BÀI THUYẾT MINH

ĐIỂM DU LỊCH: LÀNG SEN QUÊ BÁC

Kính thưa quý khách!

Chúng ta đang trên đường đến điểm tham quan duy nhất trong chuyến hành trình của chúng ta. Đây là quê hương, nơi sinh ra của lãnh tụ Hồ Chí Minh của chúng ta, người cha già, người anh hùng giải phóng dân tộc Việt nam. Bác sinh ngày 19/05/1890, tại làng Kim Liên ( còn gọi là làng Sen), xã Chung Cự tổng Lâm Thịnh, huyện Nam Đàn, nay là xã Kim Liên huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Tên khai sinh của chủ tịch Hồ Chí Minh là Nguyễn Sinh Cung, tự là Tất Thành con của cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và bà Hoàng Thị Loan. Bác có 1 chị gái tên là Nguyễn Thị Thanh và 1 anh trai là Nguyễn Sinh Khiêm, tự là Tất Đạt, hay còn gọi là Cả Khiêm.

Năm 1907, Bác lên đường rời làng Sen lần thứ 2 để vào Nam, và chuyến đi này kéo dài 50 năm. Vâng, thưa quý khách. Sau 50 năm bôn ba khắp chân trời góc bể, đúng ngày 14/06/1957 bác trở đặt chân về thăm quê. Nghe tin bác trở về, không chỉ nhân dân làng sen, làng hoàng trù mà nhân dân cả huyện Nam Đàn, nhân dân cả tỉnh Nghệ an đều náo nức. Từ người trẻ đến người già, ai cũng mặc những bộ quần áo mới nhất, đẹp nhất để đón người con của quê hương, người lãnh tụ kính yêu của dân tộc.

Sáng hôm đó bác về thăm quê, nắng chan hoà. Trong bộ quần áo Kaki bạc màu, đôi dép cao su mòn gót, bác mỉm cười vẫy tay chào mọi người.

Một đồng chí lãnh đạo tỉnh Nghệ An trịnh trọng mời bác vào nghỉ tại nhà khách mới xây cách đó không lâu, nhưng bác ngăn lại:

- Tôi xa nhà, xa quê đã lâu, nay mới có dịp trở về, tôi phải thăm nhà tôi trước đã. Nhà tiếp khách là nhà dành cho khách, tôi có phải khách đâu.

Nói rồi bác đi rẽ vào lối nhà mình. Đến chiếc cổng tre có tấm biển ghi Nhà Bác Hồ, bác quay lại bảo với mọi người:

- Đây là nhà cụ phó bảng chứ có phải nhà Bác Hồ đâu.

Thật vậy, ngôi nhà 5 gian lợp tranh là của dân làng Kim Liên bỏ tiền công mua và dựng mừng quan tân khoa Nguyễn Sinh Sắc đỗ phó bảng khoa thi hội năm Tân Sửu 1901. Người anh của cụ là Nguyễn Sinh Trợ cùng bỏ tiền dựng 3 gian nhà nhỏ dùng làm nhà ngang, mừng người em vinh quy bái tổ.

Nhìn bao quát cả ngôi nhà, bác nói:

- Các chú mở lối đi vừa rồi là sai rồi. Cổng nhà cụ Phó Bảng ở phía đông này chứ.

Rồi bác chỉ cho những người đi theo nơi nào có cây ổi, nơi nào có cây thanh yên đã mọc trong mảnh vườn xưa nhà Bác. Bác đi vào nhà, đi khắp năm gian, đến đâu bác cũng chỉ cho mọi người chỗ đặt, để những đồ vật theo ký ức của người:

Ở gian thứ nhất có kê một bộ phản gỗ làm nơi cụ Nguyễn Sinh Sắc tiếp khách. Bàn thờ được đặt ở gian thứ 2. Chiếc bàn thờ này không có chân mà nó được đặt trên 2 tấm gỗ đóng vào cột nhà. Bàn thờ là một tấm liếp nứa trên trải chiếu mộc. Đồ thờ đều làm bằng gỗ không sơn son thếp vàng. Gian thứ 3 được quây kín thành một gian buồng dành cho chị gái Bác, bà Nguyễn thị Thanh tức Bạch Liên. Gian thứ 4 là nơi để cụ phó bảng đọc sách, nghỉ ngơi, ngoài bộ phản còn có một cái án thư. Gian thứ năm cũng kê một bộ phản dành cho 2 anh em Sinh Khiêm và Sinh Cung. Bác chỉ cho mọi người chiếc võng đay được mắc ở đâu, cái rương gỗ đựng thóc đặt ở chỗ nào, cái tủ 2 ngăn đựng chén bát được đặt ở đâu... Đi hết nhà lớn bác bước xuống nhà ngang, ngày trước dùng để nấu nướng và để đồ.

Ngày 27/10/1946, bà Nguyễn Thị Thanh từ Nghệ An ra thăm bác. Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, sau một thời gian hoạt động cách mạng ở nhiều nơi, bà Nguyễn thị Thanh trở về làng Sen, Nam Đàn, Nghệ An. Lúc này, bà biết được chủ tịch Hồ Chí Minh chính là Nguyễn ái Quốc, em trai bà, cuối năm 1946, bà ra Hà Nội để gặp người. Quà mang cho em trai là 2 chai tương và một con gà mái, cùng 1 số hoa quả quê nhà. 11h30, 2 chị em gặp nhau, mừng mừng tủi tủi. Bà Thanh ôm chầm lấy em trai mà khóc. Bác cũng khóc. 2 chị em gặp nhau nói chuyện một buổi rồi bà về.

Đến năm 1950 ông Khiêm mất tại quê nhà, bác không về được đã điện về Kim Liên. Bác viết: Nghe tin anh cả mất, lòng tôi rất buồn rầu. Vì việc nước nặng nhiều, đường xá xa cách mà lúc anh đau yếu tôi không thể trông nom, lúc anh tạ thế tôi không thể lo liệu. Than ôi! Tôi xin chịu tội bất đễ trước linh hồn anh và xin bà con nguyên lượng cho một người con đã hy sinh tình nhà vì phải lo việc nước. 9-11-1950.