Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây - Phần 1

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây - Phần 1

Viết bởi Ban Quảng Trị | 12 Tháng 4 2010

(Chanh dây, mát mát - Pasion Fruits Seedlding)

I. Giới Thiệu Chung

 Cây chanh dây (lạc tiên) mt số địa phương còn gọi là cây mát mát.

 Là loại cây ăn quả có nguồn gốc từ Brazil và được trồng ở các nước có khí hậu ẩm như: srilanca và moat số nước ở Châu Mỹ. Qua khảo nghiệm, hiện nay cây Chanh day thích hợp với các nước có khí hậu nhiệt đới.

 ở nước ta cây Chanh dây được du nhập vào từ thời kỳ Pháp thuộc nhưng do chưa chú trọng đến làm kinh tế do đó người dân phải trồng rãi rác một vài cây chủ yếu để làm giàn che mát và để giải khát là chính.

 Khi nhà nước ta thực hiện kinh tế thị trường thì cây chanh day brats được quan tâm vì có hiệu quả kinh tế lớn, thị trường tiêu thụ rộng. Qua thực tế sản xuất tại Miền Trung và Tây Nguyên thì hiện nay cây chanh day được mệnh danh là cây làm giàu.

 Sản phẩm chính của cây chanh dây là làm nước ép quả giải khát nguyên chất hoặc ép với các loại nước quả khác.

 Nước chanh day có hượng vị tổng hợp của hàng chục loại hoa quả giống nhau mà công nghiệp hương liệu không sao tổng hợp được.

 Nước chanh dây có vị ngọt, chứa 18% hàm lượng đường, 12%hàm lượng protein, 3% axit và nhiều chất Vitamin A, B, C. Hiện tại nước chanh day được chế biến cô đặc và xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới và đang trở trành mặt hàng khan hiếm trên thị trường nhất là thị trường châu âu và châu Mỹ.

II. Đặc Điểm Sinh Học

 Thân cây chanh dây là thân leo (thân thảo) có màu xanh đậm ở phần sinh trưởng.

 Mỗi mắt có một tua cuốn mọc đối diện với lá.

 Lá có 3 thùy với rãnh sâu, cây non la ít chia thùy và có hình trái xoan.

 Hoa nở ở kẽ lá, hoa đơn hoặc hoa chùm có mùi thơm.

 Tính chất sinh lý: hoa lưỡng tính có màu trắng từ bean ngoài tím dần vào trong hoặc đỏ sẫm với kích thước khoảng 5cm.

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây - Phần 2

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây - Phần 2

Viết bởi Ban Quảng Trị | 12 Tháng 4 2010

• Quả hình tròn bầu dục, không có lông gai, vỏ tròn bóng loáng và cứng, khi quả chin có màu tím, đường kính từ 5 - 7 cm, trọng lượng quả 80 - 110 gam, có khoảng 100 - 180 hạt /quả

• Dịch nước thường đạt 40%so với trọng lượng quả.

• Năng suất bình quân 60 - 100 tấn /ha/name, đặc biệt là giàn chữ T nếu thâm chanh tốt có thể đạt trên 120 tấn /ha/năm, tuổi thọ của cây kéo dài nhưng hiệu quả kinh tế cao vào khoảng 36 tháng.

• Yêu cầu đất trồng chanh day đòi hỏi không quá cao. Nhưng trồng ở vúng đất có chất đất tốt thì năng suất cao hơn. Cây chanh dây không chịu được những vùng nước úng.

• Chanh dây ra hoa quanh năm và cho thu hoạch quanh năm.

III. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Thời vụ trồng:

• Có thể trồng quanh năm

• Ở tây nguyên tốt nhất nên trồng vào đầu mùa mưa khoảng tháng 04 - 05 (dương lịch), nếu trồng vào mùa khô thì phải đảm bảo tưới đủ nước, vật liệu che chắn ở giai đoạn mới trồng để cây sinh trưởng phát triển tốt.

2.Chọn đất

- Do điều kiện đòi hỏi cần phải có giàn leo nên phải chọn địa hình có mặt bằng đảm bảo, có độ dốc vừa phải từ 0 - 7 độ, có thể lean tới 10 độ. Nếu đất khó tiêu thoát nước trong mùa mưa cần tạo các r- nh thoát nước để việc tiêu thoát được tốt.

Tính chất đất: chanh day không đòi hỏi cao về chất đất có thể trồng được trên đất cát, đất cát pha, đất thị, đất có sỏi đất có sỏi đá.

Tốt nhất nên chọn đất có nhiều chất dinh dưỡng và thoát nước tốt, đất có độ PH từ 5.5-7.5.

3. Làm giàn cho cây chanh dây

Thiết kế để làm giàn cho cây chanh day (lạc tiên l) có hai kiểu giàn:

a.Giàn phẳng đều hay vòng cung (giàn mát g):

- Kiểu dàn này có diện tích lớn đỡ tốn cọc (trụ t) hơn giàn chữ T, nhưng lại tốn cọc phụ

b. Giàn chữ T:

- Diện tích mặt giàn nhỏ hơn, tốn cọc trụ hơn, nhưng có diện tích ánh sáng lớn dễ chăm sóc và có sản lượng cao hơn.

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 3

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 3

Viết bởi Ban Quảng Trị | 12 Tháng 4 2010

- Vật liệu để làm giàn: do chu kỳ sinh trưởng của cây chanh leo kéo dài, trọng lượng than quả lớn nên vật liệu làm giàn phải chắc chắn, tốt nhất là cột bê tông, coat thép, mắc giàn là dùng day kẽm để kéo dài của thọ và giảm trọng lượng mặt giàn.

- Coat trụ: dài 1.8 - 2 mét, khoảng cách từ cọ này qua cọc khác là 3m, trồng quanh chu vi vườn là 48 cọc /1000m2.

- Cọc chống trụ can khoảng 100 cái /1000m2, vật liệu thường dùng là tre cọc gỗ

- Day kẽm 4mm để kéo các coat trụ xung quanh giàn.

- Dây kẽm 2.5 - 3mm: dùng căng dường cọc và đường ngang theo công thức 3x3m, làm đường trục chính và phần néo từ đỉnh cọc xuống, mỗi cọc gần 2m

- Day kẽm 0.8 - 1mm: dùng để đan ô nhỏ với khoảng cách 0.6 - 0.6m

- Kỹ thuật làm giàn có ảnh hưởng lớn đến việc ra hoa và đậu trái của cây chanh day. Thực tế nhều nơi do chưa có kinh nghiệm làm giàn hoặc chỉ kết hợp làm giàn che bóng mát nên chanh day ra ít hoa hoặc không ra hoa do các cành quả đan chen nhau cạnh tranh về ánh sáng. Vì cây chanh day chỉ ra hoa ở các cành quả này rũ xuống hai bean giàn.

Chuẩn bị hố trồng

- Gỡ bỏ heat vật liệu làm bầu lay cuốc hoặc dùng tay móc lổ để trồng, lèn chặt xung quanh bầu cây: chú ý: mặt bầu không sâu hoặc cao hơn mặt đất của hố). Trồng xong tưới đẫm nước ẩm cho cây, cắm cọc bảo vệ và che nắng cho cây con, nên từ gốc để đảm bảo cho cây con, thời gian che nắng giai đoạn đầu cho cây con khoảng 15 ngày.

- Làm bồn: để nâng cao hiệu quả cho việc bón phân và tưới nước do đó can phải làm bồn cho cây, chiều cao bồn 10 - 15 cm, kích thước bồn khi cây bước vào kinh doanh bờ bồn cách gốc khoảng 1 mét.

Chăm sóc cây sau khi trồng

- Trồng dặm kịp thời khi cây cheat, thường xuyên xới sạch cỏ dại mục đích để phòng ngừa sâu bệnh. Tiện lợi cho việc thu hoạch dễ dàng nhất là khi nhặt lượm quả chín. Giai đoạn đầu mới trồng có thể trồng xen các loại cây nga7n1 ngày thuộc loại cây họ đậu để tăng thêm thu nhập. Nhặt bỏ các day lươn gần gốc ở giai đoạn mới trồng và khi lean giàn tiếp tục tiến hành nhặt bỏ để tạo độ thông thoáng cho vườn. Tuyệt đối không nên trồng các loại cây họ đậu bí, cà tránh lây lan mầm bệnh từ các loại cây trồng trên sang cây lạc tiên.

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 5

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 5

Viết bởi Ban Quảng Trị | 26 Tháng 4 2010

- Vào mùa mưa đối với những chân đất trũng can phải lên luống, đào mương, sẽ rãnh đề tiêu nước cho vườn cây.

- Vào mùa khô việc cung cấp đủ nước sẽ giúp cho cây sinh trưởng và phát triển mạnh, tăng khả năng cậu quả và quá trình phát triển quả tốt hơn. Lượng nước tưới và số lần tưới tuỳ thuộc vào điều kiện tự nhiên của mỗi vùng, thông thường từ 3-5 ngày /lần tưới, đảm bảo độ ẩm đất trong vườn từ 50-60%

1. Kỹ thuật tạo tán và cắt tỉa cành, lá

- Lạc tiên là cây than leo sinh trưởng khoẻ, tỉ lệ phân cành nhiều, nhanh, nếu cắt tỉa thường xuyên, đúng kỹ thuật thì cây ra nhiều hoa. Mục Đích là tạo bộ khung chính mang các cành quả phân bố đều tạo cho cây có đường kính tán lớn, khả năng tiếp nhận ánh sáng tốt, tập trung chất dinh dưỡng cho những cành quả phát triển đầy đủ can đối, thông thoáng vườn đây hạn chế sâu bệnh và duy trì khả năng sinh trưởng, phát triển cho cây trong những năm tiếp theo.

- Chanh day ra hoa ở các mắt đầu cành thứ cấp, nên ngoài chế độ chăm sóc thường xuyên như là cỏ, tưới nước, phòng sừ sâu bệnh, cần bón thêm phân, nhất là đạm, kali cho cây sau mỗi đợt thu hái và tỉa cắt, nhằm tạo điều kiện cho cây nhanh chóng hồi phục và bù đắp dinh dưỡng đảm bảo cho một đợt ra cành và hoa mới.

- Tạo tán: cây cong trong quá trình phát triển leo lên dàn can ta bỏ những cành cấp một, khi cây có độ cao cách dàn từ 20-40 cm mới để lại cánh cấp một 5-6 cành, các cành được phân bố đều theo các hướng trên dàn. Trên mỗi cành cấp một để 4-5 cành cấp hai. Các cành quả buông thõng xuống dàn và lưu ý cắt cành quả cách mặt đất 20-25 cm đe tránh trường hợp vi sinh vật trên mặt đất bắn lên gay gay bệnh khi mưa.

- Việc cắt tia được tiền hành thường xuyên. Cắt heat tất cả các cành cấp 2, cấp 3 trên mặt giàn chỉ để lại thần và các cành từ mặt đất tới giàn. Đến thàng giêng cây sẽ ra chồi mới, phân cành cấp 2, 3 và các cành quả. Tháng 4-5 sẽ bắt đầu ra hoa cho mội vụ quả mới. Nếu chanh day không được đốn tỉa hoàn toàn vào cuối năm, sang năm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sinh trưởng và phát triển, đặc biệt làm hạn chế đến năng suất.

- Tỉa cành, tạo lá: Mục đích tạo sự thông thoáng hạn chế tiêu hao dinh dưỡng và phát sinh nguồn bệnh khi cây phát triển rậm rạp. Việc tỉa cành lá phải đảm bảo cho ánh sáng tự nhiên chiếu xuống mặt đất từ 40-50%. Tia bỏ các cành nhỏ không đủ khả năng cho quả.

- Sau khi thu hoạch đợt quả đầu tiên cần tiến hành tỉa cành tỉa lá cho vườn cây, công việc này được lặp đi lặp lại nhiêu lần trong năm và định kỳ 20 ngày /lần. Kiểm tra theo dõi cành lá mọc bất hợp lý giúp cây có điều kiện ra hoa kết quả nhiều. Cần cắt tỉa cành lá như nhau.

+ Cành mọc lá dày, mọc lộn xộn trồng lên nhau.

+ Cành bị sâu bệnh nặng: bị sâu đục rỗng, bị bệnh làm chết khô.

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 6

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 6

Viết bởi Ban Quảng Trị | 26 Tháng 4 2010

+ Cành bị che lấp trở nên còi cọc không có khả năng ra hoa, quả.

+ Cành vượt: Loại Mầm sinh trưởng không bình thường, vươn dài ra.

+ Cành thui chuột, cành đã cho quả vụ trước.

+ Các lá vàng, lá già và lá bị bệnh.

+ Lá ở các quả đã lớn đã phình to.

+ Lá của những cành không cho quả.

- Khi cắt bỏ cần cắt sát những chỗ phân cành để giảm sự phát triển cành khác. Vị trí cắt cành chỗ phân cành chính từ 10 - 15 cm. dụng cụ cắt cành phải sắc để đảm bảo cắt mỗi lần một nhát. Cắt trong tán trước, sau đó mới ra ngoài tán. Cành lớn cắt trước, cành bé cắt sau, tránh tạo những mảng chống, làm sao để sự phân bố cành trên đều. Chú ý quá trình cắt tỉa phải thu dọn lá, cành ra khỏi vườn, vệ sinh vườn sạch sẽ.

CHú ý:

- Đối với các giàn chanh đang tươi tốt má không ra hoa thì cắt tỉa cho cây. Khi chành nhú ra được 10cm, pha 30ml dung dịch ra hoa C.A.T + 15g F.Bo cho bình 8 lít phun sương đều tán cây định kỳ 15 ngày /lần cho đến khi cây nhú hoa.

- Chanh day ra hoa liên túc trong khoảng từ 5 - 6 tháng (từ tháng 4 - 5 đến tháng 10 - 11, tuỳ từng vùng). Những đợt hoa đầu và cuối có tỉ lệ đậu trái thấp. Mỗi khi cây bắt đầu nhú hoa rộ, nên pha 30ml dung dịch đậu trái C.A.T cho bình 8 lít phun sương đều trên tán lá cây. Nều có điều kiện nên nuôi ong mật sẽ giúp tăng tỷ lệ thụ phấn cho cây.

1. PHòNG TRừ SâU BệNH

A . BệNH HạI

Chanh day là loại cây trồng có khả năng sih trưởng phát triển mạnh và ít bị sâu bệnh gây hại, nhưng do mặt đất bị hạn chế ánh sáng, độ ẩm cao về mùa mưa, do đó vẫn có bệnh thông thường hay gặp:

1. Bệnh vàng lự:

Triệu chứng lá vàng từ lá già đến lá non, bệnh phát triển từ ngoài mép lá, chủ yếu xuất hiện từ giai đoạn cây non cho đến cây gần ra hoa.

Tác hại: làm rụng lá, rụng bông và trái, làm ảnh hưởng đến năng xuất.

Chữa trị: Dùng Viben C + Regen, Cavil, ...... phun khi trên cây và dưới gốc khi có hiện tượng nhiễm bệnh.

2. Bệnh xì gôm chảy muõ:

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sóc Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 7

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 7

Viết bởi Ban Quảng Trị | 26 Tháng 4 2010

Triệu chứng: nấm tấn công gây bệnh trên phần than cách mặt đất khoảng 5 - 10cm than cây bị nứt xì gôm chảy mũ, vỏ bị khô và chuyển sang màu nâu.

Tác hại: cây không vận chuyển được nước và dinh dưỡng dẫn đến khô héo cây và chết nhanh.

Trị bệnh: khi cây có biểu hiện như trên lay dao cạo sạch phần vỏ cây bị khô, dùng thuốc Alieit pha đặc bôi trực tiếp lên than cây, đề phòng trừ nên xịt thuốc theo định kỳ một tháng một lần.

1. Bệnh thán thư: ( collectotricchum gloeosproides )

Triệu chứng: vết bệnh ban đầu là những nhóm màu vàng nhạt sau đó hoá nâu và đen dần. Bệnh xuất hiện trên lá, trái và lan rất nhanh, trên trái thường vết bệnh chiếm đến 1/3 trái và có thể lan nhanh qua lá và than cây.

Tác hại: bệnh phát triển nhanh, gây rụng trái hàng loạt làm giảm năng xuất và phẩm chất quả.

Chữa trị: dùng thuốc hoá học benlat, validacine 0.1% hay boocdeaux 1% để phun.

2. Bệnh hại rễ và than gốc

Nguyên nhân: bệnh thường do các loại nấm Fusarium Solani, Lasiodplodia Theobromae, Phytopthorasp kết hợp với tuyến trùng gây hại trên rễ và gốc cây, quá trình xâm nhập hại rễ và gốc diễn ra trong đất vì vậy tương đối khó theo dõi và phát hiện. ơỷ những nơi có nhiều tuyến trùng gây hại thì các loại nấm này gây hại và phát triển nhiều.

Triệu chứng: nấm tấn công trên toàn bộ rễ và gốc tạo thành vết biến màu (thời kì cây con khả năng kháng chịu của thân và rễ còn yếu nên cây rất dễ nhiễm bệnht). Khi mới nhiễm bệnh phần lõi, than, rễ dần bị thối mục, than đen, lá ngã vàng nhanh chóng và rụng lá. Khi nhiễm bệnh nặng có thể chết trong 1 - 2 tháng.

Phòng trừ: Dùng thuốc Ri Lomil 1/1000, Benlat 1/1000, hay Validacin để tưới lên gốc khoảng 2-3 lít/gốc, kết hợp với thuốc diệt tuyến trùng như furadan 3H, xử lý mocap 10G, Mocap 72 EC, mỗi tháng xử lý một lần trong suốt thời kỳ bệnh cho đến có nhiều hướng gong phát triển. Những gốc bị năng phải đào gốc đem đốt.

Biện pháp phòng là chính vì vậy khi cây có biểu hiện trên lá thì thường đã quá muộn để phòng trừ hiệu quả. Phát hiện sớm phải thường xuyên theo dõi tình trạng của vườn cây kết hợp khảo sát bộ rễ khi có hiện tượng xấu.

3. Bệnh đốm nâu

Do nấm Alternaria Passiflorae gây ra dùng các loại thuốc như Anvil, Tilt supper, Score...

B. CôN TRùNG GâY HạI

1. Mối: (Coptotermen sp)

Mối sống ở phần gốc rễ cây chanh, làm hư rễ và gốc cây, khi bị mối tân ' công lá vàng ruing dần sau đó bị chết, mối gây hại từ khi cây còn non cho đến khi cây đã trưởng thành. Có thể phòng trừ thủ công bằng cách đào bỏ các ổ mối trong vườn hay dùng thuốc hoá học như Busudin rải vào gốc trồng mới.

Trang chủHướng dẫn trồng và chăm sócKỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 8

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây chanh dây Phần 8

Viết bởi Ban Quảng Trị | 26 Tháng 4 2010

2. Bọ xít lưới (Elasmonathus nepalenesis)

Bọ Xít thường xuất hiện trên cây trong thời kỳ ra bông và kết quỷ, bọ xít có thể sống ở cỏ hoặc ẩn nấp dưới lá, chính hút lá non, làm hoa rụng hảng loạt. Bọ xít xuất hiện nhiều vào đầu và cuối mùa mưa. Để phòng trừ cần dọn sạch cỏ và rác trong vườn và xung quanh. Trồng đúng mật độ tạo tán, tỉa cành đúng kỹ thuật để vườn cây đủ nắng và thoáng, khi có bọ xít xuất hiện có thể phun Ofatox, Motox, Cypermethrin hay Bassa định kỳ và chú ý thời kỳ ra bông và xuất hiện trái non trên cây.

3. Sâu đục than: (Lophobaris sp)

Sâu non nở ra đục vào các đốt than hoặc cành rồi đục bean trong than, cành thành đường hầm. Phần than cành name phía trên vị trí bị đục héo, hoá nâu rồi chết, thường chỉ có một con ở thán cành bị hại, bọ trưởng thành có thể cắn những lỗ nhỏ ở cuối bông hoặc phá những trái non. Những vườn cây thiếu chăm sóc tốt thường bị sâu đục than phá hại, để phòng trừ cần đảm bảo bón phân đầy đủ, chăm sóc, kiểm tra vườn cây, tỉa bỏ cành nhánh khô héo, dùng thuốc hoá học như: Ofatox, Motox, Cypermethrin hay bassa phun định kỳ. Biện pháp diệt thủ công: Lấy bông goon thấm thuốc hoá học vừa đủ ướt sau đó nhét kín vào lỗ sâu đục trên cành thân.

4. Ruồi đục quả.

Các loại ruồi đục quả dùng thuốc diệt ruồi SIFRI protein chỉ cần phun dưới tán lá cây hoặc dùng bay dẫn dụ Methyl (Vizubon) nhưng phải làm đồng loạt tránh làm nhỏ lẻ theo từng hộ.

5. Nhện đỏ.

Dùng các loại thuốc Nissoran, Commite

6. Bọ trĩ, rầy reap

Dùng các loại thuốc như Actara, Regen, confidor...

Đối với các loại thuốcBVTV nên phun luân phiên tránh tình trạng kháng thuốc, tốt nhất nên phun phòng với các loại bệnh xuất hiện thường xuyên trên 10-15 ngày một lần, xử dụng thuốc theo nguyên tác 4 đúng (đúng thuốcñ, đúng liều lượng, đúng cách, đúng thời gian).

7. Thu hoạch

Để đảm bảo chất lượng, phẩm chất quả và mang lại hiệu quả kinh tế cao cần thu hái sau khi 2/3 vỏ quả chuyển sang màu hồng hay tím hoặc để quả chín dụng tự nhiên, sau mỗi lần thu hoạch cần chú ý gom toàn bộ các loại quả bị thải loại do nấm bệnh và côn trùng gây hại tập trung về một vị trí đề tiêu huỷ, hạn chế khả năng phát triển của sâu bệnh trên vườn.

Quả thu hoạch về nên bảo quản nơi thoáng mát, tránh đổ đống quá dày và sớm vận chuyển về nơi sơ chế để đảm bảo chất lượng và phẩm chất của quả.

theo antuoi.com