mao không muốn người Mỹ có một bản sao về thái độ của

TQ với những nước này, ông nói những chuyện này Nixon

nên thảo luận trục tiếp với Chu. Mao vẫn muốn thế giới thứ

ba coi Mao là lãnh tụ chống Mỹ.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Chương 55

Tháng 5 năm 1972 bác sĩ khám phá Chu Ân Lai bị ung thư

bọng đái. Họ báo cáo chuyện này cho Mao, và ông ra lệnh

không được cho ai hay, kể cả Chu và vợ. Lý do Mao đưa

ra là Chu đã già (74 tuổi) và yếu tim, không chịu được giải

phẫu. Thế nhưng Mao còn già hơn thì sao (Mao 78 tuổi)

mà có đầy đủ bác sĩ và phẫu thuật túc trực 24 trên 24.

Khi Chu bắt đầu nghi ngờ là mình bị ung thư là lúc Mao bắt

Chu phải tự phê về những lỗi lầm mình làm trong quá khứ.

Và Chu đã ngoan ngoãn làm theo lệnh Mao nhưng ông

vẩn không được khám bệnh. Mãi tới năm 1973, khi Chu đi

tiểu ra máu, Chu mới được đưa đi bệnh viện khám, nhưng

với điều kiện là chỉ được khám thôi, chứ chưa được chữa.

Người bác sĩ khám bệnh nhận thấy là Chu phải mổ ngay,

không thể chờ đợi được nếu muốn cứu sống Chu, nên đã

tự ý mổ lấy bứu ra. Mao bị đặt trong sự đã rồi, nhưng lúc

ấy Mao đang vui vì vừa lèo lái Nixon được theo ý mình,

nên đành chấp nhận mà không làm khó dễ người bác sĩ.

Ngày 22 tháng 6 năm 1973 Brezhnev và Nixon ký hiệp

ước đề phòng chiến tranh nguyên tử, Mao bị hất ra rìa.

Mao đổ lỗi cho Chu và bắt ông phải tự nhận là kẻ xét lại.

Tồi tệ hơn, những hứa hẹn của Kissinger không được thực

hiện hay thực hiện chậm chạp (Mỹ vẫn chưa bình thường

hóa quan hệ với TQ và cũng chưa có một hành động gì

giúp TQ phát triển vũ khí nguyên tử), Mao cũng đổ lỗi cho

Chu, dù thực ra những chuyện này hoàn toàn do hoàn

cảnh đang xảy ra ở Mỹ: Nixon đang lúng túng vì vụ

Watergate nổ lớn, cuối cùng ông phải từ chức.

Bịnh tình Chu càng ngày càng tệ hại: mỗi lần đi tiểu ông

đều bị ra máu, nên phải được truyền máu một tuần hai lần.

Có lần đang được truyền máu thì có giấy gởi tới đòi ông

trình diện ngay, bác sĩ xin trì hoãn 20 phút mà không

được, phải rút ống chích ra. Sau đó, ông bác sĩ này mới

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

biết là chẳng có chi khẩn cấp cả, chỉ là trò mèo giỡn chuột

của Mao thôi.

Khi Chu sắp mù thì Mao đồng ý cho giải phẫu, ông nhận

thấy Chu vẫn còn làm được việc. Khoảng một tháng sau

khi được giải phẫu và đã đi làm lại bình thường, Chu được

bác sĩ của Mao báo cáo là Mao mắc một chứng bệnh

không chữa được. Ông giữ kín tin này, không cho Mao

hay.

Mèo nào cắn mỉu nao?

Chương 56

Nixon va Giang Thanh (tháng 2, 1972)- Ảnh:

Byron Schumaker

Giang Thanh là người vợ chót của Mao. Nhiều người đánh

giá bà là một con quỷ hiếu sát, thế nhưng khi Mao còn

sống thì Giang Thanh chỉ làm theo lệnh Mao. Giang Thanh

có câu nói nổi tiếng sau khi Mao chết: "Tôi chỉ là con chó

của Mao chủ tịch. Nếu Mao Chủ tịch muốn tôi cắn ai là tôi

cắn".

Bà có hai yếu điểm: thứ nhất là quá khứ khi bị Quốc Dân

Đảng bắt, và thứ hai là lá thư bà viết cho người chồng cũ

khi bà có chuyện xích mích với Mao, nhờ một người bạn

làm đạo diễn một hãng phim gởi đi. Những người nào biết

về những chuyện này của bà đều bị bà săn bắt, bỏ tù, tra

tấn và giết, và càng giết nhiều người bà càng sợ có ngày

bà bị trả thù. Mao biết yếu điểm này của vợ, và đã xử dụng

nó để khiến Giang Thanh lúc nào cũng nơm nớp lo sợ

những bí mật này bị khai quật.

Mao có hai con gái với Giang Thanh là Li Na (Lý Nạp) và

Chiao Chiao (1). Cả hai đều không có tham vọng chính trị,

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

và đều này làm Mao thất vọng. Không ai dám đeo đuổi cô,

Li Na lấy chồng năm 30 tuổi, vốn là người làm của cô (2).

Giang Thanh, hoàn toàn không đồng ý đám cưới này, nên

kiếm chuyện tống cổ anh này đi. Li Na sau này gần như bị

điên. Chiao Chiao cũng bị Mao từ chối không cho gặp khi

cô chứng tỏ mình không có ích gì cho Mao về mặt chính

trị. Mao có hai con trai với người vợ trước, Dương Khai

Tuệ (Yang Kaihui) là Ngạn Anh (An ying), chết ở chiến

tranh Triều tiên và Ngạn Thanh (An ching), bị bệnh tâm

thần. Người sống gần gũi với Mao nhất là người cháu Viễn

Tân (Yuanxin), con của em út của Mao, Mao Trạch Dân

(Mao Tse-min). Độc giả còn nhớ Mao đã không ra tay cứu

Trạch Dân khi ông này bị Quốc Dân đảng bắt vào năm

1940. Dĩ nhiên Viễn Tân không được biết chuyện này.

Viễn Tân được Mao cử làm quân ủy vùng Shenyang

(Thẩm Dương, Mãn châu) trong thời cách mạng văn hóa,

và sự tàn ác của Viễn Tân ở đó khiến ông nổi tiếng. Trong

một lần tra tấn một nữ cán bộ đảng tên Zhang Zhixin, Viễn

Tân cắt ống thanh quản của người nữ tù nhân để bà này

không nói được, trước khi xử bắn. Sau khi Mao chết chỉ

một tháng, Viễn Tân bị bắt vì theo nhóm tứ nhân bang của

Giang Thanh.

Cái chết của Giang Thanh (bà tự tử trong tù) cũng do sự

sắp đặt của Mao. Để đổi lại được sống êm thắm cho đến

chết, Mao đồng ý với những người chống đối ông là họ

được toàn quyền làm gì thì làm với nhóm của Giang

Thanh sau khi ông qua đời.

Tất cả mọi người trong gia đình của Mao không ai có được

một số phần yên ổn.

Chương 57

Trong hai năm cuối đời Mao một phong trào chống Mao

phát triển một cách âm thầm mà đáng kể, mà trung tâm

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

điểm là Đặng Tiểu Bình. Đặng bị Mao cách chức năm

1966 ngay trước khi cuộc cách mạng văn hóa nổ ra, ông

và gia đình bị giam tại gia, và bị bắt trải qua nhiều cuộc

đấu tố. Con trai và gái của Đặng bị bắt buộc phải đấu tố

cha mẹ của mình ngay tại đại học Bắc Kinh. Người con trai

nhảy lầu tự tử, không chết nhưng bị bán thân bất toại. Mao

cho đón ông về lại Bắc kinh năm 1973 và giao cho ông làm

phó thủ tướng, nhiệm vụ chính là để tiếp khách nước

ngoài. Cuối năm đó, Đặng được giao quyền lãnh đạo quân

đội. Giao cho Đặng nhiều quyền hành như vậy là một canh

bài, nhưng Mao đã tính toán đúng. Đặng hoàn toàn không

cho phép bất cứ một cuộc nổi loạn nào được xảy ra khi

Mao còn sống, và ngay cả sau khi Mao chết, Đặng cũng

không cho phép hạ bệ Mao một cách chính thức.

Ngay khi nắm được quân đội, ông cho thâu nhận lại làm

việc hàng loạt những người đã bị Mao thanh trừng trong

cuộc cách mạng văn hóa. Ông cũng cho khôi phục lại một

số giá trị văn hóa, và nâng cao mức sống người dân,

những chuyện mà ngày trước Lưu Thiếu Kỳ từng làm và bị

khép tội "xét lại".

Mao luôn coi cuộc cách mạng văn hóa là một thành công

vĩ đại của mình, vì thế ông đã phong cho 4 người có công

nhất được vào bộ chính trị và có rất nhiều quyền hành:

Giang Thanh, Trương Xuân Kiều (Zhang Chunqiao),

Vương Hồng Văn (Wang Hongwen) và Diệu Văn Nguyên

(Yao Wenyuan). Nhóm này sau này bị gọi là Tứ Nhân

Bang. Đối lại, Đặng cũng thành lập một nhóm người để

chống Mao và nhóm tứ nhân bang bao gồm cả Quân ủy

Trung ương Diệp Kiếm Anh (Ye Jianying) và Thủ tướng

Chu Ân Lai.

Đặng là người hiểu rõ Chu Ân Lai, và đã mượn oai của

Chu để thanh trừng nhóm tứ nhân bang. Ngày 9 tháng 4

năm 1974 tại cuộc họp đảng Chu tuyên bố: "Trương Xuân

Kiều đã phản bội đảng, nhưng Chủ tịch không cho phép

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

chúng tôi điều tra". Đây là án tử hình cho Trương Xuân

Kiều sau này, mà cũng đồng thời gián tiếp xác nhận Chu bị

ép buộc trong cuộc cách mạng văn hóa.

Biết rằng cái chết của Mao chỉ đếm từng ngày (mà không

cho Mao biết), bộ ba Chu-Diệp-Đặng ép Mao chính thức

phong Đặng làm người thừa kế của Chu. Khi đó Mao cũng

đã được Tứ Nhân Bang báo cáo những hoạt động khả

nghi của nhóm Đặng, nhưng Mao không có sự lựa chọn

nào khác là phải phê chuẩn, nếu ông muốn chết êm ả trên

giường bệnh. Ông chọn giải pháp hàng hai: Đặng được

phong làm Đệ Nhất Phó Thủ tướng nhưng cũng phong

Trương Xuân Kiều làm người thứ nhì trong quân đội và

chính phủ, chỉ sau Đặng. Thêm nữa, Tứ Nhân Bang được

nắm báo chí và truyền thanh truyền hình.

Ngày 26 tháng 12 Chu thông báo cho Mao hay tại giường

bệnh là Chu có bằng cớ là Giang Thanh và Trương Xuân

Kiều bị Quốc Dân Đảng mua chuộc vào năm 1930. Đây là

đòn chí tử của Chu đối với Mao, khi cho Mao hay là người

vợ của Mao và người đứng đầu trong nhóm Mao đã lập ra

và tin tưởng là gián điệp cho kẻ thù.

Tháng 3 năm 1975 Mao liên lạc với nhóm Tứ Nhân Bang

để họ phát động một chiến dịch trên báo và đài để chống

lại nhóm Đặng, nhưng Đặng tới gặp mặt Mao yêu cầu

ngừng ngay lại. Mao phải đồng ý, đổ thừa là do nhóm này

tự ý làm. Ngày 3 tháng 5, tại hội nghị bộ chính trị, Mao

phải ban lệnh cho nhóm Tứ Nhân Bang ngừng lại, và

chính thức xác nhận đây là lỗi của Mao. Đây là lần cuối

cùng Mao xuất hiện tại Bộ Chính trị. Ai cũng thấy khi đó

Mao đã bị mù, rất yếu, và nói không ra hơi. Cũng tại cuộc

họp này, Mao khẩn khoản nhiều lần: "Đừng xét lại nữa,

đừng chia rẽ nữa, đừng âm mưu nữa" Câu đầu có nghĩa là

hãy trung thành với cách mạng văn hóa. Hai câu sau có

nghĩa là đừng chia rẽ đảng, và đừng âm mưu lật đổ tôi,

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

muốn làm gì hãy chờ tôi chết rồi đã (làm gì với vợ tôi và

nhóm của bả cũng được).

Tháng 6 năm 1975 quân đội thách đố Mao bằng cách tổ

chức một cuộc tưởng niệm cho thống chế Hạ Long (Ho

Lung), người bị Mao giết vì nghe bộ trưởng quốc phòng

Liên Xô nói câu: "hãy loại bỏ Mao" mười một năm về

trước. Chu Ân Lai có mặt hôm đó, ông ôm vợ Hạ Long mà

vừa khóc vừa xin lỗi đã không cứu ông ấy được khi đó.

Thực ra Chu là người đã xử chết Hạ Long vì ông là trưởng

ban điều tra, nhưng sự có mặt của ông hôm đó đã đổ hết

mọi tội lỗi lên đầu Mao.

Ngày 23 tháng 7 Mao mổ mắt lấy hạt cườm ra. Ngay khi

thấy lại được, việc làm đầu tiên của Mao là phải thanh

trừng Chu, ông không muốn ai đổ lỗi cho mình cả. Hai

tuần sau, ông cho phát động một chiến dịch trên báo tố

Chu. Tuy nhiên chiến dịch này đã phải ngừng lại khi Đặng

trực tiếp đối mặt Mao yêu cầu ngừng lại, một lần nữa Mao

đổ thừa cho vợ mình tự ý làm.

Ngày 8 tháng 1 năm 1976, Chu Ân Lai chết, Mao hành

động ngay tức khắc. Ông ra lệnh sa thải Đặng, bắt giam tại

gia, đồng thời đình chỉ công tác Diệp. Mao lập một người ít

ai biết đến là Hoa Quốc Phong (Hua Guo-feng) lên thay

Đặng. Lý do Mao chọn Hoa chứ không phải một người

trong nhóm Tứ Nhân Bang là để tránh những phản đối đến

từ trong đảng và quân đội.

Tuy nhiên, bây giờ không còn là thời của ngày xưa nữa.

Đặng Tiểu Bình khi xử dụng lại hầu hết những cán bộ đã

bị Mao thanh trừng trước kia đã tạo được một lực lượng

đông đảo và mạnh mẽ, dám nói dám làm. Họ hiểu được

thế nào là dân làm chủ. Khi xác Chu Ân Lai được đưa từ

nhà thương tới nhà quàn, có trên một triệu người tự ý xắp

hàng dọc đường đưa tiễn ông, mà không có sự sắp đặt

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

sẵn. Sự vắng mặt của Mao ngày tang lễ của Chu được

đánh giá là tàn ác, và khi Mao đốt pháo mừng tết ở Trung

Nam Hải, người ta xầm xì là Mao ăn mừng Chu chết. Càng

ngày càng có nhiều người tụ tập về Thiên An môn đặt hoa

và viết thơ tưởng niệm Chu, và kết án cuộc cách mạng

văn hóa. Và khi họ dám đập phá xe công an và đốt cháy

các đồn bót được dựng lên bởi nhóm Tứ Nhân Bang, lòng

dân đã bước sang một ngả rẽ mới. Họ công khai thách đố

Mao.

Chính phủ thẳng tay đàn áp. Máu đổ. Nhưng Mao không

còn lực lượng để đàn áp như xưa: Rất nhiều tướng tá

trong quân đội đã tìm tới nhà riêng của Diệp Kiếm Anh vấn

kế và nghe lệnh, dù Diệp đã bị cách chức. Họ kêu gọi Diệp

ra tay bắt nhóm Tứ Nhân Bang, nhưng Diệp khuyên nên

chờ sau khi Mao chết. Diệp cũng vận động với Trưởng

ban Bảo vệ Trung ương Uông Đông Hưng (vốn là thuộc

cấp của ông) để bảo vệ tính mạng cho Đặng Tiểu Bình.

Dân chúng treo đầy những cái lọ nhỏ (lọ nhỏ = tiểu bình)

trên các cành thông ở Thiên An môn. Đánh giá được tình

hình, Đặng viết thư cho Mao xin được thả tự do, Mao đồng

ý, nhưng tới sau cái chết của Chu Đức (6/7/1976) ông mới

được trả tự do. Tổng cộng thời gian Đặng bị giam giữ chỉ

có 3 tháng.

Chương 58

Mao có một thói quen có từ thời Trường Chinh là viết. Ông

viết về những người đồng chí của ông, mà đã giúp ông

gây dựng sự nghiệp (và cũng vì ông họ phải chết tức tưởi).

Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời, ông đem các

bài viết đó ra đọc lại. Vương Minh vì tranh chức với ông đã

bị ông bỏ thuốc độc cho tê liệt, được đưa sang Nga trị

bệnh và chết ở đó. Lưu Thiếu Kỳ và Bành Đức Hoài là hai

nạn nhân của cuộc cách mạng văn hóa của ông, mà ngay

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

cả cái chết của họ ông vẫn phải giữ kín. Lâm Bưu, kẻ tiếp

tay đắc lực của ông thanh trừng các đồng chí của ông,

cuối cùng cũng bỏ trốn và rớt máy bay mà chết. Ông còn

hận là chưa khám phá được hết những người có liên hệ

với Lâm Bưu trong âm mưu ám sát ông. Ông cũng đọc lại

những bài báo chính tay ông đã viết về Lưu Thiếu Kỳ và

Chu Ân Lai, và ông giận dữ bôi xóa đi những đoạn ông đã

ca ngợi họ ngày đó.

Đặng Tiểu Bình là người duy nhất còn sống mà còn sống

là còn nguy hiểm, nhưng làm sao đây? Ông có trong tay

bom nguyên tử thật đấy, nhưng làm sao mà xử dụng nó?

Tham vọng bá chủ thế giới đã tan tành như mây khói. Ông

đã thành công xây dựng một định nghĩa cho một thế giới

thứ ba, để hy vọng được họ coi ông là lãnh tụ. Thế giới thứ

ba thành hình, nhưng họ có nghe lời ông đâu. Ông có lần

đau đớn thú nhận với Kissinger: "Chỉ có hai cường quốc

trên thế giới, còn Trung quốc thì tụt hậu", đếm ngón tay,

ông nói tiếp: "Mỹ, Liên Xô, Châu Âu, Nhật, rồi mới đến

Trung quốc. Chúng tôi đứng chót". Mao cũng có nhận xét

với Tổng thống Ford: > "Người Trung quốc chỉ còn bắn

súng ... không đạn" và "chửi thề".

Homer Simpson: "...ai đã giết 70 triệu người,

goocheegoochee goo! Chính ông đấy! -

Nguồn: x55.xanga.com

Trong khi cay đắng nhìn tham vọng làm bá chủ thế giới

không thành tựu, ông không hề có chút hối tiếc nào đã hy

sinh trên 70 triệu người Trung quốc. Ông chỉ tiếc cho cá

nhân ông. Những ngày cuối đời, ông đòi xem lại các cuốn

phim tuyên truyền ông đã cho đóng, và những cận thần kể

lại là thấy ông vừa coi vừa nước mắt chảy dài.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Mao được đưa đến ở trong một dinh thự mang bí số 202,

trong khu Trung Nam Hải từ tháng 7 năm 1976. Căn biệt

thự này được xây cất để chống động đất. Ngày 8 tháng 9

ông không còn nói ra lời, một người thư ký báo lại là ông

nói: "tôi thấy mệt, gọi bác sĩ". Đây là câu nói cuối cùng của

Mao. Ông chết lúc 12 giờ 10 phút đêm hôm đó.

Ông không để lại di chúc cho ai thừa kế, dù ông có rất

nhiều thì giờ để làm chuyện đó. Ông chống đối Lâm Bưu

khi Lâm đòi làm người thừa kế của ông. Ông từ chối xác

nhận cho Hoa Quốc Phong thay thế ông, dù Hoa tuyệt đối

trung thành với ông. Ông sợ người ta sẽ đảo chánh ông,

nên ông chỉ có một nguyện vọng: để ông chết an lành trên

giường bệnh, sau khi ông chết, chuyện gì xảy ra cho Trung

Quốc và ngai vàng của ông, ông mặc kệ.

Hết

Phụ lục: Mao Chỉ Là Yêu Quái?

Nicholas D. Kristof [1], Nguyễn Ước dịch

Nếu Chủ tịch Mao thật sự nhìn thấu tương lai, hẳn ông đã

định vị được ở tỉnh Tứ Xuyên có một bé gái tên Jung

Chang và đã "mie jiuzu" - giết nó và diệt tuyệt hết thảy

thân nhân của nó theo lối tru di tam tộc.

Nhưng thay vì thế, bé gái ấy lớn lên, sang Anh ở, và ngày

nay viết một cuốn tiểu sử về Mao [2], góp phần hủy hoại

vĩnh viễn tiếng tăm của Mao. Dựa vào một thập niên với

những cuộc phỏng vấn tỉ mỉ và những nghiên cứu các văn

khố, cuốn tiểu sử cự phách này giật sập, một cách có

phương pháp luận, mọi trụ cột của yêu sách đòi đồng cảm

hoặc tán thành sự nghiệp của Mao hoặc chính thống hóa

Mao.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Cách đây gần bảy chục năm, cuốn "Red Star Over China:

Sao Đỏ Trên Khắp Trung Hoa" của Edgar Snow đã góp

phần biến Mao thành nhân vật anh hùng đối với nhiều nơi

trên thế giới. Nó từng đánh dấu một khoang trên kệ sách,

mở đầu cho vị trí chói lọi của Mao trong lịch sử - nay thì

cuốn sách này đánh dấu một khoang khác.

Khi lần đầu mở cuốn sách này ra, tôi có lòng ngờ vực.

Chang là tác giả cuốn "Wild Swans: Những Thiên Nga

Hoang Dã", một bản ghi chép tràng giang và thành công

về ba thế hệ phụ nữ trong gia tộc bà; nó hấp dẫn nhưng

không là một một tác phẩm có tính chất học thuật. Nó xuất

hiện khi tôi đang sống ở Trung Quốc; các bạn người Hoa

của tôi và tôi đều ngạc nhiên về sự thành công của nó vì

những trải nghiệm mà Jang kể lại thì buồn nhưng cũng

chẳng khác thường. Riêng cuốn tiểu sử này, viết chung

với chồng bà là Jon Halliday, một sử gia, thì tôi đã kỳ vọng

nó cũng phong phú mà nhẹ nhàng như thế. Cũng vậy, cái

nhan đề "The Unknown Story: Câu Chuyện Không Được

Biết" - mà nói cho cùng là viết về Mao, làm tôi chùn tay.

oOo

Tuy thế đây lại là một tác phẩm có thẩm quyền. Thật vậy,

trong nhiều năm vừa qua, phần lớn sự bạo tàn của Mao đã

nổi lên rõ nét, nhưng cuốn tiểu sử này cung cấp những

thông tin mới mẻ và có chất lượïng, đồng thời trình bày

chúng hoàn toàn bằng một văn phong khiến người trên

khắp thế giới đặt nó trên bàn cạnh giường ngủ. Chẳng

ngạc nhiên việc chính phủ Trung Quốc không chỉ cấm

cuốn sách này mà còn cấm luôn cả những bài điểm nó

trong các tạp chí, vì qua những trang sách này, Mao xuất

hiện như một Hitler khác hoặc một Stalin khác.

Riêng mặt đó, tôi có những nghi ngại về các phán xét của

cuốn sách, vì theo cảm quan của tôi, Mao tuy đáng tởm

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

nhưng cũng đã mang lại những thay đổi có ích cho Trung

Hoa. Và thỉnh thoảng cả hai tác giả dường như quá hăm

hở hủy diệt Mao tới độ tôi tự hỏi liệu họ có gạt bỏ bằng

chứng vô tội hay không. Nhưng sẽ bàn thêm về điều đó

sau.

Mao dĩ nhiên không chỉ là một nhân vật lịch sử mà còn

thuộc về mạng lưới (tả tơi) của sự chính thống hóa mà

Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc dựa trên đó. Ông thuộc

phần của huyền thoại thành lập chính quyền Trung Quốc,

nhân vật Romulus và Remus [3] - của nước "Trung Quốc

Nhân Dân", và đó là lý do chân dung của ông được treo ở

Quảng trường Thiên An Môn. Ngay giữa những người

Trung Quốc bình thường, Mao tiếp tục giữ một vị trí trong

trí tưởng tượng bình dân, và tại những vùng khác nhau ở

Trung Quốc, một số dân quê bắt đầu dựng đền miếu có

tính tôn giáo truyền thống để vinh danh ông. Đó là sự vinh

danh tột bậc dành cho một kẻ vô thần - ông trở thành một

vị thần.

Các tội lỗi của Mao trong phần sau của đời ông thì tương

đối được biết rõ, thậm chí Trần Vân [Chen Yun], một trong

các lãnh tụ chóp bu của Trung Quốc thập niên 1980, gợi ý

rằng có thể tốt nhất nếu Mao chết vào năm 1956. Dù vậy,

cuốn tiểu sử này lại cho thấy Mao là một cái gì đó lừa đảo

kể từ Ngày Thứ Nhất.

Thí dụ, cả hai tác giả khẳng định rằng trong thực tế, Mao

không là thành viên sáng lập của Đảng Cộng sản Trung

Quốc như đã được tin tưởng rộng rãi, và rằng Đảng ấy

được thành lập năm 1920 chứ không phải 1921. Thêm

nữa, cả hai dựa vào việc nghiên cứu sâu rộng trong các

văn khố của Nga để trình bày rằng Đảng Cộng sản Trung

Quốc hoàn toàn bị người Nga khống chế. Trong một giai

đoạn kéo dài 9 tháng vào năm 1920, thí dụ 94% tài trợ của

Đảng đến từ Nga và chỉ có 6% là do quyên góp ở địa

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

phương. Mao nổi lên làm thủ lãnh đảng không phải vì

được các đồng chí Trung Quốc ưa thích mà vì Matcơva

chọn ông. Và lý do độc nhất khiến Matcơva chọn ông là vì

ông nịnh hót nổi bật hơn cả: ông từng có lần kể lể với

người Nga rằng "Trật tự của Quốc tế Cộng Sản mới nhất

[Đệ Tam] rực rỡ tới độ nó làm tôi hân hoan nhảy đựng lên

300 lần."

Mao luôn luôn nổi tiếng là một lãnh tụ nông dân vĩ đại và

một nhà chiến lược quân sự vĩ đại, nhưng cuốn tiểu sử

này chế nhạo lời tuyên xưng đó. Huyền thoại ấy bắt đầu từ

"Cuộc Khởi Nghĩa Vụ Gặt Mùa Thu" năm 1927. Thế nhưng

theo Chang và Halliday thì Mao không can dự vào cuộc

chiến đấu đó và trên thực tế, Mao phá hoại nó - cho mãi

về sau, ông mới cưỡng chiếm uy tín của nó.

Người ta biết rõ rằng người vợ đầu của Mao (hoặc thứ hai

tùy cách bạn tính) là Dương Khai Huệ [Yang Kaihui], bị

giết năm 1930 bởi một sứ quân đối thủ của Mao. Nhưng

chẳng biết thêm gì nhiều về bà ấy. Ngày nay, Chang và

Halliday trích dẫn từ các bức thư buốt nhói và không được

gởi đi, tìm thấy trong thời gian tân trang ngôi nhà cũ của

bà từ năm 1982 tới 1990. Các bức thư ấy cho thấy tình bà

yêu Mao sâu xa cùng với phản ứng kinh tởm của bà đối

với sự tàn bạo thời của bà (và của chồng bà). "Giết, giết,

giết", bà viết trong một bức thư mà đã trở thành một loại

hồi ký cuộc đời mình. "Tất cả những gì tôi nghe trong tai

mình là âm thanh ấy! Tại sao loài người quá độc dữ? Tại

sao quá tàn bạo?" Mao đã có thể dễ dàng cứu người phụ

nữ dịu dàng ấy vì ông đi ngang ngôi nhà mà ông đã bỏ bà

ở lại. Nhưng ông chẳng nhấc ngón tay lên, và bà bị bắn

chết lúc tuổi 29.

Khoảng thời gian đó, cuốn sách kể lại, nhiều người trong

Hồng Quân thiếu tin cậy Mao - vì thế ông phát động một

cuộc thanh trừng tàn bạo các cấp bộ Cộng sản. Ông viết

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

cho các cơ quan đầu não của đảng rằng ông đã phát hiện

4.400 tên phá hoại trong đảng, đã tra tấn hết thảy, và đã

hành quyết hầu hết bọn chúng. Một bản báo cáo mật được

tìm thấy là vào thời đó, trọn bộ chỉ huy của toàn thể Hồng

Quân dưới quyền Mao đều bị tàn sát, thường là sau khi đã

tra tấn bằng những cách thức như chọc thẳng cây sắt

nung đỏ vào trực tràng.

oOo

Một trong những yếu tố được trân trọng bảo tàng nhất của

Đảng Cộng sản Trung Quốc là Cuộc Trường Chinh, một

cuộc tẩu thoát thần thánh băng ngang nước Trung Hoa để

tới khu an toàn ở Tây Bắc. Nó thường được kỷ niệm như

một cuộc hành trình trong đó Mao và các đồng chí của ông

biểu lộ sự can trường và khôn ngoan cực kỳ khi lẽn qua

các phòng tuyến của kẻ thù và khuất phục mọi gian khổ.

Chang và Halliday xói mòn mọi thành tố của sự am hiểu

thông thường ấy.

Thứ nhất, cả hai tranh cãi rằng Mao với Hồng Quân thoát

ra được và bắt đầu Cuộc Trường Chinh chỉ vì Tổng Tư

Lệnh Tưởng Giới Thạch cố ý để cho họ làm như thế.

Chang và Halliday tranh cãi rằng họ Tưởng muốn phái

binh sĩ của ông ta xuống ba tỉnh Tây Nam nhưng e ngại

việc gây thù nghịch với các sứ quân địa phương ở đó. Vì

thế, ông tạo một đườøng rãnh cho Hồng Quân theo Cuộc

Trường Chinh mà đi vào các tỉnh ấy, gây hoảng sợ cho

các sứ quân, và ông theo lời mời của họ mà gởi binh sĩ tới

để trục xuất Hồng Quân, và như thế, ông thành công trong

việc mang các tỉnh ương ngạnh ấy nhập vào vùng lãnh thổ

của mình.

Sửng sốt hơn nữa là cả hai tác giả tranh cãi rằng suốt hầu

hết Cuộc Trường Chinh Mao thậm chí không đi bộ - ông đi

cáng. Họ trích dẫn lời Mao nói nhiều chục năm sau đó:

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

"Trong cuộc quân hành ấy, tôi nằm trên kiệu. Thế tôi làm

gì. Tôi đọc. Tôi đọc nhiều lắm." Ngày nay, đó thật là trưởng

giả.

Trận đánh nổi tiếng nhất trong Cuộc Trường Chinh là việc

quân Cộng Sản vượt qua cầu Đại Độ (Dadu), được cho

rằng là một cuộc xung phong anh dũng dưới hỏa lực của

quân thù. Cuốn "The Long March: Cuộc Trường Chinh"

của Harrison Salisbury xuất bản năm 1985 mô tả đó là

"một cuộc tấn công tự sát" ào lên chiếc cầu đã gần như bị

tháo rời từng mảnh rồi bị tẩm dầu hỏa và đốt cháy. Nhưng

Chang và Halliday viết rằng trận đánh ấy hoàn toàn là một

sự bịa đặt, và trong niềm khải hoàn của học thuật, họ trích

dẫn bằng chứng rằng hết thảy 22 người dẫn đầu vượt qua

cầu đều sống sót và sau đó nhận tặng phẫm mỗi người

một bộ quần áo Lê-nin và một cây bút máy. Chẳng người

nào bị thương. Cả hai trích dẫn rằng Chu Ân Lai biểu lộ sự

lo lắng sau đó vì bị mất một con ngựa khi băng qua cầu.

Câu chuyện được kể tiếp theo một nguồn mạch tương tự

như thế: Mao có một địch thủ, Vương Minh (Wang Ming),

bị đánh thuốc độc suýt chết trong khi họ trú ẩn ở Diên An.

Mao hoan nghênh cuộc xâm lược Trung Hoa của người

Nhật, vì ông nghĩ rằng nó sẽ đưa tới cuộc phản công

chống xâm lược của người Nga và là một cơ hội cho ông

dẫn đầu một chế độ bù nhìn cho Nga. Chẳng những không

lãnh đạo cuộc chiến đấu chống lại người Nhật. Mao còn ra

lệnh cho Hồng Quân đừng đánh nhau với quân Nhật, và

ông nổi khùng khi các thủ lãnh Cộng sản khác đụng độ lẻ

tẻ với Nhật. Quả thật, Mao được nói là đã hợp tác với tình

báo của Nhật để làm tiêu hao các lực lượng của người

Trung Hoa theo chủ nghĩa dân tộc.

oOo

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Gần như mọi người đều kinh ngạc. Tôn Dật Tiên phu

nhân, cũng được biết với tên Tống Khánh Linh, bị miêu tả

là điệp viên của Liên Sô, mặc dù không có sức thuyết phục

lắm. Và Trương Học Lương, vị "Thống Chế Trẻ Tuổi",

người được tưởng nhớ một cách rộng rãi tại Trung Quốc

như một vị anh hùng vì hành động bắt cóc Tưởng Giới

Thạch để buộc ông ta phái đánh nhau với Nhật, được

miêu tả là một kẻ có máu đảo chánh và thèm khát quyền

lực. Tôi quen biết vị Thống Chế Trẻ Tuổi đó vào cuối cuộc

đời của ông, và chữ ông viết theo thư pháp cái tên Trung

Hoa của tôi được dùng để trang trí cho danh thiếp bản chữ

Hoa của tôi, nhưng lúc này tôi đang tự hỏi có nên có bản

danh thiếp mới hay không.

Sau khi Mao nắm quyền, Chang và Halliday cho thấy ông

tiếp tục ác ôn. Đây là ý kiến đã quá quen thuộc, nhưng về

vấn đề đó vẫn có những phát giác mới. Mao dùng Chiến

Tranh Triều Tiên như một cơ hội để tàn sát các bộ đội

từng theo dân tộc chủ nghĩa. Và Mao phát biểu một số

điều đáng lưu ý về dân quê mà ông được cho là người

mạnh mẽ bênh vực họ. Vào thập niên 1950, trong khi họ

đang chết đói, Mao ra lệnh: "Hãy giáo dục dân quê ăn ít

hơn, và hãy nấu nhão lúa mạch hơn. Nhà nước nên cực

kỳ hà khắc... để ngăn đừng cho dân quê ăn nhiều quá."

Tại Matcơva, ông đề nghị hy sinh tánh mạng của 300 triệu

người Trung Quốc, một nửa dân số thời đó, và vào năm

1958, ông điềm nhiên tuyên bố về toàn dân đang lao lực:

"Lao động như thế này, với hết thảy các dự án này, một

nửa dân Trung Quốc rất có thể sẽ chết."

Thỉnh thoảng, Mao có vẻ điên rồ. Ông đùa nghịch bằng

việc gạt bỏ danh tính của nhiều người và thay chúng bằng

các con số. Và trong khi thảo luận về khả năng hủy diệt địa

cầu bằng vũ khí hạt nhân, Mao trầm ngâm nói với mình

rằng: "Đây có thể là một sự cố lớn lao đối với thái dương

hệ, nhưng đối với vũ trụ được quan tâm như một toàn thể,

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

thì nó hẳn chỉ là một việc tầm thường."

Chang và Halliday kể lại chi tiết làm thế nào mà Bước Đại

Nhảy Vọt dẫn tới nạn đói tệ hại nhất trong lịch sử vào cuối

thập niên 1950 và đầu thập niên 1960, và làm thế nào vào

năm 1966, Mao tái thu tóm quyền lực tối thượng trong sự

hỗn loạn của cuộc Cách Mạng Văn Hóa. Vài tư liệu hấp

dẫn nhất liên quan tới Chu Ân Lai, vị thủ tướng rất lâu

năm, kẻ gây ấn tượng rằng ông là người hoàn toàn sủng

nịnh Mao, dù Mao đã hành hạ ông qua việc buộc ông tự

phê và đặt ông ngồi ở chiếc ghế thứ ba trong các cuộc

họp. Vào giữa thập niên 1970, Chu đau đớn vì bệnh ung

thư, vậy mà Mao không chịu cho ông được điều trị - Mao

muốn Chu là kẻ chết trước mình. Vào ngày 9 tháng Năm

năm 1974, Mao tuyên bố: "Bỏ ngay việc giải phẩu. Tuyệt

đối không được bàn cãi gì cả." Và thế là đủ đảm bảo cho

Chu qua đời vào đầu năm 1976 và Mao chết vào tháng

Chín cùng năm.

Đây là bức chân dung phi thường của một yêu quái, là kẻ

mà cả hai tác giả qui trách nhiệm về hơn 70 triệu cái chết.

Nhưng con số ấy làm sao chính xác? Bản thư mục và các

chú thích cuối sách cho ta cảm giác về nguồn tài liệu, và

chúng gây ấn tượng: cả hai tác giả tuyên bố rằng đã trò

chuyện với nhiều người, từ con gái của Mao, Lý Nhẫn (Li

Na), đến tình nhân của Mao, Trương Ngọc Phượng

(Zhang Yufeng), tới các tổng thống George H.W.Bush và

Gerald Ford. Nhưng không rõ ràng rằng những người ấy

đã nói ra bao nhiêu. Một trong những người được liệt kê

như một nguồn tin là Trương Hán Chi (Zhang Hanzhi),

thầy dạy tiếng Anh cho Mao và là cận thần; bà cũng là một

trong những bạn người Hoa cao niên nhất của tôi vì thế tôi

có kiểm tra bà. Trương Hán Chi nói với tôi rằng bà quả

thật có gặp không chính thức Chang một hoặc hai lần

nhưng bà từ chối phỏng vấn và không hề nói điều gì đáng

kể. Tôi hy vọng rằng Chang và Halliday sẽ chia sẻ một số

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

tư liệu gốc của họ, hoặc qua mạng internet hoặc cho các

học giả khác, để người ta có khả năng phán đoán rằng cả

hai đã công bằng và chính xác ra sao khi đạt tới những kết

luận ấy.

Cảm giác của tôi là hầu hết các sự kiện và các phát hiện

đều dường như được hỗ trợ khá tốt, nhưng những mơ hồ

thì không luôn luôn được thừa nhận một cách thích đáng.

Còn về sự tín nhiệm của các tác giả thì hình như cả hai đã

hướng rõ rệt vào việc dựa trên một số tạp chí của

Hongkong vốn chuyển động trong sự pha trộn mờ ảo giữa

thực tế và hư cấu, nhưng [với các tạp chí ấy thì] việc họ

lục lọi cho ra sự thật lại càng khó khăn hơn việc thừa

nhận. Các hồi ký và các hồi tưởng mà cả hai tác giả dựa

vào có thể đáng tin, hầu hết về thời đó, nhưng tôi tự hỏi về

sức nặng của sự quá đổi tự tin mà cả hai tác giả dùng tới

trong việc kể tỉ mỉ các biến cố và các lời trích dẫn - và tôi e

rằng một số điều có thể bị thổi phồng.

Đan cử nạn đói ghê gớm từ năm 1958 tới 1961. Cả hai tác

giả tuyên bố rằng "gần 30 triệu người chết", và trong một

chú thích cuối trang, họ trích dẫn sự phân tích dân số

Trung Quốc về con số tử vong trong những năm đó. Đúng,

có thể. Nhưng cũng có nhiều chuyên gia ước lượng trong

những cuốn sách và những tạp chí có tính chất học thuật

về con số người chết, cách biệt nhau rất lớn, và trong thực

tế, không người nào thật sự biết chắc chắn - và chắc chắn

rằng dữ kiện tử vong không quá hoàn chỉnh để có thể gây

cảm hứng tự tin. Những ước lượng tỉ mỉ nhất của các nhà

dân số học từng nghiên cứu con số người chết đó thì hầu

hết thấp hơn con số trong cuốn tiểu sử này: Judith

Banister ước lượng 30 triệu; Basil Ashton cũng xấp xỉ 30

triệu; và Xizhe Peng đề nghị khoảng 23 triệu. Việc chỉ đơn

giản lấy ra con số ước lượng cao nhất từ một văn bản và

giữ riết nó như một ước lượng chính xác khiến tôi e ngại;

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

nếu cái đó bị thổi phồng thì những cái khác ra sao?

Một vấn đề khác: Mao gây ấn tượng là kẻ quỉ quyệt đến

mức như thế, tới độ ông không bao giờ thật sự trở thành

ba chiều kích. Là độc giả, chúng ta chùn lại trước ông

nhưng không thật sự hiểu ông. Ông được trình bày như

một người mắc bệnh tâm thần, cư xử vụng về và bất nhất,

khiến ta khó mà thấu hiểu làm thế nào Mao đánh bại hết

thảy các đối thủ của mình để lãnh đạo Trung Quốc và nổi

bật như một trong những nhân vật được thờ phượng nhất

trong thế kỷ vừa qua.

oOo

Sau cùng, đó là chỗ đứng của Mao trong lịch sử. Tôi đồng

ý rằng trong rất và rất nhiều khía cạnh, Mao là nhà cai trị

tai ương và cuốn sách này nắm bắt mặt đó tốt hơn bất cứ

cuốn sách nào từng được viết ra. Nhưng di sản của Mao

không hoàn toàn xấu. Cải cách ruộng đất tại Trung Quốc,

giống như cải cách ruộng đất tại Nhật Bản và Đài Loan,

góp phần đạt công trình chuẩn bị cơ bản cho sự thịnh

vượng ngày nay. Hành động giải phóng phụ nữ và chấm

dứt tệ nạn tảo hôn đã đưa Trung Quốc từ một trong những

nơi đối xử với thiếu nữ tồi tệ nhất thế giới thành một nơi

mà phụ nữ có quyền bình đẳng còn hơn những nơi, thí dụ

như Nhật Bản hoặc Hàn Quốc. Quả thật, cuộc tấn kích

toàn diện của Mao vào nền kinh tế già nua và cấu trúc xã

hội đã tạo hoàn cảnh dễ dàng hơn cho Trung Quốc nổi bật

như một con rồng kinh tế mới mẻ của thế giới.

Có lẽ sự so sánh thích hợp nhất là với Tần Thủy Hoàng, vị

hoàng đế tiên khởi của nhà Tần, kẻ 2.200 năm trước đây

đã thống nhất Trung Hoa, xây lên phần lớn Vạn Lý Trường

Thành, tiêu chuẩn hóa việc đo lường, tạo ra đồng tiền

chung và một hệ thống pháp luật - nhưng đốt sách và

chôn sống các học giả. Vị hoàng đế nhà Tần ấy hung ác

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

và thỉnh thoảng điên dại như Mao - nhưng sự thành công

của ông trong việc hòa nhập và củng cố Trung Hoa đã đặt

nền tảng chuẩn bị cho triều đại kế đó, nhà Hán, một trong

những kỷ nguyên hoàng kim của văn minh Trung Hoa. Tôi

nghĩ, trong một cách thức giống như thế, sự tàn ác của

Mao là tai ương nhất thời; nó được ghi lại một cách xuất

sắc trong cuốn sách phi thường này - và tuy thế, có điều

còn hơn là một câu chuyện: Mao cũng đã giúp đặt nền

tảng chuẩn bị cho sự tái sinh và chỗi dậy của một Trung

Hoa sau năm thế kỷ ngủ say.

Chú thích của người dịch:

[1] Nicholas D. Kristof, bình luận gia của tạp chí The New

York Times, cùng với vợ là Sheryl WuDunn viết nhiều sách

về Trung Hoa và châu Á.

[2] The Unknown Story của Jung Chang và Jon Halliday,

có kèm hình minh họa, dày 814 trang. NXB Alfred A.Knopf,

Anh, Tháng Sáu 2005.

[3]Theo truyền kỳ của La mã, Romulus là kẻ thành lập và

là hoàng đế đầu tiên của La mã. Cùng Remus là anh em

sinh đôi, lúc hài nhi, cả hai bị bỏ rơi và được chó sói nuôi.

Người La mã đồng hóa ông với vị thần Quirinus.

Nguồn: Bài điểm sách có nhan đề The Real Mao: Mao thật

của Nicholas D. Kristof, đăng trong The New York Times

BOOK REVIEW, ra ngày Chủ Nhật, October 23, 2005, các

trang 1 và 9&10.

Phụ lục: Khi Mao Hống

Adi Ignatius - Nguyễn Ước dịch [*]

Tiểu sử của kẻ thay đổi Trung Quốc phác họa một chân

dung ương ngạnh nhưng sống động về một bạo chúa

Vào cuối thập niên 1970 lúc tôi lần đầu tiên du hành tới

Trung Quốc như một sinh viên và rồi là thông tín viên nước

ngoài thì người Trung Quốc đang choáng váng bắt đầu dò

dẫm những ranh giới mới của tự do sau cái chết của Mao

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Trạch Ðông. Lúc đó có cuộc tuyên truyền tấn kích dồn dập

Tứ Nhân Bang - bọn bốn tên (gồm cả vợ của Mao là Giang

Thanh) bị qui trách về Cuộc Cách Mạng Văn Hoá, một

thập niên kinh khiếp mà Mao đã buông cương và kế đó

nuôi dưỡng. Mao không bị tính sổ vào bộ tứ hung hiểm ấy,

nhưng khi tôi gặp gỡ những người Trung Quốc gan dạ và

nói chuyện với họ về Bè Lũ ấy thì họ đưa năm ngón tay

lên, rồi chầm chậm cụp ngón cái lại để giữ cho đúng sự

tính sổ chính thức những kẻ âm mưu. Thông điệp thật rõ

ràng: Mao là ngón tay biến mất ấy.

Mao trông rất thân thương nhưng gây máu đổ

và đói kém

Gần ba thập niên sau đó, nhân dân Trung Quốc vẫn vật vã

với cách xử lý di sản của Mao. Ðảng Cộng Sản tiếp tục

bảo vệ ký ức về ông; bộ mặt ông vẫn chế ngự Quảng

trường Thiên An Môn ở Bắc kinh. Và trong khi người

Trung Quốc nói chung thừa nhận sự tàn bạo của ông thì

hầu hết lại dường như ấp ủ hình ảnh ông như một người

lập quốc, kẻ đã lật sấp hàng thế kỷ bị sỉ nhục trong bàn tay

của các siêu cường ngoại bang. Ðiều hiển nhiên là gần

như bản thân các đấng quốc phụ đều có khuyết tật. (Tại

Hoa Kỳ, George Washington thì ngạo mạn; John Adams

thì hay than vãn; Thomas Jefferson thì ngoại tình.) Nhưng

những cuốn tiểu sử gần đây đã làm rõ ra rằng Mao không

chỉ tàn nhẫn mà thôi, về thực tế, sự tàn nhẫn của ông

trong lịch sử thì không ai sánh bằng. Nếu một Mao thần

tượng và thời thượng xã hội chủ nghĩa từng có thời dường

như được ôm hôn thắm thiết còn hơn, chẳng hạn như

Stalin, thì ngày nay, bản thành tích đã làm rõ ra rằng hai

kẻ ấy là địch thủ tranh đua nhau về sự tàn bạo. Qua việc

giết người và cai trị tồi, cả hai chịu trách nhiệm về hàng

chục triệu cái chết.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Nỗ lực mới đây nhất nhằm chiếu ánh sáng khắc nghiệt của

lịch sử lên Người Lái Tàu Vĩ đại ấy là cuốn Mao: Câu

Chuyện Không Ðược Biết (Mao: The Unknown Story) của

Jung Chang và Jon Halliday. Chang là tác giả cuốn Những

Thiên Nga Hoang Dã (Wild Swans), một hồi ký hấp dẫn và

bán cả triệu cuốn vào năm 1991, kể câu chuyện làm thế

nào mà ba thế hệ trong gia tộc bà sống sót qua những

biến động thời hiện đại ở Trung Quốc. (Bà từng là Vệ Binh

Ðỏ theo Mao-ít trong các giai đoạn đầu của Cuộc Cách

Mạng Văn Hóa.) Halliday, chồng của Chang, là một tác giả

và là một sử gia về Nga.

Mao của họ thì xấu tới tận cốt tủy, kẻ lúc nào cũng ích kỷ

và mưu mô trí trá, thuở thanh niên đã ấp ủ "một tình yêu

sự ác ôn khát máu". Và rồi thì ông thật sự biến thành một

kẻ tởm lợm. Mao thanh trừng và giết chết các đối thủ. Ông

ngốn như lợn cao lương mỹ vị ngoại nhập giữa nạn đói tập

thể do các chính sách của ông gây ra. (Cả hai tác giả nêu

con số ước lượng 38 triệu người dân chết vì đói và vì lao

lực trong Bước Ðại Nhảy Vọt. Trong khi đó, Mao bám riết

các kế hoạch kỹ nghệ hoá lầm lạc và điềm nhiên bình luận

rằng, "một nửa Trung Quốc rất có thể phải chết.") Trong

thập niên 1970, Mao thậm chí còn cấm giải phẩu kẻ trung

thành Số Hai của mình là Chu Ân Lai đang khổ sở vì ung

thư bàng quang, để góp phần bảo đảm rằng họ Chu sẽ

không sống lâu hơn mình.

Mao bám riết các kế hoạch lầm lạc của mình

và điềmnhiên bình luận rằng:

"một nửa Trung Quốc rất có thể phải chết"

Những kỳ công nức tiếng của Mao được viết lại, vì nó bịp

bợm. Cuộc Vạn Lý Trường Chinh ư? Cả hai tác giả khẳng

định rằng suốt con đường đó không hề xảy ra các trận

đánh truyền kỳ, và đưa giả thuyết rằng Mao và đạo quân

cộng sản của ông sống sót qua cuộc thử thách 6 ngàn

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

dặm ấy [10.000 cây số] chỉ vì Tưởng Giới Thạch, đối thủ

chính trị của ông, quyết định cứ để cho họ đi mà chẳng

chống chọi. Sự tuyên bố thành lập Cộng Hoà Nhân Dân

năm 1949 ư? Một phá sản thê thảm, cả hai tác giả biện

luận rằng vì Mao căng thẳng thần kinh nên thường xuyên

viện đến nó để làm cho thông cái cổ họng lúng búng và

không đưa ra được ý tưởng nào nhằm gây phúc lợi cho

nhân dân Trung Quốc. Tình yêu nông dân của Mao ư?

Dỏm. "Không có dấu hiệu nào cho thấy Mao rút từ các cội

rễ nông dân của ông ra bất kỳ quan tâm xã hội nào, chắc

chắn là ông bị thúc đẩy bởi cảm quan không công chính.

Ðã và đang có nhiều tranh luận giữa các học giả Trung

Quốc về việc biên tập và in cuốn sách này (nó đã được

xuất bản tại Anh vào Tháng Sáu). Chang và Halliday bỏ ra

bảy năm nghiên cứu cho cuốn sách và tiến hành các cuộc

phỏng vấn những người cùng cánh với Mao còn sống

khắp thế giới. Nhưng trong chừng mực chi tiết của nó, đây

là bức chân dung một chiều, với rác rưởi tới nơi tới chốn,

làm người ta ngập ngừng, cũng thế đối với sự chắc chắn

mà với nó nhiều biến cố được mô tả. Cả hai tác giả nói,

"Mao cóc cần cái gì xảy tới sau khi ông ta chết." Ai có thể

mô tả thật chính xác, thậm chí các cảm xúc của mình, với

một sự tin chắc như thế.

Tuy thế, đây là một cuốn sách thú vị, và vì hình ảnh vĩ đại

ấy, đây tối hậu là một cuốn sách cung cấp nhiều thông tin

về một nhận vật sẵn sàng cho sự tái thẩm định bất cứ lúc

nào. Thật khó tha thứ cho kẻ đã quá bị ám ảnh bởi quan

điểm chính trị nhỏ nhen và oán thù tới độ sau cuộc động

đất ở Ðường Sơn năm 1976 làm chết hàng trăm ngàn

người Trung Quốc, ông đứng chủ trì cuộc vận động chống

kẻ thù chính trị của mình là Ðặng Tiểu Bình và hạ lệnh cho

những người cứu hộ ngừng công tác cấp cứu để "tố cáo

họ Ðặng trên hoang tàn đổ nát." Có thể nay tới lúc đưa lại

ngón tay thứ năm ấy lên trời.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

[*] Nguyên tác: The Mao That Roared, Tuần báo Time,

October 31, 2005. Ấn bản Canada, trang 50. (Trang 82, Ấn

bản Hoa Kỳ)

Phụ lục: Mao đã từng là ông

thánh của chúng tôi

Jung Chang. Phạm Việt Vinh dịch

Xếp hàng ở Trung Quốc? Khi đó, bạn sẽ chẳng đi được

đâu cả - Jung Chang nói vậy. Ở Phương Tây, hàng triệu

cuốn sách của nhà văn nữ này đã được bán, còn ở Trung

Quốc thì đó là hàng cấm. Jung Chang, năm nay 53 tuổi,

nổi tiếng thế giới với Ðàn thiên nga hung dữ, tác phẩm tự

thuật về gia đình bà. Bà lớn lên ở Trung Quốc dưới thời

Mao. Trong cuộc Cách mạng Văn hóa, bà phải làm nghề

điện. Sau này, bà nghiên cứu Anh ngữ và được cấp học

bổng sang London. Giờ đây, cùng với chồng, bà vừa viết

xong một bộ tiểu sử của Mao. Dưới đây là cuộc phỏng vấn

bà do Deike Diening và Stephanie Flamm thực hiện (Báo

Tấm gương hàng ngày, CHLB Ðức, 02.10.2005).

Nhà văn Jung Chang (張戎, Trương Nhung,

sinh năm 1952)

Mao: The Unknown Story, tác phẩm mới của Jung Chang

và Jon Halliday

Năm 1978, khi bà đến London, Châu Âu đang ngưỡng mộ

Mao. Ông ta đã được Andy Warhol thần tượng hóa. Hồi

đó, bà nghĩ thế nào về điều này?

Tôi rất buồn, nên đã không nói cho ai biết tôi là người

Trung Quốc. Tôi luôn khai tôi là người Nam Triều Tiên.

Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn gắn chặt lấy bà. Ðàn thiên

nga hung dữ, cuốn sách cuối những năm 80 mà bà viết về

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

gia đình bà, có thể tìm thấy ở bất kỳ một hiệu sách nghiêm

túc nào.

Nguyên cớ là mẹ tôi. Năm 1988, khi tôi đã ở Anh được 10

năm thì bà sang thăm tôi, và ở đây, bỗng dưng bà nói

những chuyện mà ở Trung Quốc chúng tôi chưa bao giờ

nói tới. Mẹ tôi ở chỗ tôi 6 tháng. Khi tôi đến Viện làm việc,

mẹ tôi ngồi nhà và nói vào máy ghi âm.

Chuyện ấy xảy ra 12 năm sau cái chết của Mao.

Nhưng hồi đó đất nước này mới bắt đầu thay đổi. Mẹ tôi

phải đi sang Phương Tây để có thể đoạn tuyệt đuợc với

những năm tháng kinh khủng. Ðối với bà thì đó là một

chuyến nghỉ dài. Mẹ tôi kể về bà tôi, khi còn trẻ đã từng

làm nàng hầu cho một ông quan địa phương ở Dịch Huyện

(Yixian) phía Ðông Bắc Bắc Kinh, và luôn phải bó chân.

Mẹ tôi kể về quân chiếm đóng Nhật Bản, và về cha tôi. Lần

đầu tiên, bà đã phê phán cha tôi một cách cay đắng.

Cha bà là một người cộng sản sùng tín?

Sống chung với cha tôi rất khó. Năm 1949, khi tại nhiều

vùng vẫn còn nội chiến, cha mẹ tôi cùng một nhóm những

người cộng sản phải từ Mãn Châu Lý rút về Tứ Xuyên ở

phía nam Trung Quốc. Cha tôi là sỹ quan cao cấp, theo

ngôi thứ cộng sản thì ông có quyền sử dụng một chiếc xe

Jeep, hay là một con ngựa. Hồi đó, mẹ tôi mang thai

nhưng lại mới vào Ðảng. Cha tôi ép mẹ tôi phải đi bộ trên

2000 Km.

Mặc cho mẹ bà đang sắp sinh con?

Ðứa trẻ đã chết, vì cha tôi không muốn có trường hợp

ngoại lệ. Trong thời Mao, đó là một hành động gương

mẫu. Chỉ khi đến thăm tôi ở London, mẹ tôi mới suy xét lại

chuyện này.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Năm 1993, bà đã cùng với chồng là Jon Halliday bắt tay

vào việc viết tiểu sử của Mao. Phải chăng, việc này cũng

có một nguyên cớ nào đó?

Không, đơn giản là chúng tôi chỉ muốn biết nhiều hơn về

người đàn ông này, muốn từ dữ kiện này đến dữ kiện kia

tái tạo cuộc đời của ông ta. Và thành thật mà nói, lúc đầu

chúng tôi đã không biết là công việc sẽ cần bao nhiêu

công sức, chỉ nghĩ chắc là sẽ nhiều. Nhưng tôi hoàn toàn

không biết sẽ là bao nhiêu.

Cuốn sách - vừa được dịch sang tiếng Ðức, xét lại một

cách triệt để bức tranh của nhà lãnh tụ cách mạng Trung

Quốc này. Bà mô tả ông ta như là một ác thú không tim; nó

tự nói về mình như sau: "Người như ta luôn hướng tới sự

phá phách".

Ông ta không phải là một người cộng sản sùng tín, nhưng

là một kẻ cực đoan. Thời còn trẻ, ông ta đã trải qua một

cuộc khởi nghĩa nông dân theo mô hình Leninit tại tỉnh Hồ

Nam quê ông ta. Ông ta thích bạo lực, thứ mà chủ nghĩa

cộng sản có thể châm ngòi. Ðối với ông ta, cái chết là lý do

để vui mừng. Năm 1957, tại Moscow, ông ta đã nói với

Khrushchev:" Ðể giành thắng lợi cho cách mạng thế giới,

chúng tôi sẵn sàng hy sinh 300 triệu người Trung Quốc".

Ngay cả những người Xô Viết cũng hoang mang về phát

biểu này.

Cho đến lúc đó, những người Xô Viết đã trợ sức cho Mao,

mặc dù, khác hẳn với thông tin trong bất kỳ cuốn từ điển

nào, Mao rõ ràng không phải là người sáng lập ra Ðảng

Cộng sản Trung Quốc.

Những tài liệu mà chúng tôi tìm thấy trong lưu trữ của

Quốc tế Cộng sản tại Moscow đã cho thấy là Ðảng Cộng

sản Trung Quốc đã được dựng lên vào năm 1920 do lệnh

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

từ Moscow, chứ không phải là do Mao thành lập vào 1921

như người ta vẫn khẳng định. Mao đã trắng trợn giả tạo

lịch sử. Nhưng không phải chỉ ở điểm này. Ngay cả vai trò

của ông ta trong cuộc trường chinh...

... tức là cuộc rút chạy về Bắc Trung Quốc, khi mà những

người cộng sản đã thất bại sau cuộc nổi dậy vào năm

1934...

... cũng không đúng như huyền thoại được tuyên truyền.

Những trao đổi do chính phủ Anh Quốc ghi lại được từ

Moscow cho thấy là hồi đó những đồng chí của Mao đã

không muốn có Mao trong cuộc trường chinh. Họ cho rằng

Mao là người tráo trở, và họ đã có lý. Mao đã lợi dụng

cuộc trường chinh để lường gạt đối thủ của ông ta là

những vị tư lệnh Hồng quân.

Bà đã viết trong cuốn sách của mình về một chặng đường

vòng 2000 Km.

Chuyến đi kéo dài 4 tháng. Cuối cùng đội quân của Mao

chỉ còn lại một phần mười. Mới đầu tôi hoàn toàn không

hiểu được điều này. Nó không phục vụ cho lợi ích của

cách mạng. Nhưng sau đó tôi đã nhận ra là tổn thất này

chẳng có tý ý nghĩa gì đối với Mao. Mao cho rằng người ta

có thể hủy bỏ Hồng quân và gây dựng một đội quân từ

những người khác.

Nếu điều đó rõ ràng như vậy, tại sao lại chẳng có ai phát

hiện ra?

Tôi cho rằng lý cớ ở đây không phải là ý thức hệ, mà là

ngôn ngữ. Chúng tôi đã gặp may. Jon - chồng tôi, lục lọi

đống lưu trữ ở Moscow, còn tôi thì đảm nhận phần tiếng

Trung Quốc. Thỉnh thoảng chúng tôi gặp nhau và thông

báo cho nhau biết mình đã tìm được những gì. Mọi chuyện

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

rất ly kỳ.

Ðiều gì đã hấp dẫn bà như vậy?

Ðó là những suy tính của Mao. Ông ta cực kỳ thông

minh,và là một nhà chiến lược khôn khéo. Ông ta đã rất

sớm nhận ra là chỉ có chế độ Xô Viết mới có khả năng

mang lại cho mình quyền lực. Tiền và súng đạn sẽ do

Moscow cung cấp.

Và ngoài ra, chủ nghĩa cộng sản là một ý thức hệ quyến rũ

nhất của thế kỷ 20. Nó hứa mang lại cho con người một xã

hội không còn giai cấp.

Ðiều này Mao chẳng quan tâm. Ðối với ông ta, chủ nghĩa

cộng sản là chế độ thống trị phù hợp nhất đối với mình.

Chúng tôi không hề tìm thấy bất kỳ một bằng chứng nào

cho thấy có một lần nào đó ông ta đọc diễn văn công khai

hứa hẹn mang lại nhiều nhà thương, trường học hay là

một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Mặc dù vậy, có vẻ như rất nhiều người lại tin tưởng ông ta.

Nhưng đó chính là tác dụng của sự sùng bái cá nhân do

chính Mao phát động. Ông ta cưỡng ép mọi người phải

đeo huy hiệu Mao; ông ta ra chỉ thị phân phát chân dung

mình tại mọi nơi. Ông ta thấy rõ là chủ nghĩa cộng sản

không được ưa chuộng ở Trung Quốc. Thời nội chiến

1945-1949 không hề có bất kỳ một cuộc biểu tình thân

cộng sản nào. Ở Nga có những cuộc nổi dậy với mong

muốn có Lenin, ở Cu Ba người ta đòi có Castro. Ở Việt

Nam nhiều người tung hô Hồ Chí Minh. Còn người Trung

Quốc thì không thích Mao.

Còn những người như cha của bà?

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Cha tôi yêu chủ nghĩa cộng sản, chứ không yêu Mao. Ông

sinh ra ở Tứ Xuyên, phía Nam. Trong chiến tranh chống

Nhật, những ngườI Quốc dân Đảng rất o ép dân chúng.

Liên Xô hồi đó là đồng minh duy nhất của Trung Quốc. Do

đó, nhiều người trai trẻ đã kéo về Diên An ở phía Bắc...

... là nơi mà những người cộng sản đã thành lập Công xã

vào năm 1935...

... và phần lớn họ đã thất vọng. Ở đó chỉ có khủng bố

hoành hành. Do khiếp sợ mà họ trở thành những bánh xe

nhỏ trong guồng máy khủng bố của Mao. Mao coi Trung

Quốc là một nhà tù khổng lồ.

Bà lớn lên ở Trung Quốc. Bà có nhớ là biết đến một con

người như Mao bắt đầu từ hồi nào không?

Ðối với tôi, Mao lúc nào cũng hiện hữu. Chúng tôi hát

những bài như: "Mẹ gần ta, cha gần ta, nhưng chẳng có ai

gần ta hơn Chủ tịch Mao vĩ đại". Khi ông ta ra lệnh cho

chúng tôi ngồi trước cổng trường học gõ vào các thanh

kim loại để ngăn chim sẻ phá hoại mùa màng, chúng tôi đã

ngoan ngoãn vâng theo.

Bà không bao giờ thấy chuyện đó là ngớ ngẩn hay sao?

Hồi đó thì không. Việc tôn sùng cá nhân đã tẩy não tôi

hoàn toàn. Mao đã là ông thánh của chúng tôi. Chúng tôi

đã nguyện đi theo ông ta và có chuyện gì cũng mang cuốn

Mao tuyển bìa đỏ ra vẫy.

Bà còn giữ cuốn Mao tuyển nào không?

Không, tôi cũng chẳng nhớ là đã vứt nó đi từ hồi nào.

Nhưng sau này thì tôi lại có một cuốn, dùng cho mục đích

nghiên cứu. Có một người đã tặng tôi, hình như là ở Mỹ.

Ngay ở Châu Âu nhiều người cũng có cuốn sách này.

Sartre thậm chí đã nói, "bạo lực cách mạng của Mao"

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

mang "tính đạo lý sâu sắc".

Có những nhà dân chủ xã hội cực đoan đã nghĩ là Mao cải

thiện cuộc sống của dân Trung Quốc. Nhưng cũng có

những người biết rõ là Mao thích bạo lực, và chính điều

này lại hấp dẫn họ. Tôi xếp Sartre thuộc hạng thứ hai.

Bà bắt đầu nghi ngờ chế độ từ lúc nào?

Ðiều này xảy ra vào những năm kinh khủng nhất thời Cách

mạng Văn hóa, lúc mà những người trung thành với chế

độ như cha mẹ tôi đột nhiên bị quy là phản cách mạng.

Năm 1968, hôm sinh nhật lần thứ 16 của mình, tôi ngồi

trên giường viết một bài thơ, trong lúc cha tôi hoảng loạn

lục lọi khắp nhà tìm kiếm các tài liệu và sách báo có nghi

vấn để "thanh trừng". Lúc đó tôi nghĩ, nếu như đây là thiên

đường như người ta vẫn dạy bảo chúng tôi, thì tôi không

muốn nhìn thấy nó y như trong địa ngục.

Năm 1972, sau chuyến đi thăm Trung Quốc của Nixon, khi

tình hình đã đỡ căng thẳng, thì bà là một trong những

người đầu tiên được nghiên cứu tiếng Anh. Bà cảm nhận

ra sao về sự mở cửa của đất nước?

Nó là một sự giải phóng đối với tôi, nhưng tôi thuộc về giới

đặc tuyển. Tôi có thể đọc được những cuốn như như Six

Crises của Nixon và một vài các tác phẩm văn học Anh-

Mỹ. Nhưng đối với nông dân thì những năm từ chuyến

thăm của Nixon đến cái chết của Mao 1976 lại là thời gian

khốn nạn nhất. Số lượng các nước có quan hệ ngoại giao

với chúng tôi tăng từ 31 lên 66 - và tất cả đều nhận được

viện trợ của Trung Quốc, ngay cả nước Malta giàu có.

Mao đã dùng tiền để mua ảnh hưởng, trong khi nông dân

chúng tôi chết đói.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Bà có bao giờ tự hỏi rằng vậy mà tại sao chẳng có ai nổi

dậy chống lại sự điên rồ đó?

Hệ thống đàn áp rất có hiệu lực. Vì bất kỳ lý cớ nhỏ bé nào

người ta cũng có thể bị vào tù. Ngoài ra, ở Trung Quốc hồi

đó không có vũ khí. Ngay cả sĩ quan Hồng quân cũng

không được phép mang súng ngắn. Sau khi chiếm được

quyền lực, Mao đã ra lệnh tịch biên tất cả các loại súng

ống. Và, với một cái nĩa ăn thì các bạn không thể chạm

đến một chính quyền hùng mạnh như vậy.

Hay cũng có thể là do Trung Quốc hoàn toàn không có

một sách lược khai hóa xã hội và khuyến khích cá nhân?

Nhiều khi phương Tây lấy Trung Quốc làm chỗ để phóng

rọi những ý tưởng rất lạ lùng. Họ còn nghĩ là chủ nghĩa

cộng sản là một phong trào chống thực dân. Vì Trung

Quốc bị nước ngài đánh qụỵ, cũng như nước Ðức trong

thế chiến thứ nhất, nên đã xuất hiện những phản ứng

tương tự. Mao đã đạt được quyền lực giống hệt như Hitler.

Chủ nghĩa cộng sản đã được mang vào Trung Quốc bằng

bạo lực nên nó chỉ có thể được gìn giữ cũng bằng bạo lực.

Ngay cả bây giờ, bạn cũng sẽ bị tống tù nếu như bạn đả

động đến vụ thảm sát trên quảng trường Thiên An Môn.

Trong quá trình sưu tầm tài liệu, bà có bị gây khó dễ gì

không?

Cá nhân tôi thì không. Nhưng hồ sơ lưu trữ luôn bị kiểm

tra, nên chúng tôi không thể nêu tên các tài liệu được trích

dẫn, để tránh gây nguy hiểm cho những người đã cung

cấp tài liệu cho chúng tôi. Khi phỏng vấn thì lại khác. Nhiều

người thân cận của Mao có vẻ như chỉ chờ được phát

ngôn. Theo mã số, chúng tôi đã thực hiện tất cả các buổi

phỏng vấn, nhưng lại gắn lời phát biểu cho một nhân vật,

nếu như người này đã chết. Các cuộn băng ghi âm gốc

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

được bảo quản trong một va-ly cất tại nhà băng. Khi không

ai bị đe dọa nữa, chúng tôi sẽ công bố chúng.

Mỗi khi về Trung Quốc, bà cảm thấy thế nào?

Ðến đó, tôi luôn nhìn thấy sự đổi thay. Năm 1983, lần đầu

tiên quay trở về Trung Quốc, tôi lại nhìn thấy chợ hoa, hoa

không còn là biểu hiện của tư sản nữa; đã xuất hiện

những phòng trà và những người đánh cờ trên hè phố. Tôi

thấy mức sống của con người đã cải thiện, và tôi đã khóc

vì sung sướng. Cũng như nhiều người khác, tôi đã cho là

sự thay đổi về kinh tế sẽ kéo theo sự đổi thay về chính trị.

Nhưng đó là một ảo tưởng. Mao vẫn được tôn thờ.

Mặc dù đất nước đã vận động từ lâu theo nguyên tắc của

chủ nghĩa tư bản. Trung Quốc được coi là thị trường bung

phát lớn nhất thế giới.

Họ đã thay đổi đường lối kinh tế và mở cửa đất nước.

Người nước ngoài vào Trung Quốc, và người Trung Quốc

đi ra nước ngoài. Nhưng: họ vẫn giữ lại những cái cơ bản

của chủ nghĩa Mao. Ðảng vẫn giữ độc quyền tuyệt đối.

Hiện nay, 30 năm sau cái chết của Mao, các nhà đầu tư

nước ngoài quyết định điều kiện làm việc cho các công ty

của họ. Phải chăng, Trung Quốc đang trên con đường thực

hiện mục đích của Mao, tức là làm bá chủ thế giới, nhưng

lại bằng các phương tiện của chủ nghĩa tư bản?

Ðường lối của Mao đã tiêu tốn 70 triệu mạng người. Do

vậy, tôi tin rằng khi mà dấu ấn của ông ta vẫn còn là cơ sở

của hiến pháp, thì người ta không thể xem Trung Quốc là

một thế lực tốt lành. Người ta sẽ luôn nghĩ: Ðó đang và

vẫn sẽ là những người thừa kế của Mao. Và người ta phải

cảnh giác.

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Nhiều người lại nghĩ ngược lại. Trung Quốc đang có khả

năng làm lung lay sự tự tin của phương Tây.

Xã hội Trung Quốc đã trở nên khá hung dữ. Hầu như

không còn trợ cấp phúc lợi xã hội, người nào cũng phải tự

vật lộn. Ðiều này người ta có thể cảm nhận ngay khi trèo

lên xe buýt. Nếu như bạn xếp hàng trật tự như một người

Anh, bạn sẽ chẳng bao giờ đi được đến đâu. Nhưng tôi rất

mong là phương Tây sẽ gây áp lực mạnh hơn lên chính

quyền Trung Quốc. Do vậy mà tôi viết cuốn sách này.

Liệu nó sẽ có mặt ở Trung Quốc không?

T

ôi đang thực hiện một bản dịch. Nhưng là để xuất bản ở

Ðài Loan. Các sách của tôi bị cấm ở Trung Quốc. Khi cuốn

tiểu sử Mao của tôi được thảo luận trên tờ Economist, họ

đã cố gắng hết sức để cắt trang bình luận cuốn sách ra

khỏi từng tờ báo. Những người thừa kế của Mao ở Bắc

Kinh muốn giữ chặt lấy ghế của mình.

Jung Chang, Jon Halliday/Từ Thứ

Company Confidential

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com