Câu 4: Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của CMT8 – 1945

Trả lời:

* Nguyên nhân thắng lợi:

Khách quan:

Thắng lợi của Liên Xô và các lực lượng DC hòa bình trên TG đánh bại CN phát xít góp phần tạo ra thời cơ lón cho CMTG nói chung và CMVN nói riêng.

Việc Nhật đầu hàng không điều kiện Liên Xô và Đồng Minh đã làm cho bọn Nhật ở Đông Dương và tay sai hoang mang, tan rã, khủng hoảng chính trị lên cao độ tạo ra điều kiện thuận lợi cho cách mạng nước ta giành chiến thắng.

Chủ quan:

CMT8 thắng lợi là kết quả của 15 năm đấu tranh kiên cường, bất khuất, anh dũng, sáng tạo của nhân dân VN.

Khi thời cơ đến, Đảng đã kịp thời phát động toàn dân đứng lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố cơ bản nhất để quyết định thắng lợi của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

=> Các nguyên nhân nói trên có quan hệ mật thiết với nhau, tác động lẫn nhau làm thành sức mạnh tổng hợp của cả một dân tộc vùng dậy tự giải phóng mình. Song bất cứ thắng lợi của một cuộc cách mạng nào thì nguyên nhân chủ quan (bên trong) cũng đóng vai trò quyết định, còn nguyên nhân khách quan (bên ngoài) thì dù quan trọng đến đâu cũng phải thông qua nguyên nhân trong mới có tác dụng.

Vào tháng 8 – 1945 phát xít Nhật đầu hàng quân đồng minh tạo ra điều kiện khách quan thuận lợi cho tất cả các nước Châu Á – Thái Bình Dương, nhưng ở thời điểm đó chỉ có cách mạng VN và tiếp đó là cách mạng Lào thành công hoàn toàn và triệt để.

* Ý nghĩa lịch sử:

          Trong nước:

          CM T8 thành công đã đập tan xiềng xích nô lệ của chủ nghĩa đế quốc trong gần một thế kỷ trên đất nước ta, chấp dứt sự tồn tại của chế độ quân chủ chuyên chế ngót nghìn năm, lập nên nước VNDCCH, nhà nước do nhân dân lao động làm chủ.

Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người dân độc lập, tự do, người làm chủ vận mệnh của mình. Nước ta từ một nước thuộc địa trở thành một nước độc lập và tự do.

          Lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công và lên nắm chính quyền toàn quốc.

          Thắng lợi của CMT8 đánh dấu bước phát triển nhảy vọt trong lịch sử tiến hóa của dân tộc VN, mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc, kỷ nguyên độc lập tự do.

          Là cuộc cách mạng điển hình về tình thần chủ động, sáng tạo, biết tranh thủ thời cơ chung, tự mình đứng lên GP cho mình, không ỉ lại vào bên ngoài.

          Phát huy và làm rạng rỡ thêm truyền thống bất khuất, kiên cường, anh dũng sáng tạo và đoàn kết nhất trí của ND ta.

          Ý nghĩa Quốc tế to lớn:

          Là thắng lợi của CN Mác – Lê nin và tư tưởng HCM trên một nước thuộc địa và nửa thuộc địa.

          CMT8 thắng lợi đã chọc thủng một khâu quan trọng trong hệ thống thuộc địa của CNĐQ, mở đầu thời kỳ sụp đổ không gì cứu vãn nổi của CNTD cũ, góp phần cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc và giải trừ CNTD trên thế giới.

          * Bài học kinh nghiệm:

Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, kết hợp đúng đắn hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến.

Trong cương lĩnh đầu tiên của Đảng, Đảng ta nhận thức sâu sắc về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ đó và xác định: Tuy hai nhiệm vụ đó không tách rời nhau nhưng nhiệm vụ chống đế quốc là chủ yếu nhất, nhiệm vụ chống phong kiến phải phục tùng nhiệm vụ chống đế quốc.

          Toàn dân nổi dậy trên nền tảng khối liên mình công – nông – trí thức

          Lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù

          Kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng một cách thích hợp để đập tan bộ máy nhà nước cũ, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân.

Bạo lực cách mạng  là kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang; kết hợp nổi dậy của quần chúng.

Nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa, nghệ thuật chọn đúng thời cơ.

Đảng ta coi khởi nghĩa là một nghệ thuật, vừa vận dụng nguyên lý Mác – Lê nin và kinh nghiệm của CM TG, vừa tổng kết những kinh nghiệm các cuộc khởi nghĩa ở nước ta.

1939 – 1945, Đảng ta đã vạch ra những điều kiện làm thời cơ cho tổng khởi nghĩa thắng lợi. CM T8 thắng lợi chứng tỏ Đảng đã chọn đúng thời cơ.

Xây dựng một Đảng Mác – Lê nin đủ sức lãnh đạo tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Đảng ta ngay từ đầu đã xác định đúng đường lối chiến lược và sách lược cách mạng, không ngừng bổ sung và phát triển đường lối chiến lược và sách lược đó. Điều đó đòi hỏi Đảng phải biết vận dụng sáng tạo nguyên lý của CN Mác – Lê nin vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta, kịp thời tổng kết kinh nghiệm thực tiễn cách mạng.

Đảng chăm lo công tác tổ chức, cán bộ, giáo dục rèn luyện cán bộ, đảng viên về ý chí bất khuất, phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh.

Với những yếu tố trên nên Đảng đã lãnh đạo Cách mạng T8 thành công.

Câu 5: Phân tích nguyên nhân, ý nghĩa thắng lợi và bài học kinh nghiệm của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước?

Trả lời:

* Nguyên nhân thắng lợi:

          Nhờ có sợ lãnh đạo sáng suốt và tài tình của Đảng với đường lối chính trị, quân sự độc lập, đúng đắn sáng tạo. Đó là đường lối tiến hành đồng thời CM XHCN ở miền Bắc và CM DTDC nhân dân ở miền Nam.

          Nhân dân ta có truyền thống yêu nước nồng nàn. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước do Đảng ta lãnh đạo, truyền thống đó được phát huy cao độ và nhân lên gấp bội…

          Là kết quả của cuộc chiến đấu đầy gian khổ hy sinh của nhân dân và quân đội cả nước, đặc biệt là của cán bộ, chiến sĩ và hàng chục triệu đồng bào yêu nước ở miền Nam, xứng đáng với danh hiệu “Thành đồng Tổ quốc”.

          Là kết quả của sự nghiệp cách mạng XHCN ở miền Bắc, của đồng bào và chiến sĩ miền Bắc vừa chiến đấu vừa xây dựng, hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ của hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam.

          Là kết quả của tình đoàn kết chiến đấu của nhân dân 3 nước VN – Lào – Campuchia, sự giúp đỡ, ủng hộ của các nước XHCN an hem và nhân dân tiến bộ trên TG.

          * Ý nghĩa lịch sử:

          Trong nước:

Đánh giá thắng lợi lịch sử của sự nghiệp chống Mỹ cứu nước đã được Đảng ta ghi rõ: “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỉ 20, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và tính thời đại sâu sắc”.

          Với thắng lợi này, nhân dân ta đã quét sạch bọn đế quốc xâm lược, chấm dứt ách thống trị tàn bạo hơn một thế kỉ của CNTD cũ và mới trên đất nước ta. Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc VN: kỷ nguyên cả nước hòa bình, độc lập, thống nhất và đi lên CNXH.

          Thế giới:

          Đánh bại 1 cuộc chiến tranh tàn bạo, ác liệt, quy mô lớn, dài nhất của CNĐQ từ sau chiến tranh TGT2.

Làm phá sản liên tiếp nhiều học thuyết và thủ đoạn chiến tranh xâm lược của ĐQ Mỹ, phá vỡ 1 mắt xích quan trọng và mạnh nhất trong hệ thống thuộc địa của CNĐQ ở ĐN Á làm đảo lộn chiến lược toàn cầu phản CM của Mỹ làm sụp đổ không tránh khỏi của CNTD mới, thúc đẩy phong trào độc lập DT DC và hòa bình TG.

          * Bài học kinh  nghiệm:

          Giương cao ngọn cờ độc lập DT và CNXH, kết hợp chặt chẽ 2 chiến lược CM hướng vào một 1 mục tiêu chung: Hoàn thành CMDT, DCND trong cả nước, hoàn thành thống nhất tổ quốc, hướng cả nước cùng đi lên CNXH.

          Hết sức coi trọng việc XD lực lượng CM ở miển Nam, đồng thời ra sức tổ chức XD lực lượng chiến đấu trong cả nước. Lực lượng CM bao gồm: Tổ chức Đảng, chính quyền CM, mặt trận DT với khối liên minh công – nông – trí thức làm nền tảng. Lực lượng vũ trang với 3 thứ quân và quân đội chính trị quần chúng,… Biết dựa vào sức mình là chính, đồng thời tranh thủ mọi sự ủng hộ, giúp đỡ của QT.

          Phương pháp đấu tranh CM đúng đắn, sáng tạo (SD bạo lực CM tổng hợp bao gồm lực lượng chính trị quần chúng và lực lượng vũ trang ND…). Nắm vững phương châm chiến lược đánh lâu dài, đồng thời biết tạo ra và nắm vững thời cơ mở ra những cuộc tiến công chiến lược làm thay đổi cục diện chiến trang, tiến lên thực hiện tiếng công và nổi dậy đồng loạt, giành thắng lợi hoàn toàn.

          Có sự chỉ đạo và tổ chức chiến đấu tài giỏi của các cấp bộ Đảng và các cấp chỉ huy quân đội.

Câu 6: Trình bày đường lối đổi mới của ĐHĐB toàn quốc lần 6 (tháng 12 - 1986)? Phân tích ý nghĩa?

Trả lời:

Thời gian: 5 – 18/12/1986

Địa điểm: Hà Nội

Chủ trì đại hội: Đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí ĐCS VN

Thành phần: có 1129 đại biểu và 32 đoàn đại biểu quốc tế tham dự

Nội dung của Đại hội: Đổi mới toàn diện, sâu sắc và triệt để

          Đánh giá những thành tựu, khó khăn của Việt Nam do cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội tạo ra. Những sai lầm kéo dài của Đảng về chủ trương, chính sách lớn về chỉ đạo chiến lược và tổ chức thực hiện, đặc biệt là sai lầm về kinh tế là bệnh chủ quan duy ý chí, nóng vội…

          Rút ra 4 bài học kinh nghiệm:

1. Trong toàn bộ hoạt động của mình, Đảng phải quán triệt tư tưởng “lấy dân làm gốc”.

2. Đảng phải luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan.

3. Phải biết kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong điều kiện mới.

4. Chăm lo XD Đảng ngang tầm với một đảng cầm quyền lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc cách mạng XHCN.

          Nhiệm vụ bao trùm, mục tiêu tổng quát trong 5 năm còn lại của chặng đường đầu tiên là ổn định mọi mặt tình hình kinh tế - xã hội, tiếp tục XD những tiền đề cần thiết cho việc đẩy mạnh CNH XHCN trong chặng đường tiếp theo.

Mục tiêu kinh tế - xã hội cho những năm còn lại của chặng đường đầu tiên:

          Sản xuất đủ tiêu dùng và có tích lũy

          Bước đầu tạo ra cơ cấu kinh tế hợp lý nhằm phát triển sản xuất

          XD và hoàn thiện một bước QHSX mới phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.

          Tạo chuyển biến tốt về mặt xã hội

          Bảo đảm nhu cầu củng cố quốc phòng và an ninh.

Đại hội đề ra 5 phương hướng cơ bản và hệ thống các giải pháp của chính sách kinh tế - xã hội:

          Bố trí lại cơ cấu SX, điều chỉnh cơ cấu đầu tư. Trước mắt phải thực hiện cho được 3 chương trình mục tiêu về lương thực – thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu.

          Xây dựng và củng cố quan hệ sản xuất XHCN, sử dụng và cải tạo đúng đắn các TP kinh tế.

          Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế.

          Phát huy mạnh mẽ động lực KH – KT

          Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại.

Cải thiện chính sách đối ngoại:

Bình thường hóa QH ngoại giao với TQ vì lợi ích của nhân dân 2 nước.

Cải thiện mối quan hệ với các nước không thuộc hệ thống các nước XHCN

Đảng đổi mới về nhiều mặt:

          Đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế

          Đổi mới tổ chức; đổi mới đội ngũ cán bộ;

          Đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác

Đại hội thông qua bản Điều lệ Đảng và bầu Ban Chấp hàng Trung ương khóa VI.

* Ý nghĩa:

Đại hội đại biểu toàn quốc lần 6 (12/1986) là một trong những đại hội quan trọng nhất trong lịch sử, đánh dấu một sự phát triển trong quá trình xây dựng đất nước.

Tìm ra được lối thoát khủng hoảng KT – CT.

Đại hội đã xác định được những sai lầm, hạn chế còn tồn tại và chỉ rõ nhiệm vụ cần thiết trong giai đoạn tiếp theo của Đảng và nhà nước, đề ra những chủ trương, chính sách và đường lối phù hợp góp phần đưa nước ta thoát khỏi khủng hoảng KT – XH.

Thể hiện quyết tâm đổi mới toàn diện đất nước

Đại hội xác định đổi mới phải toàn diện, đồng bộ từ kinh tế, chính trị đến tư tưởng, xã hội, mà trọng tâm là đổi mới kinh tế. Việc xác định đúng đắn nhiệm vụ của quá trình đổi mới đã giúp cho Đảng đề ra những chủ trương, chính sách và kế hoạch đúng đắn.

Đặt nền tảng cho con đường đi lên CNXH ở Việt Nam