Chương 3

PHÁP LUẬT VỀ HỢP TÁC XÃ

n  1. GIỚI THIỆU

            1.1. Khái niệm, đặc điểm

a. Khái niệm: HTX là TCKT tập thể do các CN, hộ gia đình, pháp nhân có nhu cầu, lợi ích chung, Tnguyện góp vốn, góp sức lập ra theo Luật HTX để phát huy sức mạnh của từng XV, cùng T.hiện Hquả Hđộng SX-KD và nâng cao đời sống VC, tinh thần, góp phần Ptriển KT-XH đất nước.

            HTX Hđộng như DN, có tư cách pháp nhân, tự chủ, tự chịu Tnhiệm về nghĩa vụ Tchính trong phạm vi vốn điều lệ, vốn tích luỹ…

b. Đặc điểm

  Ø Là TCKT tự chủ, Hđộng như DN, có tính chất XH

  Ø Trước HTX là (3) CQNN, TC CT-XH, TCKT. Nay chỉ là TCKT. Không phụ thuộc, NN không bao cấp. Không là DN. Hđộng vì Mtiêu KT và Mtiêu khác.

n  1.1. Khái niệm, đặc điểm

Ä >= 7 XV gồm CN, HGĐ, PN Tnguyện lập ra do nhu cầu, lợi ích chung

            CN là TV phổ thông. HGĐ là TV đặc thù; PN là TV mới. Do nhu cầu, lợi ích -> Tlập, Tgia HTX.

Ä XV góp vốn, góp sức

            Bắt buộc góp cả vốn và sức. 1 XV không góp > 30% vốn điều lệ. Sức là trực tiếp QL, Lđộng, tư vấn…

Ä Vốn thuộc Shữu tập thể

            Không xác định phần vốn của mỗi TV; quyền, nghĩa vụ Sdụng vốn của TV ngang nhau.

Ä Có tư cách pháp nhân, chịu TN về nghĩa vụ Tchính trong phạm vi vốn điều lệ, vốn tích luỹ...

            Đủ 4 Đkiện của TCPN (Xem 1.2 Chương 2). TN hữu hạn là 1 trong 4 Đkiện. Thực sự tự chủ.

n  1.2. Nguyên tắc TC Hđộng

a. Tnguyện gia nhập, ra HTX

  Ä XV tự quyết ra, vào HTX, không bị ngăn cản, ép buộc, lừa dối.

b. QL dân chủ, bình đẳng, công khai

  Ä XV là chủ, được biết, bàn bạc, quyết định, T.hiện và Ktra.

c. Tự chủ, tự chịu Tnhiệm, cùng có lợi

  Ä HTX tự Qđịnh mọi việc. Tự chịu TN (về Nvụ Tchính là TNHH). Vì lợi ích của XV, HTX, đối tác, XH.

d. Hợp tác, PT cộng đồng

  Ä HTX vận động, bảo đảm sự tham gia của XV trên tinh thần hợp tác. HTX hợp tác với nhau để XD, PT phong trào HTX trong, ngoài nước.

n  2. THÀNH LẬP, GIẢI THỂ

2.1. Thành lập

a. Thông báo và tuyên truyền

  Ä Sáng lập viên là công dân VN >= 18, đủ năng lực Hvi Dsự; Đdiện của HGĐ, của Pnhân, hiểu biết PL về HTX, cam kết XD & PT HTX báo cáo bằng VB với UNND cấp xã về Tlập, trụ sở, phương hướng, KH…

  Ä Tuyên truyền, vận động CN, HGĐ, PN có nhu cầu tham gia HTX.

  Ä XD phương hướng SX-KD, dự thảo Điều lệ.

  Ä CQ NN hỗ trợ, tư vấn Ttin, kiến thức, XD Điều lệ, thủ tục...

n  2.1. Thành lập

b. Hội nghị Tlập

  Ä Gồm sáng lập viên, CN, HGĐ, PN có nguyện vọng -> XV.

  Ä Thảo luận, Tnhất P.hướng, KH, dự thảo Điều lệ, tên, biểu tượng (nếu có), và lập Dsách XV.

  Ä Thảo luận, biểu quyết theo đa số:

            + Số lượng >= 7 XV, Dsách XV.

            + Điều lệ, Nội quy.

            + Bộ máy QL, điều hành.

            + Bầu các chức danh lãnh đạo.

n  2.2. Giải thể

a. Giải thể tự nguyện

  Ä ĐHXV ra nghị quyết với >= 3/4 XV/Đbiểu XV có mặt tán thành.

  Ä Gửi đơn, nghị quyết đến CQ cấp GCNĐKKD, đăng báo địa phương 3 số liền.

  Ä Trong 30 ngày (từ ngày hết hạn thanh toán nợ, thanh lý hợp đồng) CQĐKKD ra thông báo chấp thuận.

  Ä HTX xử lý vốn, TS; CQĐKKD thu hồi GCNĐKKD; HTX nộp con dấu trong 30 ngày tiếp.

  ð Về hình thức, giống thủ tục giải thể DN.

n  2.2. Giải thể

b. Giải thể bắt buộc

            * Trường hợp

  Ä 12 tháng HTX không Hđộng.

  Ä 12 tháng liền ngừng Hđộng.

  Ä 12 tháng không Đký mã số thuế.

  Ä 12 tháng chuyển trụ sở chính mà không thông báo.

  Ä 18 tháng liền không ĐHXV thường kỳ mà không có lý do.

  Ä N.dung Hsơ ĐKKD giả mạo, không chính xác; Hđộng trái PL.

  Ä KD ngành, nghề bị cấm.

  Ä Không đủ điều kiện KD...

n  2.2. Giải thể

* Thủ tục

  Ä CQĐKKD thông báo về vi phạm, trình Hsơ Gthể HTX tới UBND để ra QĐ giải thể.

  Ä Gửi/thông báo tới HTX.

  Ä Lập HĐ giải thể.

  Ä HĐ Gthể đăng báo địa phương 3 số liền.

  Ä Thực hiện công việc về Gthể trong 180 ngày (từ ngày đăng báo lần 1).

  Ä CQ đã cấp -> thu hồi GCNĐKKD, xoá tên HTX; HTX nộp con dấu.

n  3. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ

3.1. Quyền

a. Chọn ngành, nghề PL không cấm = nhà Đtư, DN.

b. Q.định Hthức, cơ cấu Tchức SX-KD

  Ä Tự chủ chọn 1 trong 2 mô hình Tchức, Qlý; Q.định về phân xưởng, tổ đội SX, phòng ban chức năng… ghi vào Điều lệ, Nội quy.

c. Trực tiếp XK, NK

  Ä Không phải uỷ thác, có quyền ủy thác.

d. Liên doanh, liên kết

  Ä Với TC, CN trong, ngoài nước để mở rộng SX-KD.

  Ä LD -> Pnhân mới = Đtư thông qua TCKT.

  Ä LK -> không lập Pnhân mới = Đtư thông qua Hđồng.

  (Xem thêm 1.2.4 Chương 1)            

n  3.1. Quyền

đ. Thuê L.động khi cần

   Khi XV không đáp ứng được yêu cầu (do XV góp sức).

e. Q. định các vấn đề liên quan đến XV

    Kết nạp, G.quyết việc XV ra HTX, khai trừ, khen thưởng, kỷ luật, yêu cầu XV bồi thường…  

f. Phân phối thu nhập, xử lý lỗ

   Ä HTX chia thu nhập theo vốn, công sức, mức độ S.dụng dịch vụ của XV. Phương án do ĐHXV thông qua, được công khai.

   Ä HTX được xử lý lỗ = khoản thu của CN, TC có Tnhiệm liên đới; tiền bồi thường của TC bảo hiểm; lợi nhuận trước thuế năm trước; Quỹ dự phòng...

n  3.1. Quyền

h. Vay, huy động vốn; Tchức tín dụng nội bộ

   Ä Vay, huy động từ TCTD, Quỹ TD Đtư Ptriển, Quỹ hỗ trợ PT HTX, Quỹ PT KH-CN quốc gia, Quỹ PT KH-CN của các Bộ, ngành, địa phương, các quỹ PT NN, NT...

   Ä Tín dụng nội bộ giữa XV – XV, XV – HTX là Hđộng phụ trợ do XV Tnguyện tham gia, tự chịu Tnhiệm.

k. Bảo hộ quyền SHCN

  Ä Gồm sáng chế, kiểu dáng CN, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, bí mật KD, nhãn hiệu, tên TM, chỉ dẫn địa lý. Phải Đký bảo hộ.

m. Từ chối yêu cầu trái PL, khiếu nại

n  3.2. Nghĩa vụ

  a. SX, KD đúng ngành, nghề, mặt hàng

    Ä Đã chọn và đăng ký. Ghi trong GCNĐKKD.

  b. Thực hiện PL về kế toán, thống kê, kiểm toán

    Ä Tương tự DN, xong Ctác kế toán có VB quy định riêng.

  c. Nộp thuế, nghĩa vụ TC khác

   Ä Tương tự DN, nhưng ưu đãi hơn DN. Số thuế nộp còn thấp.

  d. Bảo toàn, PT vốn; Qlý, Sdụng đất theo PL

   Ä Giữ nguyên/tăng vốn. Ycầu này do HTX được nhận nguồn lực từ NN và XH.

   Ä Đất Nnghiệp được NN giao không thu tiền Sdụng đất -> phải Sdụng Hquả.

  đ. Chịu TN về nghĩa vụ TC trong phạm vi vốn điều lệ, vốn tích luỹ, vốn khác

   Ä TNHH, NN không bao cấp.

n  3.2. Nghĩa vụ

 e. Bảo vệ MT, môi sinh, cảnh quan, di tích LS, VH, công trình QP,AN

  Ä Không chỉ vì Mtiêu Ktế. PT hài hòa, bền vững.

 f. Bảo đảm quyền, Thiện cam kết KT với XV

  Ä Quyền là chủ theo PL, Điều lệ.

  Ä Bảo đảm có việc làm, phân phối lợi nhuận, hưởng phúc lợi…

 g. T.hiện nghĩa vụ với XV trực tiếp Lđộng và người Lđộng được thuê, K.khích, tạo Đ.kiện để người Lđộng -> XV

  Ä Theo PL về Lđộng, bảo hiểm. Đóng bảo hiểm XH bắt buộc cho XV là CN, người L.động làm việc Txuyên; đối tượng khác đóng bảo hiểm XH T.nguyện

  Ä Theo Ntắc hợp tác và PT cộng đồng.

 h. Chăm lo GD, ĐT, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, cung cấp T.tin cho XV

  Ä Tính XH của HTX. NN hỗ trợ Tchính khi TV BQT, BCN, BKS, KT trưởng, XV chuyên môn KT, nghiệp vụ được cử đi học.

n  4. CƠ CẤU TCHỨC QLÝ

4.1. Quy định chung

a. ĐHXV

 Ä 1 lần/năm. ĐH toàn thể khi Slượng XV HTX <=  100 XV.

 Ä Nếu ĐH đại biểu thì > 100 -  500 XV tỷ lệ ĐB <= 30% tổng XV; >= 500 tỷ lệ >= 20% tổng XV.

 Ä ĐH hợp lệ khi >= 3/4 XV (ĐB) tham dự.

 Ä CQ lãnh đạo cao nhất -> thảo luận, Q.định những Vđề quan  trọng nhất: phương hướng, KH, XV, tổ chức quản lý, nhân sự, tài chính, công tác của các bộ phận khác... theo ntắc quá bán. Vđề đặc biệt Qtrọng (sửa đổi Điều lệ, tổ chức lại, giải thể) phải >= ¾ tán thành. 

b. BKS

 Ä HTX <= 15 XV chỉ 1 KSV. Còn lại, BKS số lượng theo Điều lệ. KSV do ĐHXV bầu. Chức năng Ktra, Gsát Hđộng Qlý; Hđộng Tchính; Dân chủ trong quản lý theo PL và Đlệ.

n  4.2. Qđịnh riêng về 2 hai mô hình TCQL

Ø BQT số lượng TV theo Điều lệ, có Tchuẩn nhất định. Nkỳ 2 – 5 năm. Họp thường kỳ 1 lần/tháng hoặc bất thường. Cuộc họp hợp lệ khi >= 2/3 TV tham dự. Hđộng tập thể, Qđịnh theo đa số.

a. Bộ máy vừa QL vừa điều hành

Là mô hình truyền thống.

* BQT

Ä TV BQT do ĐHXV bầu. Qđịnh Cviệc Qtrọng của HTX không thuộc quyền của ĐHXV với Tchất vừa Qlý vừa điều hành.

* Cnhiệm

Ä Bầu từ ĐHXV. Đứng đầu BQT và Đdiện HTX. T.hiện chức năng Qlý và điều hành.

n  4.2. Qđịnh riêng về 2 hai mô hình TCQL

b. Lập riêng bộ máy QL và điều hành

* BQT và Trưởng BQT

  Ä ĐHXV bầu. Chức năng QL (Qtâm công tác nhân sự).

  Ä Trưởng BQT đứng đầu BQT + Đdiện HTX -> Vai trò Qtrọng.

* Cnhiệm

  Ä BQT bầu/thuê. Chức năng điều hành công việc SX-KD. Không Đdiện HTX.